W\ 64 Dinsdag 6 September 1904. F *8» BUITENLAND. FEUILLETON. FASTE F0RLAND. S°e Jaargang AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Per 8 maanden voor Amersfoortf 1.25. Idem franco per post- 1.75. Afzonderlijke nummers- 0.05. Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C». Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 regela Elke rêgèl meer Groote letters naar plaatsruimte, Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen>töt het herhaald adverteeren in dit Blad bjj abonnement: Eèfle circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgeving. De Burgemeester van Amersfoort, Gezien artikel 41 der gemeentewet, Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de Raad dezer gemeente zal vergaderen op Woens dag, den 7. September aanstaande, des namid dags ten 3 ure. Amersfoort, den 5. September 1904. De Burgemeester voornoemd, WUttJTTERS. Politiek Overzicht Oe kans op wrede. Van generaal Koeropatkin, den Russischen opperbevelhebber, wordt verhaald, dat hij tot zijn staf heeft gezegd, dat zijn doel be- ikt- was om den Japanschen opmarsch naar fit noorden tegen te houden, maar dat het nu dringend noodig is Moekden te bereiken en zich door den vijand lieen te slaan, al moest ook het halve leger daarbij opgeof ferd worden. Wij kunnen niet controleeren, ••7 deze verklaring werkelijk van den Rus sische n opperbevelhebber zelf afkomstig is. Maar dat zij met juistheid de® toestand van de hoofdmacht der Russen kenschetst en liet gevaar, waardoor zij wordt bedreigd, valt niet te betwijfelen. De aanhoudende slagen, die aan de Rus sische strijdmacht worden toegebracht, niet alleen ter ziee, maar nu ook te land, hebben weder de gedachte doen ontstaan, dat wel licht eene poging om tot het herstel van den vrede to geraken, nu meer succes zou hebben dan tot dusver er van te verwach ten was. Ongetwijfeld predikt het vreeselijike bloedbad, dat dag in dag uit wordt aange richt in Mandsjoerije en voor Port Arthur, ie deren dag op nieuw hoe dringen d wen- schelijk eene interventie is in het belang van beschaving en menschel ij kheid. Maar is er kans, dat eene stem in 't. belang van het herstel van den vrede thans gehoor zal vin den? Eene bijldrage tot beantwoording van die vraag levert een schrijven, dat in de Deutsche Revue is afgedrukt vau een Rus- sischen staatsmande naam wordt niet ge noemd, maar de directie verzekert, dat hij onder de hoogst geplaatsten behoort en dat aan zijne vredelievende gezindheid niet te twijfelen valt zijn schrijven verdient daar om de aandacht, omdat het de stemming van de toongevende Russische kringen weergeeft.. Deze zegsman nu schrijft „Aan mijne liefde voor den vrede twijfelt gij bepaald niet, en toch moet ik oprecht be kennen, dat voor mij het einde van den oor log nog zeer ver af is. Ik zie aan den politie- ken horizont nog volstrekt niets van het mor genrood van den vredesdagintegendeel zal, naar mijne overtuiging, de oorlog in het verre oosten juist in den eersten tijd met zij® gansclien vreeselijiken ernst optreden. Ont zettend groot zijn de tot dusver gebrachte offers, maar reusachtig zullen de offers zijn, die tob aan het sluiten van den vrede nog gebracht moeten worden. Het ontzettende Mandsjoerijjsche klimaat zal nog meer of fers eischen dan staal en lood van de moord dadige kanonnen." Dit pessimistische oordeel steunt op de stemming van de oorlogvoerende partijen en op den geheelen politieke® toestand. Tot staving daarvan voert de Schr. aan „Zonder ook maar in t minst eenig chau vinisme te huldigen, dat ik in eiken vorm haat, moet ik bekennen, dat naar mijne stellige overtuiging Japan enkel iu Moskou vredesvoorwaarden zou kunnen voorschrij ven. Hierin bestaat het