IS0. 855. Tweede blad.
7"' Jaargang.
Zaterdag 6 Maart 1909.
KOLONIËN.
BINNENLAND.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
Por 8 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idem franco per post1.50.
Afzonderlijke nummert 0.05.
I C'ouian verschijn dagelijks behalv op Zon- en Feest
dagen.
Advortentiënmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 urn
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Teiephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels f 0.50.
Elke regel meer - 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 85 cents btj vooruitbetaling
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedxyf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad, by abonnement, Eene
oirculairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
OOST-INDIE
Candidaften van 't landbouw
directeurschap.
De Javabode verneemt, dat prof. Treub
met pensioen gaat in 1910. Voor het ambt
van directeur van landbouw komen volgens
dat blad in aanmerking de hoogleeraar dr.
Van Romburgh te Utrecht, de directeur van
het Deh-Proefstation dr. Vriens, de afdee-
lingschefs Van Breda, De Haan en Konings
bergen, en de inspecteur van landbouw in
Suriname Van Hall.
Koelievsrzorging.
An het Soer. Hbld. worden ergerlijke
staaltjes medegedeeld van de wijze, waarop
op een caoutchouc-onderneming in Tapanoeli,
op het erfpachtsper ceel Pinang Soré in de
onderafdeeling Batang Taro en Siboga en
Ommelanden, met de daar te werk gestelde
Soendaneesche koeilies wordt omgesprongen.
Administrateur van die onderneming, waar
op vroeger tabak werd geplant en waarop
de vorige admin"strateur, zoon van een zen
deling, werd vermoord door Chineesche koe
lies, is de heer Kehlenbrink, een man, die
met een zendelingsdochter getrouwd, altijd
met den Bijbel in zijn zak loopt en iedereen
tracht te bekeeren.
Hoe deze man de christelijke liefde op
zijn koelies toepast, moge het onderstaande
leeren, door een ooggetuige aan het blad
medegedeeld. Onze berichtgever was het n.l.
zegt het S. H., die den controleur van Si
boga, den heer Manupaesa, moest wijzen op
de schandelijke manier, waarop koelies van
elders in zijn controle-af deeling worden be-
handeld.
Deze controleur bezocht den 22en en 23en
December j.TV de berucht geworden onderne
ming, op moerassigen grond gelegen, ver
gezeld van een dokter djawa. Bij onderzoek
blekenlo. eenige koelies overleden, zon
der dat daarvan kennis was gegeven; 2o. dat
op geen enkele wijze in de verpleging van
de talrijke malarialijders werd voorzien, 3o.
dat van 107 koelies er wel een 20-tal waren
opgezonden naar een ziekenbarak te Batang
Taro, die onder „Leiding" staat van een ge
wezen soldaat-ziekenverpleger, doch dat in
de loodsen „in modder lagen" 39 zware ma
laria-lijders, die geen geneesmiddelen ont
vingen, en aan wien niets werd verstrekt dan
dagelijks 1 a 2 katies rijst en wat zout. Die
loodsen hadden geen ramen, elke ventilatie
ontbrak. Volgens verklaring van de ongeluk-
kigen lagen zij daar al een maand lang zoo
zonder hulpenkelen werden, als ze een
koortsvrije periode hadden, met zweepslagen
naar het werk gedreven.
Toen de resident van den uitslag van het
onderzoek vernam, moet hij zeer vertoornd
zijn geweest. Te Siboga, 20 paal van de
onderneming, zal nu een hospitaal voor de
onderneming worden gebouwdvoorloopig
wordt een oude pradjoerits-kazerne voor dat
doel ingericht; verder zijn op last van den
dokter-dwaja, staande het onderzoek, do
zwaarste lijders uit de modder gehaald en
naar de ziekenbarak te Batang Taro over
gebracht. Twee dezer overleden onderweg.
Dat zijn de nuchtere feiten zegt het
Soerabaj asche blad ons door den heer A.
