ft0. 343. 7rte Juargan|< Donderdag 3 Juni 1909. Portretten Prinses Juliana. BUITENLAND. FEUILLETON. Voor 't Vaderland. AMERSFOORTSCH DAGBLAD f 1.00. - l.SO. O.OS. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Amersfoort Idem franco per post Afzonder, ijls e nummers Daze Courpnt verschijnt dsgelyks, behalve op Zon- en Feest dagen. Advertentiënmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 uur 's morgens bg de Uitgeven in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C®. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: f o.ao. o.io. Van 15 regels Elke regel meer Dienstaanbiedingen en aanvragen 35 cents bij vooruitbetaling Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen t«t het herhaald adverteer© n in dit Blad, by abonnement. Eeme oiroulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. r la PREMIE-PLAAT De Uitgever van dit blad is in de gelegen heid zijnen lezers, van de, door H. M. de Koningin vervaardigde foto's een lichtdruk-plaat, ter grootte van SO X 89 c.M. uit de bekende Inrichting van de Heeren Emrik Binger te Haarlem, als bijzondere premie aan te bieden, voor den buitengewoon lagen prijs van 10 Cents. Do vier fraai uitgevoerde portretten van Prinses Juliana zijn in sierlijke omlijsting van oranje-appelen vereenigd op mooi zwaar papier, als volgt gegroepeerd l H. M. de Koningin en Prinses Juliana. 2. Z. K. H. Prins Hendrik en Prinses Juliana. 3. H. M. Koningin Emma en Prinses Juliana. 4. H. K. H. Prinses Juliana (afzonderlijk). Zijdie op het bezit van deze fraai uitgevoerde plaat prijs stellen, worden uitgenoodigd een Exemplaar ÏO cent aan ons Bureau in ontvangst te komen nemm, op vertoon van onderstaanden bon. DE UITGEVER. GOED VOOR: Premie-plaat Portretten Prinses JUUANA, A 10 Cents. NAAM: WOONPLAATS ^Kennisgeving. STEMMING tor verkiezing van' een lid: van de Tweede Kamer dier Sta ben-Genéraal. De Burgermeester der gemeente Amersfoort brengt ter openbare 'kennis, dat op Vrijdag, den llden Jumi o. a «staand®. a—*ou' tot dies namiddags vijf uren-, die stemming zad geschieden, ter vervulling vani eene plaats Tweede Kamer der Staten-Generaal voor he kiesdistrict Amersfoort, waartoe de«© Gemeente 'behoort. De candidate», in alphabetiisohe volgorde, zyc. ASCII VAN WIJCK. VAIN, Jhr. Mir. H. VV. BEAUFORT, DE, 'Mr. W. H. LEEUWEN, VAN, Dr. J. De herstemming, zoo moodug. swd plaats hébben op Woensdag 23 Juni d'. a. r. Tevens wordt de aandacht geveékgd op artikel d»28 van liet Wetboek, van Strafrecht, luidendle: „Hij, die opzettelijk zich voor een ander uit gevende, aan. eene 'krachtens wettelijk voorschrift uitgeschreven' vedkaezing deelneemt, wordt ge straft met gevangenistraf van ten hoogste één jaar." Amersfoort, den 2. Juni 1909. De Burgemeester voornoemd, WÜIJTIERS. Politiek Overzicht De financieele hervorming In Oostenrijk. De regeeringen van alle staten staan thans voor de moeielijkheid, dat zij moeten zoeken naar nieuwe inkomsten om de steeds klimmende uitgaven te kunnen dekken. De Dudtsche regeering tobt met groote bezwa ren om den rijksdag 500 millioen mark nieu we belastingen te doen voteeren. In Enge land en in Frankrijk heeft men dezelfde bezwaren te overwinnen. En ook in Oosten rijk is thans een financieel hervormingsplan, dat 115 millioen kronen in de schatkist moet brengen, aan den rijksraad onderwor pen. Oppervlakkig leschouwd, wijst de Oosten- rijksche begrooting van 1909 niet een zoo belangrijk tekort aan. Zij sluit zelfs met een batig saldo van eenige duizenden kronen. Maar als men 't meer van nabij bekijkt, dan ziet men, dat het budget slechts