KOLONIËN.
BINNENLAND.
er zeer ernstig op aandringen, dat er geen
stilstand kome in de versterking van onze
zeemacht. Onze stem is eene kracht voor den
vrede, omdat wij den oorlog niet vreeaen.
De oorlog, die ongelukkigerwijs in het Verre
Oosten wordt gevoerd, heeft ons strategische,
tactische politieke en militaire lessen ge
leerd; hij heeft ons doen zien, hoe noodig
zeewaardige toi pedojagc-n zijn en hoe nuttig
licht bewapende gepantserde kruisers, ter
wijl niettemin de groote linieschepen met
hun zware pantsers en grof geschut do voor
naamste kracht van elke zeemacht zijn. Wij
moeten het aantal van onze torpedojagers
uitbreiden, maar heblien bet meest noodig
een onafgebroken aanbouw van linieschepen.
„Verleden jaar gaven de Ver. euigde' Sta
ten een voorbeeld van ontwapening, toen
daartoe gelegenheid was. Tijdens den opstand
op do Pnilippijnen hielden wij ons leger op
de maximum-sterkte; toen de vrede hersteld
was. brachten wij het terug tot de minimum-
st rkte
„Er moet veel meer aandacht, worden ge
schonken aan een uitgebreid stelsel van drij
vende mijnen, dat de kusten beschermt bij
allo belangrijk havons.
„Op dit oogenblik zijn de Philippijnen ge
heel onbekwaam om zelfstandig te zijnhet
werk. dat wij daar doen, gelijkt in vele op
zichten op het work door Engeland verricht
in In die en Egypte, door Frankrijk in Al-
gerië, door Nederland op Java, door Rusland
in Turkestan, door Japan op Formosa, maar
wij streven e<r naar de inlanders zelve te
ontwikkelen, opdat rij steeds meer belang
zullen stellen in hun eigen bestuur."
Zuid-Af rlka
Kaapntad, 6 Der (Times.) Dr. Leyds zal
niet beproeven in Transvaal te komen, maar
zal van hier vertrokken naar de Pelngoabaai
en van daar naar Europa. De overige leden
van de <leputatie voor de begrafenis van Kru-
ger zullen terugkeeren met de Batavier VT
De oorlog in Oost«Azië.
Van den oorlog zijn de volgende berichten
Tokio, G Dec. Men bericht, dat hot Japaai-
sclie bombardement tegen de vloot in de
haven van Port Arthur op bevredigende
wijze voortgaat In den avond van den 4en
geraakten 2 a 3 schepen in brand L>e brand
duurde eon half uur De «amen van d:
Bohepen en don omvang van de schade zijn
onbekend. Men gelooft algemeen, dat de vloot
spoedig een uitval moet doen of onherstel
bare schade moet lijden.
Tokio6 Der. Do Russen deden nachtelijke
aanvallen op den 203 meter hoogen heuvel,
die allen met zware verliezen afgeslagen
werden De Russen moeten tot dusver 3000
man bij hunne pogingen om den heuvel we
der te veroveren opgeofferd hebben.
Tokio, G Dec. Een officieel rapport uit
liet hoofdkwartier van het Japanacihe leger
voor Port-Arthur schijnt aan te duiden, dat
do Japanners partij hebben getrokken van
bot beletten van den 203 meter hoogen heu
vel om er marine-geschut- op te stellen. Het.
vuur van deze kanonnen mankt het don Rus-
sisehen schepen, onder de bescherming van
het fort Paisoeejan gelegen, onmogelijk daar
te blijven.
Het rapport uit liet- hoofdkwartier van
don 3en December luidt Onze marine-ka
nonnen beschoten do vijandelijke Wrhepen.
Do „Pobjeda" word tot zes raaien toe door
een granaat getroffen, oen schip van het
,Retvisan'-type acht malen, terwijl zeetien
granaten andore sohepon troffen. Don een
word dezelfde tactiek gevolgd, met dit re
sultaat. dat do Japansöho granaten de ..Po
bjeda" zeven malen raakten, de „Poltnwo"
elf en de „Retvisan" elf malen In den na
middag sprong con Japansche granaat in
het kruit-magaziju ten zuiden van Paisoes-
jan, een hevige ontploffing veroorzakende.
