334. Dinsdag 7 Juni 1904. 'm BUITENLAND. ZIJN WELDOENER. Hoog*te 3d" Jaarguiig. AMERSFOORTSCH DAGBLAD. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden roor Amersfoort f 1.25. Idem franco per post- 1.75. Afzónderlijke nummers0.05. Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Advertentiën, mededeolingen enz., gelieve men vóór 10 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF 6 Co. Utiechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnutnmer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN Van 1—5 regels Elke regel meer Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrjjf bestaan het herhaald adverteeren in dit Blad circulaire, bevattende de voorwaarden,"wordt op aanvraag toegezonden. voordeelige bepalingen tot bq abonnement Èene Politiek Overzicht De beteekenio van Port-Arlhur. De berichten uit Petersburg melden over- ecnstemmend, dat het pessimisme thans de 22* ovcr"aud heeft in de stemming van de be- 58^ volking. Men erkent, dat de inneming van Kintsjou door de Japanners do zwaarste slag is. dien het Russische leger heeft ontvangen sints de mislukking van den aanval op Plewna. Maar tegelijk is de bemiddeling van een derden staat het allerlaatste wat door het Russische volk wordt verlangd.. D© No- woje Wremja» zegt„Rusland draagt zijne tegenspoeden met waardigheid, en wij moe- ten alles doen wat in onze macht is om de pogingen tot bemiddeling te trotseoren." Men blijft er dus biy in Rusland, dat men zich zelf moet weten te redden. Maar toch erkennen ook zij,, die tot dusver de zaken het hoopvolst inzagen, thans bereidwillig, dat het eene uiterst moeielijke taak is, die is te ver vullen. Port Arthur, het bolwerk van de Rus- 45j| sische macht in het uiterste Oosten, wordt ernstig bedreigd, en op aller lippen is do bange vraag;Zal het de belegering kunnen uithouden totdat het mogelijk is ontzet te brengen? Een medewerker van de Temps ver meld van een Russisch officier, die de mee- ning verkondigde dat de Japanners een fout IO8J1 begaan door Port Arthur te belegeren, deze uitspraak„Des te beter voor ons, dan kun nen wiji ons rustig in Liaojang ooncentreeren." Maar hij laat daarop eene scherpe veroordee ling van deze uitspraak volgenbijl zegt „Dat was eene redeneering op de wijze van dien Arabier, die toen hij zijn huis zag branden, het liet afbranden, zich verheugende dat liij er niet in was. Misschien kon die ook zeggen, dat hij zich op zich zelf concentreerde om daarna te beter den levensstrijd te kun ne n voeren. Maar als hiji zoo weinig strijd lustig was, dan verdiende hij niet daarin te slagen. Zoo ook kan men hier vragenIs de kalmte, waarmee de Russische hoofdmacht toeziet, dat vijf Japansche divisiën Port Ar- j.yni thur aanvallen, een goed voorteeken voor de eindoverwinning? Heeft dat onverschillige leger, dat leger van „zich niet verzetten tegen het kwaad" het recht zijn wedervaren los te maken van het lot van de vesting, of wel is de fortuin van beiden zoo nauw verbonden, dat de val van den een haast noodwendig den ondergang van den ander zou na zich slee pen i Het antwoord op deze vraag is niet twijfelachtig, wanneer men een oogenblik bedenkt welke levensbelangen Rusland heeft in Port Arthur en wat het door het verlies van Pert Arthur zelf zou verliezen. Voorheen zeide Rusland bij monde van zijn souverein zelf, dat het bezit van Port Arthur onmisbaar was voor zijne definitieve vestiging aan en voor zijne beheersching van de zeeën van het uiterste Oosten. Inderdaad zou de eerzuohtigste heerschei- bezwaarlijk op de wereldkaart eene benijdenswaardiger geografische stelling, een meer beheerschend strategisch punt kunnen kiezen. Dit is wer kelijk de „Bosporus van het verre oosten", dien een vroeger Russisch geslacht had mee- nen te vinden in