Familie-portretten
Rond de historie van de oude Zuiderzee
AMERSFOORT
z
z
DOELPUNTEN
Rilsema Stofzuigers
AMERSFOORTSCHE COURANT ZATERDAG 19 OOGSTMAAND (AUGUSTUS) 1944
Typische schepen dreigen
roemloos te verdwijnen....
(Van onzen specialen verslaggever.)
In het haventje van Harderwijk ste
ken de botters hun masten treurig
in de zomersche lucht. Een zilte zee
bries, die ondanks de afsluiting nog
niets van haar pittige aroma heeft
verloren, waait den stedeling prik
kelend in den neus. Maar de vis-
schers, die, de handen diep in de
broekzakken, langs het water leunen,
kijken norsch naar het stille water.
Waarin voor hen geen brood meer
zitNee, de Zuiderzee was
hun vriend, maar het IJselmeer is
hun vijand geworden.
HOE LANG NOG?
Dat is huu overtuiging en Eibert den
Herder maakt daarvan geen geheim.
Doch hij weet. wanneer cie strijd ver-
lo.rii is. En met alle brandende liefde
voor de oude binnenzee zette hij zich
in liet voorjaar tot een werk, dat voor
de historie van groote waarde is. Er
komt een Zuiderzeemuseum in Enk-
huizen of Harderwijk. Den Herder pleit
voor Harderwijk. Natuurlijk. Doch niet
alleen uit chauvinisme, maar ook op
andere gronden. En toen de wording van
dat museum vaststond, ging den Her
der aan hetschilderen. In een stoeren,
wekenlangen arbeid vereeuwigde hij alle
typen schepen, van de oeroude Vikin-
ge vschepen af, die in den loop der
eeuwen de Zuiderzee bevaren hebben.
Een veertigtal schilderstukken met de
mi uurgetrouwe beeltenis dezer scheeps-
typen zijn het resultaat van dit werk,
dat op een tentoonstelling voor ieder
een is te zien in de stilgelegde fa
briek van den Herder, waar het pittig
ruikt naar traan en teer en behalve de
schilderijen tal van netten en andere
visscherijbenoodigd heden den bezoeker
een beeld geven van de be-eekenis der
voormalige Zuiderzee. En dan begrijpt
mes Iets van den weemoed, die het vis-
schersvolk bezielt. Hoe lang nog zal het
cluren. dat deze netten hun werk kun
nen doen?
NIETS VERANDERD
Den Herder loopen we door smal
le straatjes, waar oude geveltjes mijme
ren van een heroïsch verleden. En waar
kampeerders klcssen op klompen en
rhythmische gtntaarklariken vloeken
met de verdroomde sfeer van eeuwen
her. Doch daarover praat Den Herder
r.u niet. Hem bezielen andere gedach
ten op het ocgenblik zijn tentoon
stelling die zoo da.
Keert de
Zuiderzee
weer? - ÏII
delijk door den bur
gemeester geopend
wordt en de heele
maand Augustus
blijft,
..Van enkele scheeps.
typen is nog maar een enkel exemplaar
over", zegt hij. ..En 't is te hopen, dat
bevoegde instanties deze schenen zullen
opkoopen. voor zij tót brandhout wor
den gehakt. In het Zuiderzeemuseum
zal men voor hm plaats moeten maken,
want het zou eeuwig zonde zijn, als men
over eenige tientallen jaren zal moeten
zeggen: hier is een schilderij van dat
schip, maar ae boot zelf hebben we door
kortzichtigheid laten verrotten".
In de fabriek komen de visschers bij
een langzaam schuifelen zij naar bin
nen en stommelend nemen zij hun
plaats in. als Den Herder zijn schilde
rijen gaat bespreken. Hij verhaalt van
vroeger, toen de eerste Vikingers uit de
Oost landen naar hier kwamen om hun
haring te verkoopen. En hij toont aan.
Poe de grondvorm der oude Vikingsche
pen in niets verschilt van het huidige
tyoe. De zeiltechniek moge veranderd
zijn. de schepen zelf zijn nog van het
zelfde stoere, de stormen trotse erende
ïr.xiel. En ook het kuilnet heeft in den
lo der eeuwen nog geen verandering
ondergaan. De historie der Zuiderzee
In Den Herder vindt zij een kenner, die
in woord en geschrift, daarvan getuigt.
Ziekte van Wei! te Hilversum
Hoewel het verboden is te baden in
de vijvers van Anna's Hoeve te Hilver
sum, wordt daar toch veel gezwommen.
