M°. 357. Tweede JBlad.
ade Jaargang.
Donderdag 29
uni 1905.
BINNENLAND.
RSFOORTSCH DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—5 regelaf 0.75.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot
bet herhaald adverteeren in dit Blad bij abonnement. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen.
Advertentiën, mededoelingen enz., gelieve men vóór 10 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C».
Utrechtschestraat I. Intercomm. Telephoonnummer 66.
Uitalag der herstemmingen.
ALKMAAR.
Aantal kiezers 9543.
Geldige stemmen 8583.
Uitgebracht op.T. H. Blum 3509.
Jhr. mr. P. van Foreest 5074.
Gekozen Van Foreest (o.-l.)
AMSTERDAM II.
Aantal kiezers 3495.
Geldige stemmen 2910.
Uitgebracht op:
C. Lely 1564.
Dr. J. Th. de Visser 134G.
Gekozen: Lely (u.-l.).
AMSTERDAM III.
Aamital kiezers: 10136.
Geldige stemmen8028.
Uitgebracht op
K. Eland 3463.
Mr. P. J. Troelstra 4564.
Gekozen mr. Troelstra (soc dein.).
AMSTERDAM VII.
Aantal kiezers: 4393.
Geldige stemmen 3996.
Uitgebracht op:
Dr. C. F. J. Blooker 2062.
Mr. Th. Heemskerk 1934.
Gekozen dr. B 1 o o k e r (o. 1.)
AMSTERDAM VIII.
Aamital kiezers 3830.
Geldige stemmen 3398.
Uitgebracht, op:
P. Nol ting 1858.
Mr. S. de Vries Czn. 1540.
Gekozen Nolting (vrijz. dom.).
AMSTERDAM IX.
Aantal kiezers 12741.
Geldig» stemmen 9971.
Uitgebracht opH. Bijleveld 3506.
Mr. C. Th. van Deventer 6465.
Gekozen: Van Deventer (v.-d.)
APPINGEDAM.
Aantal kiezers 8305.
Geldige stemmen 6905.
Uitgebracht op:
J. II. A. Schaper 40S7.
Mr. G. J. Sybrandy 2818.
GekozenSchaper (s.-d.).
ARNHEM.
Aantal kiezers 6754.
Geldige stemmen 6137.
Uitgebracht op:
Mr. P. Rink 3396.
C. v. d. Voorst v. Zijp 2741.
Gekozen ink (u.-l.).
DORDRECHT.
Aantal kiezers 7850.
Geldige stemmen 7112.
Uitgebracht op: S. M. H. v. Gijn 3725.
A. S. Talma 3387.
Gekozen V a n G ij n (u.-l.)
ENKHUIZEN.
Aantal kiezers 9717.
Geldige stemmen 9531.
Uitgebracht op
Mr. H Goeman Borgesius 4817.
N. Sluis Pz. 4714.
Gekozenmr. Goeman Borgesius
(u.l.)
ENSCHEDE.
Aantal kiezers 14395.
Geldige stemmen 13751.
Uitgebracht op:
A. H. J. Engels 6441.
II. van Kol 7310.
Gekozen: PI. van Kol (soc.-dem
FRANEKER.
Aantal kiezer3: 7669.
Geldige stemmen 7022.
Uitgebracht op:
J. Ankerman 3179.
P. L. Tak 3343.
Gekozen Tak (soc.-dem.).
GOUDA.
Aantal kiezers 8591.
Geldige stemmen 8181.
Uitgebracht op:
Jbr. mr. W. Th. C. v. Doorn 4215.
Mr. S. de Vres Ozn. 3966.
Gekozenmr. Van Doorn (o. 1.).
GRAVE.
Geldige stemmen 5431.
Uitgebracht op
mr Harte 2430
mr. dr. Kooien 3001.
Gekozen Kooien (r.-k.)
's GRAVENHAGE I.
Aantal kiezers 885S.
Geldige stemmen 7232.
Uitgebracht op:
Krap 3131.
