BINNENLAND.
Oosten rijk-Hon garije.
Naar de Wiener Allgemeine Zeifcung
meldt, zal doze week op het buitenverblijf
van den graant graaf Berchtold te Buckauf
(Moravië) een ontmoeting plaats hebben tus
schen den Russische» minister van buiten -
landsche zaken Iswolsky en baron Aekren-
thal.
J.l. Maandag heeft oen deputatie uit de
provinciën Bosnië en Herzogowina een be
zoek gebracht bij baron De Buriau, den
chef-administrateur van Bosnië en Herzogo
wina, om oen memorandum aan te bieden,
onderteekend door 25 vertegenwoordigers
var de Servische en Mahomedaansche par
tij, waarin om een grondwet gevraagd
wordt
Een deel, de minderheid der bevolking,
echter wil annexatie bij Oostenrijk. De Ti
mes merkt bierbij op, dat bij geval van an
nexatie ongetwijfeld sommige mogendheden
daartegen zouden opkomen en hot behoud
van den status-quo zouden eisclien.
Op de dezer dagen te Boedapest gehou
den groote ministerieele conferentie zullen
deze kwesties voorzeker een onderwerp van
bespreking uitmakenbaron De Buriau is
daarbij tegenwoordig.
Turktye.
Kous t- anti nop el, 13 Sept. De
minister van buiteulaudscho zaken verklaar
de in een interview, dat het nieuwe Turkije
tegenover, staten eeuc vreedzame eu
vriendschappelijke politiek zal volgen. Het
zal de nationale belangen verdedigen, maar
zich niet in internationale geschillen men
gen. De vreemde staten zullen in Turkije
niet meer ©ene stelselmatige opslokking,
wat werken vtan beschaving betreft, kunnen
uitoefenen, want Turkije is eene beschaafde
natie geworden. De betrekkingen met Rus
land zijn uitmuntend. Turkije is Rusland
erkentelijk voor de opschorting van de
Eitropeesche actie. Turkije zal in Macedonië
dezelfde hervormingen invoeren als in het
gohoele rijk. De minister is voornemens, wat
do 3 pets. vermeerdering van de invoerrech
ten betreft, tot eene nieuwe schikking te
komen, wanneer hij met de vreemde staten
over handelsverdragen zal onderhandelen
Dc minister legde ten slotte nogmaals na
druk op de vriendschappelijke betrekkingen,
die Turkije met Rusland wil onderhouden.
Konstantiuopel, 13 Sept. De
diplomatieke agent van Bulgarije Gesohow
is gisterenavond vertrokken, omdat hij geen
uituoodiging had ontvangen tot het door
den minister van buitenlandsche zaken aan
geboden diner.
Iioe de leden van het Jong Turksclio co
mité opttodon, blijkt uit een rode, die ma-
joor Tahir boi, do voorzitter van de afvaar
diging, die liet koofdcomité naar de Azia
tische provincies van Turkije heeft gezon
den, te Kon ia heeft gehouden. In de groote
zaal van den regeeringskonak kwamen alle
ambtenaren van do hoofdstad der provincie
met don wali, den militairen commandant
enz bijeen.
Nadat do jonge majoor over de misbrui-
ko i van hot oude stelsel had gesproken, ver
volgde hij,,Gaat u nu naar uwe kansela
rijen terug en zorgt er voor, dat alle akten^
dio in uwo laden en onder uwe kanapees
sedert maanden slapon, snel afgedaan wor
den, liefst, indien het mogelijk is, voor he
denavond. Tk moet u aanmanen, voortaan
hot volk, dat moet werkori, niet noodeloos
lang te laten wachten. Ik stol er prijs op
vast te stollen, dat u do regeering slecht"
hebt ingelicht over do stemming van de be
volking van het witajet. Wij hebben niets
oproerigs in don geest van de bewoners kun
nen ontdekken. Misschien zijn er lieden,
die ons niet willen verstaan, ik moet dezul
ken er aan herinneren, dat het leger met
ons is en onzo plannen ten uitvoer zal bren
gen."
