IS0. 855. Tweede blad. 7"' Jaargang. Zaterdag 6 Maart 1909. KOLONIËN. BINNENLAND. AMERSFOORTSCH DAGBLAD. ABONNEMENTSPRIJS: Por 8 maanden voor Amersfoortf l.OO. Idem franco per post1.50. Afzonderlijke nummert 0.05. I C'ouian verschijn dagelijks behalv op Zon- en Feest dagen. Advortentiënmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 urn 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C°. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Teiephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 regels f 0.50. Elke regel meer - 0.10. Dienstaanbiedingen en aanvragen 85 cents btj vooruitbetaling Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedxyf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, by abonnement, Eene oirculairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. OOST-INDIE Candidaften van 't landbouw directeurschap. De Javabode verneemt, dat prof. Treub met pensioen gaat in 1910. Voor het ambt van directeur van landbouw komen volgens dat blad in aanmerking de hoogleeraar dr. Van Romburgh te Utrecht, de directeur van het Deh-Proefstation dr. Vriens, de afdee- lingschefs Van Breda, De Haan en Konings bergen, en de inspecteur van landbouw in Suriname Van Hall. Koelievsrzorging. An het Soer. Hbld. worden ergerlijke staaltjes medegedeeld van de wijze, waarop op een caoutchouc-onderneming in Tapanoeli, op het erfpachtsper ceel Pinang Soré in de onderafdeeling Batang Taro en Siboga en Ommelanden, met de daar te werk gestelde Soendaneesche koeilies wordt omgesprongen. Administrateur van die onderneming, waar op vroeger tabak werd geplant en waarop de vorige admin"strateur, zoon van een zen deling, werd vermoord door Chineesche koe lies, is de heer Kehlenbrink, een man, die met een zendelingsdochter getrouwd, altijd met den Bijbel in zijn zak loopt en iedereen tracht te bekeeren. Hoe deze man de christelijke liefde op zijn koelies toepast, moge het onderstaande leeren, door een ooggetuige aan het blad medegedeeld. Onze berichtgever was het n.l. zegt het S. H., die den controleur van Si boga, den heer Manupaesa, moest wijzen op de schandelijke manier, waarop koelies van elders in zijn controle-af deeling worden be- handeld. Deze controleur bezocht den 22en en 23en December j.TV de berucht geworden onderne ming, op moerassigen grond gelegen, ver gezeld van een dokter djawa. Bij onderzoek blekenlo. eenige koelies overleden, zon der dat daarvan kennis was gegeven; 2o. dat op geen enkele wijze in de verpleging van de talrijke malarialijders werd voorzien, 3o. dat van 107 koelies er wel een 20-tal waren opgezonden naar een ziekenbarak te Batang Taro, die onder „Leiding" staat van een ge wezen soldaat-ziekenverpleger, doch dat in de loodsen „in modder lagen" 39 zware ma laria-lijders, die geen geneesmiddelen ont vingen, en aan wien niets werd verstrekt dan dagelijks 1 a 2 katies rijst en wat zout. Die loodsen hadden geen ramen, elke ventilatie ontbrak. Volgens verklaring van de ongeluk- kigen lagen zij daar al een maand lang zoo zonder hulpenkelen werden, als ze een koortsvrije periode hadden, met zweepslagen naar het werk gedreven. Toen de resident van den uitslag van het onderzoek vernam, moet hij zeer vertoornd zijn geweest. Te Siboga, 20 paal van de onderneming, zal nu een hospitaal voor de onderneming worden gebouwdvoorloopig wordt een oude pradjoerits-kazerne voor dat doel ingericht; verder zijn op last van den dokter-dwaja, staande het onderzoek, do zwaarste lijders uit de modder gehaald en naar de ziekenbarak te Batang