KOLONIËN.
BINNENLAND.
Daarvan zou alleen sprake kunnen zijn in
het geval der uitputting van alle hulpbron
nen van den tegenstander. Dat zou het ge
val zijn, wanneer minstens Linewitsch met
zijn leger vernietigd of tot de overgave ge
dwongen was. De prijs voor het verkrijgen
van den vrede mag daarom niet al te hoog
opgeschroefd worden.
Met liet- oog op de thans begonnen vre
desonderhandelingen in Portsmouth is het,
om de diplomatieke methode van Japan in
't licltf te stellen, van belang een terugblik
te wei-pen op de onderhandelingen tusschen
d_' Japansche en Chineesche gemachtigden,
die zijn voorafgegaan aan het sluiten van
den vrede van Simoiwxeki.
Do Chineesche regeert ng had eerst de di
plomaten Chang en Schao als onderhande
laars aangewezen Japan weigerde echter
niet hen de onderhandelingen te openen, om
dat hunne volmacht te beperkt was, en liet
do Chineesche regeering door tusschenkomst
van he» Amerikaansche gezantschap weten,
dat liet doelloos was onderhandelaars te zen
den, dio met onvoldoende volmachten toege
rust waren. Daarop wees China den 23en
Februari 1895 Li-Hung-Tsjang als gevol
machtigde aan met de woorden ,Ilij heeft
volledige volmacht over de vredesvoorwaar
den te onderhandelen en liet vredesverdrag
tc onderteekencn." Daarop volgde den l9en
Maart de benoeming van Ito en Moetsoo als
Japansche ouderliaiidelaars.
Denzelfden dag kwam Li Hung Tsjang to
Simonceeki aan. Do eerste vergadering werd
den 20en Maart gehouden, waarin Li het
voorstel dood terstond een wapenstilstand te
«lurten. Den dag daarna gaf Japan de voor
waarden aan, waaronder het daartoe bereid
was. Drie dagen later verklaarde China deze
voorwaarden onaannemelijk, en de oorlog zou
waarschijnlijk terstond daarop zijn voortge
zet, als niet eene onverwachte tragische ge
beurtenis aan de onderhandelingen een an
deren koer had gegeven. Op den dag der
«taking van de onderhandelingen werd er
namelijk een moordaanslag op den grijzen
L: gepleegd. De bedrijver van den aanslag
werd gevangen genomen en zes dagen later
tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld.
Inmiddels trok Japan, eeidgszins cis boete
voor deze gewelddaad, zijne voorwaarden in
en beo 1 China een onvoorwaarde'.ijken wa
penstilstand aan voor 21 dagen, wolk aan
bod dadelijk aangenomen werd en den 30eu
Maart in werking trad.
Den Ion April kon Li de onderhandelin
gen weder voortzetten en de definitieve Ja
pansche vredesvoorstellen in ontvangst ne
men. Den 3eu April antwoordde bij en maak
te bezwaren, inzonderheid tegen den ver
langden gebiedsafstand, de oorlogsschadever
goeding en de openstelling van verschillende
havens voor den handel. Den 9en April gaf
hij China's tegenvoorstellen aan, die door
Japan den volgenden dag beantwoord wer
den, waarbij het allo Chineesche voorstellen
afwees. Den lion April bood Japan zijn
ultimatum aan met de opmerking, Jat daar
op binnen vier dagen antwoord moest gege
ven worden. Den 12en April diende Li een
laatste protest in, dat den 13en door Ito
met de opmerking, dat het ultimatum was
a prendro ou a laisser, afgewezen werd. Den
17en April werd de vredeeoorkonde door
beide parijen onderteekend.
Allerlei
vTe Duinkerken is Zaterdag door den
•beul Deibier het doodvonnis voltrokken aan
twee veroordeelden, Swertwaeghel, een per
soon van middelbaren leeftijd en Van den
Bogaert, 23 jaar oud, die in December 1.1. al
tlaar een schippersvrouw vermoorddon.
Onder het publiek heersclite ecu zeer
wra&kziimige geest jegens de beide moorde
naars. De echtgenoot van de vermoorde vrouw
moet een groote som geboden hebben, indien
hij persoonlijk do taak van beul op zich.
mocht neaneu.
vIn de Belgische gemeente Dudzulo
heeft rich tijdeus de kermis een vreesolijk
drama afgespeeld.
