Het pacht- en grondvraagstuk in
ons land in den loop der tijden
z
AMERSFOORTSCHE COURANT DONDERDAG 15 OCTOBER 1942
Verschillende toestanden in Westen en Oosten
Wot pachtvraagstuk is voor ons land een
van de belangrijkste aangelegenheden,, om
dat het pachtwezen een zoo groote Tol
speelt. Nagenoeg de helft van onze hoeren
is pachter en ongeveer de helft van den
cultuurgrond wordt in pacht geexplolteerd.
In het Westen des lands komt echter meer
pacht voor dan in het Oosten
Over dit onderwerp heeft dr. ir, M. J.
Boerendonk, Rijkslandbouwconsulent, dezer
dagen door de radio een uiteenzetting ge
geven. In deze lezing. „Het pacht- en grond
vraagstuk ln Nederland in den loop der tij
den". deel uitmakende van de serie radio
lezingen „De boer. de productie en de di
rectie van den Landbouw", behandelde
spr. o.m. de vraag hoe deze toestand Is ont
staan. Volgens dr. Boerendonk is het ver
schil tussehen dert toestand tn het Westen
en Oosten ln de middeleeuwen ontstaan
als gevolg van een historisch ontwikke
lingsproces. dat in de beide aangeduide
gebieden zeer verschillend verliep. Het eco
nomisch leven In de zeeprovinciën stond
sterk onder den Invloed van den interna
tionalen handel, hetwelk de onzekerheid
van het boerenbestaan vergrootte. Dc moe
rassige gesteldheid van den bodem, vee
ziekten en burgeroorlogen vergrootten die
onzekerheid, welke dikwijls leidde tot ver
arming van de plattelandsbevolking, Deze
zag tenslotte haar eigendommen overgaan
ln handen van rijke stedelingen of geeste
lijke Instellingen
In de zandstreken, waar de bedrijven
hoofdzakelijk waren ingesteld op zelf-ver-
zorglng en daardoor minder waren bloot
gesteld aan de wisselvalligheden der con
junctuur. bleven deze gemakkelijker in
handen van de eigenerfden.
Trek r
r de steden.
Vooral ln het graafschap Holland nam de
Irek naar de groote steden een grooten
omvang aan.
Landaanwinning in het Westen door
kloosters en rijke particulieren, benevens
de aldaar op veel vroeger tijdstip dan in
het Oosten des lands afgeschafte hoorig-
hetd, deed de verpachting van gronden in
eerstgenoemde doelen mede een grooten
omvang aannemen.
In de late middeleeuwen raakte on
danks den trc-k naar de stad het platte
land 200 dicht bevolkt, dat er éen wan
verhouding tussehen vraag en aanbod van"
grond ontstond met als gevolg hooge pacht
en grondprijzen Do mogelijkheid van
pachtprijsverhooging bij verlenging van de
pacht deed een verkorting van de pachttij
den ontstaan.
Dit was voor den eigenaar veelal voor-
'deellger. maar ook door den pachter werd
deze verkorting van den duur der pacht
niet altijd veroordeeld. Vooral in tijden
van dalende conjunctuur bracht zij voor
hem minder risico met zich mede. temeer
daar continuatie van de pacht bij den dood
van den pachter regel bleef, indien zich
althans geen conflicten tussehen partijen
voordeden.
De eigenaren hadden echter hel recht
van verdrijving, de pachter.' daarentegen
geen recht op vergoeding van verbeterin
gen en opstallen. Dit leidde soms tot hevi
ge conflicten, waarbij b.v. Karei V met een
plakkaat van 1515 heeft Ingegrepen.
Gedurende honderden Jaren vóór 1938 be
stond er dus ln ons land een pachtvraag
stuk
De pachtprijzen waren als regel te hoog.
publieke verpachtingen werkten boven
dien prijsopdrijvend, waardoor de pachter
geen redelijk bestaan had. Zijn positie was
bovendien onzeker door de mogelijkheid
van beëindiging der overeenkomst. Voor
verbeteringen kon hij niet rekenen op ver
goeding, terwijl de pachtovereenkomst
voor den pachter soms belemmerende be
palingen bevatte. Hoewel er dus vanouds
bij ons een pachtvraagstuk bestond, leidde
dit nergens tot misstanden op groote
schaal, zooals hier en daar ln het buiten
land. Toch ging het niet aan minder gun
stige toestanden te laten voortbestaan. De
Overheid Is er daarom toe overgegaan den
pachter meer en meer te beschermen, om
dat zij niet langer wilde goedkeuren, dat
de pachters ln feite afhankelijk waren van
den goeden wil der verpachters.
Grondkamers Ingesteld.
De groote Iandbouwcommisste van 1886
had reeds als haar oordeel uitgesproken,
dat korte pachttermijnen en publieke ver-
pachllngen een nadeeligen invloed op het
grondgebruik hadden. In 1937 en daarna
werd de eerste stap tot bescherming van
den pachter gedaan door het in het leven
roepen van de pachtwet en een reeks be
sluiten. totdat tenslotte aan het pachtrecht
een meer definitieve* grondslag werd ge
geven in het pachtbesiuit. dat 25 Nov. '41
in werking trad De pachtbureau* werden
omgedoopt tot grondkamers met een om
vangrijke taak en er werd tevens een cen
trale grondkamer ingesteld.
