BINNENLAND.
Ki©ls1
|[rU
ft :»rr1
rllii
;y
v
Mr
rr
ft)
bereiken. Zij trachten, zooals een Araeri-
nsche militaire schrijver, kapitein Mohan,
uitdrukt in een artikel in de National
rie-w, de® vijaud of den terugtocht ai te
jdeu of hem uit het westen van den spoor-
l af te dringen. Als dat hun gelukt, dan
i dat voor de Russen haerep neerkomen,
zij onder de ongunstigste omstandigheden
den beslissenden strijd gedwongen waren.
Jlagen zij er iu 4pn terugtocht te volbren-
i, dan zal dit oorlogsjaar waarschijnlijk
•rbijgaan zonder dat het komt tot den
basenden strijd tussdheu de beide land
ers.
>vcr don indruk, dien de telegrammen van
leraal Sacharow te Petersburg hebben ge-
akt, bericht de Temps, dat die zeer ont
ledigend is, omdat zich daarbij is komen
jgen- de medodeeling, dat de l'2e en 13e
panache division, na vooraf te zij® door-
Irongen tusschen Liaojaaig en Moekden.
nne vereeniging met de legers van Koe-
ei en Nodzoc hebben tot stand gebracht
berichten van generaal Sacharow, die
men, dab de Russen krachtig met kauon-
n besdhoten worden tot onder Iiaojang
belangrijke verliezen ondergaan, laten
orsohemcren, dat het. leger van generaal
jeropatkin gedeeltelijk omsingeld, en be-
eigd wordt zijne middelen van gemeen-
lap en bijgevolg zijne linie van terugtocht
- - :h te zien afsnijdenhet zou derhalve zich
,v l aetetn inspannen om den ijzeren ring, die
11 t omklemt, door te breken of zou zich,
uineer dat mislukt, in een zeer kritieken
setand bevinden.
Berlijn, 1 Sept. De Norddeutsche Allge-
eine Zeitung verneemt, dat het vertrek van
ins Frederik Leopold naar het oorlogster-
iu van Oost-Azië is uitgesteld op een van
ussisclie zijde uitgedrukte wensch, daar er
genwoordig gevaar bestaat van een vernie-
ïg van den spoorweg door benden Tsoen-
1 i «zen.
De reis van prins Frederik Leopold van
ruisen naar het Russische hoofdkwartieï
Ooet-Arië gaat niet door. omdat men tot
overtuiging is gekomen, dat het zenuw -
stel van den prins hem niet toelaat een
ia te ondernemen, waaraan zooveel beslom-
eringen verbonden zijn.
Petersburg, 2 Sept. (Echo de Paris). De
ad van admiralen heeft met algemeene
emmen besloten den schout-bij-nacht Uch-
mski voor den krijgsraad te dagen, wegens
gehoorzaamheid aan het bevel om niet
lar Port Arthur terug te keeren.
Tsjifoc, 1 Sept. Sir Robert Hart besliste
at aan de stoomboot Independent, die te
bjifoe door de belastingambtenaren was
augehouden, moet worden vergund naar
ïoetsjwang door te varen.
Bon Japansche kruiser en twee torpedo-
1 igers zijn heden in de nabijheid van do
avon gezien.
Sjanghai, 1 Sept. Een Japansche torpedo-
oot kwam heden te 11.30 uur de haven
innen. Men geloof dat zij dépêches voor de
loot komt halen.
Allerlei
vDie Temps bemoeit zich met de kwestie
an de plaatsing van het Vredespaleis in
en Haag en spreekt als haar oordeel uit, dat
r een eind behoort te komen aan het op de
ingc baau schuiven, dat oneerbiedig is te-
snover den heer Carnegie on dait cïezo onge-
vijfcld niet verwacht had.
vDe tweelingbroeders Hendrik en
- lugust Mayer 'te Klein-Lengden, bij Göt-
1 ngen, vierden j.l. Zondag hun 100ste® ver-
1 lardag. Rciclen waren nog frisch en gezond,
oorwaar een grooto zeldzaamheid.
1 vDe uitvinder van kettingsysteem voor
ijwiclen, Charle6 Sargent, is dezer dagen
S Parijs overleden, in den ouderdom van 83
'iron.