Het Hbld. van Ant. schrijft daarom
trent
De herbergier Roels had 3 Hollandscho
muziekanten aangeworven om in zijn lokaal
spel to houden.
Deze drie muziekanten waren nu in den na
middag mot eene vrouw toegekomen en
vrouw Rools had hen in eene bovenkamer
eten gebracht. Terwijl do mannen nu aan 't
eten waren zag Roels de vrouw naar beneden
komen en het huis verlaten.
Toon schoot hom te binnen dat in oonc
niet gesloten kas op gezegde kamer ceno
som van 220 fr. lag. De ontstelde herbergier
dacht aanstonds aan diefstal en liep naar
boven, doch de 2200 fr. waren verdwenen.
Wat er toon gebeurd is, is mocalijk te zog
gen. In allo geval, de man groep zijn geweer,
terwijl de drie muziekanten de vluoht na
men. Onmiddellijk daarop verscheen Roels
aan zijn venster on loste 4 geweerschoten op
de menigte, dio op liet gerucht vani don twist
kwam toegesneld.
Het eerste schot trof Gustaaf Mareyt, oud
26 jaar, landbouwwerkman te West-KLapelle,
dio daar met zijne vrouw voorbijkwam. De
kogel kwam terecht in den mond en deed
Manevdt doodelijk gewond neervallen.
Ben buurman, Constant Engols, 39 jaar,
winkelier, vader van 4 kinderen, die op don
dorpel van zijn huis stond en Mareyt zag
vallen, snolde toe om het slachtoffer op te
rapen, doch werd op dit oogenblik door oen
kogel in de borst getroffen en stortte dood
ter aaide neer.
Twee andere kogels troffen goon doel.
De dader werd in tusschen door moedige
burgers ontwapend en overgeleverd aan de
plaatselijke politie, die de gendarmerie ver
wittigde, welke in den avond Roels naar de
gevangenis van Brugge overbracht Mareyt,
wiens toestand bedenkelijk is, werd naar 't
gasthuis van Brugge vervoerd.
Wat den diefstal aangaat, hot gold is ver
dwenen en de daders blijven onbekend.
Doels moet in oen aanval van razernij ge
handeld hebben, zoo niet- is liet geval niet
uit te leggen, want hij heeft geschoten in
den hoop.
vHet totaalcijfer der gele-koorts-npidc-
mie to New-Orleans l>edroeg Zaterdag 475 ziek.
te- en 89 sterfgevallen.
Do Roomsche katholieke Aartsbisschop
van New-Orleans is thans ook door de gele
koorts aangetast-.
Sprembcrg, 7 Aug. De te 5 uur 40 min. na
middags van hier vertrekkende sneltrein is
.p 20 inuten afstand van deze plaats ge-
roden cp een trein uit Giiiiitz. De beide loco
motieven werden vernield; de twee voorste
wagens van den Berlijnschen trein schoven
geheel in elkander. Alle reizigers in deze
wagens zijn gedood of zwaar gewond.
Te tien uur 's avonds waren zeven lijken
geborgen. Het aantal dooden is nog niet be
kend. maar bedraagt, zeker meer dan twintig.
Tweede telegram (Officieel). Snel
trein 112 is lieden namiddag tusschen Sprem-
berg en Schweife in botsing gekomen met
trein 113. Twee locomotieven, vier bagage
wagens en vijf personenrijtuigen werden uit
het spoor geworpen en grootendeels vernield.
Het aantal dooden is tusschen de 15 en 20;
vijf personen worden zwaar gewond.
OOST-INDIÈ.
De correspondent der N. R. Ct. te Ba
tavia seinde gisteren
„Paseempa onbezet. De hoofden ?an Zuid-
Boni hebben zich te Sindjai onderworpen.
Het volk van Noord-Boni volgt."
Het blad toeken bij dit telegram het vol
gende aan:
„Het door onze troepen betreden oad leidt
naar de borgstelling Paseempa, die gelegen
Li op ongeveer 5 K.M. (hemelsbreed) ten
Westen van Palakka. Op ons kaartje (Éeiste
Blad A van 4 dezer) ligt Paseempa ongeveer
bij de P. van Palewati en wel waar het be
doelde pad ten tweeden male de rivier over
schrijdt.
