„DIE NIEDERLANDE UND DAS REICH"
Hamstervoorraden
in beslag- genomen
BONNEN LIJST
1 Ye
AMERSFOORTSCHE COURANT - ZATERDAG 23 MEI 1942
3
BIJ AMERSFOORTSCHE BURGERS.
De strijd van overheidswege tegen
hamstervoorraden is reeds zoolang
gaande, dat 't eigenlijk overbodig is
nogmaals éen waarschuwing in die
richting te lanceeren. Artikelen in de
pers met foto's hebben duidelijk be
wezen, dat een groot aantal menschen
eerstens zwarte handelaren, twee
den s gewone burgers eigen rechter
is gaan spelen en zich z.g. voor de toe
komst gedekt heeft, door op alle ge
bied „zooveel mogelijk in te slaan".
Onder de huidige omstandigheden is
zulks volkomen ontoelaatbaar. Wat de
gesitueerde burger zichzelf te veel ver
schaft, doet hij den minder bedeelde
en behoeftige tekort.
Ook in onze stad worden nu krachti
ge maatregelen getroffen om een einde
te maken aan het kweeben van ahnor-
jmale voorraden. De pdlitie heeft op-
'dracht gekregen van den burgemeester
om bij verschillende inwoners eens
poolshoogte te nemen en daarbij is zij
lot voor de gemeenschap droevige re
sultaten gekomen.. Van eenige burgers
,werd de voorraad, welke de normale
grenzen (ver) te buiten ging, in be
slag genomen en overgebracht naar
*n pakhuis op de Beestenmarkt. Gister
morgen stelde men ons in de gelegen
heid een en ander te aanschouwen.
Twee voorraden waren veel te groot, de
nnderen op het gezicht niet zoo
abnormaal, maar toch'zeker wel toe
reikend voor ongeveer twee maanden.
Moge zulks voor anderen, die zelf
wel weten of zij in hetzelfde schuitje
varen, een afdoende waarschuwing
rijn.
Bij allen werden zijden spek, worsten,
frookvleesch en vet in beslag genomen,
welke naar het abattoir zijn overge
bracht. De overige voorraden en goe
deren worden ter beschikking gesteld
van den Ncd. Volksdicnst, welke voor
een eerlijke verdeeling onder behoef
tige medeburgers zal zorg dragen.
Bij Bakker aan de Groote Koopel
ham men o.a. in beslag: 40 fles-
jschen cognac, champagne, 'advocaat,
•Voorburg; bussen met meel en grut-
fterswaren; kist met gecondenseerde
'melk, lappen japonstof. kousen, sloo-
ipen, pakken lucifers, fleschjcs fosco.
.Bakjes rogge, huishoudelijke artikelen
'etc. etc.
Bij J. E. van Nie aan de van Olden-
barneveltlaan 4: blikken groente, 70
(flesschen \Vyn en jenever: een partij
sigaren en grutterswaren: twee em
mers met kalkeieren: peulvruchten
emaïlle keukenuitzet. blikken cacao,
zeemlappen, dweilen etc.
Verder o.a. bij J. Haarsma. van Bem-
melstraat 84 en mr. F. J. Callenbach,
(Groen van Prinstererlaan 16: allerlei
levensmiddelen, groenten in blik, zafc-
'jes met grutterswaren, biscuit etc.
VRIJBANKKAARTEN.
Dinsdag wordt aan het kantoor der
Plaatselijke Toewijzingscommissie Sluis
straat 10 het uitreiken van de vrijbank-
kaarten, waarvoor alleen houders van
[vetkaarten in aanmerking komen voort
gezet. Aan de beurt zijn de houders van
de stamkaarten 8001 t.m. 17000.
Het kantoor is geopend van 9—12 en
{van 13—18 uur. De Distributie-Stam
kaarten van alle gezinsleden
meebrengen.
EIND-EXAMENS R.H.B.S.
Geslaagd voor diploma B de lieeren:
C. J. Abbenes, G. .T. van Beek. G. Bob-
hink. J. Boers, A'. E. Bopp, C. Burks. D.
H. W. den Boer. F. Braggaar, A. M. van
Daalen, H. G. Döbken. .T. H. van Ern,
'J. D. Foest, H. J. v.d. Horst. E. W. de
Jongh, J. Lammerïnk. J. P. 'Genten,
W. van Gulik, J. J. Rijks, N. G. v.d,
iLeck. P. Mente, A. Schuitemaker en de
'dames: L. Broere. Ch. H. Jonker en E.
Kettman. Afgewezen 6 candidaten.
