M". 90. Eerste Blad. 3de Jaargang;. Zaterdag 1 October 1904. BUITENLAND. FEUILLETON. FASTE FORLAND. AMERSFOORTSGH DAGBLAD. ABONNEMENTSPRIJS Por 3 maanden voor Amersfoortf 1.25. Idem franco.per post- 1.75. Afzonderlijke nummers- 0.05. Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF Co. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIÊIf: Van 1—5 regelt f 0.75. Elke regel meer- 0.18. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad bij'abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Politiek Overzicht De toestand bij Moekden. Gisteren kwam het bericht, dat de aanval door de Japanners over hot geheele front ten zuiden en ten oosten van Moekden was begonnen. Hebben wij hier te doen met ecu beslis- seuden strijd, of enkel met een achterhoede gevecht? Ziedaar een vraag, waarop zonder nadere berichten geen antwoord is te geven. Wat d© Japanners eigenlijk beoogen, is niet duidelijk. Sedert de gevechten bij Liao- jang, welke met den terugtocht der Russen naar Moekden en den overgang der Japan ners over de Taitsi-ho eindigden, gaven de bewegingen der Japanners geen duidelijk beeld. Van een offensief voorwaarts gaan was geen sprake en een volle maand is voor bij gegaan, waarin wel schermutselingen plaats hadden, doch die waren het noodza kelijke gevolg van gedane verkenningen, noo- dig om voeling te houden met den vijand. Alleen dat het leger van Koeroki in het Oosten een omtrekkende beweging uit voerde, stond vast; in dat opzicht was het veldtochtsplan van Oyama. wel duidelijk. Maar overigens is, nu in de verloooen weken de verliezen aan beide zijden zijn aangevuld, de positie der beide partijen precies dezalfdp als een maand geledenalleen zijn bëidèn nu een stuk noordwaarts verplaatst. De Japanners hebben 11a den slag bij Liao- jang de fout begaan hun vijand niet on middellijk krachtig te vervolgen. Heeft men zijn tegenstander een flinken s'ag toege bracht, dan moet men daarvan gebruik ma ken door hem, vóór hij tijd heeft zich te herstellen, nog een tweeden slag toe te bren gen. Dit nu hebben de Japanners nagelaten. Het ligt voor de hand aan te nemen, dat zij daartoe zelf ook te veel geleden hebben. Want voor de vervolging kan men slechts versche troepen gebruiken, die i#n reserve gebleven zijn en niet in de vuurlinie waren. Want de troepen, die in de eerste linie dagen achtereen gevochten hebben, zijn zoowel physiek als moreel afgemat en kunnen voor de vervolging niet worden ge bruikt. Klaarblijkelijk heeft maarschalk Oyama dus geen versche, of althans weinig vermoeide troepen gehad, zoodat de vervol ging achterwege moest blijven, want het is toch niet aan te nemen, dat zulk een erya- "en krijgsoverste de eerste regelen der tac tiek niet zou kennen? Maar ook na uitgerust te zijn, bleven de Japanners vrijwel werkeloos en gaven daar door den Russen gelegenheid weder geheel op adem te komen en hun verliezen aan te vullen, zoodat thans beide legers weer ver sterkt en met friseche krachten tegenover elkaar staan. Een dergelijke houding van de Japanners zou denkbaar zijn in do onderstelling, dat zij zich thans voorloopig tot het defensief zouden willen bepalen, het aan de Russen overlatende nu eens tot een aanval over to gaan. Maar daarvoor is, dunkt ons, de tijd nog niet gekomen. Dat zou het geval kun nen zijn, als Moekden eenmaal veroverd is. Dan zou, ook in verband met het jaargetijde, een tijdperk van rust kunnen intreden, waar in de Japanners zich konden bepalen tot het bezet houden van het veroverde gebied. Nog een ander nadeel hebben de Jaoan- ners zich hoogstwaarschijnlijk door het lange wachten zelf berokkend. Deafer dagen werd een bericht gepubli ceerd, dat generaal Linevisij met een deel dor troepen