Do troepen hebben een zwaren marsen
achter den rug. Gedeeltelijk wordt het voe'
pad ten Zuiden begrensd door een steil r-n
heuvelrand, terwijl het op den linkeroever
van de rivier over 1200 M. door -.et diene
ravijn loopt; dit ravijn wordt met een aciei-
pe bocht verlaten, waarna liet pad met veio
puntige steenen is belegd en vele gaten daar
in voorkomen. Dit maakt het marcheeren,
niet het minst voor dc lastdieren, zeer be
zwaarlijk. Om lastdieren over het geheele
pad te kunnen gebruiken, is hot noodig een
steen van 2 M. middellijn op te ruimen.
Ook wordt het pad op vele plaatsen door
daarover gevallen boomstammen versperd.
Heel snel zal het marschtempo dan ook niet
geweest zijn. Na het ravijn verlaten te heb
ben voert liet pad over flauw golvend ter
rein door de stelling van Paseempa.
Paseempa is een zeer sterke bergstelling,
waartegen de Engclschen in 1814 gevoelig
het hoofd stootten. Den 9en December 1869
viel d;e stelling den generaal Van Swieteu
ook zonder verlies in handen, daar ook toen
dis stelling niet bezet bleek. De generaal
Van Swieten mkte er tegen op met drie
compagniën infanterie en een peloton cava
lerie. De stelbng van Paseempa ontleent
hare defensieve waarde aan de storm vrijheid
die het voorgelegen diepe ravijn verschaften
dat tevens eene omvatting van de stelling
onmogelijk maakt. In het jaar 1900 werd
deze stelling bezocht en verkend door den
kapitein van don gencralen staf A. E. Piera,
die toen geen spoor van kunstmatig aange
legde verdedigingswerken ontdekte, terwijl
latere berichten, zelfs tot December 1904,
luidden, dat de Boniërs niet van plan waren
daar versterkingen aan te leggen.
Sindjai is de hoofdplaats van de afdeeling
Oosterdistricten van het Gouvernement van
Celebes en Onderhoorigheden en als zoodanig
de standplaats van den assistent-resident van
die afdeeling. Do plaats Sindjai ligt dicht
bi' do Z.O.-punt van Boni, iets ten Zuiden
van onzen post Ba-lang Nipa.
Uit het telegram volgt verder, dat de be
volking van Noord-Boni den strijd -1 moe is,
hetgeen weer zou bevestigen het gerucht, dat
de bevolking niet erg tegen ons gekant is.
Tot nu toe lijkt de expeditie tegen Boni
veel op een zegetocht, maar over den verde
ren loop is niet veel te zeggen, daar het
aanvankelijk zich niet verzetten zeer goed
een list van de Boniërs kan zijn om ons
verder het land in te lokken, om dan het
afmattende optreden tegen onze transporten
enz. te beginnen. Dit moeten we echter
afwachten Hot- zal niet lang meer duren
of de compagnie maréchaussee komt aan het
woord om den ouden vorst op te sporen en
to arresteeren."
De Staatscourant van Dinsdag 8 Aug.
bevat de volgende Kon. besluiten
benoemd tot ridder in do orde van Oranje-
Nassau H. A. Banning, letterkundige te
Vucht;
met ingang van 1 October 1905 is eervol
ontslag uit 's Rijks dienst verleend aan den
adjunct-commies bij den Pensioenraad voor
burgerlijke ambtenaren F. A. Ebbiuga Wub-
ben.
H. M. de Koningin-Moeder woonde
Zondagvoormiddag de godsdienstoefening bij
i de kerk te Baara, onder gehoor van dr
Schuller tot Peursem, pred. te Amsterdam.
H M. de Kouingm-Moeder zal op 10
Augustus 'snam. 1 uur 13 min. to Zutphen
aankomen en ten 4 uur 52 vandaar vertrek
ken.
Onlangs hebben de kleine landbou
wers in den omtrek van Coevordcn door en
hevigen hagelslag al hun koren en andere
vruchten verloren. Ten behoeve van deze
lieden heeft de burgemeester dier gemeente
van H. M. Koningin Emma een bedrag
van f 100 outvnngen.
Het nieuwe ministerie.
Volgens een bericht van het Haagsche
Correspondentiebureau zal het nieuwe mini
sterie als volgt zijn samengesteld.