Bij „Frank" steeds correct
Niet duur en perfect
BURGERLIJKE STAND
AMERSFOORT, 22 Mei. Geboren:
Johanna," d.v. Gijsbert Jan van der Steege
en Anna Mario van Dijk.
AMERSFOORT, 23 Mei Geboren:.
.Nikolaas Franciscus, z.v. Jakob Gerlwrd van
Boekei en Louise Jacobin» Maria Blevvanus.
Johanna Jacobs, d.v. Hendrikus Vissers
en Geurtje Elisabeth Toonen.
Getrouwd: Jacob Pol en Hendrikje
MIddelwijk.
WOUDENBERG. Geboren: Maria,
d.v. W. Veldhuizen en M. van Donkelaar.
Gerard. d.v. G. Vink en J. J. van Alrena.
Johan Hendrik Gerardus, z.v. H. G. Witten
berg en J. do Jong.
Getrouwd: J. Lijnsveld en A. M. Kou-
dijs.
AGENDA
Urmd-Xbeatre. Maandag-, Dinsdag-
Woensdag-, Donderdag- en Vrijdagavond 8 u
Zaterdag 6 u. en 8.15 a (doorioopenoi
Zon- en feestdagen 1.45, 4.—. 6.15 eb 8.30 u
doorloopend
Van 22—27 Mei: „Boefje".
City-Theater. rijden als Grand Qte&tre.
Van 2228 Mei: ..Fraulein Dokter",
ltembrand-f nealer. Aanvangstijden als
boven. Geen matlnee's.
Van 22—28 Mei: „Alcazar".
23 Mei. De Valk 19.30 u. Amersf.
Iooneelj*ezelsehap „De Toekomst". Opvoe
ring van: .Men noemt het Uefde".
25 Mei St. Jorlskerk 3 uur. Uit
voering Matthaus Passion van J. S. Bach,
25 Mei. Terrein kaderschool W.A. a.il
Doodenweg 11 uur. Veldloopen om het
National^ kampioenschap der W.A.
28 Mei Grand ThdStre 19.30 u.
Opvoering van de operette Mascotta.
Meldt U aan als collectant
voor Winterhulp.
Elders in dit blad is een artikel op
genomen. waarin uitvoerig uiteengezet
wordt, wat de Winterhulp en de Ned.
Volksdienst voor ons volk beteekenen.
Het mooie, sociale werk van deze in
stellingen verdient ons aller steun
Reeds is het aantal vrijwilligers den
laatsten tjjd sterk en in verheugende
mate toegenomen. Er kaq echter nog
zooveel meer werk verzet worden, wan
neer wij allen ons steentje aan dit
hechte bouwwerk bijdragen. Vandaar,
dat wij uw aandacht of liever uw daad
werkelijke medewerking inroepen voor
de nieuwe actie welke Winterhulp in
Juni ontplooit*in den vorm van een
loterjj, waarvan de aantrekkelijkheid
verhoogd is doordat nu gemiddeld per
drie loten één prijs beschikbaar is.
Voor deze loterij is een groot aantal
collectanten noodig: Meldt u daarom
aan als collectant. Zulks kan. schrifte
lijk gebeuren en mondeling, waarbjj
men zich wende tot het kantoor West
singel 44, waar Donderdags van 10
11.30 uur spreekuur gehouden wordt.
Ook winkeliers kappers en andere
zakenlieden kunnen het werk van Win
terhulp steunen door hei verkoopen
van loten. Amersfoort heeft tot'nu toe
méér van de W.H.N. voor behoeftige
burgers toegewezen gekregen dan hier
bij collecten opgehaald werd. Een be
wijs, dat de nood hier groot is en dat
wij verplicht zijn te offeren, zooveel als
ons maar mogelijk is.
POLITIE VARIA
Van een jongen, die zich in een
automatiek tegoed deed aan eenige- lek
kernijen. werd een regenjas gestolen.
In den afgeloopen nacht om 1.15 u.
vonden politieagenten in het Kruis-
kampkwartier een dronken man op het
trottoir. De man werd naar het politie
bureau overgebracht en is vanmorgen
met twee bekeuringen ontslagen, n.l.
één wegens openbare dronkenschap en
één wegens het in verboden tijd zich
bevinden in de openlucht.
Er is een fiets ontvreemd waarop
een mand met 30 pond stroop en
10 pakjes Boter.
Een jongeman die vleesch zonder
bonnen verkocht werd aangehouden.
EXAMEN
Voor het eindexamen H.B.& (afd. B),
de Munnik, te Utrecht slaagden onze
stadgenooten: W. Merkens en W. J.
Baardwijk.