Thans is hier de ziekte van Weil gecon
stateerd. Er wordt ernstig gewaarschuwd
tegen baden in deze vijvers en de beide
waschmeren aldaar.
DRIELING. Het echtpaar Musters
van Son ts Drunen werd verblijd mee
een drieling: een jongen en twee meis
jes. De kinderen en de 33-jarige moeder
maken het goed.
VERDRONKEN. De 25-jarige A.
Cornel issen te Breda is tijdens het
zwemmen in de Mark verdronken. Het
slachtoffer was de zwemkunst niet vol
doende meester.
Bij reddingspoging verdronken. De
50-Jarige J. Poot te Nieuw-Vosmeer is in
de Eendracht tijdens zijn pogingen om
een 20-jarig meisje te redden verdron
ken. Het meisje kon door anderen wor
den gered.
Belgische staatslecning
De Belgische Staat is overgegaan tot
de uitgifte van een nieuwe 31/» pCt.
schatkistbiljetten met een looptijd van
tien jaar in stukken van 1000, 5000,
10.000, 50.C00, 100.000 en 1 miilioen frs.
De inschrijving werd opengesteld van
924 Augustus. De aflossing werd be
paald op 15 Augustus 1954. doch van 15
Augustus 1946 heeft de staat hot recht
tofc vervroegde aflossing over te gaan.
De nieuwe stukken zijn vrij van alle
belastingen.
Schreef hij niet drie romans, waarvan
er één zelfs bekroond werd?
In een drietal artikelen hebben wij
stil gestaan bij het streven van dezen
Harderwijker. Dat het niet met succes
werd bekroond, heeft aan hem niet ge
legen. Zal hij gelijk krijgen en de Zui
derzee weerkeeren? Wie zal het .weten
Jubileum. Op 28 Aug. is de heer W.
Peterse 25 jaar in dienst bij de Ned.
Spoorwegen.
Niet naar Rhenen. Naar wij van de
zijde van „Vreugde en Arbeid" verna
men, gaat de excursie naar Rhenen voor
kinderen van de knutselclubs a.s. Maan
dag wegens bijzondere omstandigheden
niet door.
Varkens in beslag genomen. Voor
het houden van varkens zonder vergun
ning werden R. G. en A. J. te B. be
keurd. De varkens zijn in beslag ge
nomen en naar het abattoir overge
bracht.
Frauduleus vleesch. Mej. P. E. uit
Amsterdam is in arrest gesteld voor
het frauduleus vervoeren van vleesch.
Spiritusdrinker. De zwervende
koopman A. H., is in het bureau opge
sloten wegens openbare dronkenschap.
H. staat bij de politie als spiritusdrin
ker bekend.
Nu de graanoogst in vollen gang is,
worden de bergplaatsen, waar straks
het koren droog bewaard moet wor
den, nagezien en waar noodig. her
steld. Rietdekkers bezig met het ver
vaardigen van ruik een bergplaats,
„paraplu" genaamd
CNF/Hartgerink/Pax m
PREDIKBEURTEN
ZONDAG 20 AUGUSTUS
AMERSFOORT. St. Joriskerk: v.m. 10
uur, ds. Pannebakker, n.m. 5 uur, c\s.
De Groot (Driebergen). Maandag 21 Aug.
n.m. 7.30 u., Gemeentezang- en Orgel-
avond. Donderd. 24 Aug., 's av. 7.30 uur.
Avondgebed. Vrijdag 25 Aug., v.m. 11 u„
Kwartierdienst. Nieuwe Kerlc: v.m. 10 u.f
de. Dönszelmann. n.m. 5 uur, ds. Döns-
zelmann. Viering van het H. Avondrn.
Emma-kerk: v.m. 10 u., de heer v. d.
Peut (ber. pred. te Besoyen) n.m. 5 u.,
ds. Posthumus Meyjes (Hoogland). Bur
gerschool (Thorbeckeplein 1v.m. 10.30
u., de heer v. Willigen v. d. Veen (hulp-
predik. te Baarn). Kapel Zon en Schild:
v.m. 10.15 u., ds. v. Dorp (Zeist). Gast-
huiskerk v.m 9.30 u., de heer v. d. Heide,
Kinder kerkenWijkgeb. Betehl v.m. 10
uur. Geb. Het Sluisje v.m. 10 u. Wijk
geb. (L. Costerpl. 14) v.m. 10 u. Jonge-
rendienst: Kerkgeb. H.V. (Appelw. 15)
v.m. 11.50 u. Ver. Vrijz. Herv. (Gasth.-
kerk) 11 u.. Dr. J. Nieweg (medew. Vrijz.