sluitend ge maakt is kunnen worden door middel van •buitengewone ontvangsten, die in het vol gende jaar niet zullen terugkeeren. Een be drag van 29 millioen onder de ontvangsten is afkomstig van een overschot, dat uit de munthervorming is voortgevloeid; 51 mil lioen zijn verkregen door verhoogingen van de ramingen van ontvangsten, steunende op de uitkomsten van 1907. Men kan ter zijde laten de leeningen, die moeten dienen voor wat men in Oostenrijk noemt de „investitio- nen", d. w. z. voor de industrieel© onderne mingen, die de staat tot zijn last neemt, in zonderheid de naastingen van spoorwegen. Die uitgaven voor zaken, die eenmaal dat hoopt imen althans een bron van inkom sten voor den staat zullen worden, worden zorgvuldig afgescheiden gehouden van de eigenlijke staatsuitgav-m en komen dus niet voor in de berekening van het tekort over het dienstjaar 1909. Maar wat men niet kan verwaarloozen, dat zijn de uitgaven, die de kroonlanden doen voor verschillende zaken, die eigenlijk meer behooren tot den staats dienst dan tot den provincialen dienst, o.a. het onderwijs. De kroonlanden bezitten eene tamelijk groote vrijheid in het heffen van belastingen, maar dat heeft niet kunnen be letten, dat zij staan voor een chronisch te kort, dat globaal geschat wordt op 42 mil lioen. De financieele hervorming, die men op het oog heeft, moet daarom aan de staats- begrooting normale en voor uitzetting vat- middelei/ leveren om hare éigen uitgaven ie dekken en het tekort op de begrootingen van de kroonlanden te dekken. Dat vordert een bedrag van 115 millioen kronen. Het is altijd gemakkelijker een tekort te berekenen dan het te dekken. De minister van financiën Von Bilinski heeft eerst voor gesteld tot indirecte belastingen over te gaan. In de kroonlanden worden thans aan vullingsbelastingen op bier geheven, waar van het bedrag niet in allen gelijk isdaar door loopt de prijs --an het bier uiteen in de verschillende kroonlanden. Het plan van den minister kwam daarom neer op de op heffing van die provinciale bierbelastingen in plaats daarvan zou eene uniforme aan vullingsbelasting komen, geheven door den staat, die aan de kroonlanden het aandeel, dat zij behoeven, zou nitkëeren. Verder wa ren in het plan begrepen verhooging van de belasting op sterke dranken, verhooging van de spoorwegtarieven eai eene kleine verhoo ging van de inkomstenbelasting. Op die wijze werden 116 millioen verkregen. Dit plan werd zeer ongunstig ontvangen. De nieuwe aanvullingsbelasting op bier ver wekte groote ontevredenheid onder het volk. Ernstig protest lokte het hoofddenkbeeld van de hervorming uit, om bijna het geheele benoodigde bedrag van de indirecte belastin gen te vragen. De minister gaf aan deze bezwaren gehoor en diende nieuwe voorstel len in, op eene andere leest geschoeid. De verhoogingeu van de belasting op sterken drank en van de spoorwegtarieven worden gehandhaafd. Om de rest te verkrijgen worden voorgesteld: 1. eene hervorming van de successiebelasting, die, de kleine nalaten schappen ontlastende en de grooten zwaarder treffende, 11 millioen kronen meer zal op brengen 2. eene nieuwe regeling van de inkomstenbelasting. De Oostenrijksclie in komstenbelasting regen de heffing naar een© progressieve schaal, die van 0.6 pet. voor de inkomens van 1200 kronen geleidelijk klimt tot 5 pet. voor de hoogste inkomens. Het voorstel van den minister van financiën strekt nu om in de lieffingsschaal de klim ming sterker te doen gaan voor inkomens hooger dan 10,000 kronen, eu liet maximum van de heffing te brengen op 6 pet. Einde lijk zullen