I". »03. BUITENLAND. FEUILLETON. De Motorboot. 7" JnargaiiK. ABONNEMENTSPRIJS: Par 3 maanden voor Amersfoortf 1.00. Idem franco per post1.00. Afzonderiyke nummers 0.05. Deze Courant verschijnt dagelijksbehalve op Zon- en Feest dagen. Advertentittnmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 uur "s morgens b\j de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C°. Utrechtschestraat 1. lntercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 15 regels f 0.50. Elke regel meer - 0.10. Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 eentft bij vooruitbetaling Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen Ut het herhaald adverteeren in dit Blad, bjj abonnement E««e circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Politiek Overzicht. Hel uien we ministerie in Portugal. In Portugal is een nieuw ministerie op getreden, waarvan de markante personen zijn d> minister-president, generaal Telles, en de nieuwe minister van buitenlandsche zaken Bocage. Generaal Telles is niet voor het eerst ministerhij was in twee vroegere kabinetten minister van oorlog, welk ambt h-j ook nu bekleedt, is lid van de Kamer der pairs en wordt als de meest gezag heb bende militaire schrijver van Portugal beschouwd. De nieuwe minister van buitenlandsche zaken, Carlos Bocage, clie voor hot eerst met eene porte feuille is belast, was chef van het ka binet van zijn vader, toen deze aan het hoofd stond van liet departement van bui tenlandsche zaken, of van dat van kolo niën hij is meermalen belast geweest met diplomatieke zendingen. Hij is pair van het koninkrijk, ondervoorzitter van het aard rijkskundig genootschap en is ijverig als publicist werkzaam geweest. Dit ministerie is met veel ach en wee tot stand gekomenherhaalde malen moest worden bericht, dat de staatslieden, die wa ren belast met de samenstelling van een kabinet, in die opdracht niet waren ge slaagd. De Temps klaagt, dat de samenstel ling van het derde ministerie in de dertien maan len, die verloopen zijn sedert het ver moorden van Koning Carlos I en de vlucht van Joao Franco, vergezeld is geweest van incidenten, die een treurig licht werpen op het gedrag van de Portugeesche staatslie den. Tot toelichting van deze uitspraak schrijft het blad De in 1908 gekozen cortes bevatte 62 re generadores, aldus genoemd omdat zij tot dusver niets hebben hervormd, 66 progres- sistos, waaronder 7 dissidenten, 17 onaflian kelijken, 2 nationalisten, 5 republikeinen, 3^franquisten, d. i. aanhangers van Fran co, den verdreven dictator. Het is duide lijk, dat in die vergadering moeielijk eene stevige en eensgezinde meerderheid, in staat om een kabinet in 't leven te houden, is te vinden. Dat is te verklaren door de Por tugeesche verkiezingspraktijken, die mee brengen, dat de beide groote partijen de zetels onder elkaar verdeelen bij een voor afgaand overleg. Wanneer een van de twee alleen aan het bewind is, dan is de andere slechts zwak vertegenwoordigd. Is het een concentratie-ministerie, dat de verkiezingen maakt, dan snijdt men den appel in tweeën. Nu zijn, sedert het verdwijnen van Franco, in Portugal concentratie-kabinetten in de mode, om ieder tevreden te stellen. Welk resultaat geeft dat in de praktijk? Het ministerie-Campos Henriques was half uit regeneradores, half uit progressistos samengesteld. De minister-president zelf was regenerador. Toen de tegenwoordige zitting geopend werd, vermeldde de troon rede de wetsontwerpen, die de regeering voornemens was in de dienen. De lijst was lang en aanlokkelijk hervorming van het lager onderwijs, aanbouw van goedkoope woningen, wijziging van de perswet in vrij zinnigen .geest, hervorming van de rechts spraak, economische ontwikkeling van het land, oprichting van landhouwcredietkassen en van een postspaarbank, reorganisatie van leger en marine, financieele