M°. 93. 3de Jaargang. Dinsdag 4 October 1904. BUITENLAND. FEUILLETON. FASTE F0RLAND. AMERSFOORTSGH DAGBLAD. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Amersfoortf 1.2S. Idem franco, per post- 1.75. Afzonderlijke nummers- 0.05. Doze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Advertcnticn, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur '8 morgens bij de Uitgevors in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C». Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIÉN Van 1—5 regels f 0.75. Elke regel meerO.IS. Groote letten naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad bij abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Politiek Overzicbt Een nieuwe vredes-conferenfie Vijf jaren zijn veriaopen sinds de op initia tief van den Czaar van Rusland bijeengeroe pen Haagsche vredes-conferentie plaats had. Tijdens de beraadslagingen uitte zich de Luxemburgsohe staatsminister Von Byschen als volgt,,De tegenwoordige conferentie is de voorrede van een boek, dat men later schrijven zal." En ziet, er is kans, althans het denkbeeld is geopperd, dat men weldra aan het eerste hoofdstuk van dit boek zal beginnen. Het is de President van de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, de heer Theo door Roosevelt, die bij de ontvangst van een deputatie van de te St. Louis gehouden bij eenkomst der Interparlementaire Unie" ver klaarde, dat het zijn voornemen was de mo gendheden te polsen over het bijeenroepen van een tweede internationale conferentie te 's Gravenhage. Velen zullen met een glimlach of een schouderophalen dit bericht gelezen hebben. Nu, in de tegenwoordige tijdsomstandighe den, terwijl Rusland, dat de eerste vredes conferentie bijeenriep, een bloedigen oorlog voert met Japan, een nieuwe conferentie be leggen? 't Is al te dwaas Zij, die zóó redeneerden, dachten misschien dat men hier alleen met oen handige ma noeuvre van Roosevelt te doen had, die door zulk een denkbeeld te opperen zijn herkie zing tot president zou willen bevorderen. Maar dat neemt niet weg, dat het voorstel door Roosevelt in allen ernst gedaan is en dat daartoe gegronde redenen bestaan. 't Is waarte spreken van een vredes conferentie, terwijl de slagvelden in Oost>- Azië met bloed geverfd zijp, het is moeielijk te rijmen. Evenwel, men moet niet te veel nadruk leggen op het woord vrede. Van een internationale conferentie te verwachten, dat zij een besluit zal aannemen, waarbij de mogend heden den „eeuwigen vrede" aanvaarden en hunne legers zullen afschaffen, is zóó on ge rijmd, dat men het niet eens ernstig behoeft, te weerleggen. De oorlog is een onvermijde lijk kwaad, ten minste tegenwoordig nog, en dat zal wel niet spoedig veranderen. Iets anders is het echter, dat men mid delen beraamt, om barbaarsohheden in den oorlog te voorkomen en overeenkomsten tracht te sluiten, die het uitbreken van den krijig zoo lang mogelijk kunnen tegenhouden en zoo mogelijk verhinderen. Ontegenzeggelijk heeft de in 1899 te 's Gravenhage bepleite arbitrage-idee vruch ten gedragen. Het denkbeeld heeft bij de volken krachtig wortel geschoten en ook bij de regeeringen. Er zijn contracten gesloten tusechen verschillende mogend heden, waarbij zij zijn overeengekomen sommige verschilpunten aan scheidsrech terlijke uitspraak te onderwerpen. Frank rijk, Engeland en Italië zijp daarbij voorgegaan, andere staten, waaronder ook Nederland, dat trouwens reeds vroeger zulk een verdrag met Portugal had gesloten, zijn gevolgd. Ook heeft het Per manente Hof van Arbitrage., dat te 's Gra venhage zetelt, reeds in enkele gevallen uit spraak gedaan in geschillen tusschen staten, zoodat