M". 81. Eerste Blad. »de Jaargang. Vrijdag 23 September 1904. BUITENLAND. FEUILLETON. FASTE FORLAND. ga'" AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Amersfoort f 1.25. Idem franco.per post- 1.75. Afzonderlijke nummers- 0.05. Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Advertenticn, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF Co. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIÉN: Van 1—5 regelsf 0.75. Elke regel meer••»•••.- 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot het herhaald advertèeren in dit Blad bij abonnement. Eene j circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag 1 toegezonden. Aan hen, die met I October a. a. op dit blad inteekenen, worden de nummers die ge durende de maand September nog zullen verschijnen, KOS TELOOS toegezonden. Politiek Overzicht In een belegerde stad. Met. bewonderenswaardige hardnekkigheid lrcbbon de Russen zich tot nog toe in Port- Arthur weten te hairdfhaiven. Toen maanden geleden reeds op het oostelijke front de Jc- panners geschikte plaatsen hadden bemach tigd voor do opstelling van hu.n belegerings geschut en dus het bombardement kon be gingen, voorspaklo mem dat de stad het hoogstens nog oen paar weken zou kunmen uithouden. Welnu, de stad is sedert her haaldelijk gebombardeerd en nog altijd hou den de belegerden het. uiit Daan de Japanners bewezen hebben een uitstekend geoefende artillerie te bezitten, die met groote juistheid schiet, zou men hebben kunnen verwachten, dat binnen korten tijd de stad en de haven veel te lijden zouden hebben gehad. Dat is dan ook het geval geweest. Die berichten over het vernielingswerk, volgens welke een deel der stad feitelijk plat geschoten is. zijn zeker niet overdreven, want de explosie'van één enkele lydiet-granaat is krachtig genoeg om niet alleen het huis, waarin zij springt, maar ook de twee aangrenzende huizen in puin te doen vallen. Dit heeft men inder tijd te Pretoria, gezien in de woning van generaal Schoemans, die een niet gespron gen granaat meegenomen had als aanden ken. Wol had hij, naar hij meende de vul ling verwijderd, doch ciit scheen niet goed te zijn geschied. Althans toen er cp een zeker oogenblik een nagloeiende lucifer in terecht kwam de granaat stond als sieraad bij. een rooktafeltje ontplofte zij en stortte het heele huis in. drie menschen dooderide. Dit effect werd veroorzaakt door een deel van de springlading van één granaat. Men kan dus ongeveer nagaan, welke de uitwer king moet zijn van een weken lang voortgezet bombardement, waarbij een duizend en meer projectielen in de staid geslingerd worden. En toch houdt de bezetting stand eai denkt, de bevelhebber voorshands niet- aan capitu latie. De eisoh om de stad over te geven werd door hem met zelfbewustheid afgewezen. Ite reden moet gezocht worden in het feit, dat do bezetting en de overgebleven burgers aan den toestand gewend geraakt zijn. Reeds na de eerste beschieting was alles, wit vernield kon worden, ook werkelijk ver nield. Enkele stadsgedeelten liggen vrij ge dekt tegen het vijandelijke vuur, terwijl de kanonnen van het verwoeste gedeelte een wijkplaats hebben gekregen in de bomvrije ruimten der vestingwerken. De bevolking, die daartoe in staat is, moét hare medewerking verleenen bij; de verdedi ging der stad. Zij, die de wapens kunnen voeren, strijden mee, de overigen helpen bij de heistelling van de verdedigingswerken, waar altijd iets te verbeteren valtde vrou wen verleenen hulp bij de verpleging van ge wonden. Indien het leven van de bewoners eener belegerde stad eenmaal in dat stadium gekomen is, dan wordt hot weder dragelijk. Men is over den eersten schrik heenmen is gewend geraakt aan het. inslaan der gra naten en er is niet veeil meer te