r.
beid voor vrouwen Spr. heeft dit niet kun
nen inzien. Het geldt hier niet anders dan
een nuttigen tak van bedrijf te helpen.
Spreker waardeert hot in den minister dat
hij een on wettigen toestand niet langer wil
lx»tcndigwa en een. bedrijf wil steunen dat
tot heden «onder bezwaar door vrouwen ge
dreven wordt en gedreven kon worden.
Dte Minister van Binnenland-
s e h e zaken (de hoer Kuyper) dankt voor
den ondervonden steun. Het hoofdmotief voor
do indiening van dit ontwerp is geweest een
eindt* te maken aan een toestand waarbij
vrouwen op het papier des snachta sliepen
maar in: werkelijkheid arbeiden. Een tweede
motief wfc»8 om juist do naohtarixsid voor
vrouwen bdj de haringspcefterij in do toe
komst een einde te cloen nemen door vinding
rijkheid, VAil do industrie a»lve. Het zal 's mi
nisters dool rijn om do nachtrust voor de
vrouw steeds meer te verzekeren. Wat is oor-
naak van den huidigen toestand Eenvoudig
dat men m 1889 om de haringspeoterij hee-
lemaa! niet gedacht heeft. Bovendien huid meai
in 1889 nog geen arbeid»-inspecteurs en was
van de haringspoeterij, volatrefct nnot op de
hoogt**. Door het to hard van stail loopen in
1889 is de huidigen toestand ontstaan en nu
inoet men trachten die fout te 'herstellen
Het hariugspeeten op zee gaat. niet bij do
bewegelijkheid van de kleine scheepjes en de
teerheid van de vischjes. Bovendien zou men
dan een rookerij aan boord moeten hebben.
De visahjes als vsrsohe visch te verkoopen
zou slechts gaan bij kleine hoeveelheid en
daddijken afzet Het ia ministers voornemen
om ui liet ontwerp Arbeidswet diub aanhan
gig gemaakt zal' worden,, de details op te
nemen tot dusver in bestuursmaatregelen
vastgesteld.
Overigens verzekert de miniate- dat bij
het kabinet geen enkele neiging bestaat om
meerden' uitzonderingen te maken. En ver
toonde zich die neiging dan zouden zoowel
aan de overzijde als hier genoeg l>ewnkers op
staan voor de nachtrust van de vrouwen Da
nachtarbeid waarvoor hier uitzondering ge
vraagd wordt zal hoogstens tienmaal per jaar
voorkomen.
Maatregelen zullen worden genomen in
het belang van zedelijkheid en hygiene, ter
wijl een hoogur loon voor nachtarbeid zal
moeten worden betaald. Ook zal gezorgd
worden, dat slechts een zeker aantal uren
door vrouwen nachtarbeid wordt verricht.
De beraadslaging wordt gesloten, en het
wetsontwerp «onder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Panitsersohip.
Aan de orde is het wetsontwerp tot ver
heuging van Hoofdstuk VI (Marine).
De heer Van Alphen constateert dat
hek vraagstuk der bimienlandsche defensie
weer op de lange baan wordt geschoven. Se
dert jaren zijn de plannen voor de binnen-
landsoho defensie in ©werking bij dc staven
van Marino en Oorlog en het wordt meer
dan tijd, zooals Spr. reeds meermalen be
toogde dab eindelijk die plannen eens
worden, vastgesteld. Wanneer die plannen
warm ingediend en behandeld, dan, zou voor
de minister vtan Marine het tijdstip van han
delen gekomen rijm. Niettemin wil Spr. zijn
stern aan dit ontwerp niet onthouden, om
dat hij versterking van materieel voor do
buiten!andéohe defensie noodig acht. Met de
détails van lust te bouwen schip kan Spr.
zied» echter niet geheel vereenigen. Bescher
ming van hot gesehut en Lektorpedos acht
hij z«w noodig en hij betreurt het, dat de
lx'soheaming verminderen zal. om zwaarder
geschiut te kunnen voeren.
Voorts geeft Spr. eenige wenken omtrent
do inrichting den* stoomketels en het kolen-
verbruik. Het streven moot zijn spoedige e*i
krachtige stoomontwikkeling bij een mini
mum kodenverbmi'k. Het corps machinisten
eisoh. naar sprekers meening, dringend or
ganisatie en aanvulling, opdat voldoende per
soneel voorhanden zij.
Do ,1mmt van Wel d eren Rengers
adht hot voorziahtiger om geen golden toe
te staan, zoolang er nog onzekerheid bestaat
bij Marino en Oorlog omtrent dé kustver
dediging.
