I
ut". 155. Tweede Blad.
Jaargang.
Zaterdag 3 December 1904.
BINNENLAND.
I. f
r i.(
p.
OORTSCH DAGBLAD
I ABONNEMENTSPRIJS:
OU' Per 8 maanden voor Amersfoortf 1.25.
eere; Idem franco per post- 1.75.
Go. Afzonderlijke nummers- 0.05.
ngen D0ze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen.
Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uilgevers: VALKHOFF Co.
lltrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnumtner 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 15 regels 0.75.
Elke regel meer 0.15.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen'tot
het herhaald adverteeren in dit Blad by anonnement. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
de*
Kameroverzicht
Tweede Kamer.
Vergadering Vrijdag 2 December.
Indische begrooting.
Voortgezet wordt de behandeling der In-
[ische begrooting.
Bij onderafdeeling 83 (Boschwezen) ver
klaart de heer F o c k zich teleurgesteld over
het antwoord des ministers, over ten vorigen
jare door Spr. ingebrachte klachten over mis
bruiken bij het boschwezen.
De hoofdinspecteur van het boschwezen
ontkent die klachten, maar Spr. blijft zc ge
grond aohlten.
De minister van Koloniën weer
spreekt de meening, dat de Indische regee
ring geen oog zou hebben voor de belangen
ei der inlandsche bevolking le dezen opzichte, j
Ook de hoofdinspecteur van het bosch
wezen wil blijkens een door den minister
voorgelezen circulaire het boschwezen j
dienstbaar maken aan de belangen der in
landsche bevolking.
Onderafdeelingen 8386 worden goedge
keurd.
Aa,n de orde is daarna de VTIe af deeling
(burgerlijke openbare werken).
TDe heer V e r h e y betreurt, dat de draad-
looze telegraphie in handen zal gegeven wor-
den van een concessionaris.
Het Rijk had de zaak aan zich moeten
j houden. Thans staat de regeering voor de
I moeielijiklieid een technisch contract met een
j concessionaris te sluiten, terwijl het toezicht
op de naleving der voorwaarde ook uiterst
be zwaar lij|k zal zijn.
j Na eenige opmerkingen over bet leggen
i der kabels, vraagt Spr. hoe het staat met do
verdieping van de haven te Soerabaia, in-
j zonderheid van liet- wesbgat der li-ven. Spr.
wijst op het belang hiervan in verband met
de voornemens van den minister van marine
I tot aanbouw van schepen voor Indië.
De heer Dolk sluit zich aan bij het be-
toog van den heer Verhey ten opzichte van
do draadlooze telegraphie, vooral met het oog
op den tegenwoordige» stand van dit nieuwe
gemeenschapsmiddel. liet monopolie berust
thans bij de Marconi-maatschappijmen is
[I verplicht van haar toestellen gebruik te ma-
fken.
m Vooral in Dudtschland streeft men er naar
dit monopolie te breken, en heeft men aan-
J gestuurd op een Internationale Conferentie
I in April vermoedelijk te houden. Het ware
het beste op den uitslag dier conferentie te
I wachten. Nu is 't de minst geschikte tijd
I cm een beslissing te nemen.
De heer P ij nack.er H oi r d ij k zou een
draadlooze verbinding gewenseht hebben tus-
sschen Ban ka-Billiton c-n Palembang. Ook.
Spr. zou liever deze zaak aan den Staat- hou-
j den, maar is er te veel risico, dan heeft hij
I geen bezwaar tegen het verleenen cener con-
cessie. Maar dan moeten de voorwaarden
zoodanig zijn, dat een behoorlijke naleving
der concessie gewaarborgd is en de naastings-
j formule niet' bezwaarlijk zij(n. En Spr. meent
I nu dat de door de Reg. gestelde voor waar-
f den streng genoag zijn.
De heer F o c k vraagt hoe het staat met
de plannen tot verbetering der reede to
j Soerabaja.
De heer T y d e m a n is ook tegen het ver
leenen cener concessie voor de draadlooze
telegrafie. Er is maar één motief voor de hou
ding der Regeering, dat is de beschouwing
der zaak als bedrijf. Men zegt, de risico is
groot en nu houd ik mijn handen er van af.