Taro over gebracht. Twee dezer overleden onderweg. Dat zijn de nuchtere feiten zegt het Soerabaj asche blad ons door den heer A. J. Elzen aar alhier, medegedeeld, die met den lieer Kehlenbrink een overeenkomst had ge sloten om betere loodsen op de onderneming te bouwen, maar die, omdat er geen werk volk en materialen te vinden waren, on ver - richterzake moest terugkeeren. Kameroverzicht. Tweede Kamer. Aan de orde was Vrijdag de motie van den heer Schaper betreffende den 10-urigen arbeidsdag, luidende „De Kamer, van oordeel dat naast de gTootst mogelijke beperking van den nacht arbeid en betere bescherming van kinderen en jeugdige personen de wettelijke beper king van den arbeidsduur voor alle volwas sen arbeiders, en wel tot 10 uur per etmaal, gewensoht is, gaat over tot de orde van den dag." De V oorzitter drong aan op be perking, daar deze motie, gelijk zij gesteld is, een zeer ruim veld voor bespreking biedt. Do heer Schapor betoogde onze ach terlijkheid op het gebied der arbeidrsbe- scherming, wat o. a. blijkt uit de weinige prooessen-verbaal. Tegen den arbeid van jeugdige personen wordt te slap opgetre den. In 1905 waren nog 15279 kinderen be neden 16 jaar aan den arbeid en in 1906 waren er 21016 beneden 16 jaar, die 10 uren en langer werkten. En hoe wordt er gestraft Een patroon te Haarlem, die een jongen van 14 jaai van 4 uur 's mor gens tot 10 of 11 uur liet werken, kreeg 3 boete. Het wordt dan ook hoog tijd, dat dezï zaak beter worde aangepakt en dat aan dat kin der afbeulen een einde wordt ge maakt. De verplichte leertijd moet worden uitgebreid tot 14 jaar, want de" kinderen komen veel te vroeg in de fabrieken. Daar door worden zij vroeg zedelijk bedorven en door hunne onvoorzichtigheid ontstaan on gelukken. Ook in dé toestanden van de-n veldarbeid moet ingegrepen worden. In Zee land o. a. gebruikt men kinderen van 5 of 6 jaar op het veld om te wieden of penen te trekken. Spr. wijst er op dat er Staten in het buitenland zijn waar de kinderen tot hu:. 15 of 18 jaar beschermd worden. Voorts dienen ook beschermd te worden de leer- ling-kellners, die tot laat in den nacht moe ten arbeiden in café's te midden van alco hol- en sigarenwalm. Ook in de beperking van den nachtarbeid moet verder gegaan worden. Thans komt Spr. tot den tiem-urigen ar beidsdag, waaraan ook nog veel ont breekt. Uit de verslagen blijkt dat dn 1906 in 8448 bedrijven 90000 arbeiders meer dan 10 uur werkten. Er zijn tal van bedrijven waarin ontzettend lang wordt ge arbeid. In het havenbedrijf is het geen zeld zaamheid dat 48 uren achtereen gearbeid moet worden omdat het anders aan de kapi talistische patroons te veel geld kost. Spr. wijst ook op de arbeiders in de zuivelindu strie, op de winkelbedienden, op de zalmvis- schers, op de arbeiders in de phosphaatfa- brieken enz. enz., die allen ontzettend lang moeten werken. Zeker er zijn ook menschen uit de bezittende klassen, die meer dan 10 uur per dag werken. Maar dat zijn uitzon deringen en op dien arbeid volgt rust. Maar de groote meerderheid der arbeiders moet altijd maar doorwerken. Als zij een paar dagen verlof'per jaar krijgen, is het al heel mooi. Spr. verdedigt den verkorten arbeids duur in het belang van de personen, van de zedelijkheid, van het familiesleven en de be schaving en beroept zich daarbij ook op te genstanders der 60c.