W°. 17. Tweede Jütlad.
3<ie Jaargang.
Zaterdag 16 Juli 1904.
KOLONIËN.
BINNENLAND.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Amersfoortf 1.25.
Idem franco per post- 1.75.
Afzonderlijke nummers- 0.05.
Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen.
Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur
'smorgen8 bij de Uitgevers in to zenden.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN:
Van 1—5 regelaf 0.75.
Elke régel moer0.15.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit'Blad bij abonnement. Èene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
OOST-INDIË.
liet oproer te Gedangeu.
Het B. N. schrijft:
De opstand zooals men ziet, is weinig ern
stig. Gedamgan ligt op slechts zestien kilo
meters van Soerabaja, is met de hoofdplaats
en met Malang, waar xiiede een garnizoen
ligt, per spoor verbonden. Het lijdt geen
twijfel dat de opstand van het handjevol
hadjis desnoods in bloed zal zijn gesmoord
éér zij grooten aanhang kunnen hebben.
Maar wel ernstig en zelfs in hoogc mate
is het foit dat driehonderd hadjis, maar
men moet aannemen onbewaakt de toebe
reidselen hebben kunnen treffen voor dezen
opstand; dat zij dien durven wagen op en
kele uren gaans van een hoofdplaats en met
de wetenschap aanstonds, zoo noodig van
drie zijden, troepen op zich afgestuurd te
zien. Dit alles stemt tot nadenken. Heeft
zoo vragen wij, het bestuur niets gemerkt
van de samenscholingen die aan pogingen
om den „prang sabil te doen ontbranden,
plegen vooraf to gaan? Is de noodige aan
dacht geschonken aan het doen en laten der
hadji's? Is ex dan heekunaal geen voeling
gehouden met de bavolking dat de opstand
het bestuur overviel? En zoo deze vragen
den assitent resident van Sidoardje Th. A.
Smulders slechts ten deele zouden raken,
wijl hij pas van 10 Juni 1902 in die afdee-
ling dient, zijn al de teekenen van de
woelingen, teekenen vooral voor een inlan
der oubetdriegeiijik, dan den regent voorbij
gegaan dio reeds sedert 1882 het bestuur
voert
Ziedaar vrageu die beantwoord moeten
wonden. En geschiedt die beantwoording
naar den eisch, dan zal er, vreezen wij, we
ner een en ander te voorschijn komen dat-
een treurag licht werpt op ons, niet tot het
volk in zijin werkelijk leven doordringend
bestuur.
Tegenover de opstandelingen is, kort en
enel recht gedaan
Niemand die niet de noodzaak van dit.
krachtdadig optreden inziet. Uitbreiding
van den opstand op enkele uren van de eer
ste koopmansstad v^n Java mocht niet wor
den geduld; de opstand moest, ten koste
van wat dan ook, in de geboorte worden
gesmoord en nu de hoofdaanlegger gevallen
is, zullen zijn volgelingen wel weder het
hoofd in den schoot leggen.
Er is snel en beslist gehandeld geworden,
ongetwijfeld.
Maar voor ons verrijst daar het beeld van
die zestig lieden, mannen, vaders van ge
zinnen, wollicüt, opgezweept door een bende
hadji's tot een voor ons onbegrijpelijk fa
natisme, zich ten doodewijdend en, als of
fers van een waan, als slachtoffers van ge-
wetenlooze bedriegers het meest den dood
landend.
Ook aan. de gevallenen dient recht ge
daan en daarvoor komt nu de beurt aan do
Begeering.
Recht tegenover, de bestuurs-ambtenaren
dio, zoo het schijnt, niets wisten van het
drijven der hadji's blind geweest schijnen
voor de schaduwen die de gruwzame gebeur
tenis vooruit geworpen moet hebben. Of
zoo zij het al wisten en al zagen, de kracht
noch den moed schijnen gehad te hebben
het kwaad bij tijds te koeren.
Gelijk him plicht was geweest!
De dood der zestig opstandelingen, dor
voorvechters, was droeve noodzaak.
Maar een noodzaak welke der Regeering
den duren plicht oplegt de daardoor ontsta
ne schuld in te lossen, recht te doen zonder
aanzien des per&oocs.