Overdracht van grond.
Naast het pachtvraagstuk werd ook het
overdragen van landbouwgronden geregeld.
Op 27 November 1940 Is'een besluit ver
schenen. hetwelk deze materie heeft gere
geld. De bedoeling van dit besluit is on
gemotiveerde stijging van landprijzen als
mede speculatie ln grond tegen te gaan.
Dit besluit kreeg 19 Sept. 1942 een belang
rijke uitbreiding, doordat nu de schriftelij
ke verklarjng van geen bezwaar, door
grondkamer of Secretaris-generaal af te
geven, niet alleen noodig was bij over
dracht van land. maar ook bij enkele ande
re gevallen, zooals schelding van een na
latenschap, boedelverdeeling volgens art.
1167 BW. en testamentaire beschikking.
In de practijk worden In ruime mate af
wijkingen van de bepalingen van bovenge
noemd besluit toegestaan, daar ook voor
niet-agrarlsche belangen en bedrijven ge
regeld grond noodig is. Het besluit houdt
daarorp ook voldoende rekening met an
dere dan landbouwbelangen, aldus dr, Boe
rendonk.
AFSCHEID Dr. W. F. DE GROOT
In verband met zijn benoeming tot
wethouder van onderwijs der gemeente
's-Gravenhage heeft dr. W. F. de Groot
gisteupn afscheid genomen als directeur
van de Dalton H.B.S. te Den Haag.
Leeraren en leerlingen hebben geza
menlijk aan dit afscheid een plechtig
karakter weten te geven in een samen
komst in de aula van het gebouw der
school.
Bij onze vrijwilligers.,- Een kijkje In een der vele magazijnen, dikwijls direct
achter het front. Van hieruit worden dagelijks de jongens verzorgd en dat het
goed is, toont de foto SS PK Altstadt-O-H-P H m
N.A D. HELPT IN ZEELAND
BIJ DEN AARDAPPELOOGST
ER MOET TWEE MILLIOEN KG.
WORDEN GEROOID OVER 60 HA.
Vele jongemannen sliepen nog, toen de
locomotief van den trein met arbcAls:
nen zich 's morgens om half zes in bewe
ging zette en de N.A.D.-personen- en goe
derenwagons liet vastkoppelen aan een
langen goederentrein van achtenveertig
wagens. ZIJ werden pas wakker van het
schokken, toen men stopte bij het station
netje Krabbendljke en de trompetter het
reveillesignaal deed schallen. De afdee-
lingscommandant ontdekte met zijn al
ziend oog zoowaar een waterkraantje aan
de buitenzijde van het kleine stationsge
bouwtje en een halve minuut later ston
den het kader en eenige Arbeidsmannen
zich een weinig te verfrlsschen en hun ha
ren te kammen. Maar veel tijd was hier
voor echter niet en wederom zette de trein
zich In beweging. Naar Goes.
Daar begon men onmiddellijk met het
afladen van de goederenwagens. Het laatst
kwamen de keukenwagens, waaruit 1 .-
middels een stevig ontbijt was tevoorschijn
gekomen, aan de beurt.
De collectieve Reisgcnehmlgung, waar
mede het Sperrgebiet mocht worden
treden, was onmiddellijk na aankomst
den hopman overhandigd en toen bleek. flat
de burgemeester van Goes nog drie pa»--
den ter beschikking had gesteld (de
eigen paarden waren natuurlijk niet
doende) stond niets den intocht ln
Zeeuwsche land meer ln den weg. Toen
vier wagens waren bespannen en de i -
heele afdeeling zich In marschorde r--4
opgesteld, klonk het bevel „In de pas.
marsch". Daar ging de 6toetEcht de
A.D. „te velde". De geestdrift was op alj
gezichten duidelijk te zien, maar beter neg
was de vaste wil om krachtig door te ze -
ten hoorbaar De geheele afdeeling voelde
duidelijk de groote verantwoordelijkheid
welke op haar rustte, nu de N.A.D. voer
het eerst van zijn bestBan z'n intrede deed
in het Zeeuwsche land. Aan de gezichten
der mannen zoowel als aan hun kranig
marcheeren was duidelijk te zien, dat zij
zich voor honderd procent gaven aan de
hun opgegeven taak.
Via Wllhelminadorp ging de marsch ovtr
ruim zes kilometer naar het Katsche veer,
waar de veerboot klaar lag. De boottocht
was bijzonder mooi en toen men Zierikzee
bereikte, vonden allen het jammer, dat de
tocht reeds ten einde was. Vooral de Ar
beidsmannen, die het roer hadden mogen
bedienen.