Buitenlandsche Zaken, de gezant De Marez
van Swinder©n Justitie, professor Van Ha
mel te Amsterdam, tevens leider der algemeene
politiekBinnenlandsche Zaken, het Kamer
lid Rink; Marino, overste Cohen Stuart;
Financiën. De Meester, vice-president van den
Raad van Indië; Oorlog, generaal Staal;
Waterstaat, Handel en Nijverheid, professor
Kraus, te Delft; Landbouw en Arbeid, mr.
Veegens; Koloniën, Kamerlid mr. D. Foc'k.
Gelijk onze lezers in bovenstaand communi
qué zullen opmerken .s oen nieuw miuistene
ingesteld nl. dat van landbouw en arbeid.
Het ministerie. Omtrent de
samenstelling van het ministerie kan nader
het volgende worden medegedeeld
Prof. Van Hamel zal öf minister van Bin
nenlandsche Zaken óf van Justitie worden.
Tu het laatste geval zou de portefeuille van
Binnenlandsche Zaken kan mr. Rink wor
den opgedragen. De benoeming van jhr. De
Marees van Swinderen tot minister van Bui
tenlandsche Zaken staat nog niet vast.
Het nieuwe departement, aan het hoofd
waarvan mr. Veegens zal komen to staan,
zal den titel dragen vanDepartement van
Nijverheid" en omvatten: Landbouw, Han
del en Nijverheid en de afdeeling Arbeid
(thans bij Binnenlandsche Zaken).
Het departement, waarvan prof. Kraus
het hoofd aal zijn, zal den naam voeren van
„Departement van Waterstaat" en omvat
ten Waterstaat, Spoorwegen en Posterijen
en Telegrafie.
De aanstaande minister van Marine Cohen
Stuart is sedert eenigen tijd bevorderd tot
kapitein ter zee.
Do crisis. Van zeer "betrouwbare
zrde wordt aan het Hbld. medegedeeld, dat
liet nieuwe ministerie niet vóór Donderdag
avond in de Staatscourant zal worden ver
meld.
De heer Idcnburg zal, na zijn aftre
ding als minister weder buiten Den Haag
gaan wonen.
De minister Van Weede maakt zich geiteed
tot vertrek uit de residentie eai zal in hot na
jaar den gezantschapspost te Weenen weder
aanvaarden.
Men meldt:
Mr. De Meester, vice-president van den.
Raad van Indië, is voornemens einde dezer
maand van verlof naar Batavia terug te
keeren. (Men zie echter liet bericht in dit
blad- over het nieuwe ministerie).
De Buitenhof-crisis. De Nieuwe
Courant schrijft-:
„Tot- de door ons uit Het Vaderland over
genomen mcdedeelingen onder het opschrift
„Dc historie der Buitenhof-crisis'' behoort ook
deze, dat verleden jaar door onze regeering
tot alle Europeesche en eenige niet-Europee-
sohe mogendheden een belangrijk diplomatiek
voorstel zou zijn gericht, dat later, toen het
bleek op een vergissing te berusten, moest
worden ingetrokken, nadat het roods door
enkele mogendheden met veel bijval was aan
genomen. „Een uitermate lastig geval,
werd verder gezegd waarbij de regeering
zich gedwongen zag het advies van een ge
leerde in volken reek tel ij-ke zaken in te win
nen. Naar men zegt heeft prof. Asser toen
de regeering uit die groote moeiclijklieid
gered."
De heer mr. Asser deelt ons, naar aanlei
ding van deze laatste woorden mede, dat hem
van een geval als het hier bedoelde niets
hoegenaamd bekend is en dat hij daarover
dus ook niet is geraadpleegd."
In het Hotel de Bellevue tc 'sGra-
venhage is aangekomen luit.-kolonel Bar-
nardiston, militaire attaclié bij de Britsche
legatie aldaar.
Naar het Hbld. verneemt, is door den
minister van buitenlandsche zaken, aan dr.
Cuypers, architect der Rijksmuseumgebouwen,
de opdracht gedaan tot het maken van een
ontwerp voor een nieuw gezantschapsgebouw
ite Peking, ter vervanging van dat, hetwelk bij
de troebelen van verleden jaar door de op
standelingen werd verwoest.
Naar men aan het Vad. mededeelt, is
thans definitief besloten tot stichting van een
gebouw voor de opleiding- van adspirauten-
machinisten te Hellevoetsluis; nu zijn zij
nog gehuisvest op de Bonaire.
