KOLONIËN.
BINNEN LAN b.~
vti-den bezocht congres geopend. De vergade
ring verlangde de afkondiging van eene grond,
wei Aan het bestuur van het congres werd
opgedragen voorstellen nit te werken tot vee
sterking van het stedelijke element in de toe-
k omstsge volksvertegenwoordiging.
Petersburg29 .luui. (Petersburgsch tele-
g raa f agent schap). Bi; keizerlijk besluit is de
oproeping van do reservisten in werkelijk en
dienst bevolen in 190 distrieten van dé mili
taire commandementen Petersburg, Moskou,
Kiew en Warschau. De mob:lisatie is ook
van toepassing op de beide residentiën.
In Moskou is uit vrees voor wanordelijk
heden de oproeping der reservisten, mor
gen beginnen zou. over twintig dagen ver
deeld. Dagelijks zullen 1500 man worden op
geroepen en terstond naar hunne afdeelin-
«cti verzonden.
In Kiew en Koinny is de mobilisatie aan
gekondigd.
Petersburg. 29 Juni. In den afgeloopen
nacht werden hier op straat zes revolveischote^
gelost, waardoor oen wijk opzichter verd ge-
oood, die pas genezen was van eene wonde,
welke hij ia» den winter bij een gevecht m -i
matrozen gekregen had. De moordenaar ont
kwam.
Londen, 38 Jum Lloyd's bureau verneemt
uit Odessa, dat heden al het werk aau de
haven gestaakt is. De benoeming van het
oorlogsschip op de leede is aan het muiten
geslagen, vermoordde de offieren en wierp
hem over boord.
Mien meldt dat de bemanning dreigde
de stad te zullen bombardeeren.
Odessa 28 Juni. Gisteren werden geduren
de den ganséhen dag op vele punten van
de stad schoten géhoord. Het getal gewon
den is nog niet vastgesteld.
O» het Domplein had heden avond eene
bomontploffing plaatseeu der bedrijven
en een politie-agent werden gedood.
Enkele winkels waren heden geopendi *-
t-rouilles trokken door de straten tot ban 1-
having van de orde. De treinen van de i
lokaalspoorweg rijden onder geleide van (ie
politie. De staking in de fabrieken duurt
voort.
Odesin'' '28 Juni. Het gerucht gaat hier
rond, dat een pakhuis an de Russische
scheepvaartmaatschappij geplunderd is.
Odessa,-38 Juni Gisterenavond kwam hier
het pantserschip ..Knias Potemkin"' aan. De
matrozen brachten het lijk aan land van den
matroos Omeltsjoek. die uit naam van de
bemanning bij een officier had geklaagd over
slecht, eten en door dezen met een revolver
schot was gedood Het lijk werd op den nieu
wen haveiKiam opgesteldde matrozen lieten
de autoriteiten niet bii het lijk toe en dreig
den eene nadering met geweld te zullen be
letten. Op de borst van den doode was eer
papier bevestigd mot de door de geheele be
manning afgelegde verklaring, dat Omeltsjoek
in dienst van de waarheid gestorven was,
toen hij een officier mededeelde, dat de man
schappen slécht voedsel kregen. Duizenden
menschen stroomden naar de plaats, waar het
lijk tentoongesteld lag, en gaven bijdragen
voor de begrafenis.
Van hot gebeurde zijn verschillende lezin
gen in omloop: hot meest hoort, men de toe
dracht aldusOmeltsjoek meldde de-n officier,
dat de manschappen slechte soep gekregen
hadden, waarop deze hem neerschoot. Daarna
viel de bemanning den kapitein en de scho -p£-
officiereu aan zij werden in het water ge
gooid op een achttal na, die met de mattozen
eensgezind waren.
Na de aankomst te Odessa bracht i do
matrozen hot lijk van Omeltsjoek aan iand
en lieten do autoriteiten weten, dat zij zou
den schieten op de mannen, die mochten
trachten hen gevangen te nemen. Aan boord
van het pantseischip werd de Toodc vlag ge
heschen. De bemanning begaf zich .van dc
eene stoomboot naar de andere cn dwong do
arbeiders het werk te staken. Kolendragers
brachten de bemanning voedsel.