Dat is wel een eenvoudig, maar een valsck
standpunt. De telegraaf behoort in handen
van den Staat, niet als monopolie van winst,
maar als monopolie van zekerheid.
Het wekt verbazing dat men concessie gaat
verleenen op eeu oogenblik dat de draadlooze
telegraphie in naar eerste phase verkeert;
men nog niet weet wat zij worden zal. Maar
l voor Spr. staat vast dat zij van het grootste
gewicht wordt voor de telegrafie in de toe-
,j komst.
De Minister van Koloniën ant
woordt den heer Fock dat het aangevraagd
I kabelschap ook voor civiele diensten zal wor-
J den gebezigd.
Van verdieping van de haven van Soera
baja is met afgezien. De desbetreffende com
missie acht verdieping van het West gat van
groot belang, maar het zou aanleg van dam
men vorderen, waarmee millioenen gemoeid
zijn. En onder de tegenwoordige omstandig
heden valt er dus niet aan te denken. In
Indië blijft men echter ter zake diligent.
En nu de draadlooze telegrafie.
Zij die zich stellig verklaarden tegen de
concessie, verliezen twee zaken uit het oog, io
den beperkten omvang van de concessie, n.l.
communicatie van schip en wal, en 2o dat de
concessieverleeni.ng volstrekt niet bindt, noch
het gouvernement, noch anderen, om te deen
in deze, wat men wil. Mea wijst op slechte
bediening en vooral op het gevaar van geen
geheimhouding. Maar die geheimhouding be
staat vooralsnog niet. Men kan draadlooz*
te'pgrammen neg opvangen. En verder men
kan ook particulieren den eed van geheim
houding opleggen. Hocge tarieven vreest
minister ook niet. Waarom ook bij een ver
binding alléén tusschen wal en schip. En
dan de gouverneur-generaal zal de tarieven
moeten goedkeuren. Men spreekt van con
currentie met de gouvernements-telegraaf.
Hoe nu? De gouvernements-telegraaf ou-
dehoudt toch geen verbinding tu9soken wal
en schip. Inderdaad is het maken van een
concessie moeielijk. Wanneer de Regeering
als noodmaatregel de concessie doet beëin
digen, welnu dan wordt het publiek niet de
dupe, maar komt eenvoudig in den vroege
re» toestand, toen er nog geen draadlrxxze
telegraphic was. Het is de minister niet dui
delijk waarvoor men vreest i.u oorlogstijd of
oorlogsgevaar. En nu de kosten. De minister
zag niet op tegen de kosten van aanschaf
fing. Maar hij wijst er op diat de bedie
ning uitstekend moet zijn. Men heeft dus een
goed geschoold personeel noodig. Tegen het
aanstellen daarvan zag de minister op. Het
zou de tractements- en pensioenlasten enorm
verzwaren.
De Minister heeft doen opmaken een bere
kening van kosten vcor twee verbindingen
gedurende 14 maanden.
De eerste voor een afstand van 400 zeemij
len kostte dan f 176.000. de tweede voor 260
zeemijlen f 130.000.
De Minister resumeert, dat volstrekt nog
geen zekerheid omtrent de geheimhouding
bestaat; dat nog niet vaststaat de ongestoor
de werking der draadlooze telegraphie in de
tropen en dat de exploitatiekosten hoog zijn.
Hij kwam tot de slotsom dat de zaak nog
niet rijp is om door bet gouvernement ter
hand te worden genomen. Bn daarom
men drong in Indië op spoed aan vond <?e
minister de besta oplossing concessie te ge
ven aan zuiver Nederlandscheper-
onen. De Minister zegt dit met nadruk
omdat hem van relaties der toekomstige com
missarissen met do Marconi-Maatschapsij
n:cts bekend is. Maar in ieder geval zal de
Minister geen concessie verleenen wanneer
men de verplichting niet wil aanvaarden, om
alle telegrammen, van alle maatschappijen
op te nemen. Men vraagt to wachten op den
uitslag <lcr Internationale Conferentie 1e
Berlijn. Maar die werd reeds 2 maal uitge
steld, en 't staat volstrekt niet vast dat zij
uitmaken dat do Staat de draadlooze
telegrafie ter hand moet nemen.