De Albancezen hebben een nieuwe ver
ten ïging opgericht, die den naam draagt
van vereeniging voor onderwijs en voor
uitgang". Onlangs is de eerste vergadering
gehouden, welke werd bijgewoond dloor 1500
Albaneezen, zoo wol Mohammedanen als
Christenen. Do veroeniging stelt zich ten
doel de stoffelijke- en zedelijke verheffing
vai. het Albaanschc volk. Haar hoofdzetel
is to Konstantinopel. Afdeolingen zijn op
gericht in verschillende plaatsen.
In Turkije is liet eerste vonnis geveld,
sinds het begin van het nieuwe regeerings-
stelsel, in een proces tegen do pers. De re
dacteur van eon blad is wegens opruiing tot
©cu maand gevangenisstraf veroordeeld. Drie
andere bladen worden vervolgd wegens
aanvallen op het leger.
Men bëteéert nu dat de berichten omtrent
den moord op drio Grieken door een Bul-
gaarsche bende in Macedonië onjuist zijn ge
weest. Er 'is maar één Griek gedood, die
opruido tot don opstand.
Marokko.
Madrid, 1 3 S o p t. De Fransch-Spaan-
scho nota zou hedonmiddag aan de verte-
genwbordigere van de mogendheden door
Duitschland worden medegedoeld.
Er zijn, volgens oen telegram, door den
Matin ontvangen, te Tangor brieven aan
gekomen van Moeley Haf id, waarin El
Menebhi wordt gemachtigd in naam wan
den Sultan te onderhandelen met do te
Tangor geaccrediteerde vertegenwoordigers
dor mogendlieden, zoodra het oogenblik
daarvoor zal zijn aangebroken. In de om
geving des sultans gelooft men, dat deze
het plan heeft de acte van Algeciras in be
ginsel te orkennon, maar tegelijkertijd eer.
groot aantal reserves te maken ten opzichte
van enkele bepalingen, die zijn prestige bij
do Muzelmannen zouden kunnen verminde
ren en zijn graag ondermijnen. Het voor
naamste voorbehoud zou worden gemaakt
ten opzichte van de politie. Moeley Hafid
aal aan de mogend lieden duidelijk maken,
in welke moeilijkheid hij zich bovindt; wan
neer hij n.l. do acte van Algeciras aan
vaardt. verliest, hij allo gezag bij zijn eigen
onderdanen en is hot hem dus onmogelijk
haar te doen eerbiedigen en wanneer hij ze
verwerpt, wordt hij niet erkend door dc
mogendheden.
Daarom, zou hij in de acte van Algeciras
gaarne ©enige wijzigingen zien aangebracht
Ook heeft, hij bezwaar tegen do eischen,
dio Frankrijk in het bijzonder stelt, en zou
hij gaarne (bij minnelijke schikking die
eischen ©enigszins gewijzigd willen hebben.
Moeley Ilafid ontkent verder, dat bij haat
zou koesteren tegen do Franscben wel is
hij van meening, dat zij zich to veeleischend
betoenen.
Moeley Hafid verklaart zich bereid alle
mogendheden op gelijken voet te behan
delen, maar betoont wel ©enige voorkeur
voor de Brooss (Duitschors), omdat deze,
volgens zijn meening, het rijk steeds krach
tig hebben gesteund.
Maar al zou Hafid ook gaarne het een
en ander toegeven, hij moet voortdurend
weerstand bieden aan den aandrang der
sjerifs en der oumana's, die hem raden on
verzoenlijk lo blijven en allo voorstellen van
Europa en bloc te verwerpen.
En dat. zou de reden zijn. waarom hij nog
geen politieke verklaring hoeft durven af-
eggen eu nog niet heeft getracht officieele
lx.-t rekkingen aan te kuoopen met het corps
diplomatique.
Tangor, 12 Sept. In een brief van
Moeley Ilafid aan het corps diplomatique
erkent hij de overeenkomsten door zijn vooir
ganger aangegaan, met name de acte van
Algeciras en verzoekt hij taan do mogend
heden om erkenning en rekent hij op dier
steun, ten einde de hervormingen door deze
acte voorziqn tot stand te brengen.
