KOLONIËN.
"BINNENLAND.
s *v*-T.w xan**
steld, zoodat do boidc groote steden, Mar
seille en Milaan, in dezelfde buurt van
Europa gelegen, tegen elkaar zullen moeten
concur ree ren in 1906, wanneer niet een van
beide de ander voor wil laten gaan. Wie zal
moeten wijken. Milaan heeft al eens een jaar
uitgesteld, maar Marseille leefde al eenige
jaren in het vooruitzicht van de tentoon
stelling van 1906 en heeft zich daarop voor
bereid. Milaan had, toen het de tentoonstel
ling in 1905 over liet gaan, rekening moeten
houden met de plannen van Marseille en
niet het jaar kiezen dat voor Marseille was
vastgesteld.
vDe Israëliet isclie inwoners va-n New-
Y«rk hebben met een feest, hetwelk door
3000 mcnschen werd bijgewoond, den 250en
verjaardag der eerste vestiging van Israëlie
ten to New-York gevierd
President Roosevelt zond hun voorzitter
Schift een telegram van gelukwensching. met-
de bijvoeging, dat hij met het oog op de
Jodenvervolgingen in Rusland zich daartoe
gedrongen gevoelde
Voor die vervolgd© stamgenooton in Rus
land i> in Amerika reeds een miliioen dol
lars bijeen.
vEen telegram uit Keulen meld» drt
Zaterdag bij het station Werdohl twe-ï goe
derentreinen op elkaar zijn gelooptm l>o
machinist werd gedood, een re mme' g*k.v*'si
en 25 wagens zijn vernield.
OOST-INDIË.
Dc correspondent te Batavia van het
Hbld. seint
,,De assistent-resident Coenen zal resident
van Banka worden. De waarnemend direc
teur van onderwijs, eeredienst en nijverheid,
mr. J. G. Pott, tevens hoofdambtenaar voor
do mijnwetgeving, gaat met den heer Coe
nen en kapitein Colijn naar Banka."
Het blad teekent hierbij aan
,,Het bovenstaande staat natuurlijk in
verband met den toestand op Banka, welke
nog kort geleden bij de behandeling der In
dische begrooting in de Kamer herhaalde
lijk ter sprake is gebracht. Mr. J. G. Pott,
hoofdambtenaar voor de mijnwetgeving in
Ned.-Indië, die in de plaats van mr. Aben-
danon (thans met verlof in het moederland)
aan het hoofd staat van het Departement
van O. E. en N., heeft zich vooral bekend
gemaakt door het ontwerp eener ordonnan
tie ter uitvoering van de Indische Mijnwet.
Hij is zeker de aangewezen man voor een
onderzoek als thans aan hem met den be
kenden kapitein H. Colijn is opgedragen.
Laatstgenoemde was kort geleden, na zij a
opdracht in Sumatra's Oostkust, weder bij
een bataljon ingedeeld.
Resident van Banka was sinds 10 Mei 1902
de heer H. van der Wolk.
De heer W. J. Coenen was tot heden
assistent-resident van Tanah Datar, stand
plaats Fort van de Capellcn (Padangsche
Bovenlanden).
De Staatscourant van Dinsdag 5
December, bevat de volgende Koninklijke
besluiten
eervol ontslagen als consul van Nederland
to Freetown (Sierra Leone) J. Walsh
de gezantschapssecretaris 2e klasse te
Washington E. Baron van Tuyll van Seroos-
kerken is benoemd tot gezantschapssecre
taris 2e klasse in algemeenen dienst
overgeplaatst in rang naar V ashington
de gezantschapssecretaris le klasso te St. Pe
tersburg mr. R. Roijaards; idem naar St.
Petersburg, jhr. mr. A. van der Goes, ge
zantschapssecretaris le klasse to Brussel, tij
delijk gedetacheerd to Rome; iHem naai
Brusse. mr. C. Crommelin, gezantschaps
secretaris 2o klasse to Rome, thans tijdelijk
to Brusselbenoemd tot gezantschapssecre
taris 2o klasse te Rome jhr. P. Melvill van
Carnbee, thans gezantschapssecretaris in al
gemeenen dienst;
benoemd tot ridder ;n do Oranje Nassau-
orde do katholieke geestelijke W. van ÜaArs.
directeur van het Sint Elisabeth-Gatshuis op
Curasao;
benoemd tot burgemeester van Oorle, A.
van den Heny on tot burgemeester van Kat-
tendijko J. Veltman;
op verzoek eervol ontslagen met den rang
hoofdcommies A. Ilekker, commies aan het
departement van Oorlog;
op vorzoek eervol ontslagen met pensioen
do ritmeester der cavalerie op non-activiteit
E. Völcker.
Door H. M. do Koningin en Z. K. H.
don Prins word Zondag een rijtoer gemaakt
door Apeldoorn, Loo, Wiesel en Hoogsoereu,
waarbij II. M. zelf do twee schimmels mende.
