LENTE-KLANKEN
DE,
Honderdduizenden in 'tN.A.F.
BERLIJN-RIGA-
Nederl, visschers naar Peipusmeer
Vette paling uit het IJsselmeer
Landdag van het Opvoedersgilde
3
AMERSFOORTSCHE COURANT VRIJDAG 30 APRIL 1943
Nieuwe Mei
ten Mei gaat open uit mijn hart,
De bloei der blijdschap na de smart;
En heerlijk kleurt de zonnegloed
Daarin mijn bloed.
Mijn nieuwe Mei. zoo frïsch en *rooi
De nachtegaal zit op den boom.
Stort goud en paarlen op den vliet
Van oud verdriet.
Zijn zalmkruin is de roode beuk
Daar lokt hij. overwelmd van reuk
Ceruisch en licht, met hel gefluit
Een antwoord uit.
E gedichten van den grooten
«lichter van onzen stam. Kené
de fleren, vindeij in ons hart
een goed klankbord. Zoo zullen ook
deze drie gedichten. deze drie Lento-
klankon. welke van lovensverlangen
on scheppingsdrang getuigen, recb'
tot onze harten sproken De fleren
schenkt ons hier die krachten,
welke wij steeds weer r»i> bet Feest
van den Arbeid zoeken om ons Toor
bet nieuwe arbeidsjaar te sterken.
vJ
Wensch
Arbeid en krachten
Hart en gedachten.
Ruimte voor vrijheid.
Hoogte voor blijheid,
Vrienden weinig en vijanden veel,
Laat me dat, God, en ik heb mijn deel
's Levenswaarde
Het lieve leven
Heeft God gegeven
Doch 't leven heeft slechts waarde,
Wanneer Gods werken
Aan ons te merkon
En heerlijk blijft op aarde.
Dies, lijden wij,
Toch strijden wij
In ootmoed hoog te moede,
Met hart en hand
En stout verstand
Voor 't eenig goed. het Goede.
Ontluikend Uoen
WANNEER grillige Aprildagen den
gestorven winter uitgeluid heb
ben en Mei haar intrede gaat doen.
breekt heel de jubel van een nieuw
jaargetijde zich baan. De lage lan
den hebben zich reeds met een veel
kleurig bloemenbouquet getooid, de
boomen en struiken maken zich los
van de starre, wintersche beklem
ming en gaan zich hulléh in een
vroolijk licht-groene bekleeding,
waarin het sterkende zonnelicht de
fraaiste tinten legt, Tegelijk met
deze metamorphose viert heel het
vogelleven de wedergeboorte. De
win tergasten- zingen 'het lied der
overwinning, de trekkers rijn ge
leidelijk in vertrouwde streken weer.
gekeerd. De ooievaar was er reeds
lange, toen nog geen levensadem
in de natuur merkbaar leek; de
kievit is gekomen en vervult den
lieven dag door, al buitelend in
zwart-witten veerentooi, de luchten
met blijden roep. De koekkoek, bij
kans onzichtbaar voor het oog. doet
zich hooren en diep in de Treeker-
bosschen heeft reeds de koning der
zangers, de nachtegaal, van zijn
terugkeer in het land kondschap
De jonge erwtcnaanplantingen ln den Haarlemmermeerpolder worden
op regelmatige tijden van onkruid geiuiverd. Met de schoffelmacblne
OOK de mensch wordt opgenomen
in dit immer weexkeerend ver
nieuwingsproces. Achter zwoegende
paarden heeft de boer met het blin
kend-scherpe ploegmes diepe voren
getrokken en aan de zwarte aarde
de kiemen voor een nieuwen oogst
toevertrouwd. Straks zal er het ge
was zijn en de strijd aangebonden
moeten worden tegen het onkruid,
dat welig tiert, waar jong leven ont
bolstert.
De stedeling, vroeger tevreê met
zijn bloementuintje, heeft de han
den verder uit de mouwen gestoken.
Ijverig ploetert hij op het lapje
grond, dat uitkomst bieden moet
v het werk
bij voedselproblemen. De nood der
tijden roept grootere arbeidzaam
heid wakker. En ook grootere liefde
voor den arbeid. Want straks zal er
bij boer en stedeling vreugde zijn
over den oogst, belooning van eigen
arbeid.
ZOO mogen wij altijd maar weer.
jaar in jaar uit, den eersten
Meidag zien: het ontwaken uit den
winterslaap, het treden in het volle,
opbruisende leven. In heel de na
tuur klinkt het lied van den arbeid,
het oude sterft af. het nieuwe ont
luikt. Een proces, dat zich zonder
mededoogen, maar rechtvaardig en
doelbewust voltrekt. Die vreedzame
strijd is den mensch niet steeds ge
geven. Nu minder dan ooit, Maar
eens zal ook de mensch over zich
zelf zegevieren en dan zal de her
rijzenis van het nieuwe jaargetij tot
nog dieper vreugde e
heid stemmen.