Er ontstond een zware brand, die twee uren
later nog woedde. Later op denzelfden dag
ridhtto ons groot-kaliber geschut zajjn vuur
<rp do Russische schepen. Do Pereswjet"
word twee malen getroffen, terwijl twee gra
naten drongen in twee schepen van het „Pol-
tawa'-type. Men zag uit deee laatste sche
pen de vlammen opelaan en gedurende een
uur stegen er groote rookkolommen uit op.
De operation tegen de SoenajocsjanAor-
ten en de oostelijk gelegen forten worden dag
en nacht voortgezet
Twee anelvuurkanonnen van 36 millime
ter werden den 4en buit gemaakt in de lunet
en do contrc-eecarpe van liet fort Erloengs-
han.
Volgens een bericht uit Tokio van de
Dtaüy Express werd do jongste wapenstilstand
voor Port Arthur slechts gesloten voor den
naasten omtrek van den 203 meter hoogen
heuvel, zoodat daar buiten de beschieting
werd voortgezet.
Dat de Japanners groote waarde hechten
aau het bezit van don 203 meter hoogen heu
vel. die den 30n November door hen veroverd
is. ziet men uit een artikel van het Japan
sche blad Jiji. lang voor dit wapenfeit ge
schreven, waarin dit vestingwerk aldus be
schreven wordt:
„Het fort op den 203 meter hoogen heu
vel ligt ten zuidwesten van Kikisjan en ten
noorden van Liatisjan Het heeft eene groote
beteekenis voor den toestand van Port-
Arthur. De m^dedeelingen van gevangen Rus
sen luiden aldus .Met groote moeite heb
beu de Russen het fort op den top door dris
achter elkaar liggende loopgraven beschermd.
Tusschon dozen zijn draadversperringen ge
spannen. Beneden bevinden zich twee, boven
een machinegeweer. De wanden bestaan uit
drie lagen ijzeren platen. Daarop rusten op
ijzeren rails ijveren platen, die met aardo
bedekt zijn. De schietgaten zijn ze?r prac-
tisoh aangelegd. Op den top zijn nog zes
kanonnen, die naar iedero richting kunnen
schieten. Door aanleg ca middelen van ver
dediging is dit fort een van de sterksten.
Een kolonel, die het bevel voert, moet steeds
boven zijn. Do soldaten moeten de vijand tot
op 200 meter laten naderen en mogen eerst
dan vuren." Het laat zich aanzien, dat do
Russen dit ,'ort hardncKkig zullen verdedi»
gen/'
Nu dit fort in handen van de Japanners .s
©n thans, naar t schijnt, voor goed, want de
pogingen, die tot herovering zijn aangewend,
zijn mislukt, moet. generaal Stössel met oeno
krachtige besohieting van de staa hebben to
rekenen. Het zal van zijn© voorraden aan
levensmiddelen en munitie en van deu toe
stand zijner kanonnen afhangen, hoelang hij
nog in staat zal zijn zich te handhaven, en
of hij op ontzet door de Oostzee-vloot mag
rekenen.
De Russ>solie vloot, die door het Suez-ka-
naal is gegaan, heeft aan kanaalrechten
14,700 ponden sterling moeten betalen.
Een bericht van Havas uit Djiboeti van
dien 5en meldt, dat de proviandjeering van
het daar liggende Russische eskader alleen
door eigen transportschepen geschiedde. De
schepen schijnen in goeden toestand te zijn.
Ei" wordt niets van averijen bericht De
officieren wisselden met de autoriteiten de
gebruikelijke bezoeken.
Een in den namiddag van den 5en uit
Djiboeti te Perim aangekomen vaartuig be
richtte, dat de Russische vloot bij de Musclia-
oilanden, die tusscheu Obok en Djiboeti
maar dichter bij laatstgenoemden plaats lig
gen, uit eigen kolenschepen kolen inneemt.
De torpedojager Prozvtelny schijnt door
het ongeluk vervolgd te zijn. Pas was liet
schip, na de herstellingen die het heeft on
dergaan, uit Brest vertrokkenof er wer
den oen sleepboot en een duiker uit die
haven naar Cam are t ontboden om het schip,
dat daar was vastgevaren, weder vlot te ma-
ken Het werk werd met «aioces bekroond en
de Prozitelnv zou n windstilte afwachten
om verder te gaan.