Dr. Roeasingh, lijfarts van H. M. de
Koningin, arrivccxie Zaterdag ten paleize en
vertrok Zondag weder.
Zaterdag had onder Kerschoten en
Wcuum eene jachtpartij plaats waaraan, be
halve door do dd. hof dignitarissen, word deel
genomen door de heeien jhr. llaersma do
Witt, jhr. Van de Wijok, ordonnans-officier,
Tutein Nolthoniir*. rentmeester van bet. kroon
domein. Van Steijm, intendant, en Loudon,
jagermees ter.
De gowone audiënties van de ministers
van waterstaat, landbouw, justitie, oorlog,
financiën, marine cn koloniën zullen deze
week niet plaats hebben.
Do minister van financiën maakt be
kend, dat op 2 December 1905 bij betaal
meesters in kas was f 4.308.085.63J. en dat
op denzelfdeu dag door do Noderlaudsche
Bank, ingevolge art. 1 Ibis van baar octrooi,
aan 's lands kas een voorschot was virstrekti
ten bedrage van f3.312.768.93.
De Minister van Binnenlandsche Za
ken heeft een schrijven gericht aan Ged.
Staten, dio dit op hun beurt ter kennis
van den Gemeenteraad van 's Gravenhagen
brengen, waarin hij verklaart bezwaar te
hebben tegen dat deel van de onlangs dcor
een Raad gewijzigde verordening met betrek
kirg tot de Bank van Leenig, waarbij de
tijd gedurendo welke de panden bewaard
moeten worden alvorens te worden verkocht,
op minder dan 14 maanden is gestold (na
melijk op 12 maanden).
Dc Minister steunt daarbij op art. 34, 2e
lid van het kon besluit van 31 October 1826,
no. 132, waarbij dien termijn op niet min
der dan 14 maanden is gesteld.
Om aan dit bezwaar des Ministers te go-
moet te komen, stellen B. en W. voor den
termijn nu als vroeger op 15 maanden te
stellen.
Haagsche Raad. In de gisteren
gehouden vergadering van don gemeenteraad
van 's Gravenhage word o. n. ter fcaiel ge
bracht eeno mededeeling van B. en W. dat
zij C. P. Vrugt, wegens het zonder voorken
nis verlaten van zijne betrekking, hebben
ontslagen als commies ter gemeente-secretarie,
met ingang van 10 November jl., met dien
verstande, dat omtrent de vraag of dit ont
slag al dan niet eervol kaai worden verleend,
zal worden beslist, zoodra het aan den con
troleur der gemcentefinanc-iën opgedragen on
derzoek beëindigd zal zijn.
De heer Bodaan meende dat er genoeg
zame redenen waren om reeds nu clat ont
slag niet eervol te geven, omdat B. en W.
speciaal de wethouder van onderwijs door
hem zijn misleid.
De burgemeester herinnerde echter
aan het Bijbelwoord Oordeelt niet, opdat
gij niet geoordeeld wordt".
De Bouwverordening werd na tweede de-
zing goedgekeurd.
In behandeling kwam een verordening om
trent de subaidieering van het toeedcht op
bijzondere bewaarscholen, waarmede de raad
niet. gereed kwam
Bepaald werd, dat de Gemeentelijke Ar-
beids/benrs den len Januari a. s. in werking
zal treden.
Voortaan zullen, krachtens wijziging van 't
Reglement van Orde voor den Raad, de ro-
tulen niet meer behoeven te worden n
zij zullen vóór de \ergadering ter lezing wor
den gelegd.
B. en W. van 's Gravenhage praeadvi-
seeren ongunstig op het verzoek van het R
K. Parochiaal armbestuur om een subsidie
(neerkomende op een bedrag van f 15000)
tot dekking van het tekort.
