Uit den omtrek.
STADSNIEUWS.
afdeeling Amsterdam, luidende: ..De algemeens
vergadering verzoekt liet hoofdbestuur eene com
missie tc willen benoemen (uit. praktiseerende
geneeshecren cn geneeskundige ambtenaren be
staande). welke zal uit te maken hebben, welke
veranderingen er in de wet ter beteugeling van
besmettelijke ziekten zullen moeten worden aan
gebracht. om deze wet in overeenstemming te
brengen met den stand onzer wetenschap en te
doen beantwoorden aan het doel."'
Door de afd. Haarlem werd er op gewezen, dat
ook syphilis onder de besmettelijke ziekten dient
te worden opgenomen. Deze afd. wenschte het
voorstel in dien zin te wijzigen.
Van andere zijde werd betoogd, dat voor onge
veer 20 jaar reeds is gebleken, dat wat Haarlem
wenscht, niet opgaat, en dat, in geen geval do
vergadering kan uitmaken dat ook syphilis be
smettelijk is.
Het voorstel-Amsterdam werd daarna aange
nomen.
Nadat nog een aantal andere voorstellen van
meer huishoudelijke» aard waren Ixehandeld en
een aantal subsidie» was toegestaan, was do
agenda afgehandeld.
Door dr Mari werd den afgetreden secretaris
dr. Van Geuns hulde gebracht, waarbij het hoofd
bestuur zich aansloot, welke hulde l>ij de vergade
ring warnie instemming vond.
Den voorzitter werd een woord van dank ge
bracht voor de leiding der vergadering en deze
werd daarop met ©enig© hartelijke, woorden en
dank voor dc trouwe opkomst der loden gesloten.
Het. overige deel van den dag word benut- met
een bezoek aan de St. Janskerk, aan de bezichti
ging van de schilderstukken van Derkindcren op
het Raadhuis en het brengen van een bezoek aan
het Doofstommen-instituut, tc Sint .Michielsge
stel. terwijl een rijtoer mede heel wat deelneming
mocht vinden.
Des avonds te 7 uur wreenigden de congres
eisten zich aan een gemeenschanpelijken maaltijd
in het Casino, terwijl in den tuin dier sociëteit
een concert werd gegeven.
Ver. tol bev. van Fabriek»- en
HiindwerfesiiU verbeid.
De beslissing in zake het fusie-voorstel werd
reeds jl. Woensdag medegedeeld. Deze beslis
sing werd na eenigc discussie genomen en bij dc
stemming onthield zich de afdeeling Dordrecht.
Over hetgeen verder in de veTgadering van
Dinsdag behandeld werd, deelen wij het volgen
de mede.
In de eerste plaats a erd aan de orde gesteld de
bespreking van het punt: ,J)e Vereeniging
dringe* bij de Regeering aan op het verkrijgen
van een bedrjjfstelling.
Aangenomen werd een motie waarin de ver
gadering de wenschelijkheid uitspreekt dat van
Regeeringswege worde overgegaan tot het houden
eener bcdrijfstelling.
Het- tweede vraagpunt luidde ..De algemeen©
vergadering spreke de wenschelijkheid uit dat.
de besturen van groote gemeenten overgaan tot
het vestigen van inrichtingen van handelsonder
wijs aan jongelieden die reeds op kantoren werk
zaam /ijn. Hierop werd rapport uitgebracht door
den lieer rar. P. G. H. Dop te Utrecht.
Er voerden verschillende mceningen uitgespro
ken.
De heer Snjjders (Middelburg) die het tot
stand koinen eener meer algcmeene regeling ver
dedigde. stelde in dien zin een amendement voor
op de conclusion van den heer Dop. die had voor
gesteld door de algemeene veTgadering de wen
schelijkheid te doen uitspreken, dat de besturen
van groote gemeenten overgaan tot het verkrijgen
van inrichtingen van handelsonderwijs aan jonge
lieden, die reeds op kantoren werkzaam zijn. Het
amendement wilde dus, dat. in afwachting van
wettelijke regeling van het handelsonderwijs in
hot algemeen, d© besturen van groote gemeenten,
enzoovoorts.
Dit werd bij meerderheid van stemmen aange
nomen. waarna het. aldus gewijzigde voorstel-Dop
hij acciamatio werd aangenomen
Na de pauze werd behandeld het derde vraag
punt. door hei hoofdbestuur gesteld, luidende
..In welken geest behoort door den wetgever in
het. ambacht-wonderwijs te worden voorzien
De voorzitter bracht naar aanleiding van
dit vraagpunt, een en ander in hel midden over
het- congres en do tentoonstelling van het am
bacht s- en teebenonderwijs in Augustus 1901 te
'a-Gravenhage gehouden, waarvan het verslag,
zij het ook later dan men verwachtte, thans is
verschenen.
