AMEBSFWNSCNi €011CANI liliilPsfess
Radio-bezitters!
Stoomwals-tactiek van Rokosofski
ZATERDAG 18 HERFSTMAAND (SEPT.) 1943.
57e JAARGANG No. 218
m B a. A M a a KI a AMI m a. A M> Bk ft ft ihi PRIJS ADVERTENTIES: per mlUlmeterregel 012 (40 __»i^ breed). Ir g«*.
*nr> T i<ilu «OVBT
ABONNEMENTSPRIJS oy vooruitbetaling Pet Kwartaal r2 05; PeT post f2.25;
Per week 0.16 Losse nunrmera 0.06 Correspondentie aangaande adver
tenties en abonnementen te richten aan Administratie.
*NOüCiCAfcRTL/ "m PR-U-I^-iyJ _ONNES h BLANKENBERO Zn
Doorbraakpogingen van massale Sovjet
strijdkrachten ten W. van Wjasma mislukt
Aanhoudende regen in den Zuidelijken sector
de vijand In verbitterde gevechten afgeslagen
Hevige aanvallen van
den vijand bij Salerno
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VAlLEt
entucel tonder opgave van redenen te weigeren.
Redactie: Telef. 6731. Na 5 u. 5808. Hoofdredacteur: NIC VAMAH. SOEST.
(Tijdelijk afwezig)
BEZEi ING VAN ELBA HEEFT
ONVOORWAARDELIJK GECAPITULEERD
(Duitsch Weermacbtberlcht.)
Cit hel Hoofdkwartier van den
Führer, 18 Sept. Het Opperbevel
van de Weermacht maakt bekend!'
tn den Zuidelijken sector van het
Oostelijk front worden de gevechts
handelingen belemmerd door de
sinds dagen aanhoudende regenbuien.
De vijand probeerde tevergeefs
tioh in de aftrekkende bewegingen
van onte troepen te mengen. Hjj
werd in verbitterde gevechten afge
sleten. In het —bied ten Westen van
Wjasma mislukten alle doorbraak
pogingen van massale Sovjet-strijd
krachten dank xij den vastberaden
tegen** -<1 van de Duitsche divisies,
die daarbij 70 pantserwagens kapot-
schoten. Van de overige frontsccto-
ren wordt slechts plaatselijke ge-
vechtsactie gemeld met uitzondering
van de den geheelcn dag voortduren
de aanvallen van den vijand ten Z.
van hel Ladogameer. In de Zwarte
Zee bracht een aan Duitsche zijde
doorstrijdende Italiaansche duikboot
een door torpedomotorbooten be
schermden vijandeljjkcn mijnenve
ger tot zinken.
In het strijdgebied van Salerno
wisselden# gisteren eigen aanvallen
af met hevige tegenaanvallen van
den vijand, die door sterke lucht
strijdkrachten en zware scheepsartil-
lerie werden gesteund. Vooral in den
Zuidoostelijken sector van hst front
hebben de gevechten met de versch
gelande superieure vijandelijke
strijdkrachten aan omvang toegeno
men. Onze bewakingstroepen die on
der voortdurende gevechten en na
grondige verwoesting van alle ver
keersverbindingen uit Calabrië te-
rugkeeren, hebben gialeren de ver
binding tot stand gebracht met de
divisies, die in het gebied van Saler
no strijden. De aan Badoglio onder
danige bezetting van het eiland Elba
In Nantes reeds meer
dan 500 dooden
Te Nantes is het aantal dooden
van den laatplen grooten Engelsch
Amerik. luchtaanval reeds tot
meer dan 500 gestegen. Naar een
bijzondere verslaggever van de
Petit Parisien meldt biedt de stad
een troosteloozen aanblik. Het ge
heele centrum bestaat -slechts uit
puinhoopen en rookende ruïnes.
Boodschap van Roosevelt
aan het congres
Roosevelt heeft, volgens den
Britschen berichtendienst, in een
boodschap aatj het congres ver
klaard, dat de groote gevechten in
Europa en Azië op het punt staan
op elkaar afgestemd te worden.
Nadat hij een overzicht gegeven
had van het front in de Sovjet-
Unie en de Mïddellandsehe Zee
en na gewag te hebben gemaakt
van de steunpunten op de Brit
sche eilanden, die bestemd zjjn
voor de uitgangsbasis van nieuwe
acties, verklaarde Roosevelt: „Wy
moeten voorbereid zijn op zware
verliezen. Dé macht van Japan
zal niet ineenstorten, voordat het
in den waren zin van het woord
in het stof terneer ligt. Het zou
de grootste dwaasheid van ons zijn
indien wy voorgaven dat het an
ders was".
188 MILLIARD DOLLAR....
Het Amerik. Dep. van Handel
schat de uitgaven voor 1943 op een
record bedrag van 188 milliard dol
lar, aldus meldt de BritÉche berich
tendienst. De uitgaven van 1943, die
aan het einde van het jaar gegroeid
zullen zijn tot 200 milliard dollar, zijn
24 procent hooger dan die van 1942.
Badoglio en Emanuel aan
gevangenneming ontsnapt
De bladen te Gibraltar melden,
dat Badoglio en de Italiaansche
kopir.g op 8 September j.l als
door een wonder aan gevangen
neming ontsnapt zijn. Zy verlie
ten Rome per auto en reden naar
het hoofdkwartier van een Itali
aansche divisie. Kort voordat de
Duitschers daar» kwamen, slaag
den Badoglio en de koning erin,
per vliegtuig naar Palermo te ont
komen.