Bestaat uit wettelijk oogpunt tegen inwil
liging van het verzoek geen bezwaar, B. en
\V. achten het principieel niet aanbevelens
waardig, dat de meerdere bemoeiing, welke
de uitbreiding der stad ook ten aanzien van
het vraagstuk der armenverzorging voor de
gemeente zal medebrengen, zich zal openba
ren in den vorm van een subsidie aan de
diaconieën. Van het toestaan van dit ver
zoek zou het gevolg zijn dat aan verzoeken
van andere diaconiën evenzeer gevolg zou
moeten worden gegeven, terwijl B. en W.
voorzien, dat bij subsidieering van gemeente
wege, de offervaardigheid van de leden der
verschillende gezindten aanzienlijk zal ver
minderen.
Gemeentel ij ke Risic o-v e r-
eeniging. De heeren mr. I. A. van
Roven, burgemeester van Zwolle, K.
J A. G. Collot d'Essury, burgemees
ter van Hontenisse, en Ubbo Wilkens
wethouder van Yeendara, hebben de
burgemeesters, die instemming betuig
den met de oprichting eener Gemeente
lijke Risico-Vereeniging ter zake van de ver
zekering voortvloeiende uit de Ongevallen
wet 1901, uitgenoodigd ^ot het bijwonen
eener op 9 December te Amsterdam te hou
den vergadering.
Die hoeren deelen daarbij mede dat zij
met, het bijeenroepen dezer vergadering hun
taak als comité van initiatief als geëindigd
beschouwen en zij dus in die vergadering de
gelegenheid zullen geven tot het benoemen
van een comité van uitvoering uit de daar
aanwezige leden der dagelijksche besturen.
Bij deze oproeping is gevoegd een exem
plaar der concept-statuten, zoo mogelijk in
diezelfde vergadering te behandelen en vast
te stellen, wat dit laatste betreft behoudens
nadero goodkeuring der verschillende ge
meenteraden N. R. Ct.
De gemeenteraad van Zaandam heeft
besloten de jaarwedde van den burgemeester
met f 500 te verhoogen en te brengen op
f 3000 en dc jaarwedde van den secretaris
to verhoogen met f 300 en te brengen op
f 2800.
De raad der gemeente Sappemeer be
noemde met 9 van de 15 stemmen tot direc
teur der gemeente-gasfabriek den heer S.
J Rummel te Schoonhoven.
De éta-major van het eerstdaags naar
Oost-Indië te vertrekken pantserdekschip
„Koningin Wilhelmina der Nederlanden",
liggende in de marinehaven van het Nieu-
wedicp, bestaat uitkapt. ter zoo H. Bac
ker, commandant; kapt. luit. ter zee jhr.
H. L. Wichere, eerste-officierluit. ter zee
le kl. P. Sodenkamp en J. B. M. ten
Bosch; luit. ter zee 2e kl. M. W. Schaly,
C L. Schepp, H. M. Manikus, H. C. Lou-
wersc cn F A. Buddinghadelborsten le
klasse A. J. W. van Anrooij, J. M. de
Eooij, J van Roede, H. Keijser, H. A. Gre-
gorij, H. IJssel de Schepper, L. J. R. de
Chateleux, C. baron de Vos van Steenwijk
en A. G. Canter Cramers; off. van gez. le
kl. F. Bennik; idem 2e kl. A. G. Theunisse;
officier van admin, le klasse J. F. de Hart;
adj.-adm. A. J. Teljer en H. G. Gerdes.
Het maclnnekamerpersoneel bestaat uit:
off.-mach. le kl. B. H. Harinck, chef der
machinekamer; idem 2e klasse H. J. W.
Grimberg; hoofdmachinisten H. C. But en
P. H. de Carpentiermachinisten J. J. van
Wijk, W. A. Swart, G. C. Carrière, G. J.
van Donk, A. C. Dat, en R. C. de Bruijn;
adj.-mach. A. J. M.- Blom, C. A. v. d.
Steen en H. J. Oldemans. (Vad.)
Eet nieuwgebouwde pantocrschip M.