uit Wladiwostok was vertrok ken. De bedoeling was klaarblijkelijk can in de operaties bij Moekden in te grijpen. Dat bericht is sedert niet tegenge sproken. Wanneer die afmarsch heeft plaats gehad en welke marschroute Linevitsj volgt, i9 echter niet bekend gemaakt, zoodat er met zekerheid niets omtrent het succes van die poging om Koeropatkin te helpen te zeggen is. Mogelijk ware het om tot Kharbin van den spoorweg gebruik te maken, doch dat is niet waarschijnlijk, omdat in dat geval het rollende materieel aan den dienst op den Siberischen spoorweg onttrokken zou moeten worden, en dat is noodig voor het transport der directe aanvullingen uit Europa. Waarschijnlijker is het, dat deze troepen per spoor tot Ningoeta zijn vervoerd en van daar door het dal van de Hunho gemar cheerd over Inpan en Foesjoentsjen. Voor het afleggen van den afstand van Ningoeta tot het operatieterrein bij Moek den zijn ongeveer dertig dagen noodig. In dien derhalve Linevitsj in het begin van de vorige maand uit Wladiwostok is vertrok ken, kan hij de volgende week in den om trek. van Moekden aankomen. Ttèlien dit werkelijk gebeurt, zou dat van buitengewone beteekenis zijn. want behalve de materiele versterking, die Koeropatkin's leger zou krijgen, zou Linevitsj juist in den rug van het leger van Koeroki vallen. Koeropatkin's taak zoai het derhalve zijn, indien inderdaad zóó het plan der Russen is, de Japanners zoo lang tegen te houden, tot Linevitsj is aangekomen. Daarmee in overeenstemming is het feit, dat Koeropat kin ten zuiden van de Hunho sterke troe- penafdeelingen heeft geplaatst, die zich daar versahanst hebben in vluchtige werken. Hoeft derhalve inderdaad de afmarsch van Linevitsj uit Wladiwostok plaats gehad en wij herhalen het, dat het bericht niet is weersproken dan kan men verrassende resultaten daarvan verwachten. Intusschen deze troepenverplaatsing zal ook den Japanners niet onbekend zijn geble ven, hoewel men door het lange wachten van Oyama bijna tot die onderstelling zou komen. Is hij behoorlijk ingelicht, dan heeft hij echter geen tijd te verliezen en moet, wil hij Koeropatkin's leger vernietigen, voor Linevitsj kan ingrijpen, de omtrekkende be weging van den Russischen linkervleugel zoo spoedig mogelijk voltooid worden en zoo dan mogelijk do aanval plaats hebben. Wie weet welke verrassingen ons te wach ten staan op het oorlogsterrein. Dultschland. Volgens de „Linzer Tagespost", die be weert haar inlichtingen uit Welfen-kringen tc Gmünden ontvangen to hebben, zouden to Weenen geruchten verbreid worden, vol gens welke Keizer Wilhelm voor den Kroon prins eerst de hand gevraagd hebben van de dochter van den hertog van Cumberland. Deze onderhandelingen zouden niet tot een resultaat gevoerd hebben, daar de hertog al zijn aanspraken bleef handhaven. Nu de verloving van den Kroonprins toch eei- indirecte bloedverwantschap met het Welfische huis ten gevolge heeft, zouden op nieuw onderhandelingen tusschen Berlijn en Gmünden geopend zijn, waarbij de Welfen thans als cisch stellen het hertogdom Bruns- wijk met zijn vroegere uitgebreide grenzen volgens den Reichsdepütationshauptschlusz van 1803. Naar aanleiding van dat bericht schrijft de Köln. Ztg. het volgende: „Het geldt hier slechts het opwarmen van oude geruchten wellfe reeds herhaaldelijk tegengesproken zijn. Wanneer de Welfische kringen willen beweren, dat thans onderhan delingen aangeknoopt worden, welke het her stel van Bronswijk met uitgestrekter gren zen en de instelling van het Welfische regee- ringshuis beoogen, kan men, wegens zulke hersenschimmen, slechts medelijden met hen hebben. Geen toongevend man in Duitschland denkt er aan, zich in te laten in dergelijke enderhandelingen, en