BINNENLAND.
Uit den omtrek.
kroonraad over de abdicatie van den kroon
prins, die nu een voldongen feit is.
Over kroonprins George, die nu voor goed
afstand heeft gedaan van zijne rechten op dfe
troonsopvolging, worden mededeelingen ge
daan, waaruit blijkt, dat hij een zeer op
vliegende jonge man is, die als 't hem
te pas komt, ook voor daden van geweld
niet terugdeinst. De meeningen over hem
loopen overigens zeer uiteen. De jonge
prins, die bijna 22 jaren oud is, heeft in
den laatsten tijd veel van zich doen spre
ken door zijne oorlogszuchtige redevoerin
gen. Voordat hij zijne krijgshaftige rol
speelde, was hij reeds bekend geworden
door zijn eigenaardig gedrag in het gewone
leven. Eenige jaren geleden werd zelfs ge
zegd, dat hij niet toerekenbaar was. De
wijze waarop hij gewoon was op te treden,
scheen dit te bevestigen. Zoo werd de prins
eens uit een schouwburg te Belgrado ver
wijderd, omdat hij den orkestdirecteur met
champagneflesschen bombardeerde en op
het toonoei klom om openlijk een liefdes
verklaring te doen aan eene kunstenares.
Bij eene andere gelegenheid beval hij een
soldaat, eene muis den kop af te bijten.
Men zegt ook, dat hij een jongen Mace
doniër in. een gevecht heeft gedood. Zijne
vaderlandslievende redevoeringen in deli
laatsten tijd en eene zending, die hij ver
richt had naar Petersburg, hadden hem
echter populair gemaakt. Hij werd in som
mige kringen beschouwd als een man met
hooge idealen. Zijn vurig verlangen was
als militair eene groote rol te spelen, waar
bij hij zich Napoleon tot voorbeeld stelde.
In de verhalen, die van hem in omloop
waren, schijnt wel eenige overdrijving te
zijn geweest. Dat hij doldrieste dingen
deed. wordt echter niet betwist. Zoo refed
hij onlangs over het losgaande ijs van de
Save. Zijne motortochten waren eene bron
van schrik in Belgrado. Hij was gewoon
met razende snelheid door de straten te
rijden.
Zijn jongere broeder, op wien de troons
opvolging overgaat nu de abdicatie gehand
haafd is, wordt als een kalm karakter ge
schetst.
Uit Belgredn wordt aan de Frankf. Ztg
bericht, dat de kroonprins er bij zijne ab
dicatie op heeft gerekend, dat zoowel de
regeering als de skoepschtina hem zouden
verzoeken de abdicatie terug te nemen.
Daarin vergist hij zich echterofschoon
«le sympathie voor hem niet verdwenen is,
beschouwen alle ernstige kringen 't als een
eisch der noodzakelijkheid, dat hij zich
terugtrekt ten gunste van zijn jongeren
broeder Alexander. In een Zaterdagavond
gehouden ministerraad, onder voorzitter
schap van den Koning, heeft prins George
een protokol ondertoekend. waarbij hij
voor zich en zijne nakomelingen van alle
rechten op den Servischen troon afstand
doet. Hij zal waarschijnlijk dienst nemen
in het Russische leger.
De Balkancrisis.
Rome, 27 Maart. Duitschland
heeft tot de mogendheden het verzoek ge
richt, instemming te betuigen met de ver
klaring, die Rusland bereid is aan Oosten
rijk af te leggen omtrent de inlijving van
Bosnië en Herzegowina.
Belgrado, 27 Maart In de be
voegde diplomatieke kringen wordt de toe
stand als \eel verbeterd beschouwd. Het
wordt als zeker beschouwd, dat Servië de
zaadgcviugeu van de mogendheden in elk
opzicht zal volgen. Men gelooft, dat het
geheel*? geschil voor goed geregeld zal zijn
vóór het einde van de maand.
P a r ij s 2 7 Maart. Een nota van
Havas meldtIn tegenstelling met de ver
klaringen van vreemde dagbladen hield de
republiek niet op den bondgenoot Rusland
te steunen in de afwikkeling van de Ooster-
sche crisis en accoord te gaan met Enge
land dat onze vriend is, in 't bijzonder op
het oogenblik in Weenen.