ongehuwden en gehuwden zonder kinderen en voorts naamlooze vennootschap pen zwaarder getroffen worden, dan tot dus ver. Deze voorstellen, die de lasten meer op de beziftenden leggon, zijn minder ongunstig ontvangen. Intusschen schijnt de indruk van de eerste voorstellen nog niet geheel te zijn uitgewischt. Het schijnt den minister Bilin ski tot een grief te worden aangerekend, dat zijn eerste denkbeoLd is geweest liet geld, dat de schatkist behoeft, te verkrijgen door verzwaring van de indirecte lasten en dat hij eerst later voor den aandrang is gezwicht om door verhooging van de directe belastin gen van de bezittenden nieuwe offers te ver gen. Ook in Oostenrijk doet zich de strijd voelen, die in alle landen, verschillend in. vorm maar in het wezen gelijk, tusscheu de politieke partijen gevoerd wordt over de wijze van belastingheffing. Duitschland. B er lij n, 2 Jun i. Wolffs bureau verneemt dat de Keizer, op uitnoodiging van den Czaar van Rusland, zich omstreeks half Juni naar het noordelijk gedeelte van de Oostzee zal begeven, om daar met den Czaar ""I' we-rd'è-CVreg-rVSi tusschen den Czaar en Keizth- -mindirr-rt de Finsche wateren is bepaald op 17 Juui. België. Brussel, 2 Juni. De Kamer be handelde heden eene interpellatie over het militaire vraagstuk. De afgevaardigde Huys- mans verklaarde, dat officieel is uitgemaakt, dat noch bet vredes- noch het oorlogseffec tief voltallig is en dat aai het oorlogseffec tief 20,000 man ontbreken Wanneer er dus moeilijkheden mochten oitstaan, zou Bel gië niet in staat zijn, zjne grenzen met nadruk te verdedigen. De minister-president mtwoorddeWij zullen maatregelen moetei nemen en zullen die weten te nemen. Bin nu zeer korten tijd zullen wij een daartoe srekkend wetsont werp indienen en d© Kaïer verzoeken het te behandelen, voordat zijuiteengaat. Daarmede eindigde de iterpeUatie. De Belgische katholieon herdenken in deze dagen feestelijk, datru 25 jaar achter een Belgie on dei- h'un tetuur is geweest. Zoo is er Maandag te Br^ge een jubelfeest geweest, waatbij twee nriisters tegenwoor dig waren en ook de n nister van staat Beernaert, die een toeepiak hield, waarin hij gewaagde van Belp's reusachtigen vooruitgang op oeconomisclï, politiek en maatschappelijk gebied m die kwarteeuw. Frankrijk. Toen de minister van oorlog, generaal Picquart, Maandagavond, nadat hij een gymnastiekfeest te Angers had bijgewoond, in den trein zou stappen om naar Parijs te vertrekkenkwam een persoon op het ge volg van den minister af, wierp zich op den kolonel De Préval, dien hij voor den mi nister aanzag en trachtte dezen dé veeren van zijn kepit te trekken onder dén uitroep: ,,Weg met Picquart, den weggejaagden of ficier 1" De aanvaller werd onmiddellijk met twee makkers, die geroepen hadden „Leve de Koning, weg met Picquart" in hechtenis genomen. Kalm nam de minister daarna plaats in den treinde menigte juichte hem toe met „Leve het leger 1 Leve de minister I" In den omtrek van Parijs zijn talrijke telegraaf- en telefoondraden doorgesneden. De minister van binnenlandsche zaken heeft bewijzen, dat het vernielingswerk goed voor bereid was door een rondschrijven, dat nauwkeurige irustructiën over de uitvoering van de daad bevatte en van de Parijsehe anarchisten uitging. In Parijs is een strenge bewakingsdiens ingericht. Engeland. Glasgow, 2 J u n i. Het geschil in de Schot9ohe kolenmijnen heeft een acuut sta dium bereikt. De crisis zal nu zonder uit stel intreden. De werkgevers zullen formeel de vergadering van den verzoeningsraad bij wonen. Tegen den post van vermindering der loonen met 12i