het loont nauwelijks de moeite, zich ernstig bezig te houden met zulk een zelfbedrog. Wanneer dergelijke ge ruchten werkelijk van Welfische zijd© zijn uitgestrooid, bewijst dit andermaal een vol komen gebrek aan begrip voor de historisch ontstane toestanden in Duitschland en te vens de onmogelijkheid, de familie der Wel fen, in welken vorm ook, ouder de Duitsche bondsvorsten op te nemen." De Kölnische Zedtung schrijftDe opvat ting, dat de Bondsraad zich dadelijk zal moe ten bezighouden met de erfopvolging in Lip- pe, wordt van meer dan een zijde ongegrond geacht. Men is daarentegen van oordeel, dat de Bondsraad eerst dan tusschenbeide be hoeft te komen, als de graaf-regent een nieu wen gevolmachtigde in den Bondsraad be noemt en van die benoeming kennis geeft. Dan moet natuurlijk over de wettigheid van die opdracht en bijgevolg over het recht van den graaf-regent tot het verstrekken van die opdracht beslist worden, te meer omdat de Schaumburg-Lippesche lijn protest heeft in gediend tegen den overgang van het regent schap op den zoon van den overleden graaf- regent. Frankrijk. Het lid van de Académie, kardinaal Per- raud, bisschop van Autun, die zioh tot nu toe steeds onthouden had van de protesten tegen de godsdienst-politiek der regeering, heeft nu tot de priesters in zijm diocees de volgend© toespraak gehouden „Wij staan tegenover een zeer ernstig ge vaar, dat de kerk en de maatschappij be dreigt. Herodes beloofde bij een drinkgelag aan de danseres Herodias alles te zullen doen wat zij zou wenschen. Daar hij zich ten aanhoore van allen verbonden had, moest hij wel bevel geven om Johannes den Dooper te onthoofden, want dat had de danseres geëisoht. Dit jonge meisje, dat het hoofd van Joèannes den Dooper vroeg, omdat zij bang was voor de vrome dapperheid van den pro feet, die te midden der gevaren onophoude lijk do vrijheid predikte, wordt in den tegen- woordigen tijd voorgesteld door d© ■"rijmefc- selarij. Zeker verzetten zich de regeer ings- mannen er tegen reeds nu tot bloedige ver volgingen over te gaan, doch als Herodias, dat zijn de vrijmetselaars, die den Satan toebebooren, het noodzakelijk achten dat blood wordt vergoten, zullen ziji, hoewel met ontzetting, het laatste restje van menscho lijkheid, dat zij nog bezitten, op zij zetten en de jacht op de priesters gelasten. God alleen weet of de tijden, waarvan wij spreken, reeds na of nog veraf zijtn. Maar hoe het ook zij, bereidt er u op voor. Herinnert u uw voor gangers, die tegenover de bloedstroomen der revolutie hun dapperheid niet verloochen den." Als zulke taal gebezigd wordt door iemand, die tot nu toe als een zeer gematigd man bekend stond, kan men nagaan hoe in 't ai- gemeen de stemming onder de geestelijkheid tegen de regeering is. Daarentegen sohijnt men in de Pauselijke omgeving jegens Frankrijk milder gestemd te zijn. De Paus zelf heeft dezer dagen een aantal Fransche bedevaartgangers toespre kend, gezegd, dat Frankrijk nog steeds „het Koninkrijk van den Christus" was. Frank rijk maakte een crisis door, maar er was niet alleen hoop, doch zelfs zekerheid, dat die slechts voorbijgaande zou wezen. Uit Rome wordt aan de Matin gemeld, dat de bisschoppen van Diljon en Laval van den Paus geen nieuwe bisschopstitels zullen krij gen zij zullen zich voortaan slechts voor malig bisschop mogen noemen. Deze maat regel is te beschouwen als een disciplinaire straf. Er zou voorts geen sprake van zijn opvolgers te benoemen. Beide bisschoppen wonen, nadat zij in den vorm afscheid geno men hebben van hun kudde, buiten hun bis dom Geay te Cannes, Le Nordez te Valogna in Normandië. De staking in Marseille zal wellicht spoe dig geëindigd zijn. Het syndicaat van de