stemming door de bevoegde autoriteiten nie
tig te doen verklaren.
Wijl deze verkiezingsstrijd met felheid is
gestreden, ziet men 'hier met belangstelling
dei) uitslag van die pogingen tegemoet.
(TM)
De heer Von Franck is als secretar
ris van h"et Netd. Lanidbiouw Comité afge
treden omdat hij een betrektoi'nig gaat ver
vullen in eene particuliere omdennemimig te
jjergein op Zoom, alwaar liij zijn woota'
plaats gal overbrengen.
Bij de begrafenis van jkvr. A. J. M.
Teding van Berkhout op het oude kerkhof
te Haarlem was veel belangstelling. Tot de
aanwezigen behoorden de burgemeester, bet
bestuur van het Diacones9enhuis (dat door
de overledene gesticht was), vele oud-ver-
pleegden en een groot aantal diaconessen
en diaeoneoi, van wie enkelen de overlede
ne naar haar laatste rustplaats gedragen
hadden.
Jhr. F. Teding v.. Berkhout deelde mede
dat ingevolge den wensch van de overledene
geen bloemen aanwezig hadden mogen zijn
on ook niet gesproken mocht worden. De
plechtigheid eindigde met een treffend ge
zang van de zusters-d'iaconessen.
Ook de begrafenis, dienzelfden middag,
van den heer B. Serné, het hoofd van de
school, verbonden aan het Ned. Herv.
Weeshuis te Haarlem, trok veel belangstel
ling. Aanwezig waren bestuursleden van
de hulpspaarbank van het Ned. Onderwij
zers-genootschap, van het Doopsgezind zang
koor, de weezen en enkele oud-weezen.
De heer E. F. Bruijnsteen herdacht den
overledene als vriend en als paedagoog.
Volks- en sc hooibaden. Op
Zaterdag 21 Augustus zal in een der zalen
van het Kurhaus te Schev^ningen de 3e
conferentie der Nederlandsche Vereeniging
voor Volks- en Schoolbaden plaats hebben.
De majoor der genie, de heer FiscKer, zal
in deze bijeenkomst de uitkomsten der en
quête mededeelen, met behulp van de ge
zond beidscommissiën ingesteld naar den toe
stand der volks- en schoolbaden in Neder
land.
In den namiddag zullen de volgende voor
drachten worden gehouden
Onze schoolbaden, door den heer mr. J.
N. van Hall, AmsterdamDe roeping der
Nsderl. vrouw als propagandiste voor Volks-
eu Schoolbaden, door mej. A. M. Douwes
Dekker, den Haag. Waschgelegenheden in
de scholen, door den heer dr. P. M. J. M.
E. Woltering, 's-Hertogenbosch, en De
huidcultuur v. d. Nederlandschen soldaat,
door <ten heer dr. Quanjer, kolonel, dir.
off. v. gez. Ie kl., den Haag.
Ned. Bond van Hul ptele-
graf isten. Den len Augustus hield de
Nederlandsche Bond van Hulptelegrafisten
te Amsterdam zijn derde algemeen e verga
dering. Op deze bijeenkomst, waar afge
vaardigden en leden uit bijna alle deelen
dés lands tegenwoordig waren, werd met al-
gemeene stemmen de volgende motie aange
nomen
De Nederlamdlsohie Bond van Hulp telegra
fisten, goedgekeurd bij Koninklijk Besluit
d'.d!. 1 Mei 1008, no. 7'2, den. listen Augustus
te Amsterdam in. Parkzicht" op zijn 3de
jaarvergadering bijeen
gehoord de besprekingen, welke gevoerd
zijn over de regeling der hulptelegrafisten;
gelet op de feiten
dat de hulptelerafisten worden gerecru-
teeT<l uit jongelieden, diio Middelbaar onder
wijs hebben genoten., of d'ie voldaan hebben,
aan do eiselien van hot examen voor kleik
der posterijen en telegrafie,
dat zij bij die Rijkstelegraaf alle toestellen
zelfstflmd'ig bedoenen en dus aao den toestel-
dienst in zijn geheelen omvang deelnemen
dat hun gelegenheid gegeven wordt om
door iiet afleggen van een vakexamen htm
periodieke vcrhoogimgen te deen bespoedi
gen en een booger maximum te bereiken
dat zij nog aanmerkelijk lager worden
bezoldigd dat hun volgens eene billijke
regeling ra vergelijking met andere catego
rieën zou toekomen
dat met gerustheid kan worden verklaard,
dat zij die slechtst bezoldigde ambtenaren
bij de posterijen on telegrafie zijn.
