91°. §5. Tweede blad.
Zaterdag 19 September 1908.
KOLONIËN.
BINNENLAND.
7"v Jaargang.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idem franco per post
Afzonderlijke nummert
Deze Couran: verschijn dagelijks
dagen.
1.50.
- 0.05.
behalv op Zon* en Feest*
Advertentiënmededeelingen 9nz.gelieve men vóór 11 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomin. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels f 0.50,
Elke regel meer - 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 85 cents bij vooruitbetaling
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad, b(j abonnement. Eene
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Kennisgevingen..
9OH IE TO B F E N IN G E N.
Do Burgemeester van Amersfoort brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat volgens mede-
deeling van den Minister van Oorlog op 25 en.
29, en zoo noodig ook op 26 en 30 September
a. s. eene schietoefening zal worden gehouden
op liet fort Pampus.
Er zal gevuurd worden met ka nonnen van
licht kaliber (6 c.M), waarbij onveilig wordt ge
maakt. op 25 en, 26 September een sector, l>e-
grensd door de l ichtingen O. t. N. door Oöst tot
Z.-O. t. Z. (67 gr.) en op 29 em 30 Septemiber
©en sector, begrensd door de richtingen O.X.O.
door Oost tot Z.O. t. Z. (79 gr.), boido tot op
4500 M. van het fort.
Op de dagen, waarop gevuurd' wordt, zal van
het fort Pampus een roode vlag waaien1, van
minstens één uur voo rden aanvang der sehiet-
oefeningem tot aan het einde daarvan bovan-'
dien zullen tegelijkertijd roode vlaggen waaien
van de batterijen Dienier dam en Durgerdam,
tie Westibattenj nabij Muiden, enden Kerktoren
to Muidleriberg.
Amersfoort. 18 Septemiber 1908.
De Burgemeester van Amersfoort,
WCLJTIER-S.
SCHOC W.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gezien art. 22 van het Reglement op ihet on
derhoud en gebruik der wegen in de provincie
Utrecht, d.d. 8 November 1853 (Provinoiaalblad
No. 102), alsmede art. 1 der Verordening op de
wegen en' waterleidingen
Doen te weten, dat de bij voormeld artikel be-
dbelde najaars-schouw over wegen, slooten en
water,leidingen, aan, h-un toezicht of beheer on
derworpen zal gehouden worden op Dinsdag,
den 6. October aanstaande en volgende dagen.
Wordende bij deze do bepalingen van boven
gemelde reglementen aan de belanghebbenden
in herinnering gebracht.
Amersfoort, den 18. Septemiber 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.,
De Secretaris, De Burgemeester,
J. G. STENFERT KROESE. WULJTIERS.
cTost-indie
De nota van generaal van Daalen.
1Zooals me» weet is tegelijk met het
Atjeh-rapport van den legercommandant
naar Nederland gezonden een nota van ge
neraal Van Daalen. Deze nota, met daar
aan toegevoegde feantteekeninigien van den
gouverneur-generaal, is ter griffie der
Tweede Kamer gedeponeerd en ligt dus
slechts ter lezing voor de KamerledenEn
kele Indische bi aden vehkeeren in de mee
ning, dat generaal Van Daalen zich in die
nota heeft verdedigd tegen de aanvallen op
zijn karakter en het door hem gevoerde be
leid. Generaal Van Daalen beeft, indertijd
ook ons, evenals allen anderen, elke inlich
ting geweigerd; bij schijnt niets met de
pers te maken te willen hebben en ook
onzo collega's in Nederland zu1' >n, als
't zoovei' is, waarschijnlijk bot 'bijl hem
vangen. Niettemin kunnen wij met zeker
heid mededeelen, dat generaal Van Daalen
zich in zijn nota absoluut niet verdedigd
'heeft en wel omdat bij er ten volle van
overtuigd'is, geenerlei schuld te hebben en
er voor hem derhalve van verdediging geen
sprake kan zijn. De nota behelst slechts het
resultaat van een uitvoerig onderzoek naar
de door Wekker" Vermelde feiten en
voorts enkele uitspraken van Van Daalen
zelf over eenige beginselcjuaestiënvan
welke er trouwens één door den legercom
mandant in diens rapport- is overgenomen.