Londen6 Dcc. De Bntsche regeering heeft
eene nota van de Japansche regeering ont
vangen betreffende de Duitsche kolenschepen,
die "te Cardiff kolen hebben ingenomen voor
dc Russische vloot. De Rritsche regeering
heeft dozen handel verboden en doet alles
wat in haar vermogen is om eene stipte on
zijdigheid te handhaven.
De Russische regeering diende geen uit
drukkelijk protest in, maar er schijnt eene
diplomatieke quaertie gerezen to zijn over den
aard of den omvang van het toezicht, dat
aan een onzijdigen staat toekomt betreffende
de overbrenging van kolen-ladingen uit het»
land naar schepen van oorlogvoerenden in zee,
buiten do territoriale grens
B?nigo dagen geleden ontving lord Lans-
downe een brief, waarin zijne aandacht werd
gevestigd op den uitvoer van duizenden ton
kolen naar Russische en Japansche maritie
me bases, in het bijzonder naar Russische, en
wel op een oogenbiik dat Engeland aan den
rand stond van een oorlog met Rusland,
naar aanleiding van het Noordzee-incident.
De schrijver wees er op dat het ongeraden
is dezen uitvoer in het vervolg toe te laten.
Lord Lansdowne antwoordde, dat aan deae
zoo belangritke aangelegenheid terstond alle
aandacht geschonken zal worden.
Tokio, 7 Dec. Ten gevolgo van het aanhou
dende bombardement, namen d© belegeraars
van dien 203 meter hoogen heuvel waar, dat
een Russisch pantserschip een zeer hellenden
stand heeft aangenomen. De mist belet het
schip geheel te zien.
Londen. G Dec. Do magistraat van Bow-
strcet heeft de vordering van den openbaren
aanklager toegestaan, om dagvaardngen te
laten uitgaan tegen James Roche en Sinmet,
die den torpedojager Caroline voor de Russi
sche regeering hebben gekocht.
Allerlei
vRusland wordt met een invallend
leger bedreigd, maar niet door Japan of een
andere mogendhoid. Generaal Booth, van
het Leger dos Heils, heeft op een to Belfast
gdhoudeti bijeenkomst verklaard, dat het le
ger ook aal trachten in Rusland door te
dringen, liet eenige land in Europa, waar
de Heilsoldaten worden geweend.
„Wij zullen onze vlag in dat verboden
land brengen, zei de generaal, „al moest
het niet behulp vau een vliegmachine we
zen."
vVolgens een berioht uit Spitsbergen
heeft men daar aanzienlijke steenkolenmij
nen ontdekt, welke door een groote maat
schappij geëxploiteerd zullen worden.
De steenkool moet van goede hoedanig
heid zijn en men rekent, dat er 300 tonnen
per dag gewonnen kunneu worden.
Zoo zullen dan zelfs de Poolstreken, het
land waar „de Wintervorst zijn zetel heeft
opgeslagen", ons de middelen tot warmte eu
licht versohaffen.
vDe langdurige werkstaking in de glas-
nijiverheid te Charleroi is thans geëindigd.
vTe Liverpool stond dezer dagen een
man terecht, die c^n kist met oud papier
en anderen rommel verzekerde voor f 4800
en vervolgens het sohip „Gothland", waar
mee hij die naar Hamburg liet vervoeren,
in brand stak, om dat geld uitgekeerd te
krijgen. Hij werd tot 15 jaren tuchthuis
straf veroordeeld.
v-Het aantal choleragevallen nam van
23 tot 29 November in d u Kaukasus aan
merkelijk toe, evenzoo in hot gouvernement
Samara, waar in acht dagen tijde 162 geval
len werdeu geconstateerd. In Sara tof wer
den 40 patiënten afgezonderd, van wie er
reeds 19 stierven. Te Tasohkont, waar de
ziekte op 20 November nog niet was uitge
broken. waren in negen dagen 22 personen
in behandeling genomen. Ook elders werden
enkele gevallen waargenomen
vUit Valencia wordt gemeld, dat de
posttein naar Alooy op Ce brug over de
Serpis van het spoor geloopen is. De locomo
tief plofte met. zes goederenwagens in de
diepte. Drie spoorwegbeambten en verschei
dene rei zagers zijn gewond.
