SPORT IN OORLOGSTIJD
AMERSFOORTSCHE COURANT ZATERDAG 23 MEI 1942
5
Dr. HERMANN HARSTER OVER:
Ons sportieve leven moet een
nieuwen geest ademen
In een bijeenkomst van den vakgroep Sport van het Verbond van Ne
derlandsche Journalisten, waarbij als gasten aanwezig waren de secre
taris-generaal van het Departement van Opvoeding, Wetenschap en
Cultuurbescherming, Prof. J. v. Dam. Dr. J. Mledema. namens het Col
lege van Gevolmachtigden voor do sport, de leider van het Red. Pers
gilde. Max Blokzijl, Drs. C. V- Dop, vertegenwoordiger voor het com
missariaat van niet commercieel© vcreenlglngeu, Slammführer H. Hos-
ters, van de Bcfehlsstelle Nloderlande der H.J.. verschillende vertegen
woordigers der officieel erkende sportbonden, tal van hoofdredacteuren
der Nederlandsche dagbladen, alsmede Nederlandscho en Dultsche sport-
autoritellen, heeft do persoonlijk© pers- en sportreferent van den Rijks
commissaris. Dr. Hermann Harster, een uiteenzetting gegeven van het
sportleven ln oorlogstijd.
SPORT IS PLICHT
TEGENOVER ONS VOLK
Dezo bijeenkomst werd geopend door den
voorzitter van het verbond van Nederland
sche Journalisten den heer P. J. van Meg-
chelen, die een bijzonder woord van welkom
richtte tot de gasten en vervolgens een kort
overzicht gaf van do maatregelen door de
overheid ln den afgeloopcn lijd getroffen ten
aanzien van het Nationale sportleven. Dit
eljn. aldus de heer Van Megchelen. do uiter
lijke teekenen van da sportieve hernieu
wingsbeweging. die nieuwe, groote mogelijk
heden opent voor ons volk. Niet alleen op
u allen doe ik. een beroep om dezo Ontwik
keling roet belangstelling gado te slaan,
maar vooral om deze ontwikkeling naar uw
besta krachten te bevorderen.
Sport voor eiken leeftijd.
Dit moet ik als mijn persoonlijke overtui
ging vooropstellen:
Het doel moet niet alleen zijn meer sport,
veel spórt. sport voor velen maar voor
velen, voor allen zooveel mogelijk goede
eport. Daarmee bedoel lk niet alleen sport,
die past bij leeftijd en ontwikkeling, sport,
die do beste kansen biedt op sterke, lncflvl-
dueele ontwikkeling. Er is meer noodlg.
Ons sportieve leven moet een nieu
wen geest ademen, ons sportleven moet
gedragen worden door een Idee. deze
Idee: dat we gezamenlijk een sterk volk
moeten gaan vormen, een volk. dat be
stand ls tegen de zware elschen van de
komende jaren, een volk, dat weer voor
aan komt to staan. Sport mpg niet al
leen ontspannir* zijn. niet alleen vreug
de, sport ls oök plicht. Plicht tegen
over ons volk.
De sportieve mensch, en zeker de sport
leider moet er van doordrongen zijn. dat het
'eterke lichaam niet alleen een bron ls van
'Individueel genot, maar een kostbaar pand
ln dienst van land en volk. Om dat te be
reiken is een sterke, centrale leiding noodlg
en voortdurend onderling overleg tusschen
de menschen. die geroepen zijn onze Jeugd
to lelden, opdat zij zich steeds meer bewust
worden van hun groote taak.
Hermann Harster aan
het woord.
Spr. bracht eerst de sportpers ln het al
gemeen hulde voor de wijze, waarop in het
bijzonder de Nederlandscho sportpers ln het
verleden haar taak vervulde, hetgeen spr:
persoonlijk heeft ervaren in den tijd. dat hy
els perschef van de vierde Olympische Win
terspelen ln 1936 te Garmlsch-Partenklrchen
contact had met de Nederlandsche sport
journalisten. Spr. wees op de groote moei
lijkheden. waarmede do sportpers momenteel
te kampen heeft o.a. het paplervraagstuk.
Heden ten dage ls de sportjournalist, aldus
spr. wel het zwaarste getroffen door do ge
volgen van den huldigen strijd, want de
noodzakelijk geworden papierbeztUniging be
nadeelt op de eerste plaats de sportrubrlek.
Ondanks dezo moeilijkheden stemt het even
wel tot vreugde to mogen constateeren. dat
u met uw praktische kijk op alles er toch
nog in geslaagd bent een behoorlijke sport
berichtgeving te brengen. Spr. zegde gaarne
zijn steun toe, wanneer deze noodlg mocht
blijken om ln de toekomst te zorgen, dat de
sportberichtgeving Juist ln dezen oorlogstijd
naar de Juislo waarde getaxeerd zal worden.
Het vraagstuk ..Sport ln Oorlogstijd" ls hier
mede aangesneden. Wij zullen ons, aldu6
spreker, hierbij bepalen tot concrete en
praktische feilen er. raadgevingen.