W e e n e n 2 8 Maart. Ten aanzien
van den stap, dien de mogendheden in Bel
grado moeten doen, is volledige overeen
stemming verkregen op den grondslag van
de mededeelingen, die aan baron Aehrenthal
zijn gedaan door den Engelschen gezant te
Weenen. Morgen zuilen de groote mogend
heden aan de Servisohe regeering door tus-
schenkomst van hunne vertegenwoordigers
te Belgrado den raad geven te Weenen eene
verklaring af te leggen, gelijkluidend met
die, waarvan de tekst is vastgesteld tussohen
Oostenrijk en de andere mogendheden. Deze
verklaring zal zich moeten vastknoopen aan
de nota, die den 14eu Maart door Servië
aan de regeering van Oostenrijk-Hongarije
werd gericht.
Er is ook volledige overeenstemming met
do mogendheden verkregen over de afschaf
fing van art. 25 van het Berlijnsche ver
drag.
Londen, 27 Maart. Volgens eene
kennisgeving, die heden avond hier werd
gedaan, is er alle reden om te hopen, dat
binnen een dag of twee de vragen, die aan
de definitieve regeling van de lang hangende
moeilijkheden in het Balkangebied in den
weg stonden, op bevredigende wijze zullen
worden opgelost. De Oostenr jksche en Duit-
sche gezanten en de Russische zaakgelastig
de bezochten heden namiddag het Foreign
Office en er is goede reden om aan te ne
men, dat alle vier mogendheden tot over
eenstemming gekomen zijn omtrent do ge
dragslijn, dio zal leiden tot eene regeling of
althans een bevredigenden grondslag voor
de regeling zal verschaffen.
Weenen, 27 Maart. Men verwacht,
dat het eindstadium van het Oostenrijksch-
Servische geschil morgen zal worden be
reikt. Dan zal namelijk het antwoord van
Groot-BrittaJinie op de laatste voorstellen
van Oostenrijk-Hongarije in het gebouw aan
do Ballplatz komen.
Over de formule, waarmee de mogend
heden in Belgrado de verzoening tussohen
Oostenrijk-Hongarije en Servië willen be
werken, was, zoo wordt uit Berlijn aan de
Frankf. Ztg. bericht, Zaterdagavond nog
geen overeenstemming tusschen Engeland en
de regeering te Weenen verkregen. Men
onderhandelt over deze zaak, die de geheele
crisis moet beëindigen, ook levendig tus
schen de andere kabinetten. Het schijnt, dat
de bedenkingen van Sir Edward Grey tegen
bijzonderheden van de Oosteurijksche voor
stellen van Parijs uit levendig door Frank
rijk ondersteund ziju en dat men de bereid
willigheid tot erkenning van de inlijving
van Bosnië afhankelijk wil maken van «le
voorwaarde, dat'vooraf de formule voor de
verzoening tusschen Oostenrijk-Hongarije en
Servië zal worden bepaald. Men mag ech
ter hopen, dat dit slechts eene episode is, die
zal worden overwonnen, en wei spoedig,
want het is niet denkbaar, dat de eene of
andere met Rusland bevriende staat thans
Russischer zou willen zijn dan de heer
Iswolski. De openbare meening rekent, nu
Rusland tot erkenning van de inlijving be
sloten heeft, zoo vast met de spoedige be
ëindiging van de crisis, dat zij 't niet zou
verstaan, als men deze ontwikkeling in het
eene of andere kabinet nog zou vertragen of
zelfs twijfelachtig zou willen maken.
De officieuze Berlijnsche berichtgever van
de Kölnische Zeitung zegt over den toestand
in Servië: Op den oorlogsroes is een kater
gevolgd. Het bericht, dat Rusland de inlij
ving van Bosnië onvoorwaardelijk erkent, de
overtuiging dat er ook van andere zijde geen
hulp te venvachten is, de verwarring, door-
het gedrag van den kroonprins gesticht, de
oorlogstoerustingen van Oostenrijk, waaruit
bleek, dat het ernst ging worden, dat
alles heeft dien ommekeer teweeg gebracht.