OOST-IN Dl
De luitenant J. J. Burger, in Atjeh
gesneuveld, werd in Iudië geboren, maar kreeg
zijn opleiding aan de Koninklijke Militaire
Academ e. Dein 26 Juli 1892 benoemd tot
tweeden luitenant, diende hij in een paar
vredesgarnizoenen, om een half jaar na deu
afval van Toekoe Oemar naar Atjeh overge
plaatst te worden. Dat was kort na zijn be
vordering tot eersten luit oant. Hoewel hij
aan eene excursie deelnam, vond hij toen geen
gelegenheid zich te onderscheiden en werd, na
zijn tijd tc Atjeh te hebben uitgediend, we
der naar Java overgeplaatst. Hier vond hij
echter niet, wat' hij zocht en verzocht daarom
weder plaatsing in Atjeh, waar generaal Van
Heutsz hem opmerkte als een beraden en flink
aanvoerder; zijn plaatsing bij de marechaus
see volgde nu spoedig. En generaal Van Heut&z
bleek weder goed genen te hebbenlui
tenant Burger onderscheidde zich en verwierf
eerst een eervolle vermelding, daarna het
kruis der Militaire Willemsorde. Bekend is
de episode toen hij, slechts met enkele bri
gades ageerendo, van don weg raakte en de
kaart hem geen gegevens omtrent don te vol
gen weg verschafte, waarna hij met zijn man
schappen ruim vier dagen moest teren op
boscnvruchten en bladoren. De aanvoerder,
nimmer ontmoedigd of ter neer geslagen, wist
den n oed onder zijn manschappen te houden
en het vertrouwen levendig te doen blijven
dat spoedig uitkomst zou komen. En die
kwam dan ookna vier dagen omzwervons
zag men plotseling in de verte Kroeng-Raja
liggen en daar kwam ontspanning en rust,
slechts voor enkele dagenTerecht werd
in een com nu ndemen t sorder deze tocht als
een voorbeeld gesteld en kreeg Burger daar
voor een pluimpje.
Hoe het kon gebeuren dat deze kranige
aanvoerder met drie brigades marechaussee,
dus met een overmacht van goed geoefende
en bewapende manschappen, tegen een troep
je van zeven man het leven heeft moeten la
ten, is voorshands een raadsel. Waarschijnlijk
is hij te voortvarend geweest en is hij
zijn troep voorgaande, en handgemeen
geraakt' met een onzer gevaarlijks*© vijanden
die, hoewel zelf het laven latend, nog gele
genheid heeft gehad hem te doen vallen.
B. N.
Kameroverzicht
Eerste Kamer
In de gisterenavond gehouden vergadering
van de Eerste Kamer der Staten Generaal
zijn de drie in Overijsel gekozen leden, de
liecren dr. H. Franssen, Th. E. Heerkens en
D. W. Stork beëedigd, waarna ziji zitting
namen.
Daarna had de trekking plaats voor de
rooster van aftreding voor genoemde leden.
Do heer Heerkens zal beliooren tot de eer
ste groep van aftreding, de heer Stork tot
de tweede en de heer Franssen tot de derde
groep.
Heden zullen verschillende wetsontwerpen
in de afdeelingen worden onderzocht.
De openbare vergadering wordt alsnu ver
daagd, vermoedelijk tot Dinsdag 27 Decem
ber.
Tweede Kamer.
Vergadering van Dinsdag 6 December.
Geopend lOj ure.
Tegenwoordig zijn de ministers van Oor
log, Marine, Financiën, Justitie eni Water
staat en Buiitenilaruteohe zaken.
Staatsbegrooting 1905.
Algemeene beschouwingen.
De Voorzitter deelt mede ©en bericht
ontvangen t© hebben van minister Kuvper,
houdende modedeeling dat hem op genees
kundig ad-vies verboden is heden reeds aan
het algemeen debat deel te nemen. Morgen
hoopt de Minister daartoe im staat te zijn..
De heer Goeman Borgesius doet
alsnu zijn reeds aangekondigd voorstel om
het algemeen debat uit to stellen tot de
minister-president aanwezig is.
De Voorzitter antwoordt dat de pre
mier op d© hoogte zal gehouden worden door
zij» ambtgenoot-en, de dagbladen ©n de Han
delingen.
De heer Borgesius aoht dit- onvoldoen
de en handhaaft zijn voorstel.