Hij had, als vele uitvinders, den slag niet
'an geld verdienen met zijn uitvindingen en
1 ij was en bleef zeer arm zóór arm, dat hij
lleon door een inschrijving, welke edelmoe-
1 ige vrienden voor hem openden, van den
'ongerdood werd gered,
j vOp een groot zwemconoours bij New
'ark tusschen do Brooklyn-bmg en Coney
'iland, afstand 20 kilometer, is do eerste
'rijs behaald door Charles Siegfried, dio
'echts één teen heeft. Hij legde het traject
'f in 5 uur 45 min.
Vroeger won hij óók al eens, maar w
'icu gedisqualificeerd.
Na hem kwamen 2 jongedames tweede on
erdo aan en achter haar wel een 30*tal
Sncurrcnten van het sterkere geslacht.
n vTe Marseille is het nog rustig. In de
okken werkten Woensdag een zevenhonderd
"erkliedeu. Een Italiaansoho stoomboot uit
'Mw-Orleans, mét 1800 ton goe<leren voor
Marseille bestemd, kon echter niet gelost
Morden en is naar Napels vertrokken.
V vSedert gisteren morgen hebben alle
^asblazerijen in het bekken van Cliarleroi
j3 vuren gobluscht. Er heersoht algemeen
ji ls tand, behalve iu óéne glasblazeriji le Mar-
.ïienncö, dio niet instemt met de look-out
v» do patroons, als antwoord op het ar bei
ers-verbond.
Alles is rustigmen- voorziet een stilstand
^au drie maanden.
ij. v_ in Frankrijk is de kapitein Merqjer
.•an hot 3do regiment kurassiers, in garüi-
r>en te Vouziers, door den krijgsraad voor-
<aardelijk veroordeeld tot 4 maanden gevan-
cjnisstraf wegens mishandeling van een on-
jrgesschikte.
vDe nieuwsgierigheid naar den petro-
ium-br&nd nabij Antwerpen begint te lui
en, liet schouwspel gaat do menigte ver
dien.
Hét voornaamste nieuws is, dat de kleine
ruik van Eiffé, die zooveel gevaar aanbood
»or aijno buren, uitgebrand is, en alleen
»g maar rookt.
.De wacht der genie, der politie en der.
ampders blijft echter nog steeds geh&nd-
,iafd.
tEr zijn reeds allerlei plannen op touw ge
it om hulp te* verleenen, door middel van
,'tfdadighoidsfccstcn, o. a. door de katholie-
»n van Hoboken, terwijl óch reeds een
pmté heeft gevormd ouder presidentschap
■in M. Ad Duinont, om d© familiën der
ivchtoffers giften te doea toekomen.
vDicht bij de Poolsche stad Lods is
Woensdag in de rivier Kami een pont gezon
ken, waarin zich ongeveer honderd meuschen
bevonden. Er zijn zeventig van verdronken.
vDinsdagnacht hoeft bij Kiëf een he
vige ontploffing plaats gehad-in een goede
renwagen van een trein, die pas uit het sta
tion vertrokken was naar Odessa, Een oon-
ducteur is gewond, do wagen werd vernield.
Naar 't heet zou de ontplofbare stof mede
gebracht zijn door den conducteur zelf.
Do Staatscourant van Vrijdag 2
September bevat de volgende Koninklijke be
sluiten
op verzoek eervol ontslagen uit den zee
dienst de officier van gezondheid le klasse
bij de zeemacht L. van Lisaa, en bevorderd
tot officier van gezondheid le klasse de offi
cier van gezondheid 2e klasse P. J. Vastenou
op verzoek eervol ontslagen uit den dienst
der marine-reserve de adelborst le klasse bij
de Kon. Ned. Marine reserve P. Scheiter
op verzoek eervol ontslagen uit den mili
tairen dienst de ritmeester jhr. J. L. Mock,
instructeur bij het le regiment huzaren, en
is hij bevorderd tot reserve-ritmeester bij de
cavalerie le regiment huzaren;
bevorderd bij de cavalerie bij het le regi
ment huzaren tot ritmeester de le luitenant
J F. Völcker, van het 3e regiment huzaren.