met eenige voldoening getuigd kan worden, dat men sedert die conferentie van 1899 vooruit is gekomen. Een bijeen roeping van een nieuwe inter nationale conferentie is door de gewijzigde tijdsomstandigheden zelfs zeer gewenscht. Ter eerste conferentie immers zijn vraagstuk ken aangeroerd, die toen niet tot een beslis sing leidden, maar waarover men het toen reeds noodig} achtte, dat zij op een volgende conferentie zouden worden afgedaan? Ook werd o. a. het besluit, waarbij ver boden werd om in den oorlog springstoffen te werpen uit luchtballons, slechts voor vijf jaar van kracht verklaard. Hoogst wenschelijk is het, dat een dergelijk verbod een langeren geldigheidsduur krijgen zal. Reeds tijdens de eerste conferentie was men het er over eens, dat zij wel door een tweede, of misschien wel meerdere gevolgd zou worden. In do slotzitting van 29 Juni 1899 werd door de meeste sprekers op een volgende bijeenkomst gezinspeeld, en zeide baron d'Estournelles de Constant„Dit is een begin geweest., het mag niet tevens het einde zijn." En juist de oorlog tusschen Rus land en Japan heeft de wenschelijkheid eener voortzetting van het in 1899 begonnen werk bewezen en levert stof genoeg, waarover van gedachten kan worden gewisseld. Daar is b.v. de quaestie der contrabande, waar voor een internationale overeenkomst drin gend noodig is. Thans verklaren de strijd- voerende machten wat als contrabande be schouwd wordt en kunnen door een éénzijr dige verklaring den handel der neutrale lan den met den anderen oorlogvoerenden staat enorm nadeel toebrengen. De quaestie van het aanhouden en onderzoeken van neutrale schepen, moet nader worden geregeld. Voorts drukte de Haagsche conferentie van 1899 den wensch uit, dat de rechten en plichten der neutralen, de voorstellen betreffende den eigendom ter zee, het vraagpunt over het bombardeeren van open havens en steden van uit zee onderwerpen wier actualiteit niemand zal ontkennen op een latere con ferentie onderzocht en geregeld zouden wor den. Ook de herziening van de Conventie van Genève bleef in 1899 onafgedaan. De con ferentie hoopte, dat de Zwitsersche regee ring zoo spoedig mogelijk een speciale confe rentie bijeen zou roepen tot herziening der Conventie, die reeds dagteekent uit het jaar 1864. Tweemaal heeft de Zwitsersche regee ring zich reeds van die opdracht pogen te kwijten. Beide malen echter mislukte die po ging zonder haar schuld. Het vorige jaar werd de bijeenkomst op verzoek van enkele mogendheden uitgesteld en dit jaar waren de uitnoodigingen reeds weer verzonden, toen het uitbreken van den oorlog weer een ver hindering werd. De Interparlementaire conferentie, welke al sedert zooveel jaren voor het arbitrage beginsel gestreden heeft, verklaarde ook in haar vergadering te St. Louis, dat een bij eenroeping van een twee zitting der Haag- sche Conferentie gewenscht was. Djt besluit heeft vermoedelijk bij President Roosevelt den stoot gegeven om te trachten dien wensch tot werkelijkheid te maken. Dultschland. Naar uit Do-rum aan de „Hanuoversche Courier" bericht wordt, rijn gisteren de beide Franschen, die onder* verdenking v an spion- nage midden September gevangen, genomen werden, weder in vrijheid gesteld. Frankrijk. Zondag heeft te Parijs een man'feetatie plaats gehad ter herinnering aan Zola's sterf dag. De betooging was op touw gezet door de ,Xigue des droits de l'homme". Om 2 uur gisterenmiddag werd de stoet geformeerd op de Plaoe de la Trinité. Een groote politiemacht was aanwezig om de orde. te handhaven. Haar taak bleef tot hiertoe beperkt en was zeer gemakkelijk. De orde werd niet verstoord. Daar de minister van