Een benoeming. Uit Sluis schrijft
men aan. de Nieuwe Courant
„Wij vernemen, dat onze nieuwbenoemde
burgemeester, de heer C. P I Dommisse,
behoort tot de ultra anti-revolutionaire par
tij en lid is van de Geref. kerk, waarvan
in onze gemeente zoo weinig aanhangers wor
den gevonden, dat hier zelfs geen Ger. kerk
gevonden wordt. Wanneer men nij weet, dat
bij de jongste Kamerverkiezingen in onze
gemeente 259 kiezers bun stem op linkscho
candidaten uitbrachten en slechts 80 op den
recktschen candidaat, bewijst dit voldoende
dat de benoeming van den heer Dommisse
gevoeglijk kan worden gerangschikt onder
de „partijdige benoemingen" van minister
Kuyper
De Arnh. Ct. brengt in herinnering,
dat de heer H. J. Cordes gisteren den dag
herdacht, dat hij vóór 25 jaar zitting nam als
lid van den gemeenteraad. Sedert 9 Septem
ber 1882 is de heer Cordes 'tevens wethouder
van Arnhem.
De Paus heeft benoemd tot zijn geheim
kamerheer den hoogeerw. hoer mgr. M. A.
van Crimpen, deken en pastoor te Eemnes
De heer mr. Henri van Kol te Eind
hoven, die veel gedaan heeft voor het werk
der missie onder de Katholieke Armeniërs in
Klein-Azië, is door Z. H. den Paus tot ridder
iu de orde van den H. Gregorius den Groo-
ten benoemd. Tijd.
Een verloving in de muziekwereldAli-
da Lütkemann van Amsterdam en A. D. Lo-
inan Jr. van Arnhem.
Gerard Zalsman is toegetreden als lid
van het Vocaal-kwartet, door Anna Kappel in
Frankfort opgericht. Waarschijnlijk in No
vember zal dit kwartet een tournée door ons
land maken.
Aan Zeldenrust is op zeer mooie voor
waarden een betrekking als klavierleeraar aan
het Conservatorium ite Cincinnati aangeboden.
Een kra9 oudje. De ruim 101-jar
rige Schep, te Gouda, bezocht dezer dagen
nog een paar malen het kermisterrein. Hij
aanvaardde gaarne de; uitnoodiging van den
heer Uiterwijk, om diens beignetskraam o:n-
r.en te gaan, en gebruikte daar met smaak de
voorgezette wafelen met een glas wijn.
In den leeftijd van 81 jaar overleed te
'a Gravenhage de heer IT. C. van Calcar, oud
burgemeester van Waasenaar, weduwnaar
van Elise van Calcar, wier spiritistisch tijd
schrift hij tot aan zijn dood voortzette.
- Voor het Leger des Heil s. In
de Strijdkreet" van Zaterdag jl. wordt mede
gedeeld dat de regeering niet alleen f 500 toe
lage heeft geschonken aan de landkolonie van
het Leger, doch bovendien nog eene toelage
van f 1500 voor het Tehuis voor ontslagen
gevangenen.
E n g 1 s c li-D e e n sc h-II o 11 a n d-
s c h e z o m o r -b ij e e li k o m s t. Hierover
wordt nog het volgende gemeld
Dc ontvangst Vrijdag iu Alkmaar heeft dc
gastvrijheid van Noord-Holland bijzonder
laten uitkomen. Van het station, waar de
heer en mevrouw Andriessen eoi mej. Umbér
d i deelnemers opwachtten, ging tocht aan
stonds naar de bekende kaasmarkt. In vier
kante lage liooptn lagen hier de kazen opge
sp ld, nagenoeg in den vorm van tulpen bed
den, maar vreemdsoortig, met sterk glimmen
de oranje-gele bollen zoo groot als kanon
kogels, versierd. Daar tusschen manoeuvreer
den in koddige haast de dragers in witte pak
ken, witte mouwen met blauwe hoeden of
gele hoeden, met groene hoeden of roodc hoe
den, die allen aan over de schouders ge
kruiste zeelen van stevig, zwart leer zware
berries met groote stapel kaas voortsleepten.