vergunning verleend tot het aannemen der
onderscheidingen, achter hunne namen vermeld,
aan
mr. T. M. C. Asser, te 's-Gravenhage, ridder
grootkruis der Kroonorde van Itumenie
mr. C. Crommelin, gezantschapssecretaris der
tweede klasse to Brussel, ridder le klasse der
orde van. St. Olaf van Noorwegen
den heer T. T. H. Ferguson, wonende te
Tientsin, de waardigheid van civiel mandarijn
der vierde klasse
den heer J. W. H. Ferguson, wonende te
Peking, de waardigheid van civiel mandarijn der
vierde klasse
goedgekeurd, dat G. J. A. van Heeswijk, bur
gemeester der gemeente Litih, bij besluit van
cl en raad dier gemeente, dd. 24 Juni 1904, voor
den tijd van 3 jaren is benoemd tot secretaris
d/ier gemeente
Gedurende het gala-diner, waaraan, de
gouvernour-generaal van Nederlandsch-!"ndi
Van Heutsz deelnam; als Harer Majosteite
Adjudant-generaal, stelde Hare Majesteit
oen dronk iu op den vertrekkenden generaal
Van Hcutsz, en op het welzijn van Harer
Majesteits koloniën.
H. M. de Koningin-Moeder met ge
volg bezoclit te half twee gisterenmiddag de
tentoonstelling der vereeniging „Arfci et In-
dustriae" in het paleis Buitenrust aan den
Ouden Scheveningsohen Weg.
Bij haar komst stond het voltallig bestuur
der kunstnijverheidsvereeniging in de ruime,
smaakvol gedecoreerde vestibule geschaard,
terwijil het dochtertje van den voorzitter,
den heer Joh. Mutters Jr., H. M. een fraaie
bouquet aanbood. Vervolgens werd do voor
zitter door grootmeester De Ranatz aan Ko
ningin Emma voorgesteld, waarna de heer
Mutters do bestuursleden on later ook de
tentoonstellings-commissie aan H. M.
voorstelde.
Terstond hierop ving de Koningin-Moeder,
die bij haar komst verklaarde met veel be
langstelling de tentoonstelling va,n Arti's
werkende leden te komen bezichtigen, daar
zij gaarne den bloei onzer kunstindustrie con
stateert, haar rondgang door de zalen aan,
daarbij rondgeleid en voorgelicht door den
voorzitter, den heer Mutters, die H. M. op
verschillende bijzonderheden van technischen
of artistieken aard opmerkzaam maakte.
De Koningin-Moeder, bezichtigde met de
grootste belangstelling de expositie. Her
haaldelijk gaf zij haar ingenomenheid over
het bijzonder fraaie werk te kennen.
Daarbij deed zij vragen en maakte zij op
merkingen, die van groote kennis op dit ge
bied en van fijnen kunstsmaak getuigden.
Bijzonder werd zij aangetrokken door werk
met rustige lijnen, terwijl zij ook den nadruk
legde op de zoo gewenschte practische bruik
baarheid van verschillende voorwerpen.
Geruimon tijd stond H. M. o. a,. stil bij
het werk van den kunstdrijver-goudsmid J.
II. Brom to Utrecht, waarbij zich een kost
bare gedreven gouden monstrans met dia
manten bevindt, eigendom der Sint Jaoobs-
kerk to 's Gravenhage. Bij de bezichtiging
van deze afdeeling was aanwezig de kapelaan
Meijsen uit Leiden, om II. M. de gewenschte
toelichting te geven bij de hier geëxposeerde
kerksieraden.
Ook bij de overige inzendingen waren de
cx]K)santen meer endeels tegenwoordig.
Na bezichtiging van al het geëxposeerde,
verliet II. M. te kwart voor drie uur het
tentoonstellingsgebouw, na den voorzitter,
die haar dank zegde voor haar bezoek, ver
zekerd te hebben, dat de tentoonstelling
haar in. do hoogste mate had. geïnteresseerd
te meer daar zijl van haar komst hier te
lande steeds met belangstelling gevolgd heeft
den vooruitgang en bloei van onze kunstnij
verheid.
Ofschoon H, M. geruimen tijd ter tentoon
stelling had vertoefd, viel er zoo veel te zien
en te bewonderen, dat zij van een groot deel
dor expositie slechts ©en zeer kort aperju
kon nemen.