vreeselijke van den tegenwoordigen oorlog, en daarvan moet men zich in de politieke wereld goed rekenschap geven. Alle Japansche overwinningen te land en ter zee zullen niet tot het sluiten van den vrede leiden, indien Rusland niet zal ophouden Rusland te zijn en te blijiven. Het is mogelijk, dat Port Arthur valt, ondanks de legendaire dapperheid van zijne bezet ting; het kan gebeuren, dat Koeropatkin nog eenige nederlagen lijdt; het is niet uit gesloten, dat de Russische vloot te Port Ar thur of op zee nog door het ongeluk wordt vervolgd. Maar al deze Japansche overwin ningen en Russische rampen brengen de beide oorlogvoerende partijen geen voet breeds nader tot het sluiten van den vrede, want alleen Rusland kan de vredesvoorwaar den voorschrijven, maar nooit of nimmer Japan. Daarom kan de oorlog twee, drie, ja vier jaren durenRusland echter zal van dit standpunt nooit afgaan Integendeel, hoe langer de oorlog duuirt, hoe meer offers hij; verslindt, des te onmogelijker zal do toe stand van de Japansche strijdkrachten op het Aziatische slagveld worden. Rusland heeft al de middelen om den oorlog een paar jaren voort te zetten, en hot geheel© Russi sche volk zal al zijne krachten inspannen om zijn strijdlustigen gelen vijand te bui gen. Of echter het Japansche volk voortdu rend de leemten in het Japansche leger zal kunnen aanvullen en of het in staat zal zijn, ook den finaneiee'en ondergang tegen te houden, dien een oorlog van verscheidene ja ren moet brengen, dat zal de naaste toe komst reeds leeren. „De tege®wom*dige oorlog is rijk aan ver rassingen en daarom is het nuttig, dat de politieke wereld niet de draad verliest in de beoordeeling van de tegenwoordige machtsverhoudingen van Rusland en Ja pan. Al mocht zelfs het onmogelijke gebeuren, dat Port Arthur na hel sluiten van den vrede in Japansche handen bleef, dan zou stellig zulk ee® vrede geen vrede, maar een wapenstilstand zijn, want Rusland kan en mag niet uit Japan s hand den vrede aannemen, indien het niet in de toekomst zijne machte- en wereld positie wil prijsgeven. „Nu, daarvan kan in 't geheel geen sprake zij®, zoolang Rusland blijft wat het is. Van dit standpunt schijnt mij elke bemiddeling ten gunste van den vrede volstrekt, schade lijk voor den wereldvrede en gevaarlijk voor eene spoedige beëindiging van den oorlog. De neutrale groote mogendheden kunnen met den loop tot dusver en ook waarschijn lijke einduitkomst van den tegenwoordige® oorlog volkomen tevreden zij®: Rusland zai verzwakt uit den oorlog te voorschijn ko men en Japan zal voor een onafrienbaren tijd alle pan-Aziatische neigingen prijsgeven. Het „gele gevaar" kan slechts door eene geduchte nederlaag van Japan althans voor eenige ja ren bezworen worden, en de Engelsche en Amerikaansohe handel zal weder met succes kunnen concurreeren met deu Japansche® Alleen wanneer dit geval is voorgekomen, kunnen de volken van Europa rustig op hunne levensgcederen passen." Zoo is, volgens dezen zegsman, de ste nming in de toongevende Russische kringen. Men zal moeten toegeven, dat zoolang die stem ming de heerschorid© blijft, de kans op vrede ver zal zijn te zoeken. Rusland. De Keizar begaf zich gisteren in den namiddag met *de Keizerin-weduwe, de grootvorsten Michael Alexandrowitsch, Alexei A1 exandrowitsch en Alexander Michailo- witseli on grootvorstin Zenia naar Kroon stad, waar hij aan boord van den kruiser Oleg vertoefde. De Keizer 'inspecteerde cliaarop het pant serschip Orel en hield aan boord van het Keizerlijke jacht Alexandra eene revue over het eskader, dat op de reede lag. Het es kader bestond uit de pantserschepen Knjas, Soewarow, Borodino, Keizer Alelander IU. Navarin, Sissoi Weliki, A&ljabja, en de krui sers