CNF-Stevens-Pax
Flora en fauna van de
Noordoostpolder
Het ls Interessant na te gaan. hoe
zich la het nieuwe land de dleren-
en plantenwereld ontwikkelen. Met
uitzondering van een aantal plassen,
rile men vooral ln het Westelijk deel
van den polei c aantreft, waar de
ontwatering nog niet Is voltooid, ls
het gebied arm aan vogels, Wel heeft
men er ln den afgeloopen herfst-
groote hoeveelheden trekvogels waar
genomen. doch deze bevonden zich
slechts op doortocht. Hel dier. dat
zich het meest in den polder heeft
verbreid, ls de veldmuis, die vooral
op de reeds In cultuur genomen
gronden vóórkomt. Deze muizen zijn
van de kust en van Schokland af
gekomen en v r rmenigvuldlgen zich
buitengewoon sterk. Ook heeft men er
een vry groot aantal hazen en ratten
waargenomen, terwijl er zelfs een
bunzing en een hermelijn zijn aange
troffen. Tot slo- ls nog de kikker te
"noemen, die lanes de dl|kcn ln groo-
ten getale zijn lied zingt, Wat dc
natuurlilke begroeiing betreft, ls het
opmerkeliik. dn', ln zeer korten tijd
een deel van den polder met talloo-
ze onkruldsoor-on is overdekt ge
worden. Vooral het trebled tusschen
ürk en Schokland. Veel wortel-on
kruid zooals distel en hoefblad trof
men daar op den dlik tusschen Urk
en Schokland aan, die hiervan thans
echter zooveel mogelijk ls gezuiverd.
Veel zaden, die vermoedelijk op den
zeebodem hebben gelegen, zijn tot
ontwikkeling gekomen, andere zaden
zijn bij het droogvallen van den pol
der van het oude land overgewaaid.
De pioniers onder de planten zijn
hier de zeebiea op drassige gronden
en tand-zaad-a '-ge planten op dc
droge plekken, ln den afgeloopen
herfst waren m zandgronden ln den
polder hier en - nar met een laagte
mos begroeid.' Op Schokland komt
veel riet voor. waarvan de groei door
de ln de buurt van den polder aan
wezige groote rietvelden, sterk be
vorderd wordt. Doordat men over on
voldoende arbeidskrachten beschikt,
heeft men de onkruldbestrlldlng he
laas niet zoo Intensief ter hand kun
nen nen-.en als wenscheliik zou zijn.
Men doet echte.- wat men kan en ls
over de bereikte resultaten niet onte
vreden. Met het zaaizaad was destijds
in de Wleringermeer veel duist en
herik meegekorm-n b-'geen men hier
door een scherpe com role op het ln
te voeren zaad zooveel mogelijk tracht
tegen te gaan.
TERUGBLIK OP EEN JAAR
SOCIALISTISCH WERK
Wat op 1 Mei van het vorige jaar
velen voor onmogelijk hadden ge
houden. is tot werkelijkheid ge
worden: het Ned. Arbeidsfront
staat en is bovenal geworden tot
een levend'begrip voor den Neder-
landschen werker. Honderdduizen
den hebben den weg naar het
NA.F, gevonden.
Waarom? Dit was de vTaag. die wij
(er gelegenheid van den dag van den
arbeid den Arbeidsfrontleider H. J.
Woudenberg, stelden. De oorlogsom
standigheden brengen uiteraard voor
den Ncd. werker en zijn gezin vele
moeilijkheden mee. Duizenden wer
ken over onze grenzen, er is distribu
tie, door de evacuatie moesten velen
hun haardstede verlaten, er is een
loonstop. En toch zijn zij gekomen in
groote getalen. Hierin ligt het bewijs
opgesloten, dat do Ned. werker juist
in dezen buitengemeen moeilijken
lijd, waarin vele ankers zijn losgesla
gen en hij stuurloos is-, om leiding
vraagt. En het N.A.F-' aldus de heer
Woudenberg, wil juist in de eerste
plaats een organisatie zijn van men-
schenleiding. Het Arbeidsfront, dat
zijn sociale voormannen als gemach
tigden heeft uitgezonden in de bedrij
ven. slaat de werkers van dag tot dag
gade en neemt derhalve waar, welke
wenschenen verlangens er leven en
welke nooden er bestaan. Men zou
den socialen voorman kunnen noe
men den minister van Sociale Zaken
in het bedrijf. Die sociale voorman
i een van de werkers uit het bedrijf.
Dag in dag uit vertoeft hij in werk
plaats of fabriek. Bijna zesduizend
sociale voormannen verrichten thans
VOOR EIGEN TUIN.
Bestrijdt de onkruiden
Bij'duizenden komen thans overal
ie onkruiden uit den grond. In kor-
it-r. t id kunnen ze de voedingsgewas
sen van uw tuin overwoekeren of
verstikken. Ze onttrekken planten-
voedsel en water aan den grond en
kunnen bovendien de oorzaak zijn
van de aanwezigheid van ongedierte
en aantasling door ziekten. De gere
gelde bes!rijding van dergelijke on-
k'uiden behoort tot de belangrijkste
.oorjanrs- en zomerwerkzaemheden.
Hoe grondiger dc tuin van onkruiden
wordt gezuiverd, des te beter kunnen
<!e gewassen zich ontwikkelen en des
t ruimer kan de opbrensgt zijn. Stelt
het, niet uit. doch doet het zoo spoe-
r-5 mogelijk. Gewassen als aardappe
len. kool en boonen, die op rijen
s'.aae. moeten herhaaldelijk worden
r s:hoffo!d. Bij voorkeur geschiede
d.'l bij droog, zonnig weer- de afge-
M-hoffclde onkruiden worden dan het
snelst onschadelijk. Men zorge er
\r.or. dat de boonen en aardappelen
volkomen zuiver van onkruiden zijn
voordat -e in Juni hel geheele void
gaan bedekken. Nadien kunnen ze
niet meer worden geschoffeld. Ook
uit een oogpunt van instandhouding
\snd' goede, losse, structuur van don
bovengrond verdient het aanbeveling,
titdig cn herhaaldelijk te schoffelen
Daardoor kunnen lucht en warmte
beier ln den grond doordringen. Wor
telen en andere gewassen, die niet
1 kunnen worden geschoffeld, worden
gewied als hei onkruid nog xeer
k ein is.
bij uitstek socialistisch werk in het
bedrijf. Zij doen dit niet omdat hier
aan eenig geldelijk voordeel is ver
bonden. De functie van socialen voor-
i is Ehren-amtlich. Velen zijn
door hun arbeidskameraden niet met
gejuich ontvangen. Zij verrichten
metterdaad pionierswerk.