matrozen heeft zich onderwerpen aan de voorwaarden van de reoders. Verwacht wordt dat de arbeid Maandag aanstaande weer op genomen zal worden, daar d© dokwerkers en de kolen-arbeiders, niettegenstaande de besliste houding van hunne vakvereenigin- gen, langzaam aan individueel de staking op geven. De regeexing heeft maatregelen getroffen om opstootjes te voorkomen. Italië. Het bezoek van den minister-president Gio- litti aan den Duitsohen rijkskanselier Von Bülow te Homburg, zou volgens d© „Gior- nale d'Italia" in verband staan met een be zoek van Keizer Wilhelm te Rome en zulks ter gelegenheid van den plechtigen doop van den Italiaanschen troonsopvolger. Het Berliner Tageblatt zegt uit Italiaan- scÈó kringen gehoord te hebben, dat er bij de ontmoeting dier twee staatslieden gespro ken is over een conversie van de Italiaan- sche staatsschuld, en de overname der Ita- liaansche spoorwegen door den Staat. Hoewel niemand er het rechte van weet, schijnt wel vast te staan, dat er niet over een mogelijke bemiddeling in den Russisch- Japanschen oorlog gesproken is. Spanje. De overheid te Madrid is nog voortdurend ijverig bezig met haar onderzoek naar de ge heime anarchistische samenzwering, waarvan zij het bestaan vermoedt. De onlangB in hechte iris genomen Flores Carlos heeft zioh intusschen ontpopt als een zekere Caserino Gil, een metselaar, die reeds verscheidene malen veroordeeld is geworden. In Barce lona had hij van een kruier eon half retour- biljet gekregen, dat de oorspronkelijke koo- per niet gébruiken kon. Ten einde 200 noodig tegenover de spoorwegbeambten te bewijzen, dat hij de rechtmatige h onder der kaart was, vroeg Gil den kruier om aan hem zijn papier- ren te geven, die hij dan onmiddellijk zou terugzenden. Na zijn arrestatie maakte hij echter van die papieren gebruik om zidh voor den kruier uit te geven en do justi tie op een dwaalspoor te brengen. De kruier werd echter te Barcelona gevonden en naar Madrid overgebracht. Hij kende den anar chist in 't geheel niet en werd daarop weder in vrijheid gesteld. Gil wordt beschuldigd dat hij d© bom, di© voor het weedhuis te Baroelona ontploft is, daar heeft geplaatst en dat hij met de op hem gevonden dynaimietbommen een a-.nslag heeft, willen plegen oip den minister president. In Barcelona zijn nog enkele andere anar chisten gearresteerd, waaronder een zekere Burrull, die verdacht wordt de boni in het paleis van justitie te hebben geworpen. Be weerd wordt dat in zijn bezit behalve anar chistische geschriften en brochures, ook al lerlei zaken gevonden zijn, die gebruikt kun nen worden voor do vervaardiging van bom men. Een jonge Franschman, die thans in de gevangenis van Baroelona een straf on dergaat ©n di© op de hoogte is van schei kunde, moet den vervaardigers der bommen cle samenstelling der springstof hebben mee gedeeld. Ook tegen den gouverneur van Barcelona was ©en aanslag beraamd, toen doze naar zijn buiten vertrokde aankomst van de gendarmes had echter de anarchisten, die met d© volvoering van het plan belast waren, in hun voornemen verhinderd. Men is zeer nieuwsgierig te weten, wie aan de politie de aankomst van Gil te Madrid heeft meegedeeld. De inspecteur van politie, die do arrestatie deed, weigerde zelfs den rechter van instructie daarover inlichtingen te geven, wat hem bijna in een conflict met de justitie had gebracht, indien niet de mi nister van binnenlandsche zaken voor hem in de bres was gesprongen. Booze tongen beweren, dat de uitgever van het anarchistische tijdschrift, bij wion Gil was afgestapt, daarbij de hand in bot spel heeft gehad. Rusland. In antwoord op de vraag welke poLiriek Rusland zal voeren tegenover het streven van Engeland om aan Ce