BINNENLAND.
ring aan kapitein Velt man dat deae, niet
In -uniform grid eedin de Onderhoorighe-
den do kcudehs afliep om, als een pokrol
bamboo, klagers op te drijven. Hij heeft
todet anders gedaan dan den m ene eken dui
delijk gemaakt dat vroce voor den grooten
Heer van Buitenzorg ihen niet behoefde te
weerhouden als zij kladhten hadden.
Te Telok Peumaweh verzochten versdiei-
idene hoofden, waaronder dde zelf handel
drevenden gouverneur-generaal te mogen
opreken, omdat de civiel gceagfbëbber lien
daarbij allerlei belemmeringen in den weg
'legde. Eenigei: hunner hadden zich zelfs
vooruit naar Kota-radja begeven om hun
kladhten voo? te brengen en sommigen
van dezen durfden zelfs de gewestelijke
hoofdplaats niet verlaten vóórdat zij de
zekerheid hadden, te Toldk Seumaweh den
orael gezaghebber niet nieer aan te tref
fen. Een nieuw bewijs voor de volkomen on
betrouwbaarheid van de Atjebsdhe hoof
den onder wier bevelen de afgevaardig
de IJzerman liefst gewapende politie wilde
stellen is dat een hunner het bovenge
noemde rekest meefceekende om den offi
cier, over wien hij zidhzelf beklaagd had
als civiel gezaghebber te Telok Seumaweh
te laten 1
Ook hot feit, dat het onderzoek in de
ondenboorigbeden plaats heeft gehad buiten
tegenwoondti&hcid van den gouverneur
die zich volkomen gerust gevoelde be
doelde niets krenkenda voor deze, maar had
uitsluitend ten doel, de klagers, werke
lijke en gemaakte in hun vrijheid van
spreken niet te be/!emmeren. Wie den
Aziaat kent weet hoe noodig dit was, wilde
de enquête niet werkelijk een ijdele konie-
die-vertooning worden.
Aan hetzelfde blad wordt uit Buitenzorg
geschreven
Kapitein VeÜman werkt nog steeds aan
de algemeene secretarie aan het Atjeh-
enquSteverslagook de gouvernemente-
secretaris Koster is er mee bezag;en even
eens de a'gem een e secretaris, wiens func
tion nog steeds door don eersten gouveme-
mento-eecretarw worden waargenomen. Het
sal eon lijvig verslag worden.
De Locomotief schrijft o.m. hierover: i
„Politieke boeten en het eisohen van een
waarborgsom (een zoogenaamde ha' gan-
fcjaing) is voortaan uit den booze, tenminste
in Groot-Atjeh In de Onderhoorigheden
kunnen die zaken alleen nog worden opge
legd b:j beslui', van den gouverneur. Ik
behoof haer ter nauwernood te vermelden,
dat het v. H.-stelsel het boetestelsel bij uit
nemendheid ishoe meer boete, des te
beter."
Zeker zoo werd mij opgemerkt de
gouverneur-generaal is de man van het
boetesysteem, maar daarbij ook van het
systeemom die bceten langzamerhand te
verminderen en dit heeft hij den gouver
neur van At jeh op het hart gedrukt. Gaan
deweg moeteu die boeten dus verminderen,
vooral nu ds invoering van belastingen op
Atjeh geen ontevredenheid heeft gewekt en
ook de heerediensten verminderd zijn. Ook
hier kan dns niet gezegd worden, dat de
gouverneur var zijn systeem is afgeweken,
aldus besloot mijn zegsman.
Er is volgens zijn meoning dus in het
geheel geen sprake van het loslaten van het
z g. Van Hentez-stelsel, doch er wordt ge
tracht om largzamerhand tot een norma
len toestand te geraken.
t
Hendrik komen Dinsdag om 12 uur 35 spoor-
tijd aau het station D. P. te Rotterdam aan.
Met rijtuigen wordt naar de meubelfabriek
van Allan en Co. aan den Oudendijk ge
reden
Daarna wordt gereden naar de aanleg
plaats van den veerdienst .Heen en "Weer'
waar het Koninklijk Echtpaar zich aan
boord begeven zai van de „Cctrmbus", om
een rivierbocht te maken.