'dat deze bezoldiging zóó geregeld is, dat
de mannelijke h nip telegrafisten niet of al
thans zeer bezwaarlijk in staat zijn zelfs op
ni icLdelbaren leeftijd een huwelijk aan to
gaan
spreekt als zijn wensch uit, diat spoedig
maatregelen zullen getroffen worden, welke
een einde maken aan dien on houdba ren toe
stand en waardoor afdoende verbetering ge
bracht wordt in do iiiderdiaad treurige posi
tie dér hulptelegrafisten.
Vereeniging tegen de
Kwakzalverij. Aan het jaarverslag
der Vereeniging tegen do Kwakzalverij, dat
in de komende algemeene vergadering wordt
uitgebracht, ontleenon wij, dat het ledental
thans tot 759 is geklommen en het Maand
blad in 79200 exemplaren verscheen, zoo
dat een groote gratis verspreiding mo
gelijk weid, die ook door de goede zorgen
van vele gezondheidscommissiën en afdeelin-
geu van Groene en Witte Kruis zoo doel
matig mogelijk geschiedde.
Het ontbrak in het afgeloopeu jaar niet
aan bewijzen van instemming met het stre
ven der vereeniginger openbaarden zich
zelfs teekenen van meer welwillende gezind
heid dei* pers, terwijl ook de rechterlijke
macht krachtiger tegen de kwakzalvers op
trad.
Na vermelding' der voornaamste bestuurs
werkzaamheden, waaronder de ingestelde
enquête naar de in ons land geadverteerde
geheimmiddelen over 1 maand in een 65-tal
bloden, die naet minder dan 3147 kwakzal
vers advertenties bevatten, de voornaamste
plaats bekleedt, wordt melding gemaakt van
de statutenwijziging en bestuursuitbreiding
en ten slotte medegedeeld, dat, dank zij de
welwillende medewerking van eenige leden,
de samenstelling van een 20-tal geheimmid
delen kon worden gepubliceerd.
Informatiebureau voor
Indische zaken. Donderdagavond
j.l. werd in het lo-kiaal van de vereeniginig
„Oost en West" to 's Gravemhage, ondier
voorzitterschap van den. president van het
hoofdbestuur dier veTeemging, eein verga
dering gehouden door de hieerbn, die zriich
bereid hebben verklaard een bureau van in
formatie to vormen, bestemd om aan allen,
dde, hetzij in het ambtelijke, hetzij in het
particuliere, een werkkring in onze kolo
niën zoeken, inlichtingen te verschaffen of
don weg te wijzen om die te verkrijgen.
In samenwerking met de reeds bestaande
propaganda-oommissie, zullen kleine ver
handelingen worden uitgegeven, die voor
eiken ambtelijken werkkring gegevens zul
len bevatten omtrent eischen van benoem
baarheid, voorwaarden van uitzenddag, fi
nancieel e vooruitzichten, aarkl van den
werkkring e. d.
Gestreefd zal worden naar samen/weriking
met het ministerie van koloniën, en stappen
zullen worden .gedaan om de beschikking te
krijgen over een regeeringsubstüdie, ten ein
de in staat te zijn de propaganda voor Indië
met kracht te voeren en liet informatiebu
reau zoo volledig in te rich tem, dat het aan
zijn doel zal beantwoorden.
De commissie, die onder leiding van den
heer Van Assen, secretaris van he<t hoofdbe
stuur der vereeniging „Oost en West" het
bureau zal uitmaken, werd met eenige leden
uitgebreid. Daar het in de bedoeling ligt
aan de commissie de bevoegdheid te geven
zich nog meerdere leden toe te voegen,
kan nog geen volledige opgave worden ge
geven van de personien, die te zamen het
bureau zullen vormen.
Voorloopig kunnen bel.nnghebibemle'n zliëh
wenden tot den heer E. van Assem., Heul-
straat 17, Den Haag.
Congres van turnbonden.