Perzische golf zoo wel het politieke ah het commercieele over wicht te verkrijgen, raadt de Nowosti aan om van de tegenwoordige gunstige verhou ding tusschen Rusland en Perzië gebruik te maken, om steunpunten aan de Perzische golf te verkrijgen. De bewering, dat het geld ontbreekt om den spoorweg Enseli-Teheran te voltooien, is niet afdoende. Indien Rus land zijn invloed in Perzië wenscht te be houden, dan moet het geld voor den spoor weg tot Teheran en vandaar naar de Per zische golf gevonden worden; slechts op die manier is een evenwicht te verkrijgen voor den Bagdad-spoorweg, en het gevaar af te wenden de verkregen positie te verliezen. Voor het overige moeten Rusland en Enge land in Azië hand aan hand gaan. Een over eenkomst is immers mogelijk, ondanks het wantrouwen van Engeland en bijzonder van lord Curzon tegen Rusland. De belangen van beide landen kunnen met elkander in over eenstemming gebracht worden, maar dan. moet men geen kunstmatige hindernissen op werpen. In Azië hebben Rusland en Enge land dezelfde viianden in bedwang te hou den dit kan alleen geschieden door een samenwerking der beide staten. Volgens een te Kroonstad versdhijnenc blad is de identiteit van den moordenaar van minister Von Plehwe vastgesteld. Hij is een Uit het Noorsch JONAS LIE. Het kwam er op neer, dat de aamdeelen- inaatschappij zich failliet moest verklaren wilde één enkele van de voornaamste schuld- eiscliers niet bevoordeeld worden. Hij hoorde John Berg aan, terwijl zijn ge dachten ronddwaaldenhij kwam eindelijk tot het besluit, waarmede hij de laatste dar gen steeds had rondgeloopon oom Joël om hulp vragen! een zwakke toevlucht, maar de laatsteEn dan een gedachte, waarmede zijn verbeelding hem soms beet had, wan neer hij vermoeid was: naar Amerika gaan, geld verdienen en alles in het reine bren gen... Bij dit alles kon hem somtijds een huivering overvallen over iets leegs, ijskouds, zwarts, dat als een visioen opdoemde;./ j Terwijl John Berg praatte en uitlegde tij dens hun wandeling door de straten, merk ten ziju oplettende oogon, dat de bedreiging van het Hamburgsche huis reed's overal tus schen verschillende personen op de trottoirs besproken werd, zoodat de zaak zich thans natuurlijk haar paniek door de stad ver spreidde. Het was alsof hij het woord bankroet bankroet van alle kanten hoorde. Oude Joël was reeds een maand in de stad geweest zonder dat Faste had kunnen besluiten hem op te zoeken. Hij ging nu en trachtte eenige inleiding te vinden als ver ontschuldiging, maax hij gaf dat half duizelig weer op... „Niu neem ik afscheid, John," zeide hij plotseling, beneden op het kerkpad, waar zijm oom woonde. In een paar sprongen was hiji de trap op en verwonderde er zich over, dat de voor deurbel zoo hard klonk hij' was zich niet bewust te hebben gescheld... „Ja, oom,'' zeide hij, toen hij dezen be grootte in de kamer, „ik had gehoopt u heel wat anders tc kunnen toonen, wan neer u thuis kwam, dan de elLende, die u thans voor oogen hebt." Het eene groene gordijn hing half afge rold, cn een streep zonneschijn viel over de schrijftafel, waarvoor oude Joël over zijn re keningen verdiept zat. Hij draaide den rolstoel, waarin aij zat, een weinig om en stond oven gemaakt hof felijk op. Het vie^ Faste op. dat zijn oom er be paald chic uitzag. Hij, was pas geschoren, had onberispelijk linnen aan, en de streep zon viel op zijn nieuwtmodisohen jas, die ech ter nog1 van de oude lengte was. „Zoo, zoojij nog hier?" sprak hij, toen hij weer ging zitten. „Ik moet zeg'geu, ik dacht, dat je misschien de het algemeen welzijn bevorderende werkzaamhedd' naar een andere plaats hadt overgebracht of zelfs naar een ander land." „U bedoelt aan de overzijde van den