Mr. H. S m een ge. Vrijdag was
het dertig jaar geleden dat de heer mr. H.
Smeenge, griffier bij het Gerechtshof te
Amsterdam, zijn loopbaan begon bij de rech
terlijke macht. Geheel in den geest van den
jubilaris is van dit feest geen openbare zaak
gemaakt. Wel ontving de jubilaris uit bin
nen- en buitenland tal van gelukwenschen
in velerle» vorm. Eeuige belangrijke data
uit bet leven van den heer Smeenge laten
wij volgen
Na op 27 Juni 1876 aan de universiteit te
Groningen te zijn gepromoveerd, werd do
heer Smeenge in 1879 onder 't ministerie-
Kappeyne benoemd tot griffier te Meppel
voor dien tijd was hij advocaat en beëedigd
klerk te Assen geweest. Bij de oprichting
der H. B. S. te Meppel in 1881 werd mr.
Smeenge aan deze instelling leeraar in de
Staathuishoudkunde en Statistiek, als zijn
de hiertoe bevoegd op grond van zijn pro
motie voor de nieuwe wet op het Hooger
Onderwijs. Tot 1900 is de heer Smeenge
daar leeraar gebleven. In 1890 werd hij
benoemd tot kantonrechter te Hoogeveen
onder het ministerschap van jhr. mr. Ruys
de Beerenbrouck tijdens het kabinet Mac-
kayte Meppel volgde hem toen op mr.
C. v. d. Zweep, thans raadsheer in het ge
rechtshof te Amsterdam. In 1900, onder het
ministerschap Gort v. d. Linden, werd hij
tot griffier bij het gerechtshof te Amsterdam
benoemd na het vertrek van mr. van Strijen,
die griffier werd bij den Hoogen Baad.
De heer Smeenge heeft zich ook op ander
terrein bewogen Op 5 April 1886 werd hij
wegenis bedanken van mr. L. Oldonhuis
Gratema gekozen tot lid van de Tweede Ka
mer voor het district Assen en was dus
ambtgenoot van den nog te Assen wonende
G. W. baron van der Feltz, thans lid van
den Raad van State. Later, toen Drente
drie kiesdistricten kreeg, werd hij tot Ka
merlid voor Meppel gekozen.
Mr. Smeenge i>s ook indertijd Lid geweest
van de commissie van voorbereiding inzake
het wetsontwerp van wijlen mr. A. F. H.
Hartog tot Herziening van eenige bepalin
gen van het wetboek van "burgerlijke rechts
vordering
Ruim zeventien jaar is dt jubilaris voor
zitter van de schippersorganisatie „Schutte-
vaer" en als zoodanig in verscheiden plaat
sen van ons land bekend. Hij heeft een
krachtigen stoot gegeven tot de in 1893 in
Drente opgerichte vereeniging tot bevorde
ring van het Ambachtsonderwijs, die zich
oorspronkelijk alleen onledig hield met do
opleiding van den toekomstigem ambachts
man in de werkplaats.
Mr. Smeenge is ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw, welke hij kreeg
tijdens het bezoek van de Koningin aan
Drente in 1895.
Hooger volksonderwijs.
Door de Nutscommissie voor onderwijs is
aan de departementen der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen en andere plaatselijke
•vereendgingen of comité's, welke het hoo
ger onderwijs buiten de universiteiten wen-
schen te bevorderen, wederom een circulaire
gericht, waarin gewezen wordt op liet nut
van het hooger volksonderwijs buiten de
universiteiten.
Waar uit de rapporten gebleken is, dat de
cursussen over 't algemeen zeer goed zijn
geslaagd, en van verschillende zijden do
wen sob is geuit, ook voor 1909-10 derge
lijke cursussen te org an is eer en, heeft die
Nutscommissie me; aandrang het verzoek
om medewerking gedaan.
Aan de circulaire .is toegevoegd een lijst
van hen, dié zich hebben bereid verklaard,
een cursus in hooger onderwijs buiten do
universiteit te leidlon.