Verblijdende resultaten.
Het N.A.F. gaf den stoot tot de ver
betering der sociale positie van de
werkers in,vele bedrijfstakken, waar
voor de loon- en arbeidsvoorwaarden
werden herzien. De rechten der so
ciale verzekering werden uitgebreid,
met name wat betreft de ziektewet
en de ziekenfondsverzekering. De
kinderbijslag werd verhoogd. En het
zelfde geldt voor de verbeteringen
met betrekking tot de steunverle
ning en de werkloozenzorg. Het Ar
beidsfront zorgde voor een hechte
rechtsbescherming voor den Ned.
werker. Ruim een half millioen gul
den loon en andere gelden konden
langs minnelijken weg behouden blij
ven. De bureaux voor rechtsbescher
ming van het N.A F. gaven 75.000 ad
viezen. terwijl voor een goede nale
ving der sociale verzekeringswetten
werd zorg gedragen. De geestelijke en
lichamelijke verzorging van den Ned.
werker had de bijzondere aandacht
van het arbeidsfront „Vreugde en
Arbeid'1 organiseerde ruim duizend
voorstellingen. Het arbeidsfront or
ganiseerde jeugdkampen, sport- en
ontwikkelingscursussen. Enkele we
ken geleden stichtte de arbeidsfront-
leider de afd. „arbeidsontspanning"
En op 15 Mei n.s. zal voor de wer
kers. wier gezondheidstoestand door
de verhoogde krachtsinspanning var
het oogenblik dreigt te worden aan
getast, arbeidsontspanning in eigen
oorden van het Arbeidsfront begin
nen. Het practische sociale werk van
het N.A.F. vopd in het eerste jaar
een waardige bekrooning in do fi-
nancieele tegemoetkoming voor d<
gezinnen, waarvan de vader en kost
winner in Duitschland werkt. Deze
financiecle regeling, zal binnen zeer
korten tijd in werking treden. Het
Arbeidsfront gaat een nieuw ja3r te
gemoet. Hel Arbeidsfront roept, volgt
'tot den laalston man!
Gesprek met de conductrice Erika,
de soldaat in het thuisfront
S.S.-P.K. ....ze heet Erika
Paulsen, is vier en twintig jaar
oud en ziet er aardig uit. Het
laatste hebben we onmiddel
lijk vastgesteld, de bijzonder
heden volgden, zoodra we ge
legenheid kregen, e e n i g e
oogenblikken van Erika's kost
baren tijd in beslag te nem,en.
Erika is conductrice. Niet zoo
maar op een stadstram of locaal-
spoortje, zooals \vy dat ook ken
nen. Erika zoekt het op den lan
gen afstand; de trein, waarin zij
de taak vol verantwoordelijkheid
van conductrice vervult, loopt
van Berlijn, naar Riga en terug.
Reizen van telkens dertig uur
Zoojuist heeft het aardige con-
ductricetje onze papieren gecon
troleerd. Nederlander een Neder
landsche vrijwilliger! Dat trekt
haar belangstelling. Of we mei
velen zijn? En op de eene vraag
volgt de andere, daar de taak van
de conductrice in ons comparti
ment. het laatste van den trein,
beëindigd is. zijn we weldra ir.
een druk gesprek gewikkeld.
Eerst hebben we allerlei „dienst-
lïches" te vragen, waarbij onze
conductrice uitstekend op de
hoogte blijkt. Ze staat haar man
Dan komen we, ongemerkt, op
het persoonlijke. Het volgende
station is nog ver en Erika ver
telt, vertelt uit haar leven.
Toen de oorlog uitbrak, was zü
steno-typiste bij een firma, die
zich met den invoer van koffie
bezig hield. Dat was toen natuur
lijk meteen uit. De zaak werd ge
sloten, de directeur, „haar" direc
teur, wierp zich op den export,
niet van „boonen", maar van
„bommen". Hij werd Stuka-vlie-
ger. Erika deed iets minder ge
vaarlijks; ze ging trouwen, met
een man die op het oogenblik er
gens aan het Oostfront in een
modderige loopgraaf staat. Erika
heeft al een paar maanden niets
van hem gehoorden dan praten
we even over die veldpostbrieven,
die soms zoo lang kunnen uitblij
ven, vooral als het front in bewe
ging is......
De trein davert over de wissels
van een groot emplacement. Zoo
meteen rijden wij een groot sta
tion binnen. Er is werk aan den
winkel voor onze conductrice! Ze
is er plotseling weer heelemaal in.
Trekt coquet haar uniform recht
en schikt eenigc weerbarstige krul
len onder het flatteuze mutsje.
Vrouwen blijven vrouwen.