Aangezien nu wel uit alles gdbleken is,
dat generaal Van Daalen de ronde waar
heid spreekt en schrijft, is 't, dunkt ons,
van het hoogste belang dat ook deze nota
openbaar gemaakt worde. Loc.
Sumatra's Westkust.
Een .Ruiter", die met het 3e veld-es-
.kadron naar Sumatra's Westkust ging,
schreef nog het volgende betreffende bet-
verzoen in gs feest te Karaa-ng.
,,Ik heb daar in Kamang bet vergiffenis
vragen der negeri-hoofden meegemaakt, en
ook het verzoeningsmaal. Ik weet niet wat
mij meer getroffen heeft van de twee.
Toen wij er kwamen voor het eerst, met
de controleurs in ons midden, kenden we
niet. het voorne»raen dei- bevolking. Het
duurde eenigen tijd voor de menschen ver
schenen en eerst toen de negriën present
waren, volgde, na veel ceremoniën, het
nederzitten op de planken, die waren aan
gebracht. Daar hurkten nu de voornaamste
mannen van elk gezin, bij elkaar een stuk
of tachtig, vertegenwoordigende Oud-Agam
de woordvoerders moesten worden gekozen.
Terwijl wij oogens^hijnlijk onverschillig onze
sigaretten rookten, hielden ze een* beraad -
slaging, die klaarblijkelijk van buitengewoon
gewicht was; maar het betreft slechts de
kouzc der voormannen. Eindelijk ons ge
duld werd ©enigszins op de proef gesteld
was dit gelukt
En de plechtigheid begon.
Ik ken de taal van de inboorlingen hier
nietdat speet me werkelijk. Want ik zag
hier en daar uit die menigte een oud, eer
biedwaardig man opstaan, die met onder
worpen, doch statige gebaren sprak, en zóó
sprak, dat .zij die de taal verstonden, er door
geroerd bleken. De controleur was zoo
vriendelijk mij in te lichten hij was er
zelf door geroerd.
Er was zeide die oude 'man een
lange tijd geweest, dat heel de bevolking
de dupe was van 't larashoofdmaar zij
hadden niet geklaagd, om de eenvoudige
reden, dat zij niet durfdenwie zou toch
willen gelooven dat die lïrian, lange jaren in
dienst der regeering, daar de bevolking kne
velde en uitzoog.
En diezelfde man, die in zijn machtsbesef
dreigend de bevolking met schrik vervulde,
was het geweest, die de dubbelzinnige rol
had gespeeld in de geheele perkaradie
hun had bel»-ofd dat- in geen 5 jaar de be
lasting zou worden geheven, hen opze'tc
om niet te bet-alen, terwijl in zijn huis de
rollen werden ingeschrevenen die, in angst
voor zijn leven, naar Fort de Koek snelde
en bescherming zocht bij de Cornpenie, die
hij zeven-en-veertig jaren had bedrogen
De schurk zit gelukkig in 't gevang
In den hem, eigen, bloemrijken stijl ant
woordde de controleur. Hij zegde hun ver
giffenis toe, wees hen op hun gebrek aan
vertrouwen in het gouvernement, en ver
klaarde hun dat er geen vrees meer bestond
dat elke mooie soeria-boom voor 't laras
hoofd zou zijn, elke sterke karbouw voor
't larashoofd zou zijn, en elke jonge, be
hoorlijke maag voor 't larashoofd zou zijn
De oude mannen bogen het hoofdeen
gemompel doorliep hunne rijen en van hen,
die daar buiten stonden. Allengs luider
word 't geroepze zwoeren trouw aan de
Cornpenie.
Toen stonden ze op, groetend den sembah
makend, en verdwenenheet brandde de
zon op hunne bruine gezichten, op hunno
grijsblauwe hoofddoeken, e» even daarna
golfde de weg van menschen, hoofden en
nieuwsgierigen, die terugliepen naar hunno
kampongs".