Frlsch en luid klonken de liederen vin
de mannen en een groote menigte burgefs
volgde den stoet tot buiten de Nobelpoort,
waar halt werd gecommandeerd voor het
gebruiken van een broodmaaltijd. Daarna
mochten de Arbeidsmannen zich nog ge
durende drie kwartier vrij door Zierikzee
bewegen om dit schoone oude stadje met
zijn glorierijke historie wat beter te lee-
ren kennen.
Om half vier trad de afdeeling weer aan
voor een marsch van 14 km. naar I.oopers-
kapelle, dat onder de gemeente Duivendijke
ressorteert en waar de afdeeling 1—7 N A
D. zou worden Ingezet als huip aan de boe-
Onmiddellijk na de aankomst aldaar
het liep al tegen zessen kwamen de dor
pelingen opdagen en in hun bijzijn liet hof
man Bouscholte de vlaggenpnrade houdef)
Het hijschen van de Nederlandsche drife-
kleur en het uitgeven van de leuze var
den dag „Luctor et Emerge", de fiero
Zeeuwsche wapenspreuk, viel bij deze m;«ï
sclii-n in zeer goede aarde. Vcjvolgens e'nx
de hopman over tot het aanwijzen van de
nachtkwartieren.
Een mime schuur van de boerderij, waar
de keukenwagens hun opstelling hadden
gevonden, werd Ingericht tot gemeenschap
pelijke eetzaal en het was hier, dat de man
nen korten tijd later een flinke portie erw
tensoep ontvingen. Wie hard werkt moet
goed eten en het werk in de Zeeuwsche
klei is uiterst zwaar, terwijl deze afdeeling
alleen er twee millioen kg. aardappelen
moet uithalen over meer dan zestig hecta
ren 1
Den volgenden morgen zou hét vroeg dag
zijn voor de Arbeidsmannen en bovendien
stevig aanpakken als eerste begin. Daar
om gaf de hopman onmiddellijk na tafel
bevel, in allerijl de rfardappels voor den
volgenden dag te schillen en dan de nacht
kwartieren op te zoeken. En zoo geschied
de het: om half tien waakte nog slechts de
wacht.
Op deze N.A.D.-afdeeling uit Nislelrode
rust thans de taak de arbeidsdienstidee In
Zeeland aan de bevolking kenbaar te ma
ken. Sinds Maandagmorgen werken dc
mannen op het eiland Schouwen en Dul-
veland acht uren per dag in zware kiel en
zij doen dat met geestdrift, trotsch op ljun
afvaardiging naar deze ververwijderdc
streek- Ongetwijfeld zullen zij de gestelde
doelen bereiken, want: de N.A.D. is te vel-
Belangrijke bontdiefstallen
VOOR MEER DAN 40.000 GESTOLEN
ln den nacht van Dinsdag op Woens
dag zfjn inbrekers via den luifel van
een nabijgelegen café-restaurant de
eerste verdieping van een perceel aap
de Amstelstraat te Amsterdam binnen
gedrongen, waar een bontatelier is ge
vestigd.
Hoewel nog niet volledig bekend is,
wat de dieven hebben meegenomen,
staat reeds vast, dat er voor meer dan
40.000 aan goederen is verdwenen.
Ook een bontzaak aan de Kalver-
straat is dien nacht het doelwit van die
ven geweest, die, na een verduisterings
luik verwijderd te hebben, de zijdeur
van de étalage hebben opengebroken.
Eenige bontmantels, ter waarde van
f 7500, hebben zij zich toegeëigend.
de getrokken.
CHANTAGE IN DEN SLUIKHANDEL
De Economische rechter heeft een
drietal Rotterdammers, den - 45-jarigen
reiziger J. J. Kloen, den 30-jnrigen
grondwerker A. Schroots, en den 29-ja-
rigen slijper J. Hutteman, tot zware
straffen veroordeeld, omdat zij niet al
leen sluik-zwarten handel bedreven,
maar daarbij ook chantage pleegden.
Het drietal zocht n.L contact met per
sonen, die iets te verkoopen hadden,
boden een flinken pry's, maar dreigden
bij de aflevering der goederen met de
politie, waardoor zij ln 't algemeen maar
een deel van den reeds vastgestelden
prijs betaalden.
Zoo kochten zy van een jood 125 kg-
zoetstof voor f 100 per kg. maar betaal
den, na den verkooper bang gemaakt te
hebben, geen 12.500, doch slfchts
ƒ700.Zij verkochten de partij weer
vonr ruim 7500.
Een partij rookartikelen, waarvoor
zij 9000 moesten betalen, wisten zij
los te krijgen voor 3000, en zij ver
kochten een gedeelte er van (de rest
was gestolen) voor 5700.
Een partij saccharine, die ƒ1200 op
bracht, hadden zij in handen weten te
krijgen voor ƒ210.
Aan deze drie zaakjes verdienden zij
dus al meer dan 10.000. K., die al ver
schillende malen veroordeeld is. kreeg
nu een jaar en drie maanden gevange
nisstraf (terwijl de bij hem in beslag
genomen tabak verbeurd werd ver
klaard). S. kreeg tien maanden en H.
zes maanden gevangenisstraf, alles met
aftrek van de preventieve hechtenis.