Contouren van voorstadswonin
gen vliegen aan ons voorbij. Mis
schien denr. ik ziet Erika,
onder haar drukke werk. hiervan
ook een flits...en droomt dan,
heel even maai van huiselijkheid,
een warmen haard, een gezellig
kopje koffie envan kinderen.
Denkt erover, hoe het zijn zal, als
haar man terugkomt. Als hij te
rugkomt
Deze oorlog is een totale oorlog.
Wij weten niet. hoe lang wij nog
zullen moeten strijden, weten niet,
wanneer wij de pest, de ontwor
teling, die bolsjewisme heet, zullen
hebben overwonnen en wanneer
het groote vredeswerk in Europa
zal kunnen bei; innen. Wij weti-n
slechts, dat wij zullen winnen.
Winnen, ook voor d i e dappere
vrouwen, die thans alles offe
ren man, kinderen, tehuisVoor
vrouwen als Erika..,..
SS.-Oorlogsversl a gge ver
CARLO G. ANDREOLI.
MET EIGEN MATERIAAL IN EEN
ZEER Y'ISCHRIJK GEBIED
Tot de vele economische mogelijk
heden, die het Oosten van Europa
bleclt, behoort niet ln de laatste
plaats de vlsscherlj. Daarom heeft de
leiding van de Néd. Oost-Compagnie
de Inschakeling van Nederl vis
schers ln de bevlssching van een ruk
gebied als het Peipusmeer een
binnenzee, grootcr dan het IJssel-
meer ir. roorbereidlng genomen.
Onlangs neeft een commissie van
Neó. deskundigen een bezoek aan het
Peipusmeer en omgeving gebracht en
over de resultaten daarvan hebben
twee leden dier commissie, de hei
N. Roskam en J C. den Duik,
een persconferentie het een en ander
verteld. De heer Roskam zelde o.a.
dat precies dezelfde vlschsoorten als
ln het IJsselmeer worden aangetrof
fen. ook ln het Peipusmeer voorko
men. namelijk snoek, baars, snoek
baars. brasem, voorn en spiering In
overvloed en paling ln wat mindere
mate. Men heeft de lnheemscho be
volking daar zlon vlsschen met zeer
primitieve netten en hen desondanks
met vangsten van 3000 tot 4000 kg
per vaartuig en per nacht zien terug
komen Onze menschen. aldus de
heer Roskam, kunnen ln denzelfdcn
•tijd wel dertigmaal zooveel netten
Heren. De vlscnUïd duurt er ln ver
band met den langen winter wat
korter dan we op de Noordzee of het
IJsselmeer gewend zijn. doch van
15 Mol tot 15 .November kan er zeer
goed worden geylscnt. In het begin
van Maart zijn reeds eenige vaklieden
van Nederland uit daarheen gegaan
om gebouwen en Installaties voor on
ze vlsscherty aan de oevers van het
Peipusmeer ui orde te maken en
thans is men zoover, dat de eerste
ploeg van tachtig Nederb.ndsche vis
schers de reis kan ondernemen
Zoowel de schepen als het nettcn-
materlaul worden over het land daar
heen gevoerd, omdat wegens een wa
terval van 20 meter hoogte, ln de
rivier die het Peipusmeer •mei de
Oostzee verbindt, dat meer niet met
schepen van den zeekant af te be-
Nieuwe vooruitzichten
Het bekende gezegde, dat in Augus
tus de eene helft van ons volk de
andere examineert, mag overdreven
zijn, het toont toch duidelijk, welk
belang ons volk aan een goede
schoolopleiding hecht. Inderdaad leeft
er in den gemiddelden Nederlander
een sterke drang om vooruit te ko
men. Niet ieder verkeert echter in de
gelukkige omstandigheid, dat hij zich
de schoolopleiding kan kiezen of
heeft kunnen kiezen, welke het. best
bij zijn aanleg en bij zijn neigingen
past. Vooral in de achter ons liggen
de jaren heeft de werkeloosheid wat
dat betreft heel wat plannen in dui
gen geworpen Zoo is het te verkla
ren, dat er thans honderden jonge
mannen legen hun wil gedwongen
worden ln een beroep te blijven,
waarin ze nauwelijks vooruitzichten
hebben, daar de gelegenheid en het
geld voor een degelijke vakopleiding
geheel ontbreken. Anderen hebben
tegen hun zin een of ander baantje
moeten kiezen en probeeren nu sinds
jaar en dag zich een behoorlijke toe
komst in het beroep hunner droo-
men op te bouwen. 2onder dat er
eenig uitzicht is. dat zij dnarin zullen
slagen. In al deze gevallen kan het
Lancemarck-Studium de helpende
hand reiken. Jonge mannen tusschen
16 en 22 jaar. die nog niet in het be
zit zijn van een einddiploma ccner
middelbare school cn die meer.en
voor een verdere vakstudie geschikt
te zijn. of die van voren af aan wil
len beginnen, krijgen daar de kans.
Zij. die zich willen aanmelden, kun
nen een aanmeldingsformulier aan
vragen bij het Langemtirck-Studium,
Waulsdorperweg 12, Den Haag.
WENKEN VOOR DEN OOGST
Past op voor zaadverlies bij koolzaad
Het koolzaad bloeit en over een
goede maand zal het. geoogst kun
nen worden. Begin Juli, soms Iels
later, ls meestal ongeveer de goede
tijd. Veel boeren zullen wat vreemd
te kUken staan bij het oogstwerk,
daarom volgen hier een paar wen
ken uit de praktijk, die de moeite
-.an het overdenken waard zijn.
