Reactie op Churchills
Verklaringen
Ons Brood wordt anders
Naar het Oekrainsche Front
4
AMERSFOORTSCEE COURANT
DINSDAG 26 AUGUSTUS 1941
BUITENLAND
Waar Roosevelt en
Churchill elkaar
ontmoetten
IN EEN BAAI VAN NEW FOUNDLAND
Het Engelsche blad Daily Tele
graph heeft dezer dagen onthuld,
waar Roosevelt en Churchill elkaar
hebben ontmoet: het was in de baai
van Placentia op New Foundland. In
verband hiermede waren den dag vóór
de bijeenkomst de twee Fransche
eilanden St. Pierre en Miquelon, welke
in de nabijheid van de baai liggen,
door Britsche troepen uit New Found
land bezet.
In zijn radiorede gewaagde Chur
chill van „een door bergen omzoom
de baai. ergens op den Atlantischen
Oceaan", waar de ontmoeting was ge-
«chied.
Eisch van Japansch blad
SLUITING VAN ZEESTRATEN
Volgens een bericht van het Japan-
«che blad H o t s j i Sjimboen zou
reeds de eerste Amerikaanscne tank
boot met vliegtuigbenzine onder
Grieksche vlag in Wladiwostok zijn
aangekomen. Het blad schrijft in dit
verband, dat de Japansche zeestraten
zooals straat-Tsoegaroe en straat-
Soya ongetwijfeld voor Japan belang
rijker zijn dan het Panamakanaal
voor de VereenigdStaten. Deze wa
terwegen maken deel uit van Ja
pansch gebied van vitale beteekenis.
Zoolang de Ver. Staten het Panama
kanaal gesloten houden, zou het fei
telijk vanzelfsprekend zijn, dat Japan
ook zijn waterwegen sluit. Er bestaat
geen grootere vernedering voor het
japansche volk dan deze straten voor
vijandige acties ter beschikking te
«tellen. Deze gebieden en waterwegen
mcesten daarom in den dienst voor
keizer en natie tot het uiterste ver
dedigd worden.
Verklaringen van Wang-
tsjing-wei
DE HOUDING VAN TSJOENKING
De Chineesche minister-president
Want-tsjing-wei heeft verklaard, al
dus het D N.B., dat Tsjoengking af
hankelijk van Amerika en Engeland
Is geworden sedert het uitbreken van
den oorlog tusschen Duitschland en
de Sovjet-Unie. toen Moskou geen
oorlogsmateriaal meer kon leveren.
Op dat tijdstip was er voor China een
gunstige gelegenheid om in Oost-
Azië vrede te sluiten en het commu
nisme in China uit te roeien, doch
'nelaas heeft Tsjoengking die ge
legenheid verzuimd. Daarna hebben
de Vereenigde Staten hun oorlogs
leveranties aan Tsjoengking ver
groot om het voor een omsingeling
van Japan te winnen. Daardoor
heersent er thans te Tsjoengking,
w?*r tijdelijk zekere vredesneigingen
vielen waar te nemen, een geest van
verzet.
KNOEI.AMI'S VERGEEF-
SCHE STRIJD
TEGEN DUITSCHE DUIK BOOTEN
De wanhopige Britsche afweerpo-
glngen tegen Duitsche duikbooten
hebban geen surer? opgeleverd, zoo
verneemt het D.N.B. als aanvulling
op het weermachtbericht. Het ge
bruik van duikboot vallen, korvetten
en patrouillevaartuigen is wel rond
gebazuind met de hoop, de Britsche
gemoederen tot rust te brengen, doch
heeft noch de Duitsc'ne aanvallen,
noch de vernietiging van waardevol
scheepsmateriaal kunnen verhinde
ren. Het beste bewijs daarvoor is de
vernietiging van ccn voor Gibraltar
bestemd Er.gelsch convcoi door Duit
sc'ne duikbooten. van welk convoci 21
schepen tot zinken gebracht werden,
terwijl de overige 8 schepen hun toe
vlucht zochten in Portugeesche wate
ren. De Duitsche duikbooten hebben
zoo flink den strijd aangebonden met
op bcschenningsstrijdkrachten. dat de
huidice vorm van bescherming onvol
doende geacht moet worden. Daarbij
werden een Engelsche torpedojager,
een korvet en een patrouille .aartu'g
vernietigd. Het hardnekkige en steed?
we.-r succesvolle gebruik van Duitsche
strijdkrachten boven cri onder wa-
fcer. alsmede van het Duitsche lucht-
wapen heeft tot gevolg, dat de Atlan
tisch" Oroaan en de wateren om
Eneeland steeds leegcr worden en dat
in verband daarmede de Britsche ver
zorging steed'» rampspoediger wordt
belemmerd.