Maar bovendiende toekomstige onder
nemers hebben zich al vooraf verbonden de
ast te stellen internationale regelen op te
volgen, wat den minister niet verwonderd
van personen, die inderdaad de woorden van
waardeering vam den heer Pijlnacker Hor
dijk hoorden cn volkomen vertrouwen ver
dienen.
Ten slotte merkt de minister den heer
Fock nog op, dat van verbetering vain de
haven te Soerabaia cm technische redenen
is afgezien.
Na repliek van den heer Tydeman, die
nader betoogt, dat de minister zich op het
standpunt had moeten plaatsen, dat de In
dische regeering, als de zaak nog niet rijp
is, haar rijp moet maken en dit verder een
Verderfelijk stelsel vindt, dat men de ver
diensten van gouvernements-ambtenaren be
loont met ooncessie-verleening, merkt de
heer Dolk nog op, dat het beter is de zaak
eenigen tijd uit te stellen, dan haar thans
geheel uit handen te geven.
Spr. stelt daarom voor de volgende motie
,,De Kamer, van oordeel dat de draad
looze telegrafie in Oost-Indië, als een onder
deel van het telegraafwezen, een tak van
Staatsdienst behoort te zijn
gaat over tot de orde van dein dag.
De motie wordt dadelijk behandeld.
De heer De Waal M a 1 e f ij t bestrijdt
de motie. Als de concessionaris niet voldoet
aan de concessievoorwaarden, dan kan de
Staat dadelijk op de toestellen beslag leggen
en zelf gaan exploiteeren, zoodat het pu
bliek .niet de dupe wordt.
Overigens kan de Staat alleen de tarie
ven laag stellen, wanneer hij er geen reke
ning mede houdt, dat het bedrijf zich zelf
moet bedruipen. Deze minister voorziet, dat-
de inkomsten de exploitatiekosten niet kun
nen dekken. Dat is ook Spr.'s meening en
daarom wil hij concessie verleenen, te meer
omdat de zaak daardoor althans tot stand
zal komen.
Na repliek van de heeren Yerhey en
P ij n a c k e r H o r d ij k, die liet een prac-
tisoho politiek acht concessie te verleenen,
nu de minister met het oog op den finali
cit elen toestand Staatsexploitatie afwijst,
verklaart de heer Treub te zullen stem
men vóór de motie. Spr. betreurt de besliste
uitlating van den minister, dat er niets van
de zaak zal komen, wanneer er geen conces
sie wordt verleent- Verkeert de draadlooze
telegrafie inderdaad in zulk een staat- van
wording, dat aan Staatsexploitatie gevaren
verbonden zijn, dan zijn die gevaren voor
den particulieren ondernemer even groot.
Na repliek van den lieer Fock beant
woordt dc M i n i s t e r nader de sprekers. Op
minder strenge waarborgen dan in de Mem.
van Antwoord zijn gesteld, zal geen concessie
worden verleend. Don heer Dolk, die gewezen
li ad op een desbetreffend bericht in het
Utrecht sche Dagblad, antwoordt de minister,
dat aan vertegenwoordigers van de Telefun
kenmaaitsohappij te kennen is gegeven, dat
geen bezwaar bestond tegen het nemen van
een proef door die Mij. op Poeloe-Rras.
De minister handhaaft zijn standpunt,
De motie-Dolk beschouwt hij niet als een
vijandige daad. Hij vindt het integendeel
aangenaam dat de Kamer zich zal uitspre
ken Zegt de meerderheid der Kamer dat hij
op den verkeerden weg is, dan slaat hij een
andoren weg in. Maar meent de Kamer dat
de minister door den door hem voorgestelden
weg in te slaan, de belangen van Indië niet
verwaarloost, dan zal hij in zijn overtuiging
en de juistheid zijner argumenten zijn ver
sterkt.
Na nog eenig debat komt de motie in
stemming en wordt verworpen met 31 tegen
28 stemmen.