Met het oog hierop verklaarde H. M. bij
haar vertrek, gaarne een tweede maal te
zullen terugkomen, om datgene, wat thans
slechts vluchtig door haar bezichtigd kon
worden, nogmaals in oogenschouw te nemen.
Dit tweede bezoek werd door H. M. be
paald op 21 September.
De tentoonstelling van „Arti et ,Indu-
striaeblijft. naar reeds werd medege
deeld tot den 25en d. a. v. geopend.
Naar haar paleis in het Voorhout terugge
gaan, gebruikte H. M. daar den lunch, waar
na zij tegen vier uur op het concours hip-
piquo werd verwacht.
H. Af. de Koningin-Moeder heoft gis
teren namiddag, negen minuten over half
zes de residentie weder verlateu, vertrekken-
do naar Soostdijk.
H. M. werd aan het Staatsspoorstation
uitgeleid door den burgemeester, baron
Sweeits met wien do Vorstin zich tot aan
het vertrek van den trein onderhield.
Gisterenavond 7.26 arriveerde H. M.
de Konmgra-Moeder met gevolg aan de halte
Söesfcdijk. De burgemeester van Soest was
ter begroeting aanwezig. Hare Majesteit had
bij 't uitstijgen een fraai bouquet bij, zich. In
twee rijtuigen werd naar het paleis gereden.
Dé opperkamerheer en de chef van
het Militaire Huis van Hare Majesteit de
Koningin maken bekend dat
Hare Majesteit de Koningin in het paleis
te Amsterdam audiëntie zal verleenen op
Dinsdag 27 September a.s., des voormiddags
te 10 uur, aan militaire autoriteiten gn te 1
uur aan de volgende civiele autoriteitende
leden van het Consulaire corps dé Commis
sarissen der Koningin; gewestelijke bestu
ren burgemeesters en gemeentebesturen.
Op Woensdag 28 September a.s., des voor
middags te 10 uur com missiën en het overige
gedeelte der civiele autoriteiten.
Op Donderdag 29 September a.s., des voor-
middags te 10 uur, aan particulieren.
Degenen, die verlangen tot die audientiën
te worden toegelaten, worden uitgenoodigd
om zich in te schrijven or> een der audientie-
lijsten, welke aan genoemd paleis gereed zul-
len liggen, vanaf heden tot en met 10 Sep
tember a. s., des middags te 4 uur, op welken
tijd de lijsten zullen worden gesloten.
In de prachtig versierde zalen van
i het Hotel den Ouden Doelen te 's Graveai-
hage bood de minister van Koloniën gisteren
avond aan gouverneur-generaal Van Heutsz
1 een diner aan, in 't geheel bestaande uit 50
couverts.
Tot de genoodigden behoorden dei ministers
verschillende oud-ministers, oud-gouverneurs-
generaal, de gouverneur van Ourajao, die
in verband hiermede gister te 's Gravenhage
aankwam, zoomede verschillende Kamer
leden, de secretaris-generaal en hoofdambte
naren van het departement van Koloniën.
Do minister van Financiën te 's Gra
venhage teruggekeerd, hervatte gisteren zijn
ambtsbezigheden.
Te 's Gravenhage is aangekomen de at
taché van de Duitsche legatie te Brussel, de
heer A. W. Neumann
De heer J. W. Willékes Maodonald,
bij koninklijk besluit van 13 Mei 1904 no. 47
eervol ontslagen uit zijne betrekking van
consul der Nederlanden te Warschau eu bij
Koninklijk besluit van 28 Mei 1904 no. 48
benoemd tot consul-generaal der Nederlan
den te Berlijn voor het koninkrijk Pruissen
is in die hoedanigheid door de Duitsche re
geering erkend.
Naar De Rotterdammer verneemt, ko
men voor de vervulling van de betrekking
van secretaris-generaal bij het departement
van justitie vooral in aanmerking de keeren
mr. F. W. J. G. Snijder van Wissenkerke
en mr. A. O. W. de Vries, beiden raad-advi
seurs bij het departement, benevens jhr. mr.
M. A. do Savornin Lokman., kantonrechter
te Alfen.
Mr. Snijder van Wissenkerke wenscht ech
ter met in aanmerking te. komen voor het
bovenbedoelde ambt.