\mrrikaansclie Bankfilialen
gesloten
Met het oog op de wederzijdsche
b'okkeering der saldi en den vrijwel
•ollediger. stilstand van het zaken
verkeer tusschen Japan en de Ver
eenigde Staten, heeft de National
City Bank 'c New York besloten haar
filialen te Kobe en Jokohama te slui
ten, zoo meldt het D.N.B. uit Tokio.
BERLIJN: Zijn zwakste en meest
aantastbare redevoering
„Wij zijn den heer Churchill bijzon
der dankbaar voor hetgeen hij gezegd
heeft. Wij zullen daaruit de overeen
komstige lessen en consequenties trek
ken". Aldus verklaarde men ironisch
te Berlijn ten aanzien van de door den
Britschen minister-president Chur
chill voor de radio gehouden rede
voering. welke beschouwd wordt als
de zwakste want meest aantastbare
van al zijn tot dusver afgelegde ver
klaringen. Bijzonder opdringerig acht
men tie godslastering om arm in arm
met het bolsjewisme voor de „overwin
ning van het goede tegen het kwade"
te willen strijden. De wijze waarop de
Russische metropoliet van Belgrado,
lieden van het slag-Churchill als den
aartsbisschop van Canterbury, van re
pliek heeft gediend, zal wel voldoende
zijn, zoo betoogt men, om dergelijke
beweringen te weerleggen.
DE DUITSCHE PERS
De Berlijnsche bladen brachten ten
deelc in scherpe bewoordingen com
mentaar. Vooral halen dc bladen cie
uitspraken aan, die in rechtstreeksehe
tegenspraak staan tot vroegere uitin
gen en Churchill tot een „politicus
van tegenspraken" stempelen. Zoo
schrijft de Berliner Börscn-
seilung: Hij, die reeds in 1936 ver
klaarde: „Duitschland wordt te sterk,
wij moeten het vernietigen", gaat r.u
voor de radio staan en beschuldigt ons
den oorlog veroorzaakt te hebben.
De Deutsche Allgemeine
Zeitung zegt met betrekking tot
de door Churchill verkondigde oorlogs
doelen: Op één punt van zijn rede
heeft Churchill de ware Engeisch
Amerikaansche imperialistische
machtsplannen onthuld door als
zin van do ontmoeting, op den
Atlantischen Oceaan te ver
kondigen bet „overnemen van de lei
ding over 9e arbeidende massa op alle
continenten door de Engeisch spre
kende volkeren".
JAPANSCHE COMMENTAREN
Als eerste reactie op de radiorede
van Churchill schrijft het Japansche
blad Kokoemin Sjimboen,
dat er weer gesproken kan worden
van een op dreigementen berustende
propagandarede van den Britschen
minister-president. Het is de gebrui
kelijke tactiek van Churchill om de
onrust ter wereld nog te vergrooten,
sinds de Engelschen de z.g. crisis in
den Stillen Oceaan hebben uitgevon
den. Churchill heeft op deze wijze ge
probeerd Japan en Thailand van el
kaar te vervreemden, en tevens onder
verwijzing naar beweerde onderhande
lingen tusschen Japan en de Vereen.
Staten, een breuk te verwekken onder
de staten van het Driemogendheden-
pact.
In een commentaar van Domei
wordt gezegd, dat de rede is opge
bouwd op volkomen valsche gegevens
en veronderstellingen. Wanneer Chur
chill er over spreekt, dat Japan het
voorbeeld van Hitler en Mussolini niet
betrekking tot zijn optreden in Chi
na volgt, dan moet men Churchill
er aan herinneren, dat het Chineesche
conflict 2 jaar voor den Europeeschen
oorlog is uitgebroken.