Op het Internationaal Congres van Europee-
sche Turnbonden diat 31 Juli en volgende
dagen te Luxemburg gehouden wordt, zal
het Nedenlandsch Gymnastiekverbond verte
genwoordigd zijn door de heeren Joh. Hey-
nen.'voorzitter, en S. van Aken, voorzitter
der technische commissie van dat Verbond
Raden Adjeng Soedarni, dochter van
Raden Mas Toemenggoeng Wreksodiningrat,
chef van het bouwdepartement in den kra
ton van Solo, heeft ter eere van de geboor.e
van H. K. H. Kroonprinses Juliana, een
jubelmarsch voor harmonie-muziek gecom
poneerd, welk muziekstuk aan H. M. onze
Koningin zal worden opgedragen.
N. Ct.
Willem Royaards en de
kritiek. Onze Haagsche correspondent
schrijft
De meen-mg d'oor Willem Royaards on
langs in enkele woorden uitgesproken over
onze dagbladpers, heeft hier en daar nog
al kritiek ondervonden. Nu ik dezer da
gen gelegenheid had Royaards te ontmoe
ten en van hem vernam, dat deze mee
ning in-der-haagt werd neergeschreven,
was hot mij aangenaam, eene motivoering
van deze te-kort-gevatte uiting van hem
te mogen ontvangen. „Het is", oegt hij,
„de eisch van het groote kindpubliek,
om daags na concerten, tooneelvoorstel
lingen, voordrachten en wat dies meer
zij, beoordeelingen, daarover te willen
lezen, die eene kritiek in het leven heeft
geroepen, die schade doet aan den arti'est
èn aan den fceoordeelaar. De artiest
werkt weken en maanden aan den door
hem voor het publiek te brengen arbeid
de dagbladpers oordeelt na één bezoek
en In enkele uren.
Deze onblflilijkhead door de samen
leving gewild, bemin ik niet".
Zoo weten wij nu waarom I
Prov. Geld. Ct.
Amsterdam's handel, scheep
vaart en nijverheid in 19-0 8.
Verschenen is het verslag van dë Kamer van
Koophandel te Amsterdam over den toestand
van handel, scheepvaart en nijverheid in 1908.
Aan het ^algemeen overzicht" is het volgende
ontleend
Van het jaar 1908 kan gezegd worden, dat het
stond in het teeken der naweeën van de finan-
tieele crisis.
Kon reeds in liet vorig verslag worden getuigd,
dat in het bijzonder Amsterdam niet al te zeer
onder dfie crisis had geleden, thans kan gelukkig
worden geconstateerd, dat reeds vrij spoedig
na de intrede van het verslagjaar een herstel
intrad, dat. naarmate het jaar voortschreed, in
belangrijkheid toenam.
Niet. -n alle takken, van bedrijf zijn uit den
aard der zaak bevredigende resultaten behaald,
dóch over liet geheel genomen is het jaar 1908
aanmerkelijk gunstiger geweest dan men bij den
aanvang reden had te vermoeden.
Het zeesoheeipvaaTtveuloeer op do haven ver
toont, zoowel wat aantal aks inhoud dier inge
klaarde zeeschepen betreft, eene vermeerdering.
De toestand op dé vraohtonmarkt was buiten
gewoon slecht en ten opzichte van de algemeene
vrachtvaart kan stellig van een crisis worde»
gesproken. Voortdurende vermeerdering van
scheepsruim te door aanbouw, geheel evenredig
aan de l>ehoefte, is daarvan wel do hoofdoor
zaak De daling ra den prijs dér steenkolen, ver
mocht geen noemenswaard tegenwicht op te leve
ren.
De leederijen, welke dé algemeene vrachtvaart
uitoefenen, moeten dan ook op zéér ongunstige
uitkomsten wijzen.
Betere resultaten werden verkregen door de
geregelde diienstengunstig ook. wanneer men
<ie uitkomsten vergelijkt met <Lie van soortge
lijke maatschappijen elders in ons werelddeel
Een aanzienlijke vermeerdering vertoont ook
in dit jaar weder het Rijn vaart ver keer, zoowel
wat aantal als inhoud der schepen aangaat.