Wij dienen hierbij uit te gaan van de
nuchtere conclusie, dat oorlog ls oorlog,
waarvan de gevolgen zich uitstrekken tot de
uiterste punten van het maatschappelijke
leven ook In Nederland. De sport wordt door
de oorlog niets minder benadeeld dan alle
andere dingen, dl© het uurwerk van het da-
gelijksch leven vormen.
Een bovendien zou het ook nog geheel
anders kunnen zijn.
Wie kan het niet billijken, wanneer In een
tijd, waarin alles gericht ls op het verkrij
gen van een beslissing ln den strijd, dat
van het individu verlangd wordt, van zijn
geliefde tak van sport af te zien, daar deze
niet beslist voor den strijd van belang ls.
daarentegen krachten aller aard in beweging
zet, die op ander gebied aangewend kunnen
worden. Dat het daarentegen niet aldus ge
schiedt, doch ala nuttig beoordeeld wordt,
wordt echtcrt als vanzelfsprekend aangeno
men lnplaats van er bijzonder dankbaar voor
te zijn. WIJ zullen ons evenwel aan de zijde
van hen plaatsen.k die den dank hiervoor
wel hebben betoond en de vraagstukken
aansnijden dis door do huidige situatie voor
do sport in Nederland opgeworpen worden.
Sport is geen publieke
vermakelijkheid.
Na de oorlogsdagen heeft men het natio
nale sportleven aan een grondige revisie on
der worp Ai, Men zocht naar de fouten, die
sinds de Olympische Spelen ln Amsterdam
in 1928 van remmenden Invloed waren voor
een behoorlijke ontwikkeling van ons Na
tionale sportleven. IJet sportleven begint hier
duidelijk, zich orlënteercnd naar het Wes
ten sf te dalen van het Hellenische Ideaal
naar het clrcensische peil. Sport werd een
publieke vermakelijkheid en daardoor ge
doemd te vervallen, daar men het Ideaal
daarbij uit het oog had verloren.
Spr. wees hierbij op de versplintering
der sportbonden het werk van Karei
Lotsy als sportadviseur om wederom tot
de gewenschte eenheid te komen. Ge
baseerd op het feit. dat de sport slechts
dan gedijen kan wanneer de staat hier
bij als toeziende voogd optreedt werd.
aldus spr., verleden Jaar het college van
Gevolmachtigden voor de sport in het
leven geroepen. Spr. herdacht vervolgens
het ontijdige overlijden van den 'heer
J. do Valk, hetgeen om, tot gevolg had.
dat het college niet zoo snel kon wer
ken als wel gehoopt werd.
Op do keerzijde kunnen wij gelukkig tal
van gunstige resultaten waarnemen en in'e-
moreeren. Er waren verschillende bonden,
die verrassend snel begrepen, welke weg be
wandeld moest worden en daarby reeds uit
stekende resultaten hebben kunnen boeken.
Naar aanleiding van onze studiereis naar
den Interlandwedstrijd Dult6chland-Spanje
in het begin van de maand April verklaarde
een uwer. een goede en tot ver over de gren
zen bekende sportman en sportjournalist;
„Nu krjjg lk een kans. waarvoor ik 20 Jaar
lang gevochten heb". Persoonlijk maak lk
mij dan ook geheel niet bezorgd. Wat ctezc
bekwame man snel begreep, zullen andere,
minder ervaren, vroeg of laat ook leeren be
grijpen. Op het gebied van sport kunnen nu
eenmaal niet allen gelijktijdig over den eind
streep komen. Men kent tegenwoordig aan
de sport een bijzonder belangrijk© beteekenls
toe. Iedero periode volgend na een oorlog
gaat gepaard met een diepe Inzinking van
het moreel© leven. Dit te voorkomen ls een
der voornaamste opgaven voor de lichame-
lijjco opvoeding. Hier in Nederland kan men
evenwel nü reeds de noodlg© maatregelen
treffen en alles voorbereiden, zoodot men
bij het sluiten van de vrede, een volkomen
voor haar taak berekende organisatie gereed
staat, om alle vrijkomende krachten op te
vangen en daarvoor den Juisten weg af te
bakenen.
In illt opzicht kunt u fen volle reke
nen op den Meun van de bezettende
overheid. De Rijkscommissaris. Rijksmi
nister Dr. Seyss-Inqunrt, fs zelf Immers
een groote sportvriend, die voorz.oover
z.Un werkzaamheden dat toelaten een of
andere tak van sport beoefent.
Ongetwijfeld zult u zlcli allen Interessee
ren voor alles wat thans reeds op het gebied
van sport wordt ondernomen.
Internationale sport-
betrekkingen.
Vervolgens wil lk wijzen op het niet min
der interessanto vraagstuk het rostand hou
den van de international© sportbetrekkln-
gen.
Van onze zijde wordt ln dit opzicht alle
medewerking verleend. Dat kunnen ln het
bijzonder do beroepswielrennerij en beroeps
boksers getuigen, dlo regelmatig en vrijwel
gelijk als ln Tredestijd kunnen starten In
Belgte, Duitschland. Frankrijk en Zwitser
land. Eer» Nederlandsche ijshockeyploeg ls ln
dexr afgeloopen winter uitgekomen op de
Internationale wlnfeersportweek te Garmlsch-
Partenklrchen en Dultsche kunstrijders de
monstreerden op de overdekte Ijsbaan ln de
Apollohal in Amsterdam.