Sinds ©enige diagen worden er, luidens
berichten uit Tanger, door Moeley Hafid
tal van brieven verzouden in alle richtin
gen, waarbij de stammen worden uitgeïioo-
digd ten spoedigste zoo talrijk mogelijke
contingenten bijeen te brengen ter vorming
van een mekalla, over welke Moeley Hafid
zelve het bevel op zich-zou nemen. Met wolk
doel deze harkia zal worden bijeengebracht,
is nog niet bekend.
Naar de Temps nit Tanger meldt, heeft
de Marokkaansche staatsbank maatregelen
getroffen om de betaling van achterstallige
soldij aan de garnizoenen in d ©havensteden
te verzekeren.
Perzië*
Vrijdagmorgen ontstond te Tabids een
hevig gevecht t-ussckcu de revolutionairen en
em de onlangs aldaar aangekomen Makoe-
ruiters, dio .met zes stukken geschut de ver
sterking. van Sattar-Khan aanvielen. Met-
behulp van geschut, en geweervuur gelukte
het hun aanvankelijk ook de revolutionairen
terug te slaan, doch toen Sattar-Khan ver
sterking kreeg, moesten de Makoe-ruiters
„zich in de richting van Maraud terugtrek
ken. De verliezen aan beide zijden waren
aanzienlijk. Aiu-ed-Dauieh heeft de Makoe-
ruiters in geen enkel opzicht hulp verleend
zoo luidt het "bericht uit Tabris ten slotte.
Ruiters, die door Ain-ed-Dauleh uitge
zonden waren, hebben het dorp Sawdan, op
oonigen afstand vain Tabrie gelegen, bescho
ten en plat ge/brand.
Ain-ed-Dauleh heeft Donderdag 3000 man
verstekingen van alle wapens met vier ka-
noiuien uit Teheran gekregen.
Men verwacht oen aanval op de stad.
Staten-Qeneraal.
Vereenigde Vergadering van de
beide Kamers.
op Zaterdag 12 September 1903
tot sluiting van de zitting der Staten-
Generaal.
(Geopend te 3 uren).
De heer Schimmelpenninck van
der Oyo bekleedt den voorzittersstoel.
De V oorzitter laat door den griffier
van do Eerste Kamer voorlezen een koninkl-
lij'k besluit van 1 Sept. 1908, waarbij de Mi
nister van Binnenlandscke Zaken wordt ge
machtigd, heden, to drie uren des namid
dags, zich te begeven naar do vergadering
der Staten-Generaal, ten eind© in eene ver
eenigde vergadering der beide Kamers de
zitting iu naam der Koningen te sluiten.
De* Voorzitter benoemt eene com
missie; die den minister in bet gebouw der
Tweede Kamer zal ontvangen en uitleiden.
Kort daarna treedt de Minister, voorafge
gaan door de commissie, do vergaderzaal
binnen.
Do beer Heemskerk, Minister van
Binnenlandsohe Zaken, neemt plaats voor
den troon en houdt de volgende rede
Mij no Hoeren
,,Het heeft Ilare Majesteit de Koningin
behaagd mij op te dragen, dcoe zitting van
do Staten-Generaal in Haren naam te slui
ten.
Verschillende maatregelen van wetgeving
kwamen in het afgoloopen zittingjaar, dank
zij uwe medewerking, tot stand. Goedkeu
ring werd gehecht aan verscheidone interna
tionale verdragen, waaronder nopens onder
werpen van arbeidabeschouwing; nopens de
verbetering van hot lot van gewonden cn
rieken, zich bevindende bij de legers te
velde; de instelling van het Internationaal
Landbouw-Instituut. te Rome; de verlenging
der suikerconventie en de toetreding vam
Rusland tot die overeenkomst. Onder de
wetsontwerpen ter goedkeuring van verdra
gen met bijzondere Mogendheden verdienen
speciale vermelding, dat betreffende het in
zake ongevallenverzekering niet Duitsch
land dat 'betreffende het verdrag ter we-
derzijdsche erkenning van Naamlooae Ven
nootschappen met Duitschlanddat betref
fende ihet Ncderlandsch-Brariliaansch grens-
tractaat en dat nopens het Handelsverdrag
met de Vereenigde Staten van Amerika.
