AMERFCOCTSME tOWM
D
X
Septemberdagen
Ten Z. van Maastricht binnengedrongen
vijand in tegenaanvai teruggeworpen
Ij Ons geloof: Hitier wint toch!
MAANDAG 11 HERFSTMAAND (SEPT) 1944. 2 PAG., 58e JAARGANG. No. 214
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN
Uitgave: N.V DRUKKERIJ ONNES v/Ü ÖLANKENB ERti t
Administratie: Tel. 5289. Giro 86 362. Redactie: Tel. 6731
DE GELDÊftSCHE VALLEI
Zn. SNOUCKAERTLAAN 4 AMERSFOORT
Hoo fd redacteur: NIC. LAM AN, SOES»'
VERDUISTERING
Van 10 Sept. t.m.
16 Sept. van 20 u.
tot 7.15 uur.
9 September L.K.:
17 September N.M.;
25 September E.K.
E voor Nederland zoo veelbewogen Sep
temberdagen liggen achter den rug. Zij,
die den geallieerden stormloop vanuit het Zui
den als een frisch en vroolijk windje over
ons vaderland zagen aankomen, hebben zich
schromelijk vergist. En wel in twecerlei op
zicht. Ten eerste is die stormloop, welks uit-
loopers reeds Breda, Dordrecht en zeifs Rot
terdam zouden hebben bereikt, nog in Noord-
België in bloed en staal verstikt en ten twee
de weet men, dat wanneer dit niet het geval
ware geweest Nederland thans een fel om
streden oorlogsterrein zou zijn. De Duitsche
voorzorgsmaatregelen, welke men aanvanke
lijk meende te moeten aanzien voor ontrui
mingsmaatregelen, rechtvaardigen dit laatste
vermoeden. De tot op heden door het Opper
bevel der Weermacht gevolgde distanciee-
ringstaktiek kan men als geëindigd beschou
wen in de toekomst mag men derhalve een
sterken tegenstand der Duitsche troepen ver
wachten. Dat een en ander met den inzet van
nieuwe wapenen gepaard zal gaan is geens
zins uitgesloten. Niet voor niets beklemtoon
de dr. Göhbels dezer dagen ten zeerste, dat
Duitschland krachtig genoeg is voor den laat-
sten slag. Zoo staan dus nu de zaken na de
geallieerde doorbraak in West-Europa. Ont
houden wij ons hier van verderen commen
taar in een oorlog als deze en vooral in
een stadium als dit kan er zoowel in militair
als in politiek opzicht veel gebeuren. De ver
rassing is steeds de sterkste troef
Zeggen wij echter wel een enkel woord
over de naïviteit van ons voor nuchter door
gaand volk. Behalve het feit, dat iu de ach
ter ons liggende Septamherdagen brave huis
moeders naarstig de nationale driekleur ver
vaardigden en eerzame burgermannetjes met
vlaggestokken zeulden, geloofde het moeren-
deel van ons verstandige volk waarachtig aan
een bevrijding van vandaag-op-morgen: de
nacht zou dalen over een door Duitschland
bezet gebied, de zon moest echter haar stra
len uitwerken over een door de Anglo-Ame-
rikanen bevrijd vaderland, waarin de culinaire
producten voor het opscheppen lagen! Het is
werkelijk beangstigend te moeten constatee
ren, dat het overgroote deel der Nederlanders
niets heeft geleerd van het jongste verleden.
iviornn jijjior v.lj niet Hudnr i;-gar.r.
wanneer men de historie als leermeesteresse
afwijst, dan weigert men ten eenen male iets
op te steken uit de dagelijksche nieuwsbe
richten ever de politieke ontwikkelingen in
de z.g. bevrijde gebieden. Welnu, dit zij zoo.
Wie oogen en ooren sluit voor de werkelijk
heid, zal dan aan den lijve moeten ondervin
den wat hij zien noch hooren wil. In dit ge
val, dat een geallieerde bevrijding in werke
lijkheid betcekent: oorlog, vernietiging, hon
ger, chaos enbolsjewisme,
De critiek-geachte Septemberdagen zijn
voorbij laten wij de Voorzienigheid smee-
ken, dat wij die dagen niet in vollen ernst
zullen moeten beleven, want waarlijk, een
nieuwe oorlog, gepaard gaande met
een bloedigen burgerkrijg, is de
doodsteek voor volk en vaderland.