BABY DOOR VADER VERMOORD
Te Eindhoven werd Dinsdagmorgen
een kindje van vier weken van de fa
milie A. vermist. De moeder liet aangif
te doen bij de politie, waarna bij onder
zoek bleek, dat de vader 's nachts ge
kleed het huis had verlaten. In een aan
grenzend schuurtje vond men in een
ouden waschketel het kind met een
strop om den hals. De kleine, die nog
teekenen van leven gaf, werd naar het
St. Jozef Ziekenhuis overgebracht, doch
overleed daar den daarop volgenden
nacht. De vader, die een psychopati-
schen indruk maakt, is gearresteerd.
JONGEN VERMIST TE KERKRADE
Sinds 9 October wordt te Kerkrade
/ermist de negen jarige knaap van O.
In de ochtenduren verliet hij de ouder
lijke woning, waarna hij niet meer is
teruggekeerd.
HANDEL IN PERSOONSBEWIJZEN
Eenige arrestaties.
De politie van Velsen heeft in samen
werking met de centrale recherche te
Amsterdam, eenige bewoners van
IJmuiden gearresteerd, die handel dre
ven in persoonsbewijzen, welke tegen
hooge bedragen werden verkocht. De
aanhouding geschiedde in een woning
in Amsterdam West, toen de IJmuidc-
naren eenige persoonsbewijzen aan een
gegadigde te koop aanboden. De per
soonsbewijzen zijn in beslag genomen
en de handelaars naar IJmuiden op
transport gesteld.
PAKKETTEN PAKKE?
De medewerkers van onze afdeeling Ver-
zorgingsfonds weten wat het zegg< wil:
pakketten pakken. Duizenden pa, jtten
hebben zij reeds gepakt en zij zullen e-.nog
vele duizenden verzorgen Pakketten voor
het Oostfront. Deze worden met zorg sa
mengesteld, want zij 2ijn bestemd voor on
ze dappere strijders, die ver van huis en
haard op de bres staan voor een gelukkige
toekomst van ons land en volk. Een pakket
uit het vaderland Kunt gij u voorstellen
met hoe veel vreugde zoo'n pakket wordt
ontvangen Met hoeveel waardeering de
inhoud in gebruik wordt genomen Indien
u daarover even nadenkt, dan zult u geen
oogenblik langer aarzelen, maar gaarne
een financieel offer brengen. Pakketten
pakken. Bij ons Verzorgingsfonds behoort
men handen tekort te komen om alle pak
ketten geregeld verzendklaar te maken.
Eerst dai^zijn wij tevreden. Dus, landge
noot, stort veel en geregeld op giroreke
ning 432100 t.n. Verzorgingsfonds Vrijwil
ligerslegioen „Nederland", Koninginnegr.
22, te 's-Gravenhage.'
STELENDE POSTAMBTENAREN
Voor dc Utrechtsche rechtbank had
[i zich veertien dagen geleden te verant-
woorden de 43-jarige hulpbesteller der
jP.T.T. uit Jutphaas J. W. M. D., wien
|tdiefstal in dienstbetrekking ten laste
was gelegd. Op 25 Augustus j.l. deed
Verdachte dienst op het spoorwegsta
tion te Utrecht en hem was o.m. opge
dragen eenige postpakketten te bezor-
gen. Daarbij bevond zich een pakket
uit Venlo, dat bij een zekeren N. be
zorgd moest worden. Dat pakket bevat
te pakjes tabak en dat was verdwenen.
Bij den heer N. was het niet aangeko
men. Verd. ontkende iets van den dief
stal af te weten. De Officier van Justi
tie eischte tegen hem een jaar gevan
genisstraf. Het vonnis luidde thans tien
maanden.
De 27-jarige postbeambte J. v. d. B.
uit Zuilen had zich te verantwoorden
gehad wegens het zich wederrechtelijk
toeëigenen van een expresse-brief, in
houdende twee bankbiljetten van tien
gulden. Tegen hem eischte de Officier
ook een jear. Het vonnis luidde tien
maanden met aftrek van de preventie
ve hechtenis.
Keuringen voor Waffen-SS
en het Legioen
Het SS-Ersatzkommando deelt ons
mede, dat vrijwilligers «voor de Waf
fen-SS en he' Legioen zich op onder
staande data bij de genoemde adressen
kunnen vervoegen teneinde gekeurd te
worden.
Tevens wordt er de ban dacht op ge
vestigd cn wel speciaal voor hen, die
er bezwaar tegen hebben hun dienst
buiten Nederland te vervullen, dat
thans de mogelijkheid bestaat om
dienst te nemen in een speciaal wacht-
bataillon. Dc opleiding vindt in Neder
land plaats, terwijl cie inzet van dit
bataillon ook in Nederland blijven zal.