Dit verslag is door de uitvoerende commissie
van een voorwoord voorzien, waarin wordt ge
constateerd. dat- het ambaclitsoiidcrwijs in de
laatste jaren is uitgebreid en zich heeft ontwik
keld. Tevens echter wordt de gevolgtrekking
gemaakt, dat bij het. onderwijs in ambachten de
onderwijzers, die onderwijs geven in het teekenen
voor die ambachten vereischt, niet met dat am-
«mbacht zelf voldoende bekend zijn.
De heer Fokker deelde verder mede, dat het
aantal rapporteurs over bedoelde tentoonstelling
(24) zeer voldoende was, dat de uitvoerende com
missie voor de tentoonstelling objectief en onpar
tijdig is te werk gegaan en dat de beschuldiging,
als zou deze commissie ..unfair play" hebben ge
speeld. allen grond mist.
Op het vraagpunt zelf meende de voorzitter dat
in deze vergadering niet verder moest worden
ingegaan, daar liet verslag van het. congres en
het rapport over de tentoonstelling, aan de hand
waarvan het antwoord op het vraagpunt zou moe
ien worden gegeven te laat verschenen waren.
Conclusion over het vraagpunt werden dus niet
genomen.
De heer Roer (Utrecht) bracht den voorzitter
hulde voor diens verdediging van het. werk der
uitvoerende commissie voor de hondententoon
stelling.
Punt IV. door het hoofdbestuur gesteld, luid
de ..Welke voorname punten moet een conces
sie voor gemeentelijke tramaanleg en -exploitatie
bevatten on welke regelen omtrent elk van deze
punten moet. zij inhouden?"
Eene bespreking over de zeer belangrijke in
leiding door dr. J. Roeters van Lcnnep van dit
vraagpunt, gegeven, werd tot den tweeden dag
uitgesteld.
In behandeling kwam daarna punt V.
..Behoort dc wetgever by regeling der naam
looze vennootschappen niet bovenal uit te zijn op
verplichte openbaarmakingen toezicht, oen en
ander niet aanstelling van accountants van rijks
wege?"
De rapporteurs uit de afd. Amsterdam, de hee-
ren 11. P. Maas Geesteranus. mr. J. R. Roel-
vink. W. Kranenburgen mr. E. J. Korthals Al
les zijn van meening, dat een onderscheiding be
hoort gemaakt- te worden tusschen naamloozo
vennootschappen, cn wel in de zoodanigen die
voortdurend crediet vragen van het groote pu
blick (onder welke rubriek vallen alle vennoot
schappen. die het bankbedrijf uitoefenen en alle
verzekeringsmaatschappijen), terwijl de overige
naamloozc vennootschappen in de andere rubriek
kunnen gerangschikt worden.
Ook door de afd. Utrecht was ccn rapport hier
over uitgebracht door de hoeren A. M. Hioohen
en mr. .1 Hamburger, die de volgende conclusies
stelden
lo. dat de wetgever niet de verplichting moet
opleggen tot oponbaariiiaking van balans en
winst- en verliesrekening, maar dat hij. zoo hij
tot die openbaarmaking de gelegenheid opent,
waarborgen moet stellen voor de waarheid en
duidelijkheid der publicatiën
2o. dat. de wetgever de verplichting moet op
leggen, dat er in iedere N. V.. waarin de direc
teuren niet le eenige aandeelhouders zijn. een
macht zij. die toezicht houdt op de handelingen
der directie, en waarborgen stelt, dat die macht
haren plicht doet
3o. dat. de wetgever contróle door aocountant*
voorschrijve, na de accountancy bij de wet to
hebben geregeld, en den werkkring van accoun
tant, beperke tot zuiver administratieve contrdle.
Er word geruimen tijd over deze quaestie ge
discussieerd, doch eene conclusie werd niet ge
nomen.
De vergadering werd daarna verdaagd tot
Woensdag.
De werkzaamheden werden toen aangevangen
met goedkeuring van de rekening en ver
antwoording van den penningmeester, sluitende
met een batig saldo van f 296.
Do voorzitter, mr. Fokker, wees er op, dat bij
ilit. batig saldo nog ruim f 1233 van het reserve
fonds en ruim f 92 van het. saldo der tentoon
stelling moet worden gevoegd, waaruit, blijkt, dat
het Dinsdag genomen besluit van fusie" geen be
sluit. is, waartoe de financieele omstandigheden
drongen, net verheugde den voorzitter dat- de
vereeniging niet. met ledige handen zich bij de
nieuwe vereeniging zou aansluiten. Op advies
van de commissie van beoordeeling dor voor
drachten rot het uitreiken van vereerende ge
tuigschriften en medailles aan werklieden, werd
besloten op alle ingekomen aanvragen daarvoor
gunstig te beschikken De begrooting voor het
volgende jaar. voor zoover die na het Dinsdag
genomen besluit nog zal noodig zijn, werd vast
gesteld in ontvangsten en uitgaven opeen bedrag
van ruim f 6323 met oen batig saldo van ruim
f 300
Daarna kwamen in behandeling de punten van
beschrijving, ingedjend en gerapporteerd door
de afdeeling Amsterdam.