Het ligt In de bedoeling de beste
Deenschc »en DU it sr he zwemsters naar
Nederland uit te nondlgen om haar
krachten te meten met de beste Neder
landsche zwemsters.
Het Nederlandsche sportleven zelf heeft
mot kleine uitzonderingen daargelaten ten
slotte al heel weinig beperking ln dezen tijd
ondervonden. Wie wcrkeiyk van sport houdt,
zal steeds de middelen en wegen weten te
vinden om sport te kunnen bedrijven. Spr.
wees vervolgens op het feit. dat ln Neder
land ln tegenstelling met andera landen het
sportleven thans voortduurt als ln vredes
tijd. Aan het slot van zijn uiteenzetting
deelde Dr. Harster nog mede. dat de Rljks-
sportführer staatssecretaris Von Tschammer
und Osten na Pluksteren Nederland cn ln
het bijzonder den Rijkscommissaris. Rijksmi
nister Dr. Seyss-Inquart zal komen bezoe
ken om een Indruk te krijgen van het Ne
derlandscho sportleven cn persoonlijk ln
contact t© treden met de Nederlandsche
sportautoriteiten.
De gelegenheid zal ziet, aldus beëindigde
spr. zijn ulfeenzcttlng om de vraagstukken
welke thans onze aandacht vragen aan hem
voor te leggen.
Na afloop van deze uiteenzetting werd de
gelegenheid geboden tot het houden van
discussies, waarvan verschillende aanwezigen
gebruik maakten.
Pinkstervoetbal
Het was een goede gedachte van den
competitieleider den Eersten Pinkster
dag het competitierad stil te zetten en
geen wedstrijden vast te stellen. Dit is
mogelijk geworden omdat de wedstrij
den,welke aanvankelijk op dien dag
waren vastgesteld hedenavond reeds
worden gespeeld.
De vraag r\jst of er nog spanning
zal komen in de kampioenscompetitie
om het kampioenschap van Nederland.
Dan zou Eindhoven, dat vanavond op
eigen terrein tegen A.G.O.V.V. speelt
van de Apeldo'orners moeten verliezen,
hetgeen wel niet het geval zal zijn:
winnen de Eindhovenaren dan is de
mogelijkheid niet uitgesloten dat op
Zondag 31 Mei in Eindhoven reeds de
Nederlandsche kampioensvlag gehe-
schen zal worden.
De eenige club die Eindhoven nog
ernstig kan bedrijgen is Heerenveen,
dat Pinkstermaandag naar Apel
doorn trekt en daar in ieder geval zal
moeten winnen, want anders is onher
roepelijk de laatste kans verkeken.
Vestigen wij nog de aandacht op de
ontmoetingen A.D.O.Blauw Wit he
denavond in Den Haag en Maandag in
Afnsterdam. Zouden de Hagenaars bei
de wedstrijden winnen, dan zou hun
achterstand op Eindhoven (als die ten
minste wint) drie punten bedragen en,
wanneer de lichtstadmensclien straks
in Heerenveen een punt zouden ver
spelen, dan is er nog kans op een span
nend slbt en zou een beslissingswed
strijd tusschen A.D.O. en Eindhoven
nog mogelijk zijn. Maar hel lijkt er
meer op dat dc Zuiderlingen hun kans
om het Nederlandsche kampioenschap
te behalen wel niet zullen laten glip
pen.
Een beslissingswedstrijd zal alleen
dan noodig zijn, wanneer A.D.O. van
Eindhoven wint.
D.O.S. II—H V.C. IL
Pinkstermaandag kan voor de H.V.C.
reserves een belangrijken dag worden.
Zooals wij reeds in de afgeloopen week
hebben medegedeeld trekken zii Maan
dag naar Utrecht om D.O.S. II te ont
moeten en wanneer wordt gewonnen
dan zal H.V.C. 2 als reserve eerste
klasser naar de Keistad terugkeeren.
We houden ons er van overtuigd dat
de H.Y.C.'ers alles op alles zullen zet
ten om dit doel te. bereiken om het ze
kere voor het onzekere te nemen. Want
anders speelt de wedstrijd straks In
LJmuiden nog een belangrijke rol. Doet
je best H.V.C.'ers.
Vermoedelijk zullen er met de Pink
sterdagen wel belangrijke beslissingen
vallen in de diverse promotie- en de
gradatiewedstrijden. In dit verband
vestigen wij de aandacht op den wed
strijd R.C.H.De Volewijkers, die. naar
wij zoo juist vernemen, reeds heden
avond (Zaterdag) in Haarlem zal wor
den gespeeld. Dit is voor de Haarlem
mers de laatste theoretische kans. Spe
len beide clubs gelijk, dan komen de
Utrechtenaren er weer beter voor te
staan en zal in Amsterdam op het
Ajax-terrein de eindbeslissing vallen.