Tijdens dien tocht wordt eer bezoek ge
bracht aan de Prins Hendrikdokfeem van de
Rotterdamsche Droogdok Maatschappij
daarna aan de in aanleg sajni- Waalhaven
de zich daar bevindende gemeentelijke
inrichting tot het vervaardigen van beton
ijzei en kaaim uuvblokken
Wanneer er nog tijd is, zul'en H. M. de
Koningin en Z. K. K. de Prins ook de
Maashaven doorvaren. De „Columbus" zal
bij de terugkomst aanleggen aan de Wester
kade aan het park. Om 5 uur 6 wordt van
het station D.P. de stad verlaten.
Het volgende ré aan (het blad ontleend,
betrekking hebbende op hetgeen de gouv.-
gen. zou hebben gezegd tot de hoofden van
Segi naar aanleiding van het niet-doorgaan
van de el uitingsplannen van de haven:
Reeds een maand voor de gouverneur-ge
neraal voor zijn onderzoek naar Atjeh ver
trok, was hiertoe (n.l. tot het niet sluiten)
door de regeering besloten, maar dit was
daar nog ni*-t bekendwellicht wel aan
len gouvoraevr Van Daalen, doch aan den
;iviel gezaghebber stellig niet. Het behoefde
dus geen verwondering te baren, dat de
hoofden en handelaren deze zaak te Segli,
bij momie van dien gezaghebber, ter sprake
braoliten. Lachende zei de landvoogd toen
tot den tolk „Vraag eens aan de hoofden
of zo allen tegen de sluiting van Regli zijn."
De vraag werd overgebracht en alle be
langstellender. verklaarden zich tegen de
sluiting. Steeds lachende, zeide de gouver
neur-generaal toen, alweer door tusschen-
komst van drn tolk, dat de regeering reeds
besloten had de haven niet te sluiten.
Nog sdhrijft de Java/bode naar aanleiding
van zekere wijzigingen, welke de heer Van
IHeutsz in het gevolgde Atjéh-etelsel zou
hebben gebracht:
Wat- betreft het gevangennemen van
vrouwen van djahata, 'reeds voordat de
toenmalige kolonel Van Daalen als gou
verneur van Atjeh optrad, hadden de be
stuurders van dat gewest ingerien, dat van
dit voorschrift van de, door generaal Van
Heutsz achtergelaten instructie, wel eens
behoorde te worden a'geweken in het be
lang der pacificatie. Men wilde het echter
ook niet in eens afschaffen en maakte dus,
om gceA-» redenen, een tijdperk van over
gang Ook «ie last om vrouwen van hoofden
gevangen te nemen, was reeds geruimen tijd
niet meer zo-» stipt nageleefd, teneinde ge
leidelijk tot een normalen toestand te kun
nen komen Zoo zou men op het journaal
van een civiel gezaghebber, die het gevan
gennemen van vrouwen rapporteerde, de
volgende kantteekening kunnen vinden van
den gouverneur van Atjeh, generaal J. C.
van der Wyck„Wat. moet ik met al die
wijven doenl Loslaten!" Enkele dagen la
ter, echter voordat de kantteekening den
bewlisten civielen gezaghebber bekend kon
zijn, rapporteerde deze wederom de gevan
genneming van enkele vrouwenook op dit
rapport kwam een kantteekening van den-
zelfden gouverneur: „Nog al meer vrouwen
Direct loslaten I" Men ziet- het, niets nieuws
onder de zon, zooals de Locomotief-man
het ten onrechte deed voorkomen. Maar
'om den knoop voorgoed door te hakken, nu
hij toch eenmaal in Atjeh was, droeg de
gouverneur-generaal den tolk op om aan
de voornaamste hoofden, oeloë balangs en
oelama's te vragen wat zij dachten over het
nut van het ir. hechtenis nemen van vrou
wen van djahats om de laateten tot terug
keer te dwingen en, na breedvoerig de voor-
en nadoelen van het systeem te hebben over
wogen, kwam men tot de slotsom om dit
stelsel voorgoed prijs te geven daar het,
instcde van als lokmiddel te werken, veel
verbittering zaaide. Een vijandelijk Atjeber
toch, die zich komt melden met het doel
om daardoor zijn vrouw vrij te krijgen,
schaamt zich ten slotte diep voor zijn land-
genooten. En hoewel men soms door toe
passing van het systeem mooie resultaten
heeft verkregen, als bv. door de gevangen
neming destiuu van de voruw van den pre
tendent-sultan en andere, besloot de gou
verneur-generaal dit artikel van zijn in
structie in te trekken.