Eerste punt.:
..Welke middelen zijn er om te bevorderen, dat
de werkman bij het gaandeweg vermeerderen zij
ner verdiensten, zoowel door het. verkrijgen van
grootcr bekwaamheid in zijn vak, als door het
stijgen van den loonstandaard in het algemeen,
deze meerdere verdiensten in de eerst© plaats
gebruikt om zich physiek krachtiger te maken,
bijv. door betere voeding en* betere huisvesting,
ten einde zijn productiviteit te verhoogen?"
Rapporteurs over deze vraag waren mej. S. F.
G. Meyboom en de heeren J. Muysken, J. W.
O Teliegen cn dr. J. W. Jenny Weijerman.
Oonclusiën werden niet gesteld.
Aan de orde kwam daarna punt M van Amster
dam, ïi.l. de vraag: ,,Is het gewenscht eene
strafbepaling in het leven te roepen op het ont
slaan van eenen arbeider door den werkgever,
om reden dat hy is lid van een publick-rechtelijk
vertegenwoordigend lichaam of van eene Kamer
van Arbeid?
Zoo ja, hoe moet dan een dergelijke bepaling
luiden? Zoo neen. welke maatregelen kunnen er
dan genomen worden om te voorkomen, dat
door den betrokkene uit dien hoofde schade, wor
de geleden?"
Rapport was hiervan o a uitgebracht door dc
heeren B. 0. E. Zwart. rar. J G Post, P. B.
Kok oil mr. G. Kirberger, van de afd. Amster
dam.
De slotsom, waartoe deze rapporteurs komen is
dezie, dat. men voor het in het vraagpunt gestelde
geval geen strafbepalingen moet maken en het
slechts moet beschouwen, ook wat de schadever
goeding betreft, als eene onrechtmatige verbre
king van de arbeidsovereenkomst. Men late het
verder over aan de organisatie der arbeiders en
vooral aan het gelukkig zich meer en meer, zoo
wel bij het individu als bij het algemeen, ontwik
kelend gevoel van hetgeen passend en betame
lijk is tusschen werkgever on werknemer.
Over hetzelfde vraagpunt heeft eene commissie
uit de leden der afdeeling Utrecht, bestaande
uit de heeren D. Schaap. K A. Grondijs, J. H.
F. O Kettlitz en J. Boer Hz., een rapport uit
gebracht.
Ook door deze werd eene strafbepaling niet
gewenscht, doch de instelling van een woer-
standskas, om daaruit de schade, voortvloeiende
uit het ontslag, te vergoeden.
'Deze rapporten gaven aanleiding tot een uit
voerig debat.
Ten slotte werd een© motie van den hoer
Schepel (hoofdbestuur) aangenomen, welke
motie luidde
..De algemeene vergadering spreekt als hare
meening uit, dat het ontslaan van een arbeider
uitsluitend op grond dat hij lid is van een van
overheidswege ingesteld lichaam of van een Ka
mer van Arbeid, afgescheiden van de vraag of
de van dien arbeider vereischt© werkzaamheden
daaronder zullen lijden, afkeuring verdient."
De volgende vraag, eveneens van Amsterdam,
luidt: ,,Op welke wijze kan bij eventueel tot
standkomen van een geregeld toezicht op levens
middelen worden voorkomen, dat. de kleinhandel
het slachtoffer wordt van vervalsohingen in den
aard der koopwaar, welke hij niet bij machte is
t© constateeren
De rapporteurs geven in overweging, dat de
vergadering de wenschelijkheid uitspreke om bij
het eventueel totstandkomen van eene regeling
van het toezicht op de voedingsmiddelen, tevens
de gelegenheid t© openen cvenzoo van overheids
wege voor den handel, althans den kleinhandel,
om dc door deze ingekochte waren to doen onder
zoeken.
Dc heer Roeters van hennep zoide, dat de nu
gestelde vraag reeds in 1896 te Wageningen werd
aangenomen.
De Voorzitter wees er op, dat de zaak voor
kleine gemeenten niet zoo gemakkelijk is te rege
len. Wat in Amsterdam cn Rotterdam mogelijk
is. geldt niet voor de kloincrè gemeenten. Hij
gevoelt overigens veel sympathie vooi1 het door
Amsterdam gestelde punt. De kleinhandel, meent
hij. dient coöperatief werkzaam te zijn.