Nederlandse he vereeni-
ging va,n Spoorwegartsen. In het
American-Hotel te Amsterdam hield. Don
derdagmiddag de Nedei'landlsclie Yereeniging
van Spoonwegiartsen haar 34ste algemeen©
vergadering onder presidium: van den heer
A. J. A. Thomas.
De voorzitter sprak na een woord van
weüikom, er zijn leedweaen over uit dat
het eerelid dr. De Mooy, verhinderd was
deze bijeenkomst bij te wonen. Spr. roemde
de kundigheden van den heer dr. De Mooy,
die zioh een Europeeschen naam verworven
heeft op 't gebied van transport en verband-
wezen. Voorts huldigde hij de nagedachtenis
van prof. Snellen-, die der vereeniging in
hot atfgeloopen jaar ontvallen is. Op 27 No
vember 1907 deed dr. Lingmond uit Meppel
de vraag of ex geen verbeteringen te bren
gen zouden zijn in het hoogst gebrekkige
ziekentransport per spoort rein7 Op die vraag
is geen antwoord ingekomen. Ze lijkt- spr.
echter van genoeg belang, om te trachten
deze vraag thans ter sprake te brengen. Er
is volgens het Algemeen Spoorwegreglement
van 4 Januari 1901, gelegenheid tot het
vervoer van zieken in een afzonderlijke af-
deeling. Het is verboden personen die door
ziekte of on gesteldheid gevaar voor de omge
ving opleveren in de afd. voor andere reizi
gers bestemd toe te laten. Men kan patiën
ten vervoeren per salonrijtuig dat 24 uur
te voren moet zijn aangevraagd en waarvoor
men 12 biljetten eerste klasse moet betalen
of per brancard in den goederenwagen, wat
dan 6 biljetten lo kl. kost. In beidie geval
len zijD twee geleiders inbegTepen. Het is
zegt spr. buiten kijf dat vervoer dik
wijl noodig is. Niet iedere gemeente heeft
een eigen ziekenhuis, maar bovendien, als
war6 dit het gevai, dan nóg is het zeer go.d
denkbaar dat een operatie vervoer naar een
andere stad noodzakelijk maakt. Er zijn
enkele vervoermiddelen van anderen aard,
die als zoodanig dienst kunnen doen,
zooals in Friesland, de keurig:- ambulance
vagen van het Groene Kruis n te Amster
dam de speciaal voor zieken transport inge
richte automobielen van dr. Essers. Ook
zijn er nog enkele ^uto's voor ziekonvervoer,
<ioch deze zijn niet speciaal daarvoor inge
richt. In het algemeen ziet spr. in het ver
voer per auto nog lang niet het ideaal. Zo
zijn of onvoldoende ingericht of veel te duur
en bovendien bedreigt de nieuw", Motorwei
de auto's die dan niet meer dan 10 K.M
por uur zullen mogen maken, waar-J-ior me
gevaar hopt, dat de patiënt vóór aankomst
al overieden is. Het beste blijft dus vervoer
per trem, maar ook daaraan hapert no?
veel. Spr. toont zulks .mot beschrijving van
een paar ziektegevallen aan Het verv.o-
per salon-rijtuig gaat voor vele boven hun
f'Lanctieelë draagkracht en het vervoer in
den goederenwagen noemt spr. ellendig. Bo
vendien beschikt de H. IJ1. S. M. slechts
over 2 salon- en 1 ziekenrij-tuig en de i.S.
over 2 zieken rijtuigen, terwijl men in ons
land spoorwegarteen in den eigenleken zin
des woords niet eens kent In éé.i woord
het ziekentransport is hier ongeveer op de
hoogte waar liet in Oostenrijk 109 jaar ge-
leden was. In het buitenland ;s men op
dat gebied ons vèr vooruit.
Spr. zai niet komen met een afgerond
voorstel. Toch zou men al hooi wat bereikt
hebben, indien bijv. 3e klasse oomparteinen-
ten geheel voor zieken vervoer werden inge
richt, waarbij de kosten niet zoo hoog be
hoeven te zijn. Want indien men verbetering
wil, dan dient zulks lo. geriefelijk en niet
te duur voor do patiënten te zijn en 2o. met
zoo weinig mogelijk kosten voor de spoor
wegmaatschappij gepaard te gaan. Spr. be
veelt het vraagstuk dringend in de belang
stelling der leden aan.