Een teeken van de mismoedigheid is wel,
dat men den kroonprins, den voornaamsten
vertegenwoordiger van de oorlogspartij, zon
der bizondere klachten heeft laten vallen.
Een aantal bladen, die kort geleden niet- oor
logzuchtig genoeg konden schrijven, vinden
het best, dat hij heengaat, omdat hij toch
eigenlijk, zeggen zij, voor het koningschap
ongeschikt is. Overigens hebben de men-
schen die het land kennen, nooit geloofd, dat
het wezenlijke middelpunt van de beroering
in Servië lag en daar de beslissing over oor
log of vrede zou vallen. Alleen, gelijk nu
blijkt, in hun vertrouwen op hulp van bui
ten hebben de Serviërs den moed voor hunne
uitdagende houding gevonden. Door harts
tochtelijke taal zichzelf opwindende, hebben
zij misschien een tijd lang in hun eigen
groote woorden geloofd, tot de ruwe werke
lijkheid hen plat op den grond wierp. Hoe
sneller en volkómener deze inkeer is, hoe
beter het voor Servië zal wezen.
Marokko.
T a n g e r 2 7 Maart. Kittani is gis
teren gevangen genomen en aan het Hagli-
zen overgeleverd.
Brazilië.
Rio de Janeiro, 28 Maart. Vol
gens de bladen zullen waarschijnlijk ern
stige gebeurtenissen plaats hebben in het
gebied Agne, met het doel dien Braziliaan-
schen staat zelfstandig te verklaren.
De Staatscourant van Zondag 28 en
Maandag 29 Maart bevat o.a. de volgende
Kon. besluiten:
benoemd tot raadsheer in den Hoogen
Raad mr. A. Fentener van Vlissingen,
raadsheer in het gerechtshof te Amsterdam
benoemd tot ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw de kapitein ter zee
J. B. Snethlage, commandant der scheeps
macht in. de Caraibisohe zee.
benoemd tot ontvanger der registratie en
domeinen, tevens bewaai-der van de hypo
theken, het kadaster eu de scheepsbewijzeu
te Brielle, A. Tukker, thans bewaarder van
de hypotheken, het kadaster en de scheeps-
bewijzen te Goes;
met ingang van 1 Augustus 1909 is aan
den ontvanger voor den accyns op het ge
slacht D. T. van der Zwaag te Amsterdam,
op zijn verzoek, eervol ontslag uit 's Rijks
dienst verleend
met iugang van gemelden datum, het ont
vangkantoor voor den accijns op het ge
slacht te Amsterdam gevoegd bij het ont
vangkantoor van de accijnzen op wijn, ge
distilleerd, zout, bier en azijn aldaar, met
bepaling, dat dit vereenigd kantoor zal wor
den aangeduid onder den naam Amsterdam
(accijnzen) en zal blijven onder voortdurend
beheer van den tegenwoordigen ontvanger
van de accijnzen op wijn, gedistilleerd, zout,
bier en azijn te Amsterdam, G. M. A. Pas-
stoors
met ingang van 1 April 1909 zijn bevor
derd tot bureelam'btenaar van den Rijks
waterstaat der le klasse W. H Swijter te
's Gravenhage en G. J. van der Meulen te
Zwolle, beiden thans bureelambtenaar van
den Rijkswaterstaat der 2e klasse;
aan den luitenant ter zee der 2e klasse
R. van Ameijden van Duijm is met 16
April a s eervol ontslag uit den zeedienst
verleend onder toekenning van pensioen en
het bedrag van het pensioen ingevolge de ar
tikelen 2 onder 3o, 19, 20, 24 en 26 der
Pensioenwet voor de zeemacht 1902", be
paald op 878 's jaars.
Z. R. H. de Prins Lad Zaterdag
middag dc Commissarissen der Koningin
in de provinciën des lands ten Koninklijke
Paleize aar. tafel genoodigd.
Al deze hooge staatsambtenaren, zoo ook
do waarn. Commissaris in Gelderland, de
heer Van Os, oudste lid van, Ged. Staten,
namen aan den maaltijd deel, Jaëhalve
de heeren baron Van Harinjcma thoe Sloo-
ten en Linthorst Homan, reep. Hr. -Ms.