-democratie, die ijveren voor verkorting van den arbeidsduur. Te lange arbeidsduur leidt tot vermindering van het weerstandsvermorgen, tot gezichtszwak te, nerveusiteit, maakt vatbaarder voor in fectie en veroorzaakt nog tal van andere kwalen, vooral bij vrouwen. De arbeidsduur smoet dus beperkt worden tot 10 uur en voor de gevaarlijke en zeer vermoeiende be drijven tot nog minder dan 10 uur. Proef ondervindelijk is ook gebleken, dat verkor ting van arbeidsduur in verschillende bedrij ven niet heeft geleid tot vermindering van productie. Het tegendeel is in enkele bedrij ver. zelfs aan den dag gekomen, wat Spr. met enkele voorbeelden toelichtte. Spr.'s ideaal is de acht-urige arbeids dag. Acht uur werken, acht rusten, acht uur voor ontspanning. Den tienurigen ar- btidsdag beschouwen de so c.-democraten slechts als ©en overgangsmaatregel en daar om spreekt de motie van 10 uur. Spr. meent dat er geen overwegend bezwaar bestaat om bij de wet een arbeidstijd van 10 uur vast te stellen. Ook voor den landbouw kan het. Dat is reeds gebleken in de provincie Groningen, waar niet meer dan 8 uur landbouwarbeid wordt verricht. In tijden van oogst moeten natuurlijk uitzonderingen, worden toegela ten. Ook voor den huisarbeid is de 10- urige arbeidsdag mogelijk, al is Spr.'s par tijgenoot Wibaut het daarin met hem niet eens. De controle zal wel moeilijk zijn, maar is toch niet onmogelijk. Ook voor den haven arbeid zullen uitzonderingen toegelaten moeten worden. In algemeenen zin achten de arbeids-inspecteurs de bezwaren niet overwegend. Ook is het bezwaar geopperd, dat de arbeider in zijn vrijen tijd voor zich zelf gaat werken en tegen zijn patroon gaat concurreeren. Maar ook daartegen kan weJ gewaakt worden. Ten slotte betoogt Spreker, dat ver schillende partijen, o.a. de roomsch-katho- lieke, instemming hebben betuigd met de motie. De anti-revol. partij schijnt er niet mee ingenomen. Spr. hoopt de motieven te hooren. Deze motie is geen wetsontwerp, maar wordt zij aangenomen, hetgeen Spr. hoopt, dan weet de Regeering hoe de Ka mer er over denkt. De heer De Visser heeft Is eerste be zwaar tegen deze mot'e de onvoldoende voorbereiding. Het terrein is niet behoorlijk bekend, de détails niet voldoende onder zocht, wat b.v. bij de landbouw-enquête is uitgekomen Spr. is, na onderzoek van de rapporten dei1 arbeiids-inspecteurs tot de conclusie ge komen, dat er nog zulk eene groote onzeker heid bestaat, dat het van groote luchthartig heid zou getuigen om er bij de Regeering op aan te dringen een maximalen arbeidsdag van tien uren, als normaal, in de wet vast te leggen. Reeds op dien grond kan hij zijn stem niet aan de motie geven. In geen enkel land is de maximale arbeidsdag van 10 uur in de wet vast gelegd, ook niet in Frankrijk, gelijk beweerd werd. Een ontwerp daartoe, in 1906 ge daan, is in het begin van dit jaar weer naar de commissie teruggezondend. w. z. weer in de doos gedaan. Ook de minister Kuyper wilde geen ar beidsduur in de wet vastleggen, waar nog geen voldoende gegevens daarvoor aanwezig waren. Hoe zullen alle bezwaren in een wets ontwerp ondervangen kunnen worden? Het is ook volstrekt nog niet zeker dat de intensieve kracht van den arbeider, ook bij automatische arbeid, stijgt bij ver korting van den arbeidsduur. Met het oog op al die moeilijkheden en quaes- tiëu vraagt 8pr. zich af of het in het belang van den arbeider is een thcorisme als heden ochtend hier verkondigd, in de wet op te nemen. Met vrijmoedigheid zal Spr. zijn etean aan de motie zal onthouden en hij hoopt dat de Kamer zijn voorbeeld zal volgen. De heei* Van der Molen noemt als een der eerste bezwaren tegen de motie dat er elementen in samengenomen zijn, dio er best uitgelaten hadden