J. Elzen aar alhier, medegedeeld, die met den
lieer Kehlenbrink een overeenkomst had ge
sloten om betere loodsen op de onderneming
te bouwen, maar die, omdat er geen werk
volk en materialen te vinden waren, on ver -
richterzake moest terugkeeren.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Aan de orde was Vrijdag de motie van
den heer Schaper betreffende den 10-urigen
arbeidsdag, luidende
„De Kamer, van oordeel dat naast de
gTootst mogelijke beperking van den nacht
arbeid en betere bescherming van kinderen
en jeugdige personen de wettelijke beper
king van den arbeidsduur voor alle volwas
sen arbeiders, en wel tot 10 uur per etmaal,
gewensoht is, gaat over tot de orde van den
dag."
De V oorzitter drong aan op be
perking, daar deze motie, gelijk zij gesteld
is, een zeer ruim veld voor bespreking
biedt.
Do heer Schapor betoogde onze ach
terlijkheid op het gebied der arbeidrsbe-
scherming, wat o. a. blijkt uit de weinige
prooessen-verbaal. Tegen den arbeid van
jeugdige personen wordt te slap opgetre
den. In 1905 waren nog 15279 kinderen be
neden 16 jaar aan den arbeid en in 1906
waren er 21016 beneden 16 jaar, die 10
uren en langer werkten. En hoe wordt
er gestraft Een patroon te Haarlem,
die een jongen van 14 jaai van 4 uur 's mor
gens tot 10 of 11 uur liet werken, kreeg
3 boete. Het wordt dan ook hoog tijd, dat
dezï zaak beter worde aangepakt en dat
aan dat kin der afbeulen een einde wordt ge
maakt. De verplichte leertijd moet worden
uitgebreid tot 14 jaar, want de" kinderen
komen veel te vroeg in de fabrieken. Daar
door worden zij vroeg zedelijk bedorven en
door hunne onvoorzichtigheid ontstaan on
gelukken. Ook in dé toestanden van de-n
veldarbeid moet ingegrepen worden. In Zee
land o. a. gebruikt men kinderen van 5 of
6 jaar op het veld om te wieden of penen
te trekken. Spr. wijst er op dat er Staten
in het buitenland zijn waar de kinderen tot
hu:. 15 of 18 jaar beschermd worden. Voorts
dienen ook beschermd te worden de leer-
ling-kellners, die tot laat in den nacht moe
ten arbeiden in café's te midden van alco
hol- en sigarenwalm.
Ook in de beperking van den nachtarbeid
moet verder gegaan worden.
Thans komt Spr. tot den tiem-urigen ar
beidsdag, waaraan ook nog veel ont
breekt. Uit de verslagen blijkt dat
dn 1906 in 8448 bedrijven 90000 arbeiders
meer dan 10 uur werkten. Er zijn tal van
bedrijven waarin ontzettend lang wordt ge
arbeid. In het havenbedrijf is het geen zeld
zaamheid dat 48 uren achtereen gearbeid
moet worden omdat het anders aan de kapi
talistische patroons te veel geld kost. Spr.
wijst ook op de arbeiders in de zuivelindu
strie, op de winkelbedienden, op de zalmvis-
schers, op de arbeiders in de phosphaatfa-
brieken enz. enz., die allen ontzettend lang
moeten werken. Zeker er zijn ook menschen
uit de bezittende klassen, die meer dan 10
uur per dag werken. Maar dat zijn uitzon
deringen en op dien arbeid volgt rust. Maar
de groote meerderheid der arbeiders moet
altijd maar doorwerken. Als zij een paar
dagen verlof'per jaar krijgen, is het al heel
mooi. Spr. verdedigt den verkorten arbeids
duur in het belang van de personen, van de
zedelijkheid, van het familiesleven en de be
schaving en beroept zich daarbij ook op te
genstanders der 60c.-democratie, die ijveren
voor verkorting van den arbeidsduur. Te
lange arbeidsduur leidt tot vermindering van
het weerstandsvermorgen, tot gezichtszwak
te, nerveusiteit, maakt vatbaarder voor in
fectie en veroorzaakt nog tal van andere
kwalen, vooral bij vrouwen. De arbeidsduur
smoet dus beperkt worden tot 10 uur en
voor de gevaarlijke en zeer vermoeiende be
drijven tot nog minder dan 10 uur. Proef
ondervindelijk is ook gebleken, dat verkor
ting van arbeidsduur in verschillende bedrij
ven niet heeft geleid tot vermindering van
productie. Het tegendeel is in enkele bedrij
ver. zelfs aan den dag gekomen, wat Spr.
met enkele voorbeelden toelichtte.