De heer Heemskerk meent dat, waar
gelijk hij uit- de woorden van don presi
dent opmaakt het kabinet beredd is het
debat te aanvaarden, er geen roden tot uit
stel is.
Het debat- wordt gesloten en het voorstel -
Borgesius verworpen met 37 tegen 26 stem
men,
De heer Roessingli constateert, dat
mem in een der greote dagbladen heeft kun
nen lezen, dat het Voorl. Versl. over Hoofd'
stuk I is tegengevallen, omdat men het
politiek beginsel blijkbaar heeft laten ruston.
Nu is het een feat, dat minstens in één ai-
dccling de politiek der Christelijke beginse
len, dat is de Regeermgspolitiek, is bespro-
kon, maar in het Voorl. Versl. vindt men
daarvan geen spoor.
Die Regeering zegt, -dat men hier niet voor
dogmatische starheid komt te at aan, maar
dat de gelegenheid tot vrije gedachtemwis-
aeliug open blijft.
Maar kan de Reg. er zich daarmede af
maken. Naar Spr.'s oordeel niet, want er
is gezegd, dat de wetgeving christelijke be
ginselen noodig had. Waar zijn dan dio
christelijke beginselen zichtbaar? Uitvoerig
staat Spr. stil bij den invloed van het gods
dienstig leven en hij constateert daarbij, dat
de godsdienst en het christendom is een zaak
des harten. In 1901 stelde de Reg. zich tot
taak op te bouwen, voort te bouwen op de
bestaande christelijke grondslagen. De regee
ring wilde behoeden voor verdere afschui
ving. Maar toen gevraagd werd, waarin be
staat die af9chuiving dan? werd gewezen op
do Leerplichtwet en op het wetsontwerp tot
wijziging van het Burg. Wetboek van den
minister Cort van der Linden, volgens het
welk in een verschil tusechen man en vrouw
omtrent de opvoeding der kinderen de t-us-
sclienkomst van den kantonrechter kon wor
den ingeroepen.
Vervolgens zet spr. uiteen dat het Chris
tendom geen politiek noodig heeft. Een kerk
vorst heeft eens gezegd, vroeger waren de
kerken van hout, maar do harten van goud,
maar thans zijn de kerken van goud en de
harten van hout Het Chr.stendom heeft do
politiek niet noodig. Spr. herhaalt het. Waar
om maakt men dan het Chritendom vast
aan de politiek Omdat de politiek liet Chris
tendom noodig heeft-.
Do Regeering predikt thans vrode. Zij
zegt er mag gecm heerschappij zijn van het
eene deel van liet volk over het andere. Vrij
heid moet er zijn. Itech hoe is de R geerings-
taal in de stukken en in het debat in strijd
met die vrijheid. Overal is sprake van twee
klassen des geloofs en van twee doelen des
vo'ks. Spr. blijft nog gclooven in do eenheid
van ons volk dat bijeengebracht kan wor
den door eene rechtvaardige wetgeving. Het
woord Christelijk verbonden aan do politiek
is voor Spr. een inhoudloozon naam.
Do heer Goeman Borgesius. zal
eenige beschouwingen houden over de finan
ciën, over het beleid der Regeering en ein
delijk ov.r de verhouding der pattijen.
Wat het eeiste punt betreft, wijst Spr. er
op, dat in de laatste 12 jaren de inkomsten
bijzonder gunstig waren. Zij herinnerden
aan de jaren toen hier nog millioenen uit
Indië kwamen en tal van werken konden uit
gevoerd worden zonder daarvoor te leenen.
Van bezuiniging kan geen sprake meer
zijn, meent de minister van financiën, om
dat hij zijne ambtgenoot en reeds tot zuinig
heid heeft aangespoord. Spr. meent, dat er
bij de begrooting wel blijken zal, dat er nog
te bezuinigen valt.
Van de nieuwe tariefswet zal in de eerste
jaren wol niet veel komen, zegt de minister,
bij de gebleken oppositie. Maar had» de mi
nister dan gedacht dat die wet, waarbij 9
millioen op de schouders van onvermogen-
den zal worden gelegd, er zoo maar door zal
gaan? Ja, er zijn tal van wetten doorgedre
ven. om ze vóór Juni in het Staatsblad te
hebben, maar met de Tariefwet zal dat
niet gaan. En waarom niet? Omdat, de op
positie niet alleen van de linkerzijde komt,
maar ook van de rechterzijde.