kunnen worden, zoo bijv. de nachtarbeid, waarover deze motie niet loopt. Ook de arbeid van jeugdige personen had uit de motie weggelaten kunnen worden, daar de kinderbescherming en de bescherming van jeugdige personen reeds in de wet is gere geld, al deugt 7.. i. het beginsel niet waarop die wet berust, daar het. de vrijheid van arbeid aantast. Ook Spreker betoogt, dat de ge gevens ontbreken om reeds nu eene maxima len arbeidsduur in de wet vast te leggen. Met het betuigen eener platonische liefde voor een tien- of achturigen arbeidsdag ko men de arbeiders niets verder. Wil dat nu zeggen dat de wetgever maar stil moet zitten? Volstrekt niet. De wetgever moet beginnen met dno bedrijven aan te pakken waar nu reeds regeling mogelijk iz, gelijk dr. Kuyper dit gedaan heeft. De mannen van Patrimonium willen ook geen uniforme regeling die de vloek is van het moderne leven. Zij willen een regeling naai- aard en omstandigheden van het bedrijf. De heer Aalberse stemt in met den zakelijken inhoud en toelichting en heeft geen bezwaar om voor de motie te stemmen. Gaarne ad hij deze wat scherper geformuleerd gezien, want nu zou de stemming niet, volkomen zuiver zijn. Waarom waren in de motie de vrouwen uitgesloten Dinsdag 11 uur zal de heer Aalberse zijn rede voortzetten. Op verzoek van den heer Troelstra wordt diens interpellatie over het Arbeidscontract van de agenda afgevoerd. Berichten. Het Analytisch Verslag. Aan de Prov. Gron. Ct. wordt uit den Haag geschreven Een geheim tu&schen meer clan twee per sonen is geen geheim - zegt men terecht zoodra een derde er van weet, is 't geheim opgeheven. Van daar ook dat de altijd prac- tische Amerikanen het spreekwoord hebben „between you, me and the lamppost", omdat een lantaarnpaal de eenige is, (De zwij gen kan, al wordt door haar schijnsel het geheim vaak in gevaar gebracht. Dat een ge heim, aan 73 personen toevertrouwd, lang bewaard blijft, behoort zeker tot de groote onwaarschijnlijkheden. En zoo is er dan ook wel een en ander uitgelekt van het verhan delde in het comité-generaal omtrent het analytisch verslag in de Tweede Kamer. Ik heb er natuurlijk niets van ge hoord want deuren en logeluiken waren potdicht behalve de griffier en commiezen-griffiers was er geen sterf lijk wezen in de zaal, behalve de voorzitter en de 69 overige leden, die volgens de pre sentielijst present waren (er zullen er wel enkelen minder zijn geweest, maar dat weet ik niet). Ik kan u dus ook niet zeggen met hoeveel stemmen voor en tegen ten slot te, na ruim 1$ uur discussie, het reglement, door de commissie ad hoe voorgedragen, voor den dienst van 't kort verslag der handelingen is aangenomen. Maar het is er doorgegaan ondanks vrij krasse bestrijding, niet van het reglement, maar van de voortzetting der proef met het zoogenaamd analytisch ver slag. Er was heftige positie tegen en de hand having van de pas ingevoerde nieuwe ver korte editie van de Beraadslagingen is ten laatste niet definitief, maar alleen bij wijze van voortgezette proef voor het zittingsjaar 1908/9 goedgekeurd. Wie de opposanten wa ren, natuurlijk kan 'k t niet vertellen, maar wel heb ik uit een veel te luid gesprek van Kamerleden dit opgevangen, dat 't een kos- ielijk vermakelijk debat moet zijn geweest, waarbij een der sprekers een „succes fou" behaalde door een van humor tintelende rede, een bloemlezing uit het analytisch verslag. Er waren leden die van oordeel waren dat 't verslag volstrek niet voldeed aan de ver wachtingen on aan de benaming die het niet officieel, maar