Recht, wijl, van welke zijde ook be
schouwd, deze opstand nooit had mogen ge
beuren, indien ons bestuur ginds goed en
rechtvaardig ware geweest, gelijk 'het steeds
verondersteld wordt te zijn
Het „Soer. Hbld." steekt. zijn meening
niet onder stoelen of banken. Onder het- op
Bchikff,Een A^iskent-Riestideut en een
Slaapmuts leest meu in dat blad
Dat er an de residentie Soerabaja "ets
broeide, werd reeds omstreeks 19 dezer, dus
ruim een week geleden, uit Kertoeono aan
den penghoeloe "van Modjolierto gemeld
welke laatste het rapporteerde aan den ro
gent die op*zijn beurt er den assistent-resi
dent van Dj om bang mede in kennis stelde.
De laatste bracht het bericht over naar den
resident van Soerabaja. Mnder actief nu
wa-9 zijn. ambtgenoot te Sidhoardjo die niet
alleen het nieuwe omtrent woelingen in zij
afdeeling voor den resident verborgen hield
maar ook nalatig bleef de administrateurs
der in zijn afdeeling gelegen suikerfabrie
ken een wenk te geven dat zij op hun hoede
moesten zijn. Het gevolg hiervan was dat
bij het uitbreken v an de oproerige beweging
ecnigo administrat< surs afwezig waren.
Men denke zich in hot geval in dat treur
spelen a la Tjüegon door de kwaadwilligen
waren opgevoerd
Eerst den 27sten, toen hij het- bericht
twee dagen onder irich had, zond de lieer
Smulders het "briefje waarin het uitroepen
van den prang sabil bepaald werd aange
kondigd, door naar dern resident!
Klaarblijkelijk is die aiisistent-resident an
Sidhoardjo al te zeer op z;jn gemak gesteld
en hij mag liet toeval danken dat dit hem
genadiglijk onthief van de verantwoordelijk
heid voor het verlies va kostbare men-
schenlevens.
Op do gunst van het toeval mag men even
wel niet speculecTen v i de ambtenaar u o
dit doet, worde in de gelegenheid gesteld
door hem van alle drukkende werkzaamhe
den te ontlasten zich geheel en al aan don
«eredienst van de slaapmuts te wijden. Ko
pen wij dat het bericht van 's hecren Smul
ders pensionneering ons spoedig moge be
reiken.
De „Soer. Ct." hoewel nog geen beslist
oordeel uitsprekend over de houding van het
bestuurbevestigt de gestelde feiten cn geeft
een karakteristiek beeld van den assistent
resident die niet tegen zijn verantwoorde-
lijkheia od Kon.
Als een bewijs dat de regeering in het.
district Gedangan en omgeving reeds ©eni
gen tijd aan den gang was, kan dienen dat
de regent van Sidhcardjo beweert den assi
stent-resident aldaar reeds acht dagen te
voren attent te hebben gemaakt op verschijn
selen van cnrust; terwijl den 22en dezer
door den penghoeloe van Modjokerto een
anoniem schrijven werd ontvangen, geda
teerd Sidhoardjo-Modjjokerto, waarin word
medegedee'd dat het nu t-ijd was voor den
pjang-sa bil.
De penghoeloe heeft dit schrijven aan den
heer Poortman assistent-resident van Mo
djokerto, terhand gesteld.
De administrateur van Sroenide
heer Van Baaktelefoneerde aan den
assistent-resident Smulders te Sid board
jo dat het in de buurt van Sroeni
spaak ging loopen en dat de militaire
macht moest .x>rden aangevraagd ter fcevei-
liging van de fabriek De heer Smulders
voldeed daaraan onmiddellijk en zond een
dringend telegram aan den resident te Soe
rabaja die daaraan echter blijkbaar geen
groote waarde heeft gehecht.
Inmiddels was de heer Smulders naar
Sroeni' vertrokken.
Toen te half 12 iemand te Sidhoardjo hij
mevrouw Smulders kwam en daar hoorde
wat gaande was. terwijl mevrouw Smulders
verklaarde dat haar man niet nogmaals
durfde telegrafeeren omdat hij daarmedo
meende het ontzag uit het oog te verliezen,
overtuigde haar bezoeker dat zij verplicht
was nog een dringend- telegram aan den re
sident te doen afgaan.
Dat telegram is te 12 uur ontvangen,
waarin staat dat de toestand hachelijk is en
dat dringend om militaire hulp werd ge
vraagd. Eerst daarop werden ter hoofdplaat
se maatregelen getroffen, gelukkig nog juis-
bij tijds om erge dingen 'te voorkomen.