De opgewondenheid onder de menig*e ;3
verschrikkelijk Een grenswachter, die ver
kleed hij het lijk van Omeltsjoek trach tc- tc
komen, werd doodgeschoten
Warschau, 28 Juni. Heden is op alle fabrie
ken in het district. Dombrowa hot werk ge
staakt.
Op het oogenblik is te Warschau alles rus-
lig. Voor de marktplaats werd een wacht
meester der politie door oen revolverschot ge
dood.
Turkije.
Namens de zes gezantschappen der mo
gendheden, heeft de gezant van Oostenrijk-
Hongarij* te Konstantinopel aan de Porte
eene nota overhandigd, waarin wordt aan
gedrongen op de aanneming van de ten aan
zien va:: de financieele hervorming in Ma
cedonië gedane voorstellen.
Marokko.
Van het standpunt van Oosten rij k-H on-
garijo behandelt het Weener Fremdenblatt
de Marokkaansche kwestie. Het blad zegt
var. het voorstel van den sultan betreffende
de Marokko-couferentae, dat bij het zich
uitbreidende verkeer met Marokko alle sta
ten die daar betrekkingen hebben, hervor
mingen welkom lieeten. Inzonderheid Oos-
tenriik-Hougarije heeft groot belang bij de
handhaving van de volledige gelijkheid in
de behandeling van alle staten en bij de
beschaving en pacificatie van het land. Het
Oosteurijksch-Hongaarsohe kabinet is dan
ook het eerste geweest, dat de uitnoodiging
tot de conferentie heeft aangenomen Een
bijeenkomen van vertegenwoordigers dor
mogendheden zou verblijdend zijn, omdat de
conferentie het meest geschikte middel biedt
tot het uit de wereld brengen van de Ma
rokko-kwestie door eene openhartige gedach
ten wisseling. Wanneer de conferentie ach
terwegy bleef, dan zouden thans de in Ma
rokko aan de orde zijnde zaken in het moe
ras biiiccu steken en vooral Frankrijk cn
Spanje zouden niet komen uit den toestand
van onzekerheid betreffende hunne Marok-
kaansche belangen. De goede betrekkingen
van do Europcesohe staten en het algemeene
vredeawertrouweu worden er ongetwijfeld
mede gediend, wanneer de conferentie mocht
•kunnen plaats hebben. Het Fremdenblatt
drukt de hoop uit, dat de conferentie, on
danks alle voorioopig nog bestaande geschil1
len. in 't leven zal treden en dat daardoor
de normale betrekking tussehen Duitschland
en Frankrijk zal worden hersteld.
De correspondent van de Matin te Fez
reeft to< dat de Sultan van plan is een ha
ven te laten aanleggen te Saïdiahij zou
daarmee, behalve de welvaart van die streek,
de beperking van den invloed van den pre
tendent op liet oog hebben. „Het is wel mo
ge lift dat de aanleg aan Duitsdie aannemers
gegund wordt, maar niets is dienaangaande
Wslist tot dusver."
Venezuela.
Londen, 28 Juni. Vioe-Staatssecretaris
Percy deelde in het Lagerhuis mede, dat het
bedrag dat op ultimo April door Venezuela
aan Engeland betaald was ter voldoening van
de Britsche vorderingen, 224.369 bedroeg,
hetgeen zestig procent van de totale som .'s
De maandelijksche termijnen worden recht
streeks betaald aan de Britsche, Duitse lie
en Italiaansche vertegenwoordigers te Cara
cas.
Brazilië.
Ri» de Janeiro, 29 Juni. De werkstaking
is geëindigd.
De oorlog in Oosi-Azië.
Van den oorlog zijn de volgende berichten
Tokio, '28 Juni. Officieel wordt bericht,
dat/ de vijand, sterk vijf compagnieën met
zes kanonnen, een aanval deed in de buurt
va» Changhiatieu. 12 mijlen ten noordwes
ten van Kwangpsing, maar werd teruggedre
ven.
Dén 26. bezette onze kavallerie Kusjing in
Noord-Koren, 10 mijlen ten noorden van
Hyongsyong.
Uit Tokio wordt bericht, dat de toestand
van admiraal Rod jest wen sky beter word. De
chef van den marinestaf, admiraal Ito, heeft
hem bezocht en zijn leedwezen uitgedrukt
met zijne smarten, en zijne bewondering
voor de dapperheid, waarmee de Russen zicb
verdedigden.