Swetlana, Aurora, Dmitri Donskoi, Al mas eu admiraal Nachimow. Vooral werd de Keizer door de bemanning met geestdrift ontvangen. De senator Platonow, lid van d'en raad van state, is benoemd' tot minister van binneu- land'sche zaken en chef van die politie. Creta. Over de door den commissaris der mogend heden i® Kreta, prins George van Grieken land, ondernomen politieke rondreis ver neemt de Politische Correspondenz uit Athene, dat de prins in do vraag van de inlijving van Kreta bij Griekenland water in zijn wijn zou willen doen. Het verlangen, dat hij bij de mogendheden te berde brengt, moet namelijk niet onvoorwaardelijk op de volledige vereeniging van Kreta met Grie kenland gericht zijn. maer rich, wanneer dit beslist mocht worden geweigerd, bepalen tot het verlangen van eene voorloopige regeling van de zaak, die haar een stap nader zou brongen tot de eindoplossing Zij® voorstel zou dan, naar gezegd wordt, biertoe strekken, dat het, bestuur van Kreta aan den Koning der Hellenen werd opgedragen en de inter nationale troepen op Kreta door Grieksche werden vervangen. In dien zin moet de Har- mret zich ook hebben, uitgelaten tegenover eene deputatie van de oppositie op Kreta, die elke andere oplossing verwerpt. De prins heeft haar verzekerd, dat hij alles zou doen door om van de mogendheden de volledige vereeniging van het eiland met Griekenland gedaan te krijgen Tndien dit echter om rede nen van internationale politiek niet, bereik baar mocht zijn, dan zou hii richf niet ver zetten tegen eene voorloopige regeling op de hierboven aangegeven wijze. Canada. Tot gouverneur vau de Dominion van Canada is door den Koning van Engeland benoemd graaf Grey. De nieuwe gouverneur is zijne loopbaan begonnen als aanhanger van de liberale partij, waartoe hii door fami lie-traditie behoorde. Gelijk velen van zijne geestverwanten heeft hij de homerule bewe ging niet willen meemaken. Later werd hij een der medestanders van Cecil RJhodes en vervulde eene rol in het bestuur vau de Chartered Company en van Rhodesia,. Venezuela. D'e Daily News bericht uit Washington De gezant van de Vereenigde Staten te Cara cas heeft- aan zijne regeering medegedeeld, dat- de commissie, aan wie is opgedragen oe door Venezuela aan andere staten te betalen sommen vast te stellen, het totale bedrag heeft bepaald op 1.540.000 p. st. Het aan deel va® Engeland daarin is 360.000 p. st. De oorlog in Oost-Azië. Van den oorlog zijn de volgende berichten: Tsjifoe, Jf Sept. Een tweede algemeene storm op Port-Arthur begon 27 Augustus en verwekte een hevigen strijd, die tot 31 Augus tus duurde, toen de Japanners langs de ge- heele linie terugtrokken, uitgezonderd uit Patoenssjan. Ook een herhaalde woedende aanval op Itzesja®, die den 30en Augustus plaats bad, werd afgeslagen. Een heftige aan val op de linkerflank had om 3 ure in den morgen va® den 2en September plaats en duurde tot 6 ure iu den morgen, toe® de Ja- panners terugtrokken. Daarop begon het- bombardement weder. De Japanners schoten hoofdzakelijk van Sjoe- sji-yen en van Pa-loeng-sjan uit, de Russen van Antsoe-sjan en van Erkloeng-sjan uit. De verliezen der Japanners gedurende deze vier dagien worden door de Russen op 8000 man geschat; de verliezen der Russen bedragen volgens geruchten 3000 man. De schepen der Russen namen nu en dan aan het vuren deel. Uit Port Arthur wordt bericht, diat de Ba ja®, de Pereswjet, de Retvisan en die Pal- lada een werkzaam aandeel nemen aan de ver dediging van de vesting, door de Japansche stellingen te bombardeeren. Den 29. Augus tus begaven zij zich, onder bescherming van de forten, een mijl buiten de haven en stre den zoo van zes uur tot den middag. Toen verscheen de Japansche vloot. De