Vóór stemden de heerenNolting,
KetelaarTer Laan RöellCremer
Dolk, Borgesius. Melchers, Schaper, Roes-
singhHugenholtzStaalmanTydeman,
Smeemge, De Klerk, Treub, Aalberse, Troel
stra, Van Raalte, Den Tex, Lieftinck, Van
Sty rum, Hubreclit, Janssen, Van Gijn,
Sanidt, Helsdingen en-Verhey.
Onderafdeeling 8796 wordt daarna goed
gekeurd.
Bij onderafdeeling 97 (post- en telegraaf
dienst) klaagt de heer Tydeman over de
vermindering van het binnenlandsohe tele
gramverkeer in 1903. Een der oorzaken is
misschien de toeneming van het aantal re-
gloeri ngstelegrammen, maar overigens is er
to weinig personeel, zijp er niet genoeg kan
toren en zijn de telegrammen te duur Spr.
verheugt zich over het besluit tot Staats
exploitatie van de telefoon en dringt aan
op meerdelen spoed bij de uitvoering van
dit besluit. Intussohen verwondert het hem
zeer, dat nu toch particuliere concessies zijn
uitgegeven ten nadeele van het algemeen be
lang, de ontwikkeling van Indië en de schat
kist.
De Minister van Koloniën ant
woordt, dat de verminderde opbrengst- der
telegraphie is te wijten aan den ongunstigen
economisohen toestand, den phonogrammen-
dlenst en liet nieuwe transatlantische ver
keer over Australië. Inderdaad zijn parti
culiere telefoonconcessies uitgegeven, maar
tot wederopzoggings toe en met bepaling dat
bet gouvernement de netten tegen den kos-
tenden prijs kan overnemen.
De minister zal zijn aandacht wijden aan
de noodzakelijkheid van uitbreiding van het
telegraaf- en telefoonnet. Men moet intus-
sclien niet voorbijzien, dat de inlandsche
bevolking nog weinig van telegraaf en tele
foon gebruik maakt.
Na repliek van den heer Tydeman
merkt de heer Van Kol op, dat alleen de
Europeanen van den telefoon en telegraaf
profiteeren. Waar nog zooveel voor de In
landsche bevolking moet worden gedaan,
dringt Spr. aan op het doen van niet te
groote uitgaven voor telegrafie en telefonie.
De Minister deelt deze beschouwin
gen.
Onderafdeeling 97 wordt goedgekeurd.
Bij onderafdeeling 98 (Postspaarbank)
vraagt de heer Tydeman of c-r genoeg
gelegenheid is voor inlanders om in te leg
gen.
De Minister antwoordt dat de inland
sche Bevolking niet spaarzaam is, maar bo
vendien niets heeft om te spairen. De minis
ter zal aandacht aan de zaak schenken.
Onderafdeelingen 98101 worden goedge
keurd.
Bij onderafdeeling 102 (Exploitatie van
Staatsspoorwegen enz.) dringt de heer Mel
chers aan op salarisverhooging voor de in-
laJidlsohe machinisten. Bij het personeel der
spoorwegen in Indiië heersobt ontevreden
heid, waarnaar de minister een onderzoek
moet instellen.
De Minister wijst er op, dat het g>
aarlijk is van hieruit aan te dringen op
salarisverhoogingon. Van te geringe bezol
diging der machinisten is bovendien niets
gebleken. Er zijn Europeesohe ambtenaren
die evenveel verdienen en beiboorlijk kun
nen leven.
Onderafdeeling 102104 wordt goedge
keurd.
Bij de VlIIste afdeeling (departement van
Oorlog) wijst de lieer Verhey op een ge
lucht van een andere dislocatie van het leger,
die aanstaande zou zijn. Hij hoopt echter,
dat dc garnizoenen op de buitenbezittingen
intact zullen blijven. Versterking van het
leger op Java is intussohen noodig, in ver
band waarmede hij aanbeveelt invoering van
het militiestelsel voor Java. Spr. dringt
ten slotte aan op zoodanige opleiding der
inlandsche jongelui tot officier, dat zij niet
bij de Europeanen achter staan, en vraag*
opleiding van inlanders tot officieren van
gezondheid. Ten slotte dringt hij aan op
spoedige beslissing in zake de samensmel
ting der officierskorpsen en ten aanzien van
liet weduwen- en weezen pensioen van min
dere militairen, en bepleit verhooging der
tractementen voor officieren en onderofficie
ren.