Kameroverzicht,
Eerste Kamer.
Vergadering van Vrijdag 15 Juli
Overeenkomst met de Nederlandsche Han
delsmaatschappij.
De heer Scholten verzoekt den Min.
van Koloniën bij de volgende begrooting
over te leggen de specificatie van deonsplit-
bare kosten der Handelmaatschappij.
De Minister van Koloniën (de
heer Tdenburg) wijst op de reeds door hem
gegeven toelichting en verklaart ziuh-bereid
de specificatie, welke nu reeds in zijn bezit
is aan den heer Scholten over te leggen.
Het wetsontwerp wordt goedgekeurd.
Landbouw departement in
I n d i
Aan de orde is de wijziging en verhooging
der Indische begrootirg voor 1904 (maat
regelen in het belmg van den Landbouw in
Nederlandsch-Indië).
De heer Van der W ij c k zet uiteen,
waarom hij tot zijn groot leedwezen dit ont
werp moet bestrijden. Een groot instituut
's L.nds plantentuin te Batavia is reeds
aanwezig en enorme sommen zijn en worden
daaiaan ten koste gelegd. Dat dit lichaam
do belangen van den landbouw in Indië nog
niet voldoende heeft behartigd, is de schuld
van hare langzame ontwikkeling. De nood
zakelijkheid van de oprichting van een land-
bouwdepartement is Spr. nog niet aange
toond. De argumenten, door den Minister
aangevoerd voor de oprichting van dit de
partementen acht hij onjuist en overdreven
en de kracht van dat departement nog niet
aangetoond.
Naar Spr.'s meening zou men kunnen vol
staan met toevoeging van eene afdeeling
landbouwonderwijs aan het departement van
Binnenlandsch bestuur, hetgeen veel minder
zou kosten. Spr. zet verder uiteen, dat het
ontwerp niet beantwoordt aan de bedoeling
om alleen technische landbouwzaken onder
het departement van landbouw te brengen.
Spr. blijft handhaven de in het verslag aan
gegeven conclusies tegen de oprichting van
een departement van Landbouw.
De Minister van Koloniën heeft
met belangstelling de rede van den heer
Van der Wijck gevolgd, doch ook met zekere
blijdschap, omdat zij hem duidelijk heeft
gemaakt, dat de heer Van der Wijck ten
aanzien van den Indischen landbouw even
1 ver wil gaan als het ontwerp, al is het dan
ook langs anderen weg. Het geldt hier dus
niet het principe, maar de uitvoering. De
Minister kan zich zeer goed begrijpen dat
do lieer Van der Wijck bij het departement
van Binnenlandsch bestuur wil laten wat het
ontwerp bij oen Landbouw-dcpartemcnt wil
overbrengen. Dat is een verschil van in
zicht. De heer Van der Wijck heeft de be
doeling van den Minister verkeerd begrepen
of deze heeft zich niet duidelijk uitgedrukt.
De bedoeling is om alles wat de agrarische
wetgeving betreft, te laten bij het departe
ment van Binnenl. bestuur. De overige door
den heer Van der Wijck besproken détails,
bstreffen slechts de uitvoering. Wanneer de
Minister moet kiezen tusschen het brengen
van de koffie-cultuur onder ecu landbouw-
departement of tussohen het haar laten on
der Binnenl. bestuur, dan kiest de Min. het
Landbouwdepartment. De gronden daarvoor
heeft de Min. reeds uiteengazet, eveneens
waarom het wensohelijk is ook andere takken
van landbouw te brengen bij een depau»
ment van Landbouw. Ten onrechte stelt mo»
liet- voor alsof het departement van Binnen
landsch bestuur bestaat uit deskundigen op
oeccmomisch gebied. Het zijn gewone ambte
naren. Thans zal aan deskundigen worden
opgedragen de landbouwbelangen te behar
tigen. Bij ingrijpend zaken zal steeds de
direct?ur van Binnenlandsch bestuur gehoord
worden. Het laten dienen van technische
chefs onder niet deskundige directeuren,
geeft altijd aanleiding tot wrijving De Min.
blijft met vertrouwen liet ontwerp der Ka
mer aanbevelen.
Na repliek van den heer V a n d r W ij c k
wordt het ontwerp aangenomen met 26 tegen
2 stemmen.
De Kanier heefi daarna vastgesteld de
huishoudelijke raming voor 1905 e» is daar
na op rccès gegaan.