hervormingen, omvattende conversie van de tegenwoordige schuld en vorming van eene in 60 jaren aflosbare schuld, handelsverdragen. Er was stof voor vruchtbaren arbeid van regeering en cortes gedurende jaren. Maar nadat ter nauwernood eene maand verloopen was, bleef van dit alles nog slechts eene herin nering. De minister-president Campos Henriques werd slechts gesteund door de progressistos en 40 afgevaardigden van zijne eigen partij 22 regeneradores stemden tegen hem, even als de dissidente progressisten, de nationa listen, enz. En zijne meerderheid werd aan houdend door oneenigheid bedreigd. Om de verwarring te voltooien legden de dissiden te regeneradores socialistische neigingen aan den dag. In dien staat van verwarring vond de dynastieke oppositie een strijdros. De minister van financiën scheen met het plan om te gaan, om eenige orde te brengen in het bestuur van zijn departement Men bracht tegen hem de ernstigste beschuldi ging uit, die men kon bedenken, die van schending van zijn ambtsplicht. Een voor stel tot onderzoek werd door de meerderheid verworpen, maar tengevolge daarvan onder nam dte minderheid eene parlementaire ob structie, naar aanleiding waarvan Campos Henriques meende zich terug te moeten trekken. Wanneer men bedenkt, dat na dit ontslag de minister van financiën, sterk in zijn recht, zelf verlangde, dat zijn bestuur aan een parlementair onderzoek zou worden onderworpen, dan vraagt men zich af, of het ministerie niet anders had kunnen manoeu vreeren. Dat is echter eene ondergeschikte zaak. Dom Manuel deed tot samenstelling van het nieuwe kabinet achtereenvolgens een beroep op de heeren Veiga Be-irao, Sebas- tiao Telles en Wenceslao Lima; de beide eersten waren progressistos, de derde rege nerador. Allen stuitten af op de onmogelijk heid om eene meerderheid te vereenigon. Daar de personenkwestiën hooger gesteld werden dan het algemeen belang, weigerde ieder partijhoofd de komst aan het bewind toe te laten van de partij naast de zijne. Om den jongen Koning de moeielijkheden te be sparen, verbonden aan eene Kamerontbin ding, beproefde generaal Sebastiao Telles voor de tweede maal of hij een levensvatbaar ministerie kon vormen, en zoo kwam in 't eind het kabinet tot stand. Het nieuwe kabinet bestaat uit vier' pro gressistos en drie regeneradores. In tegen stelling met liet vorige ministerie is een progressist hoofd van het kabinet. Zal het daardoor van een langer bestaan verzekerd zijn? Er is reden om dat te betwijfelen. Aan de oppositie van de geavanceerde elementen is in dit kabinet evenmin een aandeel in de regeering toegestaan als onder het vorige. Nu Espregueiro niet m'eer minister van fi nanciën is, hebben zij een van hunne grie ven verloren, maar men kan er zeker van zijn, dat zij anderen zullen vinden. Wat zij verlangden, dat was de macht en niet een ander kabinet. En wanneer er iets is wat de Portugeezen, die hun vaderland lief hebben, tot wanhoop kan brengen, en hunne trouw aan het monarchale stelsel kan doen wanke len, dan is het dit, dat de zaken niet anders zouden gaan als de oppositie aan het bewind was en de meerderheid in de opposi tie. Tot zulke betreurenswaardige uitkomsten komt men, als de staatslieden het besef verlo ren hebben van de hoogste belangen van het land en van hunne plichten jegens het volk. Duitachland. W i 1 d p a r k-P o t s d a m, 13 April. Di Keizer, de Keizerin en prins Oscar ver trokken heden voormiddag om 10 uur 30 min. naar Venetië. Ingeland. Londen, 13 April. Sir Donald Currie is heden overleden. (De firma Donald Currie <fe Co. exploi teert de Union Castle-lijn, de bekende post- stoomvaartonderneming, die de verbinding onderhoudt tusschen Engeland en Zuid- Afrika). Oostenrijk-Hongarije. Terstond na de Paaschdagen zijn in Wee- nen, in tegenwoordigheid van den Hongaar- sche-n minister-president