vernielen, men ziet in zekeren zin onverschillig die dingen, die konten zullen aan, en heb op gedragen werd geeft, afleiding., Van een geestdriftige stemming kan geen sprake zijn; in het gunstigste geval heerscht er onverschilligheid, meestal echter zwaarmoedigheid of moedeloosheid. Wat zeer deprimeerend op de stemming werkt, is het binnenbrengen van de transporten geworden, wat in Port Arthur dagelijks geschiedt. Hunne verpleging eiseht groote zorg; zou ernstig bedreigd worden als de waterreservoirs in handen des vijands violen. Reeds voor weken, toen Tsjoe»- sji-jiri en Palitsjwang door de Japanners be zet werden, heette het, dat de waterwerken verloren waren. Gelukkig echter voor do be legerden is dit tot nog toe niet het geval en een der laatste gevechten, dat door de R-us- sen met succes afgeslagen is, werd juist ge streden bij de water-reservoirs. Heeft dus de bezetting nog voldoende war ter-toevoer, anders staat het blijkbaar met de levensmiddelen. Tot voor korten tijd had een geregelde aanvoer plaats dooi- jonken, die door de blokkade heen wisten te breken. Thans is de waakzaamheid der Japansche vloot verscherpt en zonder vorm van proces worden al die vaartuigen in den grond ge boord. Versch vleesch is niet meer voorhan den. Het gemis daarvan doet zioh nog niet zoo direct gevoelen zoolang een goede voor raad blikjes vleesch voorhanden is. Maar in dien dit slechts één soort is, zoodat er in het dagelijksche menu geen afwisseling ge bracht kan worden, dan begint dat spoedig tegen te staan. Ook dat behoort tot de be zwaren in een belegerde stad. Intusschen, men schijnt ook voor uithongeren althans voorloopig veilig. Onder zulke omstandigheden kan een verder bombardement weinig resultaat opleveren. Wat er nog overeind staat is vermoedelijk zoo goed gedekt, dat het onkwetsbaar is; het meeste effect- heeft een beschieting in de eerste dagen van een beleg. De verovering van de stad zal dus stormenderhand moeten geschieden. Zal dat den Japanners gemakkelijk vallen? Sedert de Japansche belegeringsbatterijen gereed kwamen zijn de Russen uit alle bui ten-werken teruggedrongen binnen de linie der permanente versterkingen. Aanvankelijk dacht men, dat deze linie, al bestond zij dan ook uit permanente werken, evenmin lang weerstand zou bieden aan het vuur der zware kanonnen. Inderdaad zijn dan ook eenige wQiken veroverd, doch veel heeft dat den Japanners tot nog toe niet gebaat. De ver overing van een werk, dat deel uitmaakt van een groep of linie, geeft nog geen dadelijke voordeelen. Men moet ook de nevenwerken, die het eerste flankeeren, in zijn bezit heb ben. Vandaar dat vóór den algemeen en stormaanval op de stad, eerst nog een aan tal gevechten zuilen moeten worden gele verd om forten te veroveren. Aan een storm-aanval zijn groote moeie lijkheden verbonden. Voor de versterkte linie is een reeks hindernissen, die vooral op het vermoedelijke aanvalsfront zeer breed gemaakt zijn. Voornamelijk zijn dat ijzer draadversperringen, die de aanvallende troe pen groote moeielijkheden opleveren, en die bij het doorzetten van den aanval oipgeruimd moeten worden, onder het vuur van de ver dedigers, die precies don iuisten afstand ken nen en dus oen zeker schot hebben. Ma-ar trots deze moeielijkheden zullen de Japanners doorzetten. Port-Arthur moeten zij hebben, tot welken prijs ook. Een storm aanval zal groote offers kosten, d'ooh alleen op die manier moeten zij hun doel trachten te bereiken. Bomlxutleeren helpt niet en uit hongeren duurt te lang. Duitschland. Woensdagmiddag t-e half twee had op Frie- drichsruh <te plechtige inzegening plaats van liet stotfelijke overschot van wijlen Vorst Herbert von Bismarck. Dit geschiedde m tegenwoordigheid van de vorstelijke familie, den