Dc heer Roeters van Lennep stelde de volgen
de conclusie voor. die met algemeene stemmen
werd aangenomen
.Het Rijk behoort gelegenheid te geven om
in groote steden in laboratoria en in kleinere ge
nieenten door een daarmede belast deskundige
voedingsmiddelen voor menscbelijk gebruik to
doen onderzoeken,
Gelijktijdig met de oprichting van gelegenhe
den van onderzoek behoort, in werking te treden
een afzonderlijke wet. ontworpen cn vastgesteld
voor dit doel cn die gelegenheid geven zal, ver-
valschingen met nadruk te vervolgen en to be
straffen.
Hot belang van den handel, vooral van uen
eerlijken kleinhandel, die bij de straffeloosheid
der boldriegers zich gesteld vindt voor de keuzo
meegaan óf ondergaan, eischt op klemmende
wijze de sub 1 en 3 voorgestelde maatregelen.
Ook de volksgezondheid en de volkszedelijk-
heid maken de voorgestelde maatregelen dringend
noodzakelijk."
Met algemeene stemmen werd aangenomen een
voorstel van het hoofdbestuur, waarin de wen
schelijkheid werd uitgesproken van een reorga
nisatie der Kamers van Koophandel in aanslui
ting aan de dienaangaande, den 31sten Mei te
Amsterdam gehouden bijeenkomst van die Ka
mers.
Over dat v(.vorstel werd geen discussie gevoerd.
Alleen werd het door den voorzitter toegelicht.
Als plaats van de eventueel© volgende verga
dering werd aangewezen Tiel. De heer Leeuwen
berg (Amsterdam) vroeg of het niet mogelijk zou
zijn de vergadering wat vroeger te houden, bijv,
einde Juni
De heer Zoethout bracht, een woord van hulde
aan don voorzitter voor zijn waardige leiding en
zijn stipte onpartijdigheid (teekenen van instem
ming).
De heer Fokker dankte voor de waardeerende
woorden en sloot daarna de vergadering.
Een. last ig geval. Eenige maan
den geleden weigerde een vader pit de Tol-
en straat te Amsterdam, een door hem
aan heit W ilihe'.miuarG<aBt>bru.is afgeleverd)
kind terug te neuten, bewerende da.t
dit kind liet, zijne niet. wals. Volgens zijn
verklaring had hij een zwak kindje van het
mannelijk geslacht, onmiiddoliifc na de geboor
te, ter verdere opkweeking, aan genoemd gast
huis afgegeven Na twev weken deelde men
•hem aldaar mede, dat liet kind dat imni id-
dols reeds bij; den Biirgerlijken stand. w«s aan
gegeven als te heefcenFranciskjus Gerardus
geen jongen ,maar een. meisje was. Men had
flit eerst later, bij het inzien van liet geboorte
bewijs. bemerkt
De vader wilde daarvan niet lnooren en
hield vol, dat de vroedvrouw en eenige 'ïi.i
beleden onmiddellijk de geboorte van ten
jongen geconstateerd hadden hij sprak li-I:
vermoeden uit dat, een verwisseling met ei n
der andere patdenfcjes bad plaats gegrepen.
Do man. wilde slechts een jongen als z ij n
'kind erkennen.
Dc vroedvrouw werd gehoord en deze ver
klaarde, zich bereid onder cede te bevestigen
dat ziji een kind van liet mannelijke geslaóht
had helpen ter wereld brengen.
Thans is het kind reeds geruim en tijd niet
meer in behandeling en' zou kunnen worden
afgeleverd, doch de vader blijft weigeren het
in ontvangst te nemén.
Wat moet cr met. dit kind: gebeuren 0|»
wicn rust dc verzorgingsplicht? Op de ge
meente die 't tijdelijk onder haar lvocie
heeft-, niet, wtant 't is geen vondeling. De
vader kan met. vervolgd, worden wege v ver
lating van een hulpbehoevende", want hij
onttrekt zich volstrekt niet aan. dc zorg voo:
zijn kind hij ontkent dat een bepaald kind
z i j n kind is
Er zijai reeds verschillende manieren over
wogen oan de quaestie voor den. realiter te
brengen en langs dien weg eene beslissing te
verkrijgen, docih geen enkele bleek tot r.rt
doel to kunnen voeren.
Namens de gemeente houdt mr. J. Kap-
peijne van dc Coppello, de stadsadvocaat. z>- h
met. do zaak bezig, terwijl de vader int i: ï-
dore Hen tot raadsman gekozen heeft.