Berichten.
Maatechappij tot bevordering der
Phormaoio.
De 53e algemeen<> vergadering der Nedei-
landsche Maatschappij toFbevordering der Phar-
macic ving Dinsdagochtend in een der zalen san
den Dierentuin te 's-Graveuhage aan met' een
openingswoord van den voorzitter, den heer
Guldensteede Egeling, die in verband met het
60-jarig bestaan van het departement 's-Graven.
hage, een overzicht gaf van de geschiedenis der
Maatschappij.
Het ledental steeg van 505 lot 515.
Op \oorstel van het Hoofdbestuur werd be
sloten tot het uitschrijven van een prijsvraag
betreffende het onderzoek naar de werkzame
bestanddeelen van een in Nederland groeiende
geneeskrachtige plant zoo mogelijk in verband
met een onderzoek naar anderen, tot dezelfde
familie behoorende planten.
Voorts werd aangenomen een voorstel va"
het Hoofdbestuur tot benoeming van eene Com
missie voor het bijeenbrengen en beheeren van
een reserve-kapitaal. Tot leden dier commissie
werden aangewezen de bee renGar.tvoort, te
Rotterdam v. d. Bijl Kaardt, te 's-Gravenhage,
eu v. d. Horst jr., te Middelburg.
Afwijzend is gepraeadviseerd 'op 't voorstel
van het dep. Friesland om spoedig uitvoering
te geven aan vroeger -gedane voorstellen tot t. in
den handel brengen van door Ncderl. apothe
kers zelf bereide spccualités.
Het Hoofdbestuur ontraadde het voorstel op
grond van de onuitvoerbaarheid en in afwach-
«ing van wettelijke maatregelen tegen middelen
waarvan de samenstelling niet bekend is -en
oordeel waarbij men zich van uit de vergadering
aansloot. Men verwachtte er weinig resultaten
van, voel onkosten en onnoodige bemoeienissen,
eene meening, die bestrijding vond. Zóó oor
deelde men, dat de apotheko- bij verkoop van
buitenlandsche specialités gtenerlei contróle
daarover heeft, terwijl, worden z.> hier te lande
gemaakt, de apotheker de volle verantwoorde
lijkheid voor den verkoop der specialités draagt.
De afdeeling Friesland, overtuigd al zij was
dat- nabootsing van specialités noodzakelijk is,
verdedigde haar voorstel. De vorm enschte zij
niet aan ieder apotheker op zich zelf over te la
ten. Zij achtte een gemeenschappelijke actie
gëwenscht.
Ten slotte diende het no >fdbestuur een motie
in, waarin te kennen wordt gegeven, dat alleen
van Regeeringswege een bevredigende oplossing
dezer zaak is te neven, en waarin de algemcene
vergadering het Hoofdbestuur opdraagt zich bjj
breed gemotiveerd adres te wonden tot de per
manente Pharmacopae Commissie, met het ver
zoek aan de Regeering voorstellen te doen tot
het troffen van maatregelen, inzake den invoer,
handel en verkoop va» dergelijke geneesmid
delen.
De motie van het hoofdbestuur wtrd daarna
met 17 stemmen tegen aangenomen, waardoor
de andere voorstellen ver» olen
Vervolgens waren aan de orde verschillende
voorstellen van het departement 's Giavei-hage,
waarvan een strekte tot -v.'ziging van de wet
der Maatschappij en dat na eenigo discussie
werd aangenomen.
Een ander voorstel van dit departement
luidde
„De algemcene vergadering spreke als haar
gevóélen uit, dat in eene wettelijke regeling
vat. het- ziekenfondswezen voorschriften gegeven
moeten worden omtrent de te verstrekken phar-
maoeutische 'hulp. Do vaststelling van een
limiet van hef aantal verzekerden hij één apo
theker ingeschreven, behoort in een dusdanige
regeling te worden opgenomen."
Ten Aanzien van deze zaak heeft- een com
missie uit het hoofdbestuur een rapport u t-
gebracht, waarin gekomen wcïdt tot de vol
gende conclusion
1. het is noodig dat de Regeering zich vóór
de indiening ecner ziekte-verzekeringswet late
voorlichten door apothekers, in de practij-k van
het ziekenfondswezen doorkneed.