Mr. J. Limburg 4101.
GekozenLimburg (v.-d.).
sGRAVENHAGE II.
Aantal kiezers 9444.
Geldige stemmen 7951.
Uitgebracht op:
Mr. W. Dolk 4530.
Dr. J. Th. de Visser 3421.
Gekozen: m r. Dolk (u. 1.).
'sGRAVENHAGE III.
Aantal k:ezers 9253.
Geldige stemmen 7245.
Uitgebracht op:
J. G Jansen 4608.
Dr W. C. A. baron van Vredenburch
2637.
GekozenJansen (u.-l.)
GRONINGEN.
Aantal kiezers 7849.
Geldige stemmen 6556.
Uitgebracht op:
Prof. mr. II. L. Drucker 4405.
Jhr. mr. A. F. de Sa-voruin Lokman 2151.
Gekozen: mr. Drucker (vrijz.-dem.)
HAARLEM.
Aantal kiezers 8663.
Geldige stemmen 7629.
Uitgebracht op:
Jhr. mr. Frank van Lennep 3589.
Jhr. mr. F. W. van Styrum 4040.
Gekozen: Van Sty rum (o.-l.)
HOOGEZAiND.
Aantal kiezers 6394.
Geldige stemmen 5038.
Uitgebracht op
K. ter Laan 3193.
H. de Wilde 1845.
Gekozen: K. ter Laan (s.-d.).
KAMPEN.
Aantal kiezers 6791.
Geldige stemmen 6332.
Uitgebracht op:
M. Noordtzij 3122.
K. Reijne 3210.
GekozenRe 'jne (u. 1.).
LEEUWARDEN.
Aantal kiezers7553.
Geldige stemmen6462.
Uitgebracht op:
L. W. J. K. Thomson 3529.
W. F. Wibaub 2933.
GekozenThomson (u.-l.).
LEIDEN.
Aantal kiezers 6076.
Geldige stemmen 5617.
Uitgebracht op
Dr Th. G. den Houter 2707.
Mr. W. van der Vlugt 2910.
Gekozen mr. Van der Vlugt (o.-l
LOCHEM.
Aantal kiezers 8848.
Geldige stemmen 8138.
Uitgebracht op: Mr. G. Jannink 4848.
N Oosterbaan 3290.
GekozenJannink (u.-l.)
ROTTERDAM I.
Aantal kiezers7357.
Geldige stemmen6652.
Uitgebracht op:
Mr. D. Fock 3596.
Ds. J. W. Rudolph 3056.
Gekozen mr. Fock (u.-l.).
ROTTERDAM II.
Aantal kiezers 7751.
Geldige stemmen 7157.
Uitgebracht op:
D. de Klerk 3829.
Dl'. J. Th. de Visser 3328.
Gekozen: de Klerk (v.-d).
ROTTERDAM IV.
Aantal kiezers: 7223.
Geldige stemmen6479.
Uitgebracht op
A. l'late 3422.
J. M. Voorhoeve 3057.
GekozenPlate (o.-l.).
ROTTERDAM V
Aantal kiezers: 5431.
Geldige stemmen4637.
Uitgebracht op:
Db. A. Brummelkamp 2114.
Mr. E. E. van Raalte 2523.
Gekozen Van Raalte (v.-d).
SCHOT ER LAND
Aantal kiezers 6365.
Geldige stemmen 4945,
Uitgebracht op
J. Huizinga 1793.
G. L. v. d. Zwaag 3152.
Gekozen: Van der Zwaag (s-d.).
SLIEDREOHT.
Aantal kiezers 7135.
Geldige stemmen 6355.
Uitgebracht op:
Mr. Th. Heemskerk 3267.
Jhr. mr. II Smissaert 3088.
GekozenHeemskerk (a,-r.).
SNEEK.
Aantal kiezers 7183.
Geldige stemmen 6407.
Uitgebracht op:
Dr. C. J. Nïemeijer 2774.
Mr. H Okma 3633.
GekozenOkma (a.-r.)