ITALIAANSCHE MEENING
In Italiaansche politieke kringen
wordt de rede uitsluitend beoordeeld
als een propaganda-actie, welke in de
eerste plaats er op gericht was in
vloed uit te oefenen op de openbare
meening van de wereld in den zin van
de jongste Britsch-Amerikaansche
plann. Opmerkelijk is echter het feit,
dat Churchill volkomen zwijgt over de
Sovjet-Unie. Men ziet hierin een niet
gewilde erkenning van de moeilijkhe
den, welke de Angelsaksische propa
ganda bij de motiveering van de nieu
we gemeenschap tusschen de bolsje
wistische bloedheerschappij en de An
gelsaksische kapitaal-overheersching
probeert te overwinnen.
BOMMEN OP WEST-
DUITSCHLAND
ONBETEEKENENDE BRANDEN
Britsche vliegtuigen hebben, naar
het D.N.B. meldt, in den afgeloopen
nacht boven West-Duitschland gevlo
gen. De neergeworpen bommen ver
oorzaakten slechts onbeteekenende
branden. Militaire of oorlogs-economi
sche schade ontstond niet. De Duit
sche luchtafweer schoot 5 Britsche
vliegtuigen neer.
BINNENLAND
De Arbeidsvoorwaarden
HANDHAVEN LOONPEIL
In de Staatscourant Is opgenomen
het derde uitvoeringsbesluit van den
secretaris-generaal van Sociale Zaken
ingevolge de Verordening van den
Rijkscommissaris voor het bezette Ne-
derlandsche gebied betreffende de
totstandkoming van regelingen inza
ke loonen, salarissen, en andere ar
beidsvoorwaarden.
Hierbij wordt o.m. bepaald, dat bij
indienstneming van arbeiders zonder
goedkeuring van het college van
Rijksbemiddelaars door den werkge
ver gAn gunstiger loon en arbeids
voorwaarden mogen worden overeen
gekomen dan welke gelden ten aan
zien van overeenkomstige, bij hem in
dienst zijnde arbeiders, of indien
hij zoodanige arbeiders niet in zijn
dienst heeft noch pleegt te hebben
ten aanzien van overeenkomstige ar
beiders in den betrokken bedrijfstak.
Iedere handeling, die ten doel heeft
arbeiders, die de dienstbetrekking,
waarin zij werkzaam zijn, niet hebben
opgezegd, door het aanbieden van een
hooger loon of andere gunstiger ar
beidsvoorwaarden uit die dienstbe
trekking weg te lokken, is verboden.
De werkgever, die in strijd hierme
de handelt is strafbaar. Het feit
wordt beschouwd als overtreding en
wordt gestraft met hechtenis van ten
hoogste drie maanden of geldboete
van ten hoogste f 3000.
Wanneer het strafbaar gestelde feit
door of vanwege een rechtspersoon
wordt begaan, -wordt de strafvervol
ging ingesteld en de straf uitgespro
ken tegen dengene, die de opdracht
tot de strafbare handeling gegeven
heeft of daarbij de feitelijke leiding
heeft gehad.
DE FRANSCHE .AMBTENAREN
IN SYRIë
Beslissingstermijn verstreken
Zaterdag is de termijn verstreken,
die De Gaulle gesteld had voor dc
Fransche ambtenaren in Syrië om tc
beslissen, of zij naar Frankrijk wilden
terugkecren dan wel in dienst van De
Gaulle treden. Zelfs van Gaullistische
zijde wordt toegegeven, dat het aartal
dergenen, die zich voor De Gaulle ver
klaarden, ondanks alle propaganda
gering was en slechts ecnigc tiental
len ambtenaren omvatte.
Wijziging in Smaak en
Vorm
Donkerder kleur en kleiner
omvang
Het orgaan van den Nederlandsche
Bakkersbond schrijft:
Nu in dezen tijd de moeilijkheden
voor een ieder toenemen en vooral de
voedselvoorziening buitengewone zorg
zal eischen van iedereen, die er mede
te maken Heeft, is het geen wonder,
dat het pubKek en vooral de huis
moeder iederen dag met buitenge
wone belangstelling let op de produc
ten van den bakker, die zorgen moet,
dat het voornaamste voedselproduct
het brcod zoo goed mogelijk
wordt afgeleverd.