Tydc.ts de keuringen voor de Waf
fen-SS cn het Legioen kunnen zich
ook diegenen melden, die tot de Ger-
FEUILLETON
WAAROM TREUR JE,
GROOTE CLOWN?
door
A. H-. KOBER.
„Maar ik kan u met den besten wil nicl
dadelijk nan hot Hippodrom brengen, mijn
waarde Ooiden! Het Hippodrom boekt
maanden vooruit
„Goed. dan brengt u mij maar als extra
nummer' Of inplaats van een ander num
mer' Ik wil het Hippodropi en niets an
der*!"
Maar mijn beste G#ien. u bent toch
geen amateur. maar een oude cnmodiant!"
kreunde de agent, „U weel toch-hoe het
aan onze variétés toegaat
Golden wilde er niets van hooren.
Maar een paar dagen later nam hij toch
■an. wat Webster hem uan kon bied n: een
maansch-SS Nederland (Nederland
ss) willen toetreden.
16.1042: 11.00 uur, Deventer, N.S.D.
A.P., Parkweg 2;
17.10.42: 11.00 uur, Arnhem, Wever
straat 10b;
18.10.42: 14.00 uur, Venlo, Deutches
Haus, Emmastraat;
19,10,42: 11.00 uur, Eindhoven, Huis
Maria, Kruisstraat;
20.10.42: 11.00 uur, Den Bosch. Hotel
Noord-Brabant, Markt 45;
21.10.42- 10 uur, Tilburg, Werklie-
denverecniging. Tuinstraat 68;
21.10.42: 17.00 uur, Rotterdam, Deut-
'sches Haus;
22.10.42: 10 uur, Amsterdam, School
Icpcnweg 13:
22.10.42: 17.00 uur, Utrecht, Wehr-
mnchtheim, Mariaplein;
23.10 42: 10.00 uur, Den Haag, Café
Den Hout, Bezuidenhoutscheweg;
24.10.42: 11.00 u'Jr, Amersfoort,
Dienstgebouw, Kapelweg.
tournee door de West-Staten.
Marfa bedacht den naam voor het nieu
we nummer „Golden de man met den
gouden lach." Zij ried hem ook verschillen
de veranderingen aan op grond van hun
ervaringen bij het debuut.
Mij luisterde naar haar. kortte enkele
plaatsen in, en verwisselde sommige poin
tes. Het nummer verbeterde daardoor
merkbaar. Het gelach, dat nu al dadelijk
bij het begin losbarstte, bewees het dufde-
1 ijk
Marfa'zelf brandde van eerzucht-'Onver
moeid werkte zij ann de ^verbetering van
Golden's werk, lette op de reacties en het
oordeel van het publiek, verzamelde pers-
beprekingen, dacht er over na en deed er
haar voordeel mee; ook zorgde zij voor de
geheele reclame, schreef artikels en noti
ties. die zij zelf Het plaatsen en stelde voor
Joc op hetgeen hij de reporters bij de in
terviews moest vertellen.
In de erste steden, waar hij moest op
treden. was Golden's opkomen nog wat on
zeker geweest, maar dat verdween spoedig
en daarna was de eerste glimlach, de eer
ste beweging al geheel beheerscht en vir
tuoos.
v Toen agent Webster den „man met den
gouden lach" weer terugzag het was in
„Palace" te .Portland in den Staat Oregon
vond hij de scène veel rijper dan eerst,
inderdaad perfect van het begin tot het
einde.
Natuurlijk maakte hij Golden groote
complimenten, maar .Toe nam ze slechts
brommend in ontvangst en scheen slecht
geluimd. De agent wendde zich tot Marfa.
„Golden is dikwijls zooals nu: namelijk
nerves", zei ze. „Zijn werk is vermoeiend
zóoals alle prestaties, die meer op zenuw-
dan op spierkracht berusten. Soms moet
ik hem. anneer hij van het tooncel komt.
lc'-torliik in mijn armen nemen, in dekens
wikke'en en naar héd brengen zoo to
taal af is hij dan! En wanneer hij de plan
ken op moet!"
„Aha! Daarom is zijn opkomst nu zoo
o.;t3tekond!" mompelde Webster.
In Seattle kreeg Joe Golden een telegram
van zijn agent:
..Kan u boeken voor het grootste engage
ment in Europa: Mill's «Kerstcircus, Lon
den. Gage per dag zestig Engelsche Pond.
Vrije overtocht New York—Londen. Tele
grafeer onmiddellijk."
Joe Golden accepteerde.
Den twintigsten December 1931 werd
Mill's Kerstcircus in Olympia té Londen
geopend. In het middelpunt van het gewel
dige programma stond „De man met den
gouden lach".
Toen de clou, de groote sensatie kwam.
verstomde het gedruisch van de jaarmarkt,
de muziek brak plotseling af, en de pages,
knechten, stalmeesters en regisseurs gin
gen in twee rijen staan om hem door te
laten.
Daar kwam hij al aan vlug, maar
struikelend, in zijn ouderwetsch - versleten
jacquet met zijn wandelstokje en zijn grij
zen bolhoed op zijn bollen kopNu stond
hij midden in de manege met zijn ontroe
rend vollemaansgezicht. Hij scheen geheel
verrast door het schelle licht van de op
hem gér:chte schijnwerpers, keek verlegen
om zich hcc-n, nam tenslotte zijn hoed af.