U. Tromp, dat een.ge dagen geledon ter ree-
de van Texel met gunstig gevolg pnoefst >f»m-
de, is thans ook gereed gekomen mot do be
proeving der batterij en van de lancoer-in-
richtingen, dio eveneens aan de gestelde
eischen hebben voldaan. Het schip zal eerst
daags van Nieuwediep naar 's Rijks erf te
Amsterdam terugkeeren, ten einde daar '-er-
de- voor den dicust te worden afgewertt.
Decoratie. Met een enkel woord
is reeds medegedeeld dat j.l. Donderdag te
's Gravenhage op plechtige wijze zijn uitge
reikt de cere-sabel aan den eerste luitenant
dor infanterie van het O.-I. leger Van Ges-
selen Verschuir, en de ridderkruisen der Mi
litaire Wilirasorde aan den eerste luitenant
der artillorie Cramwinckel en den gep. on
der-luitenant Lutke Schipholt, beiden mede
van ebt O.-I. leger Eij die gelegenheid gaf
generaal Van der Goes een overzicht van de
feiten waardoor die onderscheidingen waren
verdiend.
Omtrent den eerste-luitenaut der infante
rie van het leger in Ned.-Indië Van Gesseler
Verschuir vermeldde de generaal het vol
gende
Het beschieten van onze versterking in
Sigli en van de treinen naar Padang Tidji,
alsmede het beschadigen van de baan door
benden van Pang Andah en Tenghoe Moe-
da Dawat, waarvan vooral de eerstgenoemde
als dapper bekend stond, maakten het nood-
zakelijk deze bendehoofden, zoo mogelijk, on
schadelijk te maken.
Pogingen daartoe aangewend hadden aan
vankelijk geen succes, maar toen de luite
nant Van Gesseler verschuir met deze taak
werd bolast, wist hij door zijn beleidvol,
doortastend en onverschrokken optreden als
patrouille-commandant in het Noorden en
Noordwesten der Pedië-vallei te verkrijgen
lo. dat in Januari 1904 17 vijanden met 1
achterlaad-, 7 voorlaadgeweren en 1 revolver
in onze handen vielen en de wapensmederij
van Tengkoe Tjot Tjitjam werd opgeruimd
2o. dat in het gevecht op den 26 en Juni
d. a. v. aan de benden van Pang Andah en
Nja Madoe Dawot, die zich in een tweetal
woningen hardnekkig verdedigden, een ver
lies van 8 dooden, 5 achterlaadgeweren en
een voorlaadgeweer, veel munitie en blanke
wapens werd toegebracht;
3o. dat de beruchte en om hunne dapper
heid bekende bendehoofden Pang Andah en
Nja Madoe Dawöt in het gevecht van 3 Juli
1904 werden neergelegd en hunne benden
gedeeltelijk vernietigd werden, negen doo
den, 11 achterlaad- en 7 voorlaadgeweren, 1
revolver, veel munitie en blanke wapens op
het gevechtsveld achterlatende.
Omtrent den le-luiteuant der art. H.
Cramwinckel deelde de generaal het volgen
de mede
Bij den aanval op en de vermeestering van
de zwaar versterkte en hardnekkig verdedigd
wordende kampong Doesoen Baroe (Poelan
Tengah) in het landschap Korintji op den
9eu Augustus 1903 heeft hij als comman
dant eener sectie onbespannen berggeschut
door moed en voortvarendheid uitgeblonken.
Wetende, dat dezelfde troepen eenige we
ken te voren bij een aanval op dezelfde kam
pong teruggeslagen waren, begreep luitenant
Cramwinckel, die, niettegenstaande hij met
zijn sectie een moeilijk oogenblik doormaak
te, wegens het onklaar raken van een der
stukken, en in weerwil daarvan toch nog de
noodige aandacht bleef wijden aan de aan
vallende infanterie, waarbij reeds eenige wei
feling ontstond, dat alleen daadwerkelij
ke, krachtige en snelle hulp hier kou red
den.
Met het eenige nog bruikbare stuk rukte
hij om eigen troepen niet te treffen in
de voorste linie op, en wist door een zeer
snel afgegeven schot, welks richting persoon
lijk door hem werd nagegaan, het vuur des
vijands tot zwijgen te brengen, doordien het
projectiel goed insloeg.
De infanterie herstelde zich toen en drong,
gebruik makende van de in de versperriugen
en den wal door het artillerievuur aange
richte schade5 de versterking binnen.
