ST0. 35. Tweede blad. Zaterdag 1 Augustus 1908. 7"' Jaargang. AMERSFOORTSCH DAGBLAD. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Amersfoortf l.OO. Idem franco per post1.50. Afzonderlijke nummer: - 0.05. Deze Couran verschijn dagelijks behalv op Zon- en Feest dagen. Advertentiënmodedoolingen 9nz.gelieve men vóór 11 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C°. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 15 regels f 0.50. Elke regel moer - 0.10. Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 rents bij vooruitbetaling. Groote lettors naar plaatsruimte. Voor handel en bodrijf bestaan zeer voordoelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement. Eene circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Nederland en Venezuela. Uit Caracas -woriit via Port of Spain d.d. 31 Juli gemeld President Castro beeft de exequaturs der Nederlaudsehe 'consuls en vice-coneuls inge trokken. De minister van bui toni. zaken dr. Paiul heeft aam do Nederl. regeering mede gedeeld, wat hij noemt ,,de beleedigïngen aan Venezuela." Daaronder komen voor do boleediging door den' minister-resident Do 'Reusde oim&tandiigiheid dat die kruiser Gelderla.nd" naliet de Venozolaansche vlag te groeten d en aa n val op den Venezol aan - schen consul to Willemstadde schending va,n het consulaat ©n de schending van het wapenbord van den consul. „De Heemskerck". De Jacob van Heemskerck", die door onae regeering naar West-Indië zaïl worden gezonden, zegit de N. R. Gt. is het nieuwste pantsersohip van onze vloot met een waterverplaatsing va.n 5000 ton. Het schip verschilt in zooverre van de vier to voren gebouwde pa,ntsersch eipen, type „Ko ningin Regentes' dat heb zwaarder bewa pend is, doch dalar en tegen minder kolen bergt, zoodat het met den kolenvoorraad oen kleiner, weg kan afleggen dan de vier andere zusterschepen. Voor het bepaien van den kolenvoorraad is bij het project ails eisch gesteld dat het schip een afstand van 2400 zeemijl met economische vaart mioet kunnen afleggen, opdat het geschikt zou zijn voor den algemeenen dienst in de Euro- peesche wateren en in de zeeën bewesten' de Kaap de Goede Hoop, waaronder odlc k>nae West-Indische bezittingen behooren te worden gerekend. De minister Ellis, die voor den bouw van de tegenwoordigs» „Heemskerck" bij de begroeting voor 1905 den eersten termijn aanvroeg, wilde n.l. den dienst in West-Indië doën uitoefenen door de panteerschopon, die hij voor de verdediging van het Rijk in Europa noo- dig achtte en waartoe, behalve de „Heems kerck", de drie schqpen type „Kortenaier" beboorenHij zond dan ook onder zijn be stuur de „Kortenaer" naar de West. Mi nister Cohen Stuart bracht daarin verande ring en bestemde voor den dienst in West- Indië een schip van het kruiser-type „de Gelderland". De N. R. v.vestigt ©r in heb bijzonder de aandacht op dat „de Jïeem&kerök" met baar beperkten kolenvoorraad van pl. m. 450 ton de reis naar de West, zelfs met eco nomische vaart stoomende, d. i. bij die, vaart waarbij het kol an verbruik gering is, niet zonder een kolenhaven aan te doen kan afleggen. De „Koningin-Regentes" en de „Ruyter" maakten de reis naar Curagao in 20 a 21 dagen. Gelijk bekend zail kapitein ter zee Snebh- lage het commando over „do Heemskerck" voeren. Den elfden Augustus kiest het schip zee. Toen prins Hendrik den 22. September 1906 de ..Heemskerck' deed te water Too- pen, eindigde hij zijn voorafgaande toe spraak miet dewo woorden: „Jacob van Heemskerck", mijn beste wen&chen verge zellen u op uwen weg; voer onze driekleur qp alle zeeën tot room van Koningin en