EMIR FAISAL NAAR
WASHINGTON EN LONDEN
Naar Exchange Telegraph uit
Cairo meldt zal koning Ibn Saoed
een buitengewone diplomatieke mls-
gte naar Washington en Londen
zenden. Hij heeft daarmede weder
om zijn tweeden zoon, Emir Faisal
belast, die vergezeld is van den vroe-
geren gezant van Saoedi-Arabic te
Londen, ar. Wahba. Te Londen en
Washington gullen naar men aan
neemt, de pui-Arabische plannen en
de toekomst van Palestina worden
besproken.
Bulgaariohe reseeHngsverklarlng.
Minister-president Bosjiloff z
ledenmiddag de verklaring van c
nieuwe Bulgasrsche regeering voor
de radio voorlezen.
REPORTAGE LICHTVAARTDAG
NATIONALE 1EVGDSTORM
De persdienst van den Ned. Om
roep meldt Hedenavond zendt de
Ned. Omroep om 19.10 uur een re
portage uit. van den luchtvsaridag
van den Jeugdstorm, welke heden te
Hilversum wordt gehouden In deze
leporUge spreken do hoofdstormer C
van Geelkerken, ea de burgemeester
ran Hilversum jhr. T. J. B. M. von
Bonringhauacn.
ter sterkte van 7.000 soldaten heeft
onvoorwaardelijk gecapituleerd en
werd ontwapend.
Enkele vijandelijke vliegtuigen
vlogen overdag en des nachts boven
het gebied van het Duitsche Rijk.
Door hier en daar uitgeworpen bom
men werd slechts onbeteekende
schade aangericht.
Nieuwe soldatenzender
De eigenaardige gesteldheid van
het Nederlandsche gebied met zijn
afgelegen ateunptinlen, eenzame ka
zematten en groot aantal eilanden,
waaronder zeer kleine, heeft aan
mnisterialdirektor Hinkel aanleiding
gegeven de manschappen die dit ge
deelte van den Atlantikwall verde
digen, door een eigen radiozender niet
het vaderland en onderling in con
tact te brengen. Dezer dagen is de
soldatenzender Nordwest "Der Klin-
gende Tornister" in bedrijf gesteld
Tevens zijn overal in den lande ,Sol-
datenrundfimk-Spielgemelnschaften"
ontstaan, troepjes soldaten derhalve,
die als ensemble voor do radio op
treden en reeds met gunstig resultaat
de vuurproef voor de microfoon ach
ter den rug hebben.
Zware ofweerwapeni der marine-
artillerie In het Poolgebied. Langi de
ku»t van Noorwegen tot In het Pool
gebied worden geweldige vesting
werken en batterijen In de rotten
gebouwd. Het monieeren van een
stuk zwaar geschut
PK Wolf/Transo/F/P m
ONTPLOFFING IN NORFOLK
Een ernstig ongeluk is in Norfolk
in Virginia gebeurd. Tijdens ontplof
fing van een petroleum-tankwagen
in een hall van het marinevltegsta-
tion werden 24 monschen gedood en
257 gewond, waarvan 14 zwaar
Sovjets streven naar Kiew en Smolensk
Sterke politieke druk
op Zuid-Oost Europa
Het gehoele Oostelijke front is
op het oogenblik in beweging en
bolsjewistische aanvallen wisse
len af met Duitsche tegenaanval
len, %oodat de strijd voortdurend
heen en weer golft, aldus meldt
het A.N.P. Van de bolsjewistische
aanvallen zijn die in het centrale
deel van het front het belangrijkst.
Hier zeiten de a anvallers er
blijkbaar alles op, de Oekrainsche
hoofdstad Kiew te bereiken, waar
toe zij een wig In de Duitsche
linie trachten te dryven. Meer
het Noorden schijnen de
bolsjewisten naar Smolensk te
willen.doorbreken, terwijl als der
de zwaartepunt van hel bolsje
wistische offensief het Koebange-
bied genoemd moet worden.
Sovjet-Russische legerleiding
naar men te Berlijn verklaart,
haar aanvallen voort zonder te let
ten op de enorme verliezen aan men-
schen en materiaal, die deze kosten.
Van Duitsche zijde verklaart men
daarentegen, de voorkeur er aan te
geven, ter vermijding van al te hoo-
ga offers, het front te verkorten,
waartoe men desnoods ook econo
misch belangrijk terrein wil prijs
geven. Van officieele Duitsche zijde
heeft men dan ook reeds meermalen
doen doorschemeren, dat men er
rekening mede houdt, nog meer ter
rein te moeten prijsgeven. In dit
licht bezien komen de ontruiming
van Brjansk en Noworossisk niei
onverwacht.
Moskou's aspiraties
op den Balkan.
Berlijnsche politieke kringen
wijst men op de toenemende agitatie
van Moskou met betrekking tot de
bolsjewistische aspiraties op den
Balkan. Zoo heeft men hier bijzon
dere aandacht besteed aan een op
roep van Dimitrof, den vroegeren
secretaris-generaal van de Kom
intern, aan Bulgarije, om thans het
voorbeeld van Italië te volgen en
met de as te breken. In het Kremlin
acht men thans blijkbaar den'tijd
gekomen om gelijktijdig met de ge
beurtenissen in Italië ook de Sovjet-
anspraken op den Balkan te pous-
eeren, waarbij men ook voor het
middel der bedreiging niet terug
schrikt Deze sterke politieke druk
an Moskou op Zuidoost-Europa
•indt zijn aanvulling op militair ter
rein, want naar het goed ingelichte
Zweedsche blad „Afton Tidningen"
weet te melden, zijn er in het vroe
gere Joeoslavië reeds Sovjet-officie
ren aangekomen, die het opperbevel
over de daar opereerende benden op
zich zouden nemen. Deze duidelijke
feiten, zoo verklaart men ten slotte
in Berlijn, zouden ook den laatsten
twijfelaar ten aanzien van de ware
bedoelingen der Sovjets in Europa
moeten overtuigen.