Daar is voor vreemden en zelfs voor Neder
landers, die eene kaasmarkt te Alkmaar voor
het eerst aanschouwen, iets buitengewoon ty
pisch en vroolijks in dit drukke oud-Hol-
landscho gedoe Natuurlijk was menigeen in
stomme verbazing over zooveel kaas. Onder-
wijl speelde de toren bet Duiteche volkslied,
waarop de zanglustige Denen op het midden
van de volle markt, tusschen boereu en kazen
en toeschouwers in, uit volle borst aanstonds
moe instemden. Het Engelsche en het Neder-
landsche volkslied .peelden zich alléén hoog
in do lucht af. Nadat men voldoende had ge
noten van do schoone waag en anderen pronk
van bouwstijl als: „de Schapjes" werd de in
wendige mensch versterkt. In de keurig met
de drie vlaggen getooide hotelzaal bracht een
der Denen in het. Engelsch hulde aan Alema-
ria Vixtrix, waarop namens Alkmaar, op ver
zoek van den lieer Andriessen, mejuffrouw
Meyboom in het Deensch bedankte. Des mid
dags werd getramd naar Bergen, waar de heer
en mevr. van Rccnen en mej. van Reen en het
gezelschap uitstekend voorlichtten. Kerk,
stadhuis en museum werden bezichtigd. Daar
na ging de tocht naar dc boerderij en kaas
makerij „De Franschman," waarvoor een
twintigtal rijtuigen ter beschikking waren
gesteld door den heer en mevr. van Reenen,
die zelf deelnamen aan dezen tocht. Van dc
boerderij werd gewandeld door het duin tot
de hoogten waar het eerste tipje van dc
blauwe zee in het verre verschiet zichtbaai
werd. Hier werd een oogenblik genist en
dar op de terugtocht aanvaard naar „De
Franschman". waar de rijtuigen inmiddels
■"--ren blijven wachten. Toen de gasten op
nieuw gezeten waren, ging de rit langs het
Russisch monument, naar het „Vrouwtje aan
Duin," waar een echt landelijk maal van
eieren, ham met sla en panjiekcek na, werd
genuttigd. Voor den maaltijd werden de hee-
e" mevrouw van Reenen bij het afrijden har
telijk bedankt met een driewerf hurra, waar
aan de Denen hun krachtig „wad, wad, wad"
toevoegden. Voor speeches aan dien maaltijd
was geen tijd, want een groot half uur later
moest alweer worden opgebroken en gewan
deld naar het punt, waar de tram naar Alk-
naar afrijdt. Daar wachtte het Kamerlid, do
heer van Forecst, die des morgens ook aan dc
lunch had deelgenomen, de gasten wederom
met rijtuigen op, welke voor een rit, o a.
la igs Heiloo, door de Ver. tot bev. van het
Vreemdelingenverkeer te Alkmaar werden
aangeboden. De boschrijke streek en do
pracht van het open veld, bij zonsondergang
zoo echt Hollandsch, deden menigmaal een
roep van verbazing ontstaan, en het genot
van zoo tal van indrukken op dezen dag vond
wel uiting in do woorden door den beer
Char1 -ton, een Engclscliman, uitgesproken
aan het station, en de hulde aan den heer
vanForeest en Alkmaar. De heer Foreest
antwoordde, waarna de trugtoebt naar Am
sterdam per trein werd aanvaard.
Aan de rede over Spinoza, Zaterdag door
den heer Hugenlioltz gehouden, is het vol
gende ontleend
„Spr. gaf vooreerst een schets van ons land
als bakermat der vrijheid in de 17e eeuw.
De heer Hugenlioltz gaf een levendige
schets van de geloofsvervolging der Joelen
in rtugal, hun vestiging in Nederland, in
het bijzonder in Amsterdam, niet ten on
rechte toen reeds „Eelentliropolis" geheeten.
u. noemde o. a. Rabbi Menasse ben Israel,
door Rembraaidt vereeuwigd, als de leermees
ter van Beruch Spinoza (of d'Espinoza), die
geboren werd 42 Nov. 1632. Spr. gaf aan de
hand van Pollock en Freudenthal een korte
sc'. ets van Spinoza's leven, van zijn opleiding
in Talmut-Thorascbool, zijn betrekking tot
leeraar dr. Van de Ende en van zijn verzet
tegen de orthodoxe leerstellingenhij schil
derde de vervolging waaraan Spinoza bloot
stond, de banvloek die over hem w.rd uitge
sproken en ten slotte zijn vertrek uit Amster
dam.