Wekerle, de over leggingen begonnen over de handelsverdra gen met Servië en Rumenië. In eene audiëntie bij den monarch zal de eerste stap geschieden tot definitieve be slissing over den thans wegens de bank- kwestie in staat van crisis verkeerenden po- litieken toestand van Hongarije. Rusland. De Czaar heeft den minister-pi'esident Stolypin de orde van den witten adelaar verleend. Dit is hem medegedeeld bij een brief, waarin wordt gezegd: „Uw talent volle en door liefde voor het vaderland be zielde arbeid aan het hoofd van de regee ring is door mij naar verdienste gewaar deerd, en heeft u ook de -algemeene achting verworven. Om u mijne hartelijke waardee ring voor uwe rustelooze, voor het land zoo nuttige werkzaamheid -.it te drukken, ver leen ik u de orde van den witten adelaar." Servië. Uit Belgrado wordt bericht, dat besloten is, dat kroonprins Alexander de universiteit te Bonn zal bezoeken. De Balkancrisit. Weenen, 1 3 Apr il. De minister van oorlog heeft bevolen de reservisten in Bosnië, Herzegowina en Delmati hunne wapenen in te lederen. Budapest, 13 April. De Corres- pondance hongroise zegt, dat, daar de stemming in Servië en Oostenrijk-Honga rije voor 't oogenblik niet gunstig is voor dc voortzetting van de onderhandelingen betreffende het handelsverdrag, die onder handelingen worden verdaagd Men zal wachten met ze te hervatten, totdat de be trekkingen verbeterd zijn. De Neue Freie Presse verneemt uit diplo matieke kringen, dat de nota, waarmee de Duitsclie regeei'ing hare toestemming ge geven heeft tot de opheffing van art. 25 van 'het Berlijnsche verdrag betreffende de bezetting van Bosnië en Herzegowina, reeds in Weenen is aangekomen. Men verwacht nu iederen dag de aankomst van de nota's der overige mogendheden. Het ministerie van oorlog te Weenen I waarschuwt er voor, aan de geruchten over de terugroeping van de reservisten uit Bos- I nië en van de zuidoostelijke grens der monarchie geloof te schenken. Men houdt zich wel is waar thans met deze vraag bezig 1 in de regeeringsdepartementen, maar er is nog geen besluit over genomen De Zeit bericht, dat de Turksche re geering in liet begin van deze week het rondzendschrijven zal intrekken, dat zij I vroeger tot de mogendheden heeft gericht nopens de bijeenroeping van eene Euro- peesche conferentie ter zake van het Bal kan-vraagstuk. De Turksche regeering zou van haar aan vankelijk voornemen nopens het houden van eene conferentie hébben afgezien na eene gedachtenwisseling te dier zake met de En- gelsch© regeering. De aanneming van het prótokol der Oos- tenrijksch-Turksche overeenkomst door den Senaat van Turkije is geschied tegen eene minderheid van slechts twee stemmenEn kele veranderingen zijn door den Senaat aangebracht, die door de regeering aanne melijk werden verklaard. Wij brengen in herinnering, dat bij dit protokol Oostenrijk-Hongarije, in ruil voor de toestemming van Turkije toi de inlijving van Bosnië en Herzegowina, afstand doet van al de rechten, die het Berlijnsche ver drag het verleende op het sandjak Noviba- zar, en eene schadevergoeding uitkeert van 55 millioen francs. De in Bosnië en Herzegowina gelegen vakoefs (vrome stichtingen) zullen worden geëerbiedigd. De naam van den sultan zal als kalif genoemd blijven worden in de Vrijdagsche gebeden, en de reis-ul-islam, het godsdienstige hoofd van de mohamme danen van Bosnië en Herzegowina, zal moe ten worden bekrachtigd door den sjeik-ul- islam te Konstantinopel, die hem de investi tuur zal geven. Turkije verkrijgt nog andere, meer posi tieve voordeelen. Oostenrijk-Hongarije ver klaart, voor zooveel van hem afhangt, toe te stemmen in de verhooging met 4 pet. der waaide vah de invoerrechten op alle in het Turksche rijk ingevoerde goederen. En het verklaart zich bereid tot het sluiten van een handelsverdrag met Turkije. Het stemt voorts