De goederenhandel heeft zich in het afgeloopeni
jaar en wel vooral in de laatste maanden
geleidelijk kunnen herstellen van <Lo gevolgen
der crisis van het jaar 1907 on zich verder kun
nen ontwikkelen.
Eenige artikelen verdienen te dezer plaatse in
Jvet bijzonder vermelding, en zulks met het oog
op de groote betoekeiuis. <luo zij kunnen verkrij
gen. Opgenoemd werdien o. a.Oost-Indische
maïs, een artikel, dat eerst sedert eenige jaren
in ons land geïmporteerd wordt en waarvan in
liet verslagjaar reeds voor een bedrag van bijna
3 millioen gulden aan onze markt werd aange
voerd; huiden en wol uit Zn id-Afrika; pogingen
worden gedaan voor deze artikelen alhier eon
niarkl te vest igenManioc (d. i. tapioca- en ket-
tollawortel). waarvan groote partijen uit Java
worden, geëxploiteerden rubber, dat een zeer
hekangrijk uitvoerartikel uit Nederlandsch Oost-
lndië kan worden.
Over het geheel genomen hadden de grossier-
'lerijen en het winkelbedrijf niet een ongunstig
jaar.
Voor de n ijver lie id. was liet jaa r 1908 geen
voorspoedig jaar.
I)e gevolgen der crisis van het jaar to voren
deden zich dan ook in do industrie gevóélen en
in de meesto takken van nijverheid, in het bij
zonder bij dë kleine bedrijven, waarvan vele uit
dën aard! dér zaak minder weerstiandsvermogen
bezitten, zijn. dan ook do uitkomsten onbevredi
gend' geweest.
Zeer ongunstig was de toestand in de bouw
vakken de malaise, dae reeds gedurende liet
jaar 1906 heerschte, bleef ook in om verslagjaar
aanhouden -
De scheepsbouw- en machine-nijverheid had.
althans wat de grootere bedrijven aangaat, vol
doende werk, dank zij vooral do bestellingen van
Nedcrkndsohe ondei-nenningen.
Voor de diamantnijverheid was het eerste ge
deelte van 1908 bijzonder ongunstig en de in
1907 ingetreden werkloosheid bleef aanhouden.
Langzamerhand verbeterde intusaohen de toe
stand in déze industrie en aan liet einde van het
vewflagjaar was dë toestand zelfs vrij gunstig te
noemen.
Voor dë geld- en fondeerunarkt was liet afge
loopeu jaar aanmerkelijk gunstiger dan het daar
aan voorafgegane.
Het Nederlands ch op de
paspoorten voor 't buiten
land. In „Neerlandia" wijst, naar aan
leiding van meerdere klachten, een buiten-
landseh lid van het Alg. Neder 1. Verbond
op de zeer verkeerde en volstrekt ongegron
de gewoonte om op de paspoorten o.a. voor
Rumenië de voornamen van den belangheb-
venden in het Fransch vertaald te ver
melden.
Dat deze gewoonte verkeerd is en tot
moeilijkheden aanleiding kan geven, heeft
hij ondervonden bij het afhalen van een
aan ge toekenden brief aan het postkantoor.
Hij schrijft
Om den brief in ontvangst te kunnen
nemen, moest ik met mijn paspoort bewij
zen, dat ik de geadresseerde van den brief
was. Op grond van het feit nu, dat één der
voorletters van het adres niet overeenstem
de met die van het paspoort (KareiChar
les), weigerde de postbeambte den brief uit
te reiken. Eerst na lang over en weer pra
ten kon ik den brief toen in ontvangst
nemen.
Daar dergelijke en andere gevallen zich
in de praktijk meer kunnen voordoen, is het
niet van belang ontbloot de persoonsnamen
onvertaald in de paspoorten op te nemen.
Door het genoemde Verbond is reeds voor
eenige weken een adres gericht tot den Mi
nister van Buitenlandsche Zaken, om hier
in tegemoet te komen.
Eon Nederlandsche club
te Menton e. Er wordt ons medege
deeld, dat te Mentone op initiatief van de
heeren Lab an en Van Want een Nederland-
Bohe club is opgericht, aan welke een on
dersteuningsfonds voor voorbijtrekkende
.behoeftige Nederlanders zal worden verbon
den.
