W\ 104.
Vrijdag 9 October 1908.
BUITENLAND.
7"e Jaargang
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idem franco per post- 1.50.
Afzonderlijke nummers- 0.05.
Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen.
Advertentiënmededeelingen enz., gelieve men vóór 11 uur
's morgens by de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels f 0.50.
Elke regel moer - O.IO.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bg vooruitbetaling.
Qroote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot
het herhaald advorteeren in dit Blad, by abonnement. Eene
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Politiek Overzicht
De crisis in liet Dosten.
Drit oogenblik schijnt bijizonder gunstig ge
acht te worden oan o-p te ruimen met toe-
stamden in Turkije, die zich hebben over
leefd. De vorst van Bulgarije heeft zijn land
onafhankelijk verklaard cu dien koningstitel
aangenomen. De Keizer van Oostenrijk en
Koning van Hongarije heeft Bcsnie eau Her
zegovina gevoegd bij de landen, waarotver
bet buis Halbeburg den sdhepter zwaait. En
nu heeft, door deee voorbeelden aangemoe
digd, de bevolking van Kreta gevolg gegeven
aam baren ieeds lang gek oost orden wenaob
en de vereeniging van dit eiland met Grie
kenland uitgesproken.
Men heeft tot rechtvaardiging van do
handeli ngen van Bulgarije en van Oosten-
rijk-Hongarije opgemerkt, dat daarmede
eigenlijk aan den feitelijk sints lang bestaan-
den toestand niets veranderd wordt; alleen
wordt de rechtstoestand in overeenstem
ming gebracht met wat. feitelijk reeds be
staat- Dat kan ook geoogd worden van de
vereeniging van Kreta met Griekenland
Van een band, die Kreta met Turkije ver
bond, kom niet meer gespreken wordeneene
enkel Turksche vlag slechts, die op een ver
geten punt van Kreta waaide ten toeken van
des sultans oppergezag over bet eiland, hield
dé herinnering levendig aan den bamid, die
voorheen had bestaan. Daarvoor een oorlog
te beginnen, zaü wel niet in de gödiadhltë ko
men van den sultan, nu bij verklaard heeft,
dat hij niet naar de wapenen zal girijjpen om
tegen het veel grootere kwaad, dat Bulgarije
hem beeft toegevoegd, op te komen. In
het protest, dat de Turksche regeering aan
de onderteiekeu aars van het Berlijmsdhe ver
drag heeft dloen toekomen tegen de hamde-
lingen vam Bulgarije, wondt gezegd, ,,diat zij
tot geweld, hare toevttucht zou kunnen nemen
otm zelve hare rechten te dioen eerbiedigen,
die niet kunnen worden te niet gedaan zon
der hare toestemming. Maar bovenal de ver
dragen eerbiedigende, bezorgd voor de alge
meen© belangen en voor de aOgemeene be
hoefte aam vrede in Europa, wil zij vermij
den tot een dergelijk uiterste te komen. Zij
laait het dus over aan de mogendheden, die
het verdrag van Barflijn mede hebben omdter-
teekend, en zij zal rustig de beslissing af
wachten, waartoe zij zullen komen."
Deze verklaring neemt voor een goed deel
de vrees weg, dat het in de Baükanianden
tot een oorlog zafl komen naar aamleiding
vam deze verwikkelingen. Als Turkije niet
naar de wapenen grijpt, dam zou het oor
logsgevaar hoogBtens kunnen bomen van
Servië en Montenegro, die teleurgesteld zijm
omdat de annexatie van Bosnië en Hereego-
wina een streep haalt door hunne verwach
ting, dat bij eene eventueel© verdeel ing vam
de Turksche nalatenschap in Europa die ge
westen hun tem deel zouden vallen. Het ge
vaar, dat van die zijde mocht dreigen, zal
intussohen Ocetenrijk-Hongarije wel meester
kunnen worden.