Door dozen laatste is thans een weg voor
geslagen, die den realiter in staat zal stellen
een objectief onderzoek in te stellen,
Indien het» voorstel van mr. Hen van ge
meentewege geaccepteerd wordt, zal ra» :i iu
dit speciale geval van den rechter kt Ijgeu
etii onderzoek, op de w&je» zooais du ge
schiedt bij strafzaken, waar de rechter nifi
gebonden is aan de vorderingen van p.vkct
of verdediging, doch de wiaaaiheid onderzoek:,
onverschillig hoe partijien zich die voorstéi',en.
Er is dus nu kans, dat de al zoo lang
■hangende quaestie tot een oplossing zal ko
men. N. v. 3: 1>.
School- en Kerknieuws,
Curatoren van het StoiLpiaansdh-legaat
aan de rijks-universiteit te Leiden hebben op
de door hen uitgeschreven, prijsvraag, „Eeno
kritische geschiedenis van. liet begrip Sub
stantie in de nieuwere wijsbegeerte", twee
ailt woorden ontvange u
Het antwoord met hot motto „In het Be
grip begrepen" heeft de verdienste mot gloed
er. overtuiging te zijn geschreven. Daar tegen
over maakt zich bij de lectuur: al apoodig hot
bezwaar merkbaar, dat liet, tenzij wellicht
voor den ingewijde in Hegel's taaleigen, zeer
moeilijk is te verstaaft. Is het nu ©enerzijds
onbillijk van zulk een geschrift te ciaolien
dab het ook voor den 'geheel ongedeerde vol
komen klaar zij, anderzijds mag men hot toch
ihoqger cisdien: van bevattelijkheid stellen
dan waaraan hier voldaan is. Ondanks die
gegronde bezwaren tegen den vorm, had. liet
stuk nog voor lof in aanmerking kunnen ko
men, indien liet, in hoe bescheiden mate dan
ook, op het geheel© onderwerp o<f op een deel
er van nieuw licht had geworpen. Van wat
als uitkomst, uit zelfstandig onderzoek kon
worden aangemerkt, treft men er echter niets
aan. Daarentegen zijn, stellig onjuiste be
weringen or niet zeldzaam Alles saai inge
val. blijkt' hot moeilijke onderwerp de krach
ten van den schrijver tc zwaar geweest te
zijn. Voor bekroning kon. zijn werk niet in
aanmerking komen.
Gunstiger kan het oordeel luiden over het
andere antwoord, met. het motto„ld quod
semper sit simplex et uinius moidi et talo
quale sit." (Cicero, ,,Acad. Quaest" I. 8.) Do
schrijver daarvan heeft zioh moeite gegeven
hot onderwerp te bolioerschen. Met krachtige
lijnen schetst hij de door hem behandelde
donkstelsels en hel. lijdt geen twijfel
of dit werk met zijn helderen betoogtrant
zou lezers kuinnen vinden, vien het iets leer-
do, Intussehen worden dc genoemde deugden
minder, hoe verder het betoog naar den niun
worn n lijld voortschrijdt, on getuigt het laat
st© gedeelte, dat over de „energetica' van
Ostwald handelt, van eene vluchtigheid die
aan de warade van het geheel grootelijks af
breuk doet.
Curatoren hebben gemeend, ook dit tweede
antwoord niet to kunnen bekronen. Toch oor-
deelen zij, den ijver, door den schrijver aan
don dag gelegd, en den vorm van zijn werk
prijzenswaardig genoeg oan eenige aanmoedi
ging te verdienen Zij besloten daarom, indien
hij. zijn naam wil bekend maken, hom eene
som aan tc beiden van f 150.
Beade) inzenders zullen,, zoo zij| zich als
aplirijiver der aangeboden verhandeling legiii-
rriceren, hun liandsdlirift' kunnen tcrugont-
va ogen.
Voorts hebben curatoren als onderwerp voor
eene prijsvraag op hot gebied der zedekunde
gekozen ..De beteeken is en de invloed van
Nietzsche."
Antwoorden hierom worden ingewacht vóór
ultimo December 1903 bij den voorzitter van
het curatorium, prof. dr. J. van Leeuiwen.
tc Leiden. Zij moeten in het Nixlerlandsöh
of in het Latijn zijn geschreven, geteekend
niet eene spreuk eu vergezeld van een verze
geld briefje dat dezelfde spreuk draagt, on
waarin des schrijvers naam en adres zijn
opgegeven.