biiinenlandsche zaken den prefect van politie geadviseerd had om roode banieren met opschriften in den stoet toe te laten, was de voornaamste aanleiding tot wanorde lijkbeden weggenomen. Aan het hoofd van den stoet ging de depu tatie der Ligue des droits de l'homme" met een prachtige krans van orchideeën. Noch de Pressensé, noch Louis Havat, noch Jaurès waren echter aanwezig; de eerste was ziek, de beide laatsten buitenslands. Een aantal socialistische bladen waren vertegenwoordigd door hare redacties. Er werdc zeer veel banieren meegevoerd. Eerst trok men langs het huis, dat. Zola in de rue de Bruxelles heeft bewoond. Een jonge man in den stoet riep, toen hij het huis pas seerde „Leve de anarchieleve Caserio", Zijn kameraden beduidden hem echter dat hij liever moest zwijgen. Zonder incidenten bereikte men om 3 uur het kerkhof van Montmartre. Italië. Zaterdag heeft do pree dent van de Kaïn er van afgevaardigden met het bureau der Ka mer beraadslaagd over het verzoek der uiter ste linkerzijde om de Kamer zoo spoedig mo gelijk bijeen te roepen. Deze bijeenkomst heeft de bijzondere aan dacht getrokken, omdat het voor het eerst was. dat het bureau der Kamer zich met een dergelijk verzoek had bezig te houden. Tot nu toe liet men de oplossing daarvan steeds aan het kabinet over. Wat daaraan nog meer gewicht gaf ia dat de president, den heer Bianchier zich reeds ten gunste van de inwilliging van het ver zoek der uiterste linkerzijde had uitgespro ken het scheen dus alsof het bureau zich met het verzoek bezig hield tegen het advies van het kabinet. Alle leden van het bureau verklaarden zich tegen het verzoek eener ver vroegde bijeenroeping en waren van oordeel dat hier aiieen de president te beslissen had, die zich ten slotte bij de andere leden van het bureau aansloot. Het plan van de drie groepen der uiterste linkerzijde was duidelijk. Zij wilden in de nieuwe zitting incidenten in het leven roe pen, ten einde het kabinet te dwingen heen te gaan, dan wel de Kamer te ontbinden. Het is echter zeer goed mogelijk dat het kabinet hen vóór is en den Koning een be sluit tot ontbind' ng der Kamer zal voorleg gen. De nieuwe verkiezingen zouden dan in November plaats hebben. Spanje. De Figaro blijft volhouden, dat de Ko ning van Spanje wel degelijik een bezoek aan Parijs zal brengen, waarmee hij dan een reis naar verschillende hoofdsteden zal aanvan gen. Dit bezoek zou echter niet voor het voor jaar plaats hebben, aangezien de Koning be sloten heeft niet te vertrekken, eer de zit ting van de Cortes gesloten is. De Cortes zijn gisteren bijeengekomen. Tot president van den senaat is de heer Az- carraga benoemd. De herbenoeming van Romero Robledos tot president der Cortes is vrij zeker. In een bijeenkomst van de con servatieve meerderheid beloofde Maura, dat hij het programma, vervat de Troonrede van het vorige jaar, zou uitvoeren en merkte hij op, dat het opzeggen van het handelsver drag met Zwitserland de herziening van het tarief van invoerrechten en daarmee een on derzoek van alle buitenlan^jschc handelsbe trekkingen noodig maakte. In liberale kringen hoopt men dat de beide fractiën der partij rioli spoedig met elkaar zullen verzoenen. Salmeron, de leider der republikeinen, is te Saragossa ernstig ongesteld geworden, ten gevolge van overspanning. De geneesheeren gaven hem den raad naar Madrid terug te keeren Oostenrijk. In Oostenrijk schijnt aet niet mogelijk dat een vertegenwoordigend regeeringscollege rus tig vergadert. In afwachting van wat er ge beuren zal ais de Rijksdag, weer bijeenkomt, zijn nu in verschillende landdagen al vast staaltjes van parlementaire onhebbelijkheden