vaderland." Do N. R. Ot. teekent hierbij nog het volgend© aaln „Blijkens het officieele bericht is de zen ding van dc „Heomökerok" naar West- Indië bedoeld als oen voorzoTgsmiaatrege/1, omdat de „Gelderland", gélijlk elk schip, „om de eeni of andere roden voor korten tijd niet voor den dienst beschikbaar kan worden" en men, terecht, op dit oqgenblik één Nederl a,ndsch schip in de Caraïsohe zee in elk geval onmisbaar aloht. Mocht er ech ter onverhoopt sprake van komian, diat aan onze vertoogen tegenover Venezuela mari tiem© kracht meet worden bijgezet, dan ver wachten wij. dat de regeering dit- niet met slechts twee schepen zal willen beproeven In dat uiterste en dooi geen Nederlalnder gewenschSe geval zal Nederland in West- Indië de graotere macht moeten ontwikke len, waarover het o,p het oogenblik k>an be schikken „Evenwel, ook wanneer het wat wij oprecht wenschen niet zoover komt, zal de „Heemskerck", zij hot dan in figuur lijken zin, vwr beate vuren kunneni war den gesteld. Er kunnen, in tijden van gis ting en opwinding als waarvan de telegralm,- mon uit Wesb-Ind:ië verballen, rich elk oogenblik omstandigheden voordoen, waar in Slechts dooi- bijlzonder beleid en hoogen tact ongewenechte gevolgen kunnen wor den vermeden. Hoe het odk loopt, koant dus op de „Heemskerck" een moeilijke en gewichtige taak te rusten gelijk trou wens ook de „Gelderland" een zware taak heeft. „Bij het vertrek vam de „Heemskerck" naar West-Indië zal daarom de wenscih vain den Prins, dat liet schip zijn v"lag met eere moge voeren tot- heil van Koningin en Vaderland, ook die zijn van allo goede Ne derlanders." Een noodkreet uit Curasao. Door de besturen van dé Kamer van Koop handel te Curagao. de afdeel ing Antillen van het A'lg. Ned. Verbond en de afdeelLng Curasao van do Ned. Vereeniging Onze Vloot is hot volgende adlres aan de Koningin ge zonden Mevrouw Geven met den diepsten eerbied te ken nen de Kamer van Koophandel en Nijverheid op Gluragaia, het liestuur van het Algemeen Neder- t landBClh Verbond, groep Nederlaiudscihe An tillen. en het Bestuur vam de Nederlaudsehe Ver- eeniging „Onize Vloot", afdeeling Curasao, dat bij besluit van den president der Ver- eenigde Staten van Venezuela d.d. 19 Fe- bruiari 1908 verboden werd aan vreemd werkvolk, veertig dagen na afkondiging van dat besluit, dus vam 1 April 11. af, eenig sjouwerwerfk te verrichten aan boord van stoomsdliepem, liggende in Venezolaanse he havensdoor welk besluit, waaraan nog steeds de hand wordt gehouden, ook het Curagaosche werkvolk getroffen wordt dat did. 5 Maart 11. de „Penelope", va rende ouder Nederl andsdhe vlag en uitge- zondlen door dien controleur der 'belasting op den in-, uit- en doorvoer met dienstbrieven aan de autoriteiten vam Aruba, door Vene- zodaon&che kustwachters op ze© werd aan gehouden en met de bemanning opgebracht naar Adicorai, later naar Ootro en eindelijk naar Pto. Caibello. alwaar de bemanning werd gevangen gehouden in het Castillo San An ten ie, een staatsgevangenis voor politieke gevangenende gouveraementsmissives wer den opengebroken en °erst later aan den persoon, belast met de overbrenging daar van, weder open ter hand gesteld; van 13 Maart tot 4 April 11. rijn de vijf Nederl and- sche onderdanen, die de bemanning van het schip uitmaakten, gevangen gebleven en eerst door tussclieukoimst van don heer Lenfant, die tijdelijk het consulaat van Nederland waarneemt, in vrijheid gesteld'; dat in dien zalfden tijld „La Jusiticia", oen Nederlandsche bark, thuisbehoorende op Aruba', op dezelfde wijze bemoeilijkt is ge worden, terwijl de bemanning nog steeds