DE FILMS VAN DEZE WEEK
CITY THEATER
Fraulein Dokter.
Früulein Dokter is een uitstekende
film, die zich afspeelt in de school'
reld. Fraulein Hanssen (Jenny Jut.
is onderwijzeres in een- der laagste
klassen en haar leerlingen dragen haar
op de handen Geen wonder ook: de
„juffrouw" is levenslustig en vroolijk
en bij het zien van den eersten vlinder
heft zij met de jongens een loflied aan
op de schoone lente. Dit tot groote er
gernis van den wiskunde! eeraar, Dr.
Klinger (Albert Matter-stock). die met
zijn leerlingen zit te blokken voor het
eindexamen. In zijn woede over het feit
op die manier gestoord te worden wil
hij naar 't venster rennen om de ram n
te sluiten. Hij valt evenwel, breekt cm
been en moet langen Uid in het zieken
huis doorbrengen. Juist voor het eind
examen. De eerzuchtige dr. Klinger is
er wanhopig onijer, evenals z\jn leer
lingen, die zeer veel met hun welis
waar veeleischenden, maar zeer knap
pen leeraar ophadden. Wie moet dr.
Klinger vervangen, juist op dit be
langrijke oogenblik voor het eind-
PREDIKBEURTEN
PINKSTEREN 1942
De keus' valt op FrSulein
Hanssen. Dit wekt groote ontstemming
zoowel .hij dr. Klinger als bij zijn jon
gens. Deze laatsten besluiten het de
ion ge leerares onmogelijk te maken.
Dan toont Fraulein Hanssen een ster
ken wil te bezitten. Zij laat zich door
niets ontmoedigen, geeft blijk een w>
•ensHianieliike kennis te bézitten, die
den jongens versteld doet staan en wint
door haar sv— nathieke manier van on
treden aller harten. Dit merkt dr.
Klinger maar al te goed als hij later
terugkomt. Zijn jongens waren hem
bijna vergetenVoor dezen eer-
gieriger» man een hard gelag. Deson
danks houdt hij van haar, en zijn leer
lingen zorgen er via een vacantie-uit-
stam'e voor. dat alles in orde komt, al
zijn de moeilijkheden groot.
Een film met zeer aantrekkelijk sp--l
van Jenny Jugo en knappe regie van
Erich Engel.
C. R.
GRAND THêaTRE
Het. is een gelukkige gedachte van
de direct ie van het Grand Théatre ge
weest om gedurende de Pinksterdagen
te komen met het.-oude, doch niet mir-
AMEKSFOUHT.
Geref. Kerk Lieve Vrouwentrant)
la Pinksterdag: :0 u. Ds B. Holwerda. 5.30
U. Ds. S. J. ropir.a,
Geref. Kerk (Zuidsingel)
lo Pinksterdag: 10 u. Ds. E. T. v. d. Born.
з.30 u. Ds, B Holwerda.
Geref. Kerk (Westerkerk)
le Pinksterdag10 u. Ds. S. J. Popma. 5.30
Ds. E. T. v. cl. Bom, In allo diensten
collecte voor Diaconie, Kerk en Zending).
Geref. Gemeente (StooTestraat 11)
la Pinksterdag: 10 en 5 u. Dienst. 2e
Pinksterdag: 10 u. Dienst. Dinsdag 7 u.
Ds. P. HonUoop, Den Haag.
Vrij Evangelische Gemeente
(gebouw Concordia, Langestraat 113)
le Pinksterdag: 8 u. Do heer J. Dekkers, van
Utrecht. Vrijdag 29 Mei 's av. 7.30 uur
De. Joh. 3. v. Petegom, van Hilversum.
WOUDENBERG: Ned, Her». Kerk.
le Pinksterdag: 10 u. Ds. Schipper, v. Bun
schoten. 2o Pinksterdag: 10 u. Ds, v. d.
Berg, van Amersfoort.
Oud Ger. Gemeente
Kerk Middenstraat
le Pinksterdag: 10 en 6.30 u. Den heer Wes-
terveld. 2o Pinksterdag: Geen dienst.
HOEVELAKEN: Ned. Herv. Kerk
le Pinksterdag: 10 en 6.30 u. Ds. Abbrtngh,
2e Pinksterdag: 10 u. Ds. Slledrecht. van
Lage Vuurschc.
MEDISCHE DIENST
Doktoren:
P. CHR- KOK. Utr.weg 10, Tel. 3008.
SCHMELLING, Fr. v. Blankenhelm-
straat 6. Tel. 3495.