Maar dfe verklaring van Turkije, dat het
aan de mogendheden overlaat het herstel
van grieven te verschaffenverleent steun
aam het denkbeeld, waarover thans ijverig
wordt onderhandeld, om een Europeefidh
congres bijeen te roepen tot regeling vam
den toestand. De regeeringen vam Frankrijk,
Rusland en Engeland zijm voornemens tot de
overige verdragstaten eene uitnoodüging te
richten om op een congres vam gedachten te
wisselen over de wijzigingen in het Berlijn-
sche verdrag, die noodig mochten worden
gevonden. Deze drie staten staan namelijk
op het standpunt, dat een verdrag buBsdhen
verschillende staten niét eenzijdig kan wor
den verbroken door een der conltraoteerend©
partijen
Uit Parijs wordt aan de Neue Freio Pres-
se geschreven, dat daar wordt verzekerd,
dat de ministers Iswolsky en Tittoni den
grond tot. deze gedachte reeds in Oosten
rijk hebben gelegd, toen baron Aehrenthal
hun vertrouwel ijk mededeel in g deed van het
Voornemen van Oostenrijk-Hongarije oan de
annexatie van de bezette provinciën uit te'
voeren. Tittoni en Tswolsky hadden hun
Oostenrijkse hen ambtgenoot verklaard, dat,
als men in Oostenrijk-Hongarije den toe
stand ondragelijk vond, dien hot Borlijnsche
verdrag in Bosnië heeft geschapen, het ook
aan de andere staten vergund moest zijn de
banden los te maken, die het Berlijnsche
verdrag hun oplegt. Iswolsky had er op ge
wezen, dat voor Rusland de beperking van
de doorvaart door de Dardanellon voor oor
logsschepen lastig was; Tittoni had do zaak
van Montenegro bepleit en er op gewezen,
dat de beperkingen, die'dezen staat in art..
29 van het Verdrag zijn opgdlegd betreffen
de den spoorwegaanleg, eveneens eene her
ziening waard zijn.
Uit deze 'bedenkingen van de met het bui-
lenlandsche beleid in Rusland en Italië be
laste staatslieden, schijnt bet denkbeeld van
een congres te zijn voortgekomen, want eene
verandering van het verdrag zou alleen kun
nen worden tot stand gebracht door eene
vergadering van vertegenwoordigers van
alle staten, die tot het Verdrag hebben mee
gewerkt. Nu door eene eenzijdige handeling
inbreuk gemaakt is op het verdrag, is dit
denkbeeld op den voorgrond gekomen en
heeft ook bij Engeland warme instemming
gevonden. In het Foreign Office is men zeer
ontstemd over het gebeurde; men wensoht
daar, dat Europa zal beslissen over veran
deringen in een verdrag, waarbij alle Euro-
peesche groot© mogendheden betrokken zijn,
en dat, als er veranderingen noodig zijn,
dat althans niet zal geschieden zonder com
pensatie van hen, die daardoor schade moe
ten lijden. De Temps meent te weten, dat
de definitieve beslissing hfbrover zal wor
den genomen tijdens het verblijf te Lon
den van den Russisohen minister Iswolsky,
die persoonlijk ijverig deel genomen heeft
aan de in Parijs gevoerde besprekingen der
laatste dagen. Op den voorgrond daarbij
staat, dat men zich Turkije zal aantrekken,
want Turkije, dat bovenaan staat onder
de slachtoffers van de laatste gewelddaad,
heeft er recht cp te rekenen op de actieve
medewerking van Europa."
Duitschland.
De landdag van het Koninkrijk Pruisen
is tegen den 20. October bijeengeroepen.
De zitting zal geopend worden door Keizer
Wilhelm in de witte zaal van het Berlijnsche
slot. Het. huis van afgevaardigden is thans
samengesteld uit 150 conservatieven, 60
vrijconservatieven, 64 nationaal liberalen,
36 vrijzinnigen (28 van de vrijzinnige
volkspartij, 8 van de vrijzinnige vereeni
ging), 104 leden van het centrum, 15 Po
len, 7 sociaal-democraten en 5 bij geen frac
tie aangeslotenen. Twee mandaten zijn va
cant.
De nieuwe termijn voor liet Moltke-IIar-
den-proces is op den 23. November bepaald
Men schijnt dus te willen afzien van de
dagvaarding 'van vorst Eulenburg in -dit
proces.