door zijn geboorte-acte draagt j dat heft niet is analytisch, maar verkort ste- i nographisch of tachygraphischdat het te uitvoerig is om analytisch, te koit om ta- chygraphisch te lieeten en dat het bovendien krioelde van fouten. Of men ook gesproken heeft over 't ongelegen uur van verschijning, over het veel te laat komen van de versla gen van avondzittingen en over 't magere succes dat met de uitgave is bereikt en dat dreigt nooit grooter te worden, daaromtrent- kan ik u niets mededeelen. Wel echter en dat doet mij natuurlijk goed mag ik constateeren dat tegenover de lach wekkende eritiek ook een warme verdediging heeft gestaan van den zwaren, ondankbaren, bijna onmenschelijken arbeid, die de analy tische verslaggevers verrichtenen wanneer er ditmaal bijzondere hulde is gebracht aan de verslagen in onze groote bladen, die men zelfs betei" en meer leesbaar moet hebben ge noemd dan 't analytische, dan stel ik er prijs op van journalistiek standpunt te ge tuigen, dat het werk van de Kamerreporters mij voorkomt niet voor verbetering vatbaar te zijn wanneer men van hen eischt dat zij meer dan de kranten en minder dan de ste nografen zullen geven. De fout ligt, zoo er een is, hierin, dat de zaak verkeerd is op gezet, omdat men van het begrip van ..ana lytisch verslag" is afgeweken. In verband met de heffing van rijks- opcenten op de hoofdsom der bedrijfsbelas ting heeft de minister van Financiën de aandacht van de belasting-administratie er op gevestigd, dat de heffing van opcenten op de bedrijfsbelasting niet zal zijn beperkt tot het belastingjaar 1909/1910, doch ook zal kunnen betreffen aanslagen in die belas ting over 1908/1909 en 1910/1911. De aan slagen nl., welke worden opgelegd aan de snb b. van art. 1 der wet op de bedrijfsbe lasting bedoelde belastingplichtigen be halve de sociëteiten - zullen, indien zij worden opgelegd naar aanleiding van uit- deelingon, welke betrekking hebben op een boekjaar, eindigende tusschen 30 April 1909 en 1 Mei 1910. met 10 opcenten worden verhoogd Zoo zullen op den aanslag over 1908/1909 op te leggen aan een naamlooze vennoot schap wegens een tusschentijdsche dividend- uifcdeeling vóór 1 Mei 1909 ter zake van haar boekjaar, dat eindigt na 30 April 1909, 10 opcenten worden geheven. Evenzoo zal de aanslag, op te leggen over 1910/1911 aan een naamlooze vennootschap wegens een uit- deeling in Mei 1910 of later over het boek jaar 1909, met 10 opcenten worden ver hoogd. De opcentheffing over 1908/1909 zal uit den aard der zaak slechts in weinige geval len plaats vinden. Afkoop van tiendrechten. De minister van financiën heeft het volgen de bepaald Hij diie tiendrente wenscht af te koopen, geeft daarvan schriftelijk kennis aan den con troleur der grondbelasting binnen wiens ambtsgebied de bezwaarde perceelen gelegen zijn, door invulling van een formulier daar toe kosteloos verkrijgbaar bij dien controleur of bij den ontvanger der directe belastingen zijner woonplaats. De controleur zendt de kennisgeving tot afkoop zoo spoedig mogelijk op aan den mi nister van financiën (administratie der Ge nerale Thesaurie), met voorstel omtrent het bedrag der afkoopsom De controleur ontvangt de kennisgeving terug met een verklaring van den minister van financiën omtrent de vaststelling van de afkoopsom, van den dag waarop uiterlijk de betaling moet plaats hebben, en van de plaats waar deze moet geschieden. Hij geeft- den belanghebbende zoo spoedig mogelijk hiervan kennis. De afkoopsom wordt berekend naar den bij deze resolutie gevoegden