Apotheken:
BOVENKAilP. Apotheek, Utrstr 4f a. Tel. 3358
De Zondagillen-t \oor apotheken Raat In
Zaterdagavond om 8 uur.
roed vrouwen:
MeJ. A. G. F PERK.
H. v. Vlandenstraat 2, Tel. 5088
MeJ. N. VERNHOUT, Soesterweg 232. Tel. 3374
AFHALEN VAN CORRESPONDENTIE
Zond3gs bestaat van 11 tot 12 uur 's mor
gens gelegenheid aan het postkantoor (ach
teringang) correspondentie af te halen.
der interessante filmwerk „Boefje"
van Annie van Ees. Het biedt den toe
schouwer een zeer aangename ontspan
ning, komische momenten wisselen
ernstige af en bovenal kan men genie
ten vna het prachtige spel van Albert
van Dalsum, dip op voortreffelijke
wijze den rol van den pastoor vervult.
Geref. Gem.
lo Pinksterdag: 10 en 6.30 u. Leesdlensf
2o Pinksterdag: 10 u. Leesdlensr. Woens
dag 27 Mei: 2,30 u. Ds. Hoenkoop. var
's-Gravenhnge.
SOEST: Ned. Herr. Kerk.
Oude Kerk
lo Pinksterdag: 10 De. J I van Schal'
2e Plnkstcrc.ig: 10 u. D«, E. Groer.eve
Emma Kerk
lo Pinksterdag: 10 u. Ds. E. Groeneveld.
2e Pinksterdag10 u. Ds. J. I. van Schalt
Kerkgebouw Hees
lo Pinksterdag: 10 u. Ds. W. v. d. Waal.
Zonnegloren
lo Pinksterdng: 10 u. Ds, van Glnkei, r:
Utrecht. In alle diensten collecte voor
do Zending.
Herv. (Geref.) Evang.
(Ctar. U.L.O.-school W. de Zwtlgerlean)
le Pinksterdag: 10 er 8 u. Ds. G. Koolhaas,
van Hulzen. 2e Pinksterdag: 10 u. Ds
Vermaas, v. Hulzen.
Oer. Kerken. Kerk Soestdljk.
la Pinksterdag: 10 en 4 30 u. Ds. S. Wouters.
2n Pinksterdag: 10 u. Ds H. W. Banga.
uit Westbroek. 4.30 u Geen dienst.
Geref. Kerk: Soesterbergschestr.
le Pinksterdag: 10 en u. Ds. H. W. Wlerda,
- 2e Pinksterdag: 10 u. Ds. J. Bos, van
Baarn. 5 u. Geen dienst.
Chriat. Geref. Kerk
le Pinksterdag: 10 en 5 u, Ds. L. de Bruyne
2e Pinksterdag: 10 u. Ds. L. de Bruync.
Ver. v. Vrtjz. Godsdienstlgen
(..Religie en Kunst" Rembrandtlaan)
le Pinksterdag: 10.30 u. Dr. G. J. Slrics. van
Amsterdam.
ÖAARN: Ned. Her*. Kerk
lo Pinksterdag: 10 u. De. E. H- Blaauwen-
draad. 5 u. Ds. I. Kievit. 2e Pinksterdag
10 u. Ds. I. Kievit.
Gebouw van Chr. Belangen
Geen dienst.
Gebouw Calvljn (Tromplsan)
le PinksterdBg: 10 u. Ds. J. van Sliedregt.
van Lage Vuureche.
Geref. Kerken (Oude Utr.weg)
le Pinksterdag: 10 u. Ds. W. Seinen. 5 u
Ds. J Bos. 2o Pinksterdag: 10 u. Ds, H.
W. Wlerda, van 8oest.
Geref. Kerk (Laanstraat)
Ia Pinksterdag: 10 u. Ds. J. Bos. 5 u. Ds.
W. Seinen.
Christ. Ger. Kerk (Nassaulaan)
le Pinksterdag: 10 en 5 u. Ds. L. Kraam
2e Pinksterdag: 10 u. Ds. L. Kraan.
Ned. Prot. Bond (Kampstraat)
le Pinksterdag: 10.30 u. Dg. J. Jac. Thom-
Doopsgez. Gem. (Eermejserweg 63B)
le Pinksterdag: 10.30 u. De. J. W. van Stuy-
venberg, em. pred te Baarn.
SOKS1ERBERG: Ned Herr. Kerk
le Pinksterdag: Ds. DOnszelmann. uit Amers
foort.
HLIS TER HEIDE: Ned. Herv. Kerk
le Pinksterdag: 10 en 6 u. Ds. B Tulnstra.
2e Pinksterdag: 10 u. Do, B. Tulnstra.