Daarom is het wel goed. deze huis
moeders er op voor te bereiden, dat
ook de broodvoorziening niet zoo goed
meer zal gaan in den komenden
herfst en winter, als wij dat gaarne
wilden hebben, maar dat ook de bak
ker „moet roeien met de riemen, die
hij heeft".
Nu alleen graansoorten moeten
worden gebruikt, die in eigen land
zijn gewassen en die voor het brood
niet zoo geëigend zijn, dan die hij
voorheen uit het buitenland betrok,
volgt daaruit vanzelf, dat het brood
er niet zoo mooi zal uitzien, als wij
dat altijd gewoon waren, want al was
de kleur dan al wat donkerder ge
worden, de vorm en de hoogte van
het brood was nog altijd zeer behoor
lijk en ook de smaak was nog altijd
zeer goed.
Nu moet men er vooral om denken,
dat de kwaliteit van het brood niet
minder zal worden, al zal er iets aan
den smaak en vooral aan het uiter
lijk van het brood veranderen, omdat
het meel zal worden gebruikt van
granen, en misschien ook nog peul
vruchten en aardappelen, die echter
alle zeer geschikt zijn voor de voed-
selvoorzitning.
De loopende geruchten van bijvoe
gingen van allerlei dingen, die voor
de voedselvoorziening van geen nut
zijn cn dus enkel maar zouden wor
den gebruikt als vulling, zooals b.v.
bloembollen, enz., zijn geheel uit de
lucht gegrepen, zoodat men daarvoor
niet bang behoeft te zijn.
Maar de vorm, de kleur, de smaak
en het. volume van het brood zullen
BEZWAARLIJKE REIS LANGS MODDERWEGEN
Ontmoetingen met
Nederlanders
BRIKF VAN S.S.-P.K.-MAN
DR. D. TAPPENBECK
S.S.-P.K.-man dr. D. Tappenbeck
schrijft van het Oostfront:
In de Oekraine, Juli 1941.
Eindelijk werd onze wensch dan
toch vervuld en kregen wij het bevel
om zoo snel mogelijk te vertrekken
en onze kameraden aan het front op
te zoeken. Wij namen dus afscheid
van Berlijn en spoedden ons vol goe
den moed naar het Oosten, een Ncord-
Nederlander, ccn Vlaming en een
Duitscher. In snel tempo bracht onze
kleine Opel ons langs de autobaan
naar Breslau en van daar ging het
door de vruchtbare landouwen en de
welverzorgde steden en dorpén van
Silezië naar de rookende fabrieks-
schoorsteenen en schachten van Op-
per-Silezië. het op één na het belang
rijkste industrie-gebied van Europa.
Even ten Oosten van het thans weer
Duitsche Kattowitz passeeren wij de
grens tusschen het Rijk en het gouver
nement-generaal. Het verschil aan
weerskanten is er een als tusschen
dag en narht. Hier. ten Oosten van
Kattowitz. begint Oost-Europa. Tever
geefs zoeken wij hier de zindelijke
boerderijen en de alom in cultuur ge
brachte velden van Silezië of de werk
lust van het industrie-gebied met zijn
moderne arbeiderswoningen. We vin
den er slechts een onontwikkelde be
volking. die in ellendige krotten leeft,
een primitieve landbouw en dan jo
den, overal joden van een soort, waar
zelfs ccn Amsterdammer van zou om
vallen. Een kort bezoek aan ccn ghet
to in Polen, ware m.i. het beste mid
del om ook den meest verstokten jo
denvriend in Nederland van zijn lief
de voor het uitverkoren volk te ge
nezen. Wij zien er van af om ons be
zoek te herhalen en rijc'en door naar
Krakau. de schoonste stad van Polen,
waar nog gothïsche gebouwen en voor
al de kunstwerken van Veit S':oss
aar. de middeleeuwen herinneren, toen
de Duitsche invloed in de stad zeer
grcot was. Thans vormt Kfakau den
ze'ei van den gouverneur-generaal en
wordt in de stad weer veel Duitsch
gesproken. Onze torht gast. verder
langs den voet der Karpathen door
het heuvellandschap van Galicië. Zoo
nu en dan wijzen boortorens er op.
dat de Poolsche olievelden hier in de
buurt liggen. Hoe meer wij de oude
Duitsch-Russischc demarcatie-lijn na
deren. dos te vriendelijker wordt de
houding der bevolking. Zij bestaat
hier reeds voor het grootste gedee'te
uit Oekrainers. die thans tal van
rechten, zooals eigen scholen, hebben,
die hun onder het Poolsche bewind
stelselmatig werden geweigerd.