staat. Blijkens dezen staat bedraagt de afkoop som voor eiken gulden aan tiendrente, welke op het perceel rust, een bedrag van f 0.96£ tot f 18.031, al naar gelang het aantal ter mijnen, dat nog verschuldigd is na het jaar, waarin de afkoop plaats heeft. JDa-t aantal termijnen kan van 1 tot 29 bedragen Als voorbeeld van berekening wordt het volgende gegeven Gesteld de schadeloosstelling is opeisch- baav geworden 1 Augustus 1910, tiendrente ten bedrage van bijv. f 27.75 voor het eerst verschuldigd over het jaar 1911 en dus voor het laatst over het jaar 1940. De eigenaar geeft op 15 Mei 1913 te ken non, dat hij wenscht af te koopen. Nog niet ingetreden zijn de jaren 1914 tot en met 1940, dat zijn 27 termijnen. Verschuldigd is als afkoopsom f 27.75 maal 17.28J is f 479.68A. (De termijnen over '1911 en 1912 zijn alsdan reeds betaald en die over 1913 staat op het kohier der grondbelasting en moet voldaan worden). Dezelfde berekening geld bij tiendrenten ingevolge art. 84 der Tiendwet opgelegd, bij welke steeds 1938 het laatste jaar van beta ling der tiendrente is. Congres der 8. D. A. P. Het 15e congres der S D. A. P. zal dit jaar te Rotterdam gehouden worden op Zondag 11. Maandag 12 en, zoo noodig. Dinsdag 13 April. De beschrijvingsbrief, in Het Volk opgenomen, bevat een groot aantal punten. Zij betreffen" de volgende onderwerpen ver kiezingen, candidaatstelling, art. 15a Huish regl., verkiezingsfonds, algemeen kiesrecht en kiesrechtactie, premiebetaling ongevallen wet, arbeids-contnact, de partij en de werk loosheid, onderwijs, moodersohapsverzeke- ring. Het Volk blad voor propagandisten, gratis-exemplaar van Het Volk, jaarboekje, scheurkalender, propagandalectuur, blad voor de jeugd, uitgeven van bladen, royee ring, partijraad, contributieregeling, propa gandisten, verspreide leden, steunfonds, kosten congres, 8. D. A. P. en geheelont houding, 8. D. A. P. en organisatie van jongelieden, stedelijke federaties, partijsecre taris, verkiezing leden partijbestuur, do partij en de bestuurdersbonden, soc.-dem. Kamerfractie enz verplicht lidmaatschap van de vakorganisatie voor leden der partij, beschrijvingsbrieven, diversen Invoering van den A m- sterdamschen tijd. Zooals bekend is, werd bij kon. besluit van 7 Nov. jl. (Staatsblad no. 336) bepaald, dat de wet van 23 Juli 1908 (Staatsblad no. 236), tot invoe ring van wettelijken tijd, in werking zal treden op 1 Mei 1909. Tot nu toe was alleen bekend, dat als wettelijke tijd was aangenomen de tijd van Amsterdam, zonder nadere aanduiding vol gens welken meridiaan die tijd te rekenen, zoude zijn. Thans vernemen wij, dat besloten is als zoodanig aan te nemen den meridiaan van den Westertoren van Amsterdam, die tot nu toe steeds als eerste meridiaan op de Nederlamdsche marine-kaarten dienst deed. Hierdoor zullen de tijdseinen in ons land te Helder, Amsterdam, Rotterdam en Vlissingen (welke nu nog volgens localen tijd gegeven worden) van 1 Mei af gegeven worden op 0 u. 0 m. 0 s. A. T. volgens den meridiaan Westertoren, overeenkomende met 23 u. 40 m. 27 s. 87 M. Tijd Greenwich. Het tijdsein der Filiaal-inrichting Kon. Ned. Met. Inst.aan de Handelskade, Ge bouw voor Alg Dienst, werd tot nu toe ge geven te 23 u 40 m. 21 s. OM. Tijd Green wich. Voor het gewone dagelijksche leven zijn de ongeveer 7 seconden verschil in den tijd te Amsterdam van geen beteekenis. Anders is het gesteld met het gebruik, dat de scheepvaart van de tijdseinen maakt. Voor de bepaling van den stand der scheepschronometers is het noodzakelijk, dat