De Minister erkent dat de nieuwe
gouverneur-generaal eene nieuwe formatie
van hot leger ontwerpt.
Onttrekking van alle troepen van de bui
tenbezittingen in tijd van oorlog, ligt niet
in de bedoeling, maar het groote belang van
een goede en groote troepenmacht op Java,
staat voorop. De meening van den Minister,
dat een miütieleger op Java niet mogelijk is,
1 is gegrond op oen degelijk onderzoek.
Vermeerdering van het Europeesche ele
ment en versterking van het Inlandsche ele
ment bij het leger, ligt in de bedeel ing der
regeeringeveneens een goede opleiding van
inlandsche officieren, zij het ook ni.et met
navolging van de opleidiiigsmetkode in Ne
derland. Lotsverbetering van de subalterne
officieren en van de minderen hebben s Mi
nister's aandacht, maar beperking der uitga
ven dwong hem in deze nog niets te doen.
Trouwens in dienst hebben de minderen het
goed, maar de minister zal werkzaam zijn in
de richting van verbetering der gagemonten.
Rechtmatige klachten van den soldaat wor
den weggenomen.
De afdeeling oorlog wordt aangenomen.
Bij de 9de afdeeling (Marine) klaagt de
heer Hugenholtz over misbruiken bij
't vervoer van troepen door de Packetvaart-
maatschappij en bepleit de heer Verhey
de noodzakelijkheid van een nieuw droog
dok voor groote schepen en uitbreiding van
het tijdelijke personeel bij do marine.
De Minister van Koloniën be-
loofde een onderzoek naar de klachten bij
het vervoer der troepen. Een ontwerp voor
een nieuw droogdok te Soerabaia is in be
werking.
Do Minister van Marine geeft te
kennen, dat in Iudië moet beoordeeld wor
den de behoefte aan meerder- marineperso
neel. De tuigloodsen bij de debarkementsge-
bouwen te Soerabaia, waarover de heer Hu
genholtz klaagde, zijn oud maar niet slecht
en abolera kwam er niet in voor.
Hoofdstuk twee (uitgaven in Indië) werd
daarna goedgekeurd.
Heden te 10 uur voortzetting.
Boek beoordeeling
Jeugd, door El sa Asenyeff, uitgave van
Allert de Lange, te Amsterdam.
Als bijtitel heeft dit boek: „Wat onsze
17-jarige meisjes wel eens mogen lezenEn
zeker, tij velen har er zal dé lezing goede
gedachten wekken of versterken. Het boekje
wijst op den plichit der vrouw (pag. 11), het
leert meelijl voor gevallen zusteren (pag. 19),
het spreekt van vrouwenroepingi (pag. 26),
geeft in één woord in afwisselenden vorm
veel goeds en nuttigs, alleen op bladz. 67
wat overdrijving bii, het pleidooi voor 't ve
getarisme. Van dit boekje had het motto
Gunnen zijn: „een zaaier ging uit om te
zaaien"diraigtet het veel vrucht!
N ederlandsohe Almanak, uit
gave van H. D. Tjeenk Willink, te Haar-
em.
Om niet te spreken van hot kort en zaak
rijk overzicht van 't gebeurde in 1904 (de
oorlog in 't Oosten) met veel portretten in
den tekst, en niet dan ter loops te gewagen
van de persoonabeoohrijfviinjglein van ICruger,
Sickeszj Boissevain, Héinze, Richard Hol,
El. v. Öalcar, Bisschap, (de necrologie van
dit jaair) allen met. afbeelding, wijs ik er
6leehts op hoe men in dit boek alles vindt,
wat men soms noodig kan lïebben te weten,
adressen van personen en lichamen, waar
men anders soans lang naar vragen en zoe
ken moet. Een almanak dus, die bepaald in
oen behoefte voorziet!
Het Boek in 1904, uitgave van Meu-
lenhoff en Cd., te Amsterdam. Een lijvig
boekdeel van bijna 300 bladzijden, dat een
overzicht geeft van literatuur op elk gebied.