DEN BOLDER: Ned. Herv. Kerk
le Pinksterdag: 10.15 u. Ds. H. C. Hogerzell.
uit Zeist.
R.K. KERKDIENSTEN
HOOGLAND: Parochie 8t. Mnrtinua
Zondag 8.30 u. Vroegmis. 11 u. Hoogmis.
9.30 ei. Kindermis. 0 u. Lof.
Maandag lste H. Mis op Leo's Oord. 2» H.
Mis om 8.45 u. Addere H. Missen ln de week
om 8 uur en 8.45 uur.
HOOGLANDERVEEN: Par. St. Joseph
Zondag 8 u. Vroegmis. 10 u» Hoogmis. 5 u.
Lof met meditatie.
Maandag H Mis m de St. JoeephsMchtlng.
Andere dagen H. Missen om 8 uur.
ACHTERVELD: Parochlo St. Joseph
Zondag Veertigurengebed. Vroegmis 6.30 u,
Plechtige Hoogmis 8.30 u.. H. Mis om 10.45.
8 uur Plechtig Lof. Maandag Vroegmis 7 on.
Hoogmis 10.30. 6 u. Sluiting»!of rnct predi
katie. ln de week de H. Missen om 7450 en
8.15 u. Woensdag 030 en 8.15 u. Zsier.lsg.
avor.d 8 u. Lof.
SOEST: Kerk Steenhofs'raat
king H. Communie te 7.20 uur en 8.50 u..
H. Mis te 9.00 uur: Hoogmis t«s 10 30 ut».
Lof te 6 uur.
Kerk SoestdljkNteuwcrhoawi
Zondag a.s. Vroegmis to 7,30 tiur; Uitrei
king der H. Communie to 8.50 uur: H. Mis
te 9.00 uur; Hoogmis te 10.30 uur; Lof tö
6 uur. Op werkdagen: H.H. Missen te 8.15
uur en te 9.00 uur.
Kerk Soest-Zuld. St. Willlbrordusatraat.
Zondag as. Vroegmis 'e 3 30 uur. Uitreiking
dsr H. Communie te 830 uur: Hoogmts te
10.30 uur. Lof te 6 uur. Op werkdagen: M
Mis to 8.30 uur.
SUES^IfHERG. Par. St. Carolus Borromsus
Zondag H.H. Missen om 8 en 10.30 Hoog
mis; 5 uur Meditatie.
MJKEKK: Parochie H. Catharlna.
Zondag H.H. Missen om 8 uur en 10.30 uur
Hoogmis; Meditatie 5 uur. In do week H.
Mis om 3 uur.
Uet qz&ehenlz uan den ÏUflcixMnuruiiafdi. aan Oi. lïluiieAt
Een waardevolle bijdrage voor het goede begrip van de
betrekkingen tusschen NEDERLAND en het R IJ K
HET is altijd ongemeen belangwekkend om de eigen vaderlandsche ge
schiedenis te bezien door een buitenlandschen bril, temeer waar een
dergelijke blik ons dikwijls een beter inzicht geeft in het groote his
torische'verband. Dit geldt' zéér zeker voor Jiet boek „Die Niederlande und
das Reich", dat de Rijkscommissaris, Rijksminister dr. Seyss Inquart
den leider der N.S.B., ir. Mussert, ter gelegenheid'van diens verjaardag
heeft aangeboden, samengesteld door den stadsarchivaris van Munster,
dr. Eduard Schulte. naar een idee van commissaris-generaal Schmidt
Het betreft hier inderdaad niet een van die uitgaven, welke ook in. het
verleden het licht zagen en die de relaties van ons land en volk met andere
landen en volkeren slechts zeer eenzijdig weergaven door een soort van op
somming van alle wederzijdsche betuigingen van vriendschap, welke men
slechts bfj elkaar had kunnen zoeken in de annalen der historie, zonder re
kenschap te geven van de wezenlijke betrekkingen, welke er hebben bestaan.