Herv. Zangkoor). Doopsgez. Gem.: 10.30
u„ Ds. S. Gosses. Rem. Kerk: 10.30 u„
Ds. P. D. Tjalsma, uit Rotterdam. Evang.
Luth. Kerk: 10.30 u., Propenent S. Ban
ge. Geref. Kerk H.V. 10 u., Ds. C. A. de
Ridder, van Tienhóven. Leger des HeiLs:
10 en 7.30 u., Brig. M. Huyg. Ger. Gem.
(Stoovestr.)lb én 5 u.. Dienst. Vrije
Kath. Kerk (Sieskimst): 10.30 u.: Ge
zongen Mis. lederen Woensdagav. 7.45 u.,
Vesper en Lof. Vrije Evang. Gem.: Con
cordia, Langestr. 1Ï3, 10 u. en 6 u., Ds.
Du Fossé, van Haarlem. Geref. Kerken:
Lieve Vrouwestr.: 10 u., Ds. H. J. Pilon,
te Haren, 5.30 u., Ds. J. J. Beerends, em.
pred. alhier. Zuidsingel: 10 u., Ds. J. J.
Beerends. em. pred., alhier, 5.30 uur,
Ds. B. Holwerda. Westerkerk: 10 u., Ds.
B. Holwerda, 5.30 u., Ds. H. J. Pilon.
Ger. Gem.: Stoovestr., Maandag 21 Aug.:
7 u., Ds. H. Ligtenberg, van Vlaardin-
gen. Vrije Geref. Gem.: (Muurhuizen 53)
9.30 en 5 u.. Godsdienstoefening. Dins
dag 22 Aug. as.: 7 u., Ds. M. A. Mieras,
Krimpen a. d. IJssel.
PROF. SCHILDER WIL HET
SYNODALE JUK AFWERPEN
Geref. Kerken twisten over
leei'gescïiilïen
De generale synode der gereformeerde
kerken werd gisteren te Utrecht in
spoedvergadering bijeengeroepen. De ma
terie ter behandeling was: de kerkeraad
der gereformeerde kerk te Kampen be
sloot bij meerderheid van stemmen de
afzetting en schorsing van prof. dr. K.
Schilder en prof. dr. S. Greydanus niet
te erkennen, de binding aan de leer-
besluïten van 1942 te verwerpen en den
kansel open te stellen voor ter zake ge
schorste of te schorsen ambtsdragers of
tot de bediening niet toegelaten candi
dates De kerkeraad te Berkel-Rodenrijs
besloot de genomen synodale besluiten
niet te erkennen. De kerkeraad te Rot-
terdam-Delfshaven nam niet 55 tegen
26 stemmen en 9 onthoudingen het be
sluit de desbetreffende beslissingen te
erkennen, waarop ds. H. Knoop en 29
ouderlingen verklaarden het verband
met de kerken te verbreken. Voorts is te
Vetloten ffloch&kt
Dank
WIJ zijn allen eerlijk. Of we denken
het te zijn, wat hetzelfde is. Laat
ons daarom bekennen: diep in ons bin
nenste geworteld geachte eigenschap
pen blijken maar al te vaak een zeer
los aangebracht laagje beschavingsver-
nis te zijn. Dat afbladert, zoodra er
maar even tegen gestooten wordt.
Dit ter inleiding voor het volgende.
Een stadgenoote vond in de Lange-
straat een waardevolle portefeuille, die
o.m. de volgende kleinigheden bevatte:
een persoonsbewijs, drie stamkaarten,
een aantal textielkaarten, toewijzingen
voor kleedingstukken, sokken, kousen,
luiers, etc., benevens vele levensmidde
lenbonnen en extra rantsoenen. Dat is
bij elkaar heel wat en hoevelen zouden
voor de verleiding niet zijn bezweken?
Doch de vindster was eerlijk en het
persoonsbewijs verschafte haar het
adres, waar zij verwachtte met open
armen te zullen worden ontvangen. Het
verhaal kan kort zijn. De eigenares, die
haar verlies nog niet bemerkt had,
kwam tot de „conclusie", dat haar kost
bare bezit niet verloren kon zijn en
derhalve uit haar taschje moest zijn ge
rold. Tenslotte was de eerlijke vindster
blij, dat zij op straat stond zónder
een woord van dank, mèt de verdenking
een zakkenrolster te zijn en voor de
rest moreel eenigszins gekreukeld. Want
dit is de laatste keer geweest, dat zij
een gevonden voorwerp terugbezorgt.
En men zou het bijna met haar eens
zijn.
Den Haag onder voorzitterschap van <U.