Aan het Soerab. Hbld. schrijft een me-
deworker nog omtrent het toestaan van het
dragen van wapens aan Atjehers, door de
Locomotief ah» een bewijs van de inconse
quentie van den heer Van Heutsz aange
haald
De gouverneur-generaal! heeft zoo werd
mij medegedeeld den civiel gezaghebbers
verzocht, om bij den gouverneur van Atjeh
een voorstel in te dienen om door hen ge
noemde hoofden bij wijze van belooning
toe te staar, wapens te mogen dragen. De
beslissing in deze kwestie is dns geheel over
gelaten aen gouverneur Van Daalen.
Dezelfde ec brij ft nog over hst boetest o?-
MÉu v
Het sneuvelen van luitenant Bouman
Omtrent het sneuvelen van den lsten
luit. E L A. Bouman, in Meureudoe vindt
men bijzonderheden in een correspondentie
van het ,.Soer. Hbld." De correspondent toe
schrijft hot de luitenant mot zijn patrouille
op 28 Jar-uari wae uitgerukt.
Het troepje marcheerde met getrokken
klewang-, zooals dit is voorgeschreven in
alang-ala"g-terrein. De spits, een Euro-
peesch orderofficier met vier manschappen,
:iep aan 't hoofd, één pas daarachter de rest
van de groep, aan welks hoofd de comman
dant.
Twee Atjehers worden ci; H, beiden in
gehurkte houding, alang-al u kappende. Zij
worden aangeroepen en gevraagd of ze in 't
bezit van gampongpassen zijn. Antwoord be
vestigend. In de onmiddellijke nabijheid van
de spr.3 gekomen, houdt 't groepje halt, en
roept de luitenant de Atjehers toe, hem te
naderen Beiden komen, de -een achter den
ander De voorste heeft een doek over den
rechterschouder, afhangende tot over den
gordel. Onder dien doek de rechterhand.
Met der linkerhand als 't ware naar den
pas zoel en de, maakt hij geen argwaa n gaan
de, tot plots, nog ongeveer andeihalven pas
van den luitenant verwijderd, de voorste
der twee een forsohen sprong doet in de rich-
itng var den offioier, de rechterhand nu
ontbloot en gewapend met de zoozeer ge-
vreeede rent jong.
Is de tijd van den sprong bijna onmeet
baar kleinde vlak achter den luitenant
staande soldaat weet nog, vóór zijn chef
door 'c gevaarlijke wapen getroffen wordt,
een krachtigen klewaraghoud te doen, ge
munt op des vijands gewapenden rechter
arm. Had deze slag dien arm slechts ge
raakt, zender twijfel zou onze kameraad ons
nog kunnen vertellen hoe hij door 't oog
oener naald gekropen was, maar helaas,
door een plotseling bukken van den vijand
gedurende zijn aanval komt de geduchte
slag op s mans rug aanen de reutjong
vindt zijn weg tot het lichaam, waarheen
hij gekeerd was. De luitenant wankelt een
oogenblik, grijpt den aanvaller bij de schou
ders en werpt hem achterover, tegelijk hem
een eahov tegen den buik gevende. Maar
het doodelijke, venijnige kleine steekwapen
heeft zijn werk gedaan. Nog een seconde en
Bouman zakt ineen; nog ééneen paar
woordenen het leven is gevloden.
Wel werd de aanvaller oogenblikkelijk
neergelegd en ook de tweede, die, van de
verwarring willende gebruik maken, reeds
den tromp van een geweer greep, maar uit
datzelfde vuurwapen zijn eerste sohot ont
ving, doch dit alles vermocht bet leven van
onzen kameraad niet te redden.
Hare do oden meevoerende, keerde het
groepje naar de naastbijgelegen gampong
terug, ier wachtende tot antwoord zou ge
komen zijn uit het bivouak Meureudoe, aan
welks commandant de sergeant een korte
melding van het sneuvelen van zijn luite
nant had gezonden, tevens hulp aan draag
krachten vragende.