Dit werk gbtuigt integendeel van een waarlijk en diepgaand inzicht in da
Nederlandsch-Duitsche betrekkingen in het groote, historische verband, ter
wijl men bij de samenstelling met groote eerlijkheid tewerk is gegaan en noen
zichzelf noch den ander heeft gespaard, waar het bet noemen van de fouten
betreft, welke er in de gemeenschappelijke geschiedenis zijn begaan.
eerder door den Keizer als „R'uks-
vijand" gebrandmerkten keurvorst-
aartsbisschop van Keulen. Dit vormt
wel een schrille tegenstelling mei de
houding van Engeland en Frankrijk,
die ten tijde van den Tachtigjar.gen
Oorlog wél steun hadden verleerd aan
de Nederlanden. Mazarin's afgezanten
legdep de Nederlandsche delegatie on
der Adriaan Pauw reeds ernstige
moeilijkheden in den'weg ten tijde van
het afsluiten van den vrede van Mun
ster. gezwegen van de tallooze latere
oorlogen, den roof der Nederlandsche
koloniën en wat dies meer zij. Het
boekwerk „Die Niederlande und das
Reich" behandelt deze kwesties echter
niet doch het - is goed, dal men zich
zulks thans nog eens realiseert
Dat Prins 'Willem van Oranje, van
Duïtschen bloed" in deze documenta
tie niet mocht ontbreken, spreekt van
zelf. Hij „liet zich door den ondrago-
lijken noo# van zijn tweed" vaderland
bewegen, tot afweer van de volledige
hispaniseering. Daarbij ontplooiden
zich zijn groote gaven als leider van
Bijzonder belangwekkend is natuur
lijk voor ons Nederlanders de visie,
welke er in dit werk van Duitsche zijde
gegeven wordt op onzen grooten vrij-
heidslfrijg, den Tachtigjarigen Oorlóg.
Men erkent volmondig, dat dit „de
grootste grensstrijd was, welke ooit
voor het Rijk werd gevoerd". „De klei
ne Noordelijke Nederlanden bescherm
den het ^eheele Rijk tegen hispanisee-
ring, terwijl d& Zuidelijke Nederlanden
in de middeleeuwen Frankrijk s opdrin
gen naar den benedenloop van den Rijn
verhinderd' hebben". Ook toont men
groote waardeering voor het feit, dat
de Tachtigjarige Qorlog er wezenlijk
toe bijgedragen heeft, dat de reforma
tie niet vernietigd werd. Anderzijds
wordt vastgesteld, dat de Nederlanden
deze historische opgaven tenslotte heb
ben vervuld ten koste van het Rijks
gebied. daar zij zich in 1648 losmaakten
van het Rijk.
Bij de behandeling van de figuur
van Marnix van St. Aldegonde. die als
vertegenwoordiger van Willem den
Zwijger in den Rijksdag te Worms den
steun van het Rijk vroeg tegen de
Spanjaarden op grond van hei Bour
gondische Verdrag van Kavel V (ver
geefs, want alloen Nassau en de Pfalz
kwamen te hulp), lezen wij: Keizer en
Rijk' laadden destijds de zwaarste schuld
op zich in de gcheele geschiedenis van
de Duitsche grensgebieden. Zij onthiel
den het bloedende bolwerk in het
Noordwesten soldaten, wapenen en geld
Geen wonder, dat dé belangstelling der
Nederlanders zich om redenen van doel
matigheid naar het Westen, naar
Frankrijk en Engeland keerde, van
waar verschillende keeren hulp kwam.
Niettemin trad van tijd tot tijd in de
volgende decennia het bewustzijn van
de natuurlijke bloedsyerbondenheid
met het Rijk ook in officieele uitingen
aan den dag.
LASTIGE BONDGENOOTEN.
Wanneer het Rijk niet veel kon doen,
terwijl de Nederlanden hun historische
taak tegen Spanje en het Vaticaan
vervulden, dan treft men in hét ver
dere verloop na den vrede van Munster
toch slechts eenmaal een oorlog ^an
tusschen den- jongen staat der Verse-»
nigde Provinciën en vorsten uit het
Rijk. n.l. die met den bisschop van
Munster (de „bommenbisschop" van
Galen) en diens bondgenoot, den reeds
T" gelegenheid van zijn 48sten
verjaardag ontving de leider
der N S B Ir. M u's s e r t. van
den Rijkscommissaris, Rijksmi
nister dr. Seyss Inquart, een spe
ciaal voor hem vervaardigd boek
werk ten geschenke, „Die Nieder
lande und das Reich", dat de be
trekkingen tusschen Nederland
en het Duitsche Rijk behandelt
in den loop der eeuwen. Een re
dacteur van de V.P.B. kreeg de
zer dagen do 4,elegenheid. dit
boekwerk, dat schat van ori-
gineele gravures en foto-copieën
van gewichtige documenten be
vat, te bezichtigen.
historische grootte en zij ontwikkelden
in het geheole Nejierlandsche volk een
tot dusver onbekend gevoel van lots-
verbonden gemeenschapszin, dat echter
door fanatieken godsdienstigen haat
slechts van korten duur was en zich
spoedig splitste in Noord en Zuid: hij
beperkte zich toen tot. het Noorden.dat
hij dank zij zijn politieke gaven en
taaiheid vervulde met oen blijvende,
geweldige weerstandskracht en strijd-
vaardigen geest."