H. Knoop van Dell'shaven een vergade
ring van bezwaarden gehouden, waarin
prof. dr. K. Schilder, prof. dr. S. Grey
danus en as. D. vati Dijk van Gronin
gen het woord voerden en een acte. tofc
afwerping van het synodale juk. opge
steld door prof. Schilder, werd gelezen,
gelijk die door bezwaarden bij hun ker
keraad kan worden ingediend.
BENOEMD TOT HUISPRELAAT.
Ter gelegenheid van het gouden pries
terfeest van mgr. J. G. van Schaik,
proost van het kapittel en pastoor van
de St. Martinusparochie te Utrecht, die
tevens zijn zilveren pastoraat herdenkt,
heeft Z.H. de Paus mgr. van Schaik be
noemd tot zijn huisprelaat.
MAX BLOKZIJL. Maandag 21 de.
3er spreekt Max Blokzijl om 18.45 uur
via Hilversum I over „Ridderlijkheid".
oud-gouverneur overleden.
Te Almelo is in den ouderdom van 70
iaar overleden de heer J. Tideman, oud-
gouverneur van de Mclukken.
O
"O
TJ
C
d
Ft!
O
•0
O
SL
N
KI. Advertenties alleen bij vooruitbetaling, maximaal 50 woorden.
Zakenadvertenties komen niet in deze rubriek. Brieven onder
No. 10 ct. verhooging. Brieven thuisbezorgd 10 cent extra
Personeel gevraagd
Nette WERKSTEK voor 1
a It/, dag per week. A. v. d.
Veen, Groenestr. 52, Nijkerk.
233
O Dr. Spaander Duyyis
vraagt tegen 15 Aug. HULP
in Hl 1SHOUDING, uitwo
nend. Flinke werkster aan
wezig. Schriftelijk opgave
Kleine Spui 6. 229
O Dr. Spaander Duyvis
vraagt op med. opv. bureau
2 dagen p. w. SOCIALE
WERKSTER voor leiding 2
mpisjesclubjes, wijkwerk en
correspondentie. Niet ouder
dan 30 jaar. Schriftelijk aan
melden Kleine Spui 6. 230
Personeel aangeboden
Twee nette meisjes vra
gen THUISWERK. Geen
naai- of stopwerk. Br. onder
no. 1487 ,bur. Amf. Crt. .226
Te faam gevraagd
Gevraagd op goeden stand
in Amersfoort een groote
KAMER (evfc. twee) liefst
alleen gestoffeerd, voor echt
paar. Zonder pension, zon
der bediening. maar met
kookgelegenheid of gebruik
van keuken. Tegen 1 Sept.
Br. No. 1612 bur. Amf. Crt.
239
Te koop gevraagd
O Ollds GltAIUOrOOM'LV-
TEN in elk kwantum Radio
„Koning" Arnhemachestr. 27.
Tel. 3496
Tc koop aangeboden
O I.g.st.z. BOX met telraam
f 20. Mulderij. Kamillestr. 25
234
Groote zwarte BOUVIER,
goed waaksch, 9 maanden
oud. 200.W. v. d. Pol.
SUchtenhorst D 192, Nijkerk
009
Rei]
O Z.g.a.n. wit lederen 2HO-
>ii:ksuijoenhn. m. 370o.
kw., voor een paar zomer- r>-
gewone schoenen, maat 38
Lekstraat 17. 214
O I.g.st.z. DAMESSCHOE
NEN br. m. 39 3/, h. voor
pl. h. m. 38t/j>39. Z.g.a.n.
kinderschoenen hooge br.
m. 22 voor schoentjes m. 24.
Kamillestr. 25. 235
O 1 Paar blauwe dames zo
merschoenen hak maat
37 en 1 paar meisjesschoe
nen bruin, maat 35 voor 2
paar DAMESSCHOENEN m.
37 platte hak. 's Avonds tus-
schen 6 en 7 uur. Tromp
straat 15. 236
0 Wie wil ruilen 6 platte
borden voor 6 KOP EN
SCHOTELS. Meisjesschjoe-
nen m. 30 voor 32. Woestij-
gerweg 32. 237
Babycommode (z.g.a.n.)
voor EEN-PEKSOONS BED;
bedstel of oude kw. zuiver
wollen deken, één-persoons.
Groot ontbijtlaken prima
kwaliteit vooroorlogsch voor
pluche divankleed, acht mol
ton onderleggers (wit) voor
één-persoons bedsprei. Brie
ven No. 1611 Amf. Crt. 238
1 Paar n.we suède DA
MESSCHOENEN hooge h. m.