Przemysl feestelijk versierd
Niet ver van de uit den wereldoorlog
door bloedige gevechten bekende ves
ting Przemysl ontmoeten wij de eerste j
sporen van dezen oorlog. Het is een
onafzienbaar leger van Sovjet-gevan
genen, een bont mengsel van de meest
verschillende volksstammen. Ook bij
een zoo groot mogelijke objectiviteit
kunnen wij niet anders dan vaststel
len, dat het „ondermenschen" wa
ren, die hier in den vorm van het
bolsjewistische leger op Europa wer
den losgelaten, ccn indruk, die helaas
maar al te zeer bevestigd werd door
de beestachtige gruwelen, waarmede
deze lieden hun woede op Oekrainers
cn weerlooze gevangenen hebben ge
koeld. Terwijl deze droeve stoet, mee-
rendeels barrevoets, naar het Westen
trekt, rijden wij Przemysl binnen.
De stad werd door de grensrivier de
San in een Duitsch cn een Russisch
gedeelte gescheiden. Vooral het laat
ste werd door artillerievuur zwaar be
schadigd. Langzaam rijden wij over
de brug, dien de genie in een mini
mum van tijd gebouwd heeft en be
vinden ons thans in het Sovjet-para
dijs. De bevolking viert feest, omdat
aan het bolsjewistische schrikbe
wind thans een einde is gekomen. Elk
dorp heeft zijn met de Duitsche en de
blauw-gele Oekrainsche vlag versierde
eere-poort, in het midden waarvan
zich een Mariabeeltenis bevindt en
spandoeken met „Leve de Oekraine"
en „Heil HitlerDe Oekrainers dra
gen hun fleurige nationale kleeder-
rirachten en de jeugd werpt, bloemen
in de auto's met troepen, die langs
komen. Terwijl de laatste vluchtelin
gen met hun karren terugkeeren
wordt, het land reeds overal weer be
bouwd. Oekrainers helpen samen met
de jongens van den arbeidsdienst mee,
om de beschadigde wegen te herstel
len.
Verwoestingen bij Lemberg
Op den weg naar Lemberg komeni
wij echter voortdurend langs de sp>
ren van den feilen strijd, die hier
eenige dagen geleden gewoed heeft.
Ontelbare Russische tanks, waaronder
sommige bepaald monsterachtige af
metingen hebben, liggen vernield
langs den weg in gezelschap van groo-
te hoeveelheden ander oorlogsmate
riaal. Herhaaldelijk passeeren wij b'.m-
kerlinies. Ook die hebben den Duit-
schen opmarsch tenslotte niet tegen
kunnen houden. Het vruchtbare Gali
cië, dat reeds na den Poolschen veld
tocht Duitsche troepen zag, is thans
voor goed van den vijand gezuiverd.
De hoofdstad Lemberg is slechts wei
nig beschadigd. De bevolking begint
te herademen. Hier hebben de bolsje
wisten voor hun vertrek in de Brigitt-
ki-gevangenis duizenden Oekrainers
op de meest beestachtige wijze afge
maakt. Maar reeds begint het leven
in de stad weer zijn normalen gang
te gaan. de vriendschap tusschen de
bevolking en de Duitsche cn de hiei
talrijke Slcwaaksche soldaten is
spoedig gesloten cn muziekcorpsen
zorgen vcor de noodige stemming.
Gewonde Nederlanders
Alvorens de stad verder in te gaan.
brengen wij eerst ccn bezoek aan het
hospitaal, waar, naar wij vernemen,
cok eenige van enze jongens van de
Westland liggen. Het ziekenhuis ligt
zonnig op een heuvel, vanwaar men
een overzicht over de geheele stad
*eeft. De gewenden hebben het er
goed. Onze landgenooten zijn geluk
kig niet ernstig gewond. Zij verte.den
ons, van de dagen van harden strijd
en van den heldendood van den com
mandant van het regiment Westland,
standaardleider Weckerle. Hun eenige
zorg was het, om zoo snel mogelijk
weer bij hun regiment terug te ko
men. Het zijn prachtkerels, dat heeft
men mij van de meest, verschillende
kanten steeds weer verzekerd. Wij
moeten afscheid nemen, want wij
hebben nu nog meer haast om onze
kameraden, die reeds diep in het
Russische deel der Oekraine liggen, te
bereiken.