percent zullen de mijn werkei's zich echter zeker verzetten met de onvermijdelijke staking van 100,000 perso nen. Hunne leiders vertrokken naar Berlijn om positie te nemen voor de Britsch-Ame- rikaansche continentale delegatie. Zweden. Stockholm, 2 Juni. Volgens de morgenbladeu hebben de beidé Zweedsche ingenieurs Egner en Holmstroom na een arbeid van verscheidene jaren een mikro- phoon geconstrueerd, die zoo gevoelig is, Spanje. Eene aardige improvisatie heeft Koning Alfonso in Valencia gehouden. Bij een be zoek, dat hij bracht aan de bandelssocieteit, zeide hij, dat ook hij, evenals de aanwezige kooplieden, de eerzucht had zijn plicht door den arbeid te vervullen. Hij streefde er niet naar in de geschiedboeken vermeld te worden als- „veroveraar", zooals Jacob I van Aragou, die Valencia aan de Mooren ontrukte, af als „vredestichter", zooals zijn vader, want heden heerschten er gelukkig vreedzame toestanden in Spanje. Hij wilde veeleer in de historische herinnering voort leven als de „Rey habajador", als de werk zame koning, die zich steeds voor d© vorde ringen van den arbeid in Spanje had ge ïnteresseerd. Koning Alfonso is bij het Polos pel met het paard gevallen en heeft zich daarbij den voet lioht verzwikt. Madrid, 2 Juni. De Senaat heeft •het wetsontwerp betreffende de stoomvaart lijnen goedgekeurd. Rusland. Helsingfors, 2 Juni. De Jong- Fin Svinhufvud werd in de heden gehouden niet-officieeb vergadering van den Landdag met 64 stemmen gekozen tot voorzitter. De plechtige opening van den Landdag heeft morgen plaats. Turkije. Een dagorder van het ministerie van oor log houdt in, dat de soldaten van twee lich tingen, die aan den opstand hebben deelge nomen, al zijn zij ook niet de aanstichters geweest, toch niet meer waardig zijn de uniform te dragen eu gedurende drie jaren als wegwerkers moeten worden gebruikt. Deze dagorder moet als waarschuwend voor beeld aan de troepen van alle garnizoenen bekend gemaakt worden. Een bij de Porte ontiargen telegram be richt, dat de krijgsraad in Adana negen Mohammedanen en zes Armeniërs schuldig heeft bevonden aan de aanstichting van het bloedbad on hen tor dood heeft veroordeeld. Het vonnis werd terstond voltrokken. Zes andere muzelmannen werden tot levenslan gen dwangarbeid veroordeeld. Volgens dépêches van het Armenische pa triarchaat viel de mohammedaansche bevol king in den omtrek van Konia twee door Armeniërs bewoonde dorpen aan, doodde en verwondde verscheidene bewoners en plun derde de winkels. De bevolking in het vi- lajet Van verzocht aan de regeering de ver gunning om een korps vrijwilligers te mo gen oprichten tot herstel van de orde. De regeering willigde dit verzoek niet in. Kreta. Volgens oen door de Pol. Korr. uit Parijs ontvangen bericht, is over het Kreta-vroag- stuk eene gedacbtenwisseling ingeleid tus schen de kabinetten van dé vier he<t eiland! beschermondé mogendheden, die er op déolt eene oplossing te vinden, die de Grieksohe ivenschen en het standpunt van dé Jong- Turken met elkaar verzoent. Zuid-Afrika. Kaapstad, 2 Juni. Het parlement is begonnen met de behandeling van de ge wijzigde .grondwet voor de Zuid-Afrikaan- sche unie. De stemming is verdaagd. De parlementen van Transvaal en van do aangenomen. Allerlei. vTer golegenheid der verjaring van prinses Yolande, heeft de Koningin van Italië met den prins van Piemonte en do kleine prinsessen, op het Quirinaal 200 kin deren van Messina en Reggio ontvangen, welke zich tegenwoordig in gestichten te Rome bevinden. Er word een lunch opge diend voor de kinderen. vEen dochter van prins Eu Ion burg