De zwaarste strijd woedt thans bij Baarle-Nassau
Geen geageerde ferreIr.w nst ten Z. van Arnhem
Oostelijk Oosterbeek is zwaar geteisterd
Afsluiting electriciteit
Het kernpunt
Bekendmaking
VRIJDAG 6 ZAAIMAAND (OCTOBER) 1944. 2 PAG., 58e JAARGANG. No. 227
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VALLEI
Uitgave: NV DRUKKERIJ ONNEÖ 9/t ÖUANKENH ERC> V óp SNUUDKAER 1'L.AAN ^MERSPÜÜRI
Administratie: Tei. 5289 Giro 86 362. Redactie: Tel 6731 Hoofdred.: NIC. LAMAN SOEST
V F R DUISTEREN
Op 6 en 7 Oct.. van
18.15 u.—6.45 li.:
van 8 Oct. t.m. 14
Oct. van 18 u.7 u.
L.K. 9 Oct.: N.M.
17 Oct.; F..K. 24 Oct.
DE hulp, welke de heeren ministers Wel
ter en Van Kleffens cp 10 Mei 1340
per vliegtuig in Londen zijn gaan halen, is
ons eerst in de maand September van liet
jaar 1944 deelachtig geworden. Ruim vier
jaren later dus heett Engeland de kracht en
de middelen gevonden dank nog zij Ame
rika! om het Netieriandsche volk den tce-
gezegden steun ook inderdaad te verleenen
Eisenhowers luchtlandingsdivisies hebben het
echter moeilijk gehad, zéér moeilijk zelfs
de puinhoopen van Eindhoven, Nijmegen, Arn
hem alsmede van de tusschenliggende dor
pen zijn de stille getuigen van liet vresselij-
ke geallieerde bevrijdingsdrama. Maar ook
het Nederlandsche volk moet thans den cijns
betalen vcor zijn zg. verlossing uit de Duit-
sche slavernij. Velen zijn door het oorlogs
geweld in het bevrijde gebied van huis en
hof verdreven en dolen rond in het bezette
gebied, anderen zijn tengevolge van de be-
vrijdingsemstandigheden werkloos geworden
of zitten zonder inkomsten, terwijl het ge-
heele volk den honger en de koude mot ras-
sche schreden voelt naderen. Thans kenmerkt
de herfst zich nog door zijn pracht, straks
echter zullen de jachtende wolken koude,
mist en regen met zich brengen en wee dan
het vclk, dat zonder gas, zonder electriciteit,
zonder eten en zonder warmte zit. Hopelijk
zullen de Nederlandsche magistraten in Lon
den zich een en ander realiseeren en dienten
gevolge de spoorwegen het bevel geven zich
wederom in dienst van het volk te stelien.
Ongetwijfeld zal dan nog veel ellende kunnen
worden voorkomen.
Q
IN de vier jaren, welke er tusschen de Ne
derlandsche hulp-aanvrage en de Brit-
sche tiulpverleening liggen, is er veel ver
anderd. Doch wat niet aan de schomme
ling der tijden onderhevig was, is het Duit-
sche vredesdoel. Duitschland blijft het le
vensrecht van zijn tachtig miliioen inwoners
eischen en staat onwrikbaar op zijn stand
punt, dat in het kader eener nieuwe wereld
ordening de bestaansmogelijkheden van eik
volk cp aarde moeten zijn gewaarborgd. Voor
dit doel marcheeren thans gelijk als in '39
nieuwe divisies, uitgerust met niauwe wa
penen, naar de bedreigde fronten. Duitsch-
lands vredesvisie is en blijft de verwezenlij
king van de nationaal-sociaiistische idee en
hef betrachten der rechtvaardigheid waar het
gaat om de schatten der wereld onder de vol
keren te verdeelon.
Niet zoo is het echter met Engeland ge
steld. Bij monde van Churchill heeft de ge
heiligde democratie verklaard, dat deze oor
log zijn ideologisch karakter heeft verloren.