Wet op het Arbeidscon
tract Op de jaarvergadering van den
R.-K. Metaalbewerkers'boind werd met alge-
meene stemmen de volgende motie aangeno
men
,,De afgevaardigden der afdeolingen van
den Netter 1R.-K. Metaalbewerkersbond in
vergadering bijeen in het St. Jozefs-gezellen-
huis te Amsterdam op Zondag 1 Augustus
1909,
kennis genomen hebbende van de ervaring
door nagenoeg alle afdeolingsbesturen on
dervonden, dat namelijk zoo goed als alle
patroons de goede bepalingen dor Wot op
het Arbeidscontract uitschakelen, ten na-
doele dor arbeiders en dit in strijd mot de
bedoeling der Wet.
spreekt als bare overtuiging uit, dat het
noodzakelijk is de bedoelde Wet zoo spoedig
mogelijk te herzien en moer van dwingend
recOit te maken
draagt, 'het Bondsbestuur op dezen eisoli
aan de r ogee ring kenbaar te maken
en gaat over fcdt 'de orde van den dag.
Op hot van 20 tot 22 Augustus Ie
Genève te houden Intern. Congres van han
dels- en kantoorbedienden, uitgaande van
de Federation Internationale des employe's,
gevestigd to Gent, zullen de Nedorl andischo
handels- en ka n toorbo d'i ouden ver begon wo o r -
diigd worden door de hoeren R. Winkel van
's Gravenhage en Jean II. O vink, van Am
sterdam, onderscheidenlijk voorzitter on
vice-voorzitter van den nationalen Bond van
hinndals- en kantoorbedienden „Mercurius."
Onder meer zal de wettelijke bescherm! n.g
dor handels- en kantoorbedienden aldaar een
punt van bespreking uitmaken.
Een Julian a-klok. Bij de
geboorte van Prhtses Juliana werd de klok
te Oude-Bil'Ozijl (Fr.), welke was bevestigd
in ee.i torentje op de sdliool, stuk geluid.
De Doopsgezinde gemeente in genoemd dorp,
die een toren laat bouwen, i-. nu door H. M.
de Koningin verrast met do schenking van
een torenklok, dio gegoten zal wonden to
Miidlwoldia (Oldamibt).
De klok zal bet volgende, door II. M. dto
Koningi zelf gekozen opschrift dragen
Do Juli ana-Klok. Geschenk van II. M.
de Koningin tor herinnering aan de geboorte
van II. K. H. prinses Juliana 30 April 1909.
V 1 i o g p r o e v e n te A m s t e r-
o a m. Do machine van Gaudart heeft
slechts één schroef, wanneer doze ophoudt
to draaien, daalt do areoplane mot een snel
heid van 1 8. Hot toestel is gebouwd
door.de Sociélé d'aviation La Moucttc.
Be machine lag sinds Donderdag in een
op het terrein opgeslagen tent, waarvan de
Fransc'he vlag woei.
Zaterdagmorgen in de vroegte werd een
proefvlucht gedaan, waarbij een hoogte werd
bereikt van 30 meter, doch de machine in
een sloot tereclbt kwam; de daarbij btoloo-
pen geringe schade werd hersteld, zoodat do
aeroplane op het aangegeven uur gereed was.
Er woei evenwel over het terrein een van
motregen vergezelde, vrij krachtige, vlage-
rige wind, welke naar men verwachtte tegen
den avond zou gaan liggen. VcoiTiopig werd
daarom de opstijging uitgesteld tot 5 of 6
uur. De opkomst van het publiek was uiterst
gering. Een paar honderd personen waren
aanwezig. Tot bet verleenen van assistentie
bij de opstijgingen, teneinde de po linie be
hulpzaam te zijn bij bet vrijhouden van het
terrein' warén militairen aanwezig.
Om vijf uur was de regen opgehouden en
de wind gaan liggen. Het .was Ibl ad stil, maar
er werd toen niet gevlogen, daar Gandart
'bezwaar 'had op te stijgen, wan neer de dijk
ac.liter 'het terrein, waarop vier- a vijfdui
zend nieuwsgierigen 'hadden plaats geno
men, niet ontruimd werd, uit hoofde van
het gevaar voor ongelukken bij mogelijk ne
derdalen vóór hij een voldoende hoogte had
bereikt.
De dijk, waarover de straatweg naar kie
men loopt, kon evenwel zonder ministeriec-le
toestemming niet worden afgesloten.
Aan een ander bezwaar van Gaudart en de
hem adviseerende vrienden was inmiddels
roods itegemoet gekomen, .en boer, eigenaar
van oen aangrenzend weiland, bad publiek
tot zijn terrein toegelaten voor een kwartje
per persoon. Deze menschen hinderden.