toe in de vestiging van verschillende monopoliën ten bate van den Turkschen staat. Het verklaart zich, voor zooveel van hem afhangt, bereid toe te stemmen in de opheffing van de vreemde postkantoren in het Turksche gebied en in de afschaffing van de eapitulatiën, waarin de bijzondere rechts macht over onderdanen en vreemde staten, in het Turksche gebied gevestigd, geregeld is. Dit zijn alle voordeelen, die Turkije ook nog van de andere staten zal moeten be dingen om in het genot er van te komen. Maar dat het van de toestemming van Oos tenrijk-Hongarije verzekerd is, verleent aan Turkije een kraclitigen steun in de onder handelingen, die het daarover zal openen. Turkije. Konstantinopel, 13 April. He denmorgen braken onlusten uit; de toestand is onrustig. Volgens dje Frankfurter Zeitung bevindt Stamboel zich sedert hedenmorgen in volle revolutie. Tweo bataillons met hun ne officieren aan het hoofd omsingelden het parlement; zij eischen de afzetting van den grootvizier en den minister van oorlog en ook jjie van den president der Kamer. Weenen, 13 April. Volgens berichten uit Konstantinopel, die echter nog bevesti ging behoeven, schijnt Stamboel gisteren avond het tooneel van ernstige incidenten te zijn geweest. De winkel in Galat-a en ge deeltelijk ook die in Pera zijn gesloten. Er zijn troepen op weg gegaan naar Stamboel. In de militaire kringen loopt het gerucht, dat de soldaten in eenige kazernes de offi cieren verrast en hen gekneveld zouden heb ben. Zij moeten gemanifesteerd hebben voor de Kamer en voor de Porte, waarvan zij do toegangen hebben bezet, opdat niemand er zal kunnen binnentreden. Londen, 13 April. Een particulier telegram uit Konstantinopel bericht: Tenge volge van eene betooging, bevindt zich een. zeker aantal soldaten zonder officieren voor het parlementsgebouw. De winkels zijn ge sloten er heerscht eene paniek. Weenen, 13 April. Uit Konstanti nopel wordt bericht, dat de geruchten, die gewagen van bloédige gevechten, ongegrond zijn. Eenige honderdden muitende soldaten houden het gebouw van de Porte bezet. Het wordt tegengesproken, dat de muiters het ministerie van oorlog hebben bezet en dat de minister van oorlog gevlucht zou zijn. Konstantinopel, 1 3 A p r il, De toestand is ernstig. Wel hebben de opstande lingen zich niet meester gemaakt van den zetel der regeering, maar zij houden het parlementsgebouw bezet, waartoe zij de afge vaardigden echter toegang verleenen. Het gewapende gepeupel, dat zich bij de troepen van het garnizoen heeft aangesloten, schijnt voor het meerendeel den opstand gun stig gezind te zijn. De minister van oorlog schijnt nog slechts over enkele bataillons en batterijen te kunnen beschikken. De Sjeik ul Islam is in besprekingen ge treden met de opstandelingen, die gedeelte lijke wijziging van het ministerie eischen. Tot dusverre wordt niet bericht, dat er bloed zou zijn gevloeid. Het is zeer twijfelachtig, dat de opstand alleen iiet werk zou zijn van de opstandelin gen waarschijnlijk is hij aangestookt door de liberale of door de Muzeimansche Unie. Par ij s. 1 3 A p r i 1. De bladen berich ten, dat in den namiddag aan het Turksche gezantschap nog geen enkel bericht was ont vangen over de ongeregeldheden te Stam boel. Men verklaart volstrekt geen aanwijzing te hebben over politieke geschillen, die aan leiding zouden kunnen geven tot ernstige diplomatieke verwikkelingen Konstantinopel, 13 April. Het ministerie heeft ontslag gevraagd en verkregen. Naar gemeld wordt, is aan Kiamil pacha de vorming van oen nieuw ministerie opge dragen. Konstantinopel, 13 April. Kiamil pacha is benoemd tot grootvizier, Nazim pacha tot minister van oorlog en Saïd pacha tot minister van buitenlandsche zaken Konstantinopel, 13 April. In de volksmanifestatie van heden morgen was het godsdienstige element overhoer- schendi. Eenigen afgevaardigden