D© pri's voor een goedgekeurd antwoord is
do gouden medaille ter innerlijke waarde van
f 250 en f 100 in geld, of wol, naar verkiezing,
dc geheel e som in geld.
aiDe klaproos. Heibt g© haar, onze
heerlijk mooie klaproos Papa/ver Rh ocas
hebt ge haar, lezer, wel eens gloed gaaien,
gezien, wanneer vrouwe zonne bijna brandend
haar roodo wangen kustt© ou oen zacht koel
tje haar hoofdje wuif end bewoog. Wij zijn er
dezer dagen speciaal voor naar buiten gtgaan,
ouder een temperatuur van 82° Thar, in de
schaduw! De lucht trilde van do warmt© en
toen wij, onze Papavers bij, honderden en dui
zenden in 't oog kregen, dachten wijj eerst
dat daar tusschen dat golvende koren gracieu
st' lampjes met roode kapjes waren geplaatst,
en scheen hst ons toe alsof een zwerm roode
vlinders uit Insulindc waren overgekomen om
de bloemhoofdjcs dor Bunniksche klaver van
den nectar te ontlasten
Frappant gezicht, die sprekende kleuren
onder een wolikeloozon hemel lhj het meest
intense licht' dat men zich kan voorstelleu.
Hier geen stijve deftigheid, hier geen be
schaafdheid, onze Papaver is nog een vrij
kind der natuur, 't is alles losheid en bevallig-
hcid
Brengt zij, deze foe van 't land, den na-
tuurbeminnaar in verrukking, de landman
ziet haar ongaarne en verwonsoh't dat on
kruid naar de mokerheide. Intussehen, daar
zou het onze Papaver, onze Maankop niet uit
houden zij, werd dan niet behoorlijk op tijd
uitgezaaid, onderging niet do groote voorrech
ten van den wisselbouw, in één woord, had
hot niet zoo goed als nu. Met het koren is zij
uit zuidelijke landen tot ons gekomen, word
daarmede» uitgezaaid en geoogst, om de zaad-
korreltjes tuissdhen het boren te bewaren.
Maar ook andere middelen staan haar ten
dienste om „the struggle for life" met. succes
to voeren. Hoe onschuldig zij er ook uitziet,
zal men looh bemerken dat de plant van
onderen tot boven met. scherppuntige borstel
haren beizct is, zoodat. geen rups of slak haar
eenig leed zal veroorzaken. Gesteld dat zij
door het eene of andere insect gewond wordt,
dan treedt er een bibter vocht naai' buiten,
dat niet alleen den aanvoerder op de vlucht
doet- jagen, maar tegelijkertijd de wond door
een natuurlijk verband afsluit, en gemakkelijk
doet- hcelen.
Onze Maankop kan ook deemoedig zijn, be
zie liara maar eens in kmoptoestand, diei zij.
in jongen toestand op treurende wijze hangen
laat. maar naderen de bruidsdagen dan fier
het hoofd omhoog, en laat zi. zich door een
heir van aanbidders het hof maken.
Eigenaardig is hel dat- zij. bij 't ontplooien
van de kroon bladeren, vier in getal, de kelk-
bladeren afwerptdeze heeft zijl niet meer
noodig. Meeldraden zijn in vollen overvloed
vrij op de bloembladeren ingeplant en omge
ven de knobsvormige stamper, die het mid
den der bloem inneemt
Men heeft roomsche en protostantsahe klap
rozen do eerste onderscheiden zich van de
laatste doordat aan den voet' der vier kruis-
wijsgeplaatstc bloembladeren een zwarte vlek
voorkomt, die te samen een kruis vormen.
De naam klaproos heeft zij te danken aan
het» feit, dat. wanneer men dc bloemblaadjes
in do holte van de vuist legt en ex daarna
met do vlaikike hand op slaak dit een helde
ren knal veroorzaaktwaarbij liet blaadje
stuk kla.pl.
Wij. zouden nog heel wiat van onze klap
roos kunnen vertellen, maar zullen, het 'hier
bij! laten. Alleen nog dit: Wie niet te groote
bloemvazen op gracieuse wijze wil vullen, ga
naar buiten cn plukke daar een bouquet
•bloemknoppen, rangeert dew in do vaas met
grashalmen' en gij hebt den volgenden dag
ccn ..gloeiende" ruiker. Bloomen zijn dikwijls
reed's verwelkt vóór dat. zij ..thuis zijn
Het onderstaande artikel uit de
Nieuwe Holt. Courant nemen wij gaarne
over.
•Misschien vindt het bestuur der Vereeaii-
ging tot hef houden van kunstbesi houwingeni
er te gelegener tijd aanleiding in om in dén
i'ccd \an het slot vau het artikel werkzaam
te zijn
Gil ijk bekend is, bezitten de meeste schil-
derijjuiiiusca, zoowel hier tc lande als in bet
buitenland, een zoogenaamd depót, d. w. z.
(au plaats, waar tal van schilderijen, die om
dc ccn of andere redern niet publick tentoon
gesteld zijn, worden bewaard'.