De verbeterde lezing van Balfour's ant-
woo"d op de interpellatie in het Lagerhuis,
betreffeq.de de Russische hulpkruisers, houdt
in dat de regoeriug wist, dat de Russische
regeering het gedrag afkeurde der Russische
kraüse.w die Ëngelsche koopvaardijschepen
iu den grond boorden, en dat bevelen waren
cezonden aan de Dnjepr, te Djiboeti, welke
bevelen de herhaling van zulke voorvallen,
die Engeland in strijd acht met- het volken
recht, onmogelijk maken.
De correspondent van de Times te Peking
bericht, dat China met groote belangstelling
de voorgenomen samenkomst van de Japan-
sche en Russische gedelegeerden te Washing
ton tegemoet ziet. Men is in China van
meening, dat men op die conferentie ook
vertegenwoordigd behoort te zijn met het
cog on het groote belang van de vredesvoor
waarden ook voor China. De vreemde gezan
ten te Peking hebben er echter de aandacht
op gevestigd, dat het logische gevolg daar
van zou zijn, dat de conferentie eene inter
nationale conferentie werd, en dat moet in
elk geval vermeden worden.
Allerlei
vOp bijna 73-jarigen leeftijd is over
leden de Duitsche Max Hirsch, de aanstich
ter der beweging, die geleid heeft tot de
„Hirsch-Du nckerscho Gewerkvereine,'' welke
einde 1903 omstreeks 110,000 leden telde.
Hirsch' streven was, reeds voor het jaar 1870,
de Engelsche arbeidersorganisatie voor
Duitschland pasklaar te maken. Dit is liem
cehter slechts gedeeltelijk geluktzijn zetel
is overvleugeld door anderende christelijke
werklieden verecnigingen telden einde 1903
ongeveer 200,000 aangeslotenen, de sociaal
democratische 950,000.
vDo kantoorbed;eude Rudolf Lange, te
Berlijn, had, toen een inspecteur van politie
hom aanmaande, door te loopen, geantwoord
Je ziet tooh dat ik al ga! Daarop riep de
inspecteur Houd je mondLange riep terug
Houd zelf je mondHet gerechtshof be
schouwde dit als een zware bcïeediging vaa
de politie, en veroordeelde Lange tot 200
mark "boete; voorts had hij nog 10 mark te
betalen, ..daar hij zoo langzaam weggegaan
was, dat de ambtenaar diit had kunnen opvat,
ten als stilstaan."
Beide partijen kwamen van dit vonnis in
hooger beroep. Lange's vt-rdedigei betoogde
dat als „Hond je mond", een zware beleedi-
ging was, zijn cliënt slechts eeu hem aange
dane beleediging beantwoord hid, en dus
volgens art. 99 ndet strafbaar was, een in
"pecileur van politie had ook geen recht
iemand te beleedigen. De strafkamer vernie
tigde het vonnis in eerste instantie gewezen
en sprak Lange vrij.
v1Een dronken' officier gelaste aan het
station Widaewo, nabij Lodz, aan een pa
trouille van 50 kozakken om op een pa&sa-
gierstre-n te vuren. De kozakken vuurden
twee salvo's, hetgeen natuurlijk eeu vreeselijke
paniek onder de ongelukkige passagiers ver
wekte. Eén vrouw werd echter slechts gewond
wonderlijk genoeg, maar velen liepen kneu
zingen op in het gedrang der zich op den
grond der wagens verbergende menschen.
ÖOST-INDIË.
Officierstr a c tementen. Voor
onze infanterie-officiereu hebben wij goed
nieuws! Na al de bezuinigingen, door den
gouverneur-generaal op de uitwassen van het
leger toegepast, is er wat geld vrijgekomen.
Dat gelukigc feit heeft den gouverneur-gene
raal aanleiding gegeven den leger-comman-
dant op te dragen om met den meeaten spoed
een voorstel uit te werken, strekkende om aan
alle kapiteins van het hoofdwapen een trak
tement» verhooging toe te kennen van f 50
'smaands en alle luitenants van dat wapen
eene van f 25 's maands.