Nadat een 11-tal nieuwe leden <*eilistal-
leerd waren en de secretaris mededeeling
had gedaan van «en schrijven van dr. De
Mooy, waarin deze bericht dat hij de veree
niging oen at-ias voor toelichtingen betref
fende het zieken raam (vervoer gevaarlijke
patiënten) ten geschenke aanbiedt, werd tot
bestuursverkiezing overgegaan. Herkozen
werd tot secretaris, dr. A. Mijnlieff, terwijl
in plaats van den heer J. M. V. Dubois
gekozen werd de heer C. M. Veenenbos, arts
te Oosterbeek, met 19 stemmen. -
Het voorstel van het hoofdbestuur om
opnieuw f50 te contribueeren aan het on
dersteuningsfonds der Ned. Mij. t. bev. d.
geneeskunst,, werd zonder discussie goedge
keurd'. Bij do rondvraag vestigde een der
leden de aandaokt op het feit, dat contra
merken, dienstdoende als perronkaartjes, aan
sommige stations, steeds opnieuw worden af
gegeven en in allerlei handen komen, wat
zeer onhygiënisch is. De voorzitter antwoord
de dat het best-uur maatregelen ter verbe
tering gal nemen.
Vervolgens verkrijgt dr. Kapteyn het
woord. Hij verzoekt om opgaven over de
voorkomende ziektegevallen ondier het spoor
wegpersoneel, door alle artsen voor zijn
statistiek.
Er ontspint zich hierover een discussie,
waarbij sommige artsen geen diagnose willen
S°even om den ambtseed niet te schenden.
r. Kapteyn gelooft dat dit bezwaar zeer
geed te ondervangen is, wanneer men alleen
de initialen der patiënten vermeldt. Hij
vvijs er op dat de artsen volgens contract
verplicht zijn opgaven van hun diagnose te
doe».
Even voot het einde der vergadering ver
scheen dr.De Mooy, wien de voorzitter naast
een ,woord van welkom, zijn dank uitspreekt
voor het geschenk der vereeniging aange
boden.
Daarop werd de bijeenkomst gesloten. Te
zes uur vereenigde men zich aan een ge
meenschappelijke» maaltijd.
Bond voor St aatspension-
n e e r i n g. In de algemeene vergadering
va.n den Bond voor Staatspensicnneering, in
Juli te Tiel gehoudenwerd besloten, een
adres te richten tot de Koningin, waarin
leedwezen wbrdt betuigid, dat het destijds
door minister Veegens ingediende wetsont
werp op de ouderdomspensonncering ander
maal met heeft geleid tot een wet, waar
door in dep ouderdomsnaod van zoovele dui
zenden uwer onderdanen wondt voorzien,
terwijl anderzijds blijdschap werd uitgespro
ken omdat d;t wetsontwerp gebaseerd was
op premiebetaling door loont-rekkenden en
werkgevers, waardoor zoovele menschen, die
niet in Icon trekkende» dienst waren (onder
■wie duizende vrouwen), allen menschen voor
wie in gelijke mate ouderdomspensioen als
het hoogstnoodige moet worden beschouwd,
zouden buitengesloten zijn geworden
Dit adres is thans verzonden ©n daarbij
is het verzoek gevoegd een wetsontwerp aan
hangig te maken, waarbij aan alle Neder
landers zonder premiebetaling, het recht
wordt toegekend op een gelijk Staatspen
sioen. Wanneer aan dit verzoek niet ter
stond en ten volle gevolg kan worden gege
ven, wijst het adres op het in Engel-and 'aa.n-
igem omen -wtateonhwerp als ©en overgan gs
maatregel tot het door den Bond voor Staats-
pensionneering beoogde doel.
Te half twaalf gistermorgen opende
b r o u c k te Oldenzaai de 20e algemeene
vergadering der Nederlandsche Heide
maatschappij. Hij heette allen hai telijk
welkom in deze streek vain ons vader
land, in Twenthe, waar de industrie
bloeit, waar zoo veel werd gedaan voor de
ontginning van den bodem tot zegen van den
plattelander. Ook heeft de maatschappij- hier
veel voor ontginningen verricht. Met dank
baarheid herdacht spreker wijlen den heel'
A. J. Blijdenstein, die zeer groote diensten
voor de Maatsh heeft verricht med© her
dacht hij den heer mr. Van Rjjckevorsel,
overleden, die zeer veel deed voor het bosch-
wezen naast nog andere verdienstelijke man
nen der Maatshappij.
De voorzitter hoopt, tevens dat de Prins
der Nederlanden, die hart toont te hebben
voor den Nederlandëchen landbouw, nog veel
voor de Maatschappij zal kunnen doen.
Na oen uitvoerig overzicht van de werk
zaamheden der Maatschappij, verklaarde
spreker de vergadering voor geopend.