Eene wet bepalende, dat bij het in wer
king treden dei- wet van 13 Juli 1907 (Staats
blad noa 193) ton aanzien van de rechter
lijke bevoegdheid en van de rechtsvorde
ring de regelen ten tijde der inleidende dag
vaarding, geldende, van toepassing blijven
op de alsdan aanhangige rechtsgedingen be
trekkelijk eene arbeidsovereenkomst, kwam
tot stand.
Een wijziging der Drankwet werd goedge
keurd, teneinde een gelijkvormig© toepassing
van oen barer bepalingen te bevorderen.
In de regeling der minimum-salarissen
van de onderwijzers aan de lagere scholen
werd oen verbetering gebracht door een wij
ziging van art. 26 der wet tot regeling van
liet. lager onderwijs.
De Gemeentewet onderging een wenscke-
lijk gebleken wijziging.
Een wettelijke tijd werd vastgesteld.
Voor het toekennen van schadeloosstellin
gen aan gewezen gesalarieerde leden der op
geheven schutterij werden gelden beschik
baar gesteld.
Het recht op pensioen van den luitenant-
kolonel-intendamt, de kapitein-kwartiermees
ters en den 1 u i ten ant-kwar tiers meester bij
het korps mariniers werd nader geregeld.
De „Pensioenwet voor de zeemacht 1902"
en de „Pensioenwet voor de landmacht
1902" werden gewijzigd en aangevuld.
Ene wijziging van artikel 24 der Burger
lijke Pensioenwet verwierf uwe goedkeuring.
Eene wet kwam tot stand, houdende in
stelling van een fonds voor de uitvoering
van de Tiend'wet 1907 en eene houdende
instelling eener consignatiekas.
De wetten betreffende de registratiebelas
ting werden gewijzigd en aangevuld.
Eene verhooging van het zegelrecht van
sommige effecten werd goedgekeurd.
Door uwe medewerking kwamen maatrege
len tot stand, waardoor het blijlvend ge
deelte der nii.itio gedurende de maanden
April tot en met. Juli op de vereischte sterkte
kon worden gehouden.
Ter bevordering van den aanslag en de
verbetering van land- en waterwegen, als
mede van don aanleg en de exploitatie van
spoor- en tramwegen in verschillend© deelen
des lands, kwamen verscheidene wetten tot
stand, zoowel tot het toekennen van suib-
sidiën eu rcntelooze voorschotten uit 's Rijks
kas, als tot onteigening der noodige terrei
nen.
Eene nadere overeenkomst met de Maat
schappij tot Exploitatie van Staatsspoorwe
gen, 'betreffende het personeel van de voor
malige Nederlamdscke Rijnspoorwegmaat
schappij verkreag wettelijke goedkeuring.
In aansluiting aan het in 1906 te Romo
gesloten Algemeen Postverdrag kwam eene
wijziging en aanvulling van de wet tot rege
ling dor brievenposterij tot stand. Met de
Stoomvaartmaatschappijen „Nederland" en
„Rotterdamsöhe L'oyd" werden nieuwe con
tracten wegens het vervoeren der mail ge
sloten, wolke de wettelijke bekrachtiging
hebben verkregen
Een wetsontwerp tot goedkeuring van een
voorschot ten behoeve van eene stoomvaart-
verbinding tusschen Nederland, Brazilië en
Argentinië mocht uwe goedkeuring verwer
ven.
Door eene wijziging der Ongevallenwet
1901 werd mogelijk gemaakt eene betere in
richting van liet tarief volgens hetwelk de
lasten der Ongevallenwet' worden omgesla
gen over de vei zekeringsplick'tige bedrijven
on werd cone betere controle op het gere
geld houden der loonlijsten mogelijk ge
maakt.
De wet houdende bepalingen tot voorko
ming van bedrag in den boterhandel werd
aangevuld en gewijzigd.
Uwe goedkeuring werd verleend aan een
wetsontwerp ter verleeaiing o. a. van een
voorschot aan de Naamlooze Yennootschap
„Koninklijke Hol landsche Lloyd".
De noodige gelden ^rerderi door u toege
staan ten einde den dienst der wettelijke
arbeidsbescherming beter te kunneiï rege
len.