Onder zeer veel belangstelling van
militairen en burgers herdacht gisteren te
Hellevoetsluis de schout-biji-nacht W. G. van
Nes, directeur en commandant der marine
aldaat, den dag, waarop hij vóór 40 jaar tot
adelborst le klasse werd benoemd, 's Mor
gens maakten de oommandeerende officie
ren, de hoofdofficieren en de hoofdambtenar
ren der marine bij den heer Van Nes hunne
opwachtingde kapitein-luitenant ter
R. O. J. Verschoor voerde het woord en
herinnerde de aanwezigen aan de langdurige
en eervolle maritieme loopbaan van den ju
bilaris.
Gisterenavond werd den jubileerenden
vlagofficier eene serenade gebracht door de
muziek van Hr. Ms. Buffel en het mannen
koor der werkliedenvereteniging Wilhelinina.
In dezen stoet namen alle officieren en amb
tenaren der marine plaats.
Op uitnoodiging van den minister van
binnenlaudsche zaken, wordt door de com
missarissen der Koningin nogmaals tot de
gemeentebesturen het verzoek gericht om
steeds tijdig aan het departement van bin-
nenlandsohe zaken kennis te geven van voor
genomen slooping, verbouwing of herstelling
van oude monumenten, bepaaldelijk van
raadhuizen, kerken, torens, kasteelen, poor
ten, merkwaardige gevels enz.
Bijzonder wordt er de aandacht op geves
tigd, dat de verplichting van kennisgeving
aan het departement van binhenlandscihe za
ken van elke voorgenomen verandering enz.
aan oude gebouwen zich uitstrekt tot alle
oude gebouwen.
Mr. A. C. Waller, te Haarlem, sedert
1 September 1869 verbonden aan do redactie
van de Opr. Haarl. Ct., heeft zich om ge
zondheidsredenen genoopt gezien zijn betrek
king neder te leggen.
Bij beschikking van den minister van
Binnenlandsohe zaken van 1 September 1904
no. 2102, afdeeling Kunsten en Wetenschap-
pon, is, met ingang van 1 October 1904, be
noemd tot assistent bij het Koninklijk Ka
binet van schilderijen te 's Gravenhage,
Jacob van Hensbergen, te 's Gravenhage.
Bij beschikking van den minister van
Binnenlaudsche zaken, van 1 September 1904
no. 6873, afdeeling Onderwijs, is met ingang
van 1 September 1904 aan G. Duyfjes, op
zijn verzoek eervol ontslag verleend als as
sistent voor de delfstof- en mijnbouwkunde
aan de Polvtechnische school te Delft.
I
I Ned. Taal en letterkundig Congres.
Woensdagmorgen om negen uiu* rijn de
I sectievergaderingen van het congres hervat.
1 In de eerste afdeeling werd eerst het woord
gevoerd door den heer R. Sohliileng te De-
I venter, over de studio der dialecten en eeni-
ge merkwaardige woorden in dat van Dren-
the.
Dr. E. B. Koster gaf ©enige fragmenten
uit een Shakespeare-vertaling, waaraan hij
©en hulde toevoegde aan dr. Burgersdijik den
Shakespeare-vertaler, die Deventenaar was.
Toen was het woord aan dr. R. A. Ko-lle-
wijn, uit Amsterdam over „het woordge- j
slacht iu 't Noord-Nederlandsch en in in 't
Vlaams". Hij kwam tot deze slotsom„Do
Noord-Nederlander richt© rich niet naar de
Vries en te Winkels willekeur; ook niet naar
de Zuid-Nederland9che dialecten, maar zoo
als Franschen, Duitscliers, Engelschen het
doenalleen naar de beschaafde spreek
taal."
Op verzoek van dr. Max Rooses bracht ver
volgens prof. Vercouillie hier rapport uit van
de werkzaamheden der commissie voor be
schaafde uitspraak en vereenvoudiging.
Do commissie, die de vereenvoudigde spel
ling niet geheel kan aanbevelen, is evenwel
van oordeel, dat vereenvoudiging toch wen-
sohelijk is. Men kan opheffen het verschil tus-
scheu de scherpe en zachte E en O; sch,
waar dat klinkt als s, ook s spellenlijk als
lik schrijven en de bastaardwoorden verne-
derlandachen. De geslachten moet men ech
ter in Vlaanderen onaangeroerd laten.