Rumenië.
De Rumeensehe Staatscourant beridht
over den gezondheidstoestand van den Ko
ning, dat bij een onderzoek met behulp van
X-stralen is gebleken, dat er geen gezwel
bij de maag zit. De Koning knapt gaande
weg op. Hij heeft in den laatster tijd voort
durend met zijne ministers gewerkt.
De annexatie van BoaniS an
Herztgowlna.
Budapest, 8 Oct. Bij de ontvangst
van de leden der delegatie betuigde de Kei
zer den leden dank voor hunne betuigingen
van verknochtheid en ging daarna aldus
voort
,,Het samenkomen der delegatiën vindt
ditmaal plaats tegelijkertijd met eene ge
beurtenis, die de betoekenis heeft van een
waarborg voor de duurzaamheid van den
huidigen toestand der monarchie. De ban
den, die sinds 30 jaren Bosnië en Herze-
gowina met haar verbinden, zijn thans on-
veibrekelijk geworden.
,,D© onvermoeide en met succes bekroon
de arbeid van mijne regeering hebben dit
land zoo doen vooruitgaan en tot zulk een
beschavingstoestand gebracht, dat de bevol
king thans kan worden geroepen tot directe
medewerking aan de zaken van het land en
dat aan de invoering van grondwettige in
stellingen, in overeenstemming met de be
hoeften des lands, de hand kan worden ge
slagen. Dit is echter slechts mogelijk, wan
neer een duidelijke en ondubbelzinnige rechts
positie, in overeenstemming met den werke-
lijken toestand, voor dez© beide lauden in
het leven wordt geroepen. Slechts op deze
wijze zal men daar voor den huidigen stand
van zaken do stabiliteit kunnen waarbor
gen, die erkend is te zijn van Europeesch
belang.
,Door terugtrekking van mijn troepen uit
het district Novi-bazar heb ik tegelijkertijd
ten onbetwistbaar blijk gegeven, dat onze
staatkunde geenszins gericht is op het ver
werven van nieuw gebied. Het is te hopen,
dat deze maatregel ten gunste van Turkije
te Konstan tinopel op vriendschappelijke
wijze zal worden gewaardeerd en dat het
Ottomaansche rijk van onze toekomstige be
trekkingen gebruik zal maken voor zijn ver
der© ontwikkeling, na de radicale omwen
teling, die er heeft plaats gehad. Wij
spreken onze beste weuischen uit voor het
behoud dezer betrekkingen en voor de duur
zame bevrediging van de streken, die in do
laatste jaren door veelvuldige onlusten zijn
bezocht.
,,De mogendheden, die bezield zijn met
vredelievende bedoelingen, zullen in onder
linge overeenstemming hun best doen inede
te werken tot verbetering in deeo en tot.
wegnemihg van moeilijkheden.
„Dank zij ons bondgenootschap met
Duitschland en Italië en onze vriendschaps
betrekkingen met de andere mogendheden,
kan Oostenrijk belangrijk bijdragen tot
handhaving van den vrede. Daar deze taak
vagroot belang is voor de positie van do
monarchie ia Europa, kan zij dio slechts be
hoorlijk vervullen, wanneer het land mach
tig en weTbewapend is. De toestand eisoht
dan ook inzonderiioid uitbreiding van hot
leger."
De Oostenrijkscho delegatie koos Madeys-
ki, do Hongaarscbe graaf Zichy tot voorzit
ter. Madeyski sprak zijne voldoening uit
over de vaderlandslievende proclamatie van
den Keizer, gericht tot Bosnië en Herzego-
wina.
De beide voorzitters namen het woord,
onder de herhaalde kreten vanLev© do
Keizer! Leve de Koning!
De regeering diende daarop de begroo-
tiug in voor 1909.
De begrooting van uitgaven bedraagt
406,840,008 kronen. De uitgaven voor het
leger zijn 324,843,146 kronen, zijnde
1,034,763 meer, de uitgaven voor de ma
rine 63,437,860 kronen, zijnde 6,437,860
meer.