Maar nu beginnen de werkelijke
moeilijkheden pas. Achter Lemberg
lean er van wegen volgens onze begrip
pen nauwelijks meer sprake zijn en
met een gangetje Van 29 K.M. sukke
len wij voort, en moeten soms uren
lang wachten, omdat de wegen door
eindelooze colonnes verstopt zijn.
Ook hier getuigen overal Russische
tanks, wapens en ander oorlogsmate
riaal van den feilen strijd, welke hier
geleverd werd en van het geweldige
materiaal, waarover het Sovjet-leger
beschikte. Tenslotte bereiken wij Tar-
nopol, dat reeds vlak bij de oude
Poolsch-Russische grens ligt. Ook hier
hebben de bolsjewistische en joodsche
beulen vcor hun aftöcht tal van Oe
krainers vermoord. Thans echter
wordt de orde er reeds voor een groot
cleel bewaard, door gewapende Oekrai
ners. die een blauw-gelen band om
den arm dragen. Reeds onderweg wa
ren wij tot. onze groote verbazing
herhaaldelijk Russische geüniformeer
den tegengekomen. Het. bleek, dat het
Oekrainers waren, die zonder meer on
middellijk weer in vrijheid waren ge
steld en hun woonplaatsen weer op
zochten. Herhaaldelijk hebben wij ook
waargenomen, hoe deze Oekraineis
bij den DUitschen opmarsch een hand
je meehielpen, of waa-schuwden, dat
er ergens zich nog bolsjewisten hadden
verscholen. Ten Oosten van Tarnopol
komen wij door land, dat steeds deei
van de Sovjet-Unie heeft uitgemaakt.
Het is een eindeloze vlakte, het ui
terst vruchtbare land der zwarte aar
de, dat eens de korenschuur van Eu
ropa vormde en waar thans honger
wordt geleden 'daarover later meer).
Wel is waar voert de weg ons voort
durend langs korenvelden, maar het
koren staat ontstellend laag en het
land maakt in hooge mate een onver-
zergden indruk. Geen wonder. Immers,
de boeren hebben hier geen eigen
grond meer en bij de bewerking vol
gens „collectief systeem" verdienen
de landarbeiders ternauwernood ge
noeg om te kunnen leven. Onwillekeu
rig denken wij er aan. wat er van dit
door de natuur zoo rijk bedeelde «and
te maken zou zijn.
NABIJ HET FRONT
Intusschen rijden wij langs slechte,
stoffige wegen steeds dieper het Sov
jet-paradijs in. Verschc sporen van
strijd wijzen er op. dat het front niet
al te ver af kan zijn. Naast de Russi
sche tanks, kanonnen en vrachtwa
gens, zijn de velden ook bezaaid met
cadavers. Na3st Russische massagra
ven komen wij ook langs de graven
van Duitsche soldaten, die met een
voudige houten kruisen, stalen hel
men en bloemen versierd zijn
'De Russische wegen hebben te veel
van onze wagen geëischt. Gelukkig
kunnen wij nog net de „Werkslatt-
Kompanie" van onze divisie bereiken.
Kier wordt de motor grondig nagezien
en de geleden schade hersteld. In
den tusschentijd begeven wij ons naar
de veldkeuken om onze hongerige
magen te vullen en ontmoeten daar
tot onze groote vreugde twee landge
nooten, die den geheelen recrutentijd
dcor, lief en leed met ons hadden ge
deeld. Het zijn de kameraden De Wit
uit Twente en de Limburger Wolekers
Wegens hun vakkennis werden zij
naar de voor het geregeld verloop van
den opmarsch onmisbare Werkstatt-
Kcmpanie overgeplaatst en kunnen
thans het werk nauwelijks af. Wel
is waar wilden zij eigenlijk liever vooi-
aan aan het front staan, maar moeten
tenslotte ook zelf toegeven, dat zij
hier veel nuttiger werk kunnen doen.