Wie tegen U.V.V. en 't Gooi zal uit
komen wordt vanavond in Rotterdam
beslist waar op het Spartaveld Excei-
cior en Neptunus een beslissingswed
strijd zullen spelen.
Zoo zijn er ook spannende wedstrij
den in het Oosten waar het gaat om ae
vraae: Go Ahaed of Hengelo
Pinksteren 1942 staat in het teeken
van Koning Voetbal en wie weet wat
voor verrassingen er nog zullen komen.
In ieder geval is er hoop dat het
voetbalseizoen toch nog tot een be
hoorlijk einde zal worden gebracht nu
het bruine monster tot 5 Juli kan blij
ven rollen.
Officieele Mededeelingen
OVERNAME NUCHTERE KALVEREN
Do Bedrijfsorganisatie voor Vea en Vleesch
maakt bekend, dat het overnemen van nuch
tere kalveren op 22. <23, 24 en 25 Mei niet
zal kunnen geschieden.
De Provinciale Voedsel commissaris voor
Utrecht maakt bekend, dat de eerstvolgende
Taxatlemarkt voor paarden zal plaats heb
ben op 1 Juni 1942 te Utrecht op het Vee-
Het bestuur van den Nederlandschen
Korfbalbond heeft besloten du jaar
wel wedstrijden om het Oostelijk kam
pioenschap te laten verspelen. Hieraan
zullen de kampioenen van Gelderland
(Z.KC.) en van Overijsel (D.Ó.S.)
deelnemen.
Tweede Pinksterdag wordt in En
schede D.O.S.Z.K.C. gespeeld en cp
14 Juni a.s. de wedstrijd Z.K.C.D.O.S.
in Zutphen
PROTESTEN
C. H. Geudeker. de redacteur van
„Sport", schrijft het volgende in no.
27 van zijn orgaan:
Een van de „vergroeide instellingen"
is naar onzen smaak liet stelsel der
„protesten", de mogelijkheid om her
ziening te verkrijgen van een uitslag
door protest aan te teekenen tegen de
een of andere beslissing van den
scheidsrechter, indien deze althans het
spelreglement verkeerd heeft gehan
teerd.
Als wij de kwestie der protesten aan
snijden, dan weten wij bij voorbaat, het
daarbij moeilijk te zullen krijgen. Het
protesteeten zit ons, Hollanders, nu
eenmaal in het bloed en van het recht
om een onrecht ongedaan te kunnen
maken, zullen we waarachtig niet zoo
gauw afstand doen.
Inderdaad, niemand van ons zou er
aan denken „hooger beroep" of „revi
sie" in onze rechtspraak over boord te
gooien. Zouden wij dit in onze sport-
rechtspraak dan wel moeten doen
De redeneering lijkt juist. Toch valt
er nog wel wat, en nog wel veel ook,
tegenin te brengen. Allereerst toch is
een spel een aardigheid, een, rij het
dan hoegst nuttige, tijdpasseering. niet
te vergelijken met maatschappelijke za
ken, waarbij de menschelijke vrijheid,
zelfs het leven, op spel kan staan.'
Doch dit is nog slechts een zwak ar
gument. Veel sterker is het argument,
dat de hoogste sportiviteit en die
streven we toch na hierin bestaat,
zich bij elke beslissing van den scheids
rechter neer te leggen. Ook als die
onjuist modht rijn
Daar komt dan nog bij, dat het bij
die protesten veelal aankomt op woor-
den-wegerrj, od juridische spitsvondig
heden, waarmede we toch eigenlijk in
de sport niets van doen moesten' heb
ben.
Weet men wel. dat Nederland het
eenige land is, waarin nog Drotesten
mogelijk rijn? Dat dit instituut ner
gens meer bestaat Dat men overal al
lang afgerekend heeft met dit stelsel,
waardoor uren tiids verloren gaan. ho
pen energie worden verspild, riemen
papier onnut gebruikt, terwijl de spor;-
wereltfr weken-, soms maandenlang op
een uitslag zit te wachten.
Da aanbledlngs- zoowel als de aanvraag
formulieren dienen uiterlijk vier dagen voor
de taxatlemarkt. dus uiterlijk 27 Mei a.s.,
ln het bezit te zl)n van het Vee- en Vleesch-
aankoopbureau (Laan van Meerdervoort 63.
den Haag) en bij den Secretaris van de Pro
vinciale Commissie, Nieuwe Gracht no. 136,
Utrecht.
De onderstaande personen zijn thans als
agent ter verleening van bemiddeling bij
den aan- en verkoop van paarden door het
Vee- en Vleeschaankoopbureau erkend.
H. C. v. d. Brenk, Groenekanscheweg 23.
Groenckan; J. J. Brouwer, Kerkpad NZ. 35.
Soest; G. G. C. de Bruin, Gansstraat 62,
Utrecht; G. V. d. Haar. Drlebergscheweg 12.
Zeist; J. A. H. de Haas. KerkewIJk 115, Vee-
nendaal; G. van Herwaarden. Lange Nieuw-
straat 1 bis. Utrecht; A. Hoogendoorn. von
Weberstraat 27. Utrecht; P. van 't Kloos
ter, Wakkerendljk 100, Eemnes; H v. Kolf-
choten. Wijk A. 207. Maarn; A. v. d. Kuil.