Spr.'s ideaal is de acht-urige arbeids
dag. Acht uur werken, acht rusten, acht
uur voor ontspanning. Den tienurigen ar-
btidsdag beschouwen de so c.-democraten
slechts als ©en overgangsmaatregel en daar
om spreekt de motie van 10 uur. Spr. meent
dat er geen overwegend bezwaar bestaat om
bij de wet een arbeidstijd van 10 uur vast
te stellen.
Ook voor den landbouw kan het. Dat is
reeds gebleken in de provincie Groningen,
waar niet meer dan 8 uur landbouwarbeid
wordt verricht. In tijden van oogst moeten
natuurlijk uitzonderingen, worden toegela
ten. Ook voor den huisarbeid is de 10-
urige arbeidsdag mogelijk, al is Spr.'s par
tijgenoot Wibaut het daarin met hem niet
eens.
De controle zal wel moeilijk zijn, maar is
toch niet onmogelijk. Ook voor den haven
arbeid zullen uitzonderingen toegelaten
moeten worden. In algemeenen zin achten
de arbeids-inspecteurs de bezwaren niet
overwegend. Ook is het bezwaar geopperd,
dat de arbeider in zijn vrijen tijd voor zich
zelf gaat werken en tegen zijn patroon gaat
concurreeren. Maar ook daartegen kan weJ
gewaakt worden.
Ten slotte betoogt Spreker, dat ver
schillende partijen, o.a. de roomsch-katho-
lieke, instemming hebben betuigd met de
motie. De anti-revol. partij schijnt er niet
mee ingenomen. Spr. hoopt de motieven te
hooren. Deze motie is geen wetsontwerp,
maar wordt zij aangenomen, hetgeen Spr.
hoopt, dan weet de Regeering hoe de Ka
mer er over denkt.
De heer De Visser heeft Is eerste be
zwaar tegen deze mot'e de onvoldoende
voorbereiding. Het terrein is niet behoorlijk
bekend, de détails niet voldoende onder
zocht, wat b.v. bij de landbouw-enquête is
uitgekomen
Spr. is, na onderzoek van de rapporten
dei1 arbeiids-inspecteurs tot de conclusie ge
komen, dat er nog zulk eene groote onzeker
heid bestaat, dat het van groote luchthartig
heid zou getuigen om er bij de Regeering op
aan te dringen een maximalen arbeidsdag
van tien uren, als normaal, in de wet vast
te leggen. Reeds op dien grond kan hij zijn
stem niet aan de motie geven.
In geen enkel land is de maximale
arbeidsdag van 10 uur in de wet vast
gelegd, ook niet in Frankrijk, gelijk beweerd
werd. Een ontwerp daartoe, in 1906 ge
daan, is in het begin van dit jaar weer naar
de commissie teruggezondend. w. z. weer
in de doos gedaan.
Ook de minister Kuyper wilde geen ar
beidsduur in de wet vastleggen, waar nog
geen voldoende gegevens daarvoor aanwezig
waren. Hoe zullen alle bezwaren in een wets
ontwerp ondervangen kunnen worden? Het
is ook volstrekt nog niet zeker dat de
intensieve kracht van den arbeider, ook
bij automatische arbeid, stijgt bij ver
korting van den arbeidsduur. Met het
oog op al die moeilijkheden en quaes-
tiëu vraagt 8pr. zich af of het in het belang
van den arbeider is een thcorisme als heden
ochtend hier verkondigd, in de wet op te
nemen. Met vrijmoedigheid zal Spr. zijn
etean aan de motie zal onthouden en hij hoopt
dat de Kamer zijn voorbeeld zal volgen.
De heei* Van der Molen noemt als
een der eerste bezwaren tegen de motie dat
er elementen in samengenomen zijn, dio er
best uitgelaten hadden kunnen worden, zoo
bijv. de nachtarbeid, waarover deze motie
niet loopt.