Wat dit schip aangaat, sluit Spr. zich aan
bij de meening van den heer Goekoop, dat
de aanbouw daarvan noch urgent, noch ge-
wenscht ia.
De heer H avelaar vindt do houding
van den minister van marine volkomem cor
rect. nu de minister van oorlog verklaard
heeft nog niet gereed te zipu met zijn plannen
voor do kustverdediging. Do minister van
marine kon nu zijnerzijds niet eenzijdig voor
stellen doem en een onderdeel' van het plan
voor do kustverdediging voorstellen. Spr. er
kent, dat do geldmiddelen niet zoo gunstig
rijn, maar wij hebben te kiezen tusschen het
i natandhoudeo onzer marine als zeemacht of
er een politic-marine van t» maken. Hij meent
dat de houding des ministers niets dan lof
verdient.
De minister van Marine (de heer
Kriry») heeft, reeds gezegd waarom hij niet
een schip voor do binnenlandsdhe defensie
heeft gevraagd en do hoer Havelaar heeft dit
zeer juist nog eens uiteengezet.
Zoolang Oorlog niet gereed is met zijn plan.
kan Marine zijn plan niet uitvoeren, en dus
geen schepen voor de binnenlandsche defensie
aanvragenhoezeer die ook noodig zullen zijn.
Het gevoelen van den heer Rengers, die zicli
beriep op den heer Goekoop, kan de minister
dan ook niet deeleu. En wat zou het geven
een defensieplan in te dienen, zonder de ge
gevens om het uit te voeren. De mi nieter be
antwoordt hierna de technische opmerkingen
van den heer Van Alphen. Onze dokken in
-Amsterdam en Den Helder laten niet toe om
do schepen breeder to maken. Het doen ver-
Valfan van de kanonnen van 7.5 oM. zou de
minister zeer betreuren, omdat daarmede
zeer snel kan gevuurd worden. Alles zal ge
daan worden om do bewoonbaarheid der sche
pen ook in dè tropen zoo goed mogelijk
te maken.
Het spijt do minister, dat de heer Ren
gers het «chip noch urgent, modhi gewenscht
acht. maar gelijk reeds gezegd is, do minister
•kan dat niet toegeveu. Met hot tegenwoordig
getal schepen kan niet in den algemeonen
dieuat voldoende worden voorzien. Zelfs niet
als dit schip zal zijn aangebouwd.
Do beraadslaging wordt gesloten en het
wetsontwerp zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
De Kamer is daarna uiteengegaan tot. na
dere bijeenroeping.
Stalen-Generaal.
Mtaatabffirootlus rnsr ItMHI.
Hoofdstuk VIII (Oorlog).
Het hoogere eindcijfer is een gevolg van de
uitvoering van de Militiewet van 1901 en van de.
naar de minister vertrouwt, nog vóór het einde
van liet loopende jaar in werking te treden, be-
vordenngs- en pensioenwetten, terwijl daartoe
mode heeft, bijgedragen de omstandigheid dat
voor kleeding en, voeding meer geraamd moest
worden,.
Op dezo begroeting zijn uitgetrokken de ver-
eisohfte gelden om, in den loop van, hel jaar 1903
te kunnen overgaan tot ihet oprichten van één
nieuw regiment infanterie.
Hoewel het algemeen plan voor de legeruit-
breiding in hoofdtrekken in vastgesteld, was her
nog niet mogelijk daaromtrent eene definitieve
beslissing te nemen.
Voor zooveel toch b.v. dc boreden artillerie
betreft, moet de nieuwe organisatie lerbandl hou
den met de voorgenomen bewapening met anel-
vuurgeschut. Intussohen zijn de proeren nog nuet
zoo ver gevorderd, dat eene beslissing kan wor
den genomen met betrekking tot het- snelvutir-
■materieeli dat voor onze bereden artillerie als het
moest geschikt moet worden geoordeeld.
Ten aanzien van liet wapen der infanterie staan
de plannen van den minister evenwel vast en
deelt luj inede, dat het zijne bedoeling zou zijn
dat wapen., thans bestaande uit negen regimen
ten. elk van vijf bataljons, waaraan in geval van
mobilisatie een zesde wordt toegevoegd, geleide
lijk uit te breiden tot twaalf regimenten, elk in
tijd van vrede bestaande uit vier bataljons, waar
uit in, geval van mobilisatie onmiddellijk zes
bataljons moeten gevormd' worden. Voor geval
van oorlog zou daardoor doen verkregen worden
eene uitbreiding met 7254 18 bataljons, ter
wijl voor vredestyjd' het aantal van die anderdee-
len inet slechts 3 zal toenamen.