ge vangen gehouden wordt en het sabi.p niet aan den eigenaar is teruggegeven dat in de laatste jaren dergelijlke bemoei lijking van de Curagaosche scheepvaart her haaldelijk is voorgekomen, niebtegemstaemde Nederland een met Venezuela bevriende na tie is en dlaarmede diplotmiatiëke relaties onderhoudt dat door de bevoegde autoriteiten op Clt- ragao, naar aanleiding van het heerschen der pest te La Guarira, sledhts zeer milde maatregelen tegen Venezuela werdlen geno men niettegenstaande het gevaar voor be smetting op Curagao wegens de zeer gemak kelijke communicatie en cl© overdrukke scheepvaart tussdhen de kust van Venezuela en de Curagaosche eilanden zeer groot was, weiid alleen voor schepen en personen komen de van La Guaara quarantaine voorgeschre ven. Ook werd déze quarantaine eerst afge kondigd 21 April 11., d. w. z. eerst na het verschijnen van het decreet van president Casbilo, dd. 18 April, waarbij Z.Exc. zelf ibeikenid maakte, dat er een besmettelijke ziekte te La Guaira heersdhte en reeds ge durende 30 dagen was waargenomen, wat hier op Curagao ook békend was, terwijl eerst na liet ontvangen van officieele berichten uit Venezuela de quarantaine afgekondigd werd dlat d'd. 14 Mei bij ceoreet van president i Castro verboden werd do overscheping op Curagao vam goederen uit het buitenland en bestemd voor Maracaibo en andere havens in het westen van Venezaiéla, on van goe- 1 deren van die havens afkomstig en 'bestemd 1 voor het buitenland; dat dit decreet als eerste beweegreden bot uitvaardiging daarvan opgeeftdat de auto riteiten op do Nederlandscho Antillen een Venezolaansch schip, komende van een niet 'besmette haven en in het bezit van een sdhoonen gezondheidspasden toegang tot de haven hebben geweigerd'; dat twee dagen vóór het verschijnen van dat decreet, op 12 Mei, slechts een enkel schip, „La Gloria", komende van Guanta, na onze haven te zijn binnengevallen, ge zonden werd naar de quarantainoplaats, omdat het vaartuig afkomstig was van een plaats dicht bij de besmette haven La Guai ra en volgens de meening van de bevoegde autoriteit in een veiTogaandén staat van omrei rilheid verkeerde dat hier algemeen wordt aangenomen, dat door de Venezolaan sche consul aan .president Castrodusdanige berichten ge zonden zijn (in welke berichten do terug zonding van „La Gloria" voorgesteld zou zijn geweest als oen boleediging van do Ve nozolaansche vlag), dat aan deze consulai re berichten gemeld decreet zijn oorsprong ontleent dat 19 Mei een ander decreet verscheen waarbij het verkeer tussdhen Venozolaan- sclie havens en de Nedcrlandsche Anti'len voor kleinere schepen, waaronder begrepen worden al de Curagaosche schoeners, voe rende de Nederlaudsehe vlag, ongeacht do tonnomaat, geschorst werd, zoodat d© r-j- ragaosch© zeilvaart thans zoo good als ge heel stil ligt dat in den nacht van 1213 Juni 1.1. de „Carmita" en „Marion", twee schepen varende onder Nederlandsche vlaig, van Aruba naar Curagao, door Venezolaans -h© kustwachters o pzee zijn aangehouden en opgebracht naar Adicora, den volgenten dag naar La Vela de Coro, alwaar schepen en bemanning twee dagen werden opgclicu J den. Op schip en bemanning is bij -de aan- houding op zeo herhaaldelijk gescheten terwijl de schipper onder bedreiging van gevangenneming gedwongen werd een stuk te teekenen, waaruit zou blijken, dat de papieren en de brievenzakken ongeschon den waren en hij geen enkel andere iade had gehad dan tijdverlies; dat de douanebeambten van de Venezo- laansche havens last ontvingen, ook der, dj. recten uitvoer van goederen naar Curacao tegen te houden en