Ook ligt het in de bedoeling der oprich
ters don Nederlandschen handel met de Ri
viera te bevorderen, en zoo mogelijk te
komen tot oprichting eener Kamer van
Koophandel. Hbld.
Van binnen oranje. Een on
zer lezers te Brussel sprak naar hij zoo
vriendelijk is ons te schrijven dezer da
gen met een Engelschman over Nederland
en over Koningin Wilhelmina. De Brit- ge
bruikte toen een aardige uitdrukking ter
kenschetsing van onze dynastieke gevoelens.
Ze Luidde: „If you cut a Dutchman open,
you'll find he is Orange inside". (Wan
neer een Nederlander wordt opengesneden,
blijkt hij inwendig Oranjegetint te zijn).
Onzen zegsman en ons is die zegwijze
nieuw. Onzen lezers ook? N. Ct.
Gebrs. Penard. Naar de Avp.
verneemt, heeft het bestuur van het Kolo
niaal Museum te Haarlem een zilveren me
daille geschonken aan elk der gebroeders
E. P. en A. Penard, in verband met hun
ornithologische en folkloristische studiën in
Suriname.
De heeren Penard zijn geborem Surina-
mers, die op betrekkelijk jeugdigen leeftijd
Paramaribo hebben verlaten, om. in het
binnenland een zwervend leven te gaan lei
den te midden van de Indianenstammen, de
laatste overblijfsels van de oorspronkelijke
bewoners van Guyana. Na eenige jaren ge
lukte het hun ten slotte het vertrouwen te
winnen van de zeer schuwe Indianen en uit
den mond van de kraaimannen, (Indiaan-
sche priesters) een schat van legenden op te
teekenen, betreffende den ©eredienst en de
geschiedenis der Caraïben en andere stam
men.
Voor de studie van het zieleleven en de
beschaving dezer wilde stammen zijn de
studiën van de gebr. Penard van zeer veel
belang. Zij hebben deze gepubliceerd in
een drietal werken, nl. „Do Menscheneten-
de aanbidders der Zonneslang", „Het
Woord van den Indiaanschen Messias", en
,,Neo-Sophia, of de cirkelleer van tijd en
ruimte'
Zij hebben het voornemen ook nog een
uitgebreide encyclopaedie van het leven en
de geschiedenis der Suriiiaamsche Caraïben
in het licht te zenden, doch uit den aard
der zaak gaat de uitgave van zulk een werk
met groote financieel© lasten gepaard en is
het niet gemakkelijk er een uitgever voor te
vinden
Bovendien hebben de heeren Penard in
de oerwouden van het Surinaamsche bin
nenland een uitvoerige studie gemaakt van
het leven der vogels, waarvan de resulta
ten zijn neergelegd in een rijk geïllustreerd
werk, getiteld: „De vogels van Guyana".
Verbeuring van het
N o o r d z e e k a n a a 1. Tot moiardere
veiligheid voor de soheepvaart heeft men
thans op de nieuwe sluis te IJmuaden een
sein-inrichting opgesteld, door middel
waarvan men bijtijds de binnonkomeude of
ui'hgaande schepen kan laten weten, hoe
veel water op den drempel vam de sluis
.staat en met hoeveel dUepgang het schip
dus kan doonscbutten.
Hierdoor is men in staat bij dag den
diepgang te seinen met plaatijzeren cijfers
en bij nacht met- cijfers, gevormd door een
reeks gloeilampen.
De geheel© inrichting is zóó gemaakt,
dat men uit het wachtlokaal op de sluis het
toestel kan bedienen.
Een staaltje van prof.
Pel's bereidwilligheid. Uiit
Grouw wordt het volgend staaltje van prof.
Pel's bereidwilligheid aan de Leeuw. Cnt.
medegodeeild
Een Groninger schipper, varende in de
Graft tusschen de Kruiswaters en de Fol-
kertsloot, wordt gedwongen aan land te
gaan, om geneeskundige hulp te halen voor
zijn vrouw, die van plan is moeder te
worden.
In Wartena is geen hulp te krijgen en
deze moet van W-arga komen. De kortste
weg is door het land en wel een beetje ont-
d'aanzoo als mannen in die omstandigheden
dikwijls zijn, vraagt hij aan een schipper
van een groot© mooie motorboot, ddo diaar
in de nabijheid ligt, of men ook rechtuit
door het land naar Warga kan komen. De
schipper weet het niet, hij is hier alleen
bokend mot de waterwegen.