De Mm. stelt zich voor, evenals zulks op deze
beg rooting i* geschied, ook op die voor de jaren
1904 en 1905 de vereischte gelden uit te trekken
voor de uitbreiding met één regimentsstaf en één
bataljon, waardoor dan in laatstvermeld' jaar de
gcheele noodig geoordeelde uitbreiding op voet
van vrede verkregen zou worden. Door deze rege
ling zou uitvoering worden gegeven aan 's minis
ters voornlemen om het beschikbaar komend meer
der personeel in de eensite plaats te gebruiken om
de vredessterkte van de tactische eeniheden groo-
ter te maken en voorts om. in geval van oorlog
onmiddellijk zooveel eenheden van voldoende
sterkte te vormen als met de beschikbare man
schappen en met behoud van eene genoegzame
sterkte der depóts zijn te verkrijgen. Het blijft
voorts '«ministers bedoeling om bij het wapen
der infanterie bet ondersoheid tusschen veld- en
bezettingstroepen te doen vervallen.
De in geval van mobilisatie onmiddellijk to
vormen bataljons zullen eventueel worden be
stemd om aanvankelijk dienst te doen als bezet-
tings- en bewakingstroepen in de liniën en stel
lingen. Zij zullen later, naarmate die taak kan
woiden, overgenomen door de landweertroepen,
voor zooveel noodig, beschikbaar komen tot ver
sterking van .het veldleger.
Daar het- wenscheljjk is om nu en dan officie
ren. behoorende tot den grooton staf. te doen
dieelnemen aan oefeningen, u» daarvoor als toe
lage f 100 uitgetrokken.
De voorgenomen uitbreiding van de vredes
organisatie van het wapen der infanterie met
drie regimentsstaven en drie bataljons maakt,
noodzakelijk om ook de kazerneering uit te brei
den.
Bij de ter zake ontworpen dislocatie is, voor
zooveel zulks met het oog op mobilisatie-belangen
■mogelijk was, rekening gehouden met de in som
mige garnizoenen beschikbare ruimte daaren
tegen maakt de vergrooting van de getalsterkte
der compagnie on het noodig enkele bataljons uit
andere garnizoenen, waar de kaïzerneruimte zeer
bekrompen is. naar elders over te brengen.
In verband met een en ander lagt het in do
bedoeling om in 1903 het garnizoen te .Leeuwar
den te vermeerderen met een regimentsstaf en 1
bataljon hiertoe moet de bestaande kazerne wor
den verbeterd, terwijl door gedeeltelijke verbou
wing en door huur moet voorzien worden in
logies voor de maréchaussees, thans in de infan-
terie-kazerne gehuisvest Uitgetrokken is voor
een en ander f 40.000.
Te Assen moet een kazerne voor een bataljon
worden bijgebouwd, die in 1904 aal worden be
trokken. Als eerste termijn is daarvoor 2 ton uit
getrokken.
Het garnizoen te Haarlem zal mede cejie uit
breiding ondergaan met een regimentsstaf en 1
bataljon.
De daarvoor benoodigde ruimte is voorhanden
in de gebouwen, vroeger in gebruik bij do Mili
taire School.
Voorts zullen ook .te Nijmegen een regiments
staf en 1 bataljon meer worden gehuisvest.
In verband met een vroeger ingediend wets
ontwerp zijn thans voor de kaaserneering aldaar
geen gelden uitgetrokken.
Een kazernement voor 2 bataljons zal gebouwd
moeten worden te Bde .beide kazernes zullen in
1906 gereed moeten zijn.
De kosten van de geheels uitbreiding van de
kaaernioering to Haarlem zijn geraamd op f 95,000
Voor 1904 wordt nog op f 24,600 gerekend', zoo dat
als le termijn f 70,400 is uitgetrokken.
Wijziging Kfitrliie-bcgrootiug 1901-
Een wetsontwerp is ingediend, strekkende
In. tot verhooging van die artikelen der Ma-
rinebegrooting voor het dienstjaar 1901, welke
ontoereikend zijn bevonden
2o. tot aanwijzing op den dienst van 1901 van
eenige vorderingen, behoorende tot het afgeslo
ten dienstjaar i900
3o tot vermindering van andere artikelen
dier begrooting, waarop werd overgehouden.
Het eindcijfer blijft onveranderd
O. a wordt voorgesteld eene verhooging met
f 157.000 van het artikel machines e. <1.m
doordat aan de Kon. Mij. de Schelde te Vlissin-
gen als contraetante van de vervaardiging «Ier
stoomwerktuigen van Br. Ms. pantserschip Ko-
r.ingin-Regemcs eene premie van f 50,000 moest
worden betaald omdat bij de .proef toch ten van
dit «diip tegenover eene gecontracteerde vaart
van 16 geogr mijlen eene vaartsnelheid werd be
reik* van 16.91 geogr. mijlen, terwijl f 73,000 meer
was benoodigd voor voorziening aan de ketels en
stoomwerktuigen der defensie-vloot eu der sche
pen voor den algemeenen dienst.