Door vextkooging van de Indisch© bogroo-
ting werd de gelegenheid geopend om een
begin te maken niet de opleiding van in-
laudsche rechtskundigen.
In het- belang van de ontsluiting van bet
binnenland van Suriname werd tot door
trekking vaai den in aanbouw zijnden spoor
weg besloten.
D Koningin heeft mij opgedragen aan u,
mijne hoeren, Haren dank te betuigen vOor
uwen ijver en voor uwe toewijding aan
's lands belang.
In naam der Koningin en daartoe door
Haar gemachtigd, verklaar ik deze zitting
der Staten-Generaal te rijn gesloten."
De minister wordt door de commissie uit
geleid en nadat deze in de vergaderzaal is
teruggekeerd, sluit- de Voorzitter de
vereenigde vergadering.
De commissie uit de beide Kamers
der Staten-Generaal, die hedenmiddag den
minister van Binnenlandsdhe Zaken bij de
sluiting van de zitting der Staten-Generaal
in- en uitgeleide deed, bestond uit de hee-
renVan Löben Seis en Bloembergen, leden
der Elerste Kamer, en Van den Berck'van
Heemstede, Jannink, Limburg en De Geer,
leden der Tweede Kamer.
De sluitingszitting der Staten-Gene-
raal werd behalve door het bureau der
Kamers en de leden van de Commissie van
in- en uitgeleide, welke allen, evenals minis
ter Heemskerk, in ambtsgewaad waren (de
voorzitter, baron Schimmelpenninck van der
Oyo en de heer van Löben Seis, in gene
raalsuniform), door de volgende Kamerleden
bijgewoond ran de Eerste Kamer de hoe
ren van Wassenaer van Rosande, Woltjer,
Godin de Beaufort, van Fisenne, van Vel-
sen. Van de Tweede Kamer de heeren van
Vliet, van Doorn, van Veen, Schokking,
van Bylandt, Lieftinck, van Deventer,
Roodhuyzcn, Marcbant, Patijn, Röell, van
der Voort van Zijp, van Nispen (Rheden),
IJzerman, Thomson, Duymaer van Twist en
Brummelkamp.
Tijdens liet voorlezen van de sluitingsrede
door den Minister werd deze van uit de
Voorzitters!oge gephotografeerd.
Op het Binnenhof en bij hot Paleis was
vrij veel volk op do been om den stoet te
zien voorbij rijden, die op do gewono wijze
was samengesteldoen galarijtuig, vooraf
gegaan en gevolgd door een peloton huza
ren. Op de tribunes der Tweed© Kamer was
slechts weinig publiek aanwezig.
Berichten.
De Staatsouraut van Zondag 13 cn
Maandag 14 September bevat om. de vol
gende Kóninklijlc© besluiten
benoemd tot officier van justitie bij de
Rechtbank te Roermond. Mr. A. A. baron
v. d. Feltz, thans substituut-oflicier v. ju
stitie bij de rechtbank te Utrecht;
benéemd tot officier v. justitie te Middel
burg Mr. J. J. Carstens, thans officier van
justitie te Alkmaar;
benoemd tot officier v justitie te Alkmaar
Mr. H. G. v. Sc/nsbeek, thans substituut-
officier van justitie te Leeuwarden
benoemd tot adjunct-commies bij het de
partement van Justitie Jhr. M. v. Asch v.
Wijck te 's Gravenhage.
tot tijdelijk \eeraar aan de Hoogere bur
gerschool te Meppol A. F. Schroder, docto
randus in de wis- eu natuurkunde te
Utrecht.
Zaterdagmorgen tegen 10 uur werd
de Koningin-Moeder op het Loo ontvangen
dor den Prins en den burgemeester. Wande
lende begaf zij zich met den Prins naar het
paleis. De terugkeer had plaats met den
trein van 5 uur.
H. M. de Koningin heeft aan jonk
vrouw© A. M. van Haersma de With, op
haar verzoek, met ingang van 1 October
a.s. eervol ontslag verleend als hofdame.
Do Vrstin van Bentheim wordt d'ezo
week ten paleize van haar zuster, H. M. de
Koningin-Moeder, te Soestdijk, te logeereni
verwacht.
