AMEBSFOMTSCIIE COURANT DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VALLEI Nederland in de kentering der tijden De Ark Royal tot gebracht zinken Stad en haven van Kertsj onder vuur genomen Groote verontwaardiging onder de Ijmuidensche visschersbevolking ABONNEMENTSPRIJS by vooruitbetaling Per weel: ƒ0.16 Per 3 maanden ƒ3 05 Per post per kwartaal ƒ3.25 Losse nummers 0.06 Administratie Telefoon 5289. Giro 86362. tied.: Tel. 6731. Na 6 uur 6137 ADVERTENTIES by vooruitbetaling Losse regelprya 0.: Kleine advert. (..Doelpunten Hoogstens 20 woorden Elk ƒ0.0: ZATERDAG 15 NOVEMBER 1911 HOOFDREDACTEUR: NIC. LAMAN, AMSTERDAM. UITG.: N.V. DRUKKERIJ ONNES. V-b. BLANKENBERG Zn. DIRECT.: *F. HALEWIJN. 55e JAAKG. 6 PAGINA'S DE RIJKSCOMMISSARIS SPREEKT TE KEULEN Donderdag heeft de Rijkscommissa ris, Rijksminister Seyss-Inquart in Keulen een groote rede gehouden over het "onderwerp: „Nederland in de kentering der tijden." De Rijkscommissaris herinnerde allereerst aan den heroieken inzet van de militaire botsing op 10 Mei 1940, in den loop waarvan het nood zakelijk was gebleken het Belgi sche en Nederlandsche gebied on der de bescherming van het Duit sche leger te stellen, aangezien de Westelijke mogendheden dit gebied hadden uitverkoren voor een flank- aanval op het hart van het Ruhr- gebied. Voor de beoordceling van den poli- tïeken en militairen toestand is het van eenig belang, dat met Nederland geen wapenstilstandsverdrag is gesloten. Groote bètcekenis moet verder gehecht worden aan de omstandigheid dat de regaeringsbevoegdheden in het bezette Nederlandsche gebied evenals in Noor wegen zijn overgedragen aan een Rijks commissaris, in tegenstelling tot de si tuatie in andere bezette gebieden, die de Duitsche Weermacht onder haar hoede beeft genomen. Rijkscommissariaat en militair bestuur. Het onderscheid tusschen een Rijks commissariaat en een militair bestuur is gelegen in het feit, dat het laatste een uitvoerend orgaan vormt van de Weer macht, terwijl de Rijkscommissaris rechtstreeks lasthebber is van den Flih- rcr en de belangen van het Rijk moet behartigen en bekleed is met de hoog- •ste regeeringsmacht ten aanzien van de ,c;yzaken. De bijzonderheid van de ze regeling heeft een diepere politieke reden. Nederland en Noorwegen behoo- ren tot de Germaansche volkerenfami- lie en daarom is het ook de wensch en de wil van den Führer in deze beide landen in zoo snel mogelijk tempo nor male toestanden te herstellen en ze er toe te brer.gen dat zij krachtdadig, uit eigen gewonnen inzicht, medewerken aan den nieuwen opbouw van Europa. Zoo heeft de Rijkscommissaris zorg te dragen voor de beveiliging van het openbare leven in zijn geheel, maar vooral heeft hij de geestelijke verschijn selen, voor zoover zij uitwerking heb ben op het politieke leven, te bevruch ten. Rust cn orde verzekerd. Wat het openbare leven in Nederland In den huidigen tyd betreft, kan wor den gezegd, dat rust en orde verzekerd zijn. De handhaving daarvan is echter slechts een onderdeel van de taak van den Rijkscommissaris. Een even groote beteekenis komt toe aan de economi sche aanpassing zijn speciaal de douane- grens en de deviezengrens tusschen Duitschland en Nederland opgeheven. De geo-politieke problemen. De spreker behandelde vervolgens de v geo-politieke problemen van Nederland en verduidelijkte in welke mate Enge land er in den loop van vele eeuwen naar heeft gestreefd de belangrijke oceaan-poort van de RijnSchelde-mon- ding te beheerschen en onder zijn in vloed te brengen. Indien het gelukt, al dus vervolgde de Rijkscommissaris, de