Berichten.
Z. K. H. do Prins wordt a. s. Maan
dag uit Aken op Het. Loo terug verwacht
Na zijn terugkeer zal definitief tto dag be
paald worden, waarop H. M. de Koningin tn
de Prins de reis naar Mecklenburg zullen
aannemen.
Gedurende en na afloop van het on
derzoek der Staat ebegrooting in de afdeelin-
gon van de Tweede Kamer, zijn reeds ver-
gclicLdeno commission van rapporteurs bijeen
geweest tot bespreking van do punten voor
ae verslagen.
De commissie voor de Indische begrooting
is tegeu 24 dezer samengeroepen ter vaststel
ling van het voorloopig verslag.
Van het tijdstip waarop het Koloniale bud
get in staat, van wijzen zal zijn, zal 't afhan
gen of de Kamer tegen 11 dan wel 18 Novem
ber zal worden bijeengeroepen
Dé comniand'anti van de Italiaauseihc
marine, de heer Elia, die reeds eenige maan
den geledien bij een verblijf te 's Gravenhage
aan het departement van Marine met den
minister eu met den chef van den torpedo-
dienst een onderhoud had over de inrichting
van torpedo», legde gisteren andermaal een
bezoek af aan het ministerie van Marine.
De minister van buitenlandsche zaken
brengt hierdoor ter algemeen© kennis, dat
varn 2226 October e.k. te Berlijn een inter
nationaal congres zal gehouden worden, ter
bestrijding der tuberculose.
Aan lion, die dat congres wenschen bij te
wonen, wordt verzocht zich te wenden tot
,Hr. Ms. gezant to Berlijn, jhr. Van Tets van
.Goudtiaan. Vossstrasso 16, Berlin W, 9.
Do Staatscommissie voor do Zudd-Afri-
kaanacho sdhadevergoediugen verzocht met
het oog op het groot belang ivan velen bijl dezo
zaak, onderstaande aankondiging te willen
opnemen
Do door de Staatscommissie voor de Zuid-
Afrikaanscho schadevergoedingen naar aan
leiding van de bij haar ingekomen bezwaar
schriften herrieno lijst van hen die, ingevolge
do bepalingen van het Kon. besluit van 5 Fe
bruari 1902, no. 23, voor eene uitkeering uit
de door de Staatscommissie to verdeelen som
in aanmerking komen, benevens van de bo
dragen welkei aan bedoelde personen zijn toe
geschat, zal voor belanghebbenden ter inzage
liggen ten bureelo van den secretaris der
Staatscommissie, 3, Binnenhof, to 's Graven
hage, op 20, 21, 22, 23, 24, 25 en 27 October
1902, des voormiddags van 9 tot 12 uur.
Verzoeken om schriftelijke mededeeling be-
troffende den inhoud der lij&t, zul Ito onbe
antwoord blij,ven.
Belanghebbenden worden er nogmaals op
gewezen, dat de op de lijst voorkomende bo
dragen niet in liun geheel zullen kunnen wor
den uitgekeerd, aangezien dé te verdeelen som
daartoe niet voldoende zou rijn.
Bezwaren tegen de voorgestelde verdeel ing
kunnen alsnog schriftelijk bij de Staatscom
missie worden ingediend' tot uiterlijk 29 Oc
tober 1902.
De Staatscommissie voornoemd,
E. N. Rahuöen,
Voorzitter.
Beelaerts van Blokland,
Secretaris.
Prof. Middendorp uit Groningen heeft
zich naar Parijs begeven, om in eene confe
rentie van „La Société Médicale des Practi
cians de Paris" eene voordracht met demon
stratie te houden over den aard der tubercu
lose en hare geneesmethode.
'Door het hoofdbestuur der Ned. Mij.
voor Tuinbouw en Plantkunde rijn benoemd
tot leden der commissie van toezicht op het
nieuwe Tuinbouwblad de heer en dr. J. Th.
«Cattie te Wagen in gen, J. G. Hazioloop té Alk
maar, Anth. Koster te 's Gravenhage, J. C.
do Lange te Rotterdlani en C. van Lennep to
•Eist.
De Christen- democraat. Reeds
Lang hadden geruchten de rendu gedaan om
trent de oprichting van een Christelijk demo
cratisch weekblad, dat zou staan onder redac
tie van de hoeren Staalman en mr. T. do
Vries..