Vrijdag dejeuneerden bij H. M. de
Koningin-Moeder ten paleize Soestdijk graaf
van Recliteren Limpurg, Hrs. Ms. gozant te
Bern, Baron van Weideren Rengers, Hr.
Ms. gezant te Bukares en mevrouw.
De a. s. Amsterdamsche ge
meenteraadsverkiezingen. Naar
het Hbl. verneemt, worden door de af dee
ling Amsterdam van den Bond van Vrije Li
beralen onderhandelingen gevoerd met het
Centraal Comité van „Vooruitgang", .ten
einde tot overeenstemming te geraken ter
zake van de a.s verkiezingen voor den Ge
meenteraad in de districten II (vacature-De
Sauvage Nolt-ing) en V (vacature-dr. Schip
pers.
Alleen door de vrijzinnig-democraten en
de sociaal-democraten zijn reeds voorloopige
candid aten op groslijsten geplaatst. Van die
der andere partijen kan nog niets met ze
kerheid worden gemeld.
De oefeningen van 't korps en de
cursussen tot opleiding voor den rang van
korporaal en sergeant in die steden waar
de afdeeling gevestigd is van het korps van
de Koninklijke Nederlamdisohe Weer baar-
beidsveueeiiiging, nemen deze miaand weder
een aanvang.
Leerlingen van inrichtingen van liooger-
of middelbaar onderwijs, die lid van heb
'korps wenschen te worden, kunnen rioh
daarvoor aanmelden bij den commandant,
den reserve-eerste luitenant der infanterie
J. W. Klein te Haarlem.
Dooi* den minister vam oorlog is bepaalld,
dat die leden van liet korps, welke den rang
van korporaal of sergeant bekleedcn, na
hunne inlijving bij dc militie of hunne toe
treding tot het reservekader, hun rang ook
in het leger kunnen behouden, zoo zij blij
ken daarvoor geschikt te zijn-
De commissie om te doen onderzoe
ken, in hoeverre het mogelijk is door vereen
voudiging van dé inrichting en de werk
zaamheden van den Geneeskundigen Dienst
der landmacht te komen tot tot beperking
der uitgaven, welke voor dat dienstvak op
de oorlogsbegrooting zijn uitgetrokken is
ontbonden
Tourniaire. Met den gezondheids
toestand van den heer Tourniaire is "t thans
zoo gesteld, dat zijn wederoptreden bij het
Ned. Tooneel weldra kam verwacht worden.
Hij zal voornamelijk de rollen vam zijn oud
repertoire vervullen. N. v. d. D.
Hubert Laroche.Men verneemt
dat de heer Hubert Lai'oolie zijn plaats aan
Het Nederlandsok Tooneel en Amsterdam
plotseling en zonder eemige aanleiding ver
laten heeft en naar België vertrokken is,
met het voornemen niet terug te koeren.
Op Crooewijk te Rotterdam is Zater
dagmiddag begraven het stoffelijk overschot
van notaris P. C. van Vollenhoven. Aan de
groeve warem vertegenwoordigd: notarissen,
loden van de rechterlijke macht, burgemees
ter en wethouders en raadsledem, het be
stuur van het Bataafsch Genootschap, het
bestuur en oud-leerlingen van de doofstom-
menschool, leden van de Prov. Staten en
zeer vele andere notabelen.
De heer mr. W. A. Mees, bestuurslid van
de doofstommen-inrichting, schetste den
overlieden©, die 2Q jaar mode-bestuurslid en
de laatste negen jaren voorzitter der ver-
eeniging was, als scherpzinnig, rechtschapen
man, die in stilte veel voor anderen deed,
maar vooral ook rijn buitengewone werk
zaamheid. De oudste broeder van den over
ledene bedankte.
Congres voor Openb. Gezondheids
regeling.
Tweede dag.
Dordrecht, 12 September.
Hedenmorgen te 10 uur werd het congres
heropend.
De Voorzitter, de heer Bruinsma, heette
de aanwezigen welkom, in bijzonder Jhr.
