3de Jaargang.
Vrijdag 2 September 1904.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
FASTE F0RLAND.
ar. 61.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS
Pestmaanden voor Amersfoort f 1.25.
Idem "franco per post- 1.75.
Afzonderlijke nummers- 0.05.
Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen.
Adverteniiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 nnr
'8 morgens bjj de Uitgevers in te zenden.
Uilgevers: VALKHOFF ft Co.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER AJJVERTENTIÊif
Van 1—5 regels
Elke regel meer -0.15.
Groote letters naar plaatsruimte. v w T
Voor handel en bedrijf bestaan roordeellge bepalingen.'ttJl
het herhaald advertéèren in dit Blad bg abonnement fiéne
cironlaire, bevattende de voorwaarden, word Fop aanvraag
toegezonden.
Politiek Overzicht
De rasscnstrijd in Oostenrijk.
Kenschetsend voor den nimmer rustenden
rassenstrijd in Oostenrijk is de beweging, die
in het land overal waar Duitschers wonen is
ver-sterkt door een schijnbaar zeer onbedui-
denden maatregel van de regeeringhet be
sluit tot toevoeging van Slavische parallel
klassen aan do kweekscholen voor ouderwij
zers in Troppau en Teschen, de beide hoofd
sleden van dat deel van Silezië, dat bij den
Hubertusburgschen vrede van 1763 bij Oos
tenrijk gebleven is.
De zaak nuchter beschouwende, zou men
meenen, dat van dezen maatrogel der regee
ring met redelijkheid geen verwijlt kan wor
den gemaakt. Der bevolking van Silezië telt
605,649 zielen. D'aarvan zijn, naar de natio
naliteit verdeeld, 281,555 (47.8 Duit
schers, 129,814 (22 Lzeohen en 178,144
(30.2 Polen. Te zamen maken dus Cze
ch en en Polen de meerderheid van de be
volking uit. Men zou dus meenen, dat niets
natuurlijker was, dan dat in de instellingen
tot opleiding van onderwijzers, die van
staatswege worden onderhouden, ook gezorgd
werd voor de opleiding van ouderwijzers, die
do jeugd van Czechi9ohen en Poolschen stam
kunnen opvoeden. Toch heeft het besluit, om
aan de kweekscholen, welker bestuur in
Duitsche handen is, parallelklassen te ver
binden voor de opleiding van onderwijzers
van Slavisch ras, cene beweging doen ont
staan, welke herinnert aan die van eenige
jaren geleden, toen de oprichting van een
Sloveensoh gymnasium in de Duitsche stad
Cilli (in Stiermarken) oorzaak was van den
val van het ministerie-Windischgratz.
Op den verjaardag van Keizer Frans Jozef
hebben in Troppau manifestation plaats ge
had, die van de groota opgewondenheid der
bevolking getuigden. In de woning van den
„Landeshauptniaiin" graaf Thun werd aan
liet diner, dat daar ter eere van den 74-
jarigeu monarch gegeven werd, het Oosten-
rijksche volkslied, het bekende „Gott erhalte
Franz den Kaiser", gespeeld; het volk op-
straat overstemde de muziek met 4e Wacht
am Rhein". De gemeenteraad van Troppau
nam eene motie aan, waarin naar aanleiding
van het den Duitschers toegevoegde „on
recht" besloten wtra zich te onthouden van
alle betuigingen van trouw, waardoor de raad
in aanraking zou komen met organen van de
landsregeering. Tot in kleinigheden uit zich
de verbitterde stemming; zoo besloot de
raad den Landeshauptmann het gebruik op
to zeggen van de loge, die tot dusver in
den schouwburg tot zijne beschikking werd
gehouden.