DE DISTRIBUTIE VAN INSULINE
In verband met de invoering van een
Rijksregeling ten aanzien van de distri
butie van insuline komen de bepalingen
betreffende de verstrekking van dit ge
neesmiddel, die de commissaris, belast
met het toezicht op de ziekenfondsen,
op 24 Januari 1942 heeft uitgevaardigd,
te vervallen, behoudens het voorschrift,
dat de kosten van het geleverde insu
line, buiten de normale receptuur der
artsen om, als byzondere uitgaven ten
laste komen van het algemeen zieken
fonds. waarby de patient is verzekerd.
KIND OVERREDEN EN GEDOOD
Het zesjarig dochtertje van .de fami
lie J. Kater, te Den Burg op Texel, is
door een wagen overreden en gedood.
Het slachtoffertje lag op den weg, niet
ver van de oudcrlyke woning, toen een
wielrydster het ontdekte. Het was
zwaar verwond en gaf geen teeken van
leven meer. Eenige tientallen meters
verderop reed een wagen op luchtban
den, met twee paarden bespannen. Ver
moedelijk is het meisje tegen dezen wa
gen opgeloopen en overreden. De voer
man had niets van het ongeluk be
merkt.
HELDERE METEOOR WAARGENOMEN
Blijkens berichten, die in de laatste da
gen in het Nederlandsch Meteorologisch
Instituut werden ontvangen, heeft zich op
Zondag 11 dezer te 21.34 een bijzonder he
melverschijnsel voorgedaan Het wordt be
schreven als een hel oplichten van den
avondhemel gedurende eenige seconden
door een meteoor, die een langen staart
van rood-geel licht achter zich liet. Het
licht wordt aangeduid als dat van volle-
maan: het licht was zoo fel, dat het in de
steden o.a. Amsterdam duidelijk werd on
gemerkt. De ontvangen berichten spreken
alle van een verplaatsing van den meteoor
v*i Zuid naar Noord of van Zuidwest
naar Noordoost en ongeveer in het zenith
op de lijn van den Melkweg.
Morgen eten wij visch I
Even bestellen bij
Glastra's Vischhandel
Alleen gevestigd Utr.straat 40, Tel. 4092
Adv.
SPORTNIEUWS
WANDELSPORT
Het individueel wandelen
Uit der tijden nood wordt toch altijd iets
goeds geboren en zoo heeft het wandelver
bod in groepsverband het zg. individueel
wandelen naar voren gebracht. Stonden
vele wandelaars sceptisch tegenover dit
individueel wandelen, omdat zij daardoor
het gezillige van ht loopen ln groepsver
band moeten missen, nu het individueel
wandelen zijn toepassing vindt in de prac
tijk, blijkt, hoe veel genot den wandelaar
schenkt.
In het laatste nummer van „De Padeh
op", hte orgaan van den Nederlandschen
Wandelbond, treffen wij diverse uitspra
ken aan van wandelaars uit andere gewes
ten. die tijdens hun vacantle een indivi-
dueele wandeltocht in het S.G.W.B. district
(provincie Utrecht en 't Gooi) hebben ge
maakt en daarover niets dan lof hebben.
Zoo wordt van de S.G.W.B. wlmpeltoch-
ten, die Individueel worden geloopen o.a.
gezegd door P. V. te Haarlem: „Van de
tochten heb ik genoten, die waren in één
woord prachtig; dat ik het volgend jaar
nog meer S.G.W.B.-wandeltochten zal loo
pen, staat als een paal boven water".
G. v. d. H. uit Santpoot zegt daarvan:
-..Het is een genoegen geweest met Amers
foort en omgeving kennis te maken". J.
v. A. uit Amsterdam schrijft: „Deze tocht
was buitengewoon en het parcours bij
zonder goed verzorgd. Er valt in de indi-
vidueele wandelsport veel te genieten en
ontzettend veel te leeren".
Vooral dit laatste is waar er valt ont
zettend veel te leeren. Het individueel
wandelen geschiedt ongedwongen en men
wandelt nietautomatisch op een door pij
len aangegeven parcours. Men hceit ge
legenheid het mooie van herfsttinten in
zich op te nemen en met zijn gedachten
alleen te zijn in Gods wonderbaarlijke
schepping.
Hier wandelt mén om het wandelen en
niet om het najagen van groepsprestaties,
wandelblllcjes, bekers, enz.
Wij gelooven, dat juist door het instel
len van de individueele wandeltochten men
de wandelsport een buitengewoon goeden
dienst heeft bewezen en dat de rechtge
aarde wandelaar in nauwer contact wordt
gebracht met de natuur. R.
ZWEMMEN
EINDSTAND ZWEMCOMPETITIE 1942
De Zwemkronlek bevat den gecorrlgeer-
den eindstand van de nleuwelingen-zwem-
competltie. Zooals wij reeds verwacht heb
ben heeft de eerder gepubliceerde voorloo-
plge stand een wijziging ondergaan. Door
een onjuiste berekening waren de Neptunus
heeren' aanvankelijk op de vijfde plaats ge-
clnsseerd, nu blijkt dat zij de tweede plaats
bezetten. Door deze wijziging zakte A.Z. en
P.C. één plaats en werd nu vierde.