Commissarissen in Friesland en Dr«ente,
die door ongesteldheid verhinderd waryen te'
komen.
H. M. de Koningin heeft beno«emd
•4 t leden der Hofcommissie Z. Exc. <den
opperstalmeester C. A. baron Bentinck en
den hofmaarschalk mr. W. ~P. graaf Van
Bylandt.
Ilulde aan H. M. deKo-
n i n g i n. Men meldt uit ?s Gravenhage
Het dezer dagen uitsluitend met het oog
op de a.s. vreugdedagen gevormde feestco
mité bericht het volgende
Eerst nadat het uitvoerend comité der
vereenigingen voor het huldebetoon aan
II. M. de Koningin bij de a.s. blijde go-
beurtenis ontbonden was verkltfard. heeft,
ue dezer dagen opgetreden feestcommissie,.
hieronder vermeld, zicli op verzoek van ver
schillende vereen igingeu en beo turen belast
met het geven van leiding aan de te verwach
ten vreugde-uiting der ingezetenen van
's Gravenhage.
Op het feestprogramma zijn voorgeno
men
1bekendmaking aan de burgerij door
middel van herauten te paard, vergezeld van
bazuinblazers bij proclamatie van de blijde
boodschap der geboorte van een Erfgenaam
of Erfgename van den Troon
2. het door de stad trekken van een licht-
stoet, gevormd door verschillende Haagsclie
corporatiën met medewerking van onder
scheidene muziekkorpsen op den avond van
den tienden dag ua vervulling der blijde
■hope
3. het brengen op een later door Hare
Majesteit te bepalen dag van een welwillend
door de Koningin reeds aanvaarde aubade
voor het Koninklijk Paleis, waartoe de me
dewerking van alle muziek- en zangvereeni-
gingen te dezer stede zal worden ingeroe
pen. Op uitnoodiging van het comité heeft
de heer M. H. van 't Kruijs de compositie
van den feestzang op zich genomen.
De samenstelling van het feestcomité is
als volgt: Mr. J. G. Patijn, Staatsraad i.
b. d., Commissaris der Koningin in de pro
vincie. Zuid-HollandA. Kool, luitenant-
generaal, adjudant van H. M. de Koningin
i. b. d., commandant van het veldleger; E.
C.-baron Sweerts de Landas Wijborgh, bur
gemeester van 's Gravenhage, eere-voorzit-
lers; j'lir. mr. \V. Th. Gevers Deynoot, voor
zitter; E. Deen, onder-voorzitter; P. F. van
Wieringhen Borski, secretaris-penningmees
ter; M. M. Couvée Jr., M. H. van 't
Kruys, S. Vas Dias, A. C. A. van Vuuren,
lid van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal.
In eene vergadering van het comité
tot aanbieding van een geschenk aan H. M.
de Koningin namens de inwoners van 7s Gra
venhage en andere gemeenten in Zuid-Hol
land deed de presidente, mevr. de baronesse
Sweerts de Landas Wyborgh, verslag van de
werkzaamheden van het uitvoerend comité.
De opbrengst, der gelden voor het geschenk
stelt in staat pl.m. f 17,000 af te zonderen
voor een liefdadig doel. De wieg zal 31 Maart
gereed en op 1 April kosteloos en 2 April
voor f 0.25 per persoon te bezichtigen zijn
in het Archief gebouw op het Plein. De op
brengst van die entree-gelden komt aan het
gemeentelijk armbestuur. Zaterdag 3 April
zal de aanbieding van het geschenk aan de
Koningin met begeleidend schrijven plaats
hebben
Bekiachtigd is het op 2 Mei 1908
tusschen Nederland en de Vereenigde Sta
ten van Neord-Amerika gesloten arbitrage
verdrag.
De Venezuelaansche afgezant dr. Paul
is gisterenavond 10 uur 54 per Hollandsche
spoor uit Berlijn in de residentie terugge
komen, ter voortzetting der onderhandelin
gen met onze Regeering.
Hij heeft weder zijn intrek genomen in
hotel des In des.