zeer nauwkeurig bekend zij op welken tijd Greenwich het tijdsein fn een haven gegeven wordt. Hbld. School- en Kerknieuws. Professor J. A. Barrau, De nieuw benoemde hoogleeraar in de zuivere en toege paste wiskunde en mechanica van de technische hoogeschool te Delft, werd, na in 1887 als adel borst op het Kon. Instituut te Willemsoord to zijn geplaatst, in 1891 benoemd tot adelborst le kl.. en ging. na bevorderd te zijn tot luitenant ter zee 2e kl., over in gelijken rang by het korps mariniers. In die lijst valt zijn verdere studie in de wiskunde en werd hij, na het behalen van de akte voor middelbaar wiskunde, kort daarna benoemd tot leeraar aan de H. B. S. te Dor drecht-, later aan de le R. H. B. S. met 5-jari gen cursus te Amsterdam, Hij promoveerde den 9. Oct. 1907 aan de Universiteit, aldaar op oen dissertatie, getiteld: ..Bijdragen tot de theorie der configuraties." Te Beam bestaan ernstige plannen tot stichting eener tweede School met den Bijbel. De hiervoor benoodigde grond is bereids door een belangstellend ingezetene aan het Schoolbe stuur geschonken Het kiesoollege der Ned. Herv. Kerk te VGraveinhage plaatste gisterenavond op het drietal, ter voorziening in de vaoativre-da. G. A. Rademaker: d&. C. Harbwigsen, te Leiden; ds. M. M. den Hartog. te Hillegonidr. G. Oort- huys, to Leiden. Aan ,,De Hervorming" on ticenen wij het volgende bericht uit Veenend'aal: Alhier doet zich de volgende quaestie voor De kerke raad der Ned. Herv. Gemeen le wei gert aan een viertal catechisanten van Mej. Van Loon, gediplomeerd godsdienstonderwijzorceeen getuigschrift af te geven van goed zedelijk ge drag, omdat zij, door het godsdienstonderwijs niet te volgen, dat vanwege de Ned. Herv. Kerk alhier gegeven wordt door den wei t ig Inroepen predikant I)s Jongebreur. hl ijk hebben gegeven door hun geloof en wandel, zich ten dien op zichte niet goed te hebben gedragen." Mocht, zoo voegt de kerkeraad hier an toe, een andere kerkeraad deze vier toch als lidmaten aannemen, dan zal de kerkeraad alhier toch weigeren ze als fódmaen iu te schrijven. Deze vier leerlingen bobben zich thans tot bot Classicaal Bestuur to Wijk bij Duurstede gewend met een bezwaarschrift tegen deze opvatting en ter bekoming van dit getuigschrift. In Veenen- dnal ziet men met belangstelling den uitslag van een en ander tegemoet. Evang. Luth. Kerk. Men schrijft uit Winschoten aan de N. R. Ct. Door financieeJeu steun der synode en door de combinatie der gemeenten Winschoten en Sap- pemeer. is de Evangelische Luthorsche gemeente alhier than-* in staat getseld een predikant te beroepenhoogstwaarschijnlijk zal in de sedert het. overlijden van ds. Rademaker bestaande vacature dus spoedig worden voorzien. In de groote kerkeraadsvergadering der ge meente is besUoten proefpredikbeurten te laten vervullen door de heeren Makkink te 's-Herto genbosch, Hoevers te Breda en Herbsclileb te Edaraeerstgenoemde treedt Zondag reeds voor de gemeente op. 't Staat thans vast, meldt het ,,N. v. d. D dat met September van dit jaar te Amster dam dooi- de patois «Jezuïten een Hoogore Bur gerschool zal worden geopend. De Woeling is «net ééne klasse te beginnen en de instelling gaandeweg tot een vijfjarigen cursus uit te breiden. Hoewel .daaromtrent nog niets bepaald is, zal de school waarschijnlijk voorloopig gevestigd worden in hot gebouw van het R.-K. Gymnasium op de Heeremgracbt De directeur en het onder wijzend personeel moeten nog benoem#! worden

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1909 | | pagina 1