Door den minister van koloniën is reeds te
verstaan gegeven, dat zijnerzijds dit voorstel
zal worden gesteund, nu de meerder.- uit
gaven, die het eisoht, bij voorbaat door an
der© bezuinigingen worden gedekt
J B
ï- Van deti civielen en militairen gouver
neur van Atjeb en Onderhoorigheden is on
der dagteekening van 25 Mei het volgende
telegram ontvangen
Marechaussee-afdeeling onder luitenant
Vastenou overviel van 8 tot 17 dezer in Bo-
veu-Teunom en Wajla 5-tal vijandelijke
schuilplaatsen, bij welke gelegenheden de
vijand 34 dooden, 3 Beaumonts en 2 voor
laders iu onze handen liet. Infauterie-pa-
trouille onder luitenant Ruempol verraste
s nachts in het Boewahsche kleine bende en
doodde 2 vijandenbuit 2 achterladers, w. o.
een geweer model 95.
Java Ct.
Dc expeditie naar Boni. Uit
Malang schrijft men aan het Scer. Hibld.
Hier gelooft men in militaire kringen, dat
eerst tegen het laatst van Juli de uitzending
der expeditionaire troepen naar Boni zal
plaats vinden, omdat eerst ui de maand Juli
iu Zu'd-Celebes de droge tijd begint. Eerst
dacht men dat het 19e bataljon geen meer-
daagsche oefening meer zou houden, om den
troep door zoo'u oefening niet te verslappen
en op krachten te houden voor Boni.
Evenwel zal, naar ik uit vertrouwbare bron
verneem, het negentiende over een dag of
zeven op meerdaagsohe oefening gaan naar
de Zandzee (Bromo).
U i t P a r é-P a r De resident-Brugman
is den 18. dezer te Makassaer over land terug
gekeerd van Paré-Paré, welke plaats door hem
den 13en verlaten werd, nadat onze troepen
het voor hen bestemde tijdelijke bivak op
den heuvel Laboekang betrokken hadden. De
stemming der bevolking bleef steeds zeer
vriendschappelijk gezind; een bewijs te meer
voor de vaak verkondigde meening, dat op
Celebes de bevolking niet is tegen het gou
vernement, maar dat 't alleen de beefden zijn,
die raeenen bedreigd te zullen worden iu de
hun tot dusverre gelaten vrijheid om in hun
onderdanen niets anders te zien da^i werk
tuigen in hun handen Aan deze vrijheid zal
van zelf eeu einde komen, wanneer hier en
daar door de heffing van in- eu uitvoerrech
ten van gouvernementswege gouvernements
ambtenaren gevestigd zijn.
De gezondheidstoestand der troepen is be
vredigend.
Aan het kort verslag omtrent den stand
van zaken in de afdeelingen Boeleleng en
Dj mbrana der residentie Balie en Lombok,
gedurende de maand April 1905, ontleent de
Java-Bode het volgende
In den politieken toestand van Badoeng
kwam geduieude verslagmaand geen veran
dering; de i .dja's bleven weigeren aan den
gestelden eisch te voldoen.
Ter voldoening aan eene, ter zake van de
regeering ontvangen opdracht, begaf zich het
lid van den raad van Nederlandsch-Indië, F.
A. Liefrinck, vergezeld door den resident, den
controleur bij het bureau voor inlandsche
zaken, een der pedanda's van den raad van
Kerta's te Singaradja, een der kantja's van
deze rechtbank en door het gebruikelijke ge
volg, den 22sten April per gouvernement
stoomschip Kwartel, via Lebih en Sanoer
naar Jeh Gangga, een der havenplaatsen van
Tabanan, en vervolgeus van daar over land
naar de hoofdplaats van genoemd landschap,
welke op den 23en bereikt werd.
Na een verblijf van twee dagen ter hoofd
plaats Tabanan, vertrok liet gezelschap den
26sten April over land naar Denpasar, de
hoofdplaats van Badoeng, en kwam aldaar
op denzelfden dag aan.
Tijdens bet aanwezen te Denpasar van
den 26sten tot en met den 30sten April en ter
hoofdplaats Tabanan, werden met de radja's
bezoeken gewisseld en met hen en hunne
landsgrooten vergaderingen belegd, bij welke
gelegenheid door het raadslid Liefrinck be
sprekingen werden gehouden in het belang
van bovenbedoelde opdracht.