rijkskanselier, dpn vertegenwoordiger van den Keizer, generaal von Hahnke, en die van Prins Heinrich, kapitein-luitenant von Biilow Ook de rijksdag-afgevaardigde dr. Bachen woonde de plecütigheid bij. Om 1 uur 40 minuten werd de lijkkist die onder bloemen begraven was op de baar ge plaatst, en naar het mausoleum gedragen. oorop d© baar lag de krans van den Keizer. De muziek van bet 76ste regiment speelde treurmarscnen. Graaf Kanfczau met den 7-jarigen jongen Vorst Otto, waren met den Konsistorial-rat Lahnsen de eersten die de baar volgden. Ach ter hen kwamen de vertegenwoordigers van den Keizer en Prins Heinrich, en o. m. een deputatie van het 1© garde-dragonder-regi ment, met den commandant aan het hoofd, benevens den commandant der Wandsbecker- huzaren. Konsistorial-rat Lahnsen hield een tref fende lijkrede, waarna de kist in het mauso leum werd bijgezet. België. De Etoile meldt, dat de heer Stevn, oiüd- preskient van den Oranje-Vrijstaat gisteren te Brussel is aangekomen. Engeland. Lord Rosebery hield Dinsdagavond in Lincoln een redevoering, waarin hij de fis cale. de militaire en de buitenlandsohe poli tiek van het kabinet krachtig aanviel. Ten aanzien van de loger-hervorming zeide hij, dat de regeering deze voortdurend ver anderde onder de oogen van de belangstel lende groote militaire mogendheden van Europa, die beter op de hoogte waren van wat in Engeland gebeurt dan de Engelsdheu zelf. Het bericht dat Balfour in zijm vrije uurtjes strategische „essays" schrijft van on schatbare waarde, is weinig troostrijk. Zeer te betreuren is het, dat men een organisatorisch talent als lord Kitchener naar Indië gezon den. had, en in plaats van aan hem de reorga nisatie van het leger op te dragen, deze den eenen burger-minister uit de handen had ge nomen om ze aan een anderen burger-minis ter op te dragen. De regeering schijnt- er mee tevreden te zijn als gezegd wordt. ,,dat zij op militair gebied ijverig werkt." Zwitserland. Omtrent liet. voorval in Lugano wordt uit Bern gemeld, dat de aanval van de Italiaan sehe arbeiders op het consulaat van hun staat door de politie onmogelijk verhinderd is kunnen womenhet ging 1 liksemsnel 'n zijn werk en werd door niemand verwacht1. De consul was overigens niet aanwezig. De overheden van het kanton nemen strenge maatregelen om de bedrijvers van de buiten sporigheid voorbeeldig te straffen. Te Bazel werd een vergadering van Ita liaansche arbeiders gehouden en als demon- sratie tegen de ontrolde consulaatsvlag de omfloersde banier der italiaansche arbeiders uitgestoken. Het Italiaansche consulaat wordt door de politie bewaakt. Te St. Gallen waren iu een der afgeloopen dagen de Itaiiaansohe sociaal-democraten in een logement bijeengekomen om te protestee ren tegen het voorgevallene te Milaan. Na afloop trokken ongeveer 30 man het r. k. werkmanshuis binnen, alwaar de katholieke Liga operaia italianx hare aangelegenheden afhandelde. Zij beproefden onder rumoer deze zitting uiteen te jagen. De president verklaarde de vergadering voor gesloten en verzocht den rustverstoorders zich te verwij deren. ioen dit vruchteloos bleek sloot hij de vergadering. Daar de sociaal-democraten evenwei opschudding te weeg brachten werd politiehulp ingeroepen en het lokaal van de oproermakers gezuiverd. Twee boden tegen stand, waarbij een hunner een politiedienaar zoodanig met een mes of stok in het aange zicht verwondde, dat deze bloedde. De aan rander werd gepakt. De Zwitsersch© bevolking keurt deze ver storingen -. au het recht van vergaderen en do aanvallen op de consulaten over het alge meen af. Italië. Ui-t Genua wordt d.d. 21 September ge- meid Heden werden iu de stad groote roode biljetten met zwarten raad bekend gemaakt en daarin do gezamenlijke