Sleoh-s anderhalf uur om de in het bi-
voua1 wenende jeugdige weduwe op den
harden onverwachten slag voor te bereiden.
Vierentwintig uur later stonden alle te
Segli aarweeige officieren aan de geopende
groeve van den gestorven kameraad. Een
korte toespraak... en slechts de herinnering
blijft de band tuseohen ons en den te vroeg
van ons weggerukte
Luitenant Bouman laat drie onverzorgde
kinderen achter."
De Staatscourant van Zaterdag 27
Maart bevat o. m. de volgende Kon. be
sluit er
benoemd tot lid van den Voogdijraad
Amsterdam J. B. J. Idenburg, predikant
aldaar
benoemd tot lector in de anorganische
scheikunde aan de Rijks-universiteit te Lei
den dr. W. P. Jorissen, privaat-docent
daar;
tot burgemeester van Hoezo P. A. Strij
boech van Est en Opijnen B. den Ouden
van Hendrik Ido-Ambacht W. Spoor; van
Bunschoten L. van Duijnvan Areen en
Velden G. J. Derkx
gedetacheerd voor 3 jaar bij de land
macht in Weet-Indië de kapitein W. F. N
Hombracht, van het 5e regiment infanterie
de le luitenant. J. C. Regenhardt en H. A
Stark, respectievelijk van het 7e en 9e re
giment infanterie;
verlengd met li jaar de detaoheering van
den len luitenant der infanterie L. Lens;
bevorderd tot commies der posterijen le
Waaee A. J. M. H. Balmakere, thans 2e
klasse; tot commies der posterijen en tele
grafie P. Schmidt, H. A. M. van Poppel
J. Renier. W. Kceoen, thans 2e klasse.
tot idem 3e klasse mej. P. M. Verheul,
H Oudenhoven, C. A. Vermaat, P. Hoek
stra, allen 4e klasse;
benoemd tot adjunct-ingenieur der ma
rine A L. Bijl, tevens bouwkundig en
tuigkundig ingenieur.
Koninklijk oezock aan Rot-! sterdam. hooft t< n het einde van den loo
rdam. H. M. de Koningin en Prins (penden cursus, wegens hot bereiken van den
Prins Hendrik's vertrek van
Terschelling.
Om 8 uur gisterenmorgen is Z. K. H.
Prins Hendrik met de torpedoboot „Johan
van Bra kei" van Terschelling vertrokken,
uitgeleide gedaan door de reddingscommis
sie, den burgemeester van Terschelling en
een talrijk publiek. Het afscheid was zeer
hartefl ijk. Het plaatselijk muziekkorps
speelde het „Wien Neêrlandsöh Bloed" en
het „Wilhelmus".
De Prins bracht op den tocht te Den
Helder een bezoek aan Vlieland, dat on
geveer een uur duurde.
De leden der reddingscommissie vertrok
ken met de stoomboot „Heerenveen".
Onder begunstiging van prachtig voor
jaarsweer is Prins Hendrik gisterenmiddag
te een uur te Nieuwediep aangekomen.
Van de meeste schepen en vaartuigen, van
alle openbare en ^ele particuliere gebouwen
werd er druik gevlagd, terwijl honderden
zich aan den Ha/vendijk bevonden, o<m den
Prins te verwelkomen.
Nadat de torpedoboot onder luid gejuich
der menigte bij de Paleispoort was gemeerd,
werd de Prins, die in admliraalsuniform
was gekleed, ontvangen door den schout-bij-
naoht, Van den Posch, directeur en com
mandant der marine, en diens adjudant
den luit. ter zee Wageningen. Bij het aan
wal etappen van den Prins steeg opnieuw
gejuich uit de menigte op.
Te voet begaf het- gezelschap zich nu
naar de woning van den schout-bij-nacht
Van den Bosch. Voor het directiegebouw
bevonden zich de schippers van de Nieawe-
dieper reddingsboot, de bekende Dorus Rij
kers, met al zijn reddingsmedailles op de
borst, en Adrianus Kuiper, van de Helder-
sdhe reddingsvlet. Beide mannen werden
aan den Prins voorgesteld en hartelijk toe
gesproken. Belangsteltend werd door Z. K.