Wladiwostok.Port Arthur be- heerscht de golf van Petsjili haast even zeker als Konstantinopèl den ingang van de Zwarte zee afsluithet beheerscht de Gele zee en doet zijn invloed voelen in China en in Ko- j rea. Het is b vendien, of zal morgen zijn, j oen vlootstation van den eersten rangmen I behoeft slechts de westelijke havenkom te verdiepen en eene ooupure te maken in de Tijgerstaarbbaaiom volledig partij te trek ken van eene topografische gesteldheid, die deze baai maakt tot de uitgestrektste en best beschutte natuurlijke haven. Deze voordeelen heeft Rusland nog niet den tijd gehad te benutten, maar het behield zich dat voor de toekomst voor, door bij voor baat rondom Port Arthur als middelpunt den kring van zijne toekomstige uitbreiding te trekken. Dalny was slechts de persoonlijke fantasie van een minister, die stouter was in zijne plannen dan gelukkig in hunne uit voering. Het was een opera-décor, gelijk aan dat wat Potemkin in 1787 liet oprichten langs den door Keizerin Catharina gevolgden weg, om de vorstin te doen gelooven, dat de Krirn bewoond was. Maar Port Ar thur was bewoonddaar waren ambte naren, matrozen en soldatende onderko ning resideerde er; het was in één woord eene „hoofdstad" en daardoor een doelwit, dat de Japanners aan hun leger konden aan wijzen, zonder te kort te doen aan de begin selen van Moltke en Napoleon. Ook omtrent dit punt vergisten de Rus sen zich zoo weinig, dat zij zorg droegen in Port Arthur samen te trekken machtige Ver dedigingsmiddelen twee divisiën van het veldleger, de speciale vestingtroepen en de bemanningen der schepen maken te zamen eeno macht van 50,000 man uit, die onder goede aanvoerders gedurende verscheidene maanden tegenstand kan bieden. In den oor log komt intusschen alles voor en het opper bevel moet zich op alles voorbereid houden; welke voorzorgen hij ook moge genomen heb ben tegen zulk een ramp, de gedachte van den val van Port Arthur moet nu en dan in Koeropatkin's geest opkomenhet is onmogelijk, dat de gevolgen daarvan hem niet onherstelbaar voorkomen en dat hij zich dan kan vleien nog eenig voordeel te beha len met zijne lange bewegingloosheid. 50,000 man zouden to Port Arthur capitu- leeren. Die ramp is niet zonder voorbeeld; do capitulatiën van Metz en Sedan zijn ern stiger en grievender geweest. Maar Frank rijk vond in 1870 bijna terstond weer nieuwe soldaten, die als uit den grond verrezen, ter wijl Rusland de zijnen zou moeten vervoe ren per as, langs den eindeloozen Trans-Si- berischen spoorweg. De ondervinding van de tegenwoordige concentratie toont aan, dat men twee volle maanden noodig heeft om 50,000 man in Mandsroerije te brengen. Dat is echter nog het ergste niet; men moet er ook aan denken wat er van de stra tegische stelling van de Russen zou worden, wanneer de Japanners eenmaal in Port Ar thur gevestigd waren en er een nieuw beleg noodig zou zijn om hen er uit te verjagen. Het benoodigde materieel vervoeren, alles or- ganiseeren wat noodig is voor een beleg, dit alles doen aan het andere uiteinde van do wereld en zonder hulp van de zee, is eene zaak, die de menschelijlke krachten te boven gaat. Dat zijn donkere vooruitzicht-en, maar er is nog een zwarter punt. De val van Port Arthur zou onder den eenen of anderen vorm den ondergang van de Russische vloot betee- kenen en de Japanners maken tot de abso lute beheerschers van de zee. Zij zouden on grijpbaar worden op het vasteland, omdat zij 't in de macht zouden hebben overal aan land te gaan en zich overal, weer in te sche pen de oorlog zou ontaarden in een ver- stoppc-rspcl, waarin de Russische beer aan houdend bij den neus zou genomen worden door den Japansohen aap. Derhalvegeen groote aanvalsbeweging meer, geen botsing tusschen de beide hoofdlegers; de