De beweging bepaalt zich niet enkel tot
het land zelf. Te Weenen is eene vergade
ring belegd van den Duitschen „Volksver-
ein", om verontwaaidiging nit te drukken
over de invoering van deze parallelklassen en
de overtuiging uit te drukken, dat alle Duit
sche partijen eensgezind zullen zijn in het
voeren van de allerscherpste oppositie tegen
eene regeering, die een zoo driesten aan
slag" heeft gewaagd. Als beeld van de stem
ming zelfs in anders zeer gematigde kringen
kan dienen het volgende, dat aan de Vossi-
sche Ztg. geschreven wordt tot verklaring
waarom men zich te weer stelt:
„Silezië is tot dusver steeds een betrekkelijk
rustig kroonland geweest. De rassenstrijd heeft
"daar tot dusver niet hevig gewoed, want het
land is Duitsch, en de geringe Slavische min
derheid vmdt uit zich zelve niet de kracht
om tegen het Duitsche element op to staan.
Des te meer wekt het onder de Duitschers
verbittering, dat de heer von Koerber juist
dit kern-Duitsche land uitkiest om, na meet
da.i vier jaren de regeering te hebben ge
voerd, voor het eerst en slag tegen het ger-
mauendom te ondernemen. Met de voorgene
men oprienting van Slavische parallel-klas»
Sen aan de Duatsche kweekscholen voor on-
cfeiwijzer3 trekt hij van regeeringswege het
Slavische element in bilezië voor en vestigt
in het hart van het Duitsche gebied middel
punten voor de Slavische beweging.
„Het is geen wonder, dat niet alleen do
Sibziërs, maar de Duatschers in geheel Oos>-
tenrijk tegen dit voornemen opkomen. De
heer von Koerber heeii/ door zijn optreden
de toezegging van stipte onpartijdigheid p-e-
broken, die hij biji de aanvaarding van zijn
ambt en later nog dikwijls genoeg in oq^'tl-
baro redevoeringen heeft gedaan. De Duit
schers van Oostenrijk hebben alle reden zich
te bezwaren over deze afwijking van het vroe
gere stelsel en terstond in den aanvang bij
den eersten stap er geen twijfel over re laten
bestaan, dat zij in noord en zuid voortaan
in nationale zaken besloten zijn schouder aan
schouder te staan.
„Eene deputatie van Duit-sche afgevaardig
den heeft reeds den heer von Koerber aan
gekondigd, dat de Duitschers hunne toe
vlucht zouden nemen tot obstructie, wanneer
de Slavische parallelklassen in Silezië in 't
leven geroepen worden. De heer von Koerber
behoeft zich wel is. waar niet veel om do
Duitsche obstructie te bekommeren, wanneet
hij er van mocht hebben afgezien het parle
ment weer tot werken in staat te maken.
Wanneer een mechanisme zoodanig in wan-
ordo is, dat bet volstrekt onbruikbaar is, dan
komt het er met op aian, of er nog een rad
meer bedorven is. Maar de heer von Koerber
sohijmfc den Slaven het Silczische geschenk
juist met het doel te willen geven, om van
liet parlement de toestemming te verkrijgen
tot het compromis met Hongarije. Hij heef
n ar voor de stemmen van de Czechen en
Polen noodig en slaat, om ze te krijgen, den-
zelfden noodlottigen weg in als vóór hem
Tnaffo en BadenMen zegt, dat de Hongaar-
sche minister-nresident graaf Tisza ïieefl
verklaard, dat jp't het compromis slechts dan
zou s1 uiten, wanneer dit ook in Oostenrijk
parlementair werd afgedaaneen com wam is
op grond van artikel 14 wil hij niet aanne
men. Het is altijd het oude spel. De minister
president van Trans-Leithanie oefent pressie
uit op don minister-president van Cis-Leitha-
nie, om voordeel voor zich zelf te bedingen
men kibbelt maanden laag over vorm en in
bond jn de dïgWaden wordt de zaak voor
gesteld alsof de breuk tusschen Cis en Trans
onvermijdelijk is. en ten slotte komt toch
a lies weer terecht. Maar hoe dit zij: de heer
von Koerber dwaalt, wanneer hij meent door
toog vendheid jegens de Slaven op kosten
van de Duitschers een parlement te kri;gen,
dat tot werken in staat is."