Zware scheepsverliezen.
Te Berlijn Is een belangwekkende
lijst gepubliceerd van de scheeps
verliezen die de Engelschen en Ame
rikanen tijdens de gevechten om Si
cilië en tot lieden bU hun landings-
opcraties in Zuid-Itsïic hebben gele
den. In het gebied tan Sicilië wer
den door de Duitsche strijdkrachten
290.000 ton in den grond geboord en
1.203.050 ton beschadigd.
Bij de huidige landing in Zuid-
Italïc werden tot dusver tot zinken
gebracht 91.000 ton en beschadigd
470.000 ton. Aan oorlogsbodems ver
loor de vijand bj* de landing op Sici
lië 25 in den groud geboorde sche
pen. terwijl 60 eenheden beschadigd
werden. By de landing in Zuid-
Italic werden negen eenheden in den
grond gettpord en elf beschadigd.
ZWITSERLAND BLIJFT BIJ
ZIJN POLITIEK
De commissie van buitenlandsche
zaken van den Zwitscrschen notio-
nalen raad is 16 en 17 September te
Solothurn bijeengekomen. Officieel
is daaromtrent medegedeeld:
De chef van het politieke departe
ment, bondsraad Pilet—Golaz. bracht
uitgebreid rapport uit over de zich
snel ontwikkelende internationale
verhoudingen en den daaruit voor
Zwitserland voortvloeienden toe
stand, die waakzame paraatheid en
vaste aaneengeslotenhcid van het ge-
heele volk onvoorwaardelijk nood
zakelijk maakt. Vervolgens werden
uitvoerig de Zwitsersche betrekkin
gen met het buitenland besproken.
De commissie nam met voldoening
en algemeene goedkeuring kennis
van de politiek van den bondsraad,
die er onveranderlijk op gericht is
correcte betrekkingen met alle sta
ten te onderhouden op den grondslag
van een weerbare, eerlijke neutrali
teit, den vrede voor het land te be
houden eri eer, onafhankelijkheid en
vrijheid van het Zwitsersche volk te
bewaren.
Mussolini zal spoedig tot het volk spreken
Radio-rede van Pavolini
De secretaris van de republi-
keinsche fascistische party, Pavo
lini, heeft gisteren voor de radio
gesproken. Hy zcide o.a.:
„Ik spreek uit naam van Mus
solini. dien de soldaten van den
Führer uit de gevangenschap door
een helfdhaftigg daad hebben be
vrijd en dien ik gisteren zelf heb
gezien. Hy is gezond en zal spoe-
dif. tot het volk spreken".
Pavolini herinnerde er aan, dat
Mussolini 20 ja»r geleden Italië
voor het bolsjewisme behoedde en
het veranderde een groot, mo
dern, gedisciplineerd land. Dat is
het wonder dat Mussolini heeft
volbracht. Mussolini is de genius
van Italië, zijn leven behoort Ita
lië, en het Jeven van de Italianen
behoort hem. Wit zich thans over
geeft, laadt eeuwigen smaad op
zich en de zijnen. Men moet wer
ken, strijden en den wil hebben
te overwinnen.
Pavolini eindigde met "de woor
den: „Romeinen, Italianen, schaart
U rond Mussolini en de vlag van
Italië. Wij verraden dc gevallenen
van Italië niet en Italië zal niet
vallen".
Dc maatschappij, die vier jaar ge
leden is opgericht met het doel de
vloot van galjoenen te lichten met
de goudschat van de „Conquistado-
res'- (Spaansche veroveraars) in de
haven van Vigo, heeft haar werk
zaamheden moeten taken. Het werk.
dat werd uitgevoerd met medewer
king van den Spaanschen staat en
van een Nederfondsche bergings
maatschappij. heef" uitsluitend ge
leid tot het lo«aliseeren van elf
schepen. De balans der onderneming
voor de laatste drie jaren vertoont
een verlies van 0.5 millioen peseta's.
in »#fband m#t den goeden honing
oogst mekon velo Imkert gebruik ven
de zgn. stroorlngen. welke onder de
korven kunnen worden geplaatst, om
de bijen in de gelegenheid te stellen
aan de reeds geheel gevulde korven
nog Iets toe te voegen
CNF/W. P. Zeijlemaker/Pax m
Stadsjeugd raar het platteland
De boerenleider heeft plannen ont
worpen, welke ten doel hebben te
bevorderen, dat stedelingen in de ge
legenheid worden gesteld in de toe
komst-terug te keeren naar het land.
Het ligt ln de bedoeling jongelui
van niet-boerenafkpmst, zoowel man
nelijke als vrouwelijke van 14 tot 20
jaar, na medische keuring te plaatsen
op een der scholen van den Land
stand, waar zij een korte, algemeene
scholing ontvangen. Hierna zullen zij
worden geplaatst op. een boerderij
om den practischen arbeid te leeren.
Zij blijven hier onder de regelmatige
contróle van de afdeeling „Stad en
Lande" van. den Landstand, die zal
nagaan of zij inderdaad hun beste
kraehWn geven en anderzijds door
den werkgever zoo worden behan
deld, dat zij zooveel mogelijk leeren.
Overwogen wordt hun een zakgeld
te geven, dat later naar mate van
hun capaciteiten, in' overleg met hun
Het onzichtbare wordt gewogen en gemeten!