Hevige strijd rond Besangou
Zware Sovjet-verliezen
Hoofdkwartier van den Führer, 9
Sept. (D.N.B.) In aanvulling op het
Weérmachtbericht wordt medegedeeld:
Tn het bruggenhoofd van den Weichsel,
van Baranof, hebben de onder het op
perbevel van den generaal der pantser
troepen Balok en onder het bevel der
generaals van de pantsertroepen Breith
en Graser alsmede van den generaal der
infanterie Hecknagel staande troepen de
vorige maand de doorbraak van gecon
centreerde bolsjewistische strijdkrachten
verijdeld en het vijandelijke bruggen
hoofd door succesvolle tegenaanvallen
ingekrompen. De vijand leed zware ver
liezen aan menschen en materiaal. Van
3 Aug. tot 7 Sept. werden 650 tanks en
stukken stormgeschut, 942 kanonnen van
allerlei kaliber vernietigd of buitge
maakt en 3.000 gevangenen gemaakt.
Vliegende formaties en eenheden lucht
doelgeschut eener luchtvloot onder be
vel van kol.-gen. Ritter von Greim ver
nietigden tachtig andere bolsjewistische
tanks, 156 kanonnen alsmede meer dan
1000 voertuigen van allerlei aard en
scholen 374 vijandelijke vliegtuigen om
laag.
Evacuatie van N. Finland
Volgens een bericht van den Zv.er.d-
schen Omroep hebben de Finsche auto
riteiten de bevolking van N.-Finland
aangezegd zich gereed te houden voor
evacuatie.
Epidemieën in Bihar
De Britsche berichtendienst meldt uit
New Delhi, dat in Juli in de provincie
Biliar 42.000 menschen zijn overleden
aan cholera of malaria. In de eerste drie
w-ken van Augustus bezweken 6000 per
sonen aan deze ziekten.
DOORBRAAKPOGINGEN OER SOVJETS
IN HARDE GEVECHTEN VERIJDELD
Hoofdkwartier van den Führer, 10 Sept.
(D.N.B.) Het Opperbevel van de Weer
macht deelt mede
De bezetting van de zeevesting Brest sloeg
ook gisteren alle met zeer groote hoeveelhe
den materiaal ondernomen aanvallen van den
vijand op de vesting zelf na verbitterde ge
vechten af. Het schiereiland Le Conquet ging
verloren. Overblijfselen van de bezetting bie
den nog verbeten tegenstand.
Vijandelijke bruggenhoofden ten Zui
den van Gent en ten Noordwesten van Has
selt werden in een tegenaanval verkleind. In
onze linies ren Zuiden van Maastricht binnen
gedrongen vijandelijke strijdkrachten werden
weer teruggeworpen. Tusschen Verviers en
Arlon viel de vijand over een breed front on
ze stellingen aan en kon hij geringe plaatse
lijke penetraties tot stand brengen. Tegenaan
vallen zijn gaande.
In liet gebied van Dole. dat door on
ze tioepen werd opgegeven, alsmede ten
Noorden en Oosten van Besangon zijn
lievige gevechten gaande.
Aan de FranschItaliaansche grens
werden in de buurt van den Mont Cenis
eu den Maddalena-pas enkele bergstel-
lingen veroverd en van vijandelijke
strijdkrachten gezuiverd. Aan de Adria-
tische kust lag het zwaartepunt van de
gevechten gisteren in den sector aan
v.-eerszijden van Genimaiio. waar den
geheelen dag verbitterd gestreden werd.
Alle met sterke strijdkrachten onderno
men aanvallen van den vijand misluk
ten: plaatselijke penetraties werden af
gegrendeld. Om de plaats Gemmano
zelf, die In den loop vail den dag ze-
Ven maal van bezetter wisselde, zijn nog
lievige gevechten gaande.
Aan de paswegen in Zuidoost-Zeven
burgen ondernamen de bolsjewisten ver-
geefsche aanvallen. Slagvliegtuigen sloe
gen in Noord-Roemenië gemotoriseerde
colonnes der Sovjets uiteen en vernie
tigden verscheidene treinen met vloei
bare brandstof. Bij Sanok en Krosno
viel de vijand met verscheidene divisies
infanterie en pantserformaties aan. Zijn
doorbraakpogingen werden in harde ge
vechten verijdeld. Etj OsLroienka mis
lukten opnieuw Sovjet-aanvallen door
het taaie verzet van onze troepen.
Formaties vijandelijke bommenwer
pers en jagers vielen overdag, veelal
onder de bescherming van een wolken
dek, West-Duitsch gebied aan, vooral de
steden Diisseldorf, Mainz en Mannheim
aan. 29 Vliegtuigen, waaronder 23 vier
motorige bommenwerpers, werden neer
geschoten. In den afgeloopen nacht
wierp de vijand bommen op München-
Gladbaeh en Brunswijk."