PRINS WILLEM III EN HET RIJK.
Zeer veel belangstelling blijkt men
ook te koesteren voor de figuur van
Prins Willem III (1672—1702), die de
a-continentale politiek der vorige
machthebbers der Vereonigde Provin
ciën verliet. Zijn uit. 1675 dateerende
poging om de Nederlanden weer als
een „Bataafsche kreits" terug le bren
gen in het Rijk wordt genoemd. Deze
poging zoo wordt er vastgesteld, leed
echter schipbreuk rfoor de noodlottige
godsdienstige tegenstellingen, welke
door den katholieken' keizer naar voren
werden gebracht. Eenzelfde lot was de
tweede poging, die van de „Unie der
Westelijke Rijkskreitsen" in 1678 be-
I jt> F tC RATI A i
I I i
jc-u^BjigjigaSu..
«I
Links: Drie pagina's uit het Ne
tijde van keizer Maximiliaan van
en meer dan vierhonderd wapen?
zonderheden, welke o.a, betrekkin:
Rechts: Het Bourgondische Verf:
Duitsche Rijksstanden werd gesloti
king der Habsburgsche Nederlatv
ling, welke nog tot in de lengte v
gelden. Twee illustraties, ontleen
ierlandschDuitsche wapenboek, dat ten
Habsburg (14591519J" werd samengesteld
bevat, alsmede een aantal historische bij-
hebben op Karei den Stoute,
irag, dat in 1548 tusschen Karei V en de
•n, was het begin van de geleidelijke losma-
'!?n van het Rijk. een hisiorisrhe ontwikke-
sn dagen zijn invloed op de politiek zou doen
i aan „Die Niederlande und das Reich".
(Foto's V.P.B.V.N.P.Dingjanm.)
schoren. „Wel gelukte het hem. meer
dere malen een machtig afweerfront te
vormen tegen Lodewïjk XIV. van welk
front hij steeds de geestelijke leider
bleef, zoodat ook het Rijk hem in his-
torischen zin dank verschuldigd is".
Nadat hij den Engelschen koningskroon
verworven had, stierf hij „bij het begin
van de uiteindelijke uiteenzetting van
het geheele Germaansche Europa met
den voortdurenden onruststoker van
Versailles (Lodewïjk XIV), nog voor
het uitbreken van den Spaanschen suc
cessie-oorlog. kihderloos cn zonder een
bewaker achter te laten van zijn poli
tieke erfenis, welke voor Nederland,
Duitschland en Engeland van zoo
enorm groot belang had kunnen zijn".
Zeer belangwekkend aclu de samen
steller van dit werk ook de taak. die
de Nederlanden kregen na den Spaan-
schen Successie-oorlog, n.l. de bezet
ting van een vestinggordel, welke te
gen Frankrijk was gericht en gelegen
in de Zuidelijke Nederlanden, welke nu
aan Oostenrijk waren over gegaan.
..Een sterko gordel van garnizoen bc-
EChermdo hot Rijk van Vlaanderen tos aan
don Dollard en tevens, do St risen zelf. die
op deze merkwaardl?e wijze een militaire ge
meenschap met het Rijk vormden". De.-e
barrière buiten de e:een staatsgrenzen werd
afgebroken, toen Frederik de Groote in 1744
de beïohermlng van Oost-Fr:c*land zelf op
slch nam. terwijl Jozef II haar ln 1782 in
cie Oostenrijkse he Nederlanden afschafte,
daar .-.ij haar beterkenis verloren had. „Toen
een eeuw na Willem III overwoog men'
wederom den terugkeer naar het Rijk" In
den vorm van een aansluiting by den Duït
schen Vorstenbond. Met de Fransche revo
lutie ging dit alles echter ten onder.
Dit geschiedde, zoo leest men in het
commentaar, op instigatie van de
Britsche diplomatie, welke op het vas
teland een te beïnvloeden kleinen staat
wenschte en geen vereeniging van alle
Germaansche stammen, zulks, naar het
heette, in het belang van het even
wicht. Zoo werd de eerste Nederland
sche koning reeds aanstonds een werk
tuig in de handen van Engeland.
OOK THORBECKE.