Budapest, 8 October. De commissie
voor buitenla ndsche zaken van de Oosten-
rijksche delegatie kwam te 1 uur 25 's ntum
bijteen. Ba ren Aehrenthal bracht in zijn
exposé in de eerste plaats in herinnering de
beweging voor het herstel der grondwet-, die
dezen zomer in Turkije uitbrak en die ten
gevolge had de voorloopige staking van de
maatregelen van de mogendheden om her
vormingen te verwezenlijken in het Otto
maansche Rijk. Weldra viel te constatee-
ren, dat alle andere hervormingsmaatrege
len voorlcopig ter zijde moesten worden ge
steld. Er moet te dien aanzien eene geheel
afwachtende frouding worden aangenomen.
Het is noodig na. te gaan, hoe de wederin
voering van de grondwet tot stand zal ko
men en welken terugslag dat zal hebben op
den politieken toestand der drie vilajets.
Wij hebben het raadzaam geoordeeld, in
afwachting dat wij hierover onze meening
hebben kunnen vormen, aan onze officieren,
belast met de invoering dezer hervormin
gen, verlof te verleenen. Tot dit besluit wer
den wij geleid door onze sympathie voor den
nieuwen stand van zaken.
Deze houding berust op de vaste hoop,
dat het nieuwe tijdperk het staatkundige
stelsel in Turkije zal verjongen en verster
ken. Oostenrijk-Hongarije wenscht van har
te, dat het zoo moge zijn. Eén Turkije
begiftigd met een beter ingerichte en meer
stabiele regeering zou voor ons een ge
makkelijker buur zijn dan een Turkije,
waar burgeroorlogen de mogendheden tot
tusschenkom&t dwingen. Wij moeten oon-
statoeren, dat de leidende elementen der
nieuwe Turksche politiek bewijzen hebben
gegeven van onmiskenbare gematigdheid en
voorzichtigheid. Turkije kan rekenen op
onzen steun in den uitgebreidsten zin van
het woord.
Er bestaat overeenstemming tusschen ons
niet alleen met Duitschland en Italië, maar
ook niet andere mogendheden, te beginnen
met Rusland, waarmede wij ten opzichte
van de Balkanlanden in nauwe aanraking
zijn.
De ontroering, die zich een oogenblik
van de openbare meening in Ruslaud had
moester gemaakt ten gevolge van den stap,
dien wij te Konstantincpel deden tot aan
sluiting van <le spoorwegen in Bosnië met
het Turksche net, is thans tot rust geko
men. Men meende zeer ten onrechte, dat
Oostenrijk-Hongarije aan Rusland een
échec had willen bereiden. Wij hebben ver
klaard. dat wij met sympathie den aanleg
van iedere nieuwe spoorlijn in deze stre
ken zullen begroeten, omdat die zou be
teeken en eene nieuwe schrede op den weg
der pacificatie en ontwikkeling van die be
langrijke gewesten van 't Ottomaansche rijk.
Wij vertrouwen, dat 't te Konstantinopel in
gestelde nieuwe bestuur ons ook zijne me
dewerking zal verleenen ten opzichte van
die werken. Wij zijn overtuigd, dat de aan
leg van die lijn slechts ©en vraag van tijd
zal zijn en rekenen eveneens op de vriend
schappelijke medewerking van Montenegro
voor eene verbindingslijn van Dalmatië door
Montenegro in de richting van het Turk
sche gebied.
De onafgebroken arbeid van Oostenrijk-
Hongarije in Bosnië en Herzegowina heeft
aan liet bestuur recht gegeven te verkla
ren, dat hef- op de hoogte van zijne taak is
geweest in die landen, vol van gevaren en
beroering. Het heeft de orde en de rust be
waard, het verstandelijk© en economisch©
peil verhoogd. Wij zijn tot het besluit ge
komen in Konstantincpel te verklaren, dat
de omstandigheden, waarop de overeenkomst
van 1879 betreffende lief sandjak Novibazar
steunde, niet ten volle meer aanwezig zijn.