Millimeters en milligrammen
in 'millioen 211 en milliarden
it ver o
een onlangs ln
linrdste* gram, het mil- zorg gehad voor het we- het Duitsche Meseum
llocnste deel van een gen van nietige voor- te MUnchen opgestelde
seconde. Het goochelen werpen. hetgeen zoo weegschaal, waarvan het
met, deze astronomische uiterst belangrijk kan geheim hierin bestaat,
getallen om maten en zijn. Men denke er slechts dat ze hel zonder de
gewichtentot ondenk- aan. hoe liet hormonen- nog steeds veel wrijving
bare kleinheden te her- onderzoek vaak met do veroorzakende puntlagers
lelden zal wel boven het allerkleinste sporen van stelt. Haar weegbalk
voorstellingsvermogen onbekende stoffen moet zweeft vrij aan aan twee
m een normaal mensch werken, waarvan mis- splraalvecren. waarven de
gaan, En toch.... schlen slechts onderdoe- 'orsie tegelijk ook over-
Wie eenigszlns is in- len van milligrammen eenkomt met het te me-
gewljd ln de geheimen uit het bloedserum z(Jn ten gewicht-
van de hedendaagsche gewonnen. Ook het ve- Heeft men het te we-
techniek. kan weten welk zelonderzoek en de plan- ?en voorwerp in de aan
een ontzaglijk belangrh- tenteelt stellen ons voor de weegbalk bevestigde
ke rol deze. tot bijna ftr niet minder moelUJ» schaal gelegd, dan moet
het oneindig kleine uit- weegproblemen. De zaad- men de uit geslepen g)ss
gedrukte onderdeden van kor el van den witten bestaande wijzer zoolang
maten en gewichten papaver weegt blfv. draalen. tot de weegbalk
kunnen spelen by de slechts vijf tienduizend- weer m den nulstand is
"Ijnste. op uiterste nauw- ste pram teruggekeerd Dan kan
keurigheid afgestelde Van alles heeft men men op een schaalrer-
machine» De allerklein- reprobeerd om de moei- deeling dadeljjk het ge
ste afwijking kan onre- Dikheden van zulke me- wicht aflezen. Wat een-
gelmatigheden tengevol- tingen te overwinnen. voudlgt bediening en
ge hebben. Hoe worden De waagbalken van de antiheld aangaat over-
dle afwijkingen, die dul- microweegschalen nu*- treft r,J ai haar voor-
zendstrn en millioen- ten op messen van »pc- gangsters. Tot 300 we
sten betreffen, echter ciaal staal rusten, ter- gingen per uur kunnen
opgespoord? De stan- wijl de lagers van edel- *r mee uitgevoerd wor-
daard-meter van platina 't.eenen ziln. De weeg- den.
en iridium, die alch In schalen zijn ln een Reeds in het dapeiyk-
Sèvres In een kelder me- luchtledig gepompte els- fehe leven bes'aan ei
constante temperatuur zen klok ondargebrnclv »eel veel dingen die al-
bevirdv is hiertoe niet om den luchtweerstand leen met zulke filnr
eeschikt. In het Phveika- als rem uit te schake- weegschalen kunnen wor-
lisch-Technische Rijke- len. Electr'.scb bediende den gewogen De vleugel
instituut te Berlijn zijii hefboompjes zorgen voor van eer. mug weeg'
andere me'hoden uitge- het aanbrei-gen, var. de honderdduizendste grn
werkt en vormen licht- v.erkleijiate gewichten ren soinvezel van e«iw»l
golven de nieuwe een- Natuurlijk zijn zulke 4 millsoenste gram
held8maat. Met, hst too- •«•epgschalen. waarmede streep van een p"
de Cadmlumlicht en her men eventueel nog een slechts de helft er
groene kryptonlloht kun- •nillloenat# erem nauw- een drasd ven een -■
oen tegenwoordig lene- keurlr kan wegen, ge- neweb van 10 millimeter
lever schillen van één --impliceerde en gever- lengte nog maar 8 tien-
Ponde-dduizendste tnll'i. "'ge msehtn-s wier h»- mi'.iioenpt» gram Tot 5
meter nog nauwkeurig timing e-n biieondere mliliardste gram kqn op
«■orden geconFUteerd handigheid.
Do wetentchappeiyke clale 1
werkgevers kan worden opgevoerd.
Voor sociale verzekering zal tevens
worden gezorgd. Voor opname op de
school, evenals voor de verdere prac-
tische opleiding, u natuurlijk toe
stemming van de ouders verplicht.
Deze gelegenheid wordt geboden
aan alle 'jongelui, ongeacht hun ker
kelijke of politieke opvattingen, en
zijis dus bedoeld voor onze Neder
landsche jeugd. 7.ij, die in hun woon
plaats bij de plaatselijke afdeeüng
van den Landstand of bij den buurt-
boercnleider geen inlichtingen we
ten te verkrijgen, kunnen zich wen
den tot de afdeeling Agrarische in
zet van den Ned, Landstand, Anna
Paulownalaan 86, 's Gravenhage.
JEUGD, ZIE VOORUIT
PRACHTIG INITIATIEF
VAN DE N.J.H.C.
Het initiatief, dat eenige weken ge
leden op de conferentie van de Ned.
Jeugdherbergcentrale te Blaricum
genomen werd en dat in twee bij
eenkomsten van trekkers van alle
richtingen en standen te Vught ver
der uitgewerkt werd heeft weer
klank gevonden. Dat is weer geble
ken tijdens een vergadering van le
den van de N.J.H.C.. welke gisteren
avond in de Aula van de H.B.S. aan
het Afrikaanderplein te Rotterdam
werd gehouden en waar de heer Joh.
van Caspel. propagandaleider van de
N J.H.C., dc voortrekkers-gedachte
verder heeft toegelicht. Spr. wees
hierbij op de toenemende verwilde
ring van de Jeugd, een feit. dat noch
ontkend kan worden, noch als van
weinig beteekenis terzijde kan ge
schoven worden cn op dc verheugen
de omstandigheid, dal op de confe
rentie te Blaricum en daarna te
Vught is gebleken, dat niettemin een
groot deel van dc Nederlandsche
jeugd toch ook heeft lngctien, dat het
z.oo niet langer kan gaan en dat men
gezamenlijk de hand aan den ploeg
moet slaan Achicr den rug hebben
we den tijd van den schot jesgeest.