Zulk een depot herbergt lang niet altijd
copieën en slechte stukken, maar bevat veel
al ja- mo-stal, die schilden jeu, die niet pas
sen in het kader van hot museum of die het
te vol zouden maken, indien zij werden ten
toongesteld Kortom, menig stuk. thans in.
een dépot bewaard, zou elders zc;.r goed op
zijin plaata zijn en menigeen kunstgenot ver
schaffen
In Pruisen is 3inds lang het denkbeeld ver
wezenlijkt. om schilderijen uit het depot van
het „Alt© Museum" eu van de ..National-
galerie" te Berlijn aan kleinere provinciale
musea in bruikleen af t© staan, een maat
regel, die alg meen geprezen wordt en leidt
tc't een gel ijk matige verspreiding der kunst
werken, die anders óf in het depót zotudeu blij
ven, of do musea in Berlijn tot- in den nok
zouden helpen vullen
In Saksen begint men. er thans ook mee. nu
de provinciesteden hun wensch te kennen
hebben gegeven, om uit) het overvolle museum,
eu het depót te Dresden schilderijen, in bruik
leen te ont vangen. De directie van het muse
um heeft thans een plan gereed,'dat algemeen
ir. temming vindt. De steden, die zulks wen-
schen, krijgen schilderijen voor hun reeds
be .taande of naar aanleiding van dezen maat-
regel op to richten musea, andere weer ont
vangen enkele stukken ter versiering van ge
bouwen'.
Mochten' wij hier te lande ook eens tot iets
dergelijks komen en het niet laten blijven bij
dien verston stap, door de directie van het
Ri'kvinuseum gedaan, om n.l. eenige schilde
rij n aan de universiteit te Utrecht af te
staan.
Ons Rijks museum vooral, maar ook. het
Maurits'huis, zijn te vol Wat li°t er dam
mror voor dé hand, dan b.v. aan Gr ningen.
Leeuwarden. A mersfoort, Arnhem, Nif
iiu'2cli. Middelburg, Dordrecht. Breda (om
slechts een greep te dóen) schilderijen af te
staan mits voor behoorlijke plaatsing worde
zorggedragen.
In dit laatste „mits" zal wel de oorzaak
liegen, waarom: onze regeering nog niet don
door Duitecliland en Frankrijk ingeslagen weg
is gevolgd. Eerst- moeten, dunkt ons, evenals
dat thans in Saksen is geschied', ook Mor te
lande in do provinciesteden stemmen opgaan
tot uitbreiding of stichting vau zalen, gc-
A'hikt om dn- stukken, welke om een of an-
dei o reden m Amsterdam, en elders kunnen
worden gemist, tentoon te stellen. Dit. ver
hoogt niet alleen den kunstzin in de bedoelde
steden, maar brengt, gelijk ieder museum dat
doet, ook voor de stad. waar hot zich bevindt.,
materieel voordeel aan.
Amersfoort'» oufstrekeu.
Wij lezen met genoegen onderstaand
artikel iu het N. v. cl D.
Wij. vonden liet interessant genoeg om het
in zijn geheel over is nomen, vooral omdat,
de inhoud zoo nauw vei ban houdt met de
Amersfoortache belangen
Eon schilderachtig oord i u
het midden des lauds.
Indertijd werd op de wenscheJijikheid van
aansluiting, door ecu openbaar middel van
ver vloer tusschen Baarn en Zeist, gewezen.
Eerder du.n men dacht werd aangelegd en
kwam iu exploitatie do spoorlijn BeamSoest
Do BiltUtiixht. door de Contraal-Spoor-
w.g-Maatschappij En betrekkelijk spoedig
citaarua zag men diezelfde Maatschappij met
lof fel ijken ijver de spoorlijn De BiltHuis
ter Heide (Soe& ter beng)Zeist aanleggen
thans ook in exploitatie. Baarn en Zeist, die
beide .schoonste dorpen van het Sticht, zijn
dus nu verbondten, onde Maatschappij
heeft eer van haar werk. Keuri- en geriefe
lijke wagons, matige prijzen, een flink aan
tal trainen, nette- ©u mooi-gobbuwde stations,
beleefd peisoneel, kortom, men kan der
Maatschappij toewensulien, genoegen en voor
deel van haren doeltreffendeu arlieid.