Pereswjet had eenige niet zeer ernstige averijen. De Sewastopol en twee torpedobooten zijn nog in reparatie. Petersburg, 5 Sept. Generaal Koeropatkin bericht de® Czaar van hedenDe terugtocht van onze troepe® uit Liaojang naar den rech ter oever van de Taitse-rivier werd in den nacht van 4 September in goede orde ten einde gebracht. Onbeteekenende pogingen van den tegenstander om ons te vervolgen, werden door onze achterhoede verijdeld. In den loop van de® 4. versterkten do Ja panners hunne stelling tegenover onzen lin kervleugel, door zich van de steenkolenmij nen van Yentai naar het noorden en ook in de richting Bensihoe-Moekden uit te brei den Het is gebleken dat de Japanners den 4e® op de® rechteroever van de Taitse-rivier zijn- overgegaan te® westen va® B'ensiho© en ook bij Liaojang. Petersburg, G Sept. Gisterenavond laat werd bericht, dat de achterhoede van Koero patkin bijna vernietigd is en dat het hoofd leger in groot gevaar verkeert te worden om singeld. Petersburg, 6 Sept. Aan de Russ wordt uit Moekden geseindDaar do vijand zich op 40 K.M. ten zuidten van Moekden bevindt, begint de ontruiming van de stad. De cen suur verhuist voorloopig naar Charbin. Het is mogelijk, dat de telegrafische verbinding tijdelijk zal worden verbroken. Sedert de telegrammen van den 4on, waarin bericht werd, dat Liaojang geheel dooi de Russe® was ontruimd en dat belich ten ontbreken over 't geen voorviel ten noor den van de Taitse-ho, is van dat deel van het oorlogsterrein weinig meer vernomen. De Russische opperbevel hebber heeft geeednd, dat de terugtocht uit Liaojang naar den rechter (noordelijken) oever van de Taits-ho in goede orde is volbracht. Dat er sedert niets gebeurd is, is natuurlijk niet aan te nemeneerder mag dat zwijgen worden aan gemerkt als een bewijs van het gewicht der gebeurtenissen, die zich daar afspelen. Het gaat toch om niets minder dan de vraag of de Russische hoofdmacht Moekden zal be- reiken. Ee® gisterenavond laat te Petersburg ont vangen bericht houdt in, dat de achterhoede van Koeropatkin vernietigd is en dat do hoofdmacht in groot gevaar verkeert te wor den omsingeld. Met de ontruiming van Moekden is, vol gens een bericht van daar aan de Russ, reeds begonnen. Van belang is nog het volgende bericht van Koeropatkin aan den Keizer van verle den Zaterdag: „Heden staat een groot deel van het leger, het eerste Siberische korps daaronder begrepen, ten zuiden van de zij lij®, die van het station Jantai, 18 KM. ten noorden van Liaojang, naar de mijinen van Jantai leidt. De Japanners bevonden zich wel weder in de onmiddellijk nabijheid va® onze troepe®, maai* bepaalden zich er toe, uit het hooge gras te schieten. Onze in Liaojang staande troepen gaan over op den rechter oever van de Taitse-ho. Het operatiegebied van onze troepen is nagenoeg geheel met hoog gras bedekt, dat onze operatiën zeer hindert. De terugtocht va® gisteren van do afdeeling van generaal-majoor Orlow ver klaart zich hoofdzakelijk hieruit, dat de af deeling door de Japanners uit het hoogo steppengras beschoten werd. De verliezen van deze afdeeling zijn aanzienlijk; een regiment heeft alleen 1500 man verloren." De militaire medewerker van de Vossdscko Ztg. leidt uit de berichten over de gevech ten om Liaojang af, dat een groot deel van het Russische operatieleger, misschien het grootste, in den strijd gewikkeld is. Zijn in druk van de berichten over den terugtocht van Koeropatkin vat hij aldus samen „Hun inhoud laat er nauwelijks nog aan twijfelen, aat 't het geheele hoofdleger ge weest is, dat bij Liaojang om de beslissing van Jen veldtocht streed en... de nederlaag leed. De nederlaag was een volkomen©; ja het worot gaandeweg tot eene sombere zeker