Nederlanders voor de gedachte van het Nieuwe Europa te winnen, zouden wij niet alleen negen millioen buitenge woon waardevolle medewerkers aan on ze zijde hebben, maar ook een der be slissende geo-politieke stellingen van het vasteland betrekken in het groote Europeesche gebied. Als wij onszelf de vraag voorleggen, of de Nederlander Duitscher is of niet, moet gezegd worden^ dat hij naar af stamming behoort tót Friezen, Neder- Saksers en Franken. Al beschikt hij ove rigens ook over dezelfde raseigenschap pen als het Duitsche volk eigen zijn. toch bestaat er in zooverre verschil, dat hij niet dezelfde ontwikkeling op gees telijk en militair gebied heeft gehad. Om volstrekt gemeenschappelijke oriën teering te bereiken, is ontwikkeling noo-1 dig met oriënteering op een doel, dat van beide kanten duidelijk onderschei den en bewust nagestreefd wordt. Onafhankelijkheid en zelfstandigheid. Bij de behandeling', van dit probleem nu wordt tegenwoordig vaak gesproken van onafhankelijkheid en zelfstandig heid. Kameraadschap is tenslotte nooit onafhankelijkheid in den traditioneelen zin. Noodzakelijk is, dat rekening wordt gehouden met de belangen van alle deelnemers, en derhalve zal het komen de Europa een gemeenschappelijk ge bied zijn, waar voor niemand volstrekte onafhankelijkheid bestaat en kan be staan. Want een gemeenschappelijk ge bied eischt naar builen gemeenschappe lijk optreden, ook tot de greys der ge meenschappelijke verdediging en naar binnen een gemeenschappelijk econo misch stelsel. „Gelijkgerechtigdheid is het grootste, dat het Duitsche volk heeft te vergeven en ook het schoonste, dat aan een volk ge geven kan worden. Zoo is het de ernsti ge wil van den Führer de Nederlanders als gelijkrechtigde kameraden in het Germaansche gebied op te nemen." Anders is het gesteld met de zelf standigheid, die in wezen bestaat uit het bereiken van de grootst mogelijke ont wikkeling op geestelijk en cultureel ge bied van het eigen volk. De gelijkgerechtigdheid. In wezen gaat het echter om de ge- lij kgerechtiadlieid. Dat is het grootste, dat het Duitsche volk heeft te vergeven en ook het schoonste, dat aan een volk gegeven kan worden. Zoo is het ook de ernstige wil van den Führer de Nederlanders als gelijkgerechtigde kameraden in het Ger maansche gebied op te nemen. Bij de mannen, die thans de verantwoordelijk heid in Nederland dragen, treedt steeds meer het streven aan den dag in de toe komst samen met het Duitsche volk op te trekken, een gemeenschappelijke ver tegenwoordiging van alle belangen naar buiten te vormen, maar daarenboven ook zoo noodig door eert gemeenschap pelijk bloedoffer het gemeenschappelij ke bestaan te beveiligen. Veel Neder landers, die de toekomst met helderen blik beschouwen, zien in den Führer van het Duitsche volk de groote per soonlijkheid, die het lot van Europa en vooral van de Germaansche volken be- heerscht en vormt. ALLE AMERIKANEN MOETEN CHINA VERLATEN Naar de zender van New York meldt, heeft de Amerikaansche regeering be sloten alle in China woonachtige Ame rikaansche onderdanen terug te roepen. INSTALLATIE COMMISSARIS DER PROVINCIE UTRECHT De installatie van oud-gezant W. B. Engelbrecht als Commissaris der pro vincie Utrecht zal Maandagmiddag a.s. om drie uur in de Statenzaal te Utrecht plaats vinden. WAAR IS HET VLIEGTUIG VAN LITWINOV DE AFGEVAARDIGDE ZOU IN BAKOE ZIJN GELAND Naar de Britsche berichtendienst meldt, is te Londen bericht ontvan gen, dat het vliegtuig, waarin zich Litwinov, Steinbardt. Monckton en Reynolds bevonden, in goeden wel stand is. Het vliegtuig