Door een en ander heeft hij veel bijgjirar-
gec tot het verkrijgen van een groot succes
Het volgend© werd medegedeeld omtrent
den gepensionneerden onder-luitenant der
infanterio van het leger in Ned.-Indic II.
Lutke Schipholt.
Op den 4en Augustus 1902 rukte een pa
trouille ter sterkte van één groep, ouder
commando van voornoemden onder-luitenaut
uit om de tusschen het bivak Lajoeëng Meu-
laboh verbroken telefonische gemeens» hap
zoo mogelijk te herstellen.
Bij een plotselingen klewang-aanval door
Atjehers wist Lutke Schipholt moedig stand
te houden en zijn manschappen aan te voe
ren en zoodoende een begin van weifeling bij
hen te onderdrukken, waardoor zijne pa
trouille er in slaagde de aanvallers niet al
leen af te slaan, maar zelfs 7 ervan near to
leggen, daarbij een donderbus en blanke wa
pens buit makende.
Voorts wist hij, alhoewel zelf gewond zijn
de (ten gevolge waarvan hij voor den mili
tairen dienst ongeschikt verklaard is), met
eenige fuseliers de vluchtende Atjehers to
achtervolgen, met het resultaat, dat -wee
onzer geweren, van gewonden afkomstig die
den vijand reeds in de handen waren g-ïval
len, weder teruggenomen werden, bij veVo
gelegenheid nog twee Atjehers werden neer
gelegd.
Hebbende hij overigens zijn patrouille, die
ook na het gevecht in een zeer hachelijken
toestand verkeerde, op beleidvolle wijze uit
het gevaar gebracht.
Naar men verneemt, zullen le heeren
K de Boor Czn., eu A. S. Talma, beiden lij
den van de Tweede Kamer der Staten Gene
raal, door de Centrale oommissie voor -lo
statistiek voorgedragen worden ter vervul
ling van de vacature, in laatstgenoemd col
lege ontstaan door het bedanken vaa baron
Van Dedom.
In eene plechtige openbare zitting van
het gerechtshof te 's Gravenhage, die door
eenige dames, vele leden van de reentirlijke
macht en leden der balie werd bijgewoon I,
is gisterenmiddag jhr. mr. R. O. van Hol
the tot Echten geïnstalleerd als ravdsheor
in bovengenoemd ooilege.
Naar het „Weekblad van liet Recht'
verneemt, hebben zich voor de vacabi.e va'i
rechter in de arr.-rechtbank te 's Gra"<mliag?
tot dusver slechts drie sollicitanten aange
meld.
Voor den buitengewonen dienst en de
oorrespondentïo langs de dijken, gedurende
ijsgang en hoog opperwater op de rivieren',
alsmede voor den dienst der ijsopruinxiug in
de groote rivieren, in den winter van 1905
op 1906, zullen worden gestationneerd te:
's Gravenhage, Gorinchem of elder?: R. O.
van Manen, inspecteur-gene raaiD. A. van
Hoyst, ingenieurJ. G. Soeter, bureelamb-
te naar.
LekVinnenG. Redeker, adjunct-inge
nieur; P. B. Sips, opzichter
NieuwpoortL M. Korevaar, opzichter.
Schoonhoven A. Ph. K D. van Malsen,
tijdelijk adjunct-ingenieur; M. in 't Hout,
opzichter.
KrimpenE. Ouweneel, bakenmeester.
Merwode 's Gravenhage, Gorinchem of
elders: J. W. Welcker, hoofdingenieur-direc
teur D. C. F. Linckcrs, bureelambtenaar.
Gorinchem A. E. Kempees, ingenieur;
A. T de Groot, idemJ. de Vries, opzichter;
J. F. Huffermau, bureelambtenaar
AsperenF. Westhoeve, adjunct-opzichter.
Hardir.xveld A. van Wilsifm, bakenmoes-
ter.
SliedrechtH. de Kiewit, opzichter.
DordrechtA- Kooreman. opzichter.
Alblasserdam J. Sizoo, opzichter.