Koolzaad immers is moeilijk to
oogsten, het zaadverlies is direct
zeer groot. Daarom mag niet te laat
geoogst worden. Het beste ls te
maaien, wanneer de bovenste dopjes
dooditjp zijn en de onderste peul
tjes bruingeel beginnen te worden.
Oogsten met den sikkel geeft het
minste zaadverlies Vervolgens wordt
het koolzaad op schooven of op
bossen gelegd en men laat het 10
—20 dagen nadrogen of narijpen.
Het vervoer- geschiedt bij voorkeur
op luchtbanden we gen s om zaadver
lies te voorkomen. Het snijden dient
KETLVISSCHEN BEGONNEN
De vijftiende April is voor de vis
schers van het IJsselmeer - een be
langrijke datum, men mag dan na
melijk weer beginnen met het kuil-
visschen. Niet alleen voor de vis
schers is dat van belang, maar ook
voor de overige bevolking van ons
land: met een dwarskuit wordt na
melijk de vette IJsselmeerpaling ge
vangen, waarnaar velen in dezen, tijd
zoo verlangend uitzien. Het is een
welkome aanvulling van het vetrant-
soen. zoo'n partijtje paling en daar
om is -het zoo jammer, dat maar al
te dikwijls dat heerlijke zeebanket
buiten den afslag om wordt verhan
deld en voor veel te hooge prijzen
terecht komt bh menschen. die er
niet ln de eerste plaats behoefte aan
hebben. Op zoo'n manier wordt
visoh niet een volksvoedsel, hetgeen
juist nu van zooveel belang zou zijn
In de laatste weken voo- den vijf
tienden April is de bedrijvigheid in
ae vissehersplaatsen rondom het IJs
selmeer steeds grooter geworden. Op
do werven lagen heel wat botters,
die nog eens nagezien moesten wor
den. het hamergeklop klonk er heel
den dag en de teerkwast deed goede
diensten. Nu is de IJsselmeervloot
dan weer gereed om in haar geheel
uit ie varen en reeds dezer dagen is
het v isschen met den kuil begoxuie n.
Vóór de openstelling van de kuil-
visscherij is mot hoekwant op paling
gevischt en zoo kwamen er al par
tijtjes aan den wal. De gTOote druk
te moet echter nog komen, vaak ls
het al Mei. eer de aal eerst goed
.Jos" komt. Er wordt voornamelijk
nog met den dwarskuil gevischt op
het IJsselmeer; de z.g. wonderkuil.
Bloeiend koolzaadveld In Orente. De
bijen vinden er een prachtig
eperatieterrcin
CNF -v. Buiten-Pax t
In den avond of vroeg in den mor
gen te geschieden, anders gaat veel
zaad verloren. Verder moft zóó ge
sneden worden, aai er lange stop
pels overblijven. Men snijdt ren
eindje onder de stengels met dc on
derste peulen De bossen worden
twee keer omgelegd. Het zaad, dat
er gemakkelijk uitwaait of uitre
gent. moet tusschen de stengéls in
blijven hangen. Uit een en ander
blijkt wel. dal zaadverlies gemak
kelijk optreedt en groote nauwkeu
righeid en oplettendheid van den
beer vereisch'. wordt. Deze moeite
wordt evenwel ruimschoots beloond
door een zaadopbrengst, die werke
lijk velen zal verbazen.
„DE HAND AAN DEN PLOEG."
Wij vestigen de aandacht op de
1 Mei-uitvoering van den Neder-
landschen Arbeidsdienst, ir. samen
werking met den Nederlandschen
omroep op Zaterdagmiddag as. Van
15.00 tot 16.15 uur zal dit feestspel
..De hand aan den ploeg" worden
uitgezonden over Hilversum II
De visschers maken hun booten en
netten gereed voor de kustvlsscherij
Scblmmelpenningh-Smit-Pax m
welke viel meer aanvoerde, is sinds
de afsluiting verboden en wordt nu
nog alleen gebruikt in kleineren
vorm voor het vangen van aas ten
behoeve van de hoekwantvisscherij.
De visschers vergeten nog wel eens.
dat htm vroegere Zuiderzee, die
steeds maar weer nieuwe visch kreeg,
door de afsluiting een meer is ge
worden. Waarin de vischstand met
zorg moet worden behoed. Daarom is
het ook begrijpelijk, dat de kuilvls-
scherp iets is beperkt en dat uitbrei
ding zelfs voor den vischstand. ook
voor die van schubvisch, funest zou
kunnen zijn. Het is te hopen, dat de
IJsselmeervloot. die thans uitvaart
om paling, succes zal hebben en dat
in plaats van in den zwarten l'ian-
del te verdwijnen een zeer groot
deel van de Nederlandsche bevolking
profijt zal hebben van de opbreng
sten. Wellicht zullen de strenge
maatregelen, welke zijn aangekon
digd togen, hen, die de visch voorzie
ning saboteeren, succes hebben.