Men had den boer 's morgens trachten uit
teleao pen voor 180, maai' de transactie
was niet tot stand gekomen, omdat de voor
waarde was gesteld, dat dat bedrag slechts
zou worden uitbetaald, wanneer er inder
daad gevlogen werd. Deze moeilijkheid weid
thans ovenwei uit den weg geruimd en te
op 'het land aanwezige toeschouwers (een
paar honderd personen) werden gratis tot
lliet terrein van Üud-Roosenburgh toegelaten.
Tegen half zoven vroeg de aanwezige kolo
nel-plaatselijk commandant of 'er gevlogen
werd of niet, anders zouden de aanwezige
militairen inrukken. Geantwoord werd dat
zou worden gevlogen.
Gaudart ging het terrein opnemen en toen
hij zag, dat aan het einde van liet veld weer
een vlag uitwoei, zeide hij ,11 souffle en
core une veritable tempête".
Maar toch word na eenig heen en weer
praten besloten, dat hij het publiek zou te
vreden stellen.
De vliegmachine werd uit de remise ge
haald, de schroef werd in 'beweging gebracht
en tot tweemaal toe reed Gaudart het wei
land in de lengte over.
De eerste maal kwam hij met de wielen
ongeveer een halven meter van. den grond.
„Aan de eer was voldaan". Het publiek
keerde "huiswaarts met de boodschap, dat de
kaartjes ook voor Zondag geldig zouden zijn.
Eu aan den uitgang stonden reeds eenige
slimme opkoopers of zij het hadden kun
nen ruiken die de plaatsbewijzen voor de
helft van den oorspronkelijken prijs opna
men.
De dag van Zondag is een nog giroober
fiasco geweest. Ook thans weer veel meer
buiten- dan betalende leden, allen te aanren
echter een bewonderenswaardig geduld aan
den clag leggende, want eerst omstreeks half
zeven, begonnen do voorbereidende maatre-
gelegen voor het vliegen.
Wij lezen daarover in „de Courant"
Eindelijk, daar begon de groobe schroef
to werken
Aanvankelijk bewogen zich die schroefbla
den traag om hun as, doch dan kwam er
plotseling schot, engeluid in.
Met. razende vaart draaiden ze in heb
rond, de alluminiurnschioepen, die het ap
paraat met zijn bestuurder straks in wei
nige seconden als den nieuwsteu veroveraar
in 't. luchtruim zouden voortbewogen. Ze
draaiden mei duizelingwekkende vaart; 1"
infanteristen aan weerskanten van het ijl
gebouwde apparaat opgesteld, hadden alle
krachten in te spannen om te voorkomen,
dat hot zich voor liet einde der bepi'oovïug
van den motor van zijn plaats bewoog; de
omstanders grepen naar hun hoed, van
wege den sterken luchtstroom, dien do
sohroef veroorzaakte; het pulbliek op clq
tribunes en achter de afsluithekken verhief
zich van zijne zitplaatsen; kortom, de sla--
perige stemming was door de geraasmaken
de motor en schroefbladen plotseling als weg
gevaagd en vol blijde verwachting zagen wij,
en mot ons duizenden, dto lang verbeide
vluohit tegemoet. Doch bet was aanvanke
lijk slechts oen beproeving van den o-
tor en van opstijgen kwam 'niets. Geen een
timeter kwamen de, van luchbbandtotu voor
ziene wielen, waarop de aeroplane zich aan
vankelijk voortbeweegt, van hun plaats, en
toen de motor werd stopgezet, hadden wij
niet anders te bewonderen coliad dan de
kracht er. liet geraas der machinerie. Nxg
ebtelijüo minuten werd ons geduld op de
proof gesteld, toen eindelijk die motor ton
tweede male op gang" werd gebracht. Ouzo
achterdocht omtrent idle ernstige voorne
mens van den aviateur week spoedig, toen
wij hem een vleugelslagbeweging met belde
armen zagen maken, als toeken voor do
manschappen, (lie de machine in bedwanjr j
hielden, om Los te laten. Em daar ging het, I
met oen automobielvaart over hot groene
voetbalveld. Statig stoof het breedigewiekte j
apparaat naar voren geen zucbtigo wind hin- j
derde het in zijn vaart, of oefeudie invloed
uit op zijne richting, de tengere gestalte van
Gaudart leek oncler die breede wieken nog
onbeduidender, steeds snolier draaiden do
wielen, tot .do opgetogen toeschouwers de
aeroplane aan het einde van het achter hot
voetbalveld gelegen crickebberrein, omhoog
meenden te zien gaan.