De voorzitter deelde mede, dat dank
betuigingen voor de toegezonden program
ma's dezer vergadering waren ingekomen
ran de Koningin, de Koningin-Moeder en
den Prins. Van dezen laafote met de mode-
deeling, dat hij tot zijn leedwezen verhin
derd is de vergadering met excursie bij te
wonen.
Het verslag van den directeur, opgenomen
in het Tijdschrift, werd voor kennisgeving
aangenomen.
De commissie, belast met het nazien der
rekening en verantwoording over 1907 advi
seerde tot goedkeuring. Aldus besloten. Het
actief en passief der Maatschappij bedroeg
over genoemd jaar f 410.766, het batig saldo
f 2946.
Op voorstel van den Raad van Commissa
rissen werd in beginsel besloten tot oprich
ting van een museum.
Ter vergadering verschenen de heeren We
ber en Brehm, als afgevaardigden van den
Vereins fur Haide, Moor und Wiesenkultu-
ren te Münster, die door den.- voorz. harte
lijk welkom werden gfeteeten.
Dr. Weber antwoordde met een woord
van dank voor de uitnoodiging, terwijl hij
de vriendschap der Heidemaatschappij zeer
op prijs stelde en roemde de groote werk
zaamheden dezer instelling.
Het- voorstel der afd. Steenwijk, Frede-
riksoord en omstreken "betreffende de wijzi
ging van art. 673 B. W. (afwatering .van
hooger op lager landen) wordt op vooTstol
van den voorzitter in handen gesteld van'
het diagelijiksch bestuur om in studie te wor
den genomen.
Tot eomniissarissen werden herkozen
heeren G. E. H. Tutein Nolthenius, H. J.
Loviuk en D. F. A. Bauduin en gekozen
in de plaats van den heer Van Ryckevorsel
(overleden) "de heer mr. P. van Lanschot
l«» 's Ilertogenbosch.
De heer J. P. van Lonkhuyten, adjunct-
directeur chef der afd. Boschwezen, sprak
Jaarna over de schade, veroorzaakt door deu
uonvlinder in tal van bosschen in Neder-
'and en België. Spr. ging eerst de levens
wijze van dit insect na, om daarna de midL
delen ter bestrijding aan te geven. Spr
verwees hierbij naar een vlugschrift door
de Maatschappij uitgegeven en dat gratis
verkrijgbaar is.
De voorzitter deelt mede, dat door de
Regeering een commissie is aangewezen om
te bestudeeren welke maatregelen tegen de
zen nonvlinder kunnen genomen worden
Deze oommissie bestaat uit de heeren prof
Ritzema Bos te Wageningen, Nongermai»
van Dissel en Van Lonkhuyzen te Utrecht
De voorzitter deelde mede, dat oen obli-
gatieleening wen9chelijk is van f 200.006
a 4 Reeds is toegezegd circa f 73,000
Onder dankbetuiging voor de opkomst
sloot de voorzitter daarna de vergadering.
Daarna werd per extra-trein te 3.15 (Gr.)-
een excursie gemaakt naar het landgoed
,,Twickel" bij Delden van den heer dr
baron Van Heeckeren van Wa-ssenaer. Dit-
schoon© landgoed, een der grootste van Ne
der land, omvat in al zijn bezittingen een
oppervlakte van circa 4500 H.A. met- -eeu
200 tal boerderijen.
Ten zeerste voldaan en dankbaar aanJ den
vriendelijken gastheer keerden men per
extra trein te 6.15 (Gr.) te Oldenzaai terug
Met een gemeenschappelijke» maaltijd in
het hotel ,,De Ster", werd deze eerste dag
besloten
Morgen zullen onder de gemeente Losser
(in de Lutte) de talrijke ontginningeoi en
aanplantingen, meest, alle verricht door de
Ned. Heide-Maatschappij, worden bezich-
tigd.
School- en Kerknieuws.
Hooger onderwijs buiten de
universiteiten.
Het departement Winschoten der Maatschap
pij tot Nut van het Algemeen besloot Donder
dagavond een proef te nemen in den aanstaan
den winter met cursussen voor hooger onderwij»
buiten de universiteiten.
Binnenkort zal eene vergadering worden ge
houden, waarin onder leiding van den heer dr.