Hevige strijd cm de citadel
in Luik en N.W. van Metz
Het Opperbevel van de Weermacht
maakte Zaterdag bekend
In Noord-Frankrijk zijn vijandelijke
aanvallen op de zeevestingen Brest. Bou
logne eu Duinkerken mislukt. In het
vestingsgebied van Le Havre werden
gisteren 29 vijandelijke tanks en twaalf
pantserverkenningswagens stukgeschoten.
In Vlaanderen zijn onze nakomende
troepen nog altijd in harde afweerge-
vechten gewikkeld met den ons volgen
den vijand. Aanvallen van den vijand
uit zijn bruggenhoofd Antwerpen naar
liet Noorden werden uiteengeslagen. Vij
andelijke bruggenhoofden ten Noord
westen van Hasselt werden in een te
genaanval ingekrompen. De vijand leed
daar bijzonder zware verliezen en ver
loor 21 tanks. Om de citadel in Luik
en in het gebied ten Noordwesten van
Metz wordt hevig gevochten. Tegen
doorgedrongen vijandelijke troepen wor
den tegenaanvallen ondernomen. Bij Be-
sancon en verder Oostelijk aan de Doubs
zijn onze uit Zuid- en Zuidwest-Frank
rijk teruggevoerde formaties in strijd
gewikkeld met den van het Zuiden uit
aanvallenden vijand, die met sterke
strijdkrachten probeert, naar de Bour
gondische Poort door te stooten.
De gevechten aan de Adriatische kust,
die tijdelijk in lievigheid waren ver
minderd, namen in den loop van den
dag weer in verbittering toe. Onze troe
pen sloegen evenwel alle vijandelijke
aanvallen, die ten deele zesmaal her
haald werden, in zware gevechten uit
een. Een penetratieplek werd in een te
genaanval ingekrompen. Voor onze her
overde linies bleef de opnieuw aanval
lende vijand met zware verliezen steken.
Aan den punt van Szeklen in Zuid-
Oostelijk Zevenburgen werden talrijke
heftige aanvallen van den vijand afge
slagen. Tegenaanvallen van Duitsche en
Hongaarsche formaties wierpen den vij
and op verscheidene, plaatsen terug. For
maties van de luchtmacht bestookten
doeltreffend het vijandelijke ravitaillee-
ringsverkeer in het Roemeensche gebied.
Aan den Noordelijken rand van de Woud-
Karpaten en aan den beneden-Naref zijn
hernieuwde vijandelijke aanvallen mis
lukt door den taaien tegenstand van
onze divisies. Van de overige deelen van
het Oostelijke front worden geen ge
vechtshandelingen van beteekenis ge
meld. Amerikaansche formaties bom
menwerpers ondernamen terreur aanval
len op plaatsen in Zuidwest-Duitsch-
land. Vooral in de steden Karlsruhe,
Mainz, Mannheim en Ludwigshafen ont
stond schade en leed de bevolking ver
liezen. 22 Vijandelijke vliegtuigen wer
den neergeschoten. Des nachts wierp een
formatie Britsche vliegtuigen bommen
op Neurenberg.
Oversteekpogingen over liet
Albertkanaal afgeslagen
Het Intern. Informationsbüro meldt
over de gevechten in het Westen: On
danks zeer sterk Duitsch artillerievuur
hebben de Britten ten N.W. van het
bruggenhoofd Beeringen getracht met
rubberbooten en veeren het Albertka
naal over te steken. Na zeer zware ver
liezen konden zwakke strijdkrachten
vasten voet krijgen op den Noordelijken
oever. Zij werden echter in een tegen
aanval teruggeworpen. Eveneens zijn
alle pantseraanvallen vanuit het brug
genhoofd door de Duitsche valscherm
jagers afgeslagen. De Britten hebben
hier de laatste dagen 52 tanks verloren,
waarvan de meeste vernield werden door
middelen voor den strijd op den korten
afstand. Een Duitsche stoottroep is bij
verrassing in Beeringen doorgedrongen
en heeft een groot benzinedépöt, een
munitieopslagplaats en dertig vracht
auto's vernield.
Roosevelt en Churchill
confereeren in Quebec
De Canadeesche premier, Mackenzie
King' is Zondagavond in Quebec aange
komen, zoo meldt Reuter, teneinde bij
de conferentie tusschen Churchill en
Roosevelt de rol van gastheer op zich te
nemen.