heeft, aldus de Brit sche berichtendienst, bij Pahlevi, aan de Kaspischa Zee, ten Noord westen van Teheran, een noodlan ding moeten maken. Associated Press meldt uit Teheran, dat daar een communiqué is uitgege ven door de Sovjet-ambassade, inhou dende dat in strijd met vroegere be richten tot dusver geenerlei berichten ontvangen zijn over het lot van Litwi nov en Steinhardt. Het vroegere be richt uit Pahlevi, dat het vliegtuig daar zou zijn geland, is onjuist. Volgens Reuter is officieel in Lon den bekend gemaakt, dat het vliegtuig van Litwinov, Steinhardt en Monck ton op 13 November in Bakoe is aan gekomen. Groot succes voor de Duitsche Marine in de Middellandsche Zee Y= VICTORIE DUITSCH LAND WINT VOOR EUROPA OP ALLE FRONTEN. Extra-bericht van het Duitsche o pperbevel. Hoofdkwartier van den Führer, 15 November. Hot opperbevel der Weermacht maakt bekend De Duitsche marine heeft een n icuw groot succes verworven. Duik- booten hebben in het Westen van de Middellandsche Zee een forma tie Britsche oorlogsschepen aangevallen. Daarbij brachten twee duik- booten onder leiding van de luitenants-kapitein Reschke en Guggen- berger het vliegtuigmoederschip Ark Royal tot zinken en werd het slagschip Malaye zoo zwaar beschadigd, dat het de haven van Gibral- ter moest worden binnengesleept. Andere Britsche eenheden kregen torpedotreffers. Het vliegtuigmocderschip Ark Royal was reeds op 26 September 1939 bij een luchtaanval zwaar beschadigd. Na hersteld te zijn was het ech ter weer in dienst gesteld. De Britsche admiraliteit heeft dit verlies toegegeven. Zware Duitsche artillerie rukt op, brand gesloken dorp. een door de bolsjewisten in (Orbis-Holland.) DE VERDUISTERING Verplicht ie verduisteren 14 Nov. 17.49 tot 15 Nov. 9.02 u. 15 Nov. 17.47 tot 16 Nov. 9.03 u. Maan 16 Nov. op 5.11, onder 16.48 uur 17 Nov. op 6.33, onder 17.18 uur Duitsche luchtmacht bestookt reeds het gebied van den Kaukasus SOVJET-SCHEPEN IN FINSCHE GOLF' GEZONKEN Het gevechtsgebied van de Duitsche luchtmacht strekt zich thans reeds uit tot het'voorterrein van den Kaukasus. Zij bombardeerde daar Tamanskaja, een kleine doch door haar ligging belang rijke plaats, die het eerste station vormt op den weg van Kertsj naar het Oos ten. Tamanskaja ligt tegenover Kertsj. Bovendien werden Anapa en Tuapsse gebombardeerd. Anapais een herstel lingsoord en havenstad. Naast de haven ligt een vliegveld met een opleidings school voor bestuurders en een school voor valschermjagers. In de buurt be vindt zich een kamp voor paiitsertroe- pen. Tuapsse is eveneens havenstad en badplaats. De industrie baseert zich op de petroleumbronnen in het achterland, waarmede Tuapsse door een pelroleum- leiding van 85 kilometer lengte is ver bonden. Terreinwinst in central en sector. Een Duitsche infanteriedivisie heeft op 13 November in den ceniralen sector opn\^uw terrein gewonnen. Hoewel de wegen slecht waren, bedwongen de Duitsche infanteristen de veldverster- kingen der bolsjewisten. In een strijd van man tegen man werden 58 kaze matten genomen. De bolsjewisten leden zware verliezen. De Duitschers maakten talrijke gevangenen. Wanhopige plaat selijke tegenaanvallen werden met zwa re verliezen voor de bolsjewisten afge slagen. Een naburige divisie nam na heftige gevechten verscheidene plaat sen en maakte vorderingen in een boschgebied. Transportschepen gezonken. Naar het D.N.B. verneemt, is op 12 November een groot Sovjettransport schip, dat op weg was naar Kroohslad, in de Finsche Golf op een mijn geloo- pen en uiteengereten. Na een geweldige ontploffing zonk het in