UTRECHT I.
Aantal kiezers 8000.
Geldige stemmen 7138.
Uitgebracht op
Jhr. mr. A. P. C. van Karnebeek 4137.
Jbr. mr. G. C. von Weiier 3001.
Gekozen jlir. Van Karnebeek (o.-i
UTRECHT II.
Aantal kiezers 6087.
Geldige stemmen 6550.
Uitgebracht op:
Jhr. mr. N. de Ridder 2544.
Jhr. mr. J. Röell 3006.
Gekozen: jhr. Róell (o. 1.)
VEENDAM.
Aantal kiezers 7551.
Geldige stemmen 6384.
Uitgebracht op
Mr. E. A. Smidt 4220.
Mr. G. J. Sybrandy 2164.
GekozenSmidt (vrijz.-dem.).
WESTSTELLING W ERF.
Aantal kiezers 6653.
Geldige stemmen 5634.
Uitgebracht op:
F. W. N. Hugenholtz 3375.
J. v. d. Molen Fz. 2259.
GekozenHugenholtz (soc.-dem.)
ZAANDAM.
Aantal kiezers 8980.
Geldige stemmen 6931.
Uitgebracht op: K. de Boer Czn. 4136
Mr. M. Mendels 2795.
Gekozen: De Boer (u.-l.)
ZEVENBERGEN.
Aantal kiezers 7754.
Geldige stemmen 4623.
Uitgebracht opH. Boogaardt 2295.
A. C. A. v. Vuuren 2328.
Gekozen Van Vu u r e n (k.)
ZIERIKZEE.
Aantal kiezers 7398.
Geldige stemmen 7030.
Uitgebracht op:
Mr. R. J. H. Patijn 3729.
Jhr. mr. J. J. Poonpe van Meerder voort
3301.
Gekozen: Patijn (u.- 1.).
ZUIDHORN.
Aantal kiezers 7880.
Geldige stemmen 7263.
Uitgebracht op:
Db. D. G. Postma 3323.
G. Zijlma 3940.
GekozenZ ij I m a (u. 1.).
ZUTPHEN.
Aantal kiezers 8175.
Geldige stemmen 7613.
Uitgebracht op:
Mr. H. Goeman Borgesius 4137.
A S. Talma 3476.
Gekozenmr. Goeman Borgesius
(u. 1).
De nieuwe Kamer.
Wij hebben gisteren den uitslag de
herstemnvngen gepubliceerd, behalve dien -u
Grave, waarop lang gewacht is, en die eerst
nu kwart over elf volledig bekend is!
Men doet het daar op zijn sloffen af!
Gekozen is de heer Kooien, die daar dus
minister Harte van Teckelenburg verdringt,
waardoor ook van katholieke zijde een krasse
duw aan liet kabinet is gegeven.
De partij-groepeering in de Kamer is, dat
gekozen zijn vrije liberalen 11, unie-liberalen
22, vrijzinnig-democraten 12, sociaal-demoeri
ten 7, anti revolutionairen 15, roomscli-kaibli
lieken 25, Friesoli-christelijik-historisch 1,
chiistelijk-liistorischen (d. w. z. de "•rij-anfc:
i evolutional ren) 7, of alle partijen links 52
en rechts 48.
Bii doze opgave is de in Gouda gekozen
beer Van Doorn tot de vrije liberalen gere
kend.
De heer Goemao Borgesius is in twee dis
tricten gekomen. Zutphon waar hij aftrad en
Enkhuizen dat. door hem op de anti-rev. ver
overd werd. Vermoedelijk zal hij voor Enk
huizen, als het- zwakste dist,riet, opteren,
zoodat dan?' voor Zutphon een nieuwe verkie
zing moet plaats hebben.