Bij hen, die zich Polen als les voorhielden,
heeft deze ontboezeming geen verwondering
gewekt. Er zijn echter nog honderdduizenden
brave zielen in ons land, die met een schnu
der-cphalen aan Ghurchills beteekenisvolle
woorden voorbij gaan. Deze menschen geloo-
ven met kinderlijke naïviteit, dat de gealli
eerden Nederland zullen bevrijden om zich
vervolgens na de installatie van de oude re-
gearing zeer discreet terug te trekken. Neen,
zoo is het niet; Churchill zegt het zélf; deze
oorlog heeft zijn ideologisch karakter verlo
ren! En dat deze minister-president de waar
heid spreekt, bevestigen ons Italië, Frank
rijk en België, alwaar de bevrijding een jroo
ten politieken en economischen chaos heeft
geschapen. Burgeroorlog en hongersnood zijn.
daar de gevolgen van de Anglo-Amerikaan-
sche overheersching.
En zoo zal het óók in óns land gaan, wan
neer de drie miliioen geallieerde bevrijders
als een sprinkhanenplaag over steden en dor
pen komen, want een oorlog zónder ideolo
gisch karakter is een oorlog om der wille van
de wanorde. Hiermede raken wij dan tevens
het kernpunt van het geallieerde oorlogsdoel:
een verzwakt, verdeeld en uit zijn voegen
gelicht Europa is ongevaarlijk voor de Brit-
sche imperialistische politiek, is een goud
mijntje voor de beurshyena's van Wall-
streef en een vruchtbaar arbeidsveld sK
voor de Sovjet-Unie.
luterinf meldde Donderdag: Rcor het in den strijd werpen van sterke for
maties infanterie, tanks, artillerie en sias'vüegtuigen probceren het tweede
Engelsehe leger ten N. en N.VT. van Turnhout opnieuw de Duitsehe troepen
Serug te dringen. De Duitschers konden echter bijna overal hun steüingcn
handhaveji. Slechts langs den weg naar Xiiburg brachten de Engeischen een
penetratie tot stand, die snel afgegrendeld en verkleind kon worden. Ten Z.
van Arnhem wierpen de Engeischen vooral bij Eist sterke tankformaties in
den strijd, zonder dat zij hierdoor terrein konden veroveren. Bij de poging
der Engeischen om ten N. en Z. van Gennep hun Oostelijke flanken door
infanterie en tankstrijdkraeliten te beschermen, werden 19 tanks stukgeseno
ten. In totaal verloren de Engeischen in de afgcloopen 48 uur bij hun aan
vallen in genoemde sectoren 168 tanks.
Het B.N.B. meldde: Het plan van Montgomery om in het Vlaamsch"\eder-
landsehe gebied liggende Duitsehe troepen van hun achtenvaartsche ver
bindingen af te snijden, komt bijzender duidelijk tot uiting in de vorming
van het zwaartepunt zijner aanvaisformaties in het gebied van Baarle-Nas-
sau, ten Noorden van Turnhout. Hier woedt op het oogenblik wel de zwaar
ste strijd van het geheelc Westelijke front en hoewel het tweede Engelsehe
leger, ongeachte de zware verliezen, voortdurend nieuwe troepen in den
strijd werpt, zijn alle pogingen als gevolg van het ongelooflijk taaie verzet
der Duitsehe troepen mislukt.
Verbitterde strijd ten N.O.
van Belgrado
Het Duitsehe Weermachtbcricht van
Donderdag 5 October meldt o.m.: Aan
de BelgischNederlandsche grens, ten
Z.W._van Arnhem en aan de Maas, ter
weerszijden van Gennep, duren de felle
gevechten met zich versterkende Cana-
deesche en Engelsehe formaties voort.
De vijand won ten N. van Turnhout op
nieuw terrein. Zijn pogingen om naar
Tilburg door te stooten werden met ver
nietiging van 25 tanks verhinderd.
Na massale aanvallen ter weerszijden
van Geilenkirchen slaagden de Ameri
kanen erin hun penetratie bij Uubach
uit te breiden.