enkele minuten. Het rinsche staatsnieuwsbureau maakt in dit verband bekend: r Duitschland strijdt "k voor Europa Hoofdkwartier yan den Führer, 14 Nov. Het opperbevel der Weermacht deelt mede: „Op De Krim staan onze troe pen vlak bij Kertsj. Stad en ha ven liggen onder het gecontro leerde vuur van Duitsche artille rie. De luchtmacht heeft kust- batterijen bij Sebastopol door bomtreffers buiten gevecht ge steld, belangrijke militaire instal laties in de haven vernield en twee groote vrachtschepen be schadigd. Andere luchta?aivali:n waren gericht op ue uit Kertsj vluchtende troepen. Daarbij heb ben gevechtsvliegtuigen twee transportschepen met 'een geza- menlijken inhoud van <5500 ton, tot zinken gebracht. Ook in de andere sectoren van het Oostelijke front werden plaat selijke successen behaald. In de wateren om Engeland hebben gevechtsvliegtuigen, die gewapende verkenningstochten ondernamen, ten Zuiden van Lo westoft een groot koopvaardij schip beschadigd en met goed ge volg werven en ravitailleerings- bedrijven van de haven Falmouth gebombardeerd. In Noor d-A f r i k a hebben Sluka's Britsche kazematstellin gen bij Tobroek vernield. Enkele vijandelijke vliegtuigen hebben in het Oosten van Duitschland een gering aantal brisantbommen laten vallen. De burgerbevolking leed verliezen aan dooden en ge wonden." Staat helpt jonge componisten In aansluiting op het bericht be richt betreffende de „studie-concer ten'', waardoor jonge componisten door toedoen van de afdeeling muziek van bet departement van Volksvoor lichting en Kunsten in de gelegenheid zullen worden geste'd hun beste werk, dat nog nimmer een openbare uitvoe ring heeft beleefd in den feitelijken klank te bestudesren, volgen thans de officieele bepalingen en bekendmakin gen van het departement van Volks voorlichting en Kunsten met betrek king tot de voorwaarden voor hen, die voor deze concerten in aanmer king wenschen te komen, alsmede met betrekkin^ tot de werkwijze inzake de schifting en beoordeeling van de in gezonden werken. Partituren kunnen onder het op schrift „studie-concerten" worden in gezonden aan het hoofd van de afdee ling muziek van het departement van Volksvoorlichting en Kunsten. Beoordeeling van de inzending ge schiedt door twee door het muziekgil de te benoemen commissies, waarvan de eene de eerste noodzakelijke schif ting zal aanbrengen, de andere de eindbeslissing in handen zal hebben. Indien een werk voor uitvoering op een „studie-concert" wordt toegelaten, dient de componist voor het bencodig- de foutenvrije orkestmateriaal te zor gen. Voor c}en componist bestaat voorts de mogelijkheid zijn werk persoonlijk op het „studie-concertte dirigeeren, doch hij kan dit ook overlaten aan een ervaren dirigent. Eventueel in de compositie voorko mende solopartijen zuilen op deze con certen kunnen worden uitgevoerd door een met den componist beken den of bevrienden solist van zijn keu ze. Door dezen solist te maken reis- en verblijfkosten zullen desgewenscht tegen ingediende gespecificeerde de claratie volgens de daarvoor geldende ambtelijke normen vanwege het de partement worden vergoed. Tenslotte zij er op gewezen, dat evenals vroeger deze „studie-concer ten" een strikt besloten karakter zul len dragen en in hoofdzaak toegan kelijk zullen zijn voor den componist, zfjn leermeesters en collega's, alsmede voor verdere speoiale belangstellen den. De vijandelijke scheepsbewegingen worden door ijs en mijnversperringen in de Finsche Golf zwaar belemmerd. Het scheepsverkeer tusschen de steun punten, die zich nog in het bezit van de bolsjewisten