Het is een werk, dat men op schrijftafel, op
boekenrek z»t, en waarnaar men in een ledig
kwartiertje onwillekeudiig grijpt oan er in te
b'laderon, nu even onze aandacht bepalend bij
het portret en de namen en beoordeelingjeu
van 't werk, van dezen en diau weer van genen
schrijver. Zoo'n bock vertegenwoordigt een
stukje literatuur geoohied'enis en brengt als
van zelf tot lezen van een of ander werk, dat
andere licht onzen aandacht ontging, 't Is een
heele onderneming en een groote arbeid,
maar die stellig succes moet hebben
Nieuwe Teeketnschiool, handlei
ding bij het teckenonderwijs, door R. Bos,
met 593 afbeeldingen in dit tweede deel. Dc
uitgave werd bezorgd door P. Noordhoff, te
Groningen. Dit nu compleet, geworden werk
zal zekor een standaardwerk op golyied van
onderwijs worden. De methode lijkt voor
treffelijk, van 't allereenvoudigste gaat het
schier ongemerkt tot het moeielijk», de voor
beelden aijfn zóó, dat zij( dé ambitie gaande
houden en onwillekeurig denken wij hier
aan 't overbekende„mijn leeren is spelen",
en het omgekeerde daarvan. Maar dit is
het ooi-deel van een leek toch geloof ik
d'at de vakmannen hier den leek niet zullen
afvallen
Een drietal boekjes, uitgegeven bij J. C.
D'almeijer, te Amsterdam, nl.
J. W. Boissevain: wat ieder weten moet
van de Theosofie.
H. B. Kennedywat ieder weten moet
van Spiritisme.
Qr. Syrkinwat ieder weten moet van
Zielkunde.
Dit drietal is zeker belangrijk genoeg oon
kennis mes te maken, al zal menigeen er
heel wat in vinden (vooral in het twissde) dat
hij sterk betwijfelt, 't Is hier trouwens de
plaats niet, over deze dinsjen uit te weiden.
Die er belang in stelt en weten wil wat an
deren er van gelooven of meenen te weten,
neme de boekjes ter hand, zij korten elk
slechts 50 cents.
Bij denzelfdén uitgever versoheen ,,N y-
ria", geïnspireerde roman, door mrs.
Campbell, bewerkt door Edo Timmer. Het
eerste deob dat ruim 200 bladz. bevat, is
zoo juist verschenen, de inhoud er van is,
zooaLs die scluïjfstea- zegt, haai- vertelde door
oen schim of een gereïncarneerde ziel, of, ja
eigenlijk weet zij bet zelf niet. Haar werk is
eenvoudig geweest aldus in de inleiding
dat van oen tolk, die weergeeft wat zij op
ving. Bij 't verhaal zelf stil te staan laat tijd
noch plaatsruimte toe, waar een zoo groob
aantal boeken in deze dagen vermelding vra
gen.
Vermeld worden dan ook slechts (op
enkelen kom ik wellicht later uitvoeriger
terug) een drietal uitgaven van Valkiioff en
Co., te Amersfoort, n.l. Het Kwartet,
door Lina van Bus6um; Een Zoenoffer,
door Thérèse Hoven, en De Jongen met
de Bloeze, de geschiedenis van een Spaan-
schen stierenvechter, door J. Hora Ade-ma..
Voorts een viertal, uitgegeven door die
Höllamdiia Drukkerij! te Baarn, n.l. Re
becca van Zdübeek Hoeve, déor
Kate Douglas Wiggin, een boek, de idylle
van een eenvoudig landmeisje bevattend,
waarvan in Engeland in één jaar tijds
165.000 exemplaren werden verkocht. Drie
Hang ai ren op Reis door S. Boulet An-
d'riessen, met 15 illustration niaar oorspron
kelijke phatograifiën, Stuurman Móst,
naar het Deensch van Walter Christmas, en
Boezemvriendinnen, een vertelling
uit het leven van een Australisch meisje.
Beide laatstgenoemde werken zijjn vertaald
door mevr. Beelaerts van Blokland en ge
ïllustreerd door Louis Raemaeükers. Die een
boekgeschenk zoekt, neme oék van. dé hie>r
vermeld boeken inzage alvorens zijn keus
te bepalen.