De nieuwe mannen. In de nieu
we K mer zullen nu niet meer zitring heb
ben de volgende heeren, die van le tegen
woordige Kamer lid zijn: De Visser (Am
sterdam II), Cremer (Amsterdam IV), Den
Tex (Amsterdam VI), Bijleveld (Amster
dam IX), Sluis (Enkhuizen), Lieftinck (Fra-
neker), Seret (Gorinchem), De Vries (Gouda)
Friesen (Grave), Kr ».p ('s Gravenhage I),
Pijuncker Hordijk t's Giavenliage III), Mer
kelbaeh (Gulpen), Staalman (Helder), Ray
a akers (Helmond), Mackay (Kampen), Mei
rbers (Leeuwarden), Helsdingen (Looheru),
Mees (Rotterdam IV), Van Löben Seis (Slie-
drecht). Mutsaer9 (Waalwijk), v. d. Kun
(Zevei: lier gen) en Pompe van Mee-der voort.
(Zierikzee).
Als nieuwe leden zullen in de nieuwe Ka-
H'.er zitting nemen de "heeren Lely (Amrter-
dam II), IJzerman (Amsterdam IV), De
Beaufort (Amsterdam VI), Blooker (Am
sterdaim VII), Van Deventer (AjiJriirdan
IX), Dudjinsteo (Druten), Tak (Franeker),
Pierson (Gorinchem), Van Doorn (Gouda.),
Kooien (Grave), Limburg ('s Gravenliage I),
Jansen ('s Gravenhage III), Ruys de Beeren- I
brouck (Gulpen), Gerritsen (Helder), Regout I
(Helmond), Reijne (Karppen), Thomson I
(Leeuwarden), Jannink (Loehem), Plate I
(Rotterdam IV), Loeff (Waalwijk), v. Vuu
ren (Zevenbergen) en Patijn (Zierikzee).
De herstemming. Hoe de uitslag werd
begroet.
Overal is natuurlijk de grootst mogelijke
belangstelling betoond, welke zich den ge-
heelen dag reeds kenbaar maakte door de
flinke opkomst der kiezers. En toen het een
maal vijf uur was en dus het pleit was be
slecht, werd ieders verwachting gespannen
en verkeerde gansch Nederland in een staat
van zenuwprikkeling, die steeds grooter werd
uaarmate de uitslag in de verschillende dis
tricten bekend werd.
e
Hoe het in de hoofdstad ging, daarvan
vertelt het Handelsblad o. a. het volgende:
Blij-dolle geestdrift had den boventoon
gisterenavond, geestdrift en jubel alom van
de voorste rij op den N. Z. Voorburgwal,
door de vele dir'zendèn, die er opeengehoopt
stonden, tot de laatste rij, die samengedron
gen was langs de huizenrij aan den overkant.
Geestdrift en vreugde alom. Indien er al
rechtschen stonden voor onsbureel, bleven
ze onopgemerkt door hun zwijgen en hun go*
ring aantal.
Hadden ze waarlijk nog hoop gehad, dan
moest fcie wel spoedig vervlogen zijn. Om
half zeven werd de eerste uitslag bekend
gunstig voor links. De tweede evenzoo, werd
met even luid gejubel begroet. Te zeven uur
was, behalve het niet twijfelachtige district
IX, geheel Amsterdam bekend alles links.
Het was een gejuich zonder einde bij elk
twijfelachtig district. Voor de verkiezing van
Lely Hoeravoor Nolting eveneens, bij
Blooker's overwinning daverden de juichkre
ten stormachtig op. „Geheel Amsterdam
links!" riepen juichend de menschen elkan
der toe, toen ook Troelstra's verkiezing be
kend werd. En bij den uitslag in IX kon het
jubelende volk niet ophouden. Elke linksche
overwinning gaf nieuwe vreugde.
Was aanvankelijk de belangstelling nog
niet groot, omdat- men zoo vroeg geejf uit
slagen had verwacht, tegen half acht stond
het weer stamp- en stampvol voor ons bu
reel, voor dat van het „Nieuws" en dat van
lmt „Nieuwsblad".
Steeds meer liberale overwinningen voed
den de blijde verwachting, steeds hooger
klom de vreugde. Toen het links 49 was ge
worden, werd het zoowaar even stil door de
spanning wat het volgend telegram zou
brengen.