2. De verhouding van geneeskundigen (ook
specialisten) on apothekers tot do districts- en
erkende ziektekassen inol. de salarieering
moet hij .de wet zelve geregeld en hare vaststel
ling niet, zooals bij de Ongevallenwet, aan
latere bestuursmaatregelen worden overgelaten.
3. Do verzekering voor geneeskundige en
pharmaoeutische -hulp, en die voor geldelijke
uitkeering bjj ziekte en overlijden vereischen af
zonderlijke administratie.
4 Do ongehuwde moeder en de persoon,
wiens ziekte het gevolg is van slecht gedrag,
kunnen van de verzekering niet- worden buiten
gesloten.
De verzekerden moeten de vrije keuze hebben
van arts en apotheker, doch bij verandering
van keuze moet- overschrijving ten kantore van
het bestuur der ziektekas geschieden.
6. Bij één apotheker mogen niet meer dan
5000 verzekerden zijn ingeschreven. Leden van
niet erkende ziektekassen zijn onder dit getal
begrepen.
Met het oog op bestaande toestanden moe
ten overgangsbepalingen worden getroffen.
7. Do apotheker moet. in de eerste plaats
voor de kosten der geneesmiddelen worden
schadeloos gestelden ook voor -het overige
worde de salarieering geregeld als in het ..Al
gemeen Ziekenfonds Amsterdam."
8. Het toezicht op de districts- on erkende
ziektekassen moet worden uitgeoefend door
commissies, door den minister van Binnenland-
sche zaken te benoemen, één in elk district, in
welke ..Commissies van Toezicht" geneeskun
digen, apothekers en verzekerden vertegenwoor
digd zijn en een jurist- zitting heeft.
De uitspraken dezer commissies zijn voor alle
partijen beëedend, behoudens recht van beroep
op den Minister, en
9. Zekeniondson voor niet. verzekerings
plicht i gen, bohooren dezelfde waarborgen te
geven voor goed e medische en pharmaceutischc
hulp aan hare leden als de erkende ziektekassen.
Hot eerste gedeelte van het voorstel van het
departement 's Gravenhag© (de algemcene ver
gadering spreke als haar gevoelen uit, dat in
eene wettelijke regeling van het ziekenfonds
wezen voorschriften gegeven moeten worden om
trent de ie verstrekken eharmaceutische hulp)
werd aangenomen.
Voorts werd besloten de conclusion thans wel
tc bespreken, maar de departementen in de ge-
leger,hoi 1 te stellen daarop amendementen in
te dienen vóór 1 October, terwijl dan de eind
stemming daarover zal plaats hebben op 1 Dec.
De l>espreking der conclusion gaf slechts
aanleiding tot enkele opmerkingen en het vragen
van eeni'.'e inlichtingen.
Een an ler voorstel van de afdeeling 's Gra-
venhagc luidde
„De Nederlandsche Maatschappij ter bevor
dering der Pharmacie, ben-oeme eene commis
sie, die den maatstaf «eiler salarisregeling
trachtte aan te geven voor waarnemende apo
thekers, en in het bijzonder voor apothekers,
dio aan het hoofd staan van gemeente- en zie
kenhuisapotheker rekening houdende met de
grootte der gemeenten, don omvang van den
werkkring, de revenuen der apotheek en andere
daarop betrekking hebbende factoren.
Het- advies dezer commissie worde, na goed
keuring der algemcene vergadering, ter kennis
gebracht van de belanghebbende personen en
administratiën.
In de toelichting tot -'it voorstel wijst- de
afdeeling er op. dat over hot algemeen de be
zoldiging van de meeste ambtelijke apothekers-
betrekkingen niet beantwoordt aan do verwach
tingen oener wetenschappelijke en academische
opleiding.
Het voorstel word na eenige discussie met
groote meerderheid van stemmen aangenomen.
De commissie voor de maatschappelijke be
langen zal zich niet het, in het voorstel bedoel
de onderzoek, belasten.
Het voorstel van het departement Limburg:
De Mij. wende zich tot de hoogc r -eering.
teneinde van deze eene jaarüjksche herziening
te verkrijgen van lijst C van de wet van 1365
(artikelen die beneden zekere hoeveelheid slechts
in de apotheek mogen worden verkocht) werd
vrij algemeen gunstig ontvangen. Men zag er in
een middel tot bestrijding dor kwakzalverij. Het
voorstel werd echter ingetrokken, in verband
met het prae-advies van het hoofdbestuur, om
af te wachten een op handen zijnde wettelijke
wijziging.