Nog vóór de openbare behandeling in
Vereenigde Vergadering der Staten-Generaal,
van de regentschaps- eix voogdij-wetten zal
de Commissie van Rapporteurs nog bijeen
komen
Bij koninklijk besluit is o. a. bepaald
dat op 1 April zullen worden opgericht twee
compagnieëu wielrijders, die in gai-nizdfen
zullen komen te Breda en te Assen.
Kamerverkiezlno«n-
De Centrale Antirev. Kiesveveen. in
liet district Winschoten, heeft den heer
J. F. Heemskerk te Groningen candidaat
gesteld voor de Tweede Kamer.
De liberale kiesvereeniging ,,De Grond
wet" te Vlissingen. afd. van den Bond
van Vrije liberalen, heeft in hare giste
renavond gehouden vergadering tot candi-
oaat voor de Tweede Kamer in het dis
trict Middelburg gesteld den heer jhr.
mr. E. A. O. de Casembroot, lid van Ged.
Staten van Zeeland te Middelburg.
De Katholieke Kiesvereeniging te
Hengele besloot met 64 tegen 36 stemmen
een katholiek Kamercandidaat te stellen.
Naar men aan De Standaard bericht,
hebben er samensprebingen plaats gehad
tusschen gedelegeerden van de anti-revolu
tionaire, roomsch-katholieke en christelijk-
historisclie partijen, om met het oog op
de komende stembus, zich met elkander te
verstaan. Deze samensprekingen moeten
tot overeenstemming hebben geleid, en op
het trekken van een vaste gedragslijn, die
men eenparig volgen zou, uitzicht hebben
gegeven.
De heer mr. J. H. Thiel heeft aan
de O. Haarl. Ct. medegedeeld zich nog
niet over een al of niet aannemen van de
can did at uur voor de Tweede Kamer te
kunnen uitlaten.
- De O. Haarl. Ct verneemt, dat het
Kamerlid de heer K. Reyne, die, zooals
bekend is, voor een candidatuur in het
kiesdistrict Kampen heeft bedankt, dit jaar
geen enkele candidatuur wenscht te aan
vaarden.
De centrale anti-rev. kiesvereeniging
Nederland en Oranje, in het district Win
schoten, heeft met algemeene stemmen can
didaat gesteld den heer J. F. Heemskerk,
rijksbetaalmeester te Groningen.
Door de afd. Rotterdam der S. D. P.
is, naar het Hbld. meldt, dr. Van Raven-
stoyn candidaat gesteld voor de Tweede Ka
mer in Rotteïxlam IV
De afcïder S. D. A. P te Gorinchem
heeft tot candidaat voor de Tweede Kamer
gesteld den heer J. A. Bergmeyer, te Dor-
dracht.
Behoudens de goedkeuring van de De-
putatenvergadering is bij acllamatie door de
anti-revolutionaire centrale in het district
Sneek tot Kamercandidaat gekr*en de heer
H. Colijn, adviseur voor de Buitenbezittin
gen in Ned.-Indië, dio zioh bereid heeft
verklaard een candidatuur te aanvaarden.
De a.-r. kiesvereeniging Nederland en
Oranje te Amersfoort besloot het zittend lid
der Tweede Kamer voor Amersfoort, jhr.
Van Asch van Wijck weer candidaat te stel
len wanneer hij het program van actie, dat
op de deput aten vergadering zal worden vast
gesteld, zal hebben onderteekend.
D r. M e 7. g e r. Men meldt uit
Domburg
De gemeenteraad heeft besloten, samen
te werken met de vereeniging tot bevorde
ring der belangen van de badplaats Dom
burg om een blijvende hulde op te richten
aan de nagedachtenis van dr. Mezger. Do
gemeenteraad besloot tevens pogingen aan
te wenden, dat mogelijk zal worden, dat
dr. W Mezger de plaats van wijlen zijn
vader zal innemen.
De tentoonstelling ten bate van de
werklooze» in Den Haag gehouden, heeft
netto 1' 7000 opgebracht.
De moordaanslag op den
D am. IJl jonge man, die in den namid
dag van Zondag 14 Februari, op den Dam
te Amsterdam een moordaanslag pleegde op
zijn meisje, is voldoende hersteld, gisteren
avond per rijtuig naar het huis van bewa
ring gebracht.