Vervolgens stond de heer Hugenlioltz stil
bij d^ verhouding tusschen Spinoza ca Descar-
t Evenzoo die tot Girdauo Bruno en zijn
bekendheid met Huijgens en Leibnitz. Do
wijsgeer woonde eerst te Ou wei-kerk bij Am
sterdam, later te Rijnsburg bij Leiden Hier
1< 'fde hii van 1660 tot 1664 en vond er ccn
bestaan in het slijpen van lenzen voor opti
sche instrumenten. Later woonde hij. naar
men weet, zes jaren te Voorburg en vervol
gens in Den Haag, op de Stille Veerkade,
later op de Paviljoensgracht nabij de plaats,
--aar in 1877 zijn standbeeld verrees.
Spr. vertelde hoe Spinoza in 1673 een leer
stoel werd aangeboden te Heidelberg en op
Ike wijze hij dit aanbod afwees, omdat het
een vdrzaking ware geweest van zijn beginse
len. Voorts gaf de redenaar mededecling over
Spinoza's betrekking tot Jokan De Witt en
;i reis naar Utrecht voor ccn onderhoud
mot Condc, waarbij hij gevaar liep als spion
te worden gearresteerd.
Na deze levensschets van den wijsgeer, hie«r
slechts v?V"j aangestipt, gaf dc heer Hugen-
holtz een korte karakteristiek van zijn wijs
gierig ste';- 1 en van zijn beide voornaamste
werken „Het Godgeleerd Staatkundig Ver-
toog" c de „Ethica." Spr. legde
druk op den invloed van Spinoza
v Ijheid der gedachte, gelijik reeds door
werd erkend. De man, die door zijn vijanl
een atheïst en een ongeloovige werd geuoe®
v. .3 in werkelijkheid een vroom en geloo
karakter in den lioogsteui zin van het woot
We zien in hem een zeldzame vereenigj
van buitengewone denkkracht en ijzeren i
met kinderlijke onschuld en goedheid, vi
mannelijke grootheid met uiterste beschj
denheid, van ontzagwekkende kennis mot
nialo s4 ppingskracht.
Aan het eind van deze doorwerkte va
dracht brachten achtereenvolgens twee
gelachen den spreker warme hulde. Het wak
Rov. Cawtrey uit Sheffield en de heer Tlioj
son uit Londen, die in herinnering bracht fc
in hetzelfde jaar, waarin Spinoza werd s
boren, in 1632, te Sommorset in Engel a-
eon man bet levenslicht aanschouwde, i
c /'.neons aan de eeuwen heeft gewerkt,
weten John Locke.
Stoffige kogelflesclije
Het tijdschrift De Volksgezondheid vest
de aandacht op de verregaande aohteloosfl
om kogelfleschjes in allerlei stof .n in <-
onzuivere atmosfeer te laten staan.
Langs stoffige wegen worden de fle:
vervoerd in open manden en in pakhuis
worden rij vaak langen tijd bewaard of
lokalen waar de dampkring door rook
vuilen damp verontreinigd wordt.
Het kan niet anders of er moet zit
reeds na korten tijd dikwijls, een laag v*
en stof afzetten op het kogeltje, waarnie.
de opening van ieder flesohje is afgesloten
bij het openen valt dit naar baneden inb
voclit en het laagje stof wordt afgespoeld i
vermengd zich met de vloeistof.
Nu. er de aandacht op gevestigd is. zulU
de fabrikanten in bun eigen belang yrel v
ken naar middelen om aan deze onhebl
lijlfcheid een einde te maken. In de eert
plaats kan meer zorg gewijd worden aan K
vervoer en aan het bewaren der fleschj
doch misschien ook is het mogelijk hals
af te sluiten met een eenvoudig kapeeffl
van perkamentpapier of iets dergelijks.
Bevende huizen. De heer Hen
Keijermans Jr. acht de hypothese, dat b
beven van huizen te Scneveningen wore
veroorzaakt door de electrisohe centrale, o.
houdbaar.
Als men haar aannemelijk had willen m
ken, zoo schrijft hij in het Hbld., had n
die Centrale oen paar uur step kunnen
ten. Men heeft dit niet gedaan, omdat m
wist, dat die Centrale reeds in Juni van 1>:
vorige jaar lijn 9 in beweging bracht, en or
dat de klachten eerst sinds 'n maand of dn
gerezen zijn. Ik voor mij, ben innig ove
tuigd dat deze beving met vloed en eb tk
zee in verband staat.