Het was echter eene kleine manoeuvre om
behouden over die brug te komen, die daar
ter plaatse over oen breedie sloot is ge
bouwd. Niet ver achter deze sloot raakten de
wielen dton began en grond e n stopte do mo
tor. Van opstijgen geen sprake.
De toeschouwers, ten detele bevriedligd,
meenden in dezen eersten rit een proefneming
te moeten zien en verwachtten, bogrij pe-l-ij -
k er wijs, binnen enkele minuten de worke-
lijke vlucht te zullen aanschouwen. Het
duurde echter heel wat minuten voor de
aeroplane op eigen kracht naar het punt van
vertrek teruggebracht was, en nog langer
duurde het voor de luchtscbipper aanstalten
maakte bot een nieuwe proef. Ook dtoze mis
lukte en bijna op hetzelfde punt in het ach
terterrein, werd de machine ten tweodien
male stop gezet. Bij onze informatie omtrent
de redenen van oen ern. ander, deelde do di
recteur der „La Moquette' ons miedie, dat
de heer Gaudart bevreesd was op te stijgen
aangezien zich in de naastgelegen landerijen
te voel publiek bevond. Uit hoofde van het
gevaar, verbonden aan eene plotselinge neer
daling te midden van deze menschen massa»
weigerde hij eon derde poging te wagon,
voor bedoeld publiek verwijderd was. Met
veel moeite en goodie woorden gelukte heb
ons en eenige collega's ruimte te maken.
Het begon intusschen al aardig laat en
donker te worden. Niötbegenstaandlo dew
heer Gandart nu alle lust scheen te onunrto-
keti, dien motor nogmaals op gang te bren
gen, moest hij ten slofte gevolg geven aan
den op hem uitgeoofeinden drang en om 5
minuten over. achten grepen weer ettelijke
militairen naar de houten spanten van het
apparaat, draaiden de schroefbladen opnieuw
in duizelingwekkende vaart in het rond en
stoof dè Voisin-machine ten dier den mal© net
terrein op, om te derden male eenige hon
derden male eenigé honderden meters ver
der stop te worden gezet.
Wij hebben ons niet de moeite getroost 10
gaan inform ©eren, wat nu weer de aanlei
ding was van de mislukte poging. Het pu
bliek scheen er evenals wij genoeg van te
kobben en zocht dn de duistevirs van het
Oud - R o os en b u rgsch e geboomte oen goed
heenkomen naar de stad, waar velen zich to
goed zullen bobben moeten doen aan een
kond geworden middagmaal.
Hot resultaat van den tweeden dag gaf
ons alle aanleiding, aan het begin van ons
verslag te getuigen van oen geweldig vlie
gerij-fiasco*'.
II o o i g o b r o k. Als een bewijs,
dat er gebrek aan hooi te duchten is in de
provincie Friesland, diene dat Vrijdag te
Harlingcn met het stoomschip „Prof. Buys"
van Hull, oen (partij Engelscih hooi werd aan
gevoerd.
De staking dor Amster
dam s c h o grondwerkers. In den
'toestand was Zaterdag nog geen verandering
gekomen. Zondagochtend heeft, vanwege
heit P. A. S., de eerste uitlceering aan de
stakers plaats.
De twaalf losse arbeiders van de H. IJ.
S. M., die eenige dagen geleden ontslagen
warden in verband met een conflict dat zich
voordeed aan de Westelijke Viaduct, zijn,
naar van werkliodenzijde wordt medege
deoid, weer in dienst genomen.
Tengevolge van de staking zijn een vijf
tigtal beiers en tal van opperlieden en met
selaars zonder werk. Binnenkort zullon ook
een aantal timmerlieden door do staking op
straat komen te staan.
Brandstichting. De Hooge
Raad heeft verworpen hi t oas&atri ebe.ro op
van J. van E., metselaar te Ede, door het
hof te Arnhem veroordeeld tot 2 jaar en 6
maanden gevangenisstraf wegens opzettelijke
brandstichting om den verzekeraar te bena
deel en en twee misdrijven van diefstal.
D c z a a k-H amburg. Voor den
Hoogen Ra.d werd Zaterdag geconcludeerd
bot verwerping van (liet cassatieberoep van
■den Hangsc'hen tandmeester Hamburg tegen
diens veroordeeling in zake het bekend©
zedenmisdrijf.