Een valse he munter. Door
de Haagsche politie is aangehouden een
man, dio valsehe dubbeltjes uitgaf in een
winkel aan den Zuid-Oost-Bui'tensingel. Hij
werd overgebracht naar het politiebureau
aan het Huygenspark en daar in verhoor ge
nomen, terwijl in zijn woning aan de Wate-
rmgsc'hestraat huiszoeking werd gedaan. Een
aantal valsöbe kwartjes en dubbeltjes wer
den daarbij gevonden, evenals de stempels,
die gebruikt waren voor het vervaardigen
van de valsehe muntstukken.
De aangehoudene is ter beschikking van
de justitie gesteld en naar het Huis van Be
waring overgebracht.
Omtrent de arrestatie kan nog het volgen
de worden gemeld
Bij een winkelierster aan den Zuid-Oost-
Buitensingel kwam eergisterenavond een
man, die haar ©enigen tijd geleden een
valsch kwartje in betaling had gegeven. Ook
nu weer betaalde hij met valsch geld, n.l.
eenige dubbeltjes. De vrouw deed of zij niets
bemerkte, liet den man vertrekken en ging
hem toen achterna. Toon zij een politie
agent zag, wees zij hem den valsehe munter
aan, die daarop door den agent werd gear
resteerd en overgebracht naar het politie
bureau Huygenspark
Bij de huiszoeking werden behalve een
groot aantal valsehe zilverstukken ook ver
schillende gereedschappen voor het vervaar
digen van die geldstukken gevonden, o.a.
gipsvormen, waarin echter muntstukken wa
ren afgedrukt.
De bewijzen tegen dezen man waren zóó
overweldigend, dat een volledige bekentenis
wel volgen moest.
De aangehoudene is lood- en zinkwerker
van beroep, ongehuwd en woonde alleen op
de kamer, .waar de overtuigingsstukken wer
den in beslag genomen.
Nader meldt men ons uit 's Gravenhage:
Bij den hier ter stede gearresteerden
valschen munter werd een brief gevonden,
waarin de naam van een Amsterdammer
werd genoemd, die met den aangehoudene
in betrekking zou staan en die de politie
aanleiding gaf om meer van den aard dier
betrekking te willen weten.
Daarom werd een Haagsch politie-in-
specteur naar Amsterdam gezonden, die
met behulp van de Amsteixlamsche politie
de woning van den bedoelden persoon te
weten kwam. Gok hier volgde huiszoeking
en werd een volledige valsehe munters-in
stallatie gevonden. Daarop werd de Am-
sterdamsche makker van den hier in het
Huis van Bewaring opgesloten valschen
munter eveneens gearresteerd en ter be
schikking van de justitie gesteld.
De Haagsche politie heeft dus met de
arrestatie van den* eergisteren aangehou
den vervaardiger en uitgever van valsehe
munter een goeden slag geslagen.
rDoor Gedep. Staten zijn Vrijdag voor
den dienst ongeschikt verklaard en dooi
den luitenant-kolonel provinciale adjudant
daaruit ontslagen 45 lotelingen van de lich
ting 1909, herkomstig uit de gemeente
Utrecht en andere plaatsen uit deze pro
vincie. Deze lotelingen waarvan 16 behoor
den tot het 5e, 19 tot het 9e en 10 tot
het 11e regiment infanterie, moeten door
andere, behoorende tot dezelfde lichting,
worden vervangen.
aIn de vergadering van de Chr.-Hist.
(vrij-antirev. kiesvereeniging Gezag en
Vrijheid" te Utrecht, is besloten een Chr.-
Hist. candidaat te stellen in het district
Utrecht I. Uit een grostal, bestaande uit de
heeren mr. H. J. H. baron van Boetzelaer,
mr. G. J. P. H. graaf Schimmelpenninck,
mr. M. baron Mackay, mr. A. J. A. A.
baron van Heemstra en jhr. mr. D. J. de
Geer, werd met bijna algemeen© stemmen
gekozen mr; H. J. H. baron van Boetzelaer,
lid van de Prov. Staten, lid van den Utr.
gemeenteraad en schoolopziener in het ar
rondissement Loenen.