Dit is eene bewering, die wordt gelogen
straft door de hierboven opgenomen bevolkings
cijfers.
Duitschland.
Volgens een bericht der Norddeuteche
AHgcmeine Zeitung is de opperhofmees
ter der Keizerin, baron vou Ma'rbach.
op zijn herhaald verzoek van de nevens zijn
ambt waargenomen functiën van kabinets
secretaris der Keizerin en administrateur van
haar particuliere kas ontheven. Deze betrek
kingen zijn than$ opgedragen aan den ge
wezen landraad, kamerheer Dr. Aj. Bahr. Ba
ron von Mïrbach bedankte ook voor het lid
maatschap van het bostuur der door hem ge
leide vereenigingea van kerkelijkea ea Al
gemeen nuttigen aard.
Rusland.
Uit Bijsk (gouvernement Tomsk) wordt be
richt, dat de voor eenigi weken in het Altai-
gebied verschenen profeet Airot gevangen
genomen en de onder do Kalmukken ontsta
ne gisting onderdrukt is. De profeet, wiens
aanhang verscheidene duizenden manschap
pen bereikte, moet van Kalmukkiscke af
komst zijn en lang in Mongolië geleefd heb
ben.
Turkije.
De begrafenis van den gewezen sultan Moe
rad is met grooten eenvoud geschied. Eene
reusachtige menschenmenigte woonde de be
grafenis bij, maar het militaire vertoon en
do eerbewijzen ontbraken.
De oorlog in Oost-Azië.
Van den oorlog zijn de volgende berichten:
Tsjifoe, 31 Aug. Een Chinees, die Port
Arthur in den avond van den 29en verliet,
bericht, dat er den 27en ernstig is gevochten.
De Japanners beproefden toen het Pelung-
sjaü-fort te nemen. Twee zware aanvallen
worden afgeslagen. Men zegt, dat het verlies
van do Japanners was 1045 man aan dooden
en gewonden.
Den 28en vielen de Japanners het nieuwe,
sterke fort no. 6 aan. Hoewel zij waren
blootgesteld aan een hevig kruisvuur van
de naburige forten, slaagden de Japanners,
na drie uren onafgebroken vechten er in,
fort no. 6 binnen te dringen. De Russen
trokken terug naar de naburige forten en
concentreerden daarop hun vuur op fort no.
6, daardoor de Japanners noodzakende het te
ontruimen.
Tsjifoe, 31 Aug. Chineezen, die twee
dagen geleden Port Arthur verlieten en door
do Japansche liniëu aan de Kintsjoii-baai
zijn gegaan, berichten, dat de Japanners' na
een bombardement- van vier dagen uit zee
plotseling uit jonken eene strijdmacht aan
lamel bradhten en twee kustforten vermees
terden te Kwanghinsan ben oosten van den
Tijgerstaart-ingang op drie kwart mijl afstand
van de stad. Op dat tijdstip was het Rus
sische garnizoen gering, omdat de meeste
manschappen bezig waren met het brengen
van voorraden naar de forten, die te voren
door granaatvuur waren geteisterd. De Ja
panners konden slechts kleine kanonnen op
stellen. De Russen trokken zich in alle haast
terug en richtten eene afsluiting op van
zware balken in stalen platen tot verdediging
van den toegang naar de stad.
Een klein fort in het westen is ook ver-
meesterd-
Versterkingen zijn met vlotten naai
Liautisjan gebracht, waar zwaar wordt ge
vochten. De Russen heroverden Hyshau en
handhaafden zich in het bezit van Politsjwaug
van waar de vijand verdreven is. Een zwaar
bombardement van het Tij-gerstaart-sohier-
eiland is aan den gang. De aanval uit zee
eu van het westen wordt krachtig voortge
zet.
Tokio, 1 Sept. Volgens eene raming, die
onder het volk in omloop is, is de val van
Port Arthur in het laat3t van September
te verwachten.
Tokio, 2 Sept. Een Russische stoomboot,
die bezig was het invaartkamaal van Port
Arthur op te ruimen, is Woensdag op een
mijn gestootcn en vernield.