Ook de arbeid van jeugdige personen had
uit de motie weggelaten kunnen worden, daar
de kinderbescherming en de bescherming van
jeugdige personen reeds in de wet is gere
geld, al deugt 7.. i. het beginsel niet waarop
die wet berust, daar het. de vrijheid van
arbeid aantast.
Ook Spreker betoogt, dat de ge
gevens ontbreken om reeds nu eene maxima
len arbeidsduur in de wet vast te leggen.
Met het betuigen eener platonische liefde
voor een tien- of achturigen arbeidsdag ko
men de arbeiders niets verder.
Wil dat nu zeggen dat de wetgever maar
stil moet zitten? Volstrekt niet. De wetgever
moet beginnen met dno bedrijven aan te
pakken waar nu reeds regeling mogelijk iz,
gelijk dr. Kuyper dit gedaan heeft.
De mannen van Patrimonium willen ook
geen uniforme regeling die de vloek is van
het moderne leven. Zij willen een regeling
naai- aard en omstandigheden van het bedrijf.
De heer Aalberse stemt in met
den zakelijken inhoud en toelichting en
heeft geen bezwaar om voor de motie
te stemmen. Gaarne ad hij deze wat
scherper geformuleerd gezien, want nu zou
de stemming niet, volkomen zuiver zijn.
Waarom waren in de motie de vrouwen
uitgesloten
Dinsdag 11 uur zal de heer Aalberse zijn
rede voortzetten.
Op verzoek van den heer Troelstra wordt
diens interpellatie over het Arbeidscontract
van de agenda afgevoerd.
Berichten.
Het Analytisch Verslag.
Aan de Prov. Gron. Ct. wordt uit den Haag
geschreven
Een geheim tu&schen meer clan twee per
sonen is geen geheim - zegt men terecht
zoodra een derde er van weet, is 't geheim
opgeheven. Van daar ook dat de altijd prac-
tische Amerikanen het spreekwoord hebben
„between you, me and the lamppost",
omdat een lantaarnpaal de eenige is, (De zwij
gen kan, al wordt door haar schijnsel het
geheim vaak in gevaar gebracht. Dat een ge
heim, aan 73 personen toevertrouwd, lang
bewaard blijft, behoort zeker tot de groote
onwaarschijnlijkheden. En zoo is er dan ook
wel een en ander uitgelekt van het verhan
delde in het comité-generaal omtrent het
analytisch verslag in de Tweede Kamer.
Ik heb er natuurlijk niets van ge
hoord want deuren en logeluiken
waren potdicht behalve de griffier
en commiezen-griffiers was er geen sterf
lijk wezen in de zaal, behalve de voorzitter
en de 69 overige leden, die volgens de pre
sentielijst present waren (er zullen er wel
enkelen minder zijn geweest, maar dat
weet ik niet). Ik kan u dus ook niet zeggen
met hoeveel stemmen voor en tegen ten slot
te, na ruim 1$ uur discussie, het reglement,
door de commissie ad hoe voorgedragen, voor
den dienst van 't kort verslag der handelingen
is aangenomen. Maar het is er doorgegaan
ondanks vrij krasse bestrijding, niet van het
reglement, maar van de voortzetting der
proef met het zoogenaamd analytisch ver
slag. Er was heftige positie tegen en de hand
having van de pas ingevoerde nieuwe ver
korte editie van de Beraadslagingen is ten
laatste niet definitief, maar alleen bij wijze
van voortgezette proef voor het zittingsjaar
1908/9 goedgekeurd. Wie de opposanten wa
ren, natuurlijk kan 'k t niet vertellen, maar
wel heb ik uit een veel te luid gesprek van
Kamerleden dit opgevangen, dat 't een kos-
ielijk vermakelijk debat moet zijn geweest,
waarbij een der sprekers een „succes fou"
behaalde door een van humor tintelende rede,
een bloemlezing uit het analytisch verslag.