Den lsten Mei werd via Kota de terugreis
naar Singaradja aanvaard en deze plaats op
den 2en d. a. v. bereikt.
De zending van den heer Liefrinck had
geen resultaat.
Den 17en April vertrok de resident naar
Karangasem. vergezeld van den controleur bij
het bureau voor inlandsche zake», ten einde
a.n het verzoek van den stedehouder te vol
doen, om namelijk met zijne bloedverwanten
en poenggawa's te worden toegelaten tot h *t
afleggen van den eed van trouw aan het
Nederl andsc h-Indisch gouvernement, hetgeen
daar nog niet geschied was, daarentegen wel
in Gianjar. dat in 1900 bij het gouverne-
ntsgebied werd ingelijfd.
Den volgenden dag had in den hu is tempel,
welke een onderdeel vaat de poeri vormt, bo
venbedoelde beëediging op Balische wijze
plaats. De stedehouder zwoer bovendien, zich
te zullen houden aan de schriftelijke verkla
ring, door hem afgelegd vóór zijne aanstel
ling als zoodanig.
Den 9den April op zijne standplaats terug
gekeerd, begaf zich de controleur bij het
bureau voor inlandsche zaken den lOen per
gouvernementsstoomschip Spits naar de
scheepsmacht in de Badoengsche wateren, ter
overbrenging van instructies, betreffende het
beletten van den in- en uitvoer naar en van
Badoeng, en kwam den llcn des avonds te
Singaradja terug.
T' i aanzien van de andere landschappen
vallen op politiek gebied geene bijzonder
heden te vermelden.
De Staatscourant van Donderdag 23
Juni 1905 bevat de volgende Kon. hesluiten
benoemd tot commissaris der Koningin, im
do provincie Utrecht, mr. F. D. graaf Schim
melpenmnck, lid van de Gedeputeerde Staten
van Utrecht;
benoemd tot vertegenwoordiger der regee
ring op het van 31 Juli tot 6 Augustus e k
te Louden te houden congres van het Inter-
i.ationaal Statistisch Instituut, dr. C. A. Ver
rijn Stuart, directeur van het centraal bureau
voor de statistiek te 's Gravenhage
op verzoek eervol ontslagen als assistent
aau de rij.ks>erum-inricliting S. Kingma, en
is benoemd tot bacterioloog aan die inricit
ting H. E. Reeser, onder-directeur aan het
abattoir te Utrecht;
op verzoek eervol ontslagen als leeraar aaan
de Rijkslandbouwschool te Wagoningen P
Lokman
benoemd voor 3 jaar tot plaa' s ver vangers
van den districts-veearts, wien Zutfe» al,
standplaats is aangewezen, de veeartsen A
van Hensden te Nijmegen. S. Hijmans te Zut-
fen, H. J. Odé te Aal ten, en A. A. Bosch
te Rijeen
opnieuw "benoemd tot vice-president van dér
raad van Nederl.-Indië. mr. Th. H de Mee-
ter op wachtgeld hier te lande;
benoemd tot ontvanger der dir. bel., in
voerrecliten en accijnzen te Kampen L. W.
van der Kuyp, ontvanger der directe belas
tingen (4e afdeeling) te Rotterdam
Binnen enkele dagen wordt ten pa-
leize het Loo, alwaar zij eenige dagen zal
vertoeven, verwadht de groot-hertogin Marie
van Mecklenburg-Schwerin, moeder van
Prins Hendrik der Nederlanden.
D; minister van marine zal Vrijdag
30 dezer wèl audiëntie geven; abusievelijk
meldde de Staatscourant het tegendeel.
Bevolking van het Rijk. De
Staatscourant no. 143 bevat het bevolkings
cijfer van het Rijk, op 1 Januari 1905, terwijl
in een afzonderlijk bijvoegsel dezer Staatscou
rant is opgenomen een uittreksel uit de
statistiek van den loop der bevolking van
het Rijk, de provinciën en de gemeenten met
meer dan 20,000 inwoners, in het jaar 1904.
Het R ij- k.
Prov:nc»'ën. Mannen. Vrouwen. Totaal.