Do eindstand luidt:
Heeren: U.Z C. 928: Neptunus 965.3;
Forel 9662; A.Z. en P.C. 972.2: Branden
burg 980; Bilthoven 1023.8: W.Z.C. 1059:
Z.Z.V. 1061: Star 1966. U.W.V. 1079: Vecht
streek 1127.
Dames: Neptunus 1094: A.Z. en P.C.
1102.2: U.Z.C. 1110.6; Brandenburg 1141.1:
DK.R. 1175.9: Licsbosch 1191.1: Forel 1210.7:
U.W.V. 1227.6: Vechtstreek 1289.1; W.Z.C.
1295 3: Bilthoven 1314 9.
maakte een linksche buiging en fluisterde
door de stilte:
„Neem me niet kwalijk Golden
„Uitstekend Dat is al gewonnen fluis
terde directeur Bertram W. Mills zijn agent
toe, toen de eerste bijval losbrak
En toen daarna de „gouden lach" volgde
deze lach, zoo geheel vrij van alle
aardsch gewicht, zoo jubelend, juichend en
overweldigend, dat de massa uit een mond
meelachte, dat zevenduizend menschen zich
in dat bevrijdende, heerlijke lachen verlo
ren toen sprong in de eereloge Lord Le-
maile, een der beschermheeren van de
„Olympia-hall", geestdriftig op en applau
disseerde staande voor den grootsten clown,
die hier ooit was opgetreden.
Bijna eiken avond zag men Lord Lemaile
in de voorstelling van het Kerstcircus. Van
daag. den acht en twintigsten Januari bad
hij z(jn dochter Maud meegebracht, een
groot slank meisje, met een mooi regelma
tig gezicht, dat door de groote donkere
oogen en het zware blauwzwarte haar, iels
zwaarmoedigs kreeg. Maud leek bijzonder
op haar vroeg gestorven moeder, wier meis
Jarenlang rheumatiek
en ischias.
Thans weer nor-
mial aan 't werk.
Dt Hter E.R. It D
dd"l27%',40f
„Sedert jaren leed
ilc aan de linker
zijde van mijn
lichaam zoo hevig
aan rheumatiek
en ischias, dat ilc
steeds in den herfst en het voorjaar met
werken moest ophouden. Dit jaar pro
beerde ik Uw Ovaaltjes en kon reeds na
enkele dagen weer normaal mijn werk
doen Allen, die dergelijke pijnen hebben,
kan ik de Ovaaltjes ten zeerste aan
bevelen."
Bij rheumatiek, ischias, spit, verkoud
heid, griep,zenuw- en hoofdpijn helpen
deOvaalijcs van hetTrineral Agentschap.
Deze hebben geen schadelijken invloed
op hart, maag en darmen. Neem direct de
proef! Originecle verpakking van 20
tabletten slechts 60 ets. ló alle apotheken
en drogisterijen verkrijgbaar.
Trlnaral Ag«nl«chap, Nasiaukatfe 37S, Amsterdam
Adv.
KUNST EN LETTERBN
MARIS-TENTOONSTELLING
TE UTRECHT
In de zalen van het genootschap
„Kunstliefde" te Utrecht wordt Zater
dag as. om drie uur een tentoonstelling
geopend van schilderij en en teekenin-
gen van Jacob, Matthijs, Willem en
Simon Maris.
RADIO-PROGRAMMA'S
VRIJDAG 16 OCTOBER 1942
Hilversum I, 415,5 M.
7 15 Lichte gram.muz. 7.30 BNO: Nieuws-
ber. 7.40 Ochtendstart (gr.pl.). 8.30 BNO:
Nleuwlïber. 8.40 Grapjassen en grapbroeken,
voordracht. 8.50 Viool en orkest (gr.pl.).
'9.00 Oostcrsche Indrukken (6r.pL). 9.30 u.
Spiegel van den dag (opn.). 9.40 Ooeter-
sche indrukken (gr.pl.)10.00 Gerard van
Krevelen en zijn orkest. 10.30 Voordracht.
1045 Gerard van Krevelen en zijn orkest.
11.15 Viool, cello en plano. 12.00 Almanak.
12.05 Llchtorkestconcert (gr.pl,). 12.45 u.
BNO: Nieuws- en zakelijke bcr. 13.00 Het
Amusementsorkest, soliste en gram.muziek.
14.00 Een goed verblijf ln elk bedryf, luis
terspel. 14.20 Van alles waVJgr.pl.). 15.00
Klaar voor opname....? dtflklen1. ge
varieerd filmprogramma. 16.45 u. BNO:
Nieuws-, zakelijke- en beurs ber. 17.00 Af
scheidsconcert door Egbert Veen, plano
met een afscheidswoord door den Program
ma-Directeur den Heer J. G. Plate. 17 30 u.