Die geruchten bleken waarheid te bevat
ten ou Iheb nieuwe 'blad' is Woensdag vor-
sdhenem. Ven-der blijkt dat het' bericht
onjuist is, volgens hetwelk dit nieuwe blad
deel zou uitmaken van het blad „Maatschap
pelijk Welzijn Het heeft met dit blad geen
connectie hoegeuaamd.
Hot nieuwe blad wordt door den heer
Staalman in „Extra-Tijding in gesprekken
van Jaap en Tijp volgender wijt, geïntrodu
ceerd:
„Jaap. Woensdag verschijnt h»t nieuwe
weekblad onder redactie van Staalman eu
mr. Do Vries. „De Christen-democraat" zal
't heeten.
Tij^. Wat zeg jo daar? Zal 't dan toch
waar wezen
Jaap. Ja zeker: voorloopig is t een Week
blad.
Tij». Wel drommels! En gaan ze tegen
Kuyper z'n staatkunde in?
Jaap. Och kom, laat je toch geen knollen
verkoopen.
Zo bedoelen niets andera dan do regoeriug,
voor zoover noodig, to herinneren aan wat zo
als Olin.»—.jik ministerie verplicht is te doen
en te laten, want je zult me toegeven, zoo
af eu toe loopt 't. de spuigaten uit
Tijs. Dat lielooft wat! Schrijft- mr. De
Vries goed, of is 't zoo'n lijpaer, zoon zakkies-
plakker
Jaap. Ik Ken 'm niet, maar je moet maar
zoo rekenen, hij en Staalman dat zal wel we
zen zoo potje zoo pannetje, en dan weet jij
do rest wel. Ze hebben mekaar bepaald niet
toevallig gevonden. Hij moot 't klappen van
de zweep behoorlijk kennen."
Nadat, dan de abonnementsvoorwaarden be
sproken zijn, eindigt het discours aldus:
„Tijs. Ik zal ,,de Christen-Democraat
met twee handen tegelijk ontvangen Jaapie,
dat beloof ik je. Zoo iets moeten wc hebben
Dr Kuyper zijn we als leider van de anti
revolutionaire partij, zoo goed als kwijt-, die
is nou de lcidar van een samengesteld minis
terie, en nou zal 't heel erg best wezen, als
onze menschen er maar eens goed bij bepaald
worden, dat wijl daarmee geen coalitiepartij
rijm geworden, maar dat we nog altijd zijn
anti-revolutionairen, christen-democraten zoo
als dr. Kuyper zich noemt, die door hem zijn
gekweekt en opgevoed."
De „Nedcrlandsche Drukkersbond"
hield gisteren in het American, Hotel te Ara
sterdam ccne aJgemeene vergadering, onder
leiding vam den heer A. H. Holdert, ter be
spreking van het door het hoofdbestuur on
cené commissie (dé heereu A. Stok eni F. J.
Bel infante) ingediend! voorstel tot stichting
eener onderlinge verzekering voor leden van
den bond, in verband met de Ongevallenwet.
Do voorzitter betuigde in zijn openings
woord bijzondere sympathie met het beginsel
der Ongevallenwet, echter daarbij voegende,
dat de uitwerking van het beginsel in die
wet naai* zijm inzicht zoo gebrekkig is, eu
bracht vervolgens het denkbeeld der oprich
ting eener verzekeringmaatsabappijj uitslui
tend voor leden van den boud ter sprake.
Na uitgebreide discussie werd beslaten tot
oen onderlinge verzekering over te gaan, al
leen voor leden vam den bond.
In de algemeene vergadering der Evan
gelische Unie, die op 27 en 28 November to
Tiel zal gehouden worden, zullen de volgende
onderwerpen worden behandeld:
1 Door het hoofdbestuur wordt voorgesteld
1. Wijziging van art. 28: De negen leden
van het hoofdbestuur worden bij voorkeur
uit do verschillend© doelen des lands geko
zen door dé aJgemeene vergadering. Het.
hoofdbestuur en boofdafdeelmgen kunnen
candidaton stellen.
2. De algemeen© vergadering drage het
hoofdbestuur op, eene commissie te benoe
men, die zich constitueer© als bureau van
informatie, waai* kcrkeradën inlichtingen
kunnen oekomen omtrent de richting vam
proponenten, die zich beroepbaar hebben
gesteld.
j Verder zal worden behandeld
a. De jongste voorstellen tot reorganisatie
der Ned. Herv. Kerk". Inleider prof. dr. T.
Cannegicter. hoogl. to Utrecht.
b. „Kan in dc Ncd. herv. kerk bet ge
meen tr leven voldoende tot zijm recht ko
men?" Inleider ds. G. Aalbers, pred. te Gou-
tum.