Op dit oogenblik acht Spr. den tijd nog
niet gekomen voor versterking der middelen
en met aandrang geeft hij den minister in
overweging zijn plannen tot belasting-ver
hooging terug t© nemen.
Thans komt Spr. tot eene bescheiden kri
tiek op het regeeringsbeleid. Thans is de tijd
gekomen voor het opmaken der lijst van
debet en credit. Door zeer velen wordt de
werkzaamheid van meer dan eenen minis
ter achter de groene tafel gewaardeerd en
gehuldigd. Spr. denkt in de eerst© plaats
aan de ministers van koloniën en van oor
log, die staan voor hun taak. Zoo ook de
minister van justitie en de minister van
binnenlandsohe zaken, al is hi den man, die
de oppositie het felst moet bestrijden, daar
hij dit volk in twee partijen verdeelt. Zijn
werkkracht, conceptie-- en aanpassingsvermo
gen dwingen bewoTidering af. En hiermede
sluit Spa-, de credit-zijde, om te komen tot
de debet-zijde. Weinig is er op wetgevend ge
bied tot stand gebracht en de Regeering stelt
dit op rekening van de korte regeerings-
periode.
Maar nog nooit zat hier eene regiering
langer dan 4 jaren. En biii haar optreden
vond de regeering tal van ontwerpen waarop
zij kon voortbouwen. Eu vergeet niet zegt
de regeering dat. ons program van 1901
niet is oen vierjarig program, maar een alge
meen program. Maar dat strijdt met hetgeen
de regeerxng later zeide. En hoe kon de re
geering reeds in 1901 bepalen wat de opvol
gers zouden doen. Wat bedoelde zij dus met
dat algemeen© program. Spr. hoopt dat vol
gende logeeringen weer zullen teruglceeren tot
een éénjarig of hoogstens tot een vierjarig
program. En wat is er nu van dat algemeen
program terecht gekomen? Een Drankwet
een lastig verstelwerk gelijk de minister
het zelf noemde, welko qualificatie Spr. on
derschrijft en een wet tot aanschaffing
van snelvuurkanonnen. Een magere oogst
Maar kijk eens wat nog te velde staat, zegt
de regeering. Zeker, ei' staat nog gewaa te
velde, maar de tijd voor den oogst is voorbij,
gelijk m:nister Kuyper destijds in de Stand-
daard zelf heeft uiteengezet.
Er is op gewezen, dat in de Troonrede weder
nieuwe toezeggingen werden gedaan, doch 4
jam» geleden schreef de Standaard, dat voor
het laatste jaar van het vierjarig tijdperk
geen toezeggingen noodig zijn, omdat de
Kamer dan nog overkropt zit met werk.
Werk, zeker, de Handelingen zijn diik, maar
daar komt het niet op aan. De vraag is, wat
kwam er in het Staatsblad. Dat er zooveel
gepraat wordt, sohreef de Standaard, komt
door hot gehalte van het wetsontwerp. Hier
denkt Spr. aan de Drankwet. Aan wie nu
de schuld, dat er zoo weinig tot stand komt.
Er zij|n wetsontwerpen, waarvan men soms
noodt meer iets hoort. Waar is liet. ontwerp
op de gemeenitebedrijfven gebleven.
Tal van ontworpen worden ook door hor-
haalde wijzigingen mooi el ijker voor behan
deling gemaakt. Spr. neemt aan, dab de
Regeering de bedoeling had bij haar optre
de» werkzaam t© zijai i.n sociale richting,
maar wat is er nu voor de mindere klasse
gedaan? Niets! Spr. meent het hierbij t©
kunnen laten. Neen, er is neg iets op de
debetzijde te brongen en wel in, zake de
Transvaal. Tegenover de vorige Regeering is
oppositie gevoerd en van de Transvaalge-
schiedenis is een machine de guerre ge
maakt. Om die oppositie te verzwakken, is
toen een schip gezonden om president Kru-
ger af te halen. En wat deed nu déze Regee
ring, die onder haar loden de grootste op
posanten telde voor de Transvalere. Spreker
herinnert aan de oonsul-quaestie te- Johan
nesburg. Wat te denken van de houding
dezer Regeering in zake het overbrengen van
het stoffelijk overschot van den ex-president
naar Transvaal. Eerst werd een schip aange
boden, maar later werd het aanbod weer
teruggenomen
Thans de verhouding der partijen. Over
de ontbinding der Kaoner eon enkel woord.