begaven zich met benden betoogors naar de kazernes en vroegen de soldaten zicli met hen te ver eenigen. Op het oogenblik draagt de mani festatie volstrekt geen anti-christelijk of met de letter van de grondwet strijdig karakter. De met de rebellen aangeknoopte besprekin gen zijn tot dusver zonder resultaat De houding van de rebellen is tamelijk rustig. Hun aanvoerder is een onderofficier. Zij worden aanhoudend versterkt- door alleen loopende soldaten, kleine detachementen en gewapende burgers, waaronder grijsaards en kinderen zijn. De telegraafdraden zijn in de stad doorgesneden De rebellen beproefden lieden een aanval te doen op de troepen voor het- ministerie van oorlog; zij werden Nirfer het Bngelsch 74 VAN N. EN W. M. WILLIAMSON. Hij wierp de poetsdoeken en de gordijn roeden op den grond, opende de deur. en voerde ons nu een ladder op, die door een vierkant gat in de zoldering boven -ons hoofd naar de eerste verdieping leidde en boven vonden wij drie kleine kamertjes met bed steden, waarin de familie van den herbergier zeker had overnacht, want de bedden lagen nog onopgemaakt ..Dat lijkt me een avontuur te worden,'' zeide Nell, maar haar stem klonk niet vroo- lijk, en ik had .kunnen schreien bij de ge dachte, dat ik in zulk een hok, dat naar vochtig mos rook, met Nell den nac'ht zou moeten doorbrengen. Wij hadden grooten trek in een kop thee, of zelfs in koffie, maar het zou ons niet ba ten er om te vragen, daar er geene dienst boden schenen te zijn en de waard onmidde- dellijk weer aan het poetsen ging, zoodra wij den ladder af waren. Mia'schien kunnen wij ergens wel een ca fé vinden," zeide ik, ,,als wij er eens op uit gingen?" Zoo gezegd, zoo gedaan, maar nu werden wij voor het eerst in Holland door bedelaars nageloopenen het was een afschuwelijk eiland, er was geen zweem van een café of iets dergelijks, en het was er niet zindelijk ook. Niets geleek hier op de voorstelling, die wij ons van het dierbare lage land hadden gevormd. In de smerige goten lagen doode katten, bedorven eieren en oude beenen, en de mènschen, die aan de deur stonden, jouw den ons uit. Mijnheer Starr maakte aldoor grappen, om ons op te vroolijken, maar dat was even onmogelijk, als dat men grappen maakt in de kar, waarmede men naar de guillotine rijdt, en Lady Mac Nairne zeide eindelijk, dat- zij zich even lief zou laten ont hoofden, dan nog zeventien uur in dit gat te blijven „Ik kan en wil hier niet tot morgen blij ven en dat zult gij geen van allen doen. Wij zijn hier pas sedert een uur en die tijd schijnt mij een eeuw. Wij moeten weg van hier." De arme Nell was geheel verslagen. Zij erkende, dat zij zich geweldig vergist had, en dit speet haar meer voor ons, dan voor haarzelve, ofschoon zij zóó het land had, dat zij letterlijk kapot was, en zich zóó ellendig gevoelde, of zij een honderdjarige was. „Maar de stoomboot komt pas morgen ochtend om acht of negen uur terug," zeide Starr. ,,Ik vrees, dat wij ons zoo goed en zoo kwaad als het gaat in ons lot moeten schikken." ..Maar dat doe ik niet," antwoordde Lady Mac Nairne: „Beste Ronny, je bent een man en moet ons helpen hier van daan te komen." De arme Ronny keek wanhopig naar zee, als trachtte hij een vaartuig uit de diepte op te roepen maar er viel niets anders te zien dan een eindelooze uitgestrektheid troe bel water. Nell had haar japon gescheurd aan prikkeldraad, dat ons den toegang af sloot tot het eenige groene plekje op dat af schuwelijke eiland Tibe had ongelukkiger wijze iets opgegeten, wat mijnheer Starr een ..vroeg Paaschei" noemde; ik had mijn en kel verzwikt bij het uitglijden over de schil van een banaan, de mooie mantel van Lady Mac Nairne was bedorven door modder, waarmede een 'kleine Urksche jongen haar gegooid had en mijnheer Starr moet het ge voel hebben gehad, dat wij het hem nooit zouden