Oce aan en dat ik het schip verlaten had, zonder mijn bezittingen te redden?" „Eu ik zeg je, ga maar faillietMaak maar bankroet!" „Dat ligt niet in mijn aard, oom, en is ook niet mijoi bedoeling, wanneer slechts „Zoo? Ja, niet waar, hadt je maar veel geld gehad nog eenige honderd duizen- deiurineor, dam zouiden wijl eens gezien heb ben!" „Beste oom, het is een ongehoorde ver antwoording vooral tegenover al die arme kleine lieden, die ongelukkig worden," zeide Faste Hij deed zijn uiterste best om zijn ontroering te beheerschen en de tranen verstikten zijn stem. „O, zekerVerantwoording, jawe'. Ik ken dat ais een braakmiddelEerst vermeet men zich den meest schitterenden glans over do onzinnigste plannen te verspreiden en daarna zit men op den brandstapel cn huilt." „Ik dacht," vervolgde Faste zachtmoedig, „dat u kondt helpen, ten minste gedeel telijk, als u de zaak in handen nam en bij voorbeeld het geheel voor ongeveer de helf* van wat het hoeft gekost, zoudt afmijnen, nu het waarschijnlijk door de Haimburg^che fir ma verkocht zal worden en het dan cp kleine schaal voortzetten." „Zoo'11 grappenmaker! ReddenTk zeg maar, zulke idealisten zijm erger da 1 schinken! Het grootste gedeelte van ie on gelukken op aarde is aan hen te wijten, wan neer zij als wilde dieren in het werks'ijke leven worden losgelaten en den stillen, o:-ve holpen groei daarvan met hun onrinnigen maatstok meten. Zij brengen met hun ver lokkende woorden de menschen aan den rand van den afgrond, waar zij. moeten in stortenEr moesten bepaald voorzorgs maatregelen tegen zulke personen worden genomen En' het bedrijf voortzetten op kleine schaal? heet het nuZeker, ik heb veel reden gehad om de zaak ook uit dat oogpunt te bewonderenEen enkele vreemdeling is hierheen gereisd, heeft na vraag gedaan naar het bad en is weer ver dwenen. Beneden aan do bocht wandelt nu, behalve een roodbeenige strandlooper en een paar strandsnippen, ecu eenzaam Ho!- landisoh echtpaar. En aangezien er niets an ders te vinden is, behelpt het zich met Blan kenberg'» hotelIn een hoofdgebrek wordt ook voorzien, doordat men hun hei goede, oude stedelijke badhuis kon aanwij zenJawel, het gaat bost! „Het was mijn schuld niets oom, dat al les op het laatste oogen blik niet gereed was. er werd niets meer op de aandeclcn betaald." „Neen, natuurlijk het is alleen, de scfiuid van dat ellendige geld' Was er dat maar geweest, dan Ho, ho Ga failliet, zeg ik je en vertoon je niet in de stad'. Dte heer consul Luders is zoo vriendelijk om, ten uwen name, van mij achttien duizend kronen te vorderen. Als ik ze niet betaal, wil hij bewijzen, dat jij het. kasgeld hebt verduisterd en je aanklagen. Nu, voor mijm part „Dat kan hij ook, oomklonk het toon loos, „ik ontken zulks niet. Ik nam elf duizend' kronen uit de kas, toen de aon- deelen ondersteld werden neg geld waard te zijn en ik kon do som eerst drie of vier wo ken daarna teruggeven en dan nog wol door overal te leenen." „Zoo, zooIk bied je hierbij vijfhon derd kronen aan, als je daarmede naar Ame rika wilt oversteken ter wille van; jo arme moeder en ©enigszins voor den naam van je familie. Hahaha, mij met jou in. zaken bege ven Wanneer ik bedenk wat mijn zalige vijf en dertig honderd reeds hebben uitgericht, dan zou ik waarlijk in verzoeking kunnen komen om voort te gaanmaar om mij met de geheel© badplaats op te schepen Zooals ik zeide, de vijfhonderd' kronen Oom Joël opende de lade van de schrijfta fel. „Dank u wel, oom, dien kant ga ik niet uit. Adieu, vaarwelHij bleef oven in de deur staan „En ik hoop, dat uw bron chitis mag overgaan. U is een flinke man gewec3t Wordt rorrolffd

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1904 | | pagina 1