Nog werd ter bespreking toegezonden een
exemplaar van den Oranje Scheurka
lender, uitgave van Schillemans en Van
Belkum, te Zutphen.
De afbeelding van Oranje Nassau's Oord
op liet met or au je, blanche, bleu gedrukt
«schild herinnert aanstonds aan hlet doel,
waarmee die ze kalendier werd) uitgegeven, nl.
ten bate van 't bekende Sanatorium. Goéde
woorden voor eiken dag, levenslessen, die nog
wel eens onder onze aandacht mogen komen,
b.v. „'t Fortuin, dat ons ontgaat, is soms
meer waard dan 't fortuin, dat men krijgt"
en „Tegen de publieke meaning valt niet te
strijden en nog veel minder te redeneeren".
Hoe meer er nu maar van dezen kalender
verkocht worden, hoe beter voor de schoone
stichting, en een weldaad voor die er heil mo
gen zoeken!
Hartediefjes, door Agatha Snellen,
met 12 platen, naar teekeningen van C. Kop
pend, uitgave van S. en W. N. van Nooten,
te Schoonhoven. Een keurig uitgevoerd
bookie van ruim 100 bladzijden, goed' papier,
duidelijke druk» mooie platen. Eén vijf en
twintig verhaaltjes, hier en diaar een versje
ter afwisseling, met voor dé kleintjes pak-
kenden en leerzame» inhoud. Aardig is het
stukje van Anneke, die zoo goeden raad van
haar vriendinnetje krijgt, ©ni van Jan, die
al vroeg beseft, dat het Oost West Thuis
Beat is en van het moeder schaap, dat haar
kindërtjea zoo goed geleerd had niet knorrig
of ontevreden te zijmi als de sneeuwvlokjes
dwarrelden, omdat toch do lente weer zou en
moest komen. Alles te zamon genomen voor
de kleintjes een lief Siuterklaascadeautje
Op een drietal uitgaven van de Amster-
damsche uitgeversfirma Sabel tens en Giltay
zij hier medé nog de aandacht gevestigd, nl.
Oude en Nieuwe Sprookjes van
Grimm, Hauff, Andersen e. a., naverteld
door mevr. G. J. Bakker KorffHooge-
boora.
Een in kloek formaat, ongeveer 100 blad
zijden bevattend book, met mooie, gekleurde,
groote platen en tal van kleinere tusschen
den tekst, door W. Planck. Oude bekenden
als Roodkapje, Doornroosje e. a„ maar daar
naast menig sprookje, dat den lezertjes on
bekend zaL zijn, vinden wij hier prettig,
boeiend verteld, een vijftig in getal. Dc weet
zeker, als onze kinderen eenmaal ia dit boek
beginnen te lezen, ze van geen ophouden
zullen weten en in hun slaap zullen zij nog
wol eens even naar het wonder Land ver
plaatst worden. De goede Sint moet. er maar
veel van uitdealen, 'hij zal er plezier van bo-
leven
De Jonge Adelaar, oen vertelling
uit deu Germaansohen voortijd voor de jeugd
door Franz Treller, met vier gekleurde pla
ten.
En reeds die platen lokken tot lezen uit,
tob lozen van de geschiedenis van Gela, den
vorst dor Katten, levendig beschreven, aan
trekkelijk verhaald. Een echt boek voor onze
jongens, dat. hen geheel verplaatst in leven
en doen van onze voorouders, leert kennen
hun zeden en gewoonten.
Krekeltje, door Agnes Hoffmann, een
verhaal voor jonge meisjes, naverteld door
Louiso ötratenus. versierd met gekleurde
platten,. Onze lezeresjes maken hier kennis
met ren zustcrklaverblad. een drietal, van
wie Krekeltje, alias Elisabeth Dussel. eigen
lijk het heldinnetje ii. Zoo-wel het- lief ver
haal als 't keurig kleedje, waar het in ge
stoken werd, maken „Krekeltje" begeerens-
waard. En wat valt er veel goeds uit te lee-
F. W. DRIJVER.