Hessenweg 126, de Bilt; J. D. van Laar, de
i Meent B. 25. Maarsbergen: A. van Milten
burg, Ach ter dijk B. 60. Werkhoven; A. Os-
kam, No. 44. Polsbroek; L. Smink. B. 10.
i 'Hoogland; H. O. van Siraaten. Paardenveld
no. 20, Utrecht. A W. van Wjjk, Meereveld-
I .cheweg 32, Bunnlk.
I Do Provlnclalo Voedselcommlssarls voor
I Utrecht maajet bekend, dat met Ingang van
Dinsdag 26 Mei 1942 voor de classificatie van
koelen, ossen en stieren een nieuwe klasse
C. II wordt Ingevoerd, gelegen tusschen de
klassen C. en D. De klasse C. zal voortaan
I C. I worden genoemd.
De prijs voor do ln het klasse C. II Inge
deelde rundvee, aangevoerd op do slacht-
eemarkt Utrecht, bedraagt 0 37X 0.40 per
Kg. levend gewicht.
Da Prov. Inkoopcentrale van Akkerbouw
producten voor Utrecht maakt aan de be-
-mghebbenden bekend, dat vanaf 21 .Mei j.i.
veen zaalpeulvruchten meer mogen worden
afgeleverd, dan tegen Inname van een be-
iclbon.
Het gevolg hiervan ls. dat voor den aan
koop van tedere hoeveelheid peulvruchten.
iioo klein ook. d© kooper ln het bezit moet
Ijn van een op naam gestelden bestelbon.
Da Plaatselyk© Bureauhoudera van den
Prov. Voedselcommlssarls zullen een derge-
,;jken bestelbon alleen verstrekken aan die
..anvragers. welko door overlegging van een
paehtcontract kunnen aantoonen, ln het be
zit van een volkstuintje to zyn.
INTREKKING BOUWVERGUNNINGEN.
In verband met de zeer précair© mate-
riaalpoeiu© ziet do Algemeen Gemachtigde
oor den Wederopbouw en voor de Bouwnij-
- rheld zich genoodzaakt lot intrekking van
Mie goedkeuringen, welke vóór 26 Met lil 11
verden verleend, voor zoover met de ult-
oerlng van het werk op 15 Mei 1942 nog
een aanvang was gemaakt.
Houders van goedkeuringen, welke uit de-
zea hoofde haar geldigheid hebben verloren.
..unncn dcsgewenscht op do gebruikelijke
wijze een nieuwe aanvrage Indienen bij het
Bureau Goedkeuring Werken van zyn Dienst
.a de Provincie waar het bouwwerk wordt
uitgevoerd.
SCHAKEN
WIE ZAL PROMOTIEWEDSTRIJDEN
SPELEN?
Zaterdag 30 Mei speelt in Concordia"
liet 3e tiental van de Schaakvereem-
ging „Amersfoort" als kampioen van de
3e klasse A tegen „de Gooische Toren"
II. dat is de kampioen van 3 C.
De winnaar komt later uit tegen den
degradatiekandidaat van de 2e klas?
RECHTSZAKEN
DIEVEGGE VEROORDEELD
Mej. E. H. B.-R. uit Putten, die on
langs voor de Zutphensche Reehtban':'
moest verschijnen wegens diefstal van
brood ten nadeele van den bakker
Sehweikcrt, is thans door de Zutphen
sche Rechtbank veroordeeld tot een ge
vangenisstraf voor den tijd van een
maand. De cisck was twee maanden.
SAMEN EES KETS GESTOLEN
H. L. en W. v. N. uit Nijkerk moesten
beiden terecht staan wegens dicfstol v. a
een rijwiel, toebchoorend aan T. Broek
huis.
Het bleek, dat L die als de hoofdda
der werd beschouwd, het slot stuk ge
maakt had, waarna v. N. er met de fiets
van door ging.
De Officier van Justitie vorderde to
gen v. N. 6 weken gevangenisstraf." De
Rechtbank veroordeelde hem conform,
met gelegenheid tot het vragen van
gratie. L., die minder gunstig bekend
stond, werd overeenkomstig den eisch
tot 4 maanden gevangenisstraf veroor
deeld.
SCHAAP UIT DE WEIDE GESTOLEN
De gebroeders B. uit Putten stonden
terecht, wegens diefstal van een schaap
uit de weide van E Slot.
Tegen beide verdachten vorderde dc
Officier van Justitie I jaar gevangenis
straf. Op 4 Juni a.s. zal de Rechtbank
uitspraak doen.
Wie zijn polk met hart cn ziel tdl
dienen
Sluit zich aan ale lid van den Ncdcr-
landschen VÖÏÏcsdienst.
Het oude Schokland
komt te voorschijn
De N oordoost polder valt droog en
voortdurend doet men in de draogge-
-vallen stukken land nieuwe, interes
sante vondsten. De archeologenwereld
heejt reeds geruimen tyd met belang
stelling uitgezien naar hetgeen er te
voorschijn zal komen rondom het voor
malige Zuiderzee-eilandje Schokland,
dat zulk een veelbewoqen historie
heeft. Want cent/paal is het een veel
grooter eiland geweest eenmaal tel
de het enkele visschersdorpjes. De
stormvloeden hebbên echter steeds
weer stukken van het eiland afgesla
gen en eindelijk moest het in 1859 wor
den ontruimd.