is voor diens vertrek naar Gastoin in het huwe- lijk getreden. Men meldt nog nader, dat op het kasteel Liebenberg vroolijk bruiloft ge vierd is. Het kasteel was vol opgewekte gas ten. Eulenburg, dio licht op krukken leun de, verdroeg de vermoeienissen van de fees telijkheden, die verscheidene dagen duur den, zeer goed. Hij leidde de bruid aan zijn arm in de prachtig versierde kerk binnen en sprak tegen den bruidegom, die gelijk men weet schilder is, niet aandoening over de zegeningen vau den huwelijken staat op d»u grondslag van het geloof. vDe nieuwo Zeppelin II, die op zoo betreurenswaardige wijze zijne zoo prachtige reds van Zaterdag en Zondag zag onderbro- Naar het Fransch van Edmond LepeUetier. 5 DOOR J. L. VAN DER MOER. „Waar is je geld?" riep Karl nogmaals. „Ik heb 't niet", klonk het heesch uit den mond van den gemartelde, die reeds lag te zieltogen. „Als we je geld niet krijgen, dan zullen we ten minste je leven hebben!" riep Kari- Hij schopte de gloeiende kolen uit den haard weg, duwde den ongelukkige naar den schoorsteen en sloeg hem drie maal achter een met het hoofd tegen de steenen. Het gaf een dof geluid, als van een pot die breekt. Het bloed; stroomde uit een ga pende wonde. Korten tijd hierna was Gudule gekomen. De lanskenets hadden hun zwelgpartij voort gezet, als ware er niets gebeurd. Toen Gudule het lijk van haar vader zag. voelde zij zich bezwijmen. Met groote moeite kon. zij nog uitroepen: „Jan! Jan! Jan! help me. Ze vermoorden me!" Nieuwsgierig geworden, hield Karl even op, en hij vroeg „Wien roep je, liefje?... Als 't soms je vrijer is, laat 'm dan voor mijn part komen f Dan kan ie meteen 's zien, hoe dé lanske nets van den Hertog van Alva met de mooie jonge meisjes weten om te gaan..." En haar opnieuw in zijn stevige armen sluitend, droeg hij haar een laag vertrek binnen. Maar eensklaps vertoonde zioh een schaduw achter hem. 't Was Jan, met zijü bijl In 'de hand. „Jan!" riep Gudule, „goddank, nu ben 'k gered!" „Ik heb gewaakt, ik heb je hooren roe pen, lieveling Gebruik makend van de verbazing der sol daten, sloeg Jan den roover met de bijl op de handen, zoodat deze genoodzaakt werd Gudule los te laten. Oogenblikkelijk daarop nam Jan het meis je in zijn armen en vluchtte met haar naar de rivier. Daar lag zijn 'boot, daar was heil te vin den Karl 'had zich weer hersteldwoedend wüde hij zijn prooi hernemen en den red der van het meisje straffen. Hij vloog hen achterna, onderweg een lang pistool uit zijn gordel halend. Toen hij de rivier naderde, zag 'hij de boot verdwijnen. Gudule lag be wusteloos achterin en Jan Haring roeide uit alle macht, om weg té komen. Karl stiet een kreet van woede uit, richtte zijn wapen op de vluchtenden en deed den haan overslaan. Maar de nacht was donker en hij wist niet of hij geraakt had. Hij kwam bij zijn kameraden terug en stel de hun voor "het meisje en haar redder te achtervolgen „Hoe zou'en we dat kunnen?" vroegen de mannen, die geen lust haddén de tafel te verlaten. „We zwemmen de rivier over..." Dit voorstel werd met n ontevreden ge mompel begroet. Men ben het te bespre ken. „Eigenlijk was 'n joje meid toch niet waard er zooveel drukt over te maken. Hier was 't lekker warm yn 't was veel be ter nog maar 'n beker te inken en als men genoeg had, zich in trichten voor den naoht. ,/t Wijf zal on9 imm» alles geven wat we uoodig hebben," beslo eindelijk een der soldaten, „en morgen haen we der aan de voordeur op." Dit vond bijval, 'tee was werkelijk goed na de slemperij vaien avond, 's mor gens zoo'n ophangpartij. Het zou het feest compleet maken. En