Wij zien ons genoopt die overeenkomst op
te zeggen. Wij hebbon verklaard, dat wij
met. het oog op het nieuwe stelsel, dat in
Turkije gevestigd is, het geraden achten do
garnizoenen terug te trekken en al onze rech
ten in het sandjak af te staan, want liet.
herboren Turksche rijk is voortaan in staat
daar orde en rust te verzekeren. Wij heb
ben tegelijk Verklaard, dat wij in de nood
zakelijkheid waren ter hand te nemen do be
vrijding van Bosnië en Herzegovina vam
eiken band van vazalschap. Wij zullen aan
Boscnië en Herzegowina een landdag geven,
die do begrooting zal vaststellen en liet be
stuur zal controleeren. Gegeven zijnd© de
politieke toestand van deze beide gewesten,
is een© dergelijke nieuwigheid een© zaak,
dio van ver reikende gevolgen zou kunnen
schijnen. Wij hebben geen oogenblik het
Berlijnsche verdrag losgelaten, dat ons op
droog oen stabielen toestand te vestigen iu
Bosnië en Herzegowina. Hot mandaat, dat
ons werd opgedragen, bepaalde volstrekt
geen grens voor onz© bezetting van die ge
westen. Door niet dan na dertig jaren te
tomen aan het werit van het Berlijnsche con
gres, leggen wij het best getuigenis af hoe
zeer wij daarvoor bezorgd zijn. Het is on
vermijdelijk geworden den toestand te ver
duidelijken, om het beschavingswerk voort
te zetten, met, medewerking van de bevol-
king.
De ontruiming van het sandjak zal de ge-
wenschte klaarheid brengen in de betrekkin
gen van Oostenrijk-Hongarije met do an
dere staten. Oostenrijk-Hongarije heeft zich
eene taak zien toevertrouwen in een land,
waar de godsdienstige en nationale tegen
stellingen een met onweer bezwangerde at
mosfeer schiepen. Dat was geen gemakkelijk
mandaat. Wij hebben ons intusschen op de
hoogt© van onze taak getoond. Na ons te
hebben bevrijd van den kogel, dien wij
meesleepten, willen wij ons tegenover het
Turksche rijk op dezelfde lijn stellen als de
andere mogendheden en eene vriendschap
pelijke en welwillende houding aannemen
tegenover de gedaanteverwisseling van Tur
kije. Wij zullen voortaan door onze ooster
se lie politiek trachten naar samenwerking
met all© macht om d© goede verstandhou
ding tusschen alle mogendheden te hand
haven. Voor het geval dat Turkije hierin
niet mocht beantwoorden aan de verwach
ting der mogendheden, zal het ons altijd
mogelijk zijn het Oostenrijksch-Hongaarsche
gezichtspunt te specificeeren. Wij hopen, dat.
men elk motief om zich over ons te veront
rusten, zal ter zijde stellen en dat de ver
schillende kabinetten niet de motieven zul
len miskennen, die ons gedrag hebben be
paald.
Budapest, 9 Oct. Het slot van het
exposé van baron Aehrenthal luidt aldus:
Onze monarchie, die sedert vele jaren
een van de krachtigste steunpilaren is van
eene vreedzame E'urcpeesche politiek, heeft
er recht op te verlangen, dat het door haar
genomen initiatief niet verkeerd wordt op
gevat. Onze betrekkingen met alle staten
aijin uitmuntend en terwijl wij trouw blijven
aan onze Duitsche en Italiaanscbe bondge-
nooton, zullen wij er naar streven den vrede
te handhaven, die zoo noodzakelijk is voor
het Europeesche evenwicht.
Sterk door den loyalen steun van mijn Ita-
liaansohen ambtgenoot, zet ik mijne pogin
gen voort om voor onze betrekkingen al
hunne innigheid t© bewaren. Zij versterken
zich cp steeds meer bevredigende wijze. Ik
heb gelegenheid gehad mij vriendschappe
lijk uit te spreken met Tittoni en te consta-
teeren, dat wij met voldoening den blik ach
terwaarts konden werpen. Dit moet ons aan-
moedigen in onze wijze van hand©leu te vol
harden met wederzijdsch vertrouwen.