vergeven, indien hij geen wonder be dacht, om ons uit zooveel ellende te redden. Eindelijk kwam hij op den inval eene zeil boot af te huren en verrukt togen wij allen op weg om er een te vinden. Nu was het oogenblik gekomen, dat ik een personage van gewicht- werd. Dank zij mijne studies, waartoe mijnheer Van Buren mij zoo vriendelijk had aangemoedigd, ken ik genoeg Hollaudsch, om de meeste dingen die ik noodig heb te vragen en te begrijpen, of de menschen ze mij geven willen of niet. Hoe gek, niet waar, daar ik mij zoo vast voorgenomen had geen woord Hollaudsch te leeren, toen Nell mij letterlijk naar Holland sleepte. Onder geleide van den lieer Starr en volgens zijne aanduiding, ondervroeg ik el- ken zeeman, dien wij in den offrtvek der ha ven aantroffen. Het was eerst ontmoedigendde mannen lachten ons eenvoudig uit. De wind was vol komen gaan liggen. Hoe wilde men bij blad stilte zeilen en dat nog wel uren ver? Hét hart zonk ons in de schoenen, waaraan Tibe zoo geknaagd had, t-oeu een verbrand jong- mensch, met zwart kroeshaar en oorringen ons zeide, dat wij naar Kampen konden gaan. Het zou een tocht van vier of vijf uur worden, wij zouden daar moeten overnach ten, en des morgens konden wij met de boot weder vertrekken. Kampen was heel mooi, vertelde hij ons, had oude gebouwen en waterpoortenmaar zelfs al (had hij ons dir n et verteld, 'dan was het in elk geval beter dan Urk. Wij huurden dus een groote visschersboot van den verbranden jongen mian en zijn nog meer verbranden vader. Wij zonden mijniheer Starr naar de^ her berg terug, om den herbergier te zeggen, dat wij daar niet bleven overnachtenmaar hij betaalde de 'kamers en de oude man was overgelukkig, dat hij veer rustig aan het poetsen kon gaan. Nu waren wij weer opeens vroolijk en op geruimd. Mijnheer Starr bracht brood en kaas uit de herberg mede, om aan boord te gebruiken, en spoedig hadden wij on® in. de visschersboot geïnstalleerd, die erg naai touw en teer riekte. Nell en ik zaten op den grond, waar wij het kabbelen der golfjes voelden tegen de dunne plank, die ons van het water scheid de. In het begin was het schier bladstil, de wind scheen uit te rusten van zijne bac chanal iën van gisteren; en juist toen bet oude bronzen beeld en Ihet jonge bronzen beeld wilden vertrekken, hingen de zeilen slap neer. Daar zaten wij nu te wachten, met ge spannen spieren, als wilden wij de boot voortduwen; maar het zeil was en bleef slapwij hadden evengoed kunnen beproe ven op den met was ingewreven vloer van een balzaal te zeilen, terwijl alle vensters gesloten waren. ..Kunnen zij dan niets doen? vroeg La- dj Mac Nairne in wanhoop. Ik bracht haar vraag over; de mannen schudden bet hoofd Als er geen koelte op stak moesten zij blijven liggen. Toen er zoo een half uur verloopen was, en bet bladstil bleef, (mijnheer Starr zeide, dat de Urkers den wind gesmoord hadden) begonnen wij in te zien, tot welk een lot wij veroordeeld waren. Wij moesten of den nacht doorbrengen bij elkander gehurkt tus schen rollen touw, met geen andere be schutting dan een kajuit, drie bij vier voet zonder ramen of meubels, of wij moesten in allen deemoed terug naar de herberg eu daar om nachtverblijf smeeken. Wij hadden honger, wij waren uit ons humeur, een beetje moe en wij hadden het zeer, zeer warm Het zou een verlichting geweest zijn eens ferm nit tc weenen of iemand een standje te maken. Waarom weet ik niet, maar ik had.'het heimwee naar mijn beer Van Buren. Mij dacht, als hij bij ons geweest was, dan zou alles in orde zijn, of ten minste -dragelijk. Plotseling toen wij overlegden, wat wij doen zouden, en mijniheer Starr reeds voor stelde er om te loten, wees Lady Mac Nair ne naar zee, en riep in do grootste opge wondenheid „Kijk eens kijk eens!" Wordt ver volfd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1909 | | pagina 1