De Duitsche Bond, waarmede het
Weensch Congres de Duitsche binnen-
landsche problemen trachtte op te
lossen, bood tevens bij uitstek de ge
legenheid om te komen tot een bevre
digende regeling van de verhouding
tusschen Nederland en do 38 staten
van het. Rijk. Een dergelijke oplossing
werd dan ook warm verdedigd door
den Nederlandschen vertegenwoordi
ger op het Weensch Congres, van Ga-
gern. die echter in 1818 door koning
Willem I werd ontslagen, wegens be
vordering van een aansluiting bü den
Duitschen Bond. En het kwam niet
verder dan dat de koning als groot
hertog van Luxemburg tot den Duit
schen Bond toetrad, ingevolge artikel
67 van het Weensch Congres, waarvan
men een copie in deze verzameling
aantreft. Nog in 1828. zoo leest men
in het bijgevoegde commentaar, bleek
von Gagerrf op het standpunt te staan,
dat Europa's veiligheid cn volkenrecht
draaiden om een spil. welke werd ge
vormd door een sterk vereen <gd
Dudsohland cn een daarop steunend
Nederland. Een spotprent uit 1848.
herinnert er aan. hoe ook Thorbecke
het tot stand komen van een ..gemeen
schappelijke centrum" met Duitschland
in den zin van de politiek van von
Gagem verdedigde.
Het sluitstuk van dit bijzonder be
langwekkende werk, dat op zoo tref
fende wijze uiting geeft aan de warme
en waarachtige belangstelling, welke
men in Duitschland koestert voor de
geschiedenis der Nederlandsch-Duit
sche bctrekknigen en dat hiertoe in
derdaad een waardevolle on overzich
telijke bijdrage levert, wordt gevormd
door een afbeelding van don Rijksade
laar, zooals deze, vereenigd met den
Hollandschen leeuw boven den ingang
van de Ridderzaal op het Binnenhof te
Den Haag voorkomt.
27 A
4 Rant*.
Brood of
Gebak
27 B
J4 Rants.
Brood of
Gebak
27 Beschuit
1 Rants.
Beschuit, brood
of gebak.
27 A
1 Rants.
Vleesch of
VI .-waren
27 B
J4 Rants.
Vleesch of
VI,-waren
27 A
Aardappelen
27 B
'A kg.
Aardappelen
28, 29 Tabak
1 Rants.
Tabak
17 Mei t.m. 13 Juni 1942.
299 Algemeen
Suiker
303 Algemeen
500 gram
Jam. Stroop.
enz. of 250 gr
301.308.309. 31S
1 Rants.
Bloem. Brood,
Algemeen
Gebak
4-17. 4-18
250 gram
RU»t
Reserve
307 Algemeen
250 gram
Peulvruchten
of havermout
311 Algemeen
250 gram
Gort
315 Algemeen
100 gram
Vermicelli of
Maïzena
298, 302, 306. 310,
100 gram
Kaas
314 Algemeen
26A t.m. 29A
3)4 Liter
Melk
Melk I
26B t.m. 29B
IX Liter
Melk
Melk I
26 Versnap.
100 Gram
Chocola ds
27 Versnap.
100 Gram
Suikerwerk
28 Versnap,
100 Gram
aulkerw.
19 April t.m. 13
Jnnt '42.
388 Algemeen 1250 gram
KoffleeufT.
26 Mei t.m. 4 Ju
n! 1912.
its. Bovr
its. Boter of (voor
zooTer voorrad?
une of 20O gr. vo»
13 Juni 1942
16 Petroleum 2 Liter Petroleum
1 Eonh. brartdst.
39 April 1943.
293 Algemeen 1 Rants. Zeep
J Zeep 1 Rants. Zoep
J Toiletzeep I 75 Gram Tolletz. 80%
31 Aug. 1942.
50 Gram Scheerzeep
NED. CLEARINGI.NSTrn CT
Koerten voor stortingen op 23 Me! 1942
logen verplichtingen luidende ln
Belga's 30.1432; Zvrltscrscho francs 43.56:
Fransche francs 3.768: Lires B.91; Deeneche
kronen 39.34; Noorscho fc.-onen 42.82; Zweed-
seho kronen 44.85. Plnscho maTk 3.82; Di
nar loudo schulden i 3 43. Dinar (nieuwe
schulden» 3.77. Turkscho ponden 1.45Le-
ura 2.30: Per.gó (oudo schulden) 36.519; Pen-
(nieuwe schulden» 4580. Zlo-y 37.68; Lel
128: Sloaaaksche kronen 6.43. Drachmen
1.26. Kuna 3.77.
Naast den hoofdred. zijn verantwoordelijk:
G. A. WUllnge, chefred. en red. binnenland,
D. J. Rekkered. sport en verelaggever,
R. Leenknfz-: stadsred-, W. G. van Maan en
(Huls ter Belde): red. buitenland en turnt.