Een typisch geluid
Een zekere mijnheer Kerstens.
een der marionetten van de Neder
landsche operette-regeerino te Lon
den. heeft onlangs voor den radio
zender „Oranje" een rede afgesto
ken, waarin hij sprak over het rijk
ste bezit van een volk. In deze rede
reide „zijne excellentie" onder
meer
„Geld is niet het rijkste bezit
van een volk. maar grondstof
fen en in liet bijzonder arbeids
kracht zijn de werkelijke rijk
dommen van ons volk".
reiken ls. Deze waterval Ss tevens de
oorzaak, dat ln het Peipusmeer v.ol-
nlg paling voorkomt. Het aantal aan
meldingen van Nederlandsche vis
schers overtrof reeds verre de ver
wachtingen van de commissie voor
het proefjaar, dat met een tiental
schepen van 15 bij 3 Meter zou wor
den begonnen, zoodat; al dadelijk
werd besloten, het aantal schepen
direct met acht uit te breiden. Er
gaan dus achttien schepen, alle voor
zien van motor tractie, zoomede eeni
ge kleinere btlbooten. naar het Pei
pusmeer Behalve de tachtig visschers
gaan ettelijke monteurs, timmerlie
den. een kok. een tuinder (om ver-
sehe groenten voor de visschers te
kweeken) enz. van Nederland uit de
reis daarheen ondernemen. Onder de
visschers zijn Noord- en Zuid-Hollan
ders. Friezen. Groningers. Utrechte
naren cn Zeeuwen. Allen krijgen ren
gunstig contract, volgens hetwelk de
gehuwden /300.en de On gehuwden
t 200per maand zullen ontvangen,
plus een gg. scheiding? (afwezig
heids) toeslag van ƒ3- p. d. Aan de
vrouwen der gehuwden zal van het
salaris wekelijks 42.50 en aan de
verwanten der ongehuwden wekelllks
ƒ22,50 worden toegezonden, Zoo
spoedig mogelijk zal tot uitbreiding
worden overgegaan, zoodat dan de
genen. die thans teleurgesteld moes
ten worden, hun kans om de vlssche
rlj ln Europa's Oosten te beoefenen
zullen krllger. De vlsscherlj werd
hier te land van overheidswege, roo
merkte de heer den Duik oo. In de
laren voor 1940 wel zeer stiefmoeder
lijk behandeld. In plaats van een lei
dende positie ln te nemen, zooals
voorheen, was zll noodlildend gewor
den. ondanks zeer hooge vangsten.
Premies werden betaald voor het
sloopen van vlsschersscheoen en leder
Jaar werden duizenden kilo's haring
zonder meer weggegooid omdat ril
hier te lande geen redelllken prils
konden opbrengen Zuidcrzeevisschers
werden herschoold ln allerlei beroe
pen. die niet met hun aard overeen
stemden. Dat alles, omdat men ver
zuimde. nieuwe mogelijkheden voor
onze vlsscherll tc zoeken. Die moite-
lilkheden liggen ln het Oosten vnn
ons continent en het ls de Neder
landsche Oostvlsscherljals dorhter-
maatschappll van de N.O.C. die ze
voor vele van onze bcrocpsvlsscliers
zal weten te vinden.
Jeugd van Nederland
Schaar je bij de pioniers van ons
volk. die in harden arbeid ln het
oosten een bestaan opbouwen en
daarmee een rijke traditie van ons
stoere voorgeslacht voortzetten.
Meld je als vrij williger ster) voor
den Germaansehen Landdienst.
Aanmeldingen en inlichtingen to
richten aan het adres: Monseig
neur v. d. Weteringstraat 118,
Utrecht.
ADVIEZEN1*"
VAN OEN
VOEDINGSRAAD
1)E ZOl'TEN IV DE VOEDING
De vitaminen verheugen zich ln een
groote publieke belangstelling; over
de voedingszoutendie eveneens on
misbaar zijn voor een goede voeding,
wordt echter weinig gesproken. Toch
zijn zij niet minder belangrijk Z|)
bestaan uit verbindingen van kalk.
Ijzer, phosphor, magnesium, Jodium
en tal van andere elementen en ko
men in zeer kleine hoeveelheid ln de
voedingsmiddelen voor. ZIJ oefenen
verschillende functies In het lichaam
uit. Zoo speelt het kalkzout een be
langrijke rol bü den opbouw der
beenderen en is het onmisbaar voor
een goed functloneeren van het spie
ren- en zenuwstelsel. Ieder voedlngs-
zout heeft ln do llchanmshulshou-
ding een eigen taak te vervullen.
Brulnbrood, roggebrood, de grove
bindmiddelen zooals gort en haver
mout, melk en kaas en de groenten
zijn onze voornaamste leveranciers
van voedingszouten. Dc koolsoorten
zijn rijk aan kalkzouten, spinazie Is
rijk aan ijzerzout. andijvie bevat vrij
veel phosphorzouten. Zoo dragen al
le groenten hun steentje b|) ln de
zouivoorzlenlng. Vele voedingszouten
zijn ln water oplosbaar. Door afgieten
van de groenten gaan z|j verloren.
Daarom: Kook de groenten met wei
nig of met nanhengend water cn ge
bruik het overtollige groentenat ln
soepen en sausen. Laat, niets verloren
gaan. Maak zoo mogelijk een ruim
gebruik van groenten en streef steeds
naar afwisseling. In het bijzonder b|j
de groentenkcuze.
Van onder de leeslamp
OVERZICHT DER RASSENKUNDE
In de ..Westland-scrie" verscheen
als no. 10 con „Kort overzicht der
rassenkunde".* vertaling van de tc
München uitgegeven brochure ..Kur-
zer Abrisz der Rassenkunde", welke
uitgaven steunen op de „Rassenkun
de des Deutschen Volkcs" van prof
dr. H. F. K Guenther. In het kort
geeft deze brochure een overzicht
van het rassenvraagstuk in Europa
en verschaft den lezer een beeld van
de verschillende rassen der Germaan-
sche volken en hun voornaamste
eigenschappen. Een aantal afbeeldin
gen is ter verduidelijking ir» de bro
chure opgenomen.