arbeiders uitgenoo- digd, lieden avond een protestvergadering bij te wonen gericht tegen de gebeurtenissen in Ita-Iië. De oproeping ging uit van de groep der Italiaansche sociaal -democratenDe ver gaderingszaal was overvol. Do arbeids-secre- taria Serrate schilderde de laatste voorvallen in Italië. Gedurende zijn rede riep men Weg met de monarchieDood aan de mo narchie Weg met den Czaarenz. De spre ker zeide verder, dat men in Zwitserland een beweging als de huidige iu Italië slechts bil lijken kan, omdat de Italiaansche sociaal democraten de republiek willen invoeren. Dr. Wysz, sociaal-democratische grootraad van Genua bracht de groeten en sympathiebetui gingen over van de georganiseerde Zwitsersohe arbeidersk'asse. Dr. Casalini uit Briella ver zocht den arbeiders zich rustig te houden Daden als in Lugano kunnen de zaak van het Italiaansche proletariaat slechts schaden. Het eenigste resultaat is do uitdrijving van ka meraden, wier medewerking nuttig zijn kan. De vergadering werd ordelijk gesloten, nadat een besluit van sympathie was aangenomen. Het Italiaansche consulaat en de particulie re woning van den consul Basso waren door do politie bewaakt. Rusland. Op den commandant der stad Odessa, werd gisterenmorgen oi> den Boulevard een moord aanslag gepleegd. Een onbekend persoon schoot een revolver op hem af, doch hef- schot miste. Ite oom mand an t ^groep den dader aan en ontwapen- •ndt nliohting te geven Marokko. De iunes verneemt, dat te Rabat oen En gelsdlie Koopman Leo genaamd, door inboor- Imgen gevangen genomen en weggevoerd is. China. Als schadeloosstelling wegens de in Itschang op Fransche missionarissen ge pleegde moorden, heeft- China do be straffing toegezegd van een aantal beambten de hem. Hij wend ook in het bezit van'een dolk gevonden en weigert eenige inlichting en den bouw van een hospitaal beloofd. bedrag van de schadeloosstelling is nog nieit geregeld. Het is thans uitgemaakt, dat in tegenstel-B ling met vroegere berichten dat Protestant-P sohe Chineezen aan de gepleegde euveldaden geen schuld hebben. Australië. Een gebeurtenis uit den jongpten tijd tee- jl kent aldus leaen wij in de Köln, Zeitungffl zoo juist, waarheen het ini Australië onder j de heerschappij der arbeiders gaat. In het Lagerhuis van Zuid-Australië vroeg (I do leider dei- arbeiderspartij Coneybeer of I het waar was, dat in Milaug zwarte Austra- I liërs (inboorlingen) bij het afladen van spoor- ij wagens gebruikt werden eai wat de premier ff daartegen dacht te doen. Volgens de socialisten, die een „witl Australië wemscthen, mogen dus de oorspron- kelijke bewoners van het land zelf niet. aan den arbeid gezet worden. In enkele kringen heeft het groot opzien I gebaard, dat do echtgenoot© van den gouver-1| neiu-genoraal, lady Northcote, bij kaar be- zoek aan Queensland een Kanaken-meisje, j dat haar een ruiker aanbood, optilde en j| kuste! Wat zwart is, schijnt den socialisten uit j den booze, niet alleen op politiek terrein. De oorlog in Oost-Azië. De slag bij Moekden. Men mag thans wel aannemen, dat de slag bij Moekden begonnen ia. Een heden morgen ontvangen telegram meldt, dat de Japanners hun omtrekkende beweging aan den linkerflank begonnen zijn. Dat is de tot nog toe steeds gevolgde tac tiek der Japanners, en aangezien op den rechtervleugel generaal Koeroki opereert, is liet dus weer deze gevaarlijke tegenstander, dio de voornaamste taak zal hebben te ver richten. Zouden de Russen thans bij Liaojang iets geleerd hebben? Daar was de positie vrijwel dezelfde als nu. De generaals O koe en Nodsog zullen de Russische stelling op haar rechter flank en iu het centrum bezig houden, ter wijl Koeroki zijn omtrekkende beweging maakt. Bij Liaojang uit de uitvoerige beschrij ving der gevechten