De voortvluchtige kas
sier. De kassier van de Coöperatieve win-
kelvereeniging, vroeger van Eigen Hulp te
's Giavenhage A. JH. II., heeft zich met
medeneming van oen gedeelte der hem toe
vertrouwd© gelden verwijderd. De schade
wordt gedeeltelijk door borgtocht gedekt.
Een kwartjesvinder. Een
Duilsch student te Rotterdam zou Vrijdag
middag met de Batavierboot uit de Boomp
jes te Rotterdam naar Londen vertrekken.
Hij studeert in Engeland. Na zijn bagage
aan boord gebracht te hebben, ging hij nog
eens r-n den wal en werd, door de Boomp
jes van delend e, aangesproken door twee als
heeren gekleed© personen, met wie hij al
pratende de stad inliep. Die heeren brach
ten em in een café, waar weet de student
niet, en haalden hem over tot kaartspel.
Men ging aan het harten-azen en de stu
dent was in een ommezien 340 mark kwijt.
Do kwartjesvinders poetsten de plaat en
hun slachtoffer, heeft, zonder een cent van
het geld terug te zien, zijn reis moeten ver
volgen.
Een k 1 o p j a c h t. In de be
am clhte Zandstraat te Rotlerd'am, wend Vrij
dagavond door de politie een klopjacht ge
houden, ten einde de arrestatie te bewerk
stelligen van een paar beruchte vechtersba
zen, verdacht van medeplichtigheid aan een
mishandeling van twee agenten, welke Don-
de: dagavond -had plaats gehad, en die Vrij
dagavond een paar vrouwen, welke 3ver
om trent verklaringen hadden afgelegd, had
den mishandeld. Wegens hot opdringen van
hot publiek moest herhaaldelijk gechargeerd
worden.
Gearresteerd werden N. M. B., bijge
naamd Rooie Klaas, en M. B., die de vorige
week uit hot luids van bewaring te Gronin
gen, waar hij wegens zakkenrollerij gevan
gen zat, wegens gebrek aan- bewijs ontsla
gen we ï-d.
—Aan brandwonden over
leden. Te Coovorden lmd liet 2-jarig zoon
tje van den koperslager M. Woensdag het
ongeluk in een pot met kokende biotctti to
vallen. Vrijdagmorgen i:s ihet kind in het
ziekenhuis reeds overleden.
Verdronken. Vrijdagmorgen
waren te Purmerend twee jongetjes van on
geveer 8 en 12 jaar, waarvan de oudste een
logeetje uit Amsterdam was, aan 't vischjès
vangen hij de fabriok Ilollaivdia. Toen ze
het eerst© visohje machtig geworden waren,
ging de jongste met spoed naar huis, om
't zijn ouders te vcrtooncn. Inmiddels was
de oudste verdronken, waarschijnlijk door
uitglijden aan den kant.
Ketelontploffing op do
„Zaanstroom". Men meldt on9 uit
Nieuwediep, d.d. 15 Aug.
Volgens ontvangen bericht, heeft Hr Ms.
stoomschocner „Zeehond" in de Noordzee
drijvende aangetroffen het stoomschip
„Zaanstroom", aan boord waarvan een ketel
ongeluk moet hebben plaats gehad, waar
door een man gedood en een gewond wjrd.
De „Zaanstroom" wordt door de „Zeehond'"
naar IJmuiden gesleept, waar zij hedennrd-
dag ongeveer drie uur binnen verwacht
worden.
Nader vernemen wij, dat het tweede
slachtoffer, tengevolge van dto verkregen
■kwetsuren, overleden is.
De beide slachtoffers zijn de machinist
Jacobus Traaubcrg en do stoker NoLbertus
de Kort.
De „Zaanstroom", het stoomschip, waar
van in bovenstaande berichten sprake is, be
hoort aan de Hollandsche Stoombootmaat
schappij en was eergisteren vertrokken naar
Hull met stukgoederen en ook enkele pas
sagiers aan boord. Het ongeluk vond gis
terochtend ongeveer 6 uur plaats, toen het
schip pl.m. 40 mijlen in zee was. Door een
onbekende oorzaak zette de ketel plotseling
uit, waardoor water en stoom zich in het
vuur uitstortten en de machinist en stoker
als het ware overgoten werden met een
stroom van vuur en zengend heeten stoom
en op jammerlijke wijze om het leven kwa
men.