Een heer steekt zijn hoofd uit de kajuit
en vraagt wat er aan de hand is. De schip
per vertelt hem zijn moeilijke positie, waar
op de heer aanbiedt hem te helpen, welk
aanbod gretig wordt aangenomen.
Wanneer alles is afgeloopen, geeft de
dokter een verklaring af voor den burger
lijken stand, onderteekend met den naam
van prof. Pel. Vooraf reeds gaf de dokter,
op do vraag van den schipper hoeveel hij
hem schuldig was, te kennen, dat hiervoor
niet -betaald behoefde te worden.
Dubbel en ctwars tevreden kwam de man
later bij den burgerlijken stand te Grouw.
Hij had er ook nog minstens f 15 mee „ver
diend", zei hij op zijn Groningers.
Vac antiekamp van Volks
weerbaarheid. Den 26sten Juli kwa
men een 25-tal flinke jongens voor de voor
bereidende kampwerkzaamheden en op 29
Juli kwam "de rest, in het geheel ongeveer
200 jongelui.
Voor een psygoloog zou het zeker niet
onaardig geweest zijn om bij aankomst de
verschillende uitdrukkingen te bestudeeren
op de gezichten der gedurende den morgen
van den 29sten in het kamp aankomende
nieuwelingen, maar ééne algemeene uitdruk
king was bij allen aanwezigblijde ver
wachting.
Het zijn flinke kerels, die kamjjjongeus,
zij weten van aanpakken, want zij hebben
met bijzonder genoegen, zou ik geneigd
zijn te zeggen prachtig de eerste vuur
doop doorstaan va* de afgeloopen storm
achtige en regenachtige dagen. Als men hen
gadesloeg bij het opslaan der tenten, het
uitpakken der kampoenoodigdheden, het in
orde brengen van hun t-entstraat enz. enz.,
was het krek of het overal stormde en re
gende, behalve bij hen in het kamp. Zij
werkten en deden althans of er geen regen
en storm bestond.
De leiders zijn met hun jongens zeer in
genomen en het kamp belooft aan alle ver
wachtingen te beantwoorden.
Hoewel het den jongens blijkbaar niet
veel kan schelen, wenschen wij hen toch
mooie dagen en wat zonneschijn toe.
Groot© landbouwten
toonstelling te Eindhoven,
van de zesde afdeeling der Nbr. Maatschap
pij van Landbouw.
Op Maandag 6 September zal deze groote
tentoonstelling, waarvan Z. K. H. Prins
Hendrik der Nederlanden welwillend het
beschermheerschap heeft aanvaard, plechtig
geopend worden door Zijne Excellentie den
minister van Landbouw.
Intusschen zal reeds toegang geboden wor
den aau het publiek op Zondag 5 September,
wanneer op de terreinen der tentoonstelling
een groot Festival zal worden gehouden.
Inschrijvingen worden aangenomen uiter
lijk tot Maandag 16 Augustus a.s.
Deze tentoonstelling wordt gehouden met
krachtdadige medewerking der Nederland
sche Heidemaatschappij, het Staatsboschbe-
lieer, de afdeeling Noord-Brabant van de
V. P. N., de Vereeniging tot bevordering
der Bijenteelt, de gewestelijke afdeeling van
de Ned. Vereeniging voor Tuinbouw en
Plantkunde en. wekt ook op het gebied van
paarden-, rundvee-, varkens-, schapen-,
geiteuteelt enz. een© algemeen© belangstel
ling.
Op Woensdag 8 September groot con
cours hippique en springconcours, waarvoor
reeds talrijke toezeggingeu gedaan werden.
Vóór Maandag 30 Augustus moeten hier
voor de laatste inschrijvingen zijn ingeko
men.
Tentoonstelling te Nun-
speet. Op initiatief van de Vereeniging
voor Vreemdelingenverkeer „V. V. V.", t©
Nuns peet, zal aldaar op Woensdag 4 en
Donderdag 5 Augustus a.s. een tentoonstel
ling worden gehouden van bloemen, fruit en
groenten.