blijkt, het duidelijk heeft Koeropatkine niet. de noodige aandacht aan de bewegingen van Koeroki gewijd. On begrijpelijk is het van een generaal, die als bekwaam strateeg bekend staat, dat hij Koe raki vrijwel ongehinderd de Taiteche rivier liet overgaan. Een geheele divisie met bijibe- hoorende artillerie en cavalerie trok wadende de rivier over, terwijl de rest over een inmid dels geslagen pontonbrug volgde. Met die rivier-overtocht ging de dag van 30 Augustus heen. Den volgenden morgen rukte Koeroki onmiddellijk voorwaarts om te trachten in den rug van Koeropatkine's stelling te ko men en hem van zijn terugtocht-sweg naai het. noorden af te snijden. Bij tijdig ingrijpen had Koeropatkine Koe roki kunnen terugslaan. Zijn Koeroki's rechtervleugel was reeds omsingeld. Maar toen kwam de tegenspoed, dat generaal Or- loff, die het bevel voorde, gewend werd en de troepen geen behoorlijke bevelen meer kregen. Toen kon Koeroki verder voorwaarts dringen en feitelijk besliste hij daardoor den slag. Koeropatkine moest op alle plaatsen terug. Hetzelfde krijgsplan schijnen de Japan- „En kummel en koud vleesch hoe vindt gij, Forland? Het heerlijkste weer van de wereld... Sohieten buiten de klippen... Van avond in de haven komen buiten de eilan- denbocht bijl juffrouw Tonder en punch brou wen." „Ja, als ik maar tijd had, maar ik moet de elf aandeelen plaatsen." „Hm. luister eens, FasteDe elf aandee len neem ik tot den koers van den dag. Ik zal het je op schrift geven wel is waar met potlood,' zeide bij met een gevoel van éigen waarde... „Zie zoo, ik schrijf hier op de bank I Wilt gij er nu alleen onder zetten Voor verdere zekerheid sta ik in, Faste For land." „Ik vlieg naar het kantoor voor mijn over jas en ben in een oogwenk terug, con sul..." „Verduiveld prachtig voorjaarsweer!" riep hij, terwijl hij do straat opvloog... „Ik dacht veel eerder mij over zee te verwijderen uit gebrek aan geld, mompelde hij: in zich zelf, dan vandaag tusschen de banken te liggen en op ganzen te schieten. Het toeval kan toch recht zonderling te werk gaan." Uit het Noorsch 29 VAN JONAS LIE. Faste dacht er aan, hoe bijl Bera had aan gestaard, die daar bleek, met- neergeslagen oogen lïad gezeten, maar het glas, even als deianderen, opnam. „En wat werden er nog veel woorden ge sproken.Hot. wias of de steenen dien dag hadden leereoi praten. En toen U het glas opnaamt en op den ouden, dikken Waggesen dronkt, die maar eens in zijn leven een aanspraak had gehouden en toen alleen het voor het geheele badplan beslissende woord „Ik ga medegezegd had, toen brak do vroolij'kheid los, en Waggesen stond! daar en sloeg zijn vuisten in elkaar als oen rechtop staande zeeliond, terwijl allen hem omring den en met hem klonken... Maar het toppunt van alles was bepaald de prachtige dronk van consul Kluiwer t,p den genialen architect onzer stad, wien schep pende geest alle timmerlieden verecnigd en liet geheele werk het leven ingeblazen had. Toen daarop de zangvereoniging inzette, zoo dat het klonk door de zaal en men u daar na op de handen ronddroegverzeker ik u, dat het mij begon *te duizelen Ik ben nu-t gewend aan zulke aan,grijpende oogen blik ken, behalve in de comedie. Voor mijl blijft dat alles een herinnering voor het leven riep zij plot-seling in tranen stikkend. „Ik kan het niet helpen, dat ik mijn hart heb moeten uitstorten bet is mij, alsof ik er ook eenigszins deel in heb." „Op die wijze, Laura Grotlihelpt men de zaak steunen. Er behoort humor en ge loof en een weinig grootheid toe, als men niet- in elk graf van twijfel verzinken wil. Maai* tot weerziens, tot weerziens!" brak hij af. Weiuig houding, maar echte gevoelsuiting zeide hij in zich zelf... Niet Bera's glas heldere onmogelijkheid. Had zij mij