Jan Stavast. Reeks. Tn deze serie
jeugdlectuur van Van Ditmar N.V..
te A'dam, verschenen dezer dagen de
nummers 16 en 17. te weten: .Strijd
op leven en dood tegen de Jamrv-in-
dianen" en „Het duivelshuis van Ma-
ranga". Volstaan wij met de opmer
king. dat beide boekjes niet alleen
gezonde, maar ook leerrijke ontspan
ningslectuur voor de jongeren zijn.
Jong leven op de kinderboerderij van
.Arris" te Amsterdam. Het geitje,
dat dezer dagen werd geboren, word(
met de flescb gevoed
CNF-Sagers-Pax m
RADIOPROGRAMMA'S
ZATERDAG 1 .MEI 1943
Hilversum I. 4X4.1 M.
6.45 Het ontwaken vnn den lsten
Mei. 6.55 Koor Jeugdstorm. 7,00
Nieuws. 7.10 Gymn. 7 20 Gram. 7 55
Progr. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram 9.00
Gram (9.30—9,37 Spiegel v. dag.)
10 00 Gram. 10 45 Orkest G. v. Kreve
len 1130 Mozart. 12 00 Almanak. 12 05
Uccn Masman. 12.45 Nieuws. 13 00
1 Mei 1943 (oa. Rede vnn den Leider».
13-45 De wckelijksche wandeling.
14 00 Gram. 14.30 Tijdsehrittenschouw
lü.00 1 Mei Manifestatie N.A D 16.15
Otto Hendriks en ork. 16.45 Nieuws.
17.00 Concertgeb. Hengelo. 17 30
Raadsel-rubrkk. 17 50 Gram 18.00
Orgelspel. 18.30 Nieuws 18 40 Voor do
kleuters. 18.45 Orkest N AD. (opn I.
1900 Luisterspel 19.30 Melodistcn.
20 15 Viool en piano. 21.10 B N'.O.J
Nieuwsberichten. 21.15 Gram.
Hilversum II. 301.5 M
6.458.15 Zie H'sum I 8.15 Het ont
waken van den lstcn Mei. 18.30 Zoo
zingt Nederland 9.15 Voor de vrouw.
9.35 Gram. 10 00 Godsd uilz. 10 30
Gram. 11 00 Voor dc jeugd 11.20 Om
roep Jeugdkoor. 11.30 Dansmuziek.
12.00 Zang en piano 12.30 Konijnen-
liefhebbers. 12.45 Nieuws 13 01 Zie
H'sum I. 13.45 Opn. 14 00 Godsd. uitz.
14.30 Dick Wlllebrandts. 15.00 Rcsi-
dentie-ork. 16.00 Gram. 16.15 Lu ;-ter-
flits. 16.45 Nieuws. 17 00 Ncd. Zee
lieden. 17.30 Meisjeskoor 18.00 Klank
beeld. 18.20 Gram. 18 30 Dc- 1 Mei Bij
eenkomst 1943 van het N A F- 19.30
Weckoverz. 19.45 B N-O Nieuws cn
Spiegel v. d dag 20.00 Ned. Volk.--
kianken. 20 45 Herbert Ernst Groh.
2!. 15 Bandi Balogh en ork. 2145
Nieuws. 22.05 Avondw. 22.15—24.00
Zie H'sum 1
ZONDAG 1 MEI 1913
Hlltcreum I. 414.4 M.
7.30 Gram. 8.00 Boer zXJn. S 15
Gram 8.25 Progr. 8.30 Nieuw-, 8 45
Gram. 9.30 Zondagmorgen nonder
zotgen. 10.30 Deutsche S'.unde. 1130
Dc Stem tier SS 11.45 Neerland*
stem v. h. front. 12.00 Nieuws. 12.15
.Kleine gcistllche Lleder". 12.40
Dultsch Volkflconc. 14.00 Omr Symph.
Ork. 1500 Boekenschouw 15.20 Qr.
16 00 Spaansch progr. 16.30 Utlea
Mosman. 1700 Zondigmlddagcabaret.
17.45 Marschen 18.00 Ned. Taalclub.
18 30 Nieuws. 18 45 Gram 19 00 Snort.
19 15 Bariton en plano 20 00 Walsjes.
20 15 Paul v. Bcky en ork. 20.50 Gr.
21.00 Plano 21 10 Nieuws. 21.15 Sep
tet Jonnv Ombacb. 22 00 Gram
H lversum II. 30125 M.
7.30—8.45 Zie Hllv. I, 8 45 Voor do
Jeugcl. 9.15 Rlele Queling kwartet.
10 00 Godsd. ulto 11.00 G. v Kreve
len en ork. 12.00 Nieuws. 12.15 Fr.
Wouters en ork 12.30 Een soldaaS
spreekt tot de jeugd. 12 45 Fr. Wou
ters en ork. 13.00 Slbbekundt 13.15
Ork. Malar.do 14 00 Luistersp. 14.4.5
Gram. 15.00 „Faust". Opera. 17 00
Godsd. uit/ 17 45 SPiecel v d. dn~
en Oostlandnraatje. 18 00 Cabaret-re
vue. 18,45 Als Ik 't voor t zeggen
had. 19.00 Balonork. 19.45 Nieuws.