D. Bos deze zaak verder zal worden voorbereid.
Het aantal nienw-inigesahreven studenten
aan de Rijks-Hoogere land-, Tuin- en Bosch-
bouwschool te Wageningen bedraagt 71het
totaal is nu 147, tegen het vorige jaar Tuim 100.
Aan het eerste studiejaar nemen deel 89, aan
het tweede 29, aan liet derde 26 en aan hot
vierde 3.
Beroep op de regeerimg in
zake salarisregeling dor onder-
w ij z e r s. Tegen liet besluit van Ged. Sta
ten van Utrecht, waarbij het raadsbesluit tot
regeliug van de jaarwedden aan do openbare
lagere school te Maarssen was goedgekeurd, was
door den onderwijzer aldaar, den heer J. Mau-
dema, beroep aangeteekend bij do Koningin. Dit
beroep is ongegrond verklaard. Het betreffende
Koninklijk Besluit overwoog o. a het volgende:
,,dat de onderwijzer J. Mandema tegen deze
regeling bezwaren beeft ingebracht, hierin be
staande, dat het eind salaris is vastgesteld op
het wettel\jk minimum, en dat de verordening
niet in haar geheel op 1 Januari 1908 in wer
king treedtdat de bezwaren van- appellant
tegen de nieuwe regeling, welke aan de wette
lijke cischen voldoet, "in de eerste plaats gelden
de in art. 1 b opgenomen bepaling, dat bet eind-
salaris het wettelijke minimum van f 825 niet
overschrijdtdat deze bepaling echter zeker niet
in strijd is te achten met de billijkheid in aan
merking genomen, dot dit eindsalaris, waarop
volgens do wet- eerst na 20 jaren aanspraak be
staat. reeds na taenjarigen dienst bereikt wordt
en dat evenmin onbillijk is te achten, de door
appellant bedreden bepaling van art. 8 der ver
ordening, dat de onderwijzers eerst roet ingang
van 1 Januari 1909 in aanmerking komen voor
de veilbooging van salaris wegens vaste dien
sten, elders verleend tot een maximum van drie
dienstjarendaar immers het meetellen ook van
een beperkt aantal dienstjaren buiten de ge
meente, zoolang als in ea.su het wettelijk mini
mum gewaarborgd blijft, als eene voor belang
hebbende gunstige voorziening is te beschouwen.
Invoering der vereenvoudig
de spelling. Het hoofdbestuur van do
Vereeniging tot vereenvoudiging van onze schrijf
taal heeft een schrijven gezonden aan de ge
meentebesturen, 'colleges van curatoren, plaat
selijke commissies van toezicht en schoolbestu
ren.
In dit sohrijven wordt er op gewezen, dat de
spellingbeweging aan kraoht gewonnen heeft.
Het ledental der vereeniging bedraagt nu ruim
3500, waaronder 31 hoogleeraren, 400 leeraren
by het middelbaar en gymnasiaal onderwijs en
2200 onderwijzers, waarvan 500 hoofden van
scholen. Onder de leden zyn vele organisaties.
De spellingbeweging heeft een neutraal karak
ter; in het bijzonder onderwijs vindt ons streven
niet minder weerklank dan inliet openbare, zeg
gen adressanten.
Aanvanikelyk was het streven der Vereeniging
vooral er op gericht het publiek er voor te win
nen en met voorbeelden toonen adressanten aan,
dat in deze richting vrijw&t bereikt werxk Maar
steeds meer vestigde aicli de overtuiging, dat
langs dezen weg alleen het doel oubereikbaar
en dat het onderwys den doorslag moest
gerenDaarom stelde de Vereeniging een on
derzoek in. hoe het onderwys over de inivoering
van de vereenvoudigde spelling daóht. Het
ibleek, dat geen enkele onderwijs-organisatie bij
het lager, middelbaar en hooger onderwijs, bij
het' openbaar of het bijzonder onderwys zich
tegen dae invoering kantte, en dat de overgroote
meerderheid bereid was een adres te teekenen
om aan de Regeering gelijkstelling van de ver
eenvoudigde spelling met die van De Vries en
15e Winkel te vragen. Gevolg daarvan was, dat
in de Tweede Kamer van versohüilenicle zijden-
stemmen opgingen vóór, geen enikele tegen de
vereenvoudigde spelling, en dat bij êen groot
aantal uitgevers een reeks uitgaven in de nieuwe
spelling verschenen of in voorbereiding zijn, dde
de ocmiddeilyke invoering bij het lager ouder
wijs mogelijk maken.