Op den dag voorafgaande aan de Depu-
tatenvergadering zal te Utrecht een congres
gehouden worden van anti-rev. raadsleden
uit verschillende gemeenten des lands.
Referenten zijn de heeren De Wilde en
mr. De Vries, x*esp. wethouder te 's Graven
hage en le Amsterdam.
Eerstgenoemde spreekt over het ,,Werk-
loozenvraagstuk en de gemeente"; laatstge
noemde over „Het standpunt der anti-i*ev.
raadsleden tegenover het onderwijs."
aIn het gebouw „de Nijverheid" te
Utrecht hield gisteren de Vereen, van Vrijz.
Dem. Gemeenteraadsleden, onder voorzitter
schap van mr. S. J. L. van Aalten Jr., eene
vergadering.
Na een kort woord van welkom, gaf de
voorzitter het woord aan den heer mr. J.
H. Thiël ui» Haarlem, ter inleiding van het
onderwei p„Standen-onderwijs".
De organisatie van het onderwijs buiten
bespreking latende, wees Spr. op het be
slaan var tegenstrijdigheid in de regeling
voor de heffing van het schoolgeld en de
wet. Dc toepassing van de schoolgeld-rege
ling is nic» in overeenkomst met de bedoe
ling van dt wet, dat nl. van minvermogen
den slecht j weinig, en van onvermogenden
in het geheel geen schoolgeld geëischl mag
worden I ie gelegenheid moet echter be
slaan, dat ook de min- en onvermogende
ouders, voo* zoover het het openbaar lager
onderwijs betreft, zelf kunnen bepalen, welk
ot derwijs zij hunne kinderen willen laten
genieten. Zij mogen in dit opzicht niet wor
den aeiitergesteld bij de meergegoeden.
Niet de standenscholen, want die zijn
dikwijls lie gevolg van plaatselijke toestan
den, maar het standen-onderwijs wordt dooi
de wet op het lager onderwijs vei-boden.
Het onderwijs op de volksscholen staat
thans m verschillende opzichten achter bij
dal op de scholen voor meergegoeden. Spr.
neemt o. m. overbevolking van de klassen,
beperkte leertijd enz.
Op d? vrijz.-democratische gemeente
raadsleden rust de plicht, tegen dit standen-
onderwijs te ageeren, want het standenon-
derwijs is ir strijd met den geest van art.
50 der wet op het lager onderwijs, welk
artikel de schoolgeldregeling zooals zij
thans veelal wordt toegepast, verbiedt.
Spr. ging vervolgens in het kort na welke
houding de verschillende ministeries tegen
over het door Spr. geschetste principe aan
namen. Minister Six handhaafde blijkens
een door Spr. voorgelezen circulaire van
1881, dat beginsel. Minister Kuyper bracht
echter in de wet de bepaling aan, dat voor
M. U. L. O. die kinderen van on- of min
vermogenden in aanmerking komen, „die
daarvoor aanleg toonen te bezitten." Hier
door wordt een achterdeurtje opengehouden.
Het ministerie-Heemskerk maakte hiervan
tot nog toe geen gebruik, doch de mogelijk
heid dat te kunnen doen, bestaat toch.
Bij de hierop volgende wisseling van ge
dachten wees de heer Van Aalten op de
noodzakelijkheid, dat de vrijz.-dem. gemeen
teraadsleden ook het oog dienen te houden
ojl de verordening, regelende de toelating
tot de schelen voor het openbaar lager on
derwijs en op de organisatie van dat on
derwijs.
Wat betreft de wetswijziging van minister
Kuyper, daarbij meende mr. Fokker, dat het
wtnschelijk was, tot de Kroon het verzoek
te richten de gewraakte bepaling te vernie
tigen.
De vergadering ging daarna over tot de
behandeling van eenige huishoudelijke za
ken, waarbij de pers geen toegang had.
's Middags werd de vergadering voortge
zet in liet Gebouw voor K. en W. en de pers
weder toegelaten.
De voorzitter heropende de vergadering
en deel Je mede, dat de heer A. Roest Jzn.,
als bestuurslid was herkozen.
Het ledental steeg in 1908 van 54 tot 67
De rekening en verantwoording van den
penningmeester sloot met een batig saldo
van 235.56.