Men heeft zich wel eens afgevraagd,
hoe dit eilandje met zijn leenachtigen
grond tenslotte toch is blijven bestaan,
hoe vaak de stormen dan ook de scha-
niele kusten hebben gebeukt. De oplos
sing ian dit vraagstuk is thans geko
men. Men heeft namclyk ontdekt, dat
de plaats, welke men altijd aanduidde
met den naam „het zand" bestaat uit
een flinken kcileembult, toaaraan het
veen zich, ondanks de stormen, tenslot
te nog heeft kunnen vasthouden.
Nu de gronden aan alle kanten van
het eiland droogvallen cn Schokland
als een vreemde hoogte temidden van
de barre vlakte ligt, heeft men ook een
onderzoek kunnen instellen naar het
land, dat vroeger tot Schokland heeft
behoord, maar later door de stormvloe
den is weggespoeld. In dit onderzoek
speelt de heer P. J. R. Modderman van
het bodemkundig laboratorium te
Kampen, welke is belast met onder
zoekingen naar en studie van de in den
Noordoost polder gedane vondsten, een
belangrijke rol. Men heeft reeds ont
dekt, dat er nog iets is te bespeuren
van de kavelslooten van voormaligen
schokkergrond. Voorts worden er
palenrjfen gevonden, welke eenmaal liet
toen nog grootere Schokland tegen de
stormen trachtten te beschermen. In
teressant is ook de vondst van een nog
geheel gaaf, middelceuwsch kogel-
potje.
Een ki
'cn kerkdorp, Nagele geheet cn, heeft
eenmaal gelegen tusschen Urk en
Schoklandwaarschijnlijk in het gebied
dat thans droog valt. Tot nu toe heeft
men daar niets van terug gevonden,
maar het is zeer wel mogelijk dat er
ook van den negel, waaraan zulke ge
heimzinnige geschiedenissen zijn ver
bonden, nog iets terug kom'.
JAPANSCHE BANKEN IN
NLDERLANDSCH-INDIë.
De nieuwe bankfilialen der Formosa-
Bank. van de Rank van Japan en van
de Zuid-Ontwikkelingsbank zijn dezer
dagen in dc groote steden der bezette
Aziatische gebieden geopend, waaron
der ook in Batavia en Soerabaya. Deze
bankfilialen aldus Europapress zullen
in het hijzonder ingeschakeld worden
bij de financiering van de industriali
satie van de bezette gebieden alsmede
voor den uitvoer van goederen naar
Japan.
Bank- en effectenbedrijf
Blijkens de Stsc. van 22 dc-zer heeft
het college van rijksbemiddelaars een
regeling van salarissen en andere ar
beidsvoorwaarden vastgesteld voor het
administratief personeel, werkzaam in
het bank- en effectenbedrijf. Deze re
geling is een uitbreiding van de in No
vember 1941 vastgestelde regeling van
arbeidsvoorwaarden voor het personeel
van de groote banken te Amsterdam,
'sGravenhage cn Rotterdam, welke
laatste regeling qü is komen te verval
len. c
In de regeling zijn de werknemers in
gedeeld in de klassen a. b en c en hoo
ger geplaatsten, naar gelang van den
door hen verrichten arbeid. De werk
gever is t.a.v. de indeeling van zijn
werknemers in deze klassen aan be
paalde percentages gebonden. Deze
gelden echter niet voor kantoren met
minder dan 5 werknemers. Voor de
werknemers zün minimum-salarissen
bepaald, afhankelijk van klasse en
leeftijdsjaar. Bovendien zijn voor de
werknemers van een leeftijdsjaar of
een klasse tezamen minimum-gemid
delde jaarsalarissen vastgesteld.
De werknemers zullen ten minste
twee weken vacantie per jaar genieten.
Voor-het overige bevat de regeling be
palingen betreffende schorsing en uit-
keering bij ziekte en ongeval. Ingevol
ge overgangsbepalingen moet het mini
mum-jaarsalaris per halfjaar worden
verhoogd met ten minste 150.of
ƒ12.50 per maand en het minimum ge
middelde jaarsalaris voor elk leeftijds
jaar of een klasse per kalenderjaar met
200Voorts is bepaald, dat in de
maand Juni 1942 een gratificatie zal
worden uitbetaald ter grootte van het
bedrag, waarmede het salaris, dat ge
golden zou hebben, indien dc regeling
reeds vanaf 1 Januari 1942 gewerkt
had. het in feite uitbetaalde salaris
overtreft. Hierdoor wordt dus bereikt,
dat in feite de werknemers reeds vanaf
1 Januari 1942 het hoog ere loon ont
vangen. De regeling gaat in op 1 Juni
1942.