Er waren leden die van oordeel waren dat
't verslag volstrek niet voldeed aan de ver
wachtingen on aan de benaming die het niet
officieel, maar door zijn geboorte-acte draagt
j dat heft niet is analytisch, maar verkort ste-
i nographisch of tachygraphischdat het te
uitvoerig is om analytisch, te koit om ta-
chygraphisch te lieeten en dat het bovendien
krioelde van fouten. Of men ook gesproken
heeft over 't ongelegen uur van verschijning,
over het veel te laat komen van de versla
gen van avondzittingen en over 't magere
succes dat met de uitgave is bereikt en dat
dreigt nooit grooter te worden, daaromtrent-
kan ik u niets mededeelen. Wel echter
en dat doet mij natuurlijk goed
mag ik constateeren dat tegenover de lach
wekkende eritiek ook een warme verdediging
heeft gestaan van den zwaren, ondankbaren,
bijna onmenschelijken arbeid, die de analy
tische verslaggevers verrichtenen wanneer
er ditmaal bijzondere hulde is gebracht aan
de verslagen in onze groote bladen, die men
zelfs betei" en meer leesbaar moet hebben ge
noemd dan 't analytische, dan stel ik er
prijs op van journalistiek standpunt te ge
tuigen, dat het werk van de Kamerreporters
mij voorkomt niet voor verbetering vatbaar
te zijn wanneer men van hen eischt dat zij
meer dan de kranten en minder dan de ste
nografen zullen geven. De fout ligt, zoo er
een is, hierin, dat de zaak verkeerd is op
gezet, omdat men van het begrip van ..ana
lytisch verslag" is afgeweken.
In verband met de heffing van rijks-
opcenten op de hoofdsom der bedrijfsbelas
ting heeft de minister van Financiën de
aandacht van de belasting-administratie er
op gevestigd, dat de heffing van opcenten
op de bedrijfsbelasting niet zal zijn beperkt
tot het belastingjaar 1909/1910, doch ook
zal kunnen betreffen aanslagen in die belas
ting over 1908/1909 en 1910/1911. De aan
slagen nl., welke worden opgelegd aan de
snb b. van art. 1 der wet op de bedrijfsbe
lasting bedoelde belastingplichtigen be
halve de sociëteiten - zullen, indien zij
worden opgelegd naar aanleiding van uit-
deelingon, welke betrekking hebben op een
boekjaar, eindigende tusschen 30 April
1909 en 1 Mei 1910. met 10 opcenten worden
verhoogd
Zoo zullen op den aanslag over 1908/1909
op te leggen aan een naamlooze vennoot
schap wegens een tusschentijdsche dividend-
uifcdeeling vóór 1 Mei 1909 ter zake van
haar boekjaar, dat eindigt na 30 April 1909,
10 opcenten worden geheven. Evenzoo zal
de aanslag, op te leggen over 1910/1911 aan
een naamlooze vennootschap wegens een uit-
deeling in Mei 1910 of later over het boek
jaar 1909, met 10 opcenten worden ver
hoogd.
De opcentheffing over 1908/1909 zal uit
den aard der zaak slechts in weinige geval
len plaats vinden.
Afkoop van tiendrechten.
De minister van financiën heeft het volgen
de bepaald
Hij diie tiendrente wenscht af te koopen,
geeft daarvan schriftelijk kennis aan den con
troleur der grondbelasting binnen wiens
ambtsgebied de bezwaarde perceelen gelegen
zijn, door invulling van een formulier daar
toe kosteloos verkrijgbaar bij dien controleur
of bij den ontvanger der directe belastingen
zijner woonplaats.
De controleur zendt de kennisgeving tot
afkoop zoo spoedig mogelijk op aan den mi
nister van financiën (administratie der Ge
nerale Thesaurie), met voorstel omtrent het
bedrag der afkoopsom
De controleur ontvangt de kennisgeving
terug met een verklaring van den minister
van financiën omtrent de vaststelling van
de afkoopsom, van den dag waarop uiterlijk
de betaling moet plaats hebben, en van de
plaats waar deze moet geschieden.
Hij geeft- den belanghebbende zoo spoedig
mogelijk hiervan kennis.
De afkoopsom wordt berekend naar den
bij deze resolutie gevoegden staat.