zooveel mogelijk te be moeilijken dat Curagao thans een crisis •doormaakt, zoo lievig als nooit te vuren. Curagao heeft geen eigen bestaan en *s aa-i- Igewezem door natuur ou geografische lig ging van liet eiland, te leven door ren handel en de scheepvaart hoofdzakelijk niet Venezuela. Door bovenvermelde dec-vten «rijn handel en scheepvaart hier stoyg.v.et alsof onze haven ware gablokkeerd lo>: Ve nezuela. De financieel© draagkracht van •vele 'handelshuizen, welke door jaren langen achteruitgang en kwijning van den ha ".dol •reeds zeer zwak was, zal spoedig uitgeput, •raken. Zoo deze toestand nog cn paar maanden moet voortduren, zullen verschil lende handelshuizen zich niet langer staan de kunnen 'houden. De armere bevolking wordt reeds nu tot het uiterste gedreven. Industrie bestaat hier bijna nietwat er nog was, kan thans uit Veneruela de materia prima niet krij- ,gen de hoedeniudustrie is reeds lang •kwijnend. Werk is er niet, dus ook geen verdiensten, geen brood. Do .armoede is al gemeen en zeer groot. Door mislukking van den oogst en het uitblijven van den regen levert het eiland zelf geen voedsel voor mensch noch dier. Het weerstandsvermo gen der armere bevolking, uitteraard reeds tzeer gering, zal spoedig geheel en al ge broken zijn. Lang wachten op hulp kun- j •nen ook zij niet. Redenen waarom ondergefceekendem ziitfh i'net vertrouwen wenden tot Uwe Majesteit, met het eerbiedig verzoek ten sterkste to 1 •willen aandringen bij hunne Excellenties •de minister van Koloniën en Buitenland- •scïie zaken, dat H.H. E.E. het toch ten spoedigste daarheen mogen leiden, dat de verhouding van Venezuela tot Curagao af doende worde geregeld, meerdere waar borg worde verkregen dat dergelijke toe standen in de toekomst niet meer voorko men en de Nederlandse he vlag meer worde ontzien. Het maritiem commando in W s t -1' n ei i Do benoeming van d©n kapitein ter zee J. B. Snethlag© tot. commandant van het panitseirschdp Hoen risk eekclat. 11 Augustus a. s. naar West-Inddë vertrekt, is zegt do N. R. Ot. eene aanwijzing dat de regee- ïing, overeenkomstig ae med«de©ling van ckki minister van bud ten lam nd; Icflie zJaken hare handelingen nauwgezet overweegt en niet alleen op het lieden het oog heeft. De kolonel Sue tillage is toch de oudste in zijn rang en koant bij de eerstvolgende mutatie in de böogere rangen der marine in aan merking voor bevordering tct schout-bij- nacht. Mocht nu eene verdere versterking dèr scheepsmacht in do Cara'ibische Zee noo- dig wenden en daan-mede de noodzakelijkheid ontstaan het bevel over die grOotere vloot- afdeeling op te dragen aam een vlagofficief, dan heeft men den "olomel Shiethlage even tueel slechts te bcivordieren om, zender eene verwisseling in het commando, tot den ge- wenschten toestand te konnon. Daarmede zail dan vermeden worden hetgeen in 1095 in Oost-Indaë is geschied, teen het eskader al daar, bij de handhaving der neutraliteit in den Russisch-Japanschen oorlog, op S sche pen gebracht werd en uit Nederland >en schout-bij-nacht werd gezonden, oan het be vel daarover te voeren. Door dien maatre gel toch moest de voor het bevel over het eskader reeds aangewezen kapitein ter zee een bekwaam en verdienstelijk hoofdofficier, als ondergeschikt commandant blijven dienen De kapitein ter zeo J. B. Snetillage broeder van den vice-admiraal, die thans commandant dei" zeemacht in Nederlandsch- Indië is kent de Wést-Indische toestan den en zaken uit vroegere verblijven aldaar. Als commandant van de Somtnielëdijk en sta- tionsooanmandant van Curagao was hij van Juli 1898 tot Juni 1899 in West-Indië en