vertoond. In de Krain (Illyrië) is de obstructie in vollen gang, en gaat het Slovenen tegen Duit- fcchers. In Bohcmon twijfelt men er niet aan of de zitting zal eindigen even als de vorige, n.I. door een vervroegde sluiting tengevolge van de obstructie der Duibschers. ln Dalmatië verwacht men een stormach- t ge ritting. daar de Croaten woedend zijn ox> den gouverneur der provincie, baron Handel, die tegen een aantal ambtenaren, die hem op hun eerewoord kwamen verzekeren dat zij een onbescheidenheid, die men hun verweet, niet. begaan hadden, zeide: „Men weet wat het eerewoord van een Dalmatiër beteekent." In Tyrol beeft de regeering der landdag nog n et bijeengeroepen, omdat zij een uit barsting van het nationale gevoel jïer Itali anen vreest, dat gekwetst is door de voor Inns bruck genomen universitaire maatregelen. In den landdag van Moravie wordt nog geen obstructie gevoerd, doch daar maken de socialisten, die de publieke tribune vullen, de toraadslag ngen onmogelijk. Zij hebben ge eischt, dat onmiddellijk de toekenning van algemeen kiesrecht aan de orde gesteld zou werden en hebben honderden roode strooi biljetten. waarin zij hunne eischen hebben op comd. in de zaal gestrooid. De president, graaf Vetter, heeft toen d ritting geschorst en wilde de tribunes doen ontruimen. Toon do z'tting hervat zou wor den. war on do socialisten nog op de tribune, en begonnen zij weer leven te maken, waar op graaf Vetter verklaarde, de z'tting liever te willen opheffen dan de polit-e tusschen b- d te laten komen. Do socialisten begroet ten dri mededeeline mr* geroep van- ..wij zullen e'kiar weerzien," en gingen, de Inter- n-tionalo z'ngende. heen. Marokko. Te Parijs maakt men zich in koloniale krin gen bezorgd over de jongste gevechten tus schen de troepen van den Sultan van Ma rokko en die van djn pretendent Boe Hama ra en het stamhoofd Boe Amama. De thans door den pretendent genomen vesting Kasba Aioen-Sidi-Melloek had het 't vorige jaar uit gehouden tegen de aauvallen van de opstan delingen zij ligt halverwege tusschen Teza en Oesjda, on de waarschijnlijkheid is dus zeer groot dat de rebellen nu tegen Oesjda en de Algerijnsche grens zullen optrekken. Ongeveer 50 K.M. aan gene zijde van do grens h xuden Fransche troepen op Marok- kaansch geb'ed de bronnen van Ras-el-Ain bezet en ook deze troepen loopen dus gevaar van een aanval van de opstandelingen. Do dikwijls officieus ingelichte Petit Pa- riss en zegt dat de verleden jaar sterk ge schokte ,nvloed van den pretendent opnieuw is toegenomen doordat de Sultan de per soonlijke belastingen, welke in geen 30 maan den waren geheven, weer is gaan innen. Ver der predikt Boe Hamara den heiligen oorlog tegen Frankrijk, omdat dit. hem uit de dor pen van Figig en uit Rascl-Ain verdreven heeft. Verdere zegepralen van de opstand© lingen kunnen dus gevaarlijk worden voor Fnankrijk's aanzien in Marokka Afghanistan. De correspondent van Reuter te Pesha- wur heeft een belangrijk bericht gezonden. De Emir van Afghanistan heeft, bij gele genheid van een plechtigen durban, ver klaard, dat, hoewel Afghanistan in geval van nood een millioen mannen onder de wapenen zou kunnen roepen, het noodig is gebleken om een staand leger te vormen van 30,000 man. Elke soldaat zal een soldij krijgen van 10 rupijen per maand, terwijl ieder hoofd, dat honderd man aanbrengt, tot officier wordt benoemd en ieder, die 1000 man aanbrengt, tot kolonel. Herst zal versterkt worden en er zal een brug wor den gebouwd over de Helmund bij Kanda har. Lord Kitchener heeft den Emir daartoe den raad gegeven. Een deel van het nieuwe leger zal te Herot in garnizoen komen; de brug over