Blijkens dezen staat bedraagt de afkoop
som voor eiken gulden aan tiendrente, welke
op het perceel rust, een bedrag van f 0.96£
tot f 18.031, al naar gelang het aantal ter
mijnen, dat nog verschuldigd is na het jaar,
waarin de afkoop plaats heeft. JDa-t aantal
termijnen kan van 1 tot 29 bedragen
Als voorbeeld van berekening wordt het
volgende gegeven
Gesteld de schadeloosstelling is opeisch-
baav geworden 1 Augustus 1910, tiendrente
ten bedrage van bijv. f 27.75 voor het eerst
verschuldigd over het jaar 1911 en dus voor
het laatst over het jaar 1940.
De eigenaar geeft op 15 Mei 1913 te ken
non, dat hij wenscht af te koopen. Nog niet
ingetreden zijn de jaren 1914 tot en met
1940, dat zijn 27 termijnen. Verschuldigd is
als afkoopsom f 27.75 maal 17.28J is
f 479.68A. (De termijnen over '1911 en 1912
zijn alsdan reeds betaald en die over 1913
staat op het kohier der grondbelasting en
moet voldaan worden).
Dezelfde berekening geld bij tiendrenten
ingevolge art. 84 der Tiendwet opgelegd, bij
welke steeds 1938 het laatste jaar van beta
ling der tiendrente is.
Congres der 8. D. A. P. Het
15e congres der S D. A. P. zal dit jaar te
Rotterdam gehouden worden op Zondag 11.
Maandag 12 en, zoo noodig. Dinsdag 13
April. De beschrijvingsbrief, in Het Volk
opgenomen, bevat een groot aantal punten.
Zij betreffen" de volgende onderwerpen ver
kiezingen, candidaatstelling, art. 15a Huish
regl., verkiezingsfonds, algemeen kiesrecht
en kiesrechtactie, premiebetaling ongevallen
wet, arbeids-contnact, de partij en de werk
loosheid, onderwijs, moodersohapsverzeke-
ring. Het Volk blad voor propagandisten,
gratis-exemplaar van Het Volk, jaarboekje,
scheurkalender, propagandalectuur, blad
voor de jeugd, uitgeven van bladen, royee
ring, partijraad, contributieregeling, propa
gandisten, verspreide leden, steunfonds,
kosten congres, 8. D. A. P. en geheelont
houding, 8. D. A. P. en organisatie van
jongelieden, stedelijke federaties, partijsecre
taris, verkiezing leden partijbestuur, do
partij en de bestuurdersbonden, soc.-dem.
Kamerfractie enz verplicht lidmaatschap
van de vakorganisatie voor leden der partij,
beschrijvingsbrieven, diversen
Invoering van den A m-
sterdamschen tijd. Zooals bekend
is, werd bij kon. besluit van 7 Nov. jl.
(Staatsblad no. 336) bepaald, dat de wet van
23 Juli 1908 (Staatsblad no. 236), tot invoe
ring van wettelijken tijd, in werking zal
treden op 1 Mei 1909.
Tot nu toe was alleen bekend, dat als
wettelijke tijd was aangenomen de tijd van
Amsterdam, zonder nadere aanduiding vol
gens welken meridiaan die tijd te rekenen,
zoude zijn.
Thans vernemen wij, dat besloten is als
zoodanig aan te nemen den meridiaan van
den Westertoren van Amsterdam, die tot
nu toe steeds als eerste meridiaan op de
Nederlamdsche marine-kaarten dienst deed.
Hierdoor zullen de tijdseinen in ons land
te Helder, Amsterdam, Rotterdam en
Vlissingen (welke nu nog volgens localen
tijd gegeven worden) van 1 Mei af gegeven
worden op 0 u. 0 m. 0 s. A. T. volgens den
meridiaan Westertoren, overeenkomende met
23 u. 40 m. 27 s. 87 M. Tijd Greenwich.
Het tijdsein der Filiaal-inrichting Kon.
Ned. Met. Inst.aan de Handelskade, Ge
bouw voor Alg Dienst, werd tot nu toe ge
geven te 23 u 40 m. 21 s. OM. Tijd Green
wich. Voor het gewone dagelijksche leven
zijn de ongeveer 7 seconden verschil in den
tijd te Amsterdam van geen beteekenis.
Anders is het gesteld met het gebruik,
dat de scheepvaart van de tijdseinen maakt.
Voor de bepaling van den stand der
scheepschronometers is het noodzakelijk, dat
zeer nauwkeurig bekend zij op welken tijd
Greenwich het tijdsein fn een haven gegeven
wordt. Hbld.