ze gingen opnieuwvn de tafel plaats nemen, toen onverwacUan Haring zich andermaal op den drempvertoonde. Na de dochter kwam hfj de moe halen. Voor hem was dit iets heel eenvogs. Hij was een held, die beden niet zijerste stout© stuk uithaalde, maar die metoote koelbloedig heid en b e wonder ens w oa^en moed zijn le ven reeds meermalen h.gewaagd. In de Vaderland'sche geschiede wordt zijn naam dan ook met eere geneer Jan Haring had nog ier zijn bijl in de hand. Hij begreep wel dr klappen zouden vallen. Zoodra de soldaten 1 zagen, deden ze I hun uitroepen van wc- hooren, waarin misschien tooh ook eenetje angst wel te onderkennen was. I Oogenblikkelijk richttse dé punten van hun schitterende sabels de borst van den dapperen Vlaming. Op dit oogenblik kwSara zich plotse ling tussohen Jan endedaten plaatsen. „Er is hier al genoeg gemoord, er is al genoeg bloed vergotenriep zij met groote beslistheid. „Heeren, ge zijt hier om te drin ken eu den nacht door te brengen, drinkt dan en trekt u niets aan van dien jongen gek, die zoo vermetel is om u te ko men storeul" En zich vervolgens tot den verbaasden Vlaming wendend, sprak zij „Ja, zeker! Wat kom je hier doen? Ik ben hier thuis,... of liever deze heeren zijn hier thuis. Dat is nu eenmaal 't recht van den oorlog. Ga m'n dochter halen, de hee ren willen door haar bediend worden." „Goedlaat 'm de meid halen," zei Karl, verachtelijk lachend. „Dau zullen we 't hem vergeven 'r te hebben weggehaald." Met opgeheven arm, deed Jan een pas naar voren. Maar Sara pakte hem beet, duwde hem naar buiten en sloot toen de deur goed af. „Ga toch weg ©n red je zelf!" sprak zij kortaf. „Zorg voor Gudule." „Maar, beste moeder, wat moet er dan van jou terechtkomen?" „O, voor mij 'behoef je niet bang te wezen. Ik loop volstrekt geen gevaar,... laat mij maar stil begaan... i,k heb 'n plannetje..." Hij zweeg, één en al verbazing. Voor dé sabels van de Duitschers had hij geen secon de gebeefd, thans rilde Inj üij het aanschou wen van Sara's gezicht. De vrouw scheen een verschrikkelijke ge dachte te koesteren. Zij had blijkbaar een besluit genomen waaraan niets te verande ren viel, zij zou zich wreken op de ban dieten Haring gehoorzaamde met grooten weer zin ging hij langzaam heen. De boerin bleef een oogenblik afwezig. Toen zij weer binnen kwam, plaatste zij ©en vaatje brandewijn op tafel eu sprak kalm „Ziedaar, heeren, drink zooveel ge wilt, maar beloof me dan ook me morgen niet op te hangen?" „Ha! ha!" riepon ze in koor. „Ben je bang voor de strop?" „Je vraagt gratie, ouwe, en je biedt ons nog 'n extra vaatje aan 7 Nu, als de zon op komt zullen we wel 's zien!" zei Karl, met een gemeen lachje. „In afwachting, zullen we al vast 's op je gezondheid drinken." Van af dit oogenblik verlorou zij het beet je verstand dat hun nog was overgebleven. Het overmatig drinken verstompte hun zin nen geheel ©u al en slechts van tijd tot tijd deden zij hun geschreeuw nog even hooren. Eindelijk waren ze allen ingeslapen, en Sara maakte aanstalten om zich te v4ïrwij- deren. Eén oogenblik bleef zij onbeweeglijk, rechtop staan, en ze koek de mannon aan met een blik waaruit zoowel diepe haat als vreugde sprak. Daarna een stille groet van de zorgzame boerin aan haar helder, glimmend huisraad. \orvolgens bukte zij zich over het ontzielde lichaam van haar echtgenoot, nam het in' de armen en droeg het heen, met inspanning van alle krachten. Zij overschreed den drem pel met haar dierbaren last en schopte zenuwachtig do deur achter zich dicht. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1909 | | pagina 1