waarin slechts l'"pCt. van de jeugd
in allerlei jeugövereenigingen
georganiseerd en «te rrs*. niet v
naar welken kant zij zich moest v
den, terwijl allerlei srocperv zich
afzonderden. Reeds thans moet dc
jeugd vooruitzien en uit dc gebeurte
nissen de lessen trekken om straki
klaar tc zijn voor de toekomst Met
waardeering voor elkanders overtui
ging kan en moet een vruchtbare
samenwerking mogelijk zijn. een
samenwerking, waarbij men ver
baasd zal M«*r m-er d» resultaten,
welke op die mar.ier bereikt kunnen
—orden.
L. M. Hermans oterleden.
In den onderdo n van 82 jaar ls te
Arnhem overleden de heer L
Hermans, eud-V.d van de Eerste
Kamer.
ZEVENDE DAGORDER VAN-
DEN DL'CE
De Düce heeft dagorder no. 7 uit
gevaardigd, die den volgenden tekst
heeft: „De fascistische nationale re
geering ontslaat de officieren der
weermacht van den eed. dien zij aan
den koning hebben afgelegd. Door
vlucht heeft de koning de natie
den vijand uitgeleverd en haar ln
schande en ellendd gedompeld.
>^v,g, Mussolini."
AMBTENARESSE WEIGERDE AAN
MNPANSMAALTIJD VAN W.H.N.
DEEL TE NEMEN
In de zaak van mej J. J. Bruin te
O verveen heeft de centrale raad van
beroep uitspraak gedaan. Mej. Bruin
was in October 1942 in haar functie
van ambtenaresse bij maatschappe
lijk hulpbetoon door den burgemees
ter van Bloemendaal ontslagen we
gens haar weigering deel te nemen
aan een èènpansmaaltijd van Winter
hulp Nederland. De centrale raad
van beroep vernietigde het desbetref
fende besluit van den burgemeester
van Bloemendaal bepaalde, dat dc
gemeente Bloemendaal de in het ge
lijk gestelde ambtenaresse het ver
schil tusschen het haar sinds Novem
ber 1942 toekomende salaris en de
door haar ontvangen schadeloosstel-
Hngs alsnog zal uitbetalen en bepaal
de voorts, dat de ambtenaresse Bruin
ingevolge deze beslissing in haar
functie zal moeten worden hersteld.
Bunrtspraak van buurt
Ede-Veldhuizen
Donderdag werd te Ede de jaar-
lijksche buurtspraak gehouden van
de buurt Ede-Veldhuizen, dia reeds
meer dan JOOO jaar bestaat en daar
door een der oudste buurten In den
lande is. Nadat de buurtrichter H.
Staf de buurtspraak had geopend, las
de buurtschrijver W. F. J. Fischer de
notulen. Daarna kwam de jaarreke
ning aan de orde. Daaruit bleek, dat
de voornaamste bron %*an inkomsten,
de zandgrjverïj, slechts een bate had
opgeleverd van ƒ69.10. Op dé spaar
bank heeft de buurt nog een tegoed
van 798.87. Het salaris van den
buurtscheutcr G H. Folsche werd
vastgesteld op 75.—. De buurtrich
ter H. Staf werd met bijna algemee
ne stemmen vejrkozen. In de vaca
ture G. v d Veerd werd tot buurl-
meester gekozen J. H. Willem»en, De
buurtrichter herdacht voorts dc ver
diensten van den overleden buurt-
meester G. v d. Weerd, die driemaal
n.l. in 1917, 1929 en 1941 lot deze func
tie gekozen was en zich verdienste
lijk had gemaakt. De buurtspraak
werd hierna door den buurtrichter
met een woord van dank voor de be
langstelling gesloten.
I'e Paus heeft aim het Fransche
hulpwerk voor krygsge'.aneenen en
arbeiders een bedrag van 150.000 frs.
geschonken.
ALLE TOESTELLEN
ZIJN GEREGISTREERD
Tydens dc zittingen in kort geding
door het Landcsgerieht in verschil
lende deelcn van het land gehouden,
is gebleken, dat vele brzltlers van
radiotoestellen meenden, aan hun in-
ieveringsplicht te kunnen ontkomen,
door van verschillende in hun bezit
zjjndc toestellen hel oudste en slecht
ste in te leveren. Doordat de politie
In het bezit is van dc garanlielysten
der Nederlandsche radlghandelarcn,
kan echter in die gevallen cn bij ëen
systematisch onderzoek in de toe
komst zonder meer worden vastge
steld of Inderdaad alle toestellen z(Jn
ingeleverd. Op de zittingen worden
beweringen, dat toestellen voor de
uitvaardiging der beschikking van de
hand werden gedaan, uitvoerig on
derzocht. Wanneer het onwraakbare
bew(js, dat tot opsporing van het toe
stel leidt, niet kan worden geleverd,
volgt bestraffing overeenkomstig de
bepalingen.
De geldigheidsduur
der boterbonnen
Zooals bekend, kan men op die
boterbonnen, welke eens per zes of
acht weken worden aangewezen,
slechts gedurende veertien d3gen
koopen. Aangezien boter cn marga
rine niet onbeperkt houdbaar zijn. Is
men daardoor gedwongen deze arti
kelen ln betrekkelijk korten tijd te
consumeeren. Ten einde dit bezwaar
te ondervangen. I» thans de regeling
getroffen, dat de boterbonnen geldig
zullen zijn gedurende de gehecle
verhruiksperiodc. In verband hier
mede is dc geldigheidsduur van d
bonnen ,.40A boter" en „10B boter'
die respectievelijk op het koopen va
125 gram boter en van 125 gram mat
garitre recht geven verlengd tot c
met 30 October 1943.