Het hoofdbestuur heeft voor de drie vaca
tures de volgende drietallen opgemaakt:
a prof. T. Caunegieter, te Utrecht; prof.
L. Knappert, te Leiden, en prof. H. U. Mey-
boom, to Groningen; b. prof. B. D. Eerd-
mans. té Leidenprof. M. A. Goossen, te
Leiden, en prof. J. Offerhaus, te Leiden
c. A. -T Adriani, pred. te Waimeuhuizen
dr. C. Hille Ris Lambers, pred. te Haaks
bergen, en dr. G. Nijhoff, pred. te Tiel.
Uit het 30ste jaaryerslag van de \er-
eeniging „Barnabas" tot steun van weduwen
en weezen van christelijke onderwijzers in Ne-
1 derlamd blijkt, dat deze vereeniging iu die 70
jaren ui'gekeerd heeft de som \:u
j 305,259 s7£.
I In het boekjaar 1901—1902 kwamen 37 v
duwen en 91 minderjarige kiudereu voor ue
jaarlijksche uitkeering in aanmerking, rat,
door do verbooging der entributiën der er-
kende leden, niet behoefde verminderd to
worden en een totaal bedrag van f 21.060.49
vereiscüte.
De verdeelingskas voor het 31e boekjaar be-
j draagt f 21.734.11.
De inkomsten der vereeniging bestaan uit
aan contributiën, kindergeld en inlagen, be
dragende ongeveer f 12,600; aan giften en
subsidiën van vereenigingen, kerkvoogdijen,
schoolbesturen en bijzondere personen tot een
bedrag van ruim f 4000aan renten uit het
vaste kapitaal, gevormcl grootendeels uit erf
stellingen en giften in eens tot eën bedrag
van f 5250.
Eet kasteel H e e s w ij k. Met de
onlangs te 's Hertogonboschi gehouden veiling
va-u kostbaarheden uit het kasteel Heeswijk,
in het geheel de zevende auctie van dezo her
komst, door de Auiaterdamsche firma Frede-
ri'k Muller Co uitgevoerd, is het totaal van
d« opbrengst gestegen tot ruim f 600.000.
Wanneer men bedenkt, zegt de Br.cdasche
Courant, dat een Parijscho expert, door do
familie Van de» Bogacrde daartoe geroepen,
voor enkele jaren do totale waarde taxeerde
op uicb meer dan: 24 ton, dan, is dé opbrengst,
wel zeer hoog.
Toch is nog niet alles onder deni hamer ge
bracht. want. nog blijven to verkoopen do bi
bliotheek, waarin een zeldzame reeks boekeu
over Brabant, met Brabantsche drukken, ste-
dcbcechrijvingen enz., benevens het rijke pen
ning- en muntenkabinet. dat door wijlen den
numismaat Roest werd beschreven.
Het kasteel zelf. aldus langzamerhand go-
heel ontdaan van rijn schatten, scliijnt be
stemd om langzaam maar zeker tot- den staat
van ruïne to vervallen. De vraag dringt zicb
daarbij op, of er geen betere bestemming ware
te geven aan dé kostbare glasschilderingen
die in do vensteJs zijn geplaatst, gebrande
glazen van historische waarde en voor do ge
schiedenis van steden en geslachten van groo-
to beteekenis.
Straatjongens zullen zo weliswaar in dezo
landelijke omgeving niet ingooien, maar door
klimaat-in vloed em, door verzakkingen enz.
moeten zo op den duur bezwijken,, nu zij niet
aan den buitenkant, maar alle slechte van
binnen zijn beschermd.
Indisch vlechtwerk. Men
meldt ons
Do thans gesloten tentoonstelling van In
disch vlechtwerk te 's Gravenhage had in
het geheel ruim 2500 bezoekers, do leden dei*
vereeniging daaronder begrepen.
Van de gelegenheid tot bezoek tegen ver
minderd tarief werd door verscheidene on-
derwijp-i n rich tingen gebruik gemaakt en lie-t
was1 vooral op de Zondagen, dat men uit de
burgerijl en uit den werkmansstand belang
stellende bezoekers zag. die met aandacht al
les bekeken en gretig luisterden naar de in
lichtingen. door een der aanwezige commis
sieleden of door de der commissie assistee-
rende dame gegeven.
Onderzoek naar Neder-
landsch fokvee. Vanwege do Duitsclie
regeering wordt tegenwoordig een onderzoek
ingesteld naar het fokvee in Nederland1. De
heer Karl. Hofïnainn, adsistént aan de „Kö-
niglich© landwirtschaftliche Akadeinie", te
Bonn, bezocht daartoe reeds Noord-Holland,
de IJselstreken, Groningen, Friesland en do
•nistreken van Meppel.