19.55 Gram. 20.00 Eng. uit/. 20 15
Bccthoven-cvclus 20.55 Gram 21 15
Viool en plano 2145 Nieuws. 22.05
Avondw 22.15—24 00 Gram.
MAANDAG 3 MEI 1913
Illltersiini I. 414.4 M.
6 45 Gram 700 Nieuws 7 10 C.ymn,
720 Gram. 7 55 Proer. 8 00 Nieuws.
8 15 Gram. 9.00 Gram i9 30—9 37
Spiegel v. d. dag) 10 00 Gram ïo.r'.n
De doopceel van Dr. Gulllot.ln. 10 45
Ork Rentmeester. 11 30 Tenor en
plano. 12.00 Almanak 12 05 Dlek Wil-
lebrandts. 12 45 Nieuws 13.00 Act.
besch 13 10 Gram 14 00 Omroepo-k.
15 00 Soel voor voetlicht en earners.
1-5 15 EIck wat alls. 16 45 Nle"ws.
17 00 Amusemen'so-k 17.45 Van
heinde en verre 1B0O Orcelconc. l*:'o
Nieuws 1840 Voor de kleuters 18 '5
Beiaarrlconc. 19 00 Argem. Ork. to.'5
riabarotliedles. 10/5 U 8.0. 90'5
Plano. Viool. 2040 T7K.O. 2110
Nieuws 91.15 Ksmermnz 2145 Gram.
Hilversum TL 301.5 M.
6 458.15 Z'e Hilv I 8 15 Srv>-*.
8 25 Gram 9 00 Onn (9.1.4—9 20 Voor
de huisvrouw» 10 no Godsd ultw.
10.30 Plano 1I0O Voor k'onte-s.
1120 Melsieskoor tl.30 W Uv Kok en
snlonork. t?30 F«m. de Boer. 19.43
Nieuws. 13.00 tv- Melodisfen. 14 00
Godsd. ultz, 14 30 Grierafrsfm. 15 30
Voor de vrouw. 15 45 B«othnven cv,
Clus 1145 Nlfiuvs. 17.no Voor do
leurd. 17.15 Beethoven 18 00
v (1 dag en pw«-t,-h »»-»■>♦ ie 18'5
Dden '8 45 poii*t»k we=<--
pra«-'r 19 00 Pi-oo»<o J0 43
19 55 Boer en M"r.d~T 20 00 v..-,
00 45 D» e»'de vi-^1,1 o- r\>
vj»r'a. 9115 Bsodi Rnfo-h e» ••■V.
■u Nieuws 99 05 Avondw 22 15—».
BIJZONDERHEDEN OVER DE
AFZONDERLIJKE KOPSCHOLEN
Dezer dagen hield het Opvoeders-
gilde te Tilburg een landdag. Aan de
rede van den heer J. Kakebeekc ont-
leenen wij: De Secr.-Gen. van het
dep. van Opvoeding. Onderwijs en
Kuituurbescherming wenscht afzon
derlijke kopscholen voor het zevende
en achtste leerjaar met de 30-schaal.
V.'aar dit niet mogelijk is. kunnen de
ze klassen verbonden wórden aan de
bestaande lagere school, doch dan
met 45-schaal. Eventueel zou over
leg gepleegd kunnen worden met de
belendende gemeenten, om tc komen
tot centrale kopscholen. Deze samen
werking kan van hoogerhand bevolen
worden, en bij minder dan twaalf
leerlingen kan ontheffing worden
verleend. Behalve de gewone vakken
van het L.O. moeten onderwezen
worden het Duitsch (4 uur) en alge-
meene geschiedenis. Verder kunnen
onderwezen worden de handenarbeid,
eenvoudige huishoudkunde, land- cn
tuinbouw, wiskunde en handelsken
nis. Wanneer de eerste twee vakken
niet kunnen worden onderwezen
moet er ontheffing van worden ge
vraagd. Daar deze school bestemd is
om eindonderwijs te geven aan het
overgroote deel van onze jeugd, moet
ze practise!) zijn. Het doel der scho
len is niet, om de leerlingen z.waar
wel:
1c
voeden tot karakterve
heid.
cotbiod voor den arbeid en gemeen
schapszin. ln verband met cv
schaarschte aan leermiddelen voor
handenarbeid werd gewezen op de
zg. Robinson-methode, welke met
enkele gereedschappen, dus op primi
tieve wijze, leert icis te bereiken.
Hierna sprak de heer G. F Vlcklce
uit Nijmegen, die een overzicht gaf
van dc geschiedenis van ons onder»
wijs en van den onderwijzersstand.
VRKTOVEItZirilT RillM l I l.P
eier-, pluimvee- cn varfcens-
it, kenmerkten zich alle door
grooter aanbod dan wij de loa:-
weken gewend waren. Op do
as de handel werr vlug.
ontstond. N» eenige ueken van groo
te slapte, welke haar oorzaak vond
in de vaststelling vnn de prijzen voor
biggen, was de handel op de varkem-
VU MAKKT TE VIIERTOGENBOSCTI
Op de markt van heden waren
aangevoerd 017 stuks 106 runderen.
124 blgeen. 387 geiten Rundvee le
vering pim. 140 stuk*. Zeer kleine
aanvoer van biggen niet zoodac..
vlotten handel, dat alles sne! ver
kocht was. Bokken en geiten mark
ten den voornaamstcii aanvoer uit.
de pry zen trokken weer aan dooi'
levendige» handel. Er was ook veel
vug zoed. da' tegen stevige prijzen
van de hand ging