DE VLEESCHBONNEN
De vieeschbonrien, welke beschik
baar zullen woeden gesteld voor het
tydvaf van 19 September t.m. 2 Oc
tober a.szullen Maandag a.s. wor
den bekend gemaakt. Zooals reeds
Is gemeld, is de geldigheidsduur van
do vleeschbonn*» 37 en 38 verlengd
tot en met 25 September a.s. Bon 35
ls na 18 September niet meer geldtg.
GEVELTOERIST GESNAPT
In Grootegasi «Groningen) heeft de
marechaussee aangehouden den be-
ruchten geveltourist Sake Rclnders,
die er van verdacht wdrdt bij ver
schillende landbouwers ln Groole-
gast. Roden en omgeving oplichtin
gen te hebben gepleegd. R deed zich
voor als controleur, liet meermalen
overtredingen afkoopen en hield het
geld onder zich. Hij is naar Gronin
gen overgebracht cn ter beschikking
van dc justitie gesteld.
In een uitvoerige beschouwing over
het Oostelijk front, vermeldt de C.D.
O.ro.. dat de Sovjet-Russische opper
bevelhebber aan de Zuidelijke helft
van het Oostelijke front, generaal
Rokosofski een aanhanger van de
stoomwals ls. Maar waar de strate
gie van SJoekof nog wel eens eenige
fantasie, een spoor van improvisatie
vertoonde, daar is Rokosofski een
Bülvere mathematicus, de personifi
catie van het materialisme. Rokoaof-
skl tracht zich tegen de gevreesde
beweeglijkheid der Duitsche troepen
t* verdedigen door telkens weer in
geheel verschillend# sectoren aan te
vallen. Waar hij aanvalt, kan h|j
door ontelbare batterijen van alle ka
libers den betreffenden sector uren
lang bonibardeeren. om vervolgens
sterke afdcellngen tanks naar voren
te sturen, die gevolgd worden door
stormtroepen en Infanterie wier taak
het ls het veroverde gebied te be
zetten.
Zou de Duitsche Weermacht zdch
als een onverzettelijke ipuur voor
dezen storm van vuur en staal heb
ben 'geplaatst, dan had Rokosofski
zUn doel kunnen bereiken. Zijn on
telbare batterijen van alle kalibers.
z(|n salvo geschut, granaat- en ne
velwerpers. z-Un tanks en vooral zijn
divisies overtreffen lh aantal die.
waarover het Duiuche opperbevel be
schikt zoozeer, dat een doorbraak en
vervolgens een geleidelijke oprolling
van het afweerfront nauwelijks te
vermeden was geweest. Vandaar, da*
Duitscnland zijn toevlucht nam tot
de elastische verdediging De vele
sectoren, die dagelijks urenlang on
der Ret Sovjet-trommeivuur ligger,
om vervolgens door tanks doorploegd
en door roode troepen onder den
voet geloonen te worden, groeier, aan
tot gebieden, die men (ongetwijfeld
liever niet had verloren. Maar me
ter voor meter moet door de Sov'Jets
onder hooge verliezen, zoowel aan
menschen als aan materiaal, ver
over worden
De af»»er-l»g in her Ooeten heeft
misschien r.(in hoogtepunt bereikt,
zat vermoedelijk eehter ne- Ter«rhel-
dene weken aanhouden He Ttultaebe
Weermacht houdt echter, hoe lang
het nok duren moge. aan liaar tar-
tlek even taal (au al* het r»o<le
leger aan de zijne. Ketimaal. daaraan
twyrelt men te Beriyn .niet. zot er
nok ren einde komen ann het hol«-
JewUtl-che mensehen- uapenpoten-
tteel, vooral wanneer dit gaat «tnrin-
loopcn legen leraterkingen. waarin
nlle ervaringen uin dezen oorlog ver
werkt zijn.
Vader wurgde zijn
drie kinderen
Op 10 Juni j.l. heeft voor rlc Haar-
lemsche rechtbank de 50-}arige blik
slager H. L. Z. uit Assendelft terecht
gestaan wegens doodslag. Op 12 Jan.
was zijn vrouw bij hem wcggeloopen
en uit wanhoop deed de man dien
avond een poging om zichzelf cn zijn
drio kinderen,
twee jongens var
^niddel van gas v
rooven. Toer. dit
hij de .kinderen
meisje van 12 en
9 en 7 jaar. door
in het leven te be
niet gelukte, heeft
bed gelegd
gewurgé, waarna hij zich met een
scheermes een polsslagader trachtte
door te snijden. Den volgenden mor
gen vond de politie, die door buren
gewaarschuwd was, den man bewus
teloos iu de keuken liggen.
De officier van justititf" had op
gro#d van het rapport van een p:
chiatcr ontslag van rechtsvervolgi
en ter beschikkingstelling van de re
geering gcëischt. Dc rechtbank acht
te een nader onderzoek naar verdaeh-
tes geestvermogens noodzakelijk en
thans werd in deze tragische zaak als
nog prof. dr. F,. A. D F. Carp uit
Leiden gehoord, die verklaarde dat
op het oogenblik. dat verd. de daad
pleegde, hij niet toerekeningsvatbaar
moet zjjn geweezt. De officier van
justitie persisteerde bij zijn eïsch:
ontslag van rechtsvervolging en ter
beschikkingstelling van dc rcgcering.
Op 30 September sal de rechtbank
uitspraak doen.