De inuziekvereenigingen „Harmonie",
van Harderwijk, en „Harmonie", van
Nunspcet, zullen bij die gelegenheid mu
ziekuitvoeringen geven.
Geen ringtramlijn voor
Roosendaal. Men meldt ons uit Roo
sendaal
Naar wij vernemen zijn door den heer
A. J. Krieger, ingenieur te Amersfoort, alle
pogingen gestaakt om deze plaats te voor
zien van een ringtramlijn, nu door den
raad dezer gemeente elke subsidie aan zijn
onderneming geweigerd is. (Tel
Vlieg proeven van Lefov-
b r e. Zaterdag maakt© het Haagsche pu-
bldeok naar „Groot- Persijn" een vergeef-
sdben tocht. Het woei zoo stormadhtig lievig,
dat de vliogprooven officieel moestén worden
afgelast.
Zondag had het aanvankelijk gunstige
weer eel publiek naar het vliegterrein ge
lokt.
Veel animo heerschte er reeds bij den in
gang. Men moest zelfts queue maken om er
in te komen.
Om vior uur begon het te regenen. Het
publiek was echter zoo talrijk, dat Lefèvbre
liet zielig vond, het zoo maar on verrichter-
zake ter uw te sturen. Vandaar, dat hij dan
ook maar besloot een poging te zuilen wagen.
De wind was thans N.N O. Dus kon niet
gestart worden van dezelfde rail als jl. Vrij
dag het geval was. Nu moest de luolrtschip-
per in geheel tegenovergestelde richting star
ten. Terwijl de werklieden flink arbeidden
aan de nieuw in orde te brengen rail, bileef
het regenen, doch vermeerderde tevens met
de minuut de belangstelling. Ondanks de
steeds neerplassende regen, die intusschen
het géheelo toestel wel met ruim 25 K.M.
verzwaard heeft, wil Lefèvbre het toch wa
gen. Om half acht gaat hij af. Hij gaat
niet zoo snel weg dan Vrijdag het geval was.
Er hapert iets aan het toestel. Nu richt hij
zic-h is oostelijke richting, gaat dan iets
hooger, om dan achter de boomen te ver
dwijnen. In die verte hoort men de motor
nog razen, tod'at, even-als Vrijdag jl. niets
meer gehoord wordt, en Lefèvbre niet meer
verschijnt.
Hij is gevallen. De machine ligt half in
het water. Het wordt donker, en Lefèvbre's
chauffeurs maken zich wederom gereed voor
een niet benijdenswaardagen tocht om de ma
chine naar haar bergplaats terug t© voeren.
Zoo eindigde de Zondagsclie vliegtocht.
Wanneer het niet waait of regent, zal he
den tegen 6 uur, Lefèvbre het weer eens
probeerei.Dinsdag wordt rust gehouden,
terwijl Woensdag wederom een tocht door de
lucht zal worden ondernomen.
Rijkskrankzinnigenge-
sticht. Het zal 1 Oct. 25 jaAr geleden
zijn, dat het Rijkskrankzinnigengesticht to
Medemblik werd geopend.
Nieuws in het Authropo-
morp hen huis in Artis. Artis heeft
dezer dagen een prachtig geschenk ontvan
gen van den heer Mr. H. A. Lorentz, lei
der der Nieuw-Guinea expeditie. Per s.s.
„Java" der Mij. „Nederland" werden nl.
twee Borneo-orang-oetans overgezonden voor
de Anthropomorphen afdeeling van het
nieuwe apenhuis. Het zijn jonge, terdege
ontwikkelde mannetjes, zeer verschillend
in voorkomen van de in Artis aanwezige
Borneo en Deli Orangs. Volgens de bekende
.onderzoekingen van Prof. Selenka over de
geographische vormen en de vergelijkende
ontwikkelingsgeschiedenis en schedelleer van
den Orang-oetan blijkt dat er verscheidene
rassen van plaatselijke vormen van dezen
merkwaardigen menschaap bestaan, door na
tuurlijke grenzen gescheiden. Voor dieren
van het laagland, als orangs zijn, niet in
staat gebergten of ook rivieren over te trek
ken., is een eiland als Borneo met zijn tal
rijke radiair© bergruggen en breed© stroo
men als 't ware verdeeld in afgesloten ge
bieden, die ieder hun plaatselijke diervor
men hebben en zuiver behouden.