heid, dat- Rusland niet. slechte een veldslag, maar een leger verloren heeft. Wanneer de laatste berichten waar zijn, dan hebben do geslagen roepen den weg van hun terug tocht naar Moekden versperd gevonden ©u stroom©n in volledige moreel© ontbinding naar het westen. Dan zouden zij nog slechte te kiezen hebben, of zij aan de Chineesche grenstroepen of aan de Japansche vervol gers hunne wapenen willen uitleveren." Even pessimistisch is de deskundige mede werker van de Kreuz-Zeitung in zijn oordeel. Hij schrijft.Reeds thans kan de nederlaag van het Russische hoofdleger als bezegeld beschouwd worden. Het kan slechts onder zoo groote verliezen aan menschen en oor- Iogsmaterieel naar Moekden komen, dat er aan de voortzetting van den tegenstand, aan nieuwe veldslagen niet eerder valt te den ken, dan tot men een nieuw leger tegenover den zegevierenden vijiand kan stellen. Wel wordt uit' Petersburg verkondigd, dat geno- raal Linewitsch met zijne 30,000 man van Wladiwo&tok is toegesneld en bij Moekden gereed staat om Koeropatkin op te nemen maar de 30,000 man kunnen het noodlot Uit het Noorseh 16 TAN JONAS LIE. Het is zoo zonderling, moeder, als men gevoelt dat men in de bogen van een braaf en ernstig man als een zon is, zoodat rij® geheele ziel u overal volgt, waar gij gaat, als een wit kraagje om uw hals hem ge lukkig kan maken en men riet, dat hij zich. verheugt, waaneer men aan de naai tafel zit, of merkt, dat hiji met tranen in de oogeu naar iemands stem zit te luisteren, dan kan men niet andera dan daardoor ge troffen worde u- Misschien had ik mij da® ook daardoor kunnen gewennen aan de gedachte: de vrouw en helpende hand te worden van de zen zoo waardige® man En ik begon in mijjni brieven naar huis i< daarop voor t>. bereiden. Het leven als domineesvrouw daarginds met de vele werkzaamheden werd voor mij, ee® steeds meer op den voorgrond tredende illusie. Ik ging vol vuur daarop in. Ein de dominee, die dat scheen te begrijpen, zag er gelukkig uit. Zoo verliep de zomer on ging de herfst voorbij. Ik weet niet hoe het gekomen is. Maar ik stelde mij' den dominee nooit an ders voor, dan met dat gelukkige en verge noegde uiterlijk, totdat Het was ais een stilzwijgende afspraak tus- schen ons, dat de vraag eerst tegen het na jaar, in November, zou ter sprake komen, als mijn jaar bedenktijd verstreken Was. Maar het voornemen om hem aa® te nemen, zweefde als het ware in de lucht. Ik weet niet, wat ik in dien tijd daarvan kan hebben gedacht, naarmate de beslissing naderdemaar het was mij een behoefte eu een toevlucht om daarover iedere® aag naar huis te schrijden dan zoudt en moest ze kunnen inzien, dat hier geen sprake Was van zich voor een pastorie te verkoopen Ik wilde, dat u zoudt begrijipen, dat zulks werkelijk voor mij® geluk wasEn wan neer ik dat in een brief had uitgelegd, scheen het mij» altijd toe, dat er iets aan ontbrak, dat er nog iets meer was dat .ui moest weten en dat u nooit genoeg zoudt kunnen wor den voorbereid E'n zoo daagde de morgen op, dat ik asters zou zetten in het waterglas van den dominee. Ik kwam uit den tuin en zag hem in de studeerkamer zitten wachten eai zij|n voor hoofd afvegen. Het waterglas stond op de tafel en de as ters had ik in de hand. Maar toen hij uit den kantoorstoel opstond en glimlachte, zag ik de groote stompjes tanden en het was of mijn hart ophield te slaan.Ik weet. alleen nog, dat ik de asters mot een kreet wegwierp e®, naar mijn kamer liep. Ik herinner mij niets anders dan dat Anna mij mijn koffer hielp pakken en mij beloofde het overige te zenden en dat ik een poosje later in de cabriolet zat met deu bruine er voor en den tuinjongen Ole, om mij naar de eerste twee, drie wisselplaatsen te