Den avond brengen wij gezamenlijk
dcor. want er valt natuurlijk van al
les te vertellen en te vragen, vooral
over Nederland, waarbij tal van vragen
uit den aard der zaak onbeantwoord
moeten blijven. Zoodra onze Opel weer
in orde is. werdt de reis voortgezet.
Wij naderen nu meer en meer het
front, en het wordt steeds moeilijker
om zich door de eindelooze auto- en
paarden-colonnes een weg te banen,
daar de regen den weg in modderpoe
len heeft veranderd. Door de een
drachtige samenwerking van de genie
en den arbeidsdienst met de bevolking
wordt echter ook „generaal modder"
overwonnen. Stelselmatig gaat de op
marsch verder.
Dorpsvreugcle
Tegen den avond komen wij door
een Oekrainsch dorp, waar bekende
liederen weerklinken. Het- zijn de jon
gens van den arbeidsdienst, die de
geheele bevolking van het dorp om
zich heen hebben verzameld. Er
heerscht een gezellige stemming. Het
orkestje speelt cn de bruggen zijn
spoedig geslagen. Een Sudeten-Duit-
scher weet met behulp van het Tsje
chisch den Oekrainers duidelijk te ma
ken, dat zij nu ook van hun kant
iets tot het slagen van den avond
moeten bijdragen en na samen be
raadslaagd te hebben laten de meis
jes ons werkelijk, in den beginne
nog ietwat schuchter, maar later ge
heel op hun gemak, hun typische na
tionale dansen zien. De „Feldmcister"
van den arbeidsdienst vertelt ons, hoe
op dezen dag pamfletten door Sovjet
vliegtuigen werden afgeworpen, waar.
in de bevolking werd verzocht om de
„fascistische bandieten" te vermoor
den, den oogst te vernietigen cn de
telefoonleidingen door te knippen.
Terwijl een onderwijzeres het fraaie
geschrift voorlas, gnf de bevolking
van het dorp duidelijk te kennen,
hoe zij er over dacht, door bij liet
noemen van den naam Stalin op on
dubbelzinnige wijze naar het zitvlak
te wijzen. Slechts één ding wiidet:
deze brave menschen wan ons weten,
namelijk of zij nu ook weer mochten
bidden, welke vraag wij met een goed
geweten bevestigend konden beant
woorden. Na den nacht in de tenten
van den arbeidsdienst tc hebben door
gebracht, vertrokken wij den volgen
den morgen met den vasten wil om
dezen dag ons doel, de divisie te berei
ken. Ver kon het niet meer zijn ,want
overal wezen de wegwijzers reeds
naar de hoofdstad der Oekraine, Kiev.
En inderdaad, na eenige uren rijden
door het Oekrainsche land, waren wij
er. Daar lag, aan den rand van het
bcsch. zorgvuldig gemaskeerd, de staf
van onze divisie. Eenige oogenbli'r.ken
later meldden zich drie S.S.-mannen
bij de „Spiess". De opdracht was vol
gens het bevel uitgevoerd.
wel veranderingen ondergaan, die de
bakker niet kan ontloopen en waar
voor hij het publiek bijtijds waar
schuwt. omdat de huismoeder moge
lijk haar troost wil zoeken bij een
anderen bakker, als zij brcod ont
vangt, dat anders is dan gewoon, en
er nu op kan rekenen, dat iedere bak
ker met dezelfde moeilijkheden heeft
te kampen.
De ragen in de oogstdagen maakt
het graan ook niet beter, zooals een
ieder die nadenkt, wel kan begrijpen,
zoodat de bakker, met al zijn vakken
nis, die hem heden nog in het bijzon
der wordt bijgebracht door vakkun
dige leeraren cn waardoor hij alles
in het werk stelt, wat mogelijk is om
het brood zoo goed mogelijk te ma
ken, niet meer het brood zal kunnen
leveren, dat men van hem gewoon is
te ontvangen.
De kleur van het brood zal donker
der worden, het volume zal kleiner
zijn en de vorm zal waarschijnlijk
ook moeten overgaan tot plaat- of
vloerbi'ood. omdat hij voor zijn pan
nen geen of zeer weinig olie zal kun
nen krijgen.