Mr. Prayon van Zuiylen verklaarde, dat de
spellingkwestie de Vlamingen de keel uit
hangt. Daarom kan men hier te dezen op
zichte besluiten wat men wil. De Vlamingen
zullen er zich niet aan storen, want er valt
eerst nog heel wat anders voor den taalstrijd
te doen.
Alsnu ontspon er zich wederom een vrij
roerig en persoonlijk debat over het Kolle-
wijnisme in Vlaanderen.
In de vierde afdeeling, die der Algemeene
Nederlandsch© Stambelangen, besprak men
in het bijzonder Zuiid-Afrikaanscbe belan
gen.
Dr. Mansvelt putte uit het groeiend natio
naal besef de verwachting, dat de toekomst
van onze taal in Zuid-Af rik a hoopvol is. De
havensteden en mijncentra zullen wellicht
Engelsch worden, maar het platteland zal
een ongemengd Nederlandsch taalgebied blij
ven. In Nederland kan daartoe meegewerkt
worden door het zenden van boeken, het uit
geven van goedkoope boeken, de invoering
van het Nederlandsch, vereenvoudiging
van de schrijftaal, het wijider openzet
ten van onze boogesoholen voor de Afri-
kaanders en door emigratie recktstreeksche
handelsbetrekkingen, enz.
Dé heer J. A. Wormser sprak in gelijken
geest.
Mr. H. VerLoren van Tkemaat sprak
over de gemeenschappelijke belangen van
Hollanders en Afrikaa.uders.
Bij het debat verklaarde dr. Leyds het
niet eens te zijn met den heer Wormser, dat
de rijkdom van Zuid-Afrika toeneemt. Het
land zal nooit een groote bewolking kunnen
dragen, omdat er niet voldoende water is.
En de rijkdommen die er rijn, vloeien weg
naai' Europa.
In de tweede afdeeling behandelde de heer
F. A. Hoef er, te Hattem, de historische sta
tistische kaarten.
In de derde afdeeling behandelde de heer
Hendri.kx uit Brussel het nut der volksvoor
stellingen.
Mi'. P. W. de Koning, uit Amsterdam,
hield een rede over de liederencompositie en
de eigen taal; de heer Le Jour uit Brussel
legde den nadruk op den bevoorrechten toe
stand van liet tooneel en zijn beoefenaren
in Duitschland en Frankrijk tegenover het
gebrek aan steun en de sociale achterstelling
van tooneelspelers en tooneel speelstere in
Zuid- en Noord-Nederland. Hijl wekte alle
Nederlandsche en Ylaamsche tooneelisten op
een syndicaat te vormen en dan gezamenlijk
zich te wenden om steun aan de regeeringen
van stad en staat, zelfs tot de Koningin.
Bij de opening van de daarop volgende al
gemeene vergadering wijdde de voorzitter,
prof. Te Winkel, eenige geestdriftige woorden
aan den verjaardag van H. M. de Koningin.
Bij acclamatie werd op rijn voorstel besloten
aan H. M. de Koningin op dezen feestdag
van den gehcelen Dietsohen stain een tele
gram te zenden, waarin vol eerbied en liefde
de beste wenschen van het congres voor liet
welzijn van de Voretin in het toekomende
jaar worden aangeboden.
Vervolgens was het woord aan dr. A. A.
Fokker, over uitbreiding van ons taalgebied
en de middelen daartoe, vooral in onze kolo
niën, waar ook inlandsohe bevolking belang
stelt in onze taal.
Hierna bracht Prof. Vercouillie nog eens
verslag uit van de commissie voor de be
schaafde uitspraak. Opnieuw dreigden veler
gemoederen hierover in beroering te geraken,
doch met een kwinkslag wist prof. Paul Fre-
dericq dit te voorkomen.
Tegen een uur werd de ritting gesloten.
Om half tien gisteren morgen werden
de sectievergaderingen van het congres voort
gezet. Dé derde afdeeling, die voor tooneel,
was gisteren geëindigd.