Uit Tokio wordt bericht, dat de Japansche
troepen zich hebben meester gemaakt van
de waterwerken van Port Arthur, die gele
gen zijn in de nabijheid van TsjwCisijing.
Men gelooft, dat dit generaal Stoessel m
groote ongelegenheid zal brengen.
Een der secretarissen van het Japansche
gezantschap te Londen heeft aan een verte-
genwooriiiger van de pers in een interview
mediegedecld, dat de val vam Port Arthor niet
officieel zou wordlen bekend gemaakt voordat
de stad en de forten volledag iin de macht
waren van de Japansche strijdmacht en het
vechten ged'aaai was. Terwijl dit werd vol
bracht, zou het grootste geheim in acht ge
nomen worden omtrent hetgeen er voorviel.
Op de vraag wanneer deze officieele mededee-
ling kon warden verwacht, was het antwoord,
dat-, in weerwil van de Russische bewerin
gen, het en,tide zeer nabij was. Het was nog
slechts cene kwestie van dagen.
Mockdev80 Aug. Eene Japansethe strijdL
macht van 10.000 mam moet oprukken uit
het noordoosten van Moekden.
Petersburg, 1 Sept. Een telegram van ge
neraal Sakharoff meldt, dat gisteren gedu
rende den gelieelen dag wanhopig is gevoch
ten in 'de stellingen ten Zuiden van Liao-
yang, alwaar twee afzonderlijike veldslagen
plaats hadden; de eene voortduurde tot den
avond en de andere beginnende om 10 uur
en voortdurende tot middernacht-.
De Russen beweren, dat zij de meeste hun
ner stellingen hebben behouden.
Er was een pauze iu de operatiën tot zes
ure in den morgeu, het oogenblik waarop
het telegram van den generaal werd afge
zonden.
Groote verliezen zijn aan beide zijdén ge
leden. Onder de verliezen aan Russische zijde
moet worden vermeld, dat generaal Mro-
sowski van do negende divisie zwaar is ge
kwetst.
Tokio1 Sept. Het centrum en de rechter
vleugel van de Russische verdedigingslinie
ten zuiden van Liaojang hebben hedenmid
dag den terugtocht aanvaard, achtervolgd
door de Japanners.
Tokio1 Sept. Bij/ het aanbreken van den
dag deed de linkervleugel der Japanners een
goedgeslaagden aanvai op de hoogten ten
westen van Sjioelitien en een hoogte gelegen
ten westen van Sjoesjanpao. De Russische
linie werd verbroken. Dit succes dwong waar
schijnlijk het Russische centrum en den Rns-
sischen rechtervleugel tot den terugtocht.
Men gelooft hier, dat generaal Koeropat-
kin geheol geslagen is.
Maarschalk Ovama seint, dat .zijne verlie
zen bij den strijd om Liaojang aanzienlijk
zijn.
De verliezen van Koeroki van 24 tot 28
Aug. bedragen 2255 man,
Tokio1 Sept. (5 uur 's avonds). Bericht
wordt dat de Japanners heden Liaojang ver
meesterdon. Het- beri.'nt is echter niet bo-
Sjanghori1 Sept. De Japanners bezetten
heden Liaojang, na een ernstigen strijd van
vier dagen, daar do Russen aanzienlijk ver
sterkt waren.
Petersburg1 Sept. Generaal Sack ar of be
richt aan den generalen staf dat de nacht van
31 Augustus op 1 September rustig verliep.
Tot zes uur werd noch aan de ziido der Ja
panners, noch aan die der Russen geschoten.
Er wordt bericht, dat generaal Koeroki
een pontonbrug aan den rivierovergang laat
slaan.
Petersburg, 1 Sept. Een gedeelte van Koe-
roki's troepenmacht trekt in pontons over de
Taiise-rivier. Een divisie ia reeds overgezet;
iid re troep?n volgen.