En hier ls de Poppenkast. VI. 18.00 Omroep-
Harmonte-orkest en orgelspel. 19.00 Neer-
lands stem van het Oostfront. 19.16 Mar-*
schei» en marschllederen (gr.pl.). 19.30 u.
BNO: Nieuwsber. 19.40 BNO: Binnenlandse)»
zakelijk praatje. 19.50 Viool en plano. (Van
af 20.15 alleen voor de Radio-Centrales, die
over een lijnverbinding met de studio be
schikken). 20.15 Otto Hendriks en zijn or-
kest-, 21.00 Schlager na schlager (gr.pl.).
21.45 BNO Nieuwsber. 22.00 Afwisselend:
„Een lach een traan" fgr.pl.) 23.00—
24.00 Gevarieerd avondprogramma (gr.pl.).
Hilversum II, 301,5 M.
7.15—7.40 Zie HUv. I. 7.40 Ochtendgymn.
7.50 Sportnieuws. 8.00 Technische voorlich
ting 8.15 Berliner Phllhannonlker (grpl.).
8.30 BNO: Nieuwsber. 8.40 Planorhapsodleen
(gr.pl.).. 9.00 Symphonic orkesten spelen
walsen (gr.pl 9.15 Voor de hulsvrouw.
9.20 Symphonle orkesten spelen walsen (gr.
pi). 10.00 Godsdienstige uitzending. 10.30
Symphonic orkest (gr.pl.). 11.00 Voor de
kleuters. 1120 Kinderkoor (opn.). 11.30 Om-
roep-Opera Orkest en solisten (opn.). 12,30
Programma-overzicht. 12.35 Orkestconcert
(grpl). 12.45 BNO: Nieuws- en zakelijke
ber. 13.00 Streckprogramma. 13 30 Kamer-
muzlckprogramma. 14.00 Godsdienstige uit
zending. 14.30 Arnhemsche orkestvereenl-
glng en solist. 15.30 Voor de vrouw. 16.00
Wecnsch programma (gT.pl.), 16.45 u. BNO:
Nieuws-, zakelijke- en beursber. 17.00 Voor
de Jeugd. 17.30 Solisten.' koor van de Ne-
derlandsclio Bachvereenlglng en het Om
roeporkest (opn.). 18.00 Het wek«H)ksche
sportpraatje. 13.15 Marschen en marschlle
deren (gr.pl 18 30 BNO: NieOwsber. 18.40
Spiegel van den dag. 18.60 BNO: Do Jorda-
ner vertelt over sociale nooden. 19.00 Puezta-
klanken (gr.pl.)19.15 Hoe de W.A. groeide.
19.30 Will Glahé en zijn orkest (opn.). 20.00
BNO: Engelsche uitzending: „Holland'6 po
litical aspects. (Voor de Radio-Centrales:
Matrozenkoor - gr.pl.). (Vanaf 20.15 alleen
voor de Radio-Centrales, die over een lijn
verbinding met de studio beschikken). 20.15
Viool en plano (gr pk). 20.45 u. Richard
Strauss-programma (grpl). 21.45 u. BNO:
Nieuwsber. 22.00 BNO: Leidende staatslieden
schrijver?. 22.10 Avondwydlng. 22.2084 00
Zie Hilversum I.
WIJ VRAGEN UW AANDACHT VOOR:
Ernstige muizk. De A.O.V.. oi.v. Jaap
Spaanderman, geeft om 14.30 uur. met me
dewerking van den violist Harry Wlggelaar.
die o.m. het concert ln g van Dltters von
Dlttersdorf zal vertolken een -uitvoering
(Hilv. II). Voorts komen werken van Han
del-en Jagues Ibert tot uitvoering. Om 17.00
uur. vla Hilversum I. neemt Egbert Veen. die
vele Jaren bij den Omroep werkte, afscheid
van de luisteraars met Beethoven's sonate
op. 2 no. 3 ln c.
DE VERDUISTERING
Verplicht te verduisteren:
Van 15 Oct. 13.43 tot 16 Oct. 8.05
Maan:
Op 16 Oct. 15.01 ond. 16 Oct. 23.54
jesnaam Stassy Popes eu geweest was en
over wie men verder niet veel wist.
„Wat is die' Golden in zijn privéleven voer
iemand?" informeerde Lord Lemaile hij
den circusdirecteur.
Stil, heel bescheiden, esn beetje onbe
holpen, in een woord: een eenvoudige eer
lijke man, zooals trouwens de meeste groo
te artïsten".
Mc-n kan hem dus aan een dame voor
stellen vroeg Lemaile nog „Maud wil
namelijk zoo graag eens een clown in civiel
zien".
Directeur Mills glimlachte
„Dat zal niet zoo heel eenvoudig zijn
mylord Golden wordt namelijk na zijn
optreden door zijn vrouw geheel Ingepakt
en weggebracht".
(Wordt vervolgd)
De Nederlandsche Volksdienst
kent geen medelijden of barm
hartigheid, hij kont alleen Volk-
schen plicht