als commandant van de Friesland vertoefde 'hij in het begin van 1906 nogmaals oenige maanden in de Curagaosche wateren. De ko lonel Snethlag© is 52 jaar oud De nieuwe socialistische partij. Het orgaan van den nog op te richten socialistenbond, waartoe de heer Havers het initiatief nam, de Klok, geeft daarvan het volgende ontwerp-beginselpro gram: 1. De S. B. beschouwt den persoonlij ken eigendom van grond en voortbrenging» middelen als de hoofdoorzaak der bestaande maatschappelijke wanverhoudingenDien tengevolge is het hoofddbel van zijn propa ganda het brengen van grond en bodem alsmede van de voortbrengings- en ver keersmiddelen in banden der gemeenschap en de exploitatie er van door algemeen© •medewerking en ten algemeeneu nutte, met eerbiediging van elke persoonlijke vrij heid, tot zoover de gemeenschap deze kan en mag eerbiedigen. 2. Naast de voortdurende propaganda voor dit hoofdbeginsel, stelt de Bond zich teu doel in het bijzonder de stoffelijke be langen der arbeidende klassen en hunne geestelijke en zedelijke verheffing te bevor deren tot de uiterste grenzen, waarbinnen düt onder de bestaande maatschappelijke verhoudingen mogelijk is. 3 De Bond wenscht hierbij gebruik te maken van de volgende middelen 1. Het stichten van afdeelingen van geestverwanten, teneinde georganiseerd op treden te bevorderenhet houiden van ver gaderingen- en hot uitgeven van een of meer bladen en van broéhures, tot monde linge eu schriftelijke toelichting en verdedi ging van het in 1 uitgedrukte beginsel het streven naar internationaal samengaan der arbeiders; het uitoefenen van kritièk op de bestaande maatschappelijke wanver houdingen en al wat verder tot bespoedi ging van de komst eener socialistische samenleving zal kunnen leiden. 2. Het bestrijden van kerkelijke en an dere dogma's, vooral waar deze dienen om de proletariërs en andere misdoelden der maatschappij te doen berusten in hun lot en te doen afzien van krachtige pogingen, om zich betere levensvoorwaarden en hun toekomende rechten te veroveren. 3. Het bestiljden van het militarisme, adhtende de Bond dit niet alleen in de hoogste mate onzedelijk en barbaarsch, maar bovendien een der kechtste bolwer ken, waarachter zich de kapitalistische be- voorreahting in veiligheid houdt. 4o. Het steunen van iedere oprechte po ging der arbeiders om zich betere levens voorwaarden te verwerven of om zich ge heel of gedeeltelijk los te maken van het patronaat, door middel der productieve en verbruikooöperatie; het bevorderen hun ner vakorganisatie en in het algemeen van hun weerbaarheid en strijdlust. no. Het propageeren van gelijke rechten, ook politieke, voor alle burgei's, als alge meen kies- en stemrecht en algemeen© ver kiesbaarheid tot alle openlbar© betrekkin gen, zoowel voor mannen als vrouwen 6o. Het gebruikmaken van alle verdere maatschappelijke en politieke middelen waardoor lotsverbetering cn steun voor de mindere klassen kan worden verkregen, on recht kan worden te niet gedaan of ver heldering van denkbeelden kan worden ver kregen. 7. De bond neemt ©enerzijds stelling tegen de leer van het staats-socialisme, als of de ombouw der kapitalistische maat schappij in een socialistische mogelijk zou zijn door de verovering der politieke macht.. Hij beschouwt echter het deelnemen aan verkiezingen en parlementairen arbeid als een nuttiglieidsvraagstuk en laat mitsdien afdeelingen on leden vrij er eventueel al dan niet aan mede te doen. Anderzijds kreert de Bond zich tegen het anarchisme, waar dit een kraéhtig en plan matig georganiseerd optreden der arbei ders zou in den weg staan, waar dit den persoonlijken eigendom of waar dit het in dividu boven de gemeenschap zou willen stellen. 