In het woud v£*i Parroy en op de heu
vels voor de Westelijke Vogezen hand
haafden onze corpsen in zware gevech
ten hun stellingen tegen talhijke aan
vallen van formaties van het zevende
Amerikaansche leger en wierpen in
krachtig uitgevoerde tegenaanvallen ge
penetreerde tegenstanders weer terug.
In Midden-Itaiië liepen wederom
krachtige aanvallen op onze taai verde
digde bergstellingen >der Etruskische
Apennijnen vast.
In de groote lus van den Donau zijn
bij en ten Noorden van Zajecar zware
gevechten met de verder opdringende
Sovjet-formaties aan den gang. Ook ten
N.O. van Belgrado wordt verbitterd ge
streden.
De doorbraakpogingen van nieuw aan
gevoerde Sovjet-Russische divisies hij de
passen der Oostelijke Beskiden bleven
wederom zonder succes.
Woensdag hebben Amerikaansche ter-
reurbcmmenwerpc-rs München aange
vallen.
LAATSTE 'JPROEP TOT HET STAKEND
PERSONEEL EER NED. SPOORWEGEN
Als commandant van de stadsverdedi
ging van Amersfoort heb ik de plicht d©
belangen van de nationaal-sociaiistische
Weermacht veilig te stellen. Ik eisch
van de ambtenaren en arbeiders van de
Ned, Spoorwegen voor de laatste maal,
om Maandag 9 October om acht uur v.m.
het werk te hervatten. Wie aan dezen
oproep geen gevolg geeft, heeft strafver
volging krachtens dc uitzonderingsbepa
lingen van den Weermachlsbevelfcebbcr
en clen Rijkscommissaris te verwachten
en wordt voor ten Standgereeht gedaagd.
Tegen zijn familieleden worden soortge
lijke strafmaatregelen ten uitvoer gelegd.
De commandant stadsverdediging
Amersfoort,
get. HELLE,
SS-Sturmbannführer und Kommanöeur.
Boter en vleesch voor de
komende week
In de week van 9 tot 14 October zijn
de volgende bonnen geldig verklaard:
1-39, 2-39, 3-39, 4-39 op iedere bon 125
gram boter.
1-26, 2-26, 3-26, 4-26 op iedere bon IK
rantsoen vleesch.
.-Op de boterbon mag eerst vanaf
Maandag en op de vleeschbon eerst van
af Woensdag verkocht worden.
Tabaksbon 42 wordt geldig
op 1 5 October
De Secr.-Gen. van H„ N. en S. maakt
bekend, dat voor het tijdvak van 15 tot
en met 28 Oct. a.s. op elk der bonnen
„Tabak 42" éen rantsoen sigaren, tabak
of sigaretten kan worden gekocht.
Broodbezorging beperkt
Het Rijksbureau voor de Voedselvoor
ziening delt mede, dat in verband met
de beperking van het verbruik van gas,
water en electriciteit wordt bepaald, dat
te beginnen met Woensdag 11 Oct. a.s.
alleen des Dinsdags, Donderdags en Za
terdags brood bezorgd mag worden.
DEN HAAG NA 12 OCTOBER
ZONDER GAS
Door uitputting van den steenkool-
voorraad. zal met ingang van -Donder
dag 12 October de gaslevering door de
gasfabriek te 's.Gravenhage stop gezet
woorden. Er zal getrachtworden nog
eenigen tijd gas te fabriceeren ten be
hoeve van de broodbakkeryen. De lei
dingen blijven dus voorloopig met gas
gevuld, doch niet onder druk.
Generaal Bor-Komorowski in Duitsehe
gevangenschap
Naar het D.N.B. verneemt, bevindt do
Poolsche generaal Bor-Komorowski, de
onlangs tot opperbevelhebber van alle
Poolsche strijdkrachten benoemde leider
der opstandelingen te Warschau, zich na
de capitulatie in Duitsehe gevangeschap.
In z^.n. gezelschap bevonden zich al zijn
stafofficieren, alsmede verscheidene
Poolsche generaals.
Beperkt uw post
De posterijen zijn er in geslaagd het
postverkeer door het geheele land, zij
het met vertraging, gaande te houden.