Noord brabamt
295,132
294,593
589,725
Gelderland
305.538
299,130
604,668
Zuidholland
612,493
650,643
1,263,136
Noordhollauid
512,245
540,838
1,053,083
Zeeland
111,761
113.801
225.562
Utrecht
131,295
138,618
272,913
Friesland
177,319
176,044
353.363
Overijssel
182,701
176,742
359,443
Groningen
156,449
159,424
315,873
Drenthe
85,268
76,873
162,141
Limburg
157,304
152,448
309,752
Totaal
2,730,505
2,779,154
5,509,659
Vermits zich voor het in de Staatscou
rant van 26/27 Februari 1.1. aangekondigde
examen voor adspirant-oommies der poste
rijen en telegraphic, waarvoor 40 plaatsen
zijn opengesteld. 72 candidaten hebben aan
gemeld, is niet niet eenige zekerheid te zeg
gen, of er plaatsen zullen beschikbaar blij
ven, zoodat een na-examen voor surnumerair
der posterijen en telegraphic gehouden zal
moeten worden en hoeveel plaatsen er even
tueel voor vrouwelijke adspiranten zullen
zijn.
Ten einde echter, blijkt zulk een examen
noodig, dit zoo spoedig mogelijk op dat voo:
adspirant-commies te kunnen doen volgen,
worden belanghebbenden uitgenoodigd om, :n
afwachting van den uitslag van het examen
voor adspirant-oommies, verzoeken om toe
lating tot het examen voor surnumerair der
posterijen en telegraphie in te zenden vóór 16
Juli a.s.
Het verzoek is te richten tot den directeur-
generaal der posterijen en telegraphie, bij ecu
eigenhandig op zegel geschreven adres, met
nauwkeurige opgaaf van naam, voornamen en
woonplaats (voor zoover de adspiranton bui
ten de woonplaats van hunne ouders of voog
den gevestigd zijn, behoort die woonplaats
afzonderlijk vermeld te worden).
Nadere bijzonderheden bevat de Staatscou
rant no. 149.
Dr. J. L. A. Brandet.
Het Hbld. meldt
Bij de familie te 's Gravenhage is telegra-
phisch bericht ontvangen, dat te Batavia
plotseling is overleden dr. J. L. A. Brandes,
wetenschappelijk ambtenaar tot beoefening
der Indische talen. Met hem is ten grave ge
daald een der beroemdste kenners van de
oudheidkunde op Java; een man, die zich
in de wetenschappelijke wereld een grooten
naam had gemaaktmisschien de waardigste
leerling van zijn grooten leermeester prof.
Kern.
Jan Laurens Andries Brandes was 13 Jan.
i 1857 te Rotterdam geboren. Zijn vader was
daar predikant bij de Luthersche gemeente,
maar later aanvaardde hij een beroep naar
Amsterdam, waar de jonge Brandes het gym
nasium bezocht. Aanvankelijk door zijn vader
ook tot het predikambt bestemd, veranderde
hij na diens dood van studie en ging zich te
Leiden onder leiding vooral van prof. Kern,
voor wien hij zijn leven lang den grootste»
eerbied heeft gevoeld, bekwamen voor de In
dische studie en promoveerde daar den 3en
Juni 1884 tot doctor in de taal- en letter
kunde van den Oost-Indischen Archipel op
een proefschrift, getiteld„Bijdrage tot do
vergelijkende klankleer der westersche afdee
ling van de Maleisch-Polynesische taalfami
lie."
In November van dat jaar in Indië aan
gekomen, werd hij door de Regeering dade
lijk lielast met oudheidkundige onderzoekin
gen. Dr. Brandes heeft vooral veel verzameld
omtrent de oude Babads (geschiedboeken)
van oud-Java en Bali. Hij werd ook belast
met de uitgave van het bekende Balineesche
woordenboek, door wijlen dr. v. d. Tuuk be
gonnen. Veel van hetgeen hij vond, heeft hij
gepubliceerd in het „Tijdschrift van het Ba-
taviaasche Genootschap,'' van welk Genoot
schap hij ook secretaris was. Een der be
langrijkste publicaties was zeker die van de
Pararatan (het Boek der Koningen). Een
schat van materiaal is door dr. Brandes op dit-
gebied verzameld. Het is zeker zijn voor
nemen geweest veel daarvan te verwerken,
wanneer hij in Nederland zou zijn terugge
keerd, want zijn plan was in het eind van
dit jaar den Indischen dienst niet- pensioen te
verlaten.