8. Overtuigd echter, clat do arbeiders van allerlei riihting op politiek en gods dienstig terrein zooveel mogelijk censgo zind voor hunne rechten en belangen die nen op te treden, zal de Bond den strijd noch met de sociaal-democraten, noch niet de anarchisten, noch met de christelijke ar- lieiders voeren, doch waar noodi-g algeniee- ne samenwerking voor bepaalde doeleinden Ijovorderen School- en Kerknieuws. Notarieel Staatsexamen te 's-Gravenhage, 31 Juli. Geslaagd voor: eerste gedeelte: C. J. L. M. Nelissen, to Breda, en J. W. van Ha- niersvelt, te /.oetermeertweede gedeelte: J. J. P. F. M. Sopers, te s-Hertogen-bosoh Examen Engelsch, M. 0„ akte A, te 's-Gravemhage, 31 Juli. Geëxamineerd 3 oandi- daten. Geslaagd de dames C. J. A. v. d. Bijl en A. Caffé, beiden te Amsterdam. Akte-examens L. O.. Engelsch, te 's-Gra- venhage, 31 Juli. Geëxamineerd 26 candid a ten Geslaagd de dames: C. L. van Aken, Velzon I), tëenhoom, Amsterdam; J. G'. Hoytink, Arn hem; M. C. J. Ides, Amsterdam; J. A. Kui pers. Rotterdam; J. B. Meyering, Doesburg; S. Oh. Sjoerds, Bloemendaal, en de heerenC. Apeldoorn, Utrecht; C. Bosker, Oude-Pekela T. van Lengen en A. van Prooyen, Rotterdam; K. de Groot, Zaandam; J. A. Kastein, Th. v.d. Ploeg, Amsterdam; S. Geer taenia, Groningen; A. C. van Waveren, Den Haag; M. Dijkhuis, Utrecht; A. C. v. Kaam, Rotterdam; W. v. d. Werff, Zaandam. Algemeene Synode der Nederl. Hervormde Kerk. Veertiende Zitting. Het derde gedeelte van het rapport der schrif telijke kerkvisitatie kwam Donderdag ter tafel en werd na voorlezing in behandeling genomen. Het was een lijvig stuk vol statistische cijfers. Gelijk reeds is medegedeeld, geldt het hier het jaarlijksch onderzoek naar den toestand der kerk, in dit deel bepaald het godsdienstonder wijs en de ohristelyke werkzaamheden in de ge meenten. De cijfers golden b.v. de godsdienst onderwijzers, de catechisanten, de nieuwe lid maten, het zielental dor tot de Ned. Herv. kerk behoorenden. Het getal dor catechisanten werd vermeld als 275,648, dat der nieuwe lidmaten 27,291, het zielental 2,610,228. Evenwel is bij deze cijfers eenig eomzichtigheid noodig; vooral in groote gemeenten zijn do opgaven vooral van het zielental soms bezwaarlijk Uit het rapport blykt, dat er veel en lofwaardig gearbeid wordt tot hot aanbrengen van godsdienstkennis. Te Amsterdam alleen b.v. wordt voor het gods dienstonderwijs en diakenbezoek f 23,000 per jaar uitgegeven. Zeer groote sommen vragen de diaconieëneveneens kunnen tal van werk zaamheden worden opgesomd voor de godsd. leiding van jongeren en ouderen, het verzorgen van behoeftige» en zieken, en het opzoeken van verwaarloosden. Een overzicht daarvan te geven e de moeite zeer waard, maar overschrijdt onze perken. Er zou uit blijken, dat de vaak herhaalde bewering dat „de kerk niets uitvoert", zeer betwistbaar is. Bij de discussie werd vooral op verandering van dc inrichting der kerkvisi tatie aangedrongen, zoodat b.v. niet ieder jaar dezelfde vragen worden gesteld, gelijk thans het reglement voorschrijft, waardoor veelal de be antwoording sleur wordt en het verkrijgen van een goed overzicht niet wordt bevorderd. Beter is splitsing in doelen, om in verschil lende jaren van bepaalde onderdeden een juist lieeld to verkrijgen. Het. rapport der commissie wordt onder dank voor het moeilyk werk voor kennisgeving aangenomen aan de classisbestu- ren wordt opgedragen op gebreken e n leem ten de aandacht te vestigen. Voorstellen tot wijziging zullen nader in