Telkens, bij vloed vooral, meen ik de bevit
gen sterker waar te nemen. Zoo bijv. was C
Donderdagnacht jl. te drie uur, bij absolut
rust in 't dorp, een zeer waarneembar
schommeling. Men hoeft den zandbeden,
vlak aan zee, waarschijnlijk te zwaar belast
ook door don zwaren strandmuur, die mogt;
lijk een dam is togen het grondwater, da
zieli gevormd hoeft. Men heeft- daar in vree
ger jaren niets van gemerkt, zooals het- mes
gaat met nadeeli-ge gevolgen, die zich nie
dadelijk openbaren. Er is iets bijgekomen. J
Iets, dat meer harmonieert met de be wé
ging der huizen, meer met het begin de
klachten, dan de hypothese der Centrale
Ik bedoel de opening van de vluchthaven
die de duinenreeks heeft verbroken, en dj
roering van v7oed en eb sterker het land id
dringt. Dit is alles livnothese van 'n leek, dis
z'n gezond verstand gebruikt. Maar dio lec
ken-hypothese, die niet gegeven zou behoe
ven to worden, als zij vroeger haddon gespro;
ken voor wie sproken plicht is. verklaart be
ter. 'n beweging op groote schaal, beter
scheuren van muren, beter 't stutten vai
daken, dan wat wij er over hebben lioores
verluiden. Blijkens het mij gebracht bezoeè
van den gemeente-werkman, was er tot 31
Juli geen sprake van ernstige en wetenschap,
pelijke studie, nam men de uren van eb er
vloed niet waar
Met het bovenstaande komt echter geheel
niet overeen hetgeen een werktuigkundig inj
genieur aan de „N. Ct." mededeelt. Hij
schrijft, dat hij er het bekende werk ,.ilu
Steam Engine" van den En gelachen ingenieur
Perry op nageslagen heeft. Daaruit blij let-, da?
een dergelijk trillen van huizen in Engel*, re
reeas zoo algemeen bekend is, dat de rechter t
„anuisauce" verklaard heeft, en ook dat men
tot nu toe gemeend lieeft dergelijke gevallen
te moeten toeschrijven aan de werking van
machines. In dat zelfde werk wordt gecon-j
stateerd, dat bet trillen zich slechts mede
deelt aan gelijkgestemde voorwerpen, evenals
een stemvork slechts een gelijk gestemde ditffl
in medefcrilling brengt en de trillingen van
een piano zich vaak inededeclen aan gelijk-}
gestemde glazen of metalen voorwerpen in
hetzelfde vertrek. Zoo kan ook de verklaring
zijn, dat een huis in de Van Blankenburg-
straat of in de Obrechtstraat medetrilt-, om
dat hefc denzelfden trillingstijd heeft als de
trillingsbron, terwijl de anders gestemde!
buurman van het huis niet de minste bcwe-j
ging gevoelt.
Van een te 's Gravenhage wonend werk-i
tuigkündig student der Technische Hooge-
school te Delft ontving de „N. Ct." het vol-i
gend schrijven
De volgende resultaten, van waarnemingen,1
verkregen zoowel op den Badhuisweg, in de
Rotterdamscbe straat en in de Keizerstraat
te Scbeveningen, als in de Van Blankenburg-
straat op Duinoord, wijzen er beslist op, dat
dc traagheidswerkingen in de zware gasma-
chines der Electrische Centrale te Scbeve
ningen de oorzaak zijn van het hinderlijke
beven" van sommige huizen
1. Des nachts houden de merkbare schom
melingen op, en wel nauwkeurig op hetzelfde
oogenblik, dat de laatste machines stopgezet
worden.
2. Het aantal schommelingen stemt overal
volkomen overeen met het aantal omwente
lingen der machines (ongeveer 155 per mi-
uuufc). 1
3. De schommelingen nemen in hevigheid-
toe naarmate meer machines loopen.
4. Loopen bv. twee machines, dan is zeer
duidelijk het samenwerken dezer twee machi
nes te bespreuren. Vcrkeeren ze bijv. vier
keer per minuut in dezelfde phase, dan neemt
men in de betrokken perceelen ook vier keer
per i
schor
Zo
in dc
1 K.
de s<
teere
het
tralc
O
mee
opst
ZO.
ste i
een
Nee
con
tc.:
wee
hij
par
tui
uit
lie!
2 c
eet
Dr