LEVENSMIDDELENKAARTEN
VAN RIJKSDUITSCHERS
Op 26 Mei, begint het uitreiken van
de nieuwe levensmiddelenkaarten voor
de Rijksduitschers, die hun stamkaart
Hebben ontvangen van het Wirtschafts-
amt van de N S.V. te 's Gravenhage.
Het uitreiken geschiedt dagc-lijks
van 8 tot 12.30 uur en van 14.tot
17.30 uur, op Zaterdag allec-n van 8 tot
1230. door de Dienststelle des Wirt-
schaftsamtes der N.S.V., Sophialaan la.
's Gravenhage.
Ten einde onnoodig wachten te voor
komen, wordt er nogmaals op gewezen,
dat men zich strikt moet houden aan
den dag van uitgifte, welke door mid
delman een datumstempel op de laatst
uit^reikte levensmiddelenkaart is aan
gegeven.
De Duitsche jeugdleider heeft de eer
ste landdienstleiders en -leidsters uit
Denemarken, Vlaanderen. Nederland
en Noorwegen te Berlijn ontvangen. In
een toespraak zette hij het doel cn de
taak van den landdienst der Germaan-
sche jeugd uiteen en zeide. dat daar
door het beste bloed voor dc kracht cn
de grootheid van den eigen grond aan
dien grond wordt gebonden.
Binnen enkele dagen wordt reeds de
tweede cursus van dezen aard aange
vangen. Nadat de deelnemers aan den
cursus tot kampleiders en -leidsters
zullen zijn opgeleid, zullen in Juli van
dit jaar de vrijwilligers voor den land
dienst aan het werk gaan.
Naar de Britsche berichtendienst uit
Kaapstad meldt, zijn in Transvaal op
nieuw drie bomaanslagen gepleegd,
Een daarvan had de vernieling van de
spoorlijn in de nabijheid van Roodc-
poort. 35 kilometer van Johannesburg,
ten doel.
BIJZONDERE AANGELEGENHEDEN
OP ONDERWIJSGEBIED
In de Ned. Staatscourant is opgeno
men een beschikking van den secreta
ris-generaal van het departement van
Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbe-
scherming, waarbij deze zijn besluit
van 13 Januari 1942 intrekt, waarbij
was ingesteld een afdeeling „bijzondere
aangelegenheden op onderwijsgebied"
en aan den heer E. van der Werff de
leiding dier afdeeling was opgedragen,
Met ingang van 22 Mei is de behan
deling van het kweekschool wezen we
derom opgedragen aan de afdeeling la
ger onderwijs cn de aangelegenheid
van de vormingscursussen tijdelijk toe-
vertróuwd aan de afdeeling kabinets
zaken.
KORT NIEUWS
TabaksdiefstalEen valsche sleu
tel was het middel, waarmee ongenoo-
de gaston zich toegang wisten te ver
schaffen tot een perceel aan het Water-
looplein te Amsterdam. De buit loonde
alleszins de moeite 13 009 sigaretten.
400 sigaren en 46 pakjes shag, tezamen
ter waarde van f 1500, vielen den die
ven in handen.
ln kokend water gevallen. Het
tweejarig zoontje van den landbouwer
M. Meulenbelt te Ankum was zoo on
gelukkig, in een teij met kokend water
te vallen. De kleine liep zulke ernstige
brandwonden op, dat hij tijdens hr-t
vervoer naar het ziekenhuis te Zwolle
is overleden.
Doodelijk ongeluk. De G6-jarige
J. M. uit Rijen, die met een kennis een
fietstocht maakte, viel nabij de Maas
brug bij Keizersveer van zijn rijwiel.
Hij kwam met het hoofd op den kant
van het betonnen rijwielpad terecht
J. M. ia twee uur na het ongeval over
leden.
ITALIA ANSCH LEGERBERÏCHT
BRITSCHE PATROUILLES
BIJ TMIMI VERSTROOID
Het 722ste communique van bet Ita-
liaansche hoofdkwartier ven heden
luidt;
„Vijandelijke verkenningspnti •uille.;,
die naar onze vooruitgeschoven «.tellin
gen ten Zuidoosten van Tmtmi optrok
ken, werden verstrooid en leden vt:!v-
zen. Boven Martoeba heeft ccn afde
ling der Dultsche luchtmacht in c. ,i
gevecht met talrijke Curtis,:toestel!'
een groote overwinning behaald. Zij
schoot tien toestellen neer. Te Beng
hazi, waar door een vijandelijken lu'. ht-
werd een toestel door een onzer jagers
vernield.
In weerwil van een levendig afweer-
vuur zijn vliegtuigen op Malta ver
scheidene malen door afdeelingen
vliegtuigen van de spilmogendhedcn
aangevallen. Toen Engelsche jagers in
grepen, werden zij door onze vliegers
tot den strijd gedwongen. Zij verloren
vier vliegtuigen, waarvan er een door
onze bommenwerpers werd neerge
schoten en drie door de begeleide vie
jagers. Al onze vliegtuigen zijn op hun
bases teruggekeerd."