veldtocht van 1904 zou beslissend geweest zijn in het uiterste Oosten." Aldus spreekt deze Schr. zich uit, die niet verdacht kan worden van neiging om de za ken voor de Russen ernstiger voor te stellen dan zij zijin. Inderdaad, er staat voor Rus land veel op het spel in Port Arthur. België. Aan het Hbl. wordt bericht over de ver kiezingen, die gisteren in de helft van het land hebben plaats gehad voor de Provin ciale Staten Hoewel de geheele officicele uit slag nog niet bekend is, kan men wel reeds zeggen, dat de liberalen ook thans vooruit gegaan zijn. Overal, behalve in enkele plaat sen slechts, nam hun stemmen aantal flink toe. Te Doornik brachten zij de aftredende clc- ricalen ten val. Te Luik komen zij in her stemming in een district, waar de aftredende leden katholieken waren. Te Leurven, de stad van de katholieke universiteit, komen zij in herstemming en hier zullen zij zeker den vol genden Zondag met den steun der socialis ten do overwinning behalen. In alle voorsteden van Brussel zijn de af tredende liberalen gekozen, bijna overal met volstrekte meerderheid. Te Namen winnen de liberalen 1275 stemmen. Te Antwerpen moet in twee districten herstemming plaats hebben, maar de libe ralen hebben daar een groote voorsprong. In een ander district wonnen zij direct. Te Gent komen zij in herstemming. Ook hier zullen zij Zondag a.s. met behulp der socialisten gekozen worden. In het geheel is dus de dag voor de libe ralen goed geweest, ten koste van de cleri- calen on de socialisten. Toch zal na Zondag do samenstelling der Provinciale Staten wei nig veranderen. In Brabant winnen de liberalen enkele zetel9 en de socialisten winnen er een of twee in Henegouwen. Frankrijk. In tegenspraak met de berichten, die ver zekeren, dat er geen contact meer is tusschen Frankrijk en den Heiligen Stoel, deelt de cor respondent van de Temps te Rome op grond van in het Vaticaan ingewonnen inlichtingen mede, dat de heer De Courecl, de Fransche zaakgelastigde, zich reeds eenige malen naar den kardinaal-staatssecretaris Merry del Val heeft begeven om loopende zaken af te doen. Met name heeft er verleden Vrijdag een vrij langdurig onderhoud plaats gehad. Het Journal des Débats bevestigt, dat de zaak-Dautruche betrekking heeft op de ge tuigen verklaring van Czernusky in het Drey- fus-proces voor den krijgsraad te Rennes. Het is sints lang reeds volkomen bewezen, dat Czernusky eene valsche verklaring heeft af gelegd. Wat men wilde gewaar worden door het onderzoek van den raadsheer Athalin, was of die valsche getuigenverklaring hem niet was ingegeven en of hij niet daarvoor betaald was. De knoeierijen in de boekhou ding van den inlichtingendienst zijn bewezen er moet nu nog opgehelderd worden welke naam is uitgekrabd en of er verband bestaat met het geval-Czernusky. Voor de resivie van het Dreyfus-proces is dit van ondergeschikt belang. In die revisie zijn reeda 80 getuigen gehoord, maar het is zeker, dat de zaak vóór de vacantie niet meer bij het hof, in verecnigde zitting van alle kamers, in behan deling kan komen. Wat het arrest betreft, dat zal worden gewezen, het is nu nog niet uit te maken of het vonnis van den krijgsraad te Rennes zal worden vernietigd zonder meer, dan wel of de zaak weer naar een nieuwen krijgsraad zal worden verwezen. Ofschoon de overtui ging van de rechters nagenoeg gevestigd is, kan hrt zijn, dat zij er legen opzien om, door de zaak niet nogmaals naar den militairen rechter te verwijzen, haar voor goed af te doen Engeland. In het Lagerhuis vroeg gisteren Law- son Walton of tot de Russische regec- ring vertoogeu waren gericht, naar aanlei ding van de proclamatie betreffende de con trabande en van het gebruik van neutrale havens als maritieme basis en voor het uit zetten van