Generaal Stackelberg werd gisteren ge
kwetst in den strijd aan liet zuidèrfront,
doch bleef doorvechten.
Moekden, 1 Sept.. 9.29 'a avonds. De spoor
wegdienst met Liaojang is verbroken. De
wegen zijn onbruikbaar.
Tokio, 2 Sept. De linkervleugel van de Ja
panners bego/n de Russen Vrijdag met het
aanbreken van den diag naar die Taatee-ho
te dringen. De rechtervleugel is in gevecht
in do buurt van Heiyingbai.
De Japansche verliezen sintel 29 Augustus
worden officieel geschat op 10.000 man.
Tsjif oe, 1 Sept. Het Russische station
vot-v draadlooze telegrafie in het oosten van
dezo stad is afgebroken.
Het zijjn groote troepenmassa's, die in den
strijd rondom Liaojang aan beide zijden in
het vuur zijn. De correspondent van de
Temps te Liaojang geeft de sterkte van de
Japanners op als 200.000 man met 700 stuk
ken geschut. In het laatste nummer van het
Mi 1 itar-Wochenblatt wordt de sterkte, die
het Russische leger in Mandsjoerije thans
behoort te hebben, opgegeven ah 205.000
man met 556 kanonnen. Hiervan moeten
echter de zieken en gewonden nog afgetrok
ken worden. Naar deze cijfers te oordeelen,
zouden dus de Japanners eu de Russen, wat
de getalsterkte betreft, nagenoeg gelijk staan,
niaar zouden de Japanners eene vrij belang
rijke overmacht hebben aan artillerie.
Wat liet resultaat betreft van den nu reeds
gedurende acht dagen gevoerden strijd, wordt
uit Tokió onder dagteekening van eergisteren
bericht, dat in den middag van dien dag het
centrum en de rechtervleugel van de Rus
sische verdedigingslinie ten zuiden van liao
jang den terugtocht zijln begonnen, door de
Japanners achtervolgd. Een later berioht
van gisteren, dat echter nog bevestiging
behoeft, meldt, dat de Russen na een
vierdaagschen strijd liaojang hebben ont
ruimd. Daaruit behoeft initussohen nog niet
geconcludeerd te worden tot eene nederlaag
aan Russische zijde. Integendeel, want. het
doel van den Russischen legerbevelhebber is
in dit geval juist terug te gaau en zijne
strijdmacht ongedeerd' naar Moekden te bren
gen, terwijl het doel van de Japanners is
dien terugtocht te beletten
De vraag waarom 't hier gaat is dezeZul
len de Japanners in staat zijn Koeropatkin
te omsingelen, voordat hij teruggaat naar
eene stelling, waar hij genoeg troepen kan
bijeenbrengen om dezen veldtocht te beëin
digen, zonder te worden vernietigd, en zich
de mogelijkheid voor te behouden, in het
volgende jaar onder gunstiger omstandig
heden weer te beginnen? Achter de stelhng
van Liaojang en ten zuiden van Moekden
gaat de spoorweg over twee bruggen. Men
mag aannemen, dat de Japanners thans hun
uiterste best doen om die bruggen te berei
ken. Het beheerschende doel van hunne"
strategie is, te trachten Koeropatkin's lin
kervleugel om te trekken en den spoorweg
*tm
Uit het Noorsch
VAN
JONAS LIE.
„Jammer, dat ik juist nu moet komen
terwijl U met deze plagen aan het vechten
zijt!" verontschuldigde zich Faste. „Moeder
zegt, dat U er toch eens een dokter voor
moest laten komen. Zoo iets kan best ernstig
worden."
„Zegt je moeder, dat...?"
Oom Joël schudde treurig het hoofd.
„Mijn ondervinding leert- mij, dat zoodra
ik het horloge aan den horlogemaker geef
dan..." Hij kuchte en snakte naar adem.