In laatstgenoemde streek beriéhtigde hij
op aanraden van den rijkslandbouwlecraar in
Drente, den heer J Elema, de boerderijen
ivan do h~cren J. Derks. Brouwer en W.
Arends. Hij betuigde zijne bijzondere ingeno
menheid over den veestapel dezer boerderijen
Van enkele fraaie dieren werden photogra
ph ieën genomen.
Ook omtrent het Nod. Rund- en Stamboek
werden door den heer Hofmann inliohtingon
ingerwonen
Het doel van den bezoeker was. zooals deze
mededeelde, tc onderzoeken welk Ned er-
land sch veeriag het beet bij bet Duitache pas
Per 8
Men
Afiood
Dne
Zon-
Advert
'i me
te, om dan later daarvan aan te koopeti
leden jaar was o. a. voor 20.000 Mark fok
tcriaal aangekocht uit Zwitserland.
De bezoeker stelde bijzonder veel
in gelijkkleurig vee, bijv. stallen uitsluib
mak zwart-bonteu, rood-bonteu, valen
koppen, enz., welke hij daar eclitelr niet
trof. N. v*. d, ti
Nog o o n, I 0 0-j a r g e. jjt;
wed. Bekcina, té Bellinjgcmeer, ge©,
cum (Gr.), is dezer dagen 100 jaar gBirorti
Zij is dc oudste inwoonster van Hucsidj
Mooie berechting. Volgens
bericht van het Schoolblad, hoeft in de
derw'ijzersvergadering te Bramen op 1\
teniber jl. do arrondissemcnta-schoolopji^
medegedeeld dat aldaar sedert het begin u
jaar.si, terzake van de leerplichtwet, 1166u
maningen zijn verzonden, 948 mededeel)»,
aan de Commissie tot wering van schoof
zuim, 612 aanzeggingen tot proces, terwijl
processen-verbaal zijn opgemaakt, waarvan j
nu toe slechts 8 zeggc acht duor^
kantonrechter zijn behandeld.
Als men vroeg of laat tegenover zooi-
gunstig© getuigenissen van elders, de fc
lvoort luiden, dat er toch streken zijn, «j
dc wet op den leerplicht fiasco heeft
dan denko men aan het bovenstaande
te weten waar de klepel hangt, zegt de ij
Kei-dijk in het Soc. Weekblad.
Leerplicht. Dc rechtbank to Ma
tricliit heeft in zak© do Leerplichtwet ettin
nis gerwcaesc, dat voor dé toepassing van
wet belangrijk kan worden geacht Ken
d a* té Roootercm, die zijn beide leerplicht
kinderen naar ©en: school to Maeseijfk (li toorzii
gië) had gewonden, wend' dooir dien lento»
rechltcr to 'SittAitdl wagens overtreding
Leerplichtwet veroordeeld tof tv,ce
ieder van ten gulden. Hiervan was bekhof
in lioogci 1 "roep gr komen en werd hij do**
recHbbcjnk tc Maastricht van alle recti to»
volgmg out dagen. Do rechtbank o\vr*.T,x^i
Ixitieffcndc de vraag of, onder dé in art.
no. 2 bntloolde inriolitingon, van ondenr^
ook .'Imiteintlriidséh© ziijp t© ran©pdtM|
dat, terwijl artikel 2 detr lecipliohtwët
lager ondorwijs, dat om te voldoen
de bij artikel 1 clior wot vastgoAtt
leerverplichting, aan leerplichtige ki&£.
i\-n moot worden verstrekt, oni*hr|
cn door opnoeming dor 1 ooiwakken dei
len van lager onderwijs aanwijst, die in
zin der Leerplichtwet voor lagere scholen
den gehouden, die wot geen omschrijving j>
houdt van de art 7 no. 2 bedoeld)© ïnrichi»
gen van. onderwijs, doch dezelve slechts
wijst door met ©enigszins ombepaald© lm»
dingen dien aard daarvan aan te duiden
hieruit valt af to lenden, dat do mwi
noemde lxj.paling van. art. 7, niettegeiistaaek
de betrekkelijke b- pal ing van ercepüajfl
aard is, niet in strengen sin moot worcta^
gevat; dat voorts in genoemde wetgwak
paling vooricomt, waaruit sou kunnen v.trb
afgeleid), dat van dc art. 7 no. 2 b«l«b
inVicihtingen buitomlandsch© rijn uit tesli
em deze dcHialve- daaronder moeten woraa
begrepenovérjwegjelude,diait alzoo tewh
tot beklaagd es vea*weea* 'is aang'eivoerd, dat hij Dew
vorkeerdé in een bij d© wet voorzien g
vair vrijstelling dér leerverplichting en
hij dienvolgens als niot. strafbaar ter ub
van do hom teil laste gelegde en
gcxjiialifioccrd© feiten moet. woixfen ontslip-
van alle rechtsvervolging.