Van een landelijk georganiseerden
dienst kan echter niet meer worden ge
sproken. De plaatselijke postdirecties
blijken evenwel zeer vindingrijk te zijn
op verkeersgebied. Met allerhande ver
voermiddelen: een enkele auto, paar-
denwagens, motorvrachtdiensten, fiet
sen en te voet worden postzakken van
de eerie plaats naar de andere overge
geven. Er komt ..post docr, ook uit afge
legen deelèn des lands. De ambtenaren
zijn er zich van bewust, dat het fami
lieleven nu meer dan ooit behoefte heeft
aan postverkeer. Aanvankelijk werd er
weinig post aangeboden Dat vergemak
kelijkte het vervoer met de beschikbare
primitieve middelen. Thans neemt het
aantal poststukken echter weer zoo toe,
dat .het haast onmogelijk wordt de post
te vervoeren. Daarom verzoekt P.T.T.
met klem: verzendt alleen die poststuk
ken, die werkelijk verzonden moeten
worden, beperkt u zooveel mogelijk tot
brieven en briefkaarten bezwaart de
post in deze omstandigheden niet met
drukwerken, monsters, e.d., anders loopt
het vervoer vast.
KANONGEBULDER IN DE BETUWE
De zware gevechtshandelingen tus
schen den Grebbeberg en Arnhem zijn
reeds ruim een week beëindigd. Voor
loopig althans wordt in dien neder-Ve-
luwerand niet meer gevochten. Nog al
tijd is vooral in de late avonduren en
des nachts zwaar gedreun üic de Be
tuwe waarneembaar en het overgroote
deel van de bewoners in dien Rijnstreek
achtte het maar het verstandigst zich
naar rustiger en veiliger oorden terug
te trekken. De groote stroom van hen,
die zijn geëvacueerd, is langs de wegen
naar Amerongen en Bennekom-Ede
eenerzijds en naar de Vcluwe anderzijds
nog steeds niet geheel afgeloopen.
De bosschen hebben op sommige plaat
sen ernstig geleden. Vele plaatsen links
en rechts van den weg zijn platgebrand.
Het schoone Oosterbeek blijkt het trefr
punt te zijn geweest van de uiterst ver
woede gevechten. Ontstellend groot zijn
de vernielingen in Oostelijk-Oosterbeek,
een der brandpunten van den strijd tus-,
schen wereldmachten. Vrijwel geen huis
is onbeschadigd uit den strijd te voor
schijn gekomen. Of door de beschieting
van verre of door bestoking van zeer
nabij zijn heele straten in puinhoopen
veranderd. Enorme steen- en metaal
massa's met hier en daar nog smeulend
vuur tusschen overblijfselen van muur
vlakken zijn de droevige resten van eens
riante heerenhuizen of straten van wel
gestelde middenstanders.
De in Westelijk-Nederland verbreide
verhalen van een totaal vernield Arnhem
Nederlandsche Volksdienst
Het Hofffd N.V.D. Kring "Geldersche
Vallei deelt mede:
Gezien de tijdsomstandigheden zul
len diverse aanvragen slechts behandeld
worden op het kringkantoor van den
N.V.D., Utrechtscheweg 129 te Amers
foort. Spreekuren eiken Dinsdag van 10-
12 en 14—15.30 uur. Voor voorrangs.
kaarten eiken Woensdag van 10—12 u.
Nogmaals wordt het publiek er op at
tent gemaakt, dat de Ned. Bolksdienst
een geheel neutrale instelling is, die m«t
geen enkele politieke of godsdienstige
richting iets te maken heeft noch hier
van een onderdes! vormt.
SGHöENREPARATIE BIJ UITZONDERING
De vakgroep schoenherstellersambacht
vestigt er de aandacht op, dat de
schoenherstellers onvoldoende van repa
ratiemateriaal kunnen worden voorzien.
Zij zullen dus slechts bij uitzondering
reparatiewerk kunnen aannemen. Hst
heeft geen zin klachten over het niet
accepteeren van reparatiewerk door
schoenherstellers bij de vakgroep in te
zenden.