„En zoodra de dokter biji iemand komt
zit do dominee hem op de hielen. Bet eènige
afdoende middel issterk te zij|n ca dat ben
ik! Zie zoo, nui is het over... Het is eenzelf
de middel als dat legen armoede namelijk
rijik te zijn. Zie zoo, nu is het over, heele-
maal... Dteze pcpermuntdruppels zoolang
men zich met, zulk ©en eenvoudig middel
ka.n helpen, is het zoo erg niet, mijnheer
Faste! Die ruwe herfstlucht toch... Hu hm!"
Hij stond op en strompelde door de kamer.
„Het schijnt dat jij na je architects-exameu
je bijzonder toelegt op een soort bouwwer
ken die men bestempelt met den naam lueht-
kasteelenbarstte hij uit.
„Verschil van zienswijze, oom..."
„Ik wist wel, dat het in iets wonderlijks
moest eindigen als een overspannen mensck
de gelegenheid wordt gegeven om iemand de
duimschroeven aan te leggen."
„Ik heb altijd gevonden, dat U een drom-
melsch talent hebt om u kernachtig uit te
di ukken, oom. Ik zou u wel eens graag wil
len liooren, als U in een algemeene verga-
doring iemand onder handen neemt."
„En ik zeg" de stem trilde nu van
kracht „bouw, bouw voor mijn part tot
aan den hemel, maar breng alleen geen ver
warring in de stad! Hier komen achtereen
volgens al de kleine luiden van het strand
eu den landtong, die weten willen of de
grond, waarop zij wonen, hen misschien tot
Croesussen kan maken."
„Ja. oom, het 'is er bepaald veel erger op
geworden, doordat U veel te lang gewacht
hebt met u van de bouwgronden daar bene
den to verzekeren, die U voor een kleinig
heid hadt kunnen krijgen."
„Wat wat zeg je Ik?"
„Och, dat wat dé geheele stad weet, dat
U alles wat U bezit, bij testament wilt ver
maken aan een of andere inrichting of stioh-
ting."
„Zoo, Weet de geheele stad dat?"
„Ja, wat anders? Of was het niet, wan
neer U een weinig stipt op de renten om mis
schien een weinig voorzichtig met uw geld
waartaltijd het praatje, dat het per slot
van rekening, alleen maar was uit belang
stelling voor het welzijn van uw geboorte
stad?"
„Nu, ik moet zeggen jij bent bepaald een
gedaanteverwisselingstoovenaarThans sta
ik plotseling hier, als iemand, die de geheele
stad tot crediteur heeft. liefst moest ik maar
dadelijk uit de bank gaan en alles wat ik
bezit overbrengen op stads-folio!" krijschte
oom Joël.
„In ieder geval hebt U in het licht van
dat geloof geleefd, oom."
„Mag ik je verzoeken je bij' je eigen lucht-
kasteclen te houden en geen lucht-stichtin-
gen ook voor mij te maken!"
„Wel, ooin Joël het is alles maar een
quaestie van geloof of bokccring. Men moet
bekeerd worden om het zich hier als een groo
te stad te denken."
„Ja, ja-a, jara", beaamde oom Joël vroolijik.
„Een bekeeringszaak... En wat verder om
een einde hieraan te maken... Staat het. bad
hotel al kant en klaar?"
„Wel zeker, wanneer de geheele stad er
maar in gelooft, dan staat het er ook, oom!"
„Ik wensch je geluk... ik wensch je geluk...
Ik heb reeds alle noodige inlichtingen inge
wonnen... Groet je arme moeder voor mij!"
„Dtat wil ik u wel zeggen, oom, dat hier
reeds verschillen die meeningen over de zaak
zijjn ontstaan. U noemde zelf de kleine luiden
van het strand en den landtong. Hoeveel
halve of kwart alanüeelen denkt u wel, dat/
ik daar zal plaatsen En wanneor dan geheele
rissen vaartuigen thuiskomen met kapiteins
en stuurlieden, dio alle hier bekrompen wo-
non. Denkt u niet, dat zij gemakkelijk zou
den zijn te overtuigen dat hun woningen en
bouwgronden vrij hoog in prijs kunnen stij
gen? Of gelooft u misschien, dat de huiseige
naars, straat voor stmat in de bovenstad,
zoo onvatbaar zouden zijn voor het denk-
Ibeeld, dat voor Bun stad -zulk een groote
'badinrichting wat hun tot dusver in den
loop der tijden nog niet is overkomen,
het begin zou zijn van een groote toekomst,
met uitgebreide handelsbronnen en de kans
op .nieuwen wasdom en bedrijlvigheadi? En
de geheele omgeving!... zou die er veel op
tegen hebben omi een groote stad te zien?"
zei Faste, opgewonden.