Spr, blijft den spoed laken, waarmede ge
handeld is, zoomede de houding tegenover
de Kroon aangenomen De bekende Over-
ijsselsche quac-stie wordt daarbij weder door
Spr. in het licht gesteld. Hij. acht hier aan
wezig plichtverzuim der Rcgcering en ge
brek aan courtoisie tegenover de Kroon, die
de Minister beschouwde als een quantrté
négligable. Naar Spr.'s oordeel heeft do
Minister van Rinnelandsahe zaken door zijne
houding in de Overijaaelscho geschiedenis,
het gezag in hooge mate benadeeld.
Spr. wijst voorts op het optreden van den
minister buiten het Parlement, waardoor hij
de geloofshaat versterkte. Ook ten aanzien
van de benoemingen handelt deze minister
niet als minister voor het geheel© volk, maar
a-ls par tij minister. Zeer nieuwsgierig is Spr.
wat de rechterzijde daartegen zal aanvoeren,
hoo zij de feiten zal weerleggen.
Thans de verhouding der partijen in ver
band met het kiesrecht. Zijns inziens be
staat er tusechen do groepen der rechterzijde
grooter verschil dan tuoschen die der linker
zijde, hetgeen geen verwondering kan baren
wanneer men nagaat wat dr. Kuypor voor
1901 over samenwerking tusechen Christe-
lijk-historischen en katholieken zeide.
Hiermede heeft Spr. met de rechterzijde
afgerekend.
Thans komt Spr. tot de linkerzijde. Niets
ware begrijpelijker dan dat alle groepen der
linkerzijde zich thans vereenigden en zeker
ware dit ook het meest gewensohte om het
liberale programma uit te voeren. Op den
voorgrond staat aaarbij de volledige vrij
heid te handhaven voor elke levensbeschou
wing.
Doch al zijn de groepen dei* linkerzijde
omtrent de hoofdbeginselen nog altijd ver
bonden, toch bestaat er verschil van gevoe
len, bestaat er scheiding; dat is niet te ont
kennen.
Het groote kiesrecht-vraagstuk zal in de
eerste jaren wel niet worden opgelost. Zelfs
Spr.'s naaste geestverwanten zijn het er niet
over eens, hoever liet kiesrecht zal moeten
gaan, maar wel zijn zij het er over eens,
dat de belemmering moet worden weggeno
men, die den gewonen wetgever belet het
kiesrecht naar de omstandigheden te rege
len. Daartoe is dus noodig Grondwetsherzie
ning- in den geest der vrijzinnige traditie.
Spr. betreurt het, dat daarop niet bij de
vorige Grondwetsherziening is aangedron
gen. Dan hadden wij niet het caoutcboux-
artikel gekregen, dat nu zoo belemmerend
werkt. Spr. verheugt er zich over, dat met
liet oog op de a.s. verkiezingen zich meer
aansluiting en meer opgewektheid bij de
groepen der linkerzijde vertoont. Het zal
in 1905 blijken, dat de reeds bij voorbaat
dood verklaarde partij nog kracht genoeg
heeft om den strijd met de meerderheid te
aanvaarden.
De heer T y d e m a n wensdht ook een
terugblik te werpen op het afgeloopan vier
jarig tijdperk. Vooraf constateert hij, dat
de minister van binnen! zaken de politiek
van het kabinet beheerscht.
In 1908 kwam er eenige kentering in de
werkzaamheid van het kabinet, maar in 1904
kwamen de Vaccine- en Hoogcronderwijswet
ontwerpen, waarin de politiek dezer Regee
ring zich in al haar volheid, aard en wezen
afspiegelde, gelijk spreker nader aantoont,
Was het noodig aan de bijzondere universi
teit hetzelfde recht van diplameering te ge
ven. Was het noodig de partijpolitiek zoo ver
uit te strekken?
En toch is er geen enkele wet die meer
het karakter van eene nationale wet behoor
de te hebben als die op het Hooger Onderwijs.
Haast der behandeling en partijzucht zul
len zich bier ongetwijfeld wreken.