Een ander voorstel van Limburg luidde:
..De Maatschappij wende zich tot de Rijks
verzekeringsbank om zekerheid te verkrijgen, dat
een ongeval, waar bjj de hulp van den apotheker
wordt, ingeroepen, ook hij de Rijksverzekerings
bank is aangegeven." Ook dit voorstel werd
•ingetrokken, nadat het hoofdbestuur had te
kennen gegeven, dat deze zaak reeds- bij de
Ongevallenwet is geregeld.
Eveneens werd na ernstige ontrading nee
trokken een voorstel Noord-Holland, om apothe
kers dio aan het hoofd gestaan hebben van zoo
genaamde volks- of oentraalapotheken, voor al
tijd uit fe sluiten van hét lidmaatschap der
Nederlandsche Mjj. ter bevordering der Phar
macie.
Daarna werd de vergadering tot Woensdag
verdaagd.
De afgevaardigden vereenigden zich om 6
uur aan een feestmaaltijd in hotel des Galeries
te Scheveningen.
Na afloop van het diner zal er een gezellig
samenzijn zijn met voordrachten van Henri de
Vries.
Bjj de Woensdag voortgezette algemoene verga
dering kwam een oorstel van hot departement
Noord-Holland aan de orde, luidende
,.Dc alccmeene vergadering spreke zich ui' of
reclame voor een of ander geneesmiddel per ad
vertentie, strooibillet of inwikkclpapior 's on
waardige uitoefening der Pharmacie."
Het Hoofdbestuur adviseerde de algemve»?
vergadering zich niet uit te spreken, doch d«z»ak
over te laten aan de beslissing van elk depart e
ment op zich zelf.
Do afd. Amsterdam diende geheel overe
koinstig den geest van dit praeadvies van het.
Hoofdbestuur een motie in, die overgenoir
door het departement Noord-Holland ten slotte
werd aangenomen met algemeens stemmen.
I)e concept-begrooting voor 1905, die sluit met
een bedrag van f 3289, werd goedgekeurd.
Voor de volgende algemoene vergadering werd
Maast richt- aan gewezen
Hierna had eene huishoudelijke bjjecnkonist
plaats, waarin de heer G. H. rail der Wal, te
's-Gnvrenhage, een voordracht hield over „Het
onderzoek van boter op vervalsching met andere
j vetten."
Algemeen Israël. Verbond.
Blijkens het jaarverslag heeft bovengenoemd
i Verbond (Alliance Israélite Universelle) in het
jaar 1903 120 lagere scholen ins tand gehouden
of gesubsidieerd, waarvan 76 jongens- en 44
meisjesscholen. Het aantal schoolgaande kinde-
j ren bedroeg ongeveer 33,000, zonder mede to
j rekenen de leerlingen der voorbereidende soho-
len, van de landbouwschool te Jaffa Djédelda,
do ambachtschool ie Jeruzalem en liet Rabbij-
nen-Seminarium te Konstautinopel. J e totale
i uitgaven der Alliance voor al deze scholen te
zamen bedroegen 850.000 francs, raarbij nog
komt een bedrag van 600,000 francs aan bjjdra-
gen, als schoolgeld, donaties, subsidiën >nz.
J van de gemeenten. Met de jaarlijksohe stijging
der uitgaven van de Alliance voor dit onderwijs
worden ook de geldelijke opofferingon, die de
gemeenten zich daarvoor getroosten naar even
redigheid grooter. In 1&C2 werd te Rhodus
waar reeds oen school voor jongens govestiga
was, eene zoodanige voor meisjes geopend, en
te Km la (Syrië) en te Rabat (Marokko) respec
tieve! yk eene gemengde en eer.e jongensschool.
In 1903 werd een jongens- en meisjesschool te
Ohirar (Peraie) geopend en weldra zullen ook
in twee andere steden van Perzie, n.l. te Our-
miah en Kerniancha, zoodanige onderwijsinrich
tingen verrijzen. De Alliance heeft bovendien
eene school te Tussurcane, niet ver van Hama-
dan, gesubsidieerd.
Onder de voornaamst»- handelingen van het
Comité Central in het afgëloopen t-ijdperk wor
den voorts vermeld liet bijeenbrengen en het
besteden van groote geldsommen ten behoeve
der slachtoffers van Kitschineff.