Natuurlijk verloor het schip dadelijk zijn
beweegkracht, zoodat het volkomen onbe
stuurbaar ronddreef. Gelukkig echter was al
spoedig het oorlogsscheepje „De Zeehond"
in de nabijheid, en zoodra het den hulpbe
hoevenden toestand var de „Zaanstroom"
vernam, kwam heb deze te hulp en sleepte
haar naar IJmuiden. Inmiddels had men van
„De Zeehond" een draadloos telegram naar
Scheveningen gezonden en van daar had men
naar IJmuiden geseind. Aan de pier van
IJmuiden werd de taak van „De Zeehond"
daarom overgenomen door do sleepboot
„Admiraal de Ruyter", welke de „Zaan
stroom" binnenbracht, waarna deze door
twee sleephooten van de firma Gebr. Goed
koop naar Amsterdam werd gesleept.
Toen het schip daar gisterenavond om
streeks 10 uur aan den steiger van de loods
A der Hollandsch© Stoombootmaatschappij
aankwam, werd het reeds door een aantal
menschen opgewacht, onder wie enkele naas
te familieleden 'der slachtoffers, die reeds op
de hoogte waren gebracht. Dat schokkende
tooneelen voorkwamen, toen zij de vreese-
lijk verminkte lijken der ongelukkigen za
gen, behoeft wel geen -betoog.
Het voornemen was, het stoffelijk over
schot der omgekomenen reeds in den afge-
loopen nacht naar de begraafplaats over te
brengen.
De materieele schade is, naar men ons
mededeelde, niet heol groot geweest.
(De Courant).
Paard gedood. Vrijdag viel
te Amsterdam in de Utrechtschestraat bij
de Prinsengracht, hij het afrijden der brug,
een voor een steenkolenwagen gespannen
paard. Het dier geraakte onder een juist
naderenden tramwagen van lijn 11, met het
noodlottig gevolg, dat het een diepe wond
in den hals beliep, waaraan het na enkele
minuten ten gevolge van bloedverlies stierf.
Ontsporing. De sneltrein, diie
9 u. 40 n.m. van Rottendam D. P. naar
Amsterdam vertrekt, is gisterenavond tus-
sclhen Rottend aanMaas en Capelle ont-
spooixl, waardoor de lijn versperd raakte.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Geschiedenis van Alcohol en van
een Geisha.
(Uit een correspondentie van Si Anoe
in het Hbld.)
In het garnizoen Sigli dan was een rijwiel
hersteller, Quelhorst genaamd, een nog
jonge man van zeer net en intelligent uiter
lijk. Behalve dat hij in dienst alles vrij had.
beschikte hij nog over een aardig inkomen
van f 0.90 soldij on f 0.34 werkgeld per
dag, maar verdiende veel geld! met het her
stellen van fietsen in vrijen arbeid en me'
den verkoop van rijwielbenoodigdheden.
Als zoo'n man goecl had opgepast en zijn
ruim inkomeni had1 bespaard, dan zou hij
na afloop van zijn verband met een kapi
taaltje en zijn pensioen naar Holland heb
ben kunnen gaan en zou daar in zijn vak
een uitstekend bestaan hebben gevonden.
Maar de -drankduivel kreeg hem te pak
ken en een mooi Japan ach snuitje deed de
rest.
Hij kwam in kennis met een der lieve
bewoonsters van een Japansch theehuis, en
deze madame ClirysantKem© palmde lvem zoo
in, dat hij niet alleen al zijn geld aan haar
besteedde, maar in minder dan geen. tijd
ï'ec'hts en links in de schulden zat.
Op zekeren avond ging hij met een col
lega militair rijwielhersteller, een Oostenrij
ker, Plaschek genaamd, naar de cantiue,
waar eenige flcsschen zwart hier werden ver
schalkt toen was mejuffrouw O'IIanna het
doel van den tocht en in gezelschap vau
het steeds glimlachende eau lieve buigingjes
makende kind uit het land dtor kersenbloe
sems nuttigden onze landsverdedigers nog 8
flesschen Bockbier em 2 flesscheu port.
Waar zooveel wijni in den man was, ge
raakte de wijsheid nieb in de kan, maar ge
heel zoekna liet verlaten van het zooge
naamde theehuis, waar men van alles drinkt,
behalve juist thee, waren Quelhorst's laatste
centjes verdwenen, zijn denkvermogen ge
heel in de war en niet wetende hoe uit die
schulden te komen, besloot hij naar Benang
té des er toe re n. Vriend Plaschek, type van,
een domimen Michel, vond -dat plan janz
fames, maar wist niet waar Penamg lag;
nadat zijn makker hem met wat krabbels
op een papier de situatie van Atjoh's noord
kust en do Straits had getoekend, een schets
die na gebruik van zooveel alcohol ©enigs
zins aan duidelijkheid te wenschen liet, be
sloot hij de reis mede te aanvaarden.