den Helmund achtte lord Kitche ner gewenscht, om op die wijze de marsch van een Engelsch leger, dat den Emir te hulp zou komen, te vergemakkelijken. China. De Parijsche editie van de New-York Herald ontving verontrustende berichten uit Paking. Sedert Mei zou zich een iederen dag sterker wordende verbittering tegen de vreemdelingen kenbaar maken in bet zuiden van de provincie Tsjili, in het noorden van de provincie Honan en in het westen van Sjantoeng. Een nieuwe vereeniging overeen komende met die der Boxers heeft zich ge vormd en telt reeds zeer veel leden. De be weging groeit snel aan, niettegenstaande het oogsttijd is en de oogst zeer rijk is. De toe stand is geheel gielijlk aan dien van 1900, slechts met dit onderscheid dat de diefstal len en rooverijen thans niet op rekening van den hongersnood kunnen worden gesteld. Ook de aaplakbiljetten, die deze vereeni ging verspreidt, zijn volkomen gelijk aan die, door middel waarvan indertijd de Boxerbe weging werd voorbereid. Zij bevatten o. a. de volgende zinsnede„Indien elk lid dertig van deze biljetten verspreidt, zullen wij even talrijk worden als de Boxers en kunnen op 17 October (den Cbineeschen nieuwjaarsdag) alle vreemdelingen uit den weg geruimd wor den". Onder de leden dezer benden vindt men "be ambten der regeering, Boeddhistische pries ters en andere welgestelde en invloedrijke Chineezen. De diplomatieke vertegenwoordigers der Vereenigde Staten, van Engeland en Frank rijk hebben het ministerie van buitenland- Uit het Noorsch 88 van JONAS LIE. Nu ik voor het koude nuchtere sta, zou ik ook kunnen vragen waarom ik op de we reld moet kruipen van den eenen steenhoop uaar den anderen als een wurm met snel vliegende vleugels, zoodat ik recht had om te gelooven, dat mijn natuur was om te vlieden. Vraag, vraag maar gerust, Faste- Niemand die u antwoorden) zal! TTiiji nam den wieg tusschen de steile hel lingen langs de strandheuvels. Gij kunt evengoed) de zee tegen den Sva- berg apbruisendie ondervragenHet schuimt en dondert en bruist en wijkt te rug als een sluier van kantHet is schoon. Maar afschuwelijk, nuchter, zout- kleuriggrauw is het water, wanneer liet zich tegen de roteen verplettert; dan heeft het niets gemeen met kant of met een re genboog in den damp! Wilt gij weten wat kracht is? Daar komt er een aanrollen, zoo nuchter als de eeuwige waarheid, terwijl het schuim opspat in heb bekkeneen groote glazen golf, met wit ten helm en wuivende pluim! Zij slaat zich te pletter tegen een gescheurde klip, waar zij weer afdruipt en afglijldt voortdurend rusteloos dat is haar levensdoel. Een priester met hooge puntmuts staat daar en preekt bij het suisen van de zee dan boven, dan weer ondier het water, nu gieheel zichtbaar in lang© kleeding, dan weer diep begraven, zoodat de woorden in söhuim en damp veranderen En verderop strijdt de branding een zwa re n strijd met een vlakte, begroeid met zee gras, waar het voortdurend fluistert en suist: „Hss hsö En de eene golf trekt zich fluitend, hui lend, klappend terug rechtstreeks in de omarming van een geweldig aaubruisenüie andere Ja, Faste, nu schijnt ge toch antwoord te krijgenDe zee breidt zich uit tot een wit, vierkant, schuimend doodslaken, daar op den zandigen bodiem, in golvende, vervoerende sohoonheidslijaien met gerand boord versierd opborrelende tusschen de kiezelsteentjes. Plompplomp Dab was weer het doffe geluid van de zui ging bij de steile rotsvlakte. Het kwam re gelmatig. met lange tusschenruimten. als de branding zich een weg had gebaand hoog over de steenmassa's en daarna weer weg zonk. Hij vermeed om er naar te kijken, stond er liefst met den rug naar toe .Daarheen wildie nij Het was nog lioht, geen schemering genoegHet liefst wilde hij door duis ternis omgeven, in de duisternis wegzinken... Het was iets, dat opdook en opstak aan die zij|de, waar dé rots een kromming maakt- Hij moest er zich onwillekeurig mede be zighouden, het onderzoeken, nader on nauw keuriger Een, oogenbhk zag het er bijpa uit al9 liet hoofd van een man Nu dook het weer op er kwam ook een schouder. Hij^ stond stil, bleek van angst. Zou daar reeds een lijk liggen te schommelen vóór dat het zijne er lagZou hij daar in den maalstroom met een broeder samen liggen Was hij waanzinnig geworden?... Zag hij daar ach zelf? afschuwelijk, bleek en doorknaagd Hij staart met een Ijzig koude huivering in heb rijk der dooden. Nu duikt het daarginds weer op. Een brokstuk van een wrak eon gebro ken zijstuk van een boot. Een averijl als die van hem zelf.En de wereld gaat haar gewo nen loop! Hij kon niet meer denken legde zich vermoeid zwaar en vernietigd neer in een kloof, waar de Skelberg beschutting bood te gen den wind. Hij zat met den rug gedeelte lijk togen de klip geleund. De schemering spreidde zich als een dek uit... Wanneer de sterren kwamen, dan De wind lispelde zacht, met onverstaanba re woorden... Hij zag weer de oude, bemoste steenen bank, thuis in, het zomerhuisje têrug. En daar bromde ook de hommel, met zwar ten en gelen pels, dik en rond... Nu krabbelde zij op een vet, kleverig po pelblad... Zijj trachtte zich, zwaar en verza digd, vast te houdenmaar moest zich los laten... Zij zoemde galmend naar hem toe. Waar was zij gebleven?... Hij voelde een steek in den voet... Nu zat hij weer op de gr oengeschilderde bank, op de plaats bij het kerkpad... Daar gingen zaj allen en zagen hem niet, zoowel zij die aandeden hadden, als die er geen bezaten. Zonderling dat er hier zoovelen liepen... Er moest zeker ergens een feest wezen, ir. die kerk of Zij gingen allen zwijgend De geheele stad was bijna uitgeloopen ouden en jongen, allen opgesierd de jonge meisjes met slepen m troepen of twee aan twee. Hij zelf had een verbazend grooten voet gekregen, en bij meende op te merken, dat, wianneer hij de hiel op den heuvel zette, het scheen of zulks een eigenaardige uitwer king daarop had. Hij verbeelde zich, dat hij hen zou kunnen verhinderen in de straten te verdwijnen, wan neer hdj met den voet op den grond stampte. Hij, probeerde het. probeerde het heel zachtjes twee. drie keer... Wendden Christin© en Mina en Tona zich met om, juist toen rij de groote straat wa ren ingegaan. En ginds aan den anderen hoek draaiden ook al twee of drie rich om. Hij moest het nóg eens probeeren. En ©verai draaiden zij zich om. Zelfs de douane inspecteur en Risting "maakten rechtsomkeert. Hoe harder hij stampte, hoe krachtiger de uitwerking was. Hij begon op den grond te slaani met zijn zware voetzool en zij draaiden rich hoe lan ger hoe vlugger om. De eene troep na den andereu zooals afdeelingen in een dans. Hij bleef voortdurend hard stampen, re gelmatig tot een wonderlijk opwekkende melodie. En vlugger. 9teeds vlugger draaiden allen zich rou HHj sloeg en sloeg en trapte en stampte zoodat do voetzool klapte vlugger, steeds vlugger. Nu draaide hij alles om, als trapte hij een spinrokken, sloeg ©n sloeg inet de reusachtige voetzool, zoodat alles in de lucht rondsuisde als een wilde wervelwind'. Hij gevoelde zijn macht met een jube lende overwinnaars vreugde, stampte en stampte met de voetzool, die steeds groo te r werd. Hij ontwaakte met een angstkreet. Ik ben toch niot de duivel Zelf gewor den?!... Wonit wr+olffd

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1904 | | pagina 1