Wij gaan voort, in overeenstemming met
Rusland, met de zoo gelukkig sints ver
scheidene jaren begonnen politiek om op
overeenstemmende wijze te werk te gaan in
de zaken van het Oosten. Wij stemmen ook
hierin met Rusland overeen, dat wij groot
belang hebben bij de handhaving van het
Europeesche concert.
Met Engeland en Frankrijk onderhou
den wij betrekkingen van vriendschap. Wij
wenden oprechte pogingen aan om met die
boide staten tot eene mogelijke overeen
stemming te komen. De behandeling van de
zaken van Marokko kan beschouwd worden
als een toetssteen. De vreedzame gevoelens
van de kabinetten schijnen te willen komen
tot eene volledig© entent© betreffend© de
erkenning van den nieuwen sultan.
De onafhankelijkverklaring van Bulgarije
is rechtstreeks uitgelokt door het diploma
tieke incident van KonstantinopolDeze
verandering beantwoordt aan den feitelijken
toestand, dien Bulgarije heeft weten te schop
pen sints langen tijd door den goeden wil
van alle grooto mogendheden. De monarchie
heeft altijd met bijzondere belangstelling de
voortgaande ontwikkeling van Bulgarije ge
volgd en het talrijke bewijzen van haar goe
den wil gegeven. Wat den nieuwen toestand
en het herstel van de vriendschapsbetrek
kingen tusschen Bulgarije en Turkijo be
treft, heb ik reeds aan eenige kabinetten
uiteengezet wat mij gewenscht voorkwam in
het Wang der handhaving van don vrede.
Serajewo, 7 Oct. De gemeenteraad
heeft een telegram van gelukwensching ge
zonden aan den Keizer en heeft den gou
verneur bedankt, die den raad ten gehoor©
ontving. De stad was heden avond goillu
mincerder lieerscht eene volmaakte orde.
Uit Weenen wordt aan de Vossiache Ztg.
•bericht, dat steeds duidelijker blijkt, dat hot
kabinet de inlijving van Bosnië lang van te
voren heeft voorbereid, al werd ook het
definitieve besluit door do Groot-Servische
woelingen en door de verbinding van de
Sorvoiunet de Jong-Turken bespoedigd. Er
bleef reeds hierom geen ander© weg over,
omdat men in Weenen er kennis van kreeg,
dat de Jong-Turken het- recht van Keizer
Frans Jozef betwistten om in Bosnië ©ene
grondwet af te kondigen. Eene dergelijke
Inperking van zijn© rechten wild© Oosten
rijk zich niet laten welgevallen. Dit bracht
de beslissing. Baron Aehrenthal moest in de
eerste plaats zorg dragen, dat Rusland geen
spaak in het wiel stak. Te Ruchlau, waar de
hoer Iswolsky ©ene ontmoeting had met
baron Aehrenthal, had eene vriendschappe
lijke gedachtenwisseling plaats. Hetzelfde
geschiedde later tusschen Weenen en Ber
lijn. Daar nu Duitschland toestemde en
Italië tijdig verwittigd werd, hoopt men er
op, dat de gemoederen zullen bedaren.
In de Hongaarscbe politieke kringen
heeft een goeden indruk gemaakt de pas
sage van het manifest aan de Bosnische
bevolking, waarin de Keizer zijn rechts
titel op de souvereiniteit motiveert, met een
beroep op het feit, dat dit land vroeger
heeft behoord aan de kroon van St. Stefa-
r.us. Bosnië werd namelijk in het jaar 1135,
nadat Hongarije zijn gezag over Kroatië en
Dalmat ie had uitgebreid, door den IIou-
gaarsclien Koning Bela den blinde bij zijn
gebied ingelijfd. Het gelieele gebied voerde
destijds den naam „koninkrijk Rama" (met
den naam Bosnië word slechts het noordelijk©
gedeelte van het gebied aangeduid), en to
beginnen met Koning Bela voerden dan
ook alle Hongaarsch© koningen in hun titel
den naam Koning van Rarna. Dez© naam
komt ook voor iu den titel van den tegen-
woordigen Koning van Hongarije en wel
tiaar, waar de titels zijn vermeld, die op zijno
Hongaarscbe bezittingen betrekking hebben.