Met oen voorraad' brood en) eieren., en met
medeneming van karabijn, revolver em kle
wang wisten zij in de duisternis door dto
ij zei-draadversperring te kruipen en buiten
het kampement te komen. Den 'bocht over
den Oceaan zouden zij met de havensloep
doende touwen, waarmede deze gemeerd
lag, werden doorgesneden, en zoo kozen de
deserteurs het ruime sop. Zij hadden echter
niet de minste aanleiding om opgewekt tel
zingenhoera het zeemansleven, want htoü
dobberen in een bootje op dto door den zwa-
ren moesson opgezwiepte baren is geeni
grapje.
Een lag al dadelijk -door zeeziekte als lijk
op den bodem van de sloep en de andere,
die in zijn Heimat nimmer met do zee had
kennis gemaakt, trachtte zoo goed' en zoo
kwaad als heb ging te sturen.
Bij het aanbreken van den dag, toen zij
het dolzinnige van hun plan 'konden inzien
en de alcohol uitgewerkt had', besloten zij'
van de re'is naar Penang af te zien en. stuur
den zij maar weer op Atjeh's kust aan. De
bevolking van de kampong, waar zij land
den, droegen, zij op de sloop naar Sigli te
rug te. brengen, terwijl' zij zelf te voet daar
heen' op weg trokken van heb varen hadden
zij genoeg. Na nog een nacht van onrust em
gevaar in een boom te hebben doorgebracht,
'kwamen zij weer in huw garnizoen terug,
waar ze onmiddellijk in. arrest werden go-
steld.
De krijgsraad veroordeeld Quelhorst, de
aanlegger, tot één jaar gevangenis, ew
Plaschek tot zes maanden.
Het was hier zooals bijna altijd, hot -geval
is, wanneer Europeesehe militairen voor den
krijgsraad te recht staan, dat de alcohol oor
zaak of aanleiding is; liet is treurig als mew
ziet hoeveel levens mislukken of verwoest
worden door dien ellendigen drank.
Erkend moet worden, dat de Europeesehe
mindere militairen hier betrekkelijk weinig
afleiding hebben en, daardoor allicht tob
drankgebruik en verder tot drankmisbruik
komenmaar menigeen, die niet aan een
borrel den-let, wordt in de militaire cantibes
tot drinken gebracht; deze hebben al heel'
wat op hun -geweten.
Wel tracht men in de behoefte aan een©
rustige omgeving en tot onschadelijke ont
spanning te voorzien door de oprichting van
militaire tehuizen, maar deze inrichtingen
zijn^ ongelukkigerwijze bijna alle „Christe
lijk en onze militairen zijn daarvan, nu een
maal niet gediend.
Het Christelijk Militair Tehuis, dat eene
subsidie vau het Rijk krijgt van f 1200
s jaars, wordt zeer matig bezocht, -de zalow
zijn als regel leeg.
School- en Kerknieuws.
Rijksbijdrage en minimum
jaar w e d d e n lager o n d e r w ij s.
De minister van Binnenlandsdhc Zaken heeft
naar de X. R. Ct. meldt, tot de Gedeputeerde
Staten dor onderscheidene provinciën het vol
gend sohrijven geriqht:
Ingevolge het -bepaalde bij het 2de lid van art.
2G der lager-onderwyswet ontstaat de aanspraak
op verihooging der jaarwedde der onderwijzers:
a. wegens diensttijd, met den eersten dag der
maand, ^volgend© op die, waarin een dienst van
5, 10, 15 en. 20 jaren i.s volbrachtb. wegens het
bezit der akte van hóofdonderwijzer, voor onder
wijzers die bij hun benoeming niet in het bezit
zijn van genoemde akte, met den eersten dag der
maand, volgende op die, waarin bedoelde onder
wijzers die akte verkrijgen.
Do vraag is gerezen niet ingang van welken
datum do verhoogde bijdrage ex. art. 48 der wet
kan worden berekend ingeval een onderwijzer is
aangesteld met ingang van den eersten dag
eener maand, zoomede wanneer hij op den eer
sten dag eener maand de hoofdakte behaalde.