Voor den dienst der ijsopruiming in de
groote rivieren
's Gravenhage of elaers langs de riveiren
C. B. Schuurman, hoofingenieur-directeur
H. van Oordt, ingenieur.
Dordrecht of elders langs de Merwede en
Dorditsche waterwegen
W. A. M. van den Thoorn, ingenieur M.
C. E. Bongaerts. ingenieur; J. C. Scherp,
ingenieur; W. F. A. Jiagebhorn, opzichter;
W. J. L. Chevalier, adjunct-opzichterW.
Vogelzang, bureel-ambtenaarJ. Hubrogtse,
adj u net-opzichterK. H. van den Berge, ba-
ktnme. .der; A. C- Geerlof, idem; T. M. Po
lak, idem.
Te Leeuwarden werd in een vergade
ring van de commissie ter bevordering van
de belangen der Zuiderzeevisscherij onder
meer besloten, dat de vergadering ter be
spreking van het wetsontwerp op de vissche-
rij en tot oprichting van eene groote vis-
schersvereeniging gehouden zal worden op
Woensdag 27 Dec. a.s. te Amsterdam.
Een oude getrouwe. Te Eindho
ven overleed dezer dagen een 90-jarige dienst
bode, die 70 jaren achtereen in een en do-
zelfde familie heeft gediend.
Voor de Russische slacht
offers. Door de federatie Amsterdam der
S. D. A. P. is een commissie gevormd, zich
ten doel stelende een fancyfair te organise"
reu ten voordeele van de Russische slacnt-
offers.
Legaten. Door wijtfen den heer C.
Vf. graaf van Limburg Stirum zijn de vol
gende legaten vermaaktaan de Christ,
school op het Roermondsplein te Arnhem
f 500; aan de Chr. bewaarschool aldaar
f 500; aan de school me» den Bijbel m u.
1 o. aldaar f 1000; aan de Vereeniging
voor chr. verpleging van bedelaars en land-
loopers te Beeksbergen f 1000aan de Wees
inrichting te Neerbosch f 1000; aan de
Maatsch. van Weldadigheid f 1000aan
de Vereen, tot chr. verzorging van zenuw
lijders in Nederland f 500; aan de diaconie
der Geref. Kerk B te Arnhem f 500; aan
de Geref. vereeniging aldaar f 2000.
De Hembrug. Gister is het her
stellingswerk aan de Hembrug, ten gevolge
van het spoorwegongeluk op den avond van
1] November, gereed gekomen, zoodat mor
gen de dienst weder als gewoonlijk kan wor
den vervuld.
Het werk heeft langer geduurd dan aan
vankelijk vermoed werd, omdat een der
hoofdleggers geheel moest worden verwijderd
en belangrijk versterkt. Hbld.
Goudsche pij pen. Uit Gouda
schrijft men aan het N. v. d. D.
Gisteren kerdacktde firma P. van der
Want Gz. het 275-jarig bestaan van de op
richting harer bekende pijpenfabriek „De
gekroonde W. S."
De Goudsche pijp is schier overal bekend,
maar slechts weinigen weten iets omtrent de
geschiedenis en den oorsprong dezer oude
Goudsche industrie.
Wanneer de eerste pijpen gemaakt zijn,
valt niet met zekerheid te zeggen. Men
meent, dat zekere Wissius het eerst pijpen
gefabriceerd heeft van pijpaarde, of hoogst
waarschijnlijk van pottenbakkersaarde.
In het begin der 16e eeuw dienden, vol
gens oude geschriften, een aantal Gouwe
naars op onze vloot, en men gelooft, dat die
deze industrie van Engelsche matrozen heb
ben overgenomen, en verschilende vakter
men wijzen eenigszins in die richting. Het
fatsoeneeren van de pijpen wordt „trom
men" genoemd, waarsckijnlijjk afgeleid van
het Engelsche woord ,to trim"een andere
bewerking heet „kasten", van „to cast";
een stuk gereedschap van ijzerdraad „weier",''
van „wire", enz.
Volgens de overlevering moeten de eerste
pijpen in houten vormen gemaakt zijn; deze
waren zeer lomp en dik van steel, de kop
evenwel weer zeer klein cn de lengte er van
was pl.in. 16 Engelsche duimen. De vervaar
diger maakte ze in zijn voorhuis en droogde
ze in de lucht op zijn pothuis, waarna ze in
pottenbakkersovens werden gebakken. Dat
men daar toen reeds verschillende fabrieken
van geglazuurde potten had, bewijst het aan
gebakken glazuur, dat men op oude pijpen
vindt, in verschillende kleuren, doch meest
al groen of geel.