Eeu- officieele invoering van de vereenvoudigde
spelling ia niet te wachtende spelling De Vries
en Te Winked is ook nooit wettelijk ingevoerd,
en regeerngsinunenging i.n a&ke spelling ligt niet
in de lijn van het tot nu toe gevolgde regee-
ringsbeleid. De invoering dient, volgens adres
santen, nu te geschieden langs organischen weg.
Bij het openbaar lager onderwijs heeft de wet
de beslissing in handen gelegd van gemeentebe
stuur en schooltoezicht. Door samenwerking met
deze bevoegde autoriteiten kan. wanneer het
onderwijs het initiatief neemt, de vereenvoudig
de spelling ingevoerd worden waar de plaatse
lijke omstandigheden het toelatendit is reeds
op eenige scholen in het district Winschoten- ge
beurd en wordt op andere pilaatsen voorbereid.
Ook op de bijzondere scholen te Meeden en te
Westerlee is de vereenvoudigde spelling offi
cieel ingevoerd.
Na kortelijk de bezwaren, aap de geleidelijke
ontvoering verbonden, besproken te heben, zeg
gen adressanten, dat in één opzicht voorstanders
en tegenstanders het eens zijn dat de overgangs
periode van de eene spelling naar de andere zoo
kort mogelijk moet zijn. Ën dan eindigen zij
aldus
„Nu die overgangstijd een aanvang genomen
beeft, en de beweging alleen belemmerd, niet
fneer tegengehouden kan worden-, doen wij een
beroep op uw medewerking en steun, wanneer
in' uw gemeente het onderwijs het initiatief
nijeru-t om, liefst in eondradhtige samenwerking,
do vereenvoudigde spelling gedeidelijk in alle
takken van onderwijs in te voeren. De invoering
van< de spelling De Vries en Te Winkel, na 1865,
die ook op uuatief van het onderwijs zonder
regeertug.stnmeeging tot stand kwam. heeft het
bewijs geleverd, dat het zeer goed mogelijk is
ook langs dien weg binnen niet te langen tijd
tot een algemeen© spellingeenlheid te geraken,
die ook ons einddoel is."
Vier van de zeven raadsleden van Winschoten
die onlangs voor de motiie stemden waarin werd
afgekeurd de directe invoering der Kolilewijtisdhe
spelling, hebben besloten zich tot de Kroon te
wenden met- verzoek om vernietiging van het
besluit van B. en W. tot die uivoering.
Examen voor het politie-diploma op 18
Sept te Arnflieui gehouden. Geëxamineerd 26
raad id a ten. Het gewoon diploma is toegekend
aan: G. Peeman, Vlissingeii J. Fenijn, Zeist;
G. H. Boiulno, OldenzaaiB. Pigeaixl, Zaan
dam; G. Kite, M. A. Hut-ing, H. H. J. Breur-
kens, Nijmegen; W. Pollak, ArnhemTh. van
Daalen, Leiden H. van Ieerzem, lleigeiir-op-
ZoornP. Vermeulen, Tilburg; liet diploma
met aanteekening aan: J. Groenveld, Zwolle;
H. W. Steentjes, Nijmegen: J. P. Boeblioff,
Amsterdam; C. Göbel, Den Haag: J. Koorn en
J. C. Smit, Hilversum.
R.-K atli. Kerk. .,De Maasbode" deelt
mede. dat jbc. Van der Poll, kamerheer van H.
M. de Koningin, de opdracht ontvangen heeft
om namens Hare Majesteit den jubileerenden
Opperpriester to Rome in November te gaan
gelukwen-sclien Zijn beide dochters zullen hem
op uitdruk-kelyk verlangen van Hare Majesteit
vergezellenterwijl graaf Du Monceau deel zal
uitmaken van dit buitengewoon gezantschap.
Legaat. Door wijlen dr. A. T. van
der Starp. te Zierikzee, zijnonder last van
zeker vruchtgebruik, eenige effecten, ter geza
menlijke waarde van f 25,000. aan de diaconie
der Herv. gemeente aJdaar vermaakt, ten be
hoeve van het onder haar beheer staand© vor-
plegingshuis of de daarin verpleegden.