In de eerste afdeeling (taal- en letter
kunde) zou spreken dr. J. M. Hoogvliet over
„Verkeerde elementen in onze nieuwe lit
teratuur". Dr. Hoogvliet was echter niet
verschenen.
Mr. J. P. S. Gualthérie van Weezei te De
venter bestreed de meening, dat het tijd
schrift de Gids altijd en in alle oprichten
zich vijandig gesteld heeft tegenover de
nieuwe richting in de literatuur na 1880.
Do heer A. Hans te Rousselare, wees op
het slechte gehalte van de boeken, die het
Vlaamsche volk leest, voor zoovere er ten
minste gelezen wordt onder hen. Het beste
middel om daarin verbetering te brengen is
het ruim verspreiden van goede, niet te
dikke, flink gedrukte en onderhoudende boe
ken voor de scholen, liefst met prentjes.
Voorts het inrichten van openbare boeke
rijen.
Van de laatst overgebleven sprekers in
de tweede afdeeling was gisteren niemand op
gekomen. mr. R. E. Hattink uit Almelo hield
echter hier de aanwezigen bezig door interes
sante bijzonderheden mede te dee len over
den vermaarden aardrijkskundige Jacob van
Deventer.
In de vierde afdeeling, aan de stambelan-
gen gewijd, zette de heer G. D. Minnaert uit
Gent het doel en de nuttige werkzaamheid
van het Willemsfonds in Vlaamscli België
uiteen.
De heer H. H. Zaalberg t© Amsterdam
vestigde de aandacht op den aanwakkerden
strijd voor het Hollandsch in Suriname. Er
ia echter behoefde aan hulp, wil het bar-
baarsohe brabbeltaaltje daar door zuiver Ne
derlandsch vervangen warden. En dit kan
vooral geschieden door den invloed van be
schaafde Nederlanders.
Hierna hield prof. mr. W. v. d. Vlugt een
rede over „het Algemeene Nederlandsche
Verbond," waarin hij het nut betoogde van
een wijde vertakking van het verbond, welke
duidelijk aan het licht zal brengen ons recht
van bestaan.
Thans werd ook, de vierde sectie gesloten.
In de algemeene vergadering sprak de heer
G. van Hulzen over het moderne begrip in de
litteratuur.
Hierna werd de ritting geschorst tot den
Besloten werd het volgende congres te
Brussel te houden.
Op voorstel van den heer Marcellus Emante
werd voorts nog na eenige discussie besloten,
de voorbereiding van de congressen in het
vervolg toe te vertrouwen aan het Neder
landsch Verband.
In de uren, dio verliepen tusschen die bei
de rittingen, gaf die heer Joh. W. Wensank in
de St. Libuinus-kerk een orgel-concert. Hij
speelde een zeer uitgezocht programma, begin
nende met „Vlaamsche Leeuw", gaandie door
„het Wien Neerlands bloed." over „Schwei-
get mir von Weiber" van dén beroemden
Deventer stadsmusiscus Ren eken in 1722 over
leden in don ouderdom van 99 jaar.
Daarop voJgdie Nicolai's „Troost", nog
weer eenshet slotkoor uit Yolande en als
sluitsteen een improvisatie over het oude
Wilhelmus. Dit alles gebeurde in afwach
ting van die komst va® het Koninklijk Echt
paar.
H. MJ. de Koningin en Z. K. H. de Prins
arriveerde tegen 4 uur.
Vóór die Buiten-Societeit, waar de Congres
vergadering gehouden werd, werden de hooge
bezoekers ontvangen door dien commissaris
der Koningin in Overijsel, den heer P. Lyckla-
ma a Nyehiolt, en door den burgemeester van
Deventer, W. H. F. baron van Heemstra.
Mevrouw Acquoy, de eohtgenoote van den
gemeente-archivaris en 2 en voorzitter van het
uitvoerend comité, bood H. M. een ruiker aan
De burgemeester stelde prof. Te Winkel
aan Hare Majesteit voor en deze presenteer
de daarop de leden van het bureau aan de
Koningin, alsmede den! vertegenwoordiger
der Nederlandsche regeering, mn W. H. de
Beaufort, voorts dé heeren dr. E. Laurillard
(H. M. trouwens welbekend) en prof dr. Paul
Frédéricq. Mr. J. Acquoy mocht de verschil
lende autoriteiten aan Z. K. H. Prins Hen
drik voorstellen.