In dit verband willen wij nog op
een andere bijzonderheid wijzen, die
den bakkers veel moeite geeft. De
"huismoeder wordt wantrouwig, wan
neer zij ziet. dat het brood kleiner
wordt en vanzelfsprekend is het. dat
zij de vraag gaat stellen: Ontvang ik
nu wel voldoende brood voor mijn
bonnen, waarop ik recht heb.
En als zij dan een brood van 400
of 830 gram, zooals de gc-wone term
luidt, gaat wegen, blijkt het, dat er
aan dat gewicht nog wel iets tekort
is en dat het vaak maar 370 of 750
gram weegt, vooral als het in warme
dagen is en het tijdstip van controle
laat in den namiddag, zoodat het
brood al ongeveer 12 uur oud is, het
geen nog erger wordt, als er b.v. een
maatregel zou worden getroffen,
waarbij alleen brood mag worden ver
kocht, dat den vorigen dag is gebak
ken, waarbij het gewicht nog minder
zal zijn.
Men begrijpt wet dat dit mindere
gewicht een gevolg is van het uit
drogen van het brood, maar men
weet misschien nog niet, dat het
juiste broodgewicht bij den bakker
gecontroleerd wordt door de ambte
naren van den Keuringsdienst en dat
hij moet voldoen aan de. eischen van
de droge stof, zoodat elk brood, al
weegt het ook minder dan de gang
bare meening het eischt, hetzelfde
voedingsgehaltc heeft-, dat vereischt
wordt voor de gegeven bonnen.
Als onze huismoeders' deze dingen
eens willen nagaan en eens willen
bespreken met anderen, die er ver
stand van hebben en ook met hun
eigen bakker, zal deze minder moeite
hebben met zijn klanten, omdat zij
zullen begrijpen, dat hij het ook lie
ver anders zou willen, maar dat de
nood hem is opgelegd.
RECHTSZAKEN
Raad voor de Scheepvaart
GEEN UITKIJK OF DE
..SCHWALBE"
A ANN'AR ING OP DEN GELDER-
SCHEN IJSSEL
De Raad voor de Scheepvaart heeft
uitspraak gedaan inzake de aanva
ring van het motorzeiïschip „Schwal-
be" met de klipperaak „Alberdina"
op den Gelderschen IJssel op 2 Sep
tember 1939.
De Raad is van oordeel, dat deze
aanvaring is te wijten aan de schuld
van de „Schwalbe". Op dit schip
rustte reglementair de uitwijkplicht
en het had dus te zorgen niet met de
„Alberdina". die zich met krabbend
anker de rivier liet afzakken, in aan
raking te komen. Dat dit laatste ten
slotte is gebeurd, is niet te verwonde
ren, daar op de „Schwalbe", die groo-
ten stuurlast had, de maatregelen,
welke voor een veilige vaart absoluut
noodzakelijk waren, niet zijn geno
men. Er was geen uitkijk op het
voorschip geplaatst en de stuurman,
die zien in het stuurhuis bevond,
heeft de laag op het water liggende
„Alberdina" niet kunnen zien. Ander
zijds is het niet wel begrijpelijk, dat
de „Alberdina" niet op de een of an
dere wijze de aandacht heeft getrok
ken, toen zij zag, dat de „Schwalbe"
niet week. Daardoor wordt de schuld
van de „Schwalbe" echter niet opge
heven.
KUNSTENLETTEREN
PRIJSVRAAG NEDERLANDSCHE
TOONEELSTUKKF.N
Het departement van Volksvoorlich
ting en Kunsten deelt mede:
De oproep door de af deeling Thea
ter en Dans van het departement, tot
het inzenden van Nederlandsche too-
neelstukkenwelke nimmer door be-
roepstooneelgezelschappen voor het
voetlicht werden gebracht, is met
groote instemming begroet cn beant
woord.
Bij het eindigen van den inzen
dingstermijn blijkt het aantal inge
zonden stukken thans meer dan 150
te bedragen.
Daar de beoordeeling geruimen tijd
zal vereischen. zijn nadere mededee-
lingen eerst tegen eind October te
verwachten.
De leider van het dramaturgische
bureau zal alle inzenders beantwoor
den naar aanleiding van hun werk.