mijnen. Minister Balfour antwoordde, dat de te genwoordige oorlog nieuwe en moeielijke vragen heeft doen rijzen op het gebied van het internationale recht. Het onderwerp wordt in zijn geheel :net groote zorg tloor de Britsche regeering over wogen, maar de minister meende dat het openbare belang niet werd gediend door do openbaarmaking van eenig stuk, dat de regeer.ng ten deze heeft doen uitgaan, of door het doen van eenige mededeelingeu over de zaak. Italië. In den Senaat deelde de minister van de schatkist gisteren mede, dat hij ver(waclit, dat de begrooting zal' sluiten met een batig saldo van 1821 millioen lire. Hongarije Do Hongaarsehe delegatie heeft de begroo ting van oorlog en de buitengewone credieten voor ooriogsuitgaven goedgekeurd. De verte genwoordiger van den minister van oorlog verklaarde, dat de minister de hulpmiddelen vroeb, welke noodig rijn, niet alleen oiin maatregelen te nemen die het rijk in staat zullen stellen weerstand te kunnen bieden aan den aanvaller, docih ook om een aan het land opgedrongen oorlog buiten die grenzen te houden. Turkije. Het vergrijlp van Kemal Eddin-paclia, den schoonzoon van den Sultan, wiens gevangen neming ecu paar weken geleden zooveel op zien verwekte, heeft met hoogverraad niet te maken. Kemal-pacha heeft met eene sa^ menzwering, noch zelfs met de politiek in 't algemeen iets uit te staanhij heeft op last van den Sultan binnen Yildiz-kiosk ka merarrest, omdat hij, die getrouwd is met de lievelingsdochter van Abdoel Hamid, be trekkingen onderhield met zijn vrouw's even eens gehuwde nicht, de dochter van den ex- sultan Moerad. Marokko. De Information bericht uit Tanger, dat er tusschen de Marokkaansche regeering en eene Fransche bankiersgroep overeenstem ming verkregen is over de uitgifte van de leening van 50 millioen. Admiraal Chadwick, de commandant van het Amerikaansche eskader in Tanger, heeft naar Washington geseind, dat de aanwezig- lieid van dit eskader te Tanger een heilzamen invloed heeft uitgeoefend, maar dat het volk zich in groote godsdienstige opgewondenheid bevindt. Oe oorlog in Oost-Azië. De Petersburgsche oorrespondent van hot Berl. Tagebl. spreekt de berichten van En- gelsche bladen over do ongenade, waarin zoo wel de stadhouder Alexejew als generaal Koe- ropatkin bij den Czaar zouden zijn gevallen, beslist tegen. Generaal Koeropatkin, zegt hiji, staat niet alleen bij den Czaar, maar ook bij den generalen staf in hoog aanzien. De generale staf verzekerde den correspondent, dat alles liep, zooals generaal Koeropatkin had voorspeld. De correspondent deelt verder mede, dat thans ook het vierde Siberische legerkorps zich in Liaojang bevindt en dat generaal Koeropatkin thans niet meer, ook al wordt hij aangevallen, behoeft terug te trekken. Hij beschikt thans over 200,000 man, zoo dat nu ook sterkere afdeelingen naar het zuiden gaan, niet om, zooals verkeerdelijk wordt aangenomen Port Arthur te ontzetten, maar om generaal Okoe's leger in den rug te verontrusten. Kolonel Goerko is er in geslaagd uit Tort Arthur door de Japanscho liniën heen te breken en Liaojang te bereiken. Hij zou aan generaal Koeropatkin een aanvrage om hulp van generaal Stössel hebben overgebracht. De volgende oorlogsberichten worden hier vermeld Een Japansche correspondent uit Dalny bevestigt het Cliineesche bericht van het voorwaarts gaan der Japansche troe pen maar zegt, dat. do afstand tus schen het Japansche leger en Port Arthur 15 Imijilefti is. Het leger trekt op langs de beide kusten van het schiereiland; de ooste lijke divisie was den 3en Juni slaag9 op 15 mijlen van Port Arthur; het resultaat 's niet bekend. [Etta jonk die van den 3en tot den 4en Juni zich bij Port Arthur ophield, hoorde niet de ontploffingen, in het officieele be richt vermeld, maar