De eerste Goudsche pijpen waren niet van
merken voorziendeze werden gemaakt in
het begin der 16e eeuw. Van dien tijd tot
1630 had het pijpenmaken een zóó groote
vlucht genomen, dat men reeds ter onder
scheiding teekens op do hielen der pijpen
ging zetten'. Zekere Willem Stevens de Jon
ge, in de Kuipersteeg te Gouda, begon dan
ook in 1630 met op zijne pijpen een merk te
zetten, en wel zijne voorletters W. S.
Oorspronkelijk was dit huis ren melkhan
del „De Vaarkoe".
Ditzelfde merk W. S. wordt tot op heden,
zonder ooit van standplaats veranderd, te
zijn, nog op dezelfde plaats gezet, en zonder
ling is het, dat deze pijpenfabriek altijd
met afwisseling in de mannelijke en vrouwe
lijke linie is gebleven. Zij is de oudste der
thans nog bestaande pijponfabrieken.
De merken maakten indertijd zulk een op
gang. dat de familie Cinq, waarvan een der
leden burgemeester van Gouda was, eene
pijpenfabriek oprichtte, waarop haar fami
liewapen prijkte. Deze pijpen werden „Cin-
uespijpen" genoemd.
De pij pen-industrie nam steeds in bloei
toe, zoodat allengs ongeveer 300 fabrieken
ontstonden, waaraan 4000 menschen werk
ten. Hierbij moet men in aanmerking nemen
dat het vervaardigen van pijpen grootcn-
dcels huisarbeid was
In die dagen werd ook het pijpenmakers-
gilde opgericht, dat nog heden op dezelfde
wijze bestaat al is het aantal leden aanzien- j
lijk verminderd, wijl er nog slechts 7 fabrie
ken bestaan, die aan 250 menschen brood
verschaffen
De houten pijp heeft de Goudsche pijp wel
gedeeltelijk verdrongen, omdat zij sterker is,
maar de echte rooker verkiest nog altijd dc
meer poreuze Goudsche pijp.
De vorm der pijpen is in dien tijd veel
veranderdmaar de fabricage geschiedt, be
houdens enkele verbeteringen, nog steeds op
dezelfde wijze.
De fabriek „De gekroonde W. S." heeft
de eeuwen getrotseerd. In 1889 werd zij
grootendeels door brand verwoest, maar zij
herrees schooner uit hare asche. Na dien tijd
is zij verbouwd gewordenzij munt in de
industrie ook uit door hare practisclre en hy
giënische inrichting.
De elevator s-q u a e s t i e. De
algemcene beëedigde raeten-wegers-vercem-
ging tc Rotterdam, deelt aan alle factors en
werkgevers in het wegersbedrijf mede, dat
de 8 graan-importeurs tot heden het con
tract-, gesloten tusschen de meter-wegers
van Rotterdam cn de graan-importeni's van
den Boven- en Beneden-Rijn, nog niet on
derteekend hebben. Ofschoon deze impor
teurs per brief door de meter-wegers beleefd
verzocht zijn tot dit contract toe te treden,
onder bedreiging dat andei's voor hen geen
werk meer zal worden verricht-, hebben deze
importeurs hieraan nog geen gevolg gegeven.
Daarna hebben de meter-wegers in ïun
vergadering van Zondag 3 December beslo
ten voor deze importeurs op stoomschepen
niet te wegen en zullen de meter-wegers ook
die partijen, welke eventueel voor genoemde
importeurs ongewogen in lichters overge
werkt worden, ook niet uitwegen, alvorens
zij dit contract mede onderteekend hebben
Dit besluit zou ingaan op Maandag 4 Dec.
De t y p o g r a f e n s t a k i n g te
Amsterdam. Niet het geheele personeel
van de firma Ipenbuur en van Seldam te
Amsterdam, doch slechts een deel van het
personeeleen 20-tal zetters, neemt aan de
staking deel. De loopende werkzaamheden
kunnen door het overige personeel worden
afgedaan.
Zaterdagavond is eene vergadering van
patroons in het drukkersbedrijf gehouden,
waarin besloten werd, dat, indien de werk
lieden zich niet vóór heden ter hervatting
van den arbeid aanmelden, zij als ontsla
gen zouden worden beschouwd. Bovendieu
zullen hunne namen bij de patroons in het
drukkersbedrijf (leden van de patroons-orga
nisatie) worden rondgezonden, in welk ge
val geen dezer werklieden binnen den tijd
vaa een jaar bij leden van den Drukkers-
bond werk zullen krijgen.