Quarles van Uffo-rd, administrateur van het
departement van Binnenlandsche Zaken en
heide afgevaardigden van het departement
van Oorlog. Na eenige besprekingen waar
onder de ingezonden mededeelingen, de
vleeschkeuring en het rapport der com
missie tot het nazien van de rekening en
verantwoording, kwam de Woningwet aan
orde. Met. uitzondering van de heeren Polle-
mam en Beerenbrouck warem alle commissie
leden aanwezig. Daarna, bracht het bureau
va.u stemopneming het commissie-rapport
uit over do gisteren gehouden bestuursver
kiezing. Gekozen werden verklaard Cohen,
Bergsma en Beerenbrouck.
Tijdens do gedachtenwisseling omtrent de
Woningwet, werd namens de sociaal-techni
sche veroeniging vam democratische inge
nieurs eene lijvige brochure rondgedeeld.
Het eerst word aan de orde gesteld de
bespreking van de vraag:
„Welke wijzigingen moeten in de Woning
wet worden gebracht om deze tot haar recht
te doen komen?"
Dc behandeling van dit onderwerp word
voorbereid door oone commissie bestaande
uit de heeren Dr. G. W. Bruinsma-, Mr.
H. L. Diucker (voerritter), J. H. Faiber
c. i., H Pollema, Jhr. mr. Ch. Ruys de
Beerocnbrouck, J. H. Schaper, J. W. C-
Teilegen c. ir, (secretaris) en J. M. A. Zoet
mulder c. i., welke commissie rapport uit
bracht. Zij heeft de wet zorgvuldig nage
gaan en maakte artikelsgewijs© melding van
alle door haar noodig geoordeelde aanvul
lingen en verbeteringen.
Zij begint met eene opmerking van alge-
meencn aard. Bij het omwerken van het
ontwerp-Woningwet, is op aandrang vam
personen van ervaring op het gebied van
het ontwerpen en uitvoeren vam bouwveror
deningen aan de wet een ©enigszins ruimere
strekking gegeven door in sommige artikelen
het woord ..woning" door het woord „ge
bouw" te vervangen. De bij de uitvoering
der wet opgedane ondervinding heeft ge
leerd, dat in deze richting nog iets verder
meet worden gegaan. Bij de thans geldende
redactie is het toch o. a. mogelijk, dat be
palingen betreffende toetreding van licht en
lucht tot gebouwen, bestemd voor woning,
verijdeld worden door stichting van gebou
wen van anderen aard. Voorts zullen de g©-
wenscht© wijzigingen onder de werking der
wet brengen localiteiten (kantoren b.v.),
w©lke, hoewel niet voor bewoning bestemd,
toch tot- verblijf van menschen dienen. In
de derde plaats zullen de moeilijkheden^
ondervangen worden, wolko bij het ontwer
pen der bouwverordeningen met betrekking
tot de strafbepalingen ondervonden zijn.
Eindelijk za! de toepassing van de regeling,
vervat in de artt. 46 en 47, op ruimere
schaal mogelijk worden ook voor niet tot
bewoning bestemde gebouwen.
Ten aanzien van 1 der wet, behande
lend de voorschriften betreffende aan wo-
n i n g li te stellen eischen, geeft
de commissie voorn amielijik kleine redactie-
verbeteringen aan. O.a. wil zij maatregelen
getroffen zien, die een einde maken aan
een toestand, waarbij de bewoners vam een
woning geheel van het gebruik van e©n
privaat verstoken zijm. Verder wil zij be
paaldelijk zien aangegeven, dat ook nieuw
gebouwde womingen eene speciale gebruiks
vergunning van B. en W. behoeven. Dan
wordt door belanghebbenden somwijlen met
grond gck'aagd, dat zij niet weten waaraan
zij zich te houden hebben, omdat zij ten
aanzien vam het stellen van nadei^i eischen
d'oor B. er W. in het onzekere verkeeren
deze onzekerheid zou met betrekking tot
sommige onderdooien van den bouw kunnen
worden weggenomen, door de nadere eischen
door B. ©n W. bij reglement te doen vast
stellen en voor te schrijven, dat dit op die
zelfde wijze moet worden afgekondigd als
de verordeningzulk een reglement zou
zich beter en eneller aanpassen aan de wis
selende eischen der praktijk.