BERICHT
Heden en de eerstvolgende keeren zullen wij
alle abonnees, voor zoover zij bereikbaar zijn,
de courant doen toekomen.
DE DIRECTIE.
MEDISCHE DIENSTEN
ZONDAGS- EN NACHTDIENST
ARTSEN:
SCHMELLING, Fr. v. Blankcnheymstr,
no. 6, Telefoon 3495.
v. d. BERG, Ütr.weg 9, Telefoon 5924.
(Boodschappen vóór 9 uur.)
Apotheken:
BOVENKAMP, Apotheek, ütr.str. 45a,
Telefoon 3358.
De Zondagdlcnst voor apotheken gaan
in Zaterdagavond om 7 uur.
Vroedvrouwen:
MeJ. H. A. v. d. GRIEND, Breestraat 8b.
Telefoon 6830.
MeJ. M. A. J. DE LEUW, Soesterweg 15
Telefoon 4973.
zijn ook al is deze mooie stad zeer
ernstig toegetakeld gelukkig sterk
overdreven. De stadsgedeelten rond de
Rijnbrug zijn inderdaad aan een ver
nietigend vuur blootgesteld geweeft en
in een wijden cirkel staat geen huis
meer overeind. In het centrum der stad
waar evenals in Oosterbeek zwaar man.
tegen man gevochten is, zijn tientallen,
ja misschien wel honderdtallen, van
huizen zoo ernstig beschadigd, dat zij
straks slechts gesloopt kunnen worden.
En bovendien zijn andere deelen van
Arnhem door geduchte branden zwaar
geteisterd, doch meer Oostelijk, den
kant, van Velp op, staan minstens nog
even groote stadswijken met huizen,
waarvan slechts de ruiten en de dak
pannen het ernstig te verduren hebben
gehad.
Van de Eusebius- of groote kerk is de
spits afgeslagen.
De R.K. St. Walburgkerk is ook uitge
brand, evenals het gouvernementsge
bouw en het huis van den commissaris
der provincie. Voorts is een deel van
het rijksarchief weggeslagen.
De -stad is voor 90 pCt. verlaten, ver
stoken als zij is van electriciteit en gas,
maar dat Arnhem als het ware „van de
kaart zou zijn weggevaagd" is een ge
rucht, dat naar het bekende rijk der fa
belen kan worden teruggewezen.
In opdracht ran de Duitsehe overheid
is bepaald, dat in verband met den ko.
lennood de volgende regeling voor de
electriciteitsvoorziening is getroffen:
Met uitzondering van de vitale bedrij
ven en inrichtingen, zooals ziekenhui
zen, sanatoria, brandweer, politie, lucht
beschermingsposten, waterleldingbedrij -
ven, gasbedrijven, koelhuizen, telefoon
centrales, telegraafkantoren, bemaling
en graanmalerijen, centrale keukens,
bakkerijen, zuivelfabrieken en fabrie
ken voor de voedselvoorziening, zullen
alle verbruikers zoo. spoedig mogelijk
worden uitgeschakeld.
Begonnen wordt: 1. Wat betreft het
stroomleveringsgebied van het Electrici-
teits Bedrijf Utrecht: met de gemeente
Zuilen en alle buitenwijken van het
stroomleveringsgebied der stad Utrecht,
met name Ondiep, Kanaalstraat en om
geving, Oog in Al, Rivierenwijk, Hoog
raven. Tuinwijk, de omgeving van de
Gasfabriek en het Ooglijdersgasthuis en
verder met- de gemeenten Oudenrijn,
Vleuten, Haarzuilens en Jutfaas. Daar.
na volgen de overige gebieden ln de
stad Utrecht. 2. Wat-betreft het stroom
leveringsgebied van de PUEM met de
wijk Tuindorp van Maartensdijk, alle
buitenwijken van de stad Amersfoort en
verder met alle overige gebieden m de
provincie.
Hiermede vervalt de op 5 Oct. aange
kondigde regeling betreffende speiuren.
Utrecht, 6 Oct. 1944.
De Directies G.E.B. Utrecht en
P.U.EAI. N.V,