H. naar verschillende biieonderheden den
redders betreffende geïnformeerd, en Rij
kers toonde den Prins het prachtige gou
den horloge, dat hij indertijd na de redding
van den „Renown" van den Duitschen Kei
zer ten geschenke ontving.
Hierop betrad de Prins de woning van
den sohrvnt-bii-nacht Van den Bos^h, vaar
Z. K. H. een dejeuner werd aangeboden,
waar verschillende plaatselijke autoriteiten
aanzaten.
Na afloop van het dejeun r krwam tegen
3 uur de ai.tomobiel voor, waarmede de
Prins de gemeente verliet, om door het
Koegraa zich naar het. buiten van jhr. Ge
vers te Heemskerk, to begeven, waar de
Prins overnachtte.
Prins Hendrik bracht vóór zijn vertrek uit
Nieuwediep nog een kort bezoek aan de
Marinewerf, waar de onderzeesche torpedo
boot ..Luctor et Emergo" en het pantser-
dekschip „Utrecht" met veel belangstelling
door Z. K. H. werden bezichtigd. De Prins
daalde met den schout-bij-nacht Van den
Bosch in de onderzeeboot af, waar Hij zich
door den commandant dte inlichting liet
verklaren.
Heden komt Hertogin Marie Antoi
nette van Mecklenburg-Schwerin, nicht van
Prins Hendrik, eenige dagen ten hove lo
geereu.
De Luxemburgsche erfprinses bezocht
gisteren to Rotterdam de Diergaarde en de
havenwerken. De Prinsee keert heden naar
Luxemburg terug. Gisteren dineerde zij ton
hovo met de Koningin-Moeder, haar gevolg
en eenige dames en hoeren van de Hofhou
ding.
- Mr. J. W. H. M. van Ids in ga.
Het lid der Tweede Kamer, mr. J. W. H
M. van Idsinga, is om gezondheidsredenen
voor eenigen tijd naar het buitenland ver
trokken en zal voorloopig de zittingen niet
bijwonen. CTel).
De klapitein-luitenant ter zee F. Bau-
duin, commandant van Hr. Ms. instructie
schip „Nautilus" wordt, met 1 April a
op non-activiteit gesteld.
Kolonel baton Van Voorst tot Voo- at.
gisteren als lid der Eerste Kamer opgetre
den, heeft het bevel over het regiment gre
nadiers en jagers overgedragen aan den oud
sten hoofdofficier, luiterant-ko'onel Froger.
met, een toespraak aan de troep.
Hij zeide, dat met deze ove-gave zijn
45-jarige actief-militaire loopbaan eindigt.
Alf. soldaat trad hij in dienst, als kolonel
verlaat hij het leger. Hij spoorde den officie
ren en manschappen aan, "ich steeds te
blijven scharen onder liet vaandel, als z:nne-
beeld van eensgezindheid, nauwgezette plichts
betrachting, fierheid, kracht en trouw aan
Koningin en Vaderland.
De luitenant-kolonel Frpger, de comman
dant van het. veldleger en de divisie-com
mandant spraken zeer -waardeerende woor
den van dank tot afscheid.
Naar de N. R. öt. verneemt, is de
kolonel F. Tonnet, commandant van het
8e reg. inf. te Arnhem, beetemd tot com
mandant van. het regiment grenadiers en
jagers.
Prof. Van der Waals. Prof. dr.
J. D van der Waals, hoogleeraar in de
natuurkunde aan de Universiteit te Am-
O-jarigen leeftijd, eervol ontslag gevraagd.
De Delftsche Lnstrumfees-
e n. Door de jury voor de beoordeeling van
ingekomen teekeuingen in de prijsvraag
uitgeschreven voor een reclameplaat, do
heeren J. L. Schouten, prof. T. K. L.
Sluyferman en Henricus, zijn met- alge
meene stemmen de eindontwerpen bekroond
van de heeren D. H. Kramer. M. B.
Bruins en F. J. Kubatz.
De toekening van den heer Kramer zal
gereproduceerd worden. De heer Kramer
oud-lid van het Delfteebe Studentencorps
sedert eon paar jaar kunstschilder in
Den Haag.