Hoen-el een letterlijke toepassing van deze be
palingen. althans van dio sub b. genoemd, in.
zoodanige gevallen er toe leiden om de verhoogde
bijdrage eerst met ingang van de volgende
maand te berekenenbesitaat er e-ohtor ook
ruimte voor een andere ineening, n.l. om alsdan
de verhoogde bijdrage te berekenen met dag
rekening van de infunctietreding of van het ver
krijgen van de akte van bekwaamheid als lioofd-
onde-rwijzer.
Teneinde een uniforme toepassing te bevorde
ren, heb ik de eer u mede te doelen, dat in ge
vallen als bovenbedoeld do verhoogde bijdrage
ex. art.. 48 der wet, om billijkheidsredenen in
rekening kan worden gebracht vanaf den eersten
dag der maand, waarin een onderwijzer in een
der genoemde gevallen komt te verkeeren, mits
aan den onderwijzer de verhoogde wedde vanaf
dien dag wordt uitbetaald, hetzij door het ge
meentebestuur, hetzij door het bestuur eener
bijzondere .school.
Examens hoo f d a k te.
Haarlem, 13 en 14 Aug. Geëxamineerd 13
mannelijke oandidnten. Geslaagd de heeren: A.
A. Berends on A. M. J. Lourysen, te 's-Graven,
hage; J. F. van Hes. to Leiden; K. II. Huik
stra, to LeidenJ. G. A. van der Haar, to Sche
veningen A. Poot, te Delft.
Leeuwarden, 14 Aug. Geëxamineerd 14
mannelijke Candida ten. Geslaagd do heeren: G.
Visser, to Enltihirizen L. de Vries, to Eestrum
M. Boumn, to Den Helder; .1. Boelkens. te Tor-
nvuntorzijlP. van der Wcrff, to DokkumJ.
VViopkema, to OostwoldG, Wiersma, Ie •Dok
kum; H C. Wildeman, te UithuizerpolderA.
Zei Is tra, te War ga.
Arnhem, 13 en 14 Aug. Geëxamineerd 14
vrouwelijke candid a tenGeslaagd de dames: P.
1. L. Lnu-mans, HeythuysenM. A. Vinkenliorg,
DototaneliomM. 1. H. Bongaarts, Roermond
A. G. A. A. H. J. Müllonmeister Posterho.lt;
C. M. Mor-ra, Aarlandsveon E. Zigtonia, Vors-
sel; 11. R. ton Dam, Harderwijk; E. Dufour,
Borliiatim; Tb. V. A.M. van Rijtokevorsol,
's-HertogonboschH. G. Wen ink, Apeldoorn,
on C A. Sixma, Amsterdam.
Breda, 13 en 14 Aug. Geëxamineerd 15
oandiiikiten. Geslaagd do hoeren: J. H. M. Lom,
te Katwijk a/d. Rijn; H. H. Claassens, te Zee
land; A J. van dor Horst, to Breda; J. Ktoosc,
te HilversumC. Kriesels, to Bergen op Zoom;
J. M, Pondera, to Sittar-d.
'S-G raven hage* 1-4 Augustus.
Examens Engelseh, M. O., akto A, 14 Aug.
voormiddag. Geëxamineerd 2 candid-aten. Ge
slaagd mejuffrouw A. M. Siedemburg, van Apel
doorn.
's-G raven-hoge', 14 Augustus.
Examen Boekhouden, M, O. Geëxamineerd i
candiid'atoiv. Teruggetrokken 5. Geslaagd do hee
ren: J. J. van den Heuvel, Schiedam, en A.
Ant>heunmi$seOost- en West-Souburg; beiden
voor huisakte.
Examens üngelsch, M. akte A, II Aug.
nam. Geëxamineerd 2 candidal en. Geslaagd de
heeren: G. W. J. Hofman, Baarn, en M. Jonker,
A msterdani
Examens Engelsen, L. O. Geëxamineerd 16
eandidaten. Geslaagd de dames: W. Sobijfsma,
Hoorn; M. J. Meijer, Zwolle, en J. J. JJ.
PiJon, Amsterdam; do heeren: S. Burghoorn.
Rotterdam; G. 0. Car pay, ErapelS. S. Hoos-
ma, Zaandam; J. A. IIoppenbrouwers, Eindho
venA. Risseouw, Punmereiul; J. J Klimibie,
Haarlem11. Zwart, Sleeuwijk G. v. Walbeek,
's-Gravenhage.