rijden." Fast© kwam in den namiddag telkens van zij® werk naar beneden en sprak dan zij® meerling uit „Zeldzaam merkwaardig!Het schijnt tooh werkelijk wel, dat zulk een lief de iemand kan te gronde richten een mcnsch doodslaan als een vlieg! Dat zou toch des duivels zijn ora een geheel leven, een geheele toekomst woest en ledig te ma ken, enkel omZou zoo iets werkelijk invloed hebben op den gewonen loop van het leven? Er was iets bij hem in werking gekomen... En telkens en opnieuw peinsde liijl daar over Als hij en Bcra nu eens als dat nu bij voorbeeld in eens uit was, zoodat zulks zijn gansohe toekomst vernietigde, leeg, als een omgedraaid vat, met alles wat hij zou heb ben willen uitvoerenNaam, eer, en alles!alleen omdat zij koppig was, niet wilde, neen ze id©? Zeg, Faste, vroeg hij zich zelf eensklaps af, wanneer zij nu eens met een ander ging trouwen? Dat doet zij nooit in der eeuwigheid! Verraderes worden Hij moest telkens zijn gedachten daarop vestigen Berahij glimlachte en schudde liet hoofd. Op haar voorhoofd staat geschreven, dat zij geest liefheeft. Zij schittert boven dat alles als een witte berg VI. ;,Bera Gylling, Bera Gyllinghoor- de Bora eensklaps achter zich, toen zij van de zusters Evenseu op het kerkpad kwam, „wees toch niet zoo vervuld van de ge dachte hoe je te kleeden.Ik zeg je, van daag dreunt het eerste schot vau den nieu wen tijd voor je geboortestad. Het is alsof ik een lading hagel in dat oude kraaiennest heb gezonden nu vliegen zij opLuis ter maar,hij haalde de courant uit rijn zak en las: „Dezer dagen is, op initiatief van den iheer Forland een oommissie bijeengekomen voornamelijk van grondeigenaars op het strand en den landtong om de practisehe mogelijkheid te overwogen van den aanleg van een badplaats op grootsclien voet. Het is een plan over welker uitvoerbaarheid ze ker verschillend zal geoordeeld worden, maar dat nu iu allen geval zoo ver gevorderd is. dat er van gedachten over gewisseld kan worden. En waarschijnlijk zal het door den heer Forland van alle zijden worden uiteen gezet op de vergadering, die morgen avond in het stedelijk club-lokaal belegd is." Kapiteins en stuurlieden, die buitengaats zijn geweest, zijn niet op de hoogte, zic-je, dus voor hen moet de zaak van meefc aan worden opgehaald e® vervelen mag ik ook niet. En ik moet tegenwerpingen kunnen weerleggen. Het is geen kleinigheid om daar zoo te staan met alle hoofden vlak voor en onder je' Ik probeerde het ecu veertien dagen ge leden beneden i® het schoolhuis op den lang tong voor het mindere volk daar; het was een soort roes. waarin alle bekwaamheden zoo eigenaardig te voorschijn kwamen. Daar te staan en zij® gedachten uit te schudden en het woord te laten ringen als het geluid' van de pees van een boog. Ik heb 's nachts vele uren wakker gelegen en de toespraak gehouden, waar alles om draaitEn ik zal waarsohijmiijk van nacht ook weer preken Maar merkwaardig is het op te merken, dat er hier zoo iets als een soort stemming en wind in de zeilen komt. En thans, weet je, groeten ze me Boek maanAnton Rist en Simonsen diep uit hun jassen en halsdoeken. Ja, tot zelfs de oude Salvcsen wenkt vaderlijk vriendelijk met de hand en wensclit mij vandaag met het courantenbericht gelukEn dan volgt dadelijk daarop, nieuwsgierig belangstellend Nog niets gehoord van don oude? Van oom' Joël En dan bezorgd het wordt hoog tijid, dat do dokter hem eindelijpfi eens van die leelijke bronchitis afhelptEn heeft uw moeder ook niets gehoord? Het belangrijkste is en blijft evenwel, of oom Joël meer of niindcr heeft opgegeven. Had ik maar een spuwbak op de markt kunnen zetten Bera lachte. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1904 | | pagina 1