De werklieden, door den patroon met dit
besluit in kennis gesteld, hebben geantwoord,
het werk niet te zullen hervatten voor aan
hun verlangen om invoering van den 9-uren
dag en van een minimum-weekloon van f 14
gehoor zal worden gegeven.
Uit de ouderlijke macht
ontzet. Tengevolge van het inwerkingtre
den der Kinderwetten zijn door de directie
van het Stadsbestedelingenhuis te Aniste»
dam bij de rechtbank aldaar meer dan 100
verzoeken gedaan tot ontzetting uit de
ouderlijke macht.
Aanklacht wegens smaad.
Het hoofd eener openbare lagere school in
de gemeente Hoogezand heeft bij den officier
van justitie, te Winschoten, eeni aanklacht
ingediend, tegen den redacteur der volkscou
rant, oigaan der Gereformeerden in Gronin
gen en Drente, wegens een voor hein belee-
digemid «artikel m uit blad. Hij- zou hebben
laten zingenEn al wat natuur ons biedt,
geeft de goede God ons niet, inplaats van
o m niet, zooals het in het bekende versje
van Worp luidt.
Dienstweigering. De krijgsraad
te 's Gravenhage heeft gisteren den huzaar
T. P élève-trompetter bij het 2e depot van
liet 3e regiment huzaren te Leiden, wegens
dienstweigering veroordeeld tob 3 maanden
militaire gevangenisstraf.
Van dezen huzaar was vroeger in de bla
den melding gemaakt, dat hij zich had aan
gesloten bij den anti-militairistischen bond
en als lid van dien bond hi?d gemeend geen
dienst meer te mogen doen.
Men meldt uit Wageningen
Gister is door A. Kraag, oud-leerling der
Tuinbouwschool, een moordaanslag gepleegd
tegen den leeraar G. W. S. K. was gewapend
met mes en revolver en bracht den heer S.
eene ernstige wonde aan het hoofd toe. Met
veel inspanning werd hij in arrest gebracht.
Hij heeft vermoedelijk in waanzin gehan
deld en had reeds lang een wrok tegen den
heer S.
Te omstreeks 1| uur gisterennamiddag
kwam de 23-jarige H. F. Kraay per rijwiel
aan de woning van den heer G. W. Spitzen,
leeraar xn het Duitsch aan de H. B. school
te Wageningen. Hij belde aan en vroeg mijn
heer te spreken. De heer S. was juist in
zijn studeerkamer, vlak vooraan het huis,
terwijl de jongeheer R., bij hem in huis wo
nend, zich bij hem bevond. Deze ging het
vertrek uit, toen K. binnenkwam. Nauwe
lijks binnen, haalde K. een revolver te voor
schijn en vuurde die af op den heer S., die
misschien op 2 M. afstand stond. Deze liep
naar voren en greep K. beet, waardoor een
worsteling ontstond, waarbij de heer S. op
de knieën viel. K. vuurde ondertusschen zijn
revolver opnieuw af, waarbij de heer S. zich
plotseling aan de rechterzijde van zijn hoofd
getroffen voelde. De overige schoten misten.
Op het geluid der schoten kwamen de jon
geheer R. en mevr. 9. toesnellen, waarop K.
zich omkeerde en a bout portant een schot
loste op mevr. S., dat haar gelukkig niet
trof, alleen voelde zij haar wang warm wor
den. Voortdurend vechtend, gelukte het aan
de drie personen K. buiten de deur te wer
pen en vervolgens door den tuin op straat.
Ook andere personen waren ondertusschen
door het schieten gewaarschuwd, waaronder
de heer H. Gentil, leeraar, benevens leerlin
gen der H. B. school en enkele arbeiders.
De heer G. snelde toe en greep K. in zijn
kraag, maar mocht er niet in slagen hem de
revolver te ontwringen. Wel kreeg hij een
kleine wonde met het groote snoeimes, dat
K. in tusschen te voorschijn had gehaald en
nu in zijn linkerhand hield.
In de algemccnc worsteling, die nu volgde,