De wereldtankvloot
Indien men kennis noemt van ce
plannen der V. S. en Engeland met be
trekking tot <len scheepsbouw, v on
middellijk in het oog, welk een ruimte
besteed wordt .aan dcc nieuwbouw
van tankschepen. De bekend gemaakte
plannen voor nieuwbouw hebben welis
waar een propagandistisch karakter en
dienen ten deelo ter verdoezeling v:.n
den werkclijken toestand der nog be
schikbare tonnage, doch zelfs wanneer
men deze plannen en cijfers ernstig
.neemt en de grondstoffen problemen
voor den scheepsbouw wegcijfert, dan
valt het in het oog, dat zoowel de V. S.
als Engeland rekening houden met de
noodzakelijkheid om hun tankv! ut
weder op peil ic brengen.
Dit op peil brengen is overigens geen
overdadige luxe. want tot dusverre is
de tankviool met niet minder dan 3rr.il-
liocn BRT. uitgedund Daarbij moet
men nog rekening houden met de tank
tonnage, |.elke ernstig beschadigd
werd.
De totale tanktonnage werd op de
wereldvruchlcnmarkt bij het uitbreken
van den oorlog op ruim 10 milIioeR
B.RT. geschat. Buiten de Engelsche-
en Amerikaanschc tonnage was het
vooral de Nederlandsche- en Noorjehc
tonnage, welke tijdens het verdere
oorlogsverloop ten dienste van de ge
allieerden werd ingezet. Van deze to
tale tonnage is inmiddels bijna een
derde gedeelte in den grond geboord.
De nieuwbouw.
Bij het uitbreken van den oorlog
stond op de Engelsche werven onge
veer 350.000 Bi t. op stapel, terwijl op
de werven van dc V. S. slechts een tien
tal tankschepen met een totale tonnage
van ruim 100.000 brt. op stapel stond,
In totaal beteekende dit dus in den loop
van 1941 toen deze schepen gereed
waren een aanwinst van slech t
450 000 brt.
De United States Maritime Commis
sion heeft in overleg met het Bureau
voor Bewapening in d» V S in 1041
eveneens een urgentie-program voor
den bouw van tankschepen uitgewerkt,
doch practisch schijn', dit program,
hetwelk den bouw van en 57-tal tank
schepen met een totale tonnage van
550.000 brt. behelsde, niet geheel tot
verwezenlijking te zijn gekomen.
De U S. Maritime Commission heeft
inmiddels, aldus Europapn-s;, voor '42
weder nieuwe loonopdraehten voor
tankschepen afgegeven. Er Kuilen Ln
totaal 72 nieuwe schepen met oen to
tale tonnage van 800.000 brt. gebouwd
worden, waarbij echter de beschikbare
hellingen voor den bouw van deze
schepen in het geding komen, Tc „Sun
Shipbuilding Company" kreeg do op
dracht tot den bouw van een groot deel
dezer schepen, doch moest reeds eenige
maanden terug mcdedeelen, dat de be
schikbare ruimte op dc werven het niet
toeliet, dat deze schepen binnen den
vastgestelden termijn opgeleverd zou
den wordeft. Voorts «peelt enk bet
grondstoffenvroagstuk een woordje
mede.
DE DUITSCHE KUNST
IN OORLOGSTIJD
Gisteren sprak de sccrctaris-gc-Taal
der Rijkscultuurkamer in de Duitsche
Academie te Berlijn over hel. onder
werp „Duitsche kunst en Duitscbe
kunstenaars in den oorlog", spr. her
innerde in zijn inleiding aan den eisch,
dien de Fiihrer m het begin van den
oorlog had gesteld, dat de gebeurte
nissen van den oorlog geen nadceligcn
invloed mochten uitoefenen op het
scheppende werk in dc kunst, evenmin
als op het brengen van allerlei kunst
uitingen. Sedert het begin van ik-n ner-
log hadden 17.000 a JR.000 kunste
naars bewijzen van hun kunnen Bege
ven voor soldaten en arbeiders, waarbij
de dramatische kunst vaak was afge
wisseld door voorbeelden van de lich
te muze. In de eerste plaats heeft m.- n
zorg besteed aan de uitwisseling van
kunstenaars en eultureelc uitingen,
om op deze wijze anderen vo'kcr-m .ot»
de hoogte te brengen van dc hoogu
vlucht, die de Duitsche kunst, ondanks
den oorlog, heeft kunnen nemen, ln dit
verband herinnerde spr. in het bijzon
der aan het Eerlijnsrh Philhurmoniscii
Orkest, dat onder leiding van Clemens
Krauss een rondreis maakt door Span
je. Portugal cn Frankrijk. Verder is
bijzondere zorg besteed aan het werk
van het omroepprogramma, waar
vooral een groote^ plaats was inge
ruimd aan de ontspaan ingsmuzick. Met
een verwijzing naar de vele rondrei
zen. 'lie Duitsche kunstenaars naar
het front hadden gemaakt, logde spr.
den nadruk op den invloed, die hel
ducecrer.de cn ::iï<fcnde volk op de
ontwikkeling der kunst had. Hij he-
sloot met de voorspelling, dat de er
varing der troepen verzorging hgar
diepgaande en vruchtbare werking op
de kunstontwikkeling nok ndg vele ja
ren na den oorlog zou behouden.