Ten behoeve van instellingen tot kindervoe
ding op de scholen der Joden in Rumenië word
20.000 francs ti>egestaan en eene som van 4000
fres. in don laatsten winter ter verschaffing
van brandstoffen aan behoeftige geeiczien in
dat- land. Ook voor het oprichten van leenfond-
sen in onderscheiden plaatsen worden herhaal
delijk vrij belangrijke snuiten toegestaan. Aan
Marokkaansche geloofsgenoote-n, die uit .Stat
naar Casablanca gevluont ijn, om de nadceligo
gevolgen der voortdurende onlusten te ontwij
ken, werden 5000 fres. toegestaan. enz enz.
Op 5 a 6 uur afstand van Algiers werd een
terrein van 1780 H A. aangekocht, dat in ex
ploitatie zal gebracht worden door de kweke
lingen van de landbouwschool te Djédelda.
Eindelijk is nog van belang mede te deelen.
dat te Berlijn een speciaal bureau zal worden
opgericht, met het doel, allereerst om in Duitsch-
land propaganda te maken ten behoeve der A. I.
U. het joodsoh-publiek in dat land op de
hoogte te houden van de vraagstukken die het
voorwerp van onderzoek en van handelen der
Alliance uitmaken en wederkeerig mededeeling
te doen aan het Comité Centra! van merkwaar
dige gebeurtenissen en belangrijke q-iaesties
die aldaar in de joodsche wereld zich voordoen.
In het aantal onder-afdeelingen der Neder
landsche afdeeling is dit- jaar geen verandering
gekomen. Er zijn nog 32 ifdeelingen, doch het
gewoonlijk ledental is weer gedaald en bedraagt
1692. waaronder een honderdtal donateurs.
In de aanstaande (24 Juli te 's-Gravenhage te
houden) algemeene vergadering zal een rapport
worden behandeld van eene commissie, die be
last is geweest met het onderzoek naar de vraag
in hoever de propaganda Lrachtiger kan worden
aangewend ter versterking van het ledental.
Voorts komt. in die vergadering aan de orde
een voorstel Den Haag om de Nederl afdeeling
van het Verbond meer dienstbaar te maken aan
de behartiging van sociale «lange i.
Am sterdam* che Sanatorium-vereeni-
giiig voor Borstlijders.
Onder leiding van den voorzitter jbr.
ir>r. C. J. den Tex hield deze Vereeniging
haar vergadering over het Yereenigingsjaar
loopendo van 1 October tot ultimo Decem
ber 1903.
Uit het verslag bleek dat gedurende de
dri emaanden der exploitatie werden opgeno
men 23 mannelijke cn 18 vrouwelijke par
tiënten, ofschoon er aanvankelijk 6'eohts
voor 37 bedden p.aats was.
Het terrein voldoet volkomen aan de er-
wachting. De lucht bleek winter en zomer
zuiver en fnsch en de openluchtkuur in den
winter werd door de patiënten goed verdrar
g?n. Do snerpende wind werd door de om
liggende heidevelden goed getemperd.
Van de 41 patiënten behoorden 18 tot het
eerste. 15 tot het tweede cn 8 tot het derde
stadium. Do verpleeg kosten zijn 2 gulden
por dag. waarmede de exploitatiekosten
waarschijnlijk gedekt worden. Drit is voor
namelijk daaraan te danken dat de admini-
strat ie door liet bestu tr zelf wordt gevoerd.
Blijkens het financieel verslag van den
penningmeester, mr. Vissering, is het oor
spronkelijk getol 37 bedden nu reed6 uitge
breid tot 50. Niettemin blijft versterking
der geldmidd len zeer gewenscht.
Ton slotte werd op voorstel van den voor
zitter besloten een hulpfonds t© stichten
voor ou- en minvermogenden.
Te Amsterdam heeft vergaderd de
Bond van klerken, werkzaam bij de registra
tie en domeinen in Nederland. Voorzitter
was de heer H. Smit, van Arnihem. Beslo
ten werd do volgende vergadering te Nij
megen te houden.
Een nieuw bestuur werd gekozen, bestaan
de uit de hoeren A. Poppe te Hulst, voor
zitter; II. J. W. Dekker te Utrecht, onder
voorzitter; II. Smit te Arnhem, le secre
taris; S. A. Botter, idcun, 2e secretaris; II
.Jansen Gzn idem, lo penningmeester; J.
L. A. C. Janssen te Utrecht, 2e penning
meester, cn D. Mulder, Den Haag, commis
saris.