Verschil lende welscHitwerpen verder door
dit kaJbinet tot stamid gebracht of ontwor
pen, worden door Spr. aan eene beschouwing
onderworpen en gewezen op het princdprieele
dat d arin gevonden wordt.
De heer Röell herinnert aan hetgeen
de heer Mees, wiens afwezigheid de geheel©
Kamer betreurt en wiens spoedig herstel zij
wensebt, reeds vroeger zeide over den finan
cieel en toestand des lands en knoopt daaraan
vast eene beschouwing over hetgeen zijna
inziens te verstaan is ondier ge won© en bui
tengewone uitgaven. Spr. komt op tegen de
opvatting vafti dezen minister van financiën
dat als buit ongewone uitgaven zijn te be
schouwen die uitgaven, welke niet uit ge
wone staatsinkomsten kunnen bestreden- wor
den. Spieker vraagt of de minister ©eniger
mate kan opgeven het vermoedcilij® tekort
over 1904 en spreekt zijn vrees uit over toe-
eaning dér uitgaven naar sociale en mili
taire doeleinden. De Tarieiwet zal niet vol
doende zijn, om aan de stijgende uitgaven
het hoofd te bieden en Spreker waarschuwt
dan ook tegen ontijdige indiening van. dat
ontwerp.
In den loop der vergadering werd aan ge
nomen do M oitorwet
Heden te l'O uur voortzetting.
Berichten.
H. M. de Koningin-Moeder heeft
deeer dagen te s Graivenhage in audienti©
ontvangen d© oud commandant Kritzinger,
die in Nederland geld komt inzamelen voor
die weezen uit deai oorlog en voor de betere
organisatie van het nationale onderwijn in
de tegenwoordige Oranje-Rivier-kolonie.
Door H. M. de Koningin-Moeder wer
den op de tentoonstelling in Pulchri Studio
t© 's Gravenhage aangekocht de aquarellen
„Fluitspelertje" van André Broedelet en
Door komend lioht" van G. J. Roermeester.
H. M. de Koningin-Moeder en Haar
zuster, de Vorstin van Bentkeim, vergezeld
van de hofdame jonkvr. v. d. Poll, braakten
gisterenmiddag ten 2 ure een langdurig be
zoek aan don Grooton Koninlcl. Bazar v/h.
D. Boer ©n Zn. in de Zeestraat.
De Engelsoh© gezant te 's Graven-
hage gaf Maandag een diner ter eere van zijn
Belgisohen ambtgenoot aan ons Hof.
In het Hotel des Indies t© 's Graven-
haige wordt verwacht de heer D. G. Metaxas,
buitengewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister van Griekenland bij ons Hof en t©
Londen.
Jhr. de Marees van Swinderen, gezant
van H. M. bij de Amerikaajisdh© Unie, is
van verlof, hier te lande doorgebracht, op
zijn post te Washington terug.
Te 's Graven hage is aangekomen ba
ron Van Asbeck., gezantsckapsattaöhé, werk
zaam bij het gezantschap t© Landen.
Vacature Rekenkamer. Do
derde lijst van sollicitanten bevat d© vol
gende namenJ. J. M. H. Ni jet, accountant
te Amsterdam, lid der firma Nijst, Bianohi
en Limperg, lid 1ste klasse van het Neder-
landsabe Instituut van accountante en L. de
Fouw, inspecteur der directe belastingen, in
voerrechten en accijnzen te Haarlem.
Uit Snoek schrijft men aan do Leeuw.
Courant -
Prof. mr. Van dei- Vlugt heeft de candi-
datuur voor het district Snoek bij de Tweede
Kamer verkiezing in 1905, d ie hem door de
vrijzinnige kLcvereèniging Wijmbritseradeel
was aangeboden, niet aanvaard.
Staten van Gelderland. Te
Arnhem zijn voor de verkiezing van oen lid
van de Prov. Staten (vacature wijlen jhr. A-
Brantsen) in het kiesdistrict Arnhem, offi
cieel candidaat gesteld de heeren F. J. W
baron van Pallandt van Roosendaal (lib.) en
C. M. baron Brantsen van Wielbergen (a.-r.)
T© Tiel zijn ter verkiezing van een lid van
de Prov. Staten als oandidaten opgegeven de
heeren A. D. Duys te Dodewaard (lib.) en mr.
J. J. Tilanus te Tiel (a.-r.)