Door den heer R. Kapinga uit Zwolle,
werd nu ingeleid het onderwerp„De wen-
schelijkheid van het verleenen van inzage
aan de gemeentebesturen van de registers
van aanslagen der Vermogensbelasting en
van de kohieren der bedrijfsbelasting."
Spreker wees er op, dat de opdrijving
van den hoofdelijken omslag in hoofdzaak
ten laste komt van de middenstandsklasse
en de arbeiders-bevolking. Naar Spr.'s mee
ning, wordt meermalen door menscKen met
een zeer groot inkomen een onjuiste opgave
gedaan van dit inkomen, wanneer opgave
gevraagd wordt in verband met den hoof
delijken omslag. Spr. noemt een door hem
voor eenlgen tijd in de raadsvergadering te
Zwolle ter sprake gebracht geval van bena
deeling dei gemeente, waarbij o.a. bleek dat
een hooggeplaatst persoon opgegeven had
een inkomen van 11,000 per jaar te heb
ben, terwijl na den dood van dien persoon
bleek, dat hij een inkomen had genoten van
35,000
Spreker schetst- de onaangename positie
van bijv. een burgemeester, die, bekend met
de werkelijke inkomens van de belasting
plichtigen, van die gegevens geen gebruik
kan maken, waar hij bijv. ziet dat een on
juiste opgave van een inkomen wordt gedaan.
Tot op heden eischt de wet, dat d'oor de ge
meenteambtenaren alle mogelijke inlichtin
gen gegeven worden die het voor het Rijk
mogelijk maken de belastingheffing zoo zui
ver mogelijk te doen zijn. Helaas worden do
voor die zuivere belastingheffing zoo noodige
inlichtingen, door het Rijk aan de gemeente
geweigerd, ja, bestaat zelfs, zooals spreker
reeds zeide, een bepaald verbod tot gebruik
making van de aan den burgemeester beken
de gegevens. Volgens spreker kwam veeleer
aan dén burgemeester van Best, die voor
kort met den rechter in aanraking kwam,
doordat hij de belangen der gemeente wen-
schende te behartigen, gebruik maakte van
hem bekende gegevens, eene belooning toe,
niet zooals nu eene straf.
Het- is spreker aangenaam dat thans blij
kens het ontwerp van minister Heemskerk
eene verandering ten goede in dezen niet te
hand-haven toestand zal komen. Blijkens dit
ontwerp toch, zullen de burgemeesters en ge
meenteambtenaren persoonlijk inzage kun
nen nemen of afschrift kunnen vragen van
de registers van aanslagen der vermogensbe
lasting en van de kohieren der bedrijfsbe
lasting. Is dat ontwerp van wijziging der
gemeentewet eenmaal wet geworden, da/n Ls
daarmede de mogelijkheid geschapen tot een
zuiverder, een billijker belastingheffing van
gemeentewege dan de thans bestaande.
Hierna besprak mr. Fokker, uit Leiden,
den financieelen nood der gemeente. Ook hij
meende, dat de oorzaak van dien nood ligt in
de opheffyig der accijnsen in 1865, omdat
dientengevolge de gemeente zelf in druk
kwam. Een druk die niet voldoende werd
opgeheven door de daarvoor in de plaats ge
stelde 4/5 van de personeele belasting en
opcenten op liet gebouwd. Daar echter d©
taxatiewet. van 1885 het bedrag van 4/5
fixeerde, ging de mogelijkheid van toename
bij meerdere welvaart, van de stad, verloren.
Bij de wet van 1897 werd nu weer een be
drag per inwoner door liet Rijk aan de ge
meente toegestaan. Hieraan werd toegevoegd
van het gezamenlijk bedrag van de jaar
wedde van den bui-gemeester en den secreta
ris, doch nooit meer dan f 600. Hoewel me
nige gemeente hiervan veel profijt had, zat
men spoedig toch weer in den knel. In 1878
had de wet-Cappeijne de gemeente eene ver
goeding verzekerd van 30 f der kosten van
liet onderwijs, in 1904 en 1905 weer gewij
zigd 'bij de invoering der leerplichtwet, resp.
de wet-Ivuyper. De herziening van 1897 haal-