Weer een linksche overwinning werd door
den scheepsroeper uitgeroepen. Donderen,
alles overweldigend gejuich! Er kwam geen
eind aan. Voor liet biljet, dat werd opge
plakt, nieuiw gejuich. Voor de transparant
niet- het veelzeggend cijfer 50 onder l'nks,
bulderende jubel. „Kuyper d'r uit klonk
het alom.
De aanhangers der rechtsche partijen, die
nog op dit deel van den Voorburgwal waren
trokken af. met stille trom, waarschijn
lijk naar „De Tijd", waarvoor een heel an
dere stemming heerschte, misschien ook wel
naar huis
Ze waren geslagen.
Een vindingrijk politicus zette dit feit in
een lied om, waarbij aan dr. Kuyper de rol
werd toebedeeld, door de sociaal-democraten
toegedacht aan Domela Nieuwenhuis. „Kuy
per die moet zakjes plakken", zong men.
't Was niet mooi, maar 't sloeg inallen
zongen mede en Peten daarop volgen het
„Wien Neerlandsch Bloed".
Not? een linksche stem brengende de
meerderheid: 51 schreef de transparant.
Oorverdoovende kreten, een gejuich niet te
beschrijven barstte los. In het bureel van het
Nieuwsblad blies een muziekkorps een vroo-
lijke wijp, de menachen zongen mede. De
buurman van „Ooncordia", de heer Posthu
mus illumineerde, de menigte juichte hem
toe.
En toen kwam Enkhu'zen Goeman Bor
gesius bracht het aantal der linksche stem
men op 52.
Onverwachte uitslag
Geen pen is in staat om te beschrijven do
geestdrift die toen losbrak. Het was als wa
ren duizenden aangerukt in versche troepen,
gansch frisch van stom en vochtig nog van
keel.
Dat was geen gejubel meer; het was een
serie van zegekreten, dooreengemengd vaak
niet te verstaan, dan weer de overhand
gevend alle9 overheerschend aan een „Weg
met Kuyper" en wat maar meer kon aange
ven de vreugde der vrijzinnigen over de over
winning.
„De vlag uit", klonk het en steeds drin
gender „de v'ag, totdat het daverde over
den geheolen Voorburgwal.
Ze werd u'tigcstoken. Eerst de oranjewim
pel begroet met hoerahtoen volgde liet
rood wit en blauw en wederom daverden op
juichkreten oneindig.
Lang bleef het vol op den Voorburgwal,
maar geen oogenblik werd de orde verstoord.
Er was vreugde, maar tot uitersten kwam
het geen oogenblik.
Aan dr. Blooker werd in zijuj' woning een
serenade gebracht, en ook de heer Nolting
kreeg een hulde betooging.
In Krasnapolsky stroomden de vrijzinnigen
ramen en werden de gekozenen toegejuicht
dait het een lust. was.
In Polen ging het. niet minder lustig toe.
Geestdriftige speechen werden gehouden en
er werd gejuicht en gezongen. O. a. een liedje
van „een visschertje, dait achter het. net visch
te" op de aangename wijp van het „looss
meisje" en toepasselijk op de in drie d'&tnc-
ten geslagen \19soher.
I.n Handv -kers-Vriendenkring werd Troe'.
stra's overwinning gevierd'.
Men schrijft ons uit 's Gravenhage
„De spanning naar don uitslag der her
stemmingen was in de Residentie hevig. Al
vroeg in den avond hoopte mem rich op voor
de plaatsen waar, evenals de vorige keer
door de dagbladen de resultaten werden be
kend gemaakt. De bekendmaking geschiedde
ongeveer op dezelfde wijae als den I6en. Al
'een had het Haagscbe Nieuwsblad ditraaai
in p-laats van een orkest, een phomograaf .n
werking gesiteld. Bij de Haagsche Couran
werd met een groote scheepsroeper, terwivl
het nog daglicht was, de uitslag den volks
toegetoeterd.