School- en Kerknieuws.
Professor J. A. Barrau, De nieuw
benoemde hoogleeraar in de zuivere en toege
paste wiskunde en mechanica van de technische
hoogeschool te Delft, werd, na in 1887 als adel
borst op het Kon. Instituut te Willemsoord to
zijn geplaatst, in 1891 benoemd tot adelborst le
kl.. en ging. na bevorderd te zijn tot luitenant
ter zee 2e kl., over in gelijken rang by het korps
mariniers. In die lijst valt zijn verdere studie
in de wiskunde en werd hij, na het behalen van
de akte voor middelbaar wiskunde, kort daarna
benoemd tot leeraar aan de H. B. S. te Dor
drecht-, later aan de le R. H. B. S. met 5-jari
gen cursus te Amsterdam, Hij promoveerde den
9. Oct. 1907 aan de Universiteit, aldaar op oen
dissertatie, getiteld: ..Bijdragen tot de theorie
der configuraties."
Te Beam bestaan ernstige plannen tot
stichting eener tweede School met den Bijbel.
De hiervoor benoodigde grond is bereids door
een belangstellend ingezetene aan het Schoolbe
stuur geschonken
Het kiesoollege der Ned. Herv. Kerk te
VGraveinhage plaatste gisterenavond op het
drietal, ter voorziening in de vaoativre-da. G. A.
Rademaker: d&. C. Harbwigsen, te Leiden; ds.
M. M. den Hartog. te Hillegonidr. G. Oort-
huys, to Leiden.
Aan ,,De Hervorming" on ticenen wij het
volgende bericht uit Veenend'aal:
Alhier doet zich de volgende quaestie voor
De kerke raad der Ned. Herv. Gemeen le wei
gert aan een viertal catechisanten van Mej. Van
Loon, gediplomeerd godsdienstonderwijzorceeen
getuigschrift af te geven van goed zedelijk ge
drag, omdat zij, door het godsdienstonderwijs
niet te volgen, dat vanwege de Ned. Herv. Kerk
alhier gegeven wordt door den wei t ig Inroepen
predikant I)s Jongebreur. hl ijk hebben gegeven
door hun geloof en wandel, zich ten dien op
zichte niet goed te hebben gedragen."
Mocht, zoo voegt de kerkeraad hier an toe, een
andere kerkeraad deze vier toch als lidmaten
aannemen, dan zal de kerkeraad alhier toch
weigeren ze als fódmaen iu te schrijven.
Deze vier leerlingen bobben zich thans tot bot
Classicaal Bestuur to Wijk bij Duurstede gewend
met een bezwaarschrift tegen deze opvatting en
ter bekoming van dit getuigschrift. In Veenen-
dnal ziet men met belangstelling den uitslag van
een en ander tegemoet.
Evang. Luth. Kerk.
Men schrijft uit Winschoten aan de N.
R. Ct.
Door financieeJeu steun der synode en door de
combinatie der gemeenten Winschoten en Sap-
pemeer. is de Evangelische Luthorsche gemeente
alhier than-* in staat getseld een predikant te
beroepenhoogstwaarschijnlijk zal in de sedert
het. overlijden van ds. Rademaker bestaande
vacature dus spoedig worden voorzien.
In de groote kerkeraadsvergadering der ge
meente is besUoten proefpredikbeurten te laten
vervullen door de heeren Makkink te 's-Herto
genbosch, Hoevers te Breda en Herbsclileb te
Edaraeerstgenoemde treedt Zondag reeds voor
de gemeente op.
't Staat thans vast, meldt het ,,N. v. d.
D dat met September van dit jaar te Amster
dam dooi- de patois «Jezuïten een Hoogore Bur
gerschool zal worden geopend.
De Woeling is «net ééne klasse te beginnen
en de instelling gaandeweg tot een vijfjarigen
cursus uit te breiden.
Hoewel .daaromtrent nog niets bepaald is, zal
de school waarschijnlijk voorloopig gevestigd
worden in hot gebouw van het R.-K. Gymnasium
op de Heeremgracbt De directeur en het onder
wijzend personeel moeten nog benoem#! worden