Toen het vorstelijk echtpaar de zaal bin
nentrad, die versierd was met sparregroen-
guirlandes en Belgische en Ned. wapenborden
alsmede met vlaggen der Dietsché landen, ver
hieven alle aanwezigen zich van hunne zetels.
Buigend begaf het vorstelijk echtpaar zich
naar zijn zetels, links voor het podium ge
plaatst. Prof. Te Winkel hield daarop de
begroetingsrede.
Prof. Paul Frédéricq hield hierna eene
geestdriftige rede over „de liederavondèn
van het Willemsfonds te Gent". Heel aardig
vertelde prof. Frédéricq hoe men in Vlaan
deren liedjes als 't bekende „Kwerel-
ken" dat de Spr. zelfs voorzong weet
populair te maken.
Dé voordracht van prof. Frédéricq onder
vond luide toejuiching, waartoe EL M. de
Koningin het .sein gaf.
Dr. L. Laurillard hield hierna een voor
dracht over den rijkdom d:er taal, eindigende
in een gelegenheidsvers, betrekking hebben
de op H. M. de Koningin en Haar geboorte
dag.
Het talrijke publiek hief naar aanleiding
hiervan een geestdriftig gejuich aan voor de
Koningin en den Prins. De voorzitter sloot
hierna de 28e bijeenkomst.
Minzaam groetende naar alle zijden ver
trok het Kon. Echtpaar. In de wiaohtsalon
dankte H. M. den congres-voorzitter voor
de hartelijke ontvangst. Het Kon. echtpaar
reed hierna weg, overal toegejuicht door een
dichte haag van mensohen.
In de zaal waar de algemeene vergadering
werd gehouden, werd 's avonds een feestmail
gehouden, waar plm. 125 personen aanzaten.
Toespraken werden hier gehouden door prof.
Te Winkel, prof. Blok, de Belgische en Ne-
derlandsdhe afgevaardigden.
Op een gegeven oogenblik' wekte de presi
dent allen op te verrijzen van hunne zetels.
Toen sprak hij: in vrede rulste het gebeente
van den Transrvaalschen rxms Paul Kruger.
Moge over zijn assche eenmaal de zon der
bevrijding opgaan en moge Steijn als een
weer kloek en krachtig im® daar getuige
van zijnl
Vervolgens werd gesproken door De venter's
burgemeester baron van Heemstra, door het
Kamerlid Marchant en door prof. Paul Fre-
dericg, die de reeks van officieel© speechen
eindigde met te verklaren dat de Belgen hier
zoo heerlijk vrii ademen in de zuivere Ne
derlandsche lucht, wat hun Vlaamsche ion
gen zoo goed doet.
Maar onze taal wordt door niemand zoo
zuiver, zoo glansrijk en muzikaal gesproken
als door Koningin Wilhelmïna. Trouwens
de vermoedelijke Belgische» troonopvolger
Prins Albert spreekt eveneems het Neder
landsch voortreffelijk en in dé toekomst zal
deze vorst ook op onze congressen komen.
Heti officieel e feestmaal was 'hiermede af-
geloopen, doch men kon moeielijk sche'den
van de Deventer gastheeren, zoodat de feest
vreugde nog zeer langen tijld werd voortgezet.
In tegenwoordigheid; van het bestuur,
met den voorzitter Jozef Israels aan het
hoofd, en van tal van kunstschilders en be
langstellenden, werd gisterenmiddag in „Pul-
cliri" te 's Gravenhage de gewone jaarlijk-
sche tentoonstelling de 29ste geopend
van de Hollandsch© Teeken-Maatschappij.
Niet minder dan 37 leden der Maatschap
pij zonden ongeveer 100 wérken in.
Internationaal Concours-
h i p p i q u e. Men schrijft ons uit 's Graven
hage d.d. 1 Seipt.
Met het oog op hefc te verwachten bezoek
van H. M. de Koningin-Moeder trok het mid-
dagconcoiws een buitenge woon talrijfk pu
bliek. Niet slechts de tritnines ware® dicht
bezet maar ook rond de overige gedeelten
van den ring stonden de .toeschouwers m
dubbele rijen.