Men kan zich levendig het hoerageroep
neen gebrul voorstellen, toen achter
eenvolgens de voor de liberalen gunstige uit
slagen binnenkwamen. DergeMjike enthousias
me laat zich niet beschrijven. De sociaal
democraten trokken in sterke troepen door de
stad, hun vrijheidslied zingende.
De Haagsche overwinning in district I
(thans worden alle drie de districten door
een vrijzinnige vertegenwoordigd) werd met
een oorverdoovend gejuich ontvangen.
Maar niet minder die in district II, daar
velen nog tot het laatste oogenblik daar den
uitslag ten voordeel© der liberalen dubieus
achtten, en meenden dat het stuivertjs
op z'n kantje zou zijn als Dolk 't haalde.
De stemmencijfer* wezen het echter cp kolos
sale manier anders uit.
Een avond van hoera en gefluit, maar een
zeldzaam aanschouwden avond van politiek
leven.
Vermeld moet nog worden dat in het. stem
bureau aan de Van Swindensfcraat (district-
III) een k'«>7?r die volger c?»n aangebrachte
wijziging in de kiezerslijst kiezer was in
district I, en beweerde de vorige maal ook
in district III te hebben gestemd, door den
voorzitter van het stembureau niet. tot de
stembus was toegelaten. Hij1 diende met een
bestuurslid van een der vrijzinnige kies ve ree-
iiigingen protest in.
Invloed op den uitslag kon echter deze
eene stem natuurlijk niet hebben."
Rotterda. m. Van de drukte in de Maas.
•tad schrijft- de N'euwe Rotterd. Courant
Er was in de heele stad gisterenavond
zoo'n jubelende vreugde, als er anders hier
alleen maar op heel enkele nationale feest
dagen is. Bn het groote centrum was wed©'
om het Beursplein. Van de stations-viaduct
gezien was liet één dicht opeengedrongen me
uigte tab tegen het postkantoor aan. Een
dringende, acanerscho volte, k'eurig van lichte
hoeden on fleurige damestoiletjes, waar hl-r
en daar de bonte lappen met opschriften uit
opgloeiden. En het Belgische volk, waar he'
toch anders bij de kieziingen kan koken, u>
niet drukker, rumoeriger, heviger in zijn op
gewondenheid dan het Rotterdam sche public*
van gisterenavond.
In de groote huizen, in het Poolsohe Koffie
huis, Suisse, Amicitia en de particuliere ge
bouwen daartusschen, puilden de toeschouwer*
uit alle vensters, en wuifden de zakdoek^;
ine© biji de overwinningszaingen en het dave
rend gejuich van de linksche partijen. De ver.
spr-ngende cijfers die den uitslag aangaven
werden met zóó'n spanning gevolgd alsof er
een race was. die de menschen voor liun oogeis
zagen jagen.. Bij eiken voorsprong van huu
favorieten sloeg de geestdrift weer uit, dat He
"aarden, in het gedrang gingen steigeren. Eu
telkens, alsof ze zich in 't geroep van hu.i
blijdschap niet genoeg konden geven, kla
terde over heel dat opgepropte groote plem
ten handgeklap als hagelslag, waar "t beu kei
met stokken doorheen klonk.
En links bleef al maai" voor, van den be
ginne af, toen Rotterdam voor de 1 berale-n
de victorie zoo schitterend inzette.
Maar er was dan ook aan gewerkt, als noo\r.
te voren. In de kiesdistricten was t heel den
dag een gerij gewec-st al9 in de buurt van
een katholieke kerk in communie-tijd. Al wri
wielen had rolde mee, de auto's snorden, tot
zelfs equipages met plakkaten beplakt joegen
af en aan. En jongelui van gymnasia en hno
^er© burgerscholen, met den Woensdag vrijaf
draafden zich warm. toerden in bakjes. t-ra»>
ten op rijwielen om de trage kiezers uit huri
dommel en hun huizen te trekken naai de
at embus, ter wille van vader's candidaat. Ja,