Veel heeft dr. Brandes aan hot licht ge.
bracht omtrent de oud-Hindoeschc bescha
ving. Hij heeft het eerst aangetoond, dat de
oude Javanen volstrekt niet. die wilden waren,
waarvoor men hen tot dusverre gehouden
had, doch een hoogc trap van beschaving be
reikt hadden.
Als, voorzitter van de Commissie voor het
arcliaeologische onderzoek op Java heeft dr.
Brandes tal van oudheden a&n een degelijk
onderzoek onderworpen. Hij toonde daarbij
uict alleen groote kennis in de geschiedenis
der oude Hindoes, en van het oud-Javaansch
en oud-Bnliueesch, doch bovendien een bui
tengewone bouwkundige bekwaamheid, zoo
dat hij in de oude bouwwerken architecto
nische kleinigheden ontdekte, die architecten
niet zagen en die bij de restauratie dier bouw
werk» n van groote beteekenis waren. Van de
werken der bovengenoemde Commissie is on
der zijn leiding nog niet lang geleden het
eerste deel, dat over de Tjandi Toempang ge
publiceerd, terwijl dat over de Tjandi Singo-
sari nagenoeg voltooid is. Een schat van
nieuwe gezichtspunten heeft hij in die wer
ken geopend, die een geheel nieuwen kijk
hebben gegeven op de beschavingsstadia op
Java en waarin o a is aangetoond, dat die
oude beschaving zich van Midden- naar Oost-
Ja va heeft voortgezet. Dr. Brandes' groote
gaven hebben zich ook vooral getoond bij de
restauratie van de Tjandi Mendoet en zijn
onderzoekingen van den Boro-Boedoer, waar
bij zijn kennis over het ornament op merk
waardige wijze uitkwam.
Ook op Lombok heeft hij, na den beken
den oorlog, veel en hard gewerkt. Na den
bloedigen strijd op dit eiland, waarin veel der
merkwaardige oudheden was verwoest, heeft
hij voor de wetenschap daar gered wat te red
den was en veel van de Hindoe-gescheidenis
op dit eiland aan het licht gebracht. Hij
heeft bovendien, doordat hij te Hanoi het-
Orientalisten-congres had bijgewoond, ook de
aandacht gevestigd op het verband tussclien
de oude bouwwerken in China en Achter-I.u-
dië eu die op Java en Bali, en daarmede een
nieuw veld van wetenschap bloot gelegd,
waarop nog veel belangrijks te vinden zal
zijn.
Van zijn groote wetenschappelijke kennis
was nog veel te verwachten en bij zijn afster
ven mag zeker getuigd dat hij een plaats
ledig laat, die niet zoo gemakkelijk te ver
vullen zal zijn.
Dr. Brandes was sedert 1887 correspondeo-
rend lid der Koninklijke Academie van We
tenschappen de Regeering erkende een paar
jaar geleden zijn verdiensten, door hem te
benoemen tot Ridder in de Orde van den
Nederlandschen Leeuw.
Door het Nederl. Tooneel wondt «n
studie genomen of hernomen, behalve Ib
sen's Steunpilaren der Maatschappij door
ons reeds medegedeeld Shakespeare's Ju
lius Caesar, Lemaitre's La Massière en liet
Duit.^he tooneelspel Traumulus. In de Cae-
sai zal de heer LarocW den Antonius spe
len, tenvijl de Brutus-rol gedoubleerd zal
worden door de heeren Holtrop en Verkade.
Hbld.
Haarlemsch Tooneel. De sa
menstelling van het gezelschap is voor het
speelseizoen 19051906:
Heeren: Lou»s Bouwmeester, D. van Olle-
fen, Corn. Smits, Ch. Gilhui;^ Louis Bouw
meester Jr., A. Bouwmeester, A. Mercier,
Manta v. Nieuwland, Johan Schmidt, J.
Brongers, K. Stoets, J. Kammeijer, P. de
Graaf, R. Hbogenwerf, A. Lodewijks.
Dames: Marie SmitsGrader, Henrietta
Verschuur, H. van Kuijk, Wilhelmina. Far-
ber, Cécile Carelsen, M. van Nieuwland
Koning, Marie v. d. Heuvel, A. van Doorn,
Joh. Leeuwendaal, M. Voswijk.