Luchtbnllon-opatijgino*
Op Zaterdag 4 April, dee nam. ten
uur, zal de bekende Duitsche luchtvaarder
dr. K. Wegener met zijn ballon „Ziegler"
groot 1450 kub. M., opstijgen op Zorgvliet,
tot het doen van een luchtreis. Dr. Wegener
vergezeld worden door de heeren C. J.
Snijders, voorzitter en A. E. Rambaildo, le
secretaris van. het, hoofdbestuur der Neder -
landsche vereeniging voor luchtscheepvaart.
Luchtscheepvaart. De lieer
Kurt Wegener, directeur der Meteorolo
gische afdeeling van de Natuurkundige ver
eeniging te Franfort a. d. M., zal op Vrij
dag 3 April A.s., des avonds ten 8 uur, in
de groote zaal van Pulohri te 's Graven hage
voor de leden van de Nederlandsohe Veree
niging voor luchtscheepvaart een voordracht
met lichtbeelden houden over zijn luchtrei
zen.
Legaten Door wijlen mevr. de
ed. W. T. Lemker, te Kampen overleden,
is gelegateerdaan heit Bestedelingenhuis
3000, het Burgerweeshuis f 3000. de Evan
gelisch-Lutbersche gemeente f 2000 en aan
de Diaconie der Herv. gem. te Wezep (Olde-
broek) f 2000, alles vrij van successie.
fKievitseieren. Te Leeuwarden
werden gisteren aangevoerd circa 15 tot 16
stuk? kievitseierenwelk getal niet groot is
te noemer, vergeleken bij de overeenkomsti
ge week van verleden jaar, toen dit getal
70 l 80 bedroeg.
De prijzen liepen zeer uiteende door-
snee-prijV bedroeg omstreeks 75 cent, tegen
02 J tot 65 cents verleden jaar.
Uit de diamantindustrie.
Door het bestuur van de A msterdaraische
Juweliers-Vereeniging ie het volgend schrij
verzonden aan het bestuur van den
Alg. Ned. Diamantbewerkersbond
Wij he/bben di eer mede te deelen dat
in een gisterenavond gehouden algemeene
vergadering onzer vereeniging met eenpa
rige stemmen onderstaande motie is aange
nomen en besloten deze te uwer kennis te
brengen
De algemeen© vergadering van de Amster-
damsche Juweliers-Vereeniging gehouden op
25 Maart 1908 in het American Hotel;
overwegende dat door het bestuur reeds
van af 5 November 1907 bij den A. N. D. B.
is aangedrongen op heb doen eindigen der
igewenschte eigenwerkmakerij
„overwegende dat, ondanks door den A.
N. D. B. de noodzakelijkheid van het be
ëindigen daarvan is erkend, loor hem niets
kon gedaan worden dan het houden van
eindelooze beraadslagingen, terwijl van eeni
ge ernstige daad geen 6prake is geweest
„overwegende, nu den leden gebleken is,
dat de arbeidsovereenkomsten tusschen de
beide organisaties gesloten, dooT de werklie
den tot groote schade der industrie, thans
met hetzelfde gemak worden ontdoken als zij
gunstige omstandigheden werden gene
geerd om hoogere loonen af te dwingen
„besluit alle met den A. N. D. B. gesloten
loon overeenkomsten op te zeggen, met dien
verstande, dat vanaf hed*en de leden der
A. J. V. dezelfde vrijheid van handelen ver
krijgen ton opzichte dier loon overeenkom
sten als de werklieden zich hebben veroor
loofd te nemen.
Wij zijn overtuigd, dat deze motie geen
nadere toerichting noodig maakt, doch wij
stellen er prijs op te verklaren, het zeer ern
stig te betreuren, dat de werklieden door
hun handelingen de werkgevers noodzaakten
tot het nemen van bovenstsand beeluit."
Men schrijft naar aanleiding hier van uit
Amsterdam
Na een tijd van aarzelen en weifelen van
den kant van het "Bondsbeetin.r, is thans
van den kant der A. J. V. 1-s bom gebar
sten. Wat wel eenigszins te voorzien was,
waar deze laatste vereeniging misschien wel
het meest gedupeerd werd door de steeds-
uitstellemde tactiek van den A. N. D. B-.
die in haar eigen vereeniging door een
groote gioep, de klovers, werd toeengewerkt.