„Ja>, ja, ja", kuchte oom Joël, „juist
zoo, best zoo hoe langer hoe verder... Zoo
steekt men zijn luchtkasteel in de hoogte
zoolang tot er om geld wordt gevraagd! Ja,
wel zeker, men zet de koeien een groenen bril
op, dan behoeft men zo goen gras te geven
De kunst is maar om zijn bril op den stads-
reus te izetten1!"
„Maar ik bodoel iuist dat er hier gold
moet komen, oom. Als <fe menschen aan de
mogelijkheid gelooven, zullen zij ook wel een
weinig daarvoor durven wagen."
„Jh., ja, ja, juist zoo wagen."
„Op een waarde in het verschiet."
- „Och, och", steunde oom Joël „dacht ik
het nitet, dat hiji er een uitdrukking voor zou
vinden waarde in heb verschiet!"
„Wanneer men .te kiezen heeft tusschen
mets en goud, oom, dan steken do meesten
de handj uit."
„En dan neemt zoo'n meester redenaar al.»
jij zich voor om hun wijs te maken, dat het
geen Bijl zien goud is. Wat zij; werkelijk in
handen krijgen, zal ik maar liever niet zog
gen."
„Wonderbaar... zeldzaam... om u zoo in
stilstaand water .te zien zitten, oom, en u
tegen het getij te verzetten. Dat deed u in
het geheel niet, toen u jong waart- en in de
Stille-Zuidzee en Kalifoi;nië speculeerde.
Foei, oom nu ia u kleingeestig. Maar zou
het u niet doen opleven, als u nog eens oen
flinke vangst hadt! zoo een wtaardoor u bo
vendien uiw vermogen misschien loondt ver
dubbelen?! De kunst is mfcar om woer jong
te worden, een denkbeeld te vatten' cn uit
te voeren... Ik zou denken, dat zulks een heel
ander levend gedenkteeken voor u zou zijn,
dan om een stichting te maken! U is een
krachtige natuur, oom. En u liobt hier geze
ten als een groote vogel in een kleine 'koó?,
en gerekend en gedeeld, zoodat u bijna ver
geten hebt, dat u nog eens uw vleugels zondt'
kunnen gebruiken en wel om een groote
stad te scheppen, oom! Groote huizen in
plaats van de kleine en dhar menschen in,
die vee! verder denken dan tot de dichtstbij
zijnde klip!"
,.Je bh ast werkelijik zulke zeepbellen, dat
het een waar genoegen is om er naar te
kijken. Maar als zij. barsten als ze bar
sten..." herhaalde hij v'nnig.
„Ja, de idee is er, mhar hij, die zich het
eerst er van meester maakt, overwint. Eorsl'
later gaan anderen de oogen openIk behoef
u al do voordeelen niet op te sommen, die wijl
er door krijgen, ik bedoel de voordeelen
die do dokters en wel zwart opt witu
hebben moeten toegeven, die wiji bovón an
deren bezitten door bepalingen in de plaa.t.3
- en strandomstandigheden. Maar, wiat ik
zou willen, oom, is, dat u vóór landdron zoudt
zien de uitmuntende ligging van onze haven
om zoo te zeggen midden in de tocrisrton-
route! De quaestie is slechts om1 do Haai door
con pier to beschermen en de zaak in handön
te doen nemen en te doen organi&ee-rcn door
een aan dooie n-maatsch appij met een voldoend
kapitaal."
Wordt'vervólgd!