Mogen wij m liet algemeen belang een
wensch uiten, hij, is deze, d!a,t die Maatschap
pij «ut oo-k het schoonste' gedeelte vau die
licfolijjko oorden ga doorsnijden;, de route
van het Huis ter Heide uo«r Amersfoort
Dcice stad bouwt aan, in den omtrek van
het nieuwe station, in de richting dér Vlas
akkers en Soesterberg. Mocht de Centrajal
Spoorweg Maatschappij kunnen besluiten te
trachten vau d'at station af, onderlangs en
om den Amersloortsohen Berg heen of er
over, maai i hij niet wat steil? - glooieud-
ïijzeno in fjo richting van het voormalig twee-
u tolhuis tusschen Amersfoort en Sooster-
uwg, eu van dat Minus langs den Rijks
straatweg tol aan het station Hui» ter Hei
di.ceoi openbaar miidde. vam vervoer te ex-
ploiteeren. zij aou het schoonst, en later zeer
zeker druksl bezocht deel den* proviucie
Utrecht, alsdan volkomen voor haar vervoer
in hare hand hebben Zeist en Amersfoort
waren dan ook eindelijk rechtstreeks verbon
den. Die streken werd en. dan natuurlijk des
te eerder bebouwd en men krijgt een aange
sloten gehete van Dc Bilt langs het Huis ter
Heide naar Amersfoort, tevens iu rix>hibstrcek-
lohte aansluiting met de hoofdstad van liet
Sticht. Utrecht
De gegevens voor grooteu riek naai' dio
streken zijn inderdaad niet gering: natuur
schoon, tal van dennombosschcn. niet hun op
wek kendo eiti versterkende geuren, uitgestrek
te terreinen, roepend cm kapitaal eu ondér-
iieuiingsgecet, tot. villaibouw, tu beginnen
langs den Rijksstraatweg naar Amersfoort
(een prachtige gelegenheid tot werkverschaf
fing aan veie werkzoekenden) volop gelegen
heid tot wandelen en rijdenhoog© en droge
ligging (de putten zijn cr, tot aan het zaïk-
wa terp oil, van pi. m. 20 tot pk m. 30 meter
diep, waarbij dan nog komt de niet onaan
zienlijke hoogte d«i' heuvels)de grond
met bemesting voor moestuin en zon
der des.© voor boscheulbuur, geschikt en
dankbaar; de atmosfeer allerzuiverst en ver
reikend zuiver, ï'tcriel en lokker drinkwa-
Icr. waarbij,, voor diepe putten, van turbino-
luohlmaohincs kan worden gebruik gemaakt,
terwijl, begeert mèn dit niet, dó hoofdbuLs
dor Utreototswhe Wfaifcerleiding-Maatschappij
in de onmiddellijke nabijheid is, den gelieie-
len Rijksstraatweg ang: Het groot© water
reservoir dezer Maatschappij, op een huogen
heuvel, is er overal zichtbaar. De waterdruk
is aanmerkelijk. Soesterberg is een der hoogst
gelegen .punten van ons land.
Wie dit liefelijk gcl'egen dorp wil leeren
kennen en tevens dc oversckoone panorama s
of vergezichten vaai den Soester- en Amers-
foortsehen Berg wil genieten, raden wc aan,
can, na aa.n het stat Lm Huis ter Heide afge
stapt, het geheel e dorp, langs den Rijks
straatweg naar Amersfoort, ben einde, door
en, tot even voorbij, het landgoed den Ouden
Tempel, op gewandeld, ten silotte. van. d'aa*-
linksaf, langs een land/weg tegenover het land
goed de Eikenhorst, op het heideveld geko
men, te zijn de heuvels bij voormeid wa-
ter-resen cir te beklimmen en vaoi daar. langs
die met heide begreeido heuvelruggen te .van-
clelen, oostwaarts tot waar zij# na zuidwaarte
sohe ombuiging, bij den Waterlieuvel en het
voornoemd voormalig' tolhuis, met een land
weg, op den Rijksstraatweg uitkomen Van
daar volgt men, links omslaande, den straat
weg naar Amersfoort
Óp den afgelegde» tocht heeft men links
voortdurend vergezichten «p Eemvallci en
Eem, Zuiderzee mi op Soest, Baarn, Eemnes,
Bunschoten on Hogel'andi met hun torens;
voor en achter u verheffen zich statig de grij
ze hoofdtorens van Amersfoort eu Utrecht
rechts Woudenberg niet de bakende Pyra*-
niidc, het nog veel oudere Oud-Leusden, en
Zeist met toren cm bosschen (des »>mcra
trekken de. sterk tegen hot heidebruin en
het wentelend blauw der bosachen afstekende,
hagelwitte, tenten van het Zeister kamp dé1'
genie, de aandacht), terwijl men, aan den
Amersfoortschcn Borg aangekomen, op den
Galgen berg. anders gezgd cl n heuvel met do
zes lwompjes. moet gaan en van daar een
kijkje nemen op liet in d^ diepte liggende
Amersfoort., cle Grobbeteinie, dv Leusdener
heide on de Raaidenbergschc, Hoiligenbcrg-
söho, Lookhorsten- en Trecker bossohem.
Van het Hotel Berg, benedenwaarts, den
straatweg volgend naar Amersfoort, kan men,
dén voorgenomen bocht nu volbracht zijnde,
van daar per spoor de terugreis aanvaarden.
Van een dagje aan voormelden tocht be
steed, vernam ik nooit, dat 't iemand be
rouwd l'i.id
Een wandelaar.