De comimissie deelt de reeds van verschil
lende zijlden uitgesproken meeming, dat 2,
regelende de aangifte omtrent het
aantal bewoners, ingrijpende wijzi
ging moet ondergaan, wijl langs den weg
die thans regelt, eenerzijds de gewensche
gegevens niet op betrouwbare wijze worden
verkregen, anderzijds aan de ingezetenen on-
noodige last wordt berokkend. De commissi©
acht het voor het vorkrijgen van betere wo-
ningtoestaen noodig. dat eene goede woning-
statistiek wordt aangelegd en geregeld bij
gehouden In de eerste plaat-s dient men
langs ambtelijken weg gegevens te verzame
len over den toestand waarin de woningen
verkeeren, teneinde voorstellen tot verbete
ring, onbewoonbaarver klaring of onteigening
te kunnen doen in de tweede plaats mloeten
gegevens verzameld worden betreffende het
aantal woningen in verband met de grootte,
de huurprijzen en de bezetting. Voor het
geregeld bijhouden van deze statistiek zul
len periodieke woningtellingen moeten plaats
hebben, tenzij mén door instelling van eene
woningbeurs deze tellingen overbodig maakt.
Bovendien moeten de gemeentebesturen de
bevoegdheid bezitten verhuurder en hoofd
bewoner cener woning tot mededeelingen te
verplichten, terwijl nabij de toegangsdeur
eoner woning een ken toeken dient aange
bracht, waarop is vermeld de inhoud dier
woning. Natuurlijk zullen de gemeeuteb-
sturen moeten beschikken over een voor
zijn taak berekend bouw- en woningtoezicht,
dat onder de bevelen vam B. en W. staat
en welks ambtenaren geen particuliere prak
tijk in het bouwvak mogen uitoefenen.
Bovendien zouden de opgaven betreffende
de huurwaarde van woningen, welke telken
jare door de administratie der personeel©
belasting verzameld worden, door het Rijk
geregeld ter beschikking der gemeentebe
sturen gesteld kunnen w or dénterwijl ook1
de volkstellingen aan het verkrijgen van'
statistische gegevens betreffende dé woning
toestanden dienstbaar gemaakt moeten wor
den. Verder bespreekt het rapport in deze
paragraaf op te nemen bepalingen inzake
de bevoegdheden van de toezichthoudende
personen en de uit te brengen vers LagenDe
wet zal noodzakelijk tot het instellen van
het toezicht als bedoeld moeten verplichten
zóó, dat elke gemeentebegrooting voldoende
bedragen ter bekostiging aanwijst; wel zou
den de besturen van kleine gemeenten zich
over eene gemeenscappelijke regeling kun
nen verstaan. Evenals in den- algemeonen
maatregel van bestuur ter uitvoering vam
do Woringwet is geschied, zouden de niet
onbeteel.ende kosten dezer nieuwere 2 voor
de helft ten laste van het Rijk gebracht
moeten worden. c do
In 3 verbetering van wonin
gen; overbevolking) worden weer
verschillende redactiewijzigingen aangegeven.
Bij eene zaak staan wij stil. De eisch, dat
over allo klachten en over alle aanschrij
vingen tot verbetering het adlvies der Ge
zondheidscommissie moet worden ingewon
nen, vertraagt in de groote steden de af
doening van zaken op ongowenscht© wijze
en weerhoudt van toepassing der Woning
wet. Hot zou daarom geweiischt zijn, dat
aan de Kroon de bevoegdheid werd verleend!
op verzoek van den Raad eeuer gemeente
waarin eei. behoorlijk ingerichte dienst- voor
liet bouw- en woningtoezicht bestaat, te
bepalen dat het advie6 der Gezondkedds-
commissie niet behoeft ingewonnen. De voor
stellen tot oubewoonbaarverklaring wensoht
de commissie niet in deze uitzonderings
maatregel te begrijpen.
Bij §4 (Onbewoonbaarverkla-
riiu|giontruiming, sluiting en
afbraak) beantwoord de commissie die
vraag, of op den regel der wet, bevelende
de oubewoonbaarverklaring van onbewoon
bare woningen, ook uitzonderingen moeten