Bet
Het
i she n
HTrtOl
jekom
Kuiiei
luid,
nchtt«
ter aui
De im
ie ver
hurdi
■et 3
"eden
leden
met 3
om di
d
m>«S
De
vacht
f1?5'
•itio
leste
men
Jerhe
School- en Kerknieuws.
Op <le voordracht voor leeraar in ileoak
talen aan het. gymnasium te Ticnl zijn geplMtsUi
heeren 1. dr. J. Breen.2 dr. Ij. J. A liurpi
dijk, én 3. dr. W. O. C. Wagner.
lBonoemd is tot tijdelijk leeraar in de Knji)
srlie laai aan «le Nédcrlamtauhe school voor
verheid en handel ie Enschedé, *le heer J J
Hennes le Zwolle, die eveneens is benoemi a
tijdelijk leeraar aan de II. B S. te Veendw
De heer 1'. Deetman, pred. bij d. Ned. hen
gemeente te Amsterdam, hoopt «len 23. Nov i'
den «lag te herdenken «lal hij vóór 40 jaren ti
IJssebnuiilen de evangeliebediening aanvaarddr.
Aclitereenvolgens was de heer Deelman nog Wcii
•/aam 1© 'sGrevolduin-Capelle, KLuiidert, Benw-
ikoin, lteitsum, Nijkerk «>p «le Veluwe, Charloi
Kftiiinen en sedert 15 Juni 1881 te Amsterdam.
G e r ef. Kerke n.
Aan De Standaard wordt gemeld, dat !f
heeren di. U. Bavinck en 1' Biesterveld, t«Ki*
pen, hunne benoeming tot hoogleerair am i
Vrije Universiteit hebben aangenomen en h*
va i aan heeren «lirecteuren bericht zonden.
Spoorwegen.
Winterdienst 19021903.
Richting Arasterd a nv,
Aankomst: 7.17. 7.56, 8.17, 9.15. 1011
11.14. 11.30. 12.49, 1.39, 2.22, 3.40, 3.58,
5.35, 5.56, 6.29, 7.05, 7.24, 9.32, 9.44, 1Ö.K
12.07.
Vertrek: 6.30, 7.05, 7.47. 8 05, 8.20,9*
10.05. 10.24, 11.31. 12.20. 1.51, 2.26,!?-
4 i«). 5.5.41, 6.08, 7.10, 8.16, 8 59, 9*
9.37, 10.18.
Richting Utrecht.
Aankomst: 5.25, 5.35, 6.38, 7.53, 8.H
8.53, 9.32, 10.28, 10.43, 11.23, 12.47, UV
2.18. 2.51, 3.45. 4.33, 5.45, 6.56, 7.09, 721
8.37. 9.48. 11.56. L
Vertrek5.40. 7.05, 7.58, 8.17, 10*
1.0.40, 11.07, 12.26. 12.58, 2.30, 2.48, 3.®
4 11, 3.05, 5.43, 6.24, 7—, 7.14 825, SH
9 12, 9.32, 9.45.
R ichting Resteren.
Aankomst: 7.40, 10.18, 11.24, 2.42, 8*
8.09, 9 20. f.
Vertrek: 8.07, 10.25, 11.35, 12.54, 3.»
6.01, 9.52.
Richting Apeldoorn:
Aankomst7.53, 9.56 (niet. op Zondag*
1 Nov.—1 Maart), 12.12, 2.20, 5.57, 7*
8.50. 10.13.
Vertrek: 7 25. 8.22. 9.17, 11.26. 2.27 (nj
op Zondag van 1 Nov.1 Maart), 4 04,
9.52.
Richting Zwolle.
Aankomst- 6.55, 7,50 (van, Nuns]***'
9.50 (van Harderwijk). 10.10.58, U'
(van Nun spoot), 2.17, 3.56 (van Nunspw
4.07, 4.55, 6.55 (van Nunspeet), 8.10,
(van Harderwijk), 9.27.
Vertrek: 5.33 (tot Nunspeet). 6.45.
(tot Hulshorst). 8.56, 9.38, 10.30 (tot
Imrg). 11.29, 12.55 (tot Elburg). 1.55,
4.36 (tot Elburg), 5.50, 7.14, 7.20 (tot H«k
horst), 9.55.