MAR IK A RöKK danst
En hoe! Tempera
mentvol en als een
wervelwind draa't en
danst zij in adembene
mend tempo auf der
Bühne en op het witte
doek. Zoo ook is haar
veelbewogen en afwisse
lend bestaan geweest
Reeds bij haar geboorte
zorgde zij ongewild voor
een kléine sensatie. Zij
was n.l. een Honcaér-
sche en aanschouwde in
Cairo het eerste levens
licht! Reed» ™ij haar
vierde levensjaar open-
haarde zich haar talent
Bij een bezoek aan een
concert te Boedapest
nog braaf *an Mama's
handje begon de klei
ne Marika te danten op
de maat van de muziek
met zooveel talent en
fantasie. d*< de verraste
moeder «iadeiijk bagreep.
welke loopbaan haar
dochter in de wereld
vooruit zou moeten
brengen. Marika kwam
op een hallet-échool en
nauwelijks was zij tien
jaar oud -of zij be-
heersehte alle vormen
van het klassieke ballet.
Vanaf dat oogenblik be
gon ccn leven vol onge
kende afwisseling. Na
Boedapest kwam Parijs,
waar zij als wonderkind
of wel „Piroueltckonln-
gin" dra dc lieveling van
het Parijschc publiek
was. Hierna ging /.ij over
tot dén acrobatischen
dans en daarop werd
New York haar doel en
streven Dc moderne
iazz-muzick met haar
begeesterend tempo en
oneindige variaties in
spireerde haar En ook
op dit gebied bereikte
zij het hoogste.
Als internatlaniile be
roemdheid keert zij te -
slotte naar haar vader
land terug.' In Berlijn
legt zij zich op weer iets
anders toe: zij gaat step
pen. En als zo ook dit tot
fn dc perfectie be-
heerscht, volgt. kort.
'aarop dc nieuwste sen-
ati^: Marika wordt ont-
«ekt voor het tqoneeL
Toch nauwelijks heeft
ij in Wcenen cn Boeda
pest ais tooneelspcelster
de grootste lauweren ge
oogst of dc camera legt
ooslag op haar. Het wit
te dock is wel de groot
ste mogelijkheid oni haar
meer dan veelzijdige be
gaafdheid tot volle i
plooiing te brengen,
•ian ontstaan filmwr
als ..Gasparone". Hallo
Tanine". ..Hclszex Blut".
.Tanz tr.il denk Kaloer
Kom Terry" en ,.Hab'
mlch licb". enz.
Zooals op toonecl en
film is Marika Rökk ook
In het dagelljksche le
ven: origineel, geestig cn
steed* vol nieuwe in
vallen Met haar aange
boren optimisme schopt
zij een sfeer van vrcug-
Je en vroolijkbeid om
zich heen en Teder wordt
aangetrokken door haar
"inweerstaanbaor charme
»n levenslust. Is het «»n
wonder dat dr barome
ter var. Marika'» popula
riteit slechts stijging
kent?
AANGEWEZEN BONNEN
voor 10c periode J9I3 (2e helft)
ID Sept. t.m. 2 October.
39. 40A Brood
39. 40B Brood
39.40 Beschuit
658. 657 Alg.
658 Algemeen
659 Algemeen
39 A K.V.
39B K.V.
39A Boter
39 B Boter
38A Boter
Geeft, recht op het
koopen van
4 r. Brood of Gebak
l i. Brood of Gebak
1 r Brood, Gebak of
Beachult
1 r. Brood. Oebak of
Blaam
125 gr Peulvruchten
125 gr Havermout
250 gr. Gort
"250 gr. Rijst Of Gort
a, Boter
y, r. Margarine
r. Bak- en Braad
vet of margarine
150 gr. Kaas
IV liter Melk
IV liter Taptemelk
3 kg. Aardapp.
1 kg. Aardapp.
500 gr. Suiker
250 gr. Koffle«urrog.
-r. Jam
150 gr.
r. Verv.middelen
loo in. Suikerwezken
660 Algemeen
39. 40 Melk
39, 40 Taptem.
39.40 Aardapp
33. 40 Toeslag
661 Algemeen
662 Algemeen
663 Algemeen
664 Algemeen
39 Versnapev.
39. 40 Tabak
Op deze bonken mag reede oj
18 Sept. worden gekocht, uitgezon
derd vleesch en aardappelen
Alle bonnen zijn reertlen dagen
geldig, uitgezonderd: B
38A Boter 19 Sept. t.m. 80 Oef.
40AB Boter 5 Sept. tm. 30 Oct.
37. 38 Vleesch 5 Sept..t.m. 3» S»pt.
f verlengd Eerstvolgende bon aar. wij
zing op 3 Oct. voor alle artikelen,
uitgezonderd: Koffleaurrogaat - op
31 Oct. Vervanglng*mld6elen - op
17 Oct. Vleesch - op 25 Sept.
AMERSFOORT
De Volksuniversiteit
Het Ls verheugend, dat ook dezen
winter dc Volksunlvetaiteit haar veel
zijdige laak weer zal ontplooien. Wy
kurtnen on» voorstellen, dat onder
de huidige omstandigheden het or-
ganise#rcn van cursussen niet ge-
makkelllk ls; temeer stemt het daar
om tot vreugde, dat hel bestuur d#
traditie heeft weten te handhaven.
Op 2. 9 en ifl October open*. Tonny
do Ridder uit Oosterbeek de reeka
van ln totaal zeven cursussen met
het or.derwctp „Nederlsndscr.e dich
teressen van rroeger en nu." Prof.
dr. Th. J Stomps uit Amsterdam
vraagt op 23, 30 Oct. en 6 Nov. da
aandacht voor land en volk vrfu
Marokko. De drie daarop volgende
Zaterdagen behandelt dr. J. Hout-
gaat, wik! directeur van de Sterre-
waciit te Utrecht het wezen van da
zon en de invloed der zor.neversehyn-
eelen op de aarde. De vierde cureu#,
op i. tl cn 18 Dec., beloof, ut»
Amersfoorfs oogpunt, zeer belang
wekkend te worden. Don spreken dr.