Zoo ontdekte Prof. Selemka op Borneo 6,
op Sumatra 2 rassen van orang-oetans, al
le tamelijk van elkaar afwijkend. Bij som
mige rassen krijgen de volwassen mannetjes,
die den mensch in hoogte nagenoeg even
aren, in schouderbreedte belangrijk overtref
fen kunnen, een bijzonder afzichtelijk uiter
lijk. Ter weerszijden van den kop ontwik
kelen zich langs slapen en wangen lijsten,
die tot halfronde „wangkwabben" wor
den deze geven in vereeniging met den ge
zwollen keelzak, dienend ter versterking
van de brullende stem de boosaardige
diep liggende oogen en het geweldige gebit
het dier een monsterlijke en afschrikwek
kende physioncmie.
De door Mr. H. A. Lorentz geschonken
orang-oetans behooren ongetwijfeld tot een
dezer rassenhet begin van wangkwabben
is reeds als een lijst ter weerszijden va-n sla
pen en kaken te bemerken en het oudste
mannetje heeft al eon vrij luguber uiterlijk
gekregen
Kadja en Pod'jema zijn voor de prachtig
ingerichte Anthropomorphen afdeeling een
belangrijke aanwinst, en gevoelen zich er
blijkbaar wel op hun gemak. Ze hebben dan
ook de vochtig warme atmospheer en de ge
temperde zon van de Borneosche verwouden
zooveel mogelijk teruggevonden door de
achter de dierenverblijven gelegen kas met
palmen en varens. Thans telt de verzameling
menschapen vier orang-oetans, waaronder
drie van Borneo en een van Deli, een ko
misch lichtrood, langharig kereltje, bene
vens twee chimpanze's. Artis geeft zijn be
zoekers dus op dit gebied wel veel en be
langrijks te zien.
Een hert gevangen. Twee
werklieden in d© Friesche gemeente Do-
niawerstal meenden dat de geit van een
hunner te water was geraakt. Met een boot
je roeiden ze derwaarts om het dier te hel
pen, maar 't waseen jong hert, dat in
het bootje getrokken werd, maar ,spoodig
stierf. De arbeider® durfden niet van hot
vleescli eten.
Een grappig verhaal. Aan
het stembureau in de Van Markstraat te
's Gravenhage had dezer dagen het volgen
de grappige voorval plaat®.
Een koetsier, die een vrijzinnig huisbe
zoeker van den eenen tragen kiezer naar
den anderen reed, hoorde tot zijn niet ge
ringe verbazing roepen„Koetsier, naar
den beer L., v. Bylandtstraat."
Meteen klapte het portier dicht, en de
lachende koetsier reed vlug naar den heer
L. In do v. Bylandtstraat aangekomen,
sprong de huisbezoeker haastig het rijtuig
uit, keek voor hij aanschelde verwonderd
naar don schaterenden koetsier en vroeg
aan het meisje, dat opendeed:
„I® je pa thuis, meisje?"
„Neen, pa is niet thuis, maar zit op den
bok v.in uw rijtuig 1"
Nu begreep de huisbezoeker hoe het kwam
dat zijn koetsier zoo onbedaarlijk zat te
lachen. De huisbezoeker keek nu niet moer
verwonderd, maar lachte nog harder dan de
koetsier. De propagandist had spoedig zijn
koetsier bepraat en beiden reden lachend©
naar het stembureau terugde koetsier
blij, dat hij iemand gefopt had, de huisbe
zoeker blij, dat hij nu eens een vrijzinnig
kiezer niet thuis gevonden had. (Vad.)
D© grondwerker B-a cti©.
In een gisterenavond te Amsterdam gehou
den gecombineerde ledenvergadering, uitge
schreven door het Plaatselijk Arbeids-secre-
tariaat en de landelijke (hoe rustiek!) Fede
ratie van bouwvakarbeiders, werd oen motie
aaugenomen in zake de grondwerkers-actie.
In deze motie wordt o. m. gezegd: dat de
eischen der grondwerkers billijk mogen
worden genoemd en wordt sympathie uitge
sproken niet de motie, gesteld en aangeno
men door de grondwerkers in hunne ver
gadering van 15 Juli jl.