Het valt intusschen niet te ontken nep dat
de zaak thans in een stadium verkeert, dat
men bedenkelijk zou kunnen noemen. We
willen op de besluiten die nu ook van den
kant van den A. N. D. B. niet lang meer
kunnen uitbl'iven niet vooruitloopen. Doch
de vraag rijst, hoe zal men de z.g eigenwerk
makers ieden van den Bond kunnen
verbieden verder te produceer ennu de A.
J. V. zich van de overeen kop. st ontslagen
acht en zich volkomen vrijheid toekent
Het Bondsbestnur verkeert 'n een alles
behalve benijdenswaardige positie, nu het dit
vraagstuk zal hebben op te lossen.
ii. waarvan echter slechts f 120.000 gcP
stort was. Een der leiders, de oude heer
Pliester, was ambtenaar bij de posterijen ou
had geen verstand van b?->kzakon, zoodat
hij steunde op den geëmployeerde Lincker.
In 1899 ging de hcetr Boon Hartsinck uit
de vennootschap, eenige maanden daarna
stierf de oude heer Pliester, die het aandeel
van den heer B. H. had overgenomen en
de weduwe Pliester kreeg van Lincker en
de Meyier de belofte, dat ieder haaï
f 35 000 zouden betalen, mits zij directeur
werden. De jonge Pliester zou dit óók wor
den, zoodra hij daar oud genoeg voor was.
De direotour&plaatsen werden dus ver
kocht
Om de f 35.000 te kunnen betalen, ging
De Meyier epeculeeren, togen het verbod der
statuten in.
Ir. 1901 promoveerde mr. Pliester, en
daar Lincker zou moeten aftreden, wanneer
Pliester directeur werd. stelde de Meyier
voor ook 'Lincker als directeur te behouden.
Na eenige maanden te Amsterdam op een
kantoorkruk te hebben doorgebracht, werd
Pliester directeur en beigon ook hij to spe-
culeeren. Van 26 November 1901 tot 31 De
cember 1901 was zijn debet f 15.000, in
1902 f 521.000 plus de rekening va.n mevr.
Pliester, nog f 327.000 Toch heette het dat
de netto winst in 1902 ongeveer f 80.000
had bedragen, en werd er 12 pCt. uitge
keerd Tn werkebikheid was er echter dat
jaar reeds f 3.337.000 vermaand. Voor de
schitterende resultaten over 1902 bereikt
en voor het uitstekende beheer bracht de
piv?s i den t-oom mass ar is dank aan de directeu
ren
Waar het zoo goed ging. moest er een
nieuw gebouw komenhet kostte f 90 000.
In 1903 waren de resultaten minder schit
terend maar toch bedroeg de winst nog
f 53.S80 en werd er 8 pCt. uitgekeerd. Wijl
door den reusachtigen omvang van zaken
het kapitaal te klein werd. moest het kapi
taal uitgebreid worden. De werkelijke re
den i3 echter, dat de directeuren gebrek aan
centen kregenDat directeuren wel eens een
oogenblik van wroeging hadden en met na
me wisten wat een „moralische Kater"
geweten s-p euteringen
is. blijkt, uit den brief van Plie6ter van
1904, we^ke door spreker nogmaals inf't kort
wordt bchande'd.
In Januari 1 °05 werd begoten het kapi
taal1 (f 5^2 000) te verdubbelen. Een circu
laire word de wereM ingestuurd en de com
manditaire vennooten vlo^n er op af als
bijen op een strooryvat. Rnoedig hadden di
recteuren dan eek een half mi^ieen meer
tot. hunne beschikking en twee hcele jaren
wisten zij zonder moeilijkheden verder t>
boeren.
Toen in 1°06 de Beurs ring daten en da
len. was het echter snoedig weer misen
wederom kreeg Pliester «pfworterswro.'sgn.nc.
aptuig© hot, contract, waarhri Trucker zich
moest verbinden niet te swuleeren. we^k
contract door Pliester was nmaemaokt. H°t
fraaiste in d.at ondanks dit contract, alle
drie de directeuren even hard voortgingen
met specutecren.
Bij vrienden en kennissen werd geleend.