onregelmatig geweer vuur. In den morgen van den 4en werden rijf Japansche torpedojagers bespeurd. Toen die verdwenen, werd eene groote ontploffing gehoordhet kan zijn, dat een torpedojager tegen een mijn is gestooten. In den naciht van den 3en merkte men reusachtige kolom men vlammen en rook op in de richting van Dalny. D'c Russische consul te Tsjifoe ont ving bericht, dat de tijding van het zinken van een groot Japanseh schip voor Talien- wan ten gevolge van een mijn niet beves tigd is. Liaojang5 Juni. Hier loopen aanhoudend geruchten, dat de Russen een welgeslaagden uitval deden met hunne vloot uit Port- Arthur. Londen. 7 Juni. De correspondent van de Times seint door middel van de draadlooze telegraaf via Weihaiwei De Japanners ruimen vol ijver mijnen op in de Talienwan-baai, maar dit werk vor dert langzaam en is gevaarlijk De hevige ontploffingen in Port Arthur houden aanmen gelooit, dat de reden daar van is, dat de gouvernementsgebouwen ver nield werden. Het ie, op grond van de door ROMAN VAN ALEX. RÖMER. „Juffrouw Ellen, wilt li dezetn sleutel ne men?" Hij, bracht met moeite, met zijn nog altijd stijve vingers, een sleutelring van onder zijn hoofdkussen te voorschijn en wees haar een klein, sierlijk sleuteltje aan. „Dat past op de bovenste lade'rechts „Maar oompje, mag ik niet riep Leo pold en greep naar den sleutelring. Met toornig gebaar wees de zieke hem af. „Houd je toch stil en laat mij uitspreken. Ellen, jij haalt me de boel niet onderste boven, hoor! In het rechtervak ligt een sa mengevouwen papier, in een couvert, met het. opschrift„Inkomsten van Leopold." Geef mij; dat als je blieft." Leopold) wipte op rijp stoel op en neer en was niet op zijn gemak. De oude leek nui wel heelemaal malwat gingen hem rijn inkomsten aanhij vroeg toch niet om geld. Ook Ellen was angstig, toen rij het cou vert vond en liet hem overreikte. „Zoo --kom nu eens hier; wij zullen dit eens doorloopen. Jo praktijk gaat toch goed? Heb je nieuwe klanten gekregen in den laat- sten tijd?'' Het werd Leopold meer en meer angstig te moedehij legde zijn hoed weg en streek een paar maal met de hand door het haar, zondör er aa.n te denken, dat hij zoodoende zijn mooi kapsel bedierf, en wierp Ellen een blik toe, dlie scheen te willen zeggenGod geve mij geduld! Ellen beantwoordde dien 'blik niet; zij zat voor het venster, met voorovergebogen hoofd. „Nu, nieuwe klanten juist niet," antwoord de Leopold op onverschilligen toon. „Sedert u geen zaken meer doet, rijn. de omstandig heden in vele opzichten veranderd, oom. Uw uitgebreide clientèle onder die landbou wers en grondbezitters is gekrompen tot een minimum de lui beleggen, hun geld liever in effecten eni dó overgang van goederen, de notarieele zaken, komen veel minder voor dan vroeger." De oude heer legde met een onheilspellend gebaar het papier, dat hij reeds ontvouwen had, weêr weg. „Wil j© daarmee zeggen, dat de praktijk, die ik je overdeed, minder is geworden en dat je geen nieuiwe klanten er bij kreeg? Als de geldzaken nu andere zijn geworden, pro cessen en rechtszaken komen meer voor en jij hebt verstand en juridische kennis genoeg, om op dat gebied je te bewegen. Hoe staat het daarmee?" „Maar lieve oom, ik verzoek u ernstig u te ontzien; u windt u noodeloos op door zoo'n examen „Mijn vraag, mijn vraag, wil je mij die beantwoorden of niet?" Zijn handen beef den van ontroering. Leopold trok, klaarblijkelijk erg ontdaan, de schouders op. „Ik kan het u met den bes ten wil van de wereld niet precies zeggen, lieve oom, daar ik mijn boeken niet hier heb, maar mijn inkomen is voldoende „Voor jou ja; jij laat het je aan niets ontbreken, maar voor jo moeder en je zus ter Ellen stond op. om tusschenbeide te ko men hij wees liaar heftig af. Leopold wierp