Aan de conferentie zal later ook deel
nemen de Britschen minister van Bui-
tenlandsche Zaken A. Eden en de Ame
rikaansche minister van Buitenland-
sche Zaken Cordell Huil.
Terreuraanvallen op trams
's-lilï.\ VENH.VGE, 11 Sept. Officieel
wordt medegedeeld: Zondag ,jl. werden
in verschillende deelen des lands door
Angïo-Amerikaansche vliegers in sclieer-
vlnelit, wpei* gedttcn* mi t Uoord-
wrtpeus op personentreinen, trams en
motorrijtuigen. Bij deze terreuraanvallen
werden 19 Nederlanders gedood, 11 zwaar
en 23 lichtgewond. De meeste dezer
slachtoffers zaten in trams.
*Ü)ctaldni<uiurt
Naar da Britsche Berichtendienst meldt,
is in Z.W.-Frankrijk de staat van beleg
afgekondigd. Voorts wordt gemeld, dat de
regeering van De Gaulle het Fransche sta
tuut van maarschalk Pétain met al zija
wetten heeft afgeschaft.
Efe meldt uit Washington, dat de besnra-
kingen van de V.S., Engeland en de Sov
jet-Unie zijn verlengd.
Reuter meldt uit Sofia, dat ander leiding
van den vroegere» min.-pres. Kimon Geor-
gieff een nieuwe Bulgaarsche regeering it
gevormd.
Interinf. meld,, dat een sterke Sovjet-Rus
sische gemotoriseerde colonne yan Silistra
uit zich in Z.W.-richting op Bulgaarsch
gebied in beweging heeft gezet.
BERICHT
De bijzondere omstandigheden en de daar
uit voortgesproten toestanden, nopen ont
Uw aüer clementie in te roepen als da
Amersfoortsche Courant U niet bereikt af
te laat komt.
Wij doen wat mogelijk is en blijven e»
Uw steun vertrouwen. DE DIRECTIE
Rijkscommissaris bezocht
Limburg en Noord-Brabant
's-GRAVENHAGE, 11 Sept. De Rijks
commissaris dr. Seyss-Inquart bezocht
in de afgeloopen dagen de provincies
Limburg en Noord-Brabant, en wel in
het bijzonder de steden Maastricht.
Eindhoven en 's-Heriogenboseh, waar hij
de daar gevestigde bestuursinstanties
controleerde.
Onbevoegd bezit van radio's
is strafbaar
•s GR.VVEXHAGE. 11 Sept. Het Rijks-
commissariaat deelt mede: Er bestaat
aanleiding er op te wijzen dat het Iie7.it
en het gebruik van radiotoestellen zon
der daartoe strekkende schriftelijke ver
gunning verboden is. Dit geldt ook voor
gevallen, waarin geëvacueerden. die tot
luisteren bevoegd waren, hun toestel aan
bekenden ot' vrienden hebben afgestaan
De afgegeven luistervergunningen zijiL
persoonlijk en niet voor 'overdracht vat
baar. Dergelijke toestellen moeten on
middellijk op liet nansu* politiebureau
worden afgeleverd.
Toepassing van de Verordening
Beperking Betalingsverkeer 1944
Ter aanvulling- 'van haar mededeeling
van 8 Sept. 1944 bericht de Ned. Bank,
dat beschikkingen bij de in art. 1 vaa
bovenaangehaalde verordening genoem
de instellingen, diensten en onderne
mingen niet onder de bepalingen dier
verordening vollen: S. de Gen.:,., -gde
voor den Oogst: 7. de bi.i de oogst werk
zaamheden ingeschakelde uitvoerende
lichamen, zijnde: a. de Ned. Heicle Mij.:
b. de N.V. Grond-Mij.: c. het inge
nieursbureau van Hasselt en de Koning.
RADIOREDE VAN
DEN LEIDER.
Mijne volksgenooten
De afgeloopen weck deed ia vele opzit-li-
tcn denken aar de Meidagen van 1940. De
dolste geruchten werden verspreid en grif
geloofd, ouulat zü soms kwamen van een
zijde, die geacht werd liet te kunnen weten.
Velen werden zenuwachtig, anderen glim
lachten zelfbewust, alsof zü wilden zeggen:
Hoe hebben wü dat geleverd! Maar in het
algemeen was er een gedrukte stemming,
omdat ons volk in zün groote lagen begreep
of voorvoelde, dat een nieuwe groote ramp
dreigt. Waar ik ook verscheen, zag ik om
mij een publiek dat de ernst van het oogeu-
blik begrüpt. Het beeft niü getroffen, dat
door woord noch blik iemand mij iets on
vertogens beeft toegevoegd.