38 voor damessch. 3/i hak.
1 Paar heerenwerksch! 41-42
voor werksch. 43. Schiestraat
No. 25. 227
O O. kw. smoking, lange
maat. voor KOLFIL.M-CDIE-
RA 6 x 9 of kleiner. Petrie.
Oldenb.laan 44. 228
O Wie wil mijn goede VOET
BALSCHOENEN', maat 44 a
45 ruilen voor 43. H. v. d.
Haar, Randenbroekerweg 52.
's Avonds tusschen 6 en 7
uur. 231
Lessen
O WISKUNDE voor HBS
Gymnasium. Lyceum. M.T.S.
U.L.O., enz door ervaren leer
kracht. Berger H. v. Vian-
denstraat 18. 406
O EXAMENOPLEIDING: Ste
no. Typen. Nederlandsch
Fransch. Dultsch. Engelseh
Spaanseh. Boekhouden. Mid
denstand Schoonschrijven.
Privé-Secr.. Wiskunde Alg
Ontwikkeling. Billijke condi-
ties. Handeisinstltuut Gerda
van Rouwendai Kafeelweg 76
RADIOTECHNIEK. Avond
cursus door academicus. 6
per rand. Vr. fnl no. 1474
bur. Amersf, Courant 135
O MIDDENSTANDSDIPLOMA
Eenjarige opleiding in club
verband. Examen 1945. Dit
jaar 83 pCt. geslaagden. Aan
vang 1 Sept. Cursus: „Ont
wikkeling", Hobbemastr. 7.
118
o modevakschool a. i*l.
MOSXERTMAN. Middag- en
avondlessen, voor eigen gebr.
en opl. diploma's. Alle inl.
op Torenstr. 3a, Tel. 6438.
566
O Amersf. Studiecentrale. Jo-
han v. Oldenbarnev.l. 42, op
leiding voor het MIDDEN
STANDSDIPLOMA onder ausp.
Instituut v. Handelsonderw.
v.h. I.M.O., 2-jar. cursus en
■spoedcursus v. gevorderden. -
Bij de pas gehouden examens
slaagde 90 pCt. Aanm.Ol-
denbarneveltl. 42, Maand. 4-
6 n.m., Donderd. 9-11 v.m. en
Celsiusstr. 77 dagelijks. 3
Diversen
O VERLOREN: Vermoedelijk
Station - B.W.-laan - Bor-
gesiuslaan, zakhorloge in
bruin lederen étui. Tegen
belooning terug te bezorgen.
Borgesiuslaan 36. 240
O VEREEN. VOOR FACULTA
TIEVE LIJKVERBRANDING.
Secr. afd. A'foort, B. Wuy-
tierslaan 158. Minimum con
tributie 1.50; crematiekos
ten leden 89.-; niet-leden
f 177.-. Vraagt inlichtingen.
Wil heer (bij busperso-
neel bekend), die gisteren
BIEZEN KOFFER meenam v.
auto van v. d. Hoek. welke
van Woudenberg naar A'foort
reed. deze terugbezorgen bij
A. Gerritsen, Hoogeweg 82.
247
O AVEGGELOOPEN een zw-
witte poes. omgeving tram
station. Inl. gaarne Volta
straat 8. 244
O VERLOREN Maandag 14
Aug. op de weg van Putten
naar Nijkerk een knapzak,
khakikleur, inhoudende een
pet; en een boek. Terugbezor
gen tegen flinke belooning
bij A. J. v. d. Ree, Laanstr.
41c. Baarn. 243
O Wil het MEISJE, dat een
badpak teruggebracht heeft,
nog even aan komen. P. G.
Suk, Goudsbloemstraat 26.
242
HILVERSUM
GEBRUIKTE STOFZUIGERS
GEVRAAGD.
W
„Ach, als
ik terug denk
Jeugd herinneringen
gaan gepaard aan koek»
jes. En wie aan fijne
koekjes denkt, zegt
Helder. Nóg altijd!
Laat ons Uw oude en
verbleekte
weer als nieuw maken.
Portretspecialist
"E SMALEN,
Kortegracht 6 - A'foort
Telefoon 3536
INKOOP BOEKEN.
Uw gerezen boeken rijn
veel geld waard.
0e BOEKENCENTRALE betaalt
hooge prijzen voor alle soorten
boeken, romans Nobelreeks. Arbo-
boeken, album, jongens- en meii-
lesboeken, enz., enz. WS be
merken U gaarne vrijblijvend.
„BOEKENCENTKALE"
ANGESTTAAT 58 - A'FOOR!