bevinden, wordt ondanks zware verliezen voortgezet. Behalve het boven gemelde verlies is nog een vij andelijke oorlogsbodem ten NAV. van Va'indle gezonken. DE ORGANISATIE VAN HET BANKWEZEN Bij beschikking van de organisatie commissie is als uitsluitende vertegen woordigster uit vakoogpunt van haar taak van bedrijf de hoofdgroep banken ingesteld, welke is onderverdeeld in de volgende bedrijfsgroepen: 1. Bedrijfsgroep handelsbanken met de vakgroep bankmakelaars; 2. Be drijfsgroep spaarbanken; 3. bedrijfs groep. hypolheekbanléln onderverdeeld in de volgende vakgroepen: a. hypo theekbanken, b. schöepshypotheekban- ken: 4 bedrijfsgroep landbcuwcrcdiot- banken: 5. bedrijfsgroep effectenhandel met de volgende vakgroepen: a. admi nistratiekantoren, b. effectendepots, c, trustkantorc-n. GROOTSTE VLIEGTUIG- MOEDERSCHIP DER BRITTEN Van bevoegde zijde meldt de Engel- sche nieuwsdienst uit Londen, dat het vliegtuigmoederschip Ark Royal in de Middellandsche Zee ten Oosten van Gi braltar is aangevallen. De Ark Royal werd Donderdagavond Iaat getorpe deerd en het za^ er eerst naar uit alsof het vaartuig naar een haven gesleept kon worden. Het schip maakte echter slagzij en Vrijdagochtend is het gezon ken. Het werd gebruikt als escorte voor sterke konvooien in de Middellandsche Zee. Dq Engelsche nieuwsdienst meldt nog, dat de Ark Royal meer vliegtuigen dan cenige ander vliegtuigmoederschip der Britsche vloot aan boord kon ne men. In normale gevallen kon het schip 60 tot 70 machines bergen. De beman ning bestond uit ongeveer 1600 koppen. De waterverplaatsing bedroeg ruim 22.000 ton en de snelheid ongeveer 31 knoopen. In het Britsche bc-richt wordt verder gezegd, dat behalve de Ark Royal reeds de vliegtuigmoeder schepen Courageous en Glorious door optreden van den vijand verloren zijn gegaan. Opvarenden aan land gebracht Vrijdagochtend zijn in de oorlogs- havcn van Gibraltar verscheidene Brit sche torpedobootjagers met opvarenden van de Ark Royal binnengeloopen. Voorts bracht ccn Engelsche torpedo- bootjager 82 gewonden aan land. An dere opvarenden van den tot zinken gebrachten oorlogsbodem zijn met wa tervliegtuigen naar Gibraltar vervoerd. Volgens den Britschen nieuwsdienst is officieel bekend gemaakt, dat bij het tct zinken brengen van den Ark Royal slechts achttien personen om het leven zijn gekomen. BRITSCII VRACHTSCHIP GETORPEDEERD' Het Britsche vrachtschip Notting ham, groot 19.000 brt., is, volgens be richten uit New Yorksche scheepvaart kringen, met een lading whisky op weg naar de Ver. Staten op den Atlanti- schen Oceaan getorpedeerd en tot zin ken gebracht. Volgens Associated Press was dit de eerste reis van het schip. „ZWEDEN ACHT ZlC.ri VERPLICHT FINLAND TE HELPEN VOLDOENING TE BERLIJN Norborg, de leider der Zwecd- schc inzamelingen v: er Finlan i. bevindt zich op het oo tenbiik i:i Finland. Hij r.Yi ock bc-r.-c-: aan Oost-Karelic br. ng. n. Tegen over Hufvud-Stcdsbladcl er- klaarde hij. c-:k het l'wce ïschc volk zich V£ rplicht acht Finland te helpen. Het natie: :.la deel van het Zwecdsche volk beseft, dat het Finsche volk r.h.t anders heeft kunnen bandelen en de ge- legenheftl moert aangnipen, cmi werkelijke veiligheid voor zijn Oostelijke grens lol slr.r..l te bren gen. Geen volk is hot Zwcedsche volk nader dan l»et Finsche. Met voldoening heeft men te Bi-i- lijn kennis genomen van de houding der Zweedschc pera tepenover het Finsche antwoord en met bijzondere belangstelling van de uitlatingen van Svcnska Dagbladet, waaruit blijkt, dat Zweden den bevoegden instanties in Londen en Washington