Opnieuw dreigt nu de oorlog over ons
land te komen en wat er na deze vier
jaren nog over is aan welstand en be
staansmogelijkheid ons te ontnemen.
Van 1936 tot 1940 heb ik en vele van
mijn medewerkers in honderden ver
gaderingen en vele schrifturen aan re
geering en volk voorgehouden, dat de
vernietiging van millioenen kilogram
men voedsel en het werkloos maken en
houden van honderdduizenden arbeiders
groote zonden waren, die zich eens aan
ons volk zouden wreken. Van 1940 tot
heden stond de NSB nog meer dan te
voren in het teeken van den strijd tegen
het communisme en het kapitalisme.
Daarom stonden wij en staan wij naast
en met het nationaal-socialistïsche
Duitschland, dat niet zal kapituleeren,
in een jarenlangen gigantischen strijd.
0
Maandagavond heo ik in het hoofd
kwartier alle districtsleiders der Bewe
ging' bijeen gehad om hun den order te
geven de vrouwen en kinderen van le
den. die zich bedreigd gevoelen, uit het
Zuiden en Westen des lands te evacuee-
ren naar het Noord-Oosten. Van Dins
dag af is daaraan gevolg gegeven door
duizenden, begeleid door mannen, die
daarna hadden terug te keer en om in
de Landwacht hun plaats in te nemen.
Ik wil u mededeelen, mijne volksgenoo-
ten, dat u daaruit niet moet opmaken,
dat ik geloof, dat ons volk in staat is
tot moord op vrouwen en kinderen. Dan
zou het zijn een doortrapt slecht volk
en ook na alles, wat ik in twaalf jaren
heb ondervonden, ben en blijf ik van
meening, dat ons volk een goed volk is,
waarvoor het de moeite waard is het le
ven in te zetten. Maar gij weet allen,
dat het grauw op de loert ligt om zijn
booze instincten bot te vieren. Geweld,
aan vrouwen en kinderen door hen be
dreven, zou ten laste komen aan ons
ansche volk en den wederopbouw aan
de volksgemeenschap, die straks gaat
beginnen, onnoemelijk verzwaren. Dit
moet voorkomen worden. De mannen
hadden order op hun posten te blijven,
met dien verstande, dat zij niet ver
hinderd zouden worden in hun natuur
lijk recht en hun natuurlijken plicht
om vrouwen en kinderen eerst in vei
ligheid te brengen.
Natuurlijk zijn er, die hun posten on
rechtmatig verlaten hebben, maar dit
zijn de uitzonderingen, die altijd eu
overal zullen voorkomen. Niet naar hen
zien wij meer om. maar naar de hon
derden en honderden, die op eenzame
posten staan, vrijwel of geheel verlate»
en die onverschrokken hun plicht doen.
Zij dragen de vlag in hun handen on
bezoedeld en fier. waarvoor mijn groote
erkentelijkheid.
Wat de naaste toekomst zal brengen,
kan niemand weten.
Wij, Nederlandsche nationaal-socialis-
ten, vereend in de NSB. geloofden en
gelooven nog, dat ons het nationaal-
socialisme gegeven is om Europa te red
den van de dreigende overheersching
door Sovjet-Rusland en Amerika De
strijd is zwaar, de ongunst der tijden is
over ons gekomen, maar het geloof is
gebleven. Het geloof: HITLER WINT
TOCH. En een nieuw Europa, een vast
verbond van vrije volkeren, zal onder
zijn leiding ontstaan. En gij, mijne volks-
genooten, die het geluk van ons volk en
vaderland in andere richting zoekt, ook
gij weet, dat de beslissing nadert. Twee
dingen meen ik ook met recht aan u te
kunnen vragen. In de eerste plaats om
respect te hebben voor de taaiheid en
den moed van het Duitsche volk, dat in
Europa den strijd reeds jaren voert te
gen drie vercenigde wereldmachten en
niet op de knieën te krijgen is De ge
schiedenis zal dit als een heldendom
zonder weerga boekstaven.
Voorts, en dit het laatst en bovenal:
hebt uw vaderland lief en blijft onder
alle omstandigheden gelooven in de goe
de en groote gaven van ons volk. dat ook'
gij wilt dienen. Uit deze moeilijke peri
odes zal het opstijgen. Ons Godsvertrou
wen, onze liefde voor volk en vaderland
en onzen eerbied voor den arbeid zullen
ons dragen, juist nu.
VOOR VOLK EN VADERLAND
HOU ZEE!