een zonderling wantrouwenden blik op zijn zuster. „Zoover ik weet, ontbreekt liet hun aan niets," zei hij trotsch. De oude heer wees hem nu op 'het papier. „Zie, hier staat alles nauwkeurig aangetee- kendal de namen van cliënten, die inder tijd op mijn verzoek en aanbeveling naar jou overgingen. Je zult het toch. voor de eer van mijn naam, niet gewaagd hebben, het vertroulweu van die meusohen te bescha men?" „Lieve oom, u is ziek, anders u begrijpt niet, hoe ui mij grieft door zuilke vragen.'' „GoedgoedIk vertrouw natuurlijk, dat je in je beroep jo plicht hebt gedaan. Da.n moet je jaarlijksch inkomen gemiddeld 12,000 Mark zijn on ik kan over je toe komst en die van je moeder en zustor ge rust zijn." Leopold lachte luid en onbeleefd. Ellen keek onwillekeurig op. Had Leopold ooit zoo'n inkomen gehad? Maar dan. was rijn praktijk zóó enorm verminderd, dat het geen -hij verdiende, nauwelijks een vierde deel van die som bedragen kon. Leopold bedacht rich en hield zijn onge past lachen in. „Oom! Uw nauwkeurigheid' grenst aan Het wonderbaarlijkeiik ben geroerd door uw verregaande belangstelling voor* mij. Mag ik eens kijkendat is erg interessant." Hijj nam het papier en boog er zich diep overheenhij had een tijdje noodig, om tot zich zelf te komen. Zulke openbaringen in Ellen's tegenwoordigheid hij kookte van drift en zou den oud'e graag het papier in flarden voor de voeten hebben gegooid. Haj 'hield zich alsof hij namen en getallen nazag en won zoo een poosje tijd tot naden ken. Het was maar 't beste, dat hiji op alles ja en amen zei; dan zou die belachelijke ge- scïSedenis het spoedigst afgeloopen rijn. „Ja, ja, het komt vrijwel uit," zei hij bedachtzaam. Enkele van de hier opgetee- kende namen rijn weggevallen, maar dlaar- voor rijn anderen in de plaats gekomen." „Zoo, 't komt dus vrijfwel uit,' zeg je zelf, „en je zujf. mijl moeten toestemmen, dat ;e met zoo'n inkomen een burgerhuishou den zonder zorgen kunt voeren en zelfs nog een spaarpotje maken. Zelfs als je op den in val mocht komen een vrouw te nemen, zou het voldoende zijn. Je zuster," de heer Gol- dau keek naar Ellen, „heeft mij gezegd, dat zij rich alleen kon redden, wat ik haar zeker ook wel toevertrouw." Uitgeput legde hij het hoofd weer in de kussens. Ellen trad nader en hij reikte haar het couvert toe, waarin hij, mei bevende han den, het papier met de aanteekeningen weer had gestoken. „Dank je wel, lieve kind," zoi hij mat. „Leg het. weer op de oudé plaats; alles hoeft zoo zijn doel. Dat is alweer gedaan de taak, die ik mij zelf stelde, is vervuld. Ik heb nooit gerust, vóór'ik de kas had opgemaakt en afgesloten." Ellen schrikte van het veranderde uit zicht van den zieke. Het tooneel scheen hem erg te hebben afgemat. „Wil ik nog blijven?" vroeg rij zacht. „Of op den gewonen tijd terugkomen?" Hij opende nog eens zijn oogen en kcclc haar vriendelijk aanvriendelijker dan hij nog ooit gedaan had. „Morgen," zed hij kortaf. Zij ging achteruit en daar zag ze haar broeder staan, achter het ledikantgordijn, bleek, met bevende lippen en een diepen rimpel in het voorhoofd. Zij wenkte hem, om met haar mee te gaan; buiten de kamer zei ze tegen Schneider: „Mijnheer bevalt mij niot; blijf bij hem en stuur om mij, zoodra er verandering mocht komen." Zij verlieten samen het huis. Toon ze buiten waren, stond hij stil en keek haar onderzoekend aan „Heeft de oude vroeger al eens met je ge sproken over mijtn financiën," vroeg hij. „Vandaag voor het eerst; even voordat jo kwam. Toen vroeg hij naar mijn vooruitrich ten en sprak daarbij van je schitterende po sitie." Zij legde den nadruk op de bsidb laatste woorden „Zoo, en wat maak je op uit die meer dan zonderlinge praatjes?" Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1904 | | pagina 1