Na den dood van den laatsten Arpad en-vorst
Andreas III kwam Bosnië tijdelijk in do
macht van Servië, maar reeds in 1322 werd
het door Koning Karei Robert heroverd.
Van toen af bleef Bosnië, met een korten
tusschentijd, waarin het onafhankelijk was,
bezit van do Hongaarsche kroon, totdat het
na den slag bij Mohatsch (1526) met een
groot deel van Hongarije door do Turken
veroverd werd. Op deze feiten steunen do
historische aanspraken van Hongarije op
Bosnië. De rechtsaanspraak echter wordt
afgeleid uit 3 van het zoogenaamde inaugu
reel© diploma, dat de voorwaarden bevat
waaronder Hongarije bereid is de kroning
van oen Koning te doen plaats hebben en
dal ook door den tegenwoordigen Koning
Frans Jozef I den 6©n Juni 1867 bezworeu
werd. Dit punt luidt: „AJ de doelen en
provinciën van Hongarije en de daarbij be-
hoorende landen, die reeds terug gewonnen
werden, alsmede die, welke met Gods hulp
in tie toekomst terug gewonnen mochten wor
den, zullen wij in den zin van onzen kro
ningseed weder bij dit land inlijven".
P a r ijs, 8 Oct. De Temps beriahrt uit
Konsbantinopcil, dat de ministerraad c©no
nota opgesteld en naar Weenen gezonden
heeft, waarin geprotesteerd wordt tegen de
inlijving en de schending van het traktaat
van Berlijn. De Port© vraagt intussohen
niet om de zaak voor eene conferentie te
brengen.
Uit Belgrado wordt aan de Frankf. Ztg.
bericht, dat de stemming daar steeds oor
logszuchtiger wordt. Den ganschen dag trek
ken de studenten en de schooljeugd met
vlggen door do straten, roepende: „Oor
log met Oostenrijk 1" In de universiteits-
zaal en voor het monument van vorst
Michael worden vrijwilligers aangeworven.
De Turksche gezant Arzarian Bey overhan
digde aan de studenten eene Turksche vlag.
Iïct regeeringsorgaan Samouprava be
schuldigt in een artikel met het opschrift
„De Rubicon is overgetrokken!" Oostenrijk
van verdragschennis, waartegen Europa,
positie nemen moet, Servië echter zeker ne
men zal. Eendenhoofden uit Macedonië en
Oud-Servië komen met hunne manschappen
aan, om doel te nemen aan den oorlog. De
gcheele j>ers preekt oorlog tegen Oostenrijk-
Hongarije. Do Joden in Belgrado hebben
besloten 1 millioen dinar in geval van oorlog
Ier beschikking van de regeering te stellen.
Londen, 8 Oct. Reuter verneemt,
dat de Britscho regoering aan de Servische
den rnad gegeven gematigdheid te betrach
ten en eeu correcte houding te bewaren.
P a r ij s 8 Oct. De Temps bericht uit
Belgrado: Het was heden ochtend merk
baar kalmer. l)e regeeriug heeft een rond
schrijven in bewerking, waarin wordt ge
protesteerd tegen de jongst© gebeurtenissen.
O* nafhankolijkvarklaring van
Bulgarije.
P a r ij s, 8 O c t. De Temps bevat een laaig
gesprek van een hamer medewerkers met den
Buigaarschcn diplomatieken StanciowDo
reeds bekend© mededeelingen over de hou
ding van Bulgarije worden daarin bevestigd.
Vooral werd er op gewezen, dat het. gebeur
de geen verrassing is geweest voor Europa».
Hij herhaald© d© reeds gegeven vredelieven
de verzekeringen en drukte de meening uit,
dat, als er eene conferentie gehouden wordt
allen, die een© rol hebben gespeeld, 2©lf& do
bescheidenstendaarop moeten vei schijnen.
Wat het geven van compensatie betreft,
zal Bulgarije zijn plicht doen. „Wij zijn
goede betalers en zullen dit blijven. Wij
hebben volstrekt niet d© kaart van do Bal
kanlanden gewijzigd en hebben nieta geno-