duidelijk tc verstaan heeft gegevt-n, wat het van de poging tot afpersing jegens Fin land denkt. Opmerkelijk acht men ook de verzekering van den bolsjevristi- schen woordvoeder Losovsfti, dat de Sovjetunie geen vredesaanbod aan Finland heeft gedaan. Uit deze tegen spraak aan het adres van Kuil. "zoo verklaart men blijken allerlei belang wekkende perspectieven. JAPANSCH PROTEST INZAKE KEHI MAROS VAN DE HAND GEWEZEN Door Sovjet-ambassadeur te Tokio De Sovjet-ambassadeur te Tokio Smetapin, heeft gisteren ccn bezoek gebracht aan den Japanschen minister van Buitenlandsche Zaken, Togo, om besprekingen te voeren over het Ja- pansch protest inzake 't vergaan van de Kehi Maroe. Hierbij zou Sm e tan in liet Japansche protect van de hand hebben gewezen en beweerd hebben, dat dc drijvende mijnen in de Japansche va- teren geen Sovjet mijnen geweest kun nen zijn. (Polygoon-B. Lccrr.ker. Koning Michael heeft gcr.eraal-veld- maarschclk Keitel het grootkruis van de Orde dor Ster van 'Roemenië verleend. De Roemeenschc pers brcin uitvoe rige artikelen hulde aznS'cc "persoon van den veldmaarschalk. DE BRITSCHE AANVAL OP DE „VI OSIER" DE DRENKELINGEN MET MITRAILLEURS BESCHOTEN door drie Britsche toestellen, aio zich als gieren op ccn wcerlooze prooi wier pen en het vaartuig mot bommen en mi trailleurkogels bestookten. Het was slechts een sober bericht, dat in de avondbladen heeft ge staan betreffende eeh Britschen aanval op een visschersboot uit IJmuiden. De visschersbevolking van onze kustplaatsen stelt alle po gingen in het werk om hqt hare bij te dragen tot de voedselvoorziening van de Nederlandsche bevolking. Daarvoor trotseert zij de grootste moeilijkheden, daarvoor stelt zy zich bloot aan het risico .dat Brit sche oorlogsvllegers hun aanvallen richten tegen deze menschen, die zich met geen enkel middel kunnen verweren tegen wederrechtelijke handelingen. Het is niet de eerste keer, dat de Britten zich meesters toonen in den aanval op wecrloozen. Deze methode 'werpt wel een uiterst schril licht op de Britsche oorlogsvoering, waarmee En geland zijn blokkade tegen de burgerbe volking der bezette gebieden effectief wil maken. Het viflir geopend Dinsdagmiddag voer de „IJmuiden 90" ter trawlvaart uit. Het schip, een trdwlcr genaamd ..Viosier", was bemand rnet elf koppen en voer geheel alleen. OmstreeY? half drie het bevond zich op ongeveer zeven a acht mijl uit dc Jjust werd het plotseling aangevallen Enkele bómmen troffen het schip, dat volkomen uiteen werd geslagen en snel zonk. Terwijl de overlevenden der bemanning in het water om hun leven worstelden, hadden de Britsche piloten nog den euvelin moed deze mannen met hun mitrailleurs te beschieten. Inmiddels had men den aanval van uit de kust gesignaleerd cn was een pa trouillevaartuig uitgevaren om assis tentie te vcrlecr.cn. Acht leden der be manning konden daardoor worden op gepikt: het lijk var den jongster boo: -1- kok werd uit het water opgehaald, cc ongeveer vijftigjarige gehuwde schip per van de „Viosier", H. V.'Ijker, cn ccn matroos worden vermist. De verontwaardiging over dezen laaghartigcn aanval der Britsche vlie gers is onder de LJmuidenschc vis schersbevolking algemeen. Na dc tal rijke aanvallen, die reeds a:-n dezen voorafgingen, is het haar dui -iclijk, hier-geen sprake is van toeval of on gelukken. maar een van inferieure cor- logvoering. Desondanks t.: :t zij zich haar plicht bewust. Sto.ds opnieuw weer trotseert zij de g. varen, óm hr. Nederlandsche volk van voedsel te voorzien

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1941 | | pagina 1