behandeling komen. Van leden der classis Bommel was een voorstel gedaan om de bepaling te verscherpen, die ouders toestaat elders hun kinderen te laten doopen. Daartoo wordt thans vereischt een schriftelijk bericht over hun zedelijk doen van den kerke- raad, waaronder zij behooron. Voorstellers wil len daarvoor lezeneen bepaald „getuigschrift van hun zedelijk gedrag." Dc heer Rienstra, rapporteur, ontried de aanneming. Aan den ker- keraad, bij wien de doopsliediening geschiedt, moet de beoordeeling verblijven, of bij na ont vangen berioht. zich tot inwilliging van het ver zoek verantwoord acht. Hiermede vereenigt ziöh de Synode, waarna de zitting wordt geslo ten. Vijftiende Zitting. Een kleine moeilijkheid, bij lint ministerie van Financiën ontstaan, had aanleiding gegeven tot een voorstel der classis Zierikzee, waarover de heer Rienstra rapport uitbracht. Bij vertrek van een predikant wenscht de minister in verband met de uitbetalingen van de rijkstoelagen tot het tractement den juisten datum der akte van ontslag te kennen. Daar ten deze wel eens ver zuim plaats heeft., wil Zierikzee het voorschrift zien opgenomen, dat de kerkernad cf de consu lent aanstonds dien datum aan het Class. Be stuur heeft op te geven. Naar het voorstel der commissie vereenigt. de Synode zich hiermede. Afgewezen wen! een voorstel van 's-Graven hage, dat aan godsdienstonderwijzers, als hulp predikers werkzaam geweest, door benoeming van oen predikant buiten betrekking geraakt, f 600 wachtgeld wil toegekend zien uit de gene rale kas. Toelichting ontbreekt. Inderdaad worden zulke mannen uit dc generale kas wel eens ondersteund, maar deze is toch niet voor uitkeering van wachtgelden bestemd. Verschil lende kleinere vooratellen zullen in nadere be handeling komen een voorstel Rotterdam om bij de kerkvisitatie de getallen der mannel. en vrouwel. lidmaten afzonderlijk te vermelden bij andere voorstellen over dit onderwerpeen idem van Groningen om in een eventueel© grooto Synode een even groot aantal predikanten als ouderlingen te benoemen bij de voorstellen daarop betrekkelijkvan Amersfoort "om het mogelijk te maken, dat een predikant, zonder uit zijn ambt ontslagen te worden, toch ontsla gen kan worden van zijn liet rekking tof een be paalde gemeente, bij welke bij misplaatst is. De commissie noemt het voorstel schijnbaar aan trekkelijk, *toch gevaarlijk, als de deur openend tot allerlei machinaties. Een predikant vraagt verlof tot eene nieuwe procedure over pastorie goederen, gelijk er reeds sommige aangespannen zijn, to. Hoornstcrzwaag, Menalduin enz. Wordt liesloten een onderzoek in te stollen. Naar aanleiding van den sterken aandrang in den laatste» tijd geopperd tot losmaking van de financieele banden tusschon den Staat en de ver schillende kerkgenootschappen, wenschen do pre dikanten van Amsterdam, dat de Synode aan een drietal bekwame personen zal opdragen om op historische en juridische gronden de rechts positie dor Ned. Herv. Kerk tegenover de lands- traktemontcn in het licht te stellon. j Do Commissie van rapporteurs acht het doel lofwaardig, maar het voorstel bedenkelijk, ook j omdat reeds van don aanvang af een schijn van I partijdigheid op de uitkomsten van dit onder zoek zal rusten. Na een hreode discussie, waar in vooral prof. Cannegieter heldere voorlichting biedt, acht ook de Synode het gevolg geven aan het voorstel Amsterdam op dc aangegeven wijze onaannemelijk. Hol komt haar beter voor een anderen weg te volgen. Wegens Synodus Con- tracta wordt de zitting gesloten.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1908 | | pagina 1