nu eens in deze veertien da gen onophoudelijk heen en weer zien rennen, als een eekhoorn in rijn kooi Hij nam zijn weg over de bruggenhet was voor hem gewenscht om tijdig op het- kantoor te zijn en misschien, nieuwe vorde ringen te vinden. Bij den meerpaal lag een ploizierboot, met half geheschen zeil en nog U vertuid. Con sul Risting ging zijjn gewone zeiltochtje ma ken en vetganzen, schieten en was bezig ver schillende zaken in het ruim te pakken. Het viel Faste in, dat rich nog een kans voordeed... Risting zat er warm genoeg in... „Naar buiten, om ganzen te 9chieten, con sul'" groette hij,. „Ja, vóór dat men te oud is; men weet niet, hoeveel lentes men nog..." „Ik heb een drommelschen lust ook te gaan en te onderzoeken hoe het bij de loodsriffon is en of die niet geschikt zijn voor tochtjes met de badgasten." „Wel, ga met. mij mede, ForlandHier is xookvleesch en blikjes en bier en koffie en portwijn in overvloed... Juffrouw Haabal heeft, mij uitgerustalsof ik naar Holland „Als ik maar tijd had, consul. Ik moet, helaas, van middag naar den makelaar om te trachten tien of elf aandeelen in de bad inrichting te plaatsen „Dat is vervelend. Mij ontbreekt juist een makker, sinds Forgesen er van afziet, door de jicht... Ja, ja, zoo gaat het..." De consul begon weer allerlei zaken onder de achter bank te pakken. „Ik zou u gaarne ook eens gesproken heb ben en uiw oordeel vernomen, consul... over iets, dat. ik het bestuur wilde voorstellen. Wat vindt U van het. denkbeeld, dat de di rectie een van de oude, kleine schepen, zou koopen, die wij in de haven hebben en. dat inricht tot een badschip? Geankerd in de bocht, geschilderd en opgemaakt, met bad kamertjes en ruimte onder het- dek en trap pen naar de zee, een tent op het dek en verder netjes versierd met vlaggen en wim pels... Dat zou heel origineel rijn..." „U bedoelt een vaartuig te koopen... zoo een bij voorbeeld als mijn oude zwaan beet Risting plotseling toe. „Jawel, zooals bij voorbeeld de „oude zwaan" men heeft- keus genoeg. Ik heb al lang gedacht» Faste stond over rich zelf verwonderd dat hij daar voor die gelegenlieid maar zooiets voorstel do en bedacht. XI. Er ging dezen morgen als een dof zwij gen over de stad als een verlammend diepe stilte, te midden van haar bedrijvig voor jaar» verkeer. Het. was niet waar, kon onmogelijk waar zijjn, zelfs de oude, schatrijke, soliede Wag gesen van Wold ging failliet! Er heerscht© een stilte, waarin ieder eerst tot zichzelf inkeerde, of er zich ©en oordeel over vormde, voor men er over ging praten of luiterde naar de praatjes. Het was juist zooals op den morgen toen het bekend werd, dat Wulffs zw'aar getuigd lJJ schip „iReginai", des nachts met man on muis vergaan, was vlak voor de riffen. Men zou gedacht hebben, dat zulks niet mogelijk ;>I was. De oude, sekure, sohatrijke Waggesen H bankroet,? Wat een onzin Toen Faste 's morgens uit het kantor II kwam, begonnen de menschen bij twe^a <n [j drieën groepen te vormen zonderling zwij- j gend, met betrokken argwanende geznhten. [j Op de trap van het raadhuis gingen de go- (l rechtsdienaars heen en weer en praatten... Daar stond John Berg; hij spoog pruimta- bak uit en trok 'het feit ten zeerste in twij- 1,1 fel'... Volgens de profetie moet er toch aan i eenige teekens aan zon en maan vooruit te I zien zijn, dat de aarde zal vergaan. Hier en daar keek een vrouwengalaat uit L een venster met aandacht naar den weg. Het trok de opmerkzaamheid dat de a, 1- jjj miniatrateur van de boedelscheiding en dis- J ponent Ek door de straat kwamen rijden. Ja waarachtig, zij moeten naar Wold! En nu vertelde er iemand dat de 'en >man I j al buiten was en de boedel opschreef Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1904 | | pagina 1