R. M:edema, g Adriaans tqaprof dr.
Th Weevers over onze «tad. resp. in
historisch, architectonisch en r.a-
tuur-hlstorlach opzicht Onze »tBd-
genootcn J.\n Brussen en Loc* Bru--
*cn-Weeverf. lichten op 8. 15 en
22 Jan. mondeling en muzikaal ..De
Sonate in den )oop der eeuwen" toe.
In Februari cn Maart spreken dr. O.
Stuiveling uit Hllvereum en dr. W.
H. c. Tenhaeff uit utrecht resp.
over de onderwerpen: Vormer, van
prozakunst" en ..Inleiding In de so
ciale psychologie". Wij hoper. das
het werk der Volksuniversiteit ruime
belangstelling zal hebben.
Schaken. Schaakver. ..Amers
foort" gehuldigd. In het. clublokaal
van de schaakvercen. „Amersfoort"
in het gebouw ..Concordia waren
Donderdag de besturen van de plaat
selijke schaakverenigingen. t. w.
„A.S.V.A.". ..De Pion". „Ons Genoe
gen". en „De Pelikaan" bijeen om
de oudite zuster, dc «chiakvereen.
..Amersfoort" te huldigen tn verband
met haar 40-jarig bestaan. De heer
Van Empclen van „Dc Pion" voerde
namens deze verecnigingen het
woord en wee» er op. dat «r «tcd»
ten onrechte oen soort vee'.e met de
jubilaressc heeft bestaan. Het is spr.'6
overtuiging, dat de wrijvingen, zoo
deze mochten bestaan, steed* van
persoonlijken aard waren Het ge^
schenk, dat epr. aanbood een
clectrische gongkiok is dan ook
een bewijs van vriendschap, welk©
men de vereen. „Amersfoort" toe
draagt. Ir. W. Merkens, voorzitter
va li „Amersfoort" dankte voor hot
geschenk cn zeide, dat het steeds zijn
streven is geweest den vriendschaps
band met de plaatselijke scbaakver-
eenigingen nauwer aan tc halen.
T.z-t. zal het bestuur dc besturen van
de zustervcreenigingen een gezelil-
gen atond aanbieden.
OnlrOlwc sponrarghranihte. - Door
de recherche 16 tie 43-Jarlge W. G.,
Rlarenwoaschcr bil dc Ned Spoorwe
gen in arrest gesteld wegens diefsisl
van geld.
F.cu d*c logic*. Een persoon ia
aangehouden, die nog een dag hech
tenis te goed had. Die dac logiej
heef*, dc politie hem aan he*, bureau
verstrekt.
HekeariiiReti. Twee personen zi.n
bekeurd, omdat zij tuMcnen 11 en 4
uur op straat liepen en een per
soon kon geen persoonsbewijs toonen.
Makelaar beboet. Gerulmen t:jd
geleden verwisselden ie Amersfoort
eenige bulzen tegen abnormaal hoo
ge prijzen van eigenaar. Deze tranz-
r.c;:e hiwf echter geen geheim voor
de Pmabeheerschlnc. die o tegen
den msk'laar O. B Beerer.:* Leur-
denree 129. proces-verbaal opmaak'*
wegen» he*, rerieensn van madewer
king n»n deze prtjaovertredlng. Nadat
dc Inspecteur der Pri|sbehvr*chii'.g
hem nanvnnkeiUk een boete van
,'250 en ccn verbod om gedurend#
één tanr sun beroep uit te ocfcnait
had opgelegd, werd tenslotte ln hoo
ger bar oen met het nog op den bon-
ren leeft.:d var. dezen mak-laar.
waardoor hü moelluk let* andere
kan inden, de straf tot de boete
VRKDIKBEIIRTKN
A MLR o POORT. SI Jortskerk: 10
li. D*. Ddnszelmann: S u. D* B!o">:.
11 Avondmaal Nieuwe Kerk- 18
u. Ds. Panneha'zker; .5 u. D* D©r.*-
zelmanr. Emma-Kerk: :0 u. Da.
Monster: 5 u D« Schalc* iSoest)
Burgerschool: 10.30 u. Da. Gerrit-
acri. Kapel Zon er. Schild 10 u.
Ds. Nai.t* -- GaithuLskerk 10 u.
<lg heer Van der Heide Kinder
werken. Wiikgeb. Bethel 10 u
Oeb. Het Sluisje 10 u. Wijicgeb.
(L Cdfiterpl. 141 10 U. Jongeren-
dlenst: Kerkgcb, H.V (Appelweg 151
11.50 uur Gercf Kerk HV' 10
u. J. Kcuntng. theo) Candidas*o
uuE geen dienst. Ver. Vrijz. Herv
1030 u. D*. J. v. RoMum Luth.
Kerk: 10.30 u. D». De Jongh.
Doopajcr Gem 10.80 U. Da. 5 Ge*-
ses. Rcmonstr. Ke-/: 10 3# u Dr.
n. Micdeins Vri t grstur. Genv
ILangeatr 1131: 10 en 5 u. Da Kam-
mayer van Heerde. Oeref Oem
igrooves*.r.)10 en 5 u- dienat
Vrlie Knth. Kerk ;ge"n 8ierkun»t)
1080 u, Gezongen H„ Mis Pink
stergemeente: Dinsdag 31 Sept 7.30
uur de heer Vetter
t>? a-onddiens'.en van de VrvJe
Evanc. Gem. beginnen met moor on*.
uur, doch oen ft uur.