Admimsfcratie en regiePaul Billé, ad
ministrateurD. van OLlefen, regisseur; J.
Kammeijer, inspiciëntDe5a Caranya. souf
fleur; J. Blaaser, requisiteur; D. Mendes,
bagagemeester.
De opening heeft plaats op 1 September
a. s. in het Paleis v. Volksvlijt. Dan zal op
gevoerd worden „De Ware Jacob", revue in
•1 bedrijven en een voorspel met. apothéose,
balletten, optochten enz., door H. Henning
Jr. en Henri Orvan.
Do hoofd- en titelrollen zullen vervuld
worden door den heer Louis Bouwmeester
en mej. Henriëtte Versoliuur. In deze revue
zal, naar de directeur ons mededeelt, het.
vele, dat in den laatsten tijd op politiek en
ander terrein voorviel, op humoristische wijfco
worden behandeld.
Naar de N. R. Ct. uit Leiden verneemt,
zal het muziekkorps van het 4de regiment
infanterie, onder directie van <len heer W.
van Erp, behoudens nadere goedkeuring va a
den minister van oorlog, in de maand Juli
of Augustus gedurende 14 dagen concerten te
Berlijn geven.
Het westelijke viaduct. Uit
Amsterdam meldt men aan de N. R. Ct.
„De weikzaainheden voor het nieuwe wes
telijke viaduct vorderen goed. Elf van de zes
tien caissons hebben hun voorloopige plaats
reeds bekomen en in twee er van wordt reeds
gewerkt. D. w. z. nog niet- met gecompri
meerde lucht, maar hiermede zal spoedig een
aanvang worden gemaakt. Waarschijnlijk
wordt daartoe eene buisleiding gelegd, vanaf
de fabriek voor saamgeperste lucht aan de
stadzijde van de spoorbaan (voor het admini
stratiegebouw der H. IJ. S. M.), en langs den
meest westelijken doorgang van het viaduct.
De smederij., gevestigd in dè inrichting voor
gecomprimeerde lucht, is intusschen reeds
druk aan het werk. Aan de IJ-zijde van het
terrein is een kraan geplaatst, die de vrach
ten zand tilt op 't hoog boven den straatweg
gebouwde spoorbaantje, vanwaar ze per kip
karretje naar het terrein worden vervoerd.
Hier is ook de cementfabriek gebouwd. Meer
naar voren is juist een gebouwtje voltooid,
waarin de caisson-arbeiders zich, door mid
del van douche-baden, zullen kunnen reinigen.
De caissons zullen op pl.ni. 19 M. A. P.
dalen. Is men met alles zoover gevorderd, dan
wordt de spoorbaan hier weer geheel her
steld, en begint het werk aan de andere zijde.
Maar dit zal nog wel een anderhalf jaar
duren."
re „h a 1 te"-bo rd j es der A m-
ter da. m sc h e train. Aan een der lan
taarnpalen op het Remibrandt.plein, te Am
sterdam, aan de zijde van den Kippenhoek,
is thans de eerste nieuwe aanwijzing der
tramhalten aangebracht. Aan de lantaarn
zijn, op zoodanige wijze dat het b'ckt van
den gasvlam daardoor valt, twee melkglazen
platen aangebracht, waarop met zwarte let
ters het woord tramhalte is geschilderd.
Deze nieuwe aanwijzing is ook des avonds
duidelijk zichtbaar en is een werkelijke ver-
letering tegenover de vaak onvindbare
paaltjee. (Hbl.)
Paardensport. Bij het bestuur
der Vereeniging ter bevordering der Paarden
fokkerij in 'Nederland, is bericht ingekomen
dat H. M. de Koningin en Z. K. H. de Prins
der Nederlanden op Dinsdag 11 Juli, des ^na
middags het van 11 tot 16 Juli te houden
conoours-hippique in het Park Zorgvliet re
's Gravanhage zullen bezoeken.
Op het programma van dien dag komt o.
m. voor een concours van eenspannen van
paarden van landbouwers, waarvoor H-. M.
de Koningin een groote zilveren medaille
heeft uitgeloofd. Het. bestuur hoopt, dat de