Pliester ontlastte zijn moeder van eeu ton
goede effecten. Wat verkocht kou worden
werd verkocht, maar bet eind was niet te
koeren en 15 Anv'stos teek T.incker er uit.
Een week lang hebben directeuren en com
missarissen nog getracht den boel gaande
te houden, maar dit gelukte niet. Een vriend
van Lincker word naar 'V/nr gestuurd om.
naar Pliester heeft verklaard, dezen tern"
te halen. Hem zou men dan den boel laten
redderen en hem daarna den bons geven
Lincker was echter onvindbaar, en daar
mede viel het- huis Pliester. het. huis. dat
jaren lang ak aoo solied wend beschouwd -a.' -
de Nederlandsohe Bank, doch dat in wer-
k"l'ikheid bestuurd werd do»->r drie geweteu-
looze speculanten, dte nu Wiek en commissi-
ris*<>n om d^n tuin leidden.
Dat dit laatste mooelijik was, schreef spr
toe aan het absoluut
onvoldoende toezicht vari
Aan rijksveldwachters, die nu en dan
in burgerkleeding dienst doen, zal voor
eiken dag een bedrag van f 0.25 worden
vergoed.
Hetconflict te Krommenie.
De stakende drukker Erkens, die door de
Haarlemsche rechtbank is veroordeeld tot
14 dagen gevangenisstraf, zal in hooger te-
roep gaan.
Van 16—23 Maart is voor de stakers en
uitgeslotenen ontvangen f 326.39L In het
geheel is nu ontvangen f 9013.48.
Zaak der Arnhemsche Bankvereenigino
Fliester en Co.
Aan het kort historisch overzicht, dat
de off.Donderdag aan zijn eigenlijk requi
sitoir liet voorafgaan, ontkenen wij het vol
gende
De Arnhemsche Bankveroeniging werd
opgericht in 1869 met. een kapitaal vara 2
commissarissen,
die sinds ]°P1 de balans niet meer verge
leken met de boeken.
Wat togen deze voorstelling van zaken
door de veretedi"«r8 is ingebracht, werd reeds
door on8 vermeld.
De Papend^echt che zaak
De Dordrechtsche Ort. verneemt, dat de
rechter van instructie van strafzaken hij de
arroudiosements-rechtlnuk te Dordrecht, ver
schillende oersonen laat dagvaarden om
voor hem te verschijnen.
Ts het blad goed iagelicht, dan zullen de
verhooren o. a. ook looocn over het al- of
niet-mishand~len door de poHtie en veld-
wacht, te Pa Tiendrecht bij andere gelegen
heden dan in7«ke Garsthaaftn en tevens ovei
de al- of n i et -bet rem wb aa r h eid van getuigen,
die verklaren zelf vroeger ook mishandeld
te zijn.
Een en ander is te beschouwen als een
uitvloeisel van het door den Minister van
Justitie in de Tweede Kamer der Staten-
G-eneraal toegezegde nader onderzoek van
hooger hand.
W a 11 e rR i c h t e r. Naar men aan
de O. H. C. mededeelt, is bovengenoemde
in- en uitbreken* Donderdag naar Haarlem
gebracht om daar zijn straftijd uit te zit
ten.
Een moordaanslag. Er bestond
sinds lang een veete tusschen den beer G.
J. Wijnveldt, zoon van den burgemeester
van Broek in Waterland, en den volontair
ter secretarie, den beer Van Engelenburg.
De burgemeester is sind3 eenige maanden
ziek en de raad heeft nn den heer Van
Engelenburg tot waarnemend secretaris be
noemd.
Donderdagavond heeft de jonge Wijnveld
zich in bet duister achter een boom verscho
len, om Van Engelenburg op te wachten en
heeft hem met een bijl vrij belangrijke won
den toeyebrachlDe dader werd gister naar
den officier van justitie te Haarlem ver
voerd Van Engelenburg is overgebracht
naar de ziekenverpleging te Amsterdam.
Het geval wekt groote ontroering.
Inbraken. Men meldt dd. 26 Maart
uit 's Graven'hage
Op twee ploatsen zijn gisteraennacht in
brekers „aan 'twerk" geweest.
Bij een wijnhandelaar in de Annaatraat
is, door middel van breekijzers, de straat
