Uit den omtrek.
Edel wild. In de aan elkander
grenzende gemeenten liet Bildt en. Barra-
deel vertoont ziel) sedert eeniigen tijd een
hert, dlalt aan de aldaar te velde sitaamde ge
wassen groote schade aanricht. Vanwaar het
(her in deze weinig boschrijke stroken is ge
komen, weet men niet. Pogingen om het
meester te worden, mochten niet baten, liet
dier was steeds vlugger dan zijn vervolgers.
Thans is door den Commissaris der Ko
ningin .aam een flinken schut/ter in die ge
meente i.et Bild't machtiging verleend, om
het hert te schieten.
De grondwerkersstaking
te Amsterdam. Vrijdagmiddag zijn uit
Dreumelen (in Gelderland) tien arheidswilli-
gen te Amsterdam, aangekomen met het
doel om aan de IJ'kade grondwerk te ver
richten bij den onderaannemer L. Volker
op het werk van de firma Tijssen en Van
Doorn
Vrijdag had een conferentie plaats tus-
schen den heer Hettinga Tromp, hoofdcom
mies van het Arbeidsbureau van Publieke
Werken te Amsterdam, on eenige bestuurs
leden van de federatie der grondwerkers.
Deze conferentie betrof het werk aan de
Zuidergasfabriek. Daar ligt de put van den
aannemer Cool wijk im staking.
De heer Hettinga Tromp meende, dat dit
werk niet in de staking betrokken kon wor
den, aangezien het ligt onder Ouder-Amstel
en dus buiten Amsterdam. De arbeiders
daarentegen waren van meening, dat dit
werk wel onder de staking behoort, omdat
het door een Amsterdamschen patroon wordt
uitgevoerd, niet onder de besteksbepalin-
geu valt en uitbesteed is aan den heer Cool-
wijk door de gemeente Amsterdam.
Drie onderofficieren ge
vlucht. In den nacht van Donderdag op
Vrijdag, toen de bataljons van het 2e re-
giiment gévechtsoefeningen hielden in de
om.treken van Haaren en Helvoirt, zijn de
fouriers Piikema en Simons en de sergeant
Van Haarea uit de Jaoobskazerne te 's Her
togenbosch oivti vlucht, na vooraf met de po
litie slaags te zijn geweest. Bi] thuiskomst
der troepen misten Vrijdagmiddag een offi
cier en twee cadetten, hun rijwiel, die door
de ontvluchten zijn medegenomen. Ver
moedelijk zullen zij dienst nemen bij heb
Vreemdenlegioen van den Franschen Congo,
waar Pikema vroeger reeds bij dicnkle. De
politie doet ijverig opsporing. Tot dusver
echter zonder eonag gevolg.
Inbraak. Vrijdagnacht hebben
inbrekers een bezoek gebracht aan hot kan
toorgebouw, gevestigd in de fabriek en
werkplaats der firma Gonnerman en Co.
aan de Friesche Varkenmarkt te Haarlem.
Men heeft zich door overklimming van
een hek, door middel van een ladder en door
uitsnijding van een ruit den "toegang tot de
kantoorlokalen verschaft. Uit een gesloten
lade, welke men heeft opengebroken, is ee-n
bedrag van 188.58 em uit een. ongesloten
idem een van 0.82^ ontvreemd.
Van diief of dieven geen spoor
Drie menschen gedood.
Omtrent het ongeluk, dat Vrijdag onder
Malden lueeft plaats gehad, meldit ,,De Gel
derlander"
De heide landbouwers A. Hulsman en Th.
Jansen, van diein Hemmensohen molen, met
een knechtje, reden mot kar en paard den
groote® weg op in de richting Plasmoleh,
en van den tegenovergestelden kant kwam
de autobus van de lijn NijmegenGennep
aan'tuffen. Waarschijnlijk kwam door hot
steigeren van het paard de kar in botsing
met dien, autowagen, die mot geweld tegen
de kar opreed. De landbouwers H. en J.
en de knecht smakten door de hevige aan
rijding van hun kar en kwamen onder de
auto terecht. De drie on gelukkigen wer
den zwaar gewond onder de auto wegge
haald en gaven slechts weinig teekens van
leven. Weldra zijn dan ook alle drie aan
huil wonden bezwiekeni. Een der slachtof
fers was bijna geheel onherkenbaar. De
schuld van bet ongeval moet worden gezocht
im het te groot vertrouwen, dat een dor
overreden mannen stelde in zijn paard, dat,
naar hij meende, voor de auto niet bang
was. De kromming van den weg, waar hot
treurig ongeluk plaats had, belemmert niet
zoover liet gezicht, dat men een voertuig
op verren, afstand miefc kan zien aankomen.
Eer. ooggetuige berichtte aan hét blad,
dat. die schuld geheel aan den voerman lag.
De chauffeur waarschuwde en matigde zijn
gang. Het paard werd echter schichtig en
sprong achteruit, zoodat de wagen tegen
de autobus aankwam en de inzittenden er
of geslingerd werd'en: Alle drie kwamen ze
op één plek terecht, zoodat ze door één
wiel overreden zijn. Het ongeluk speelde
zich in een minimum van tijd af.
Van de kar waren i.n het wiel, dat tegen
de autobus aankwam, alle spaken ver
nield van de autobus zelf was een wiel
beschadigd
Gelijktijdig reed aan den andoren kant
van den weg een rijtuig, dioch de koetsier
hiervan reed aan den kant van dein weg.
De lijken der drie verongelukte personen
zijn met de autobus van de plaats des on-
heils vervoerd naar Heunven, onder geleide
van den kapitein der marechaussee Mos.
Fotografische opnamen ter plaatse zijn ten
behoeve der justitie gedaan.
De vergifti ging te Botter
dam. De 6-jarigo Jacobus Korteland, die
in het Ziekenhuis verpleegd wordt, maakte
liet Zaterdag naar omstandigheden vrij wel.
De lijken van de vier overleden zusjes
van dezen knaap zijn Zaterdagmorgen in
tegenwoordigheid van den rechter-commis
saris nir. L. E. Visser in het Ziekenhuis
gerechtelijk gescliouwd.
Steeds worden nog doosjes met liet snoep
goed in beslag genomenDit snoepgoed was
op zijn gebied iets nieuws, on was eerst do
vorige week in kisten te Rotterdam aange
komen voor de grossiers, door wier tus-
schenkomsl bot in handen van kleine win
keliers cm houders of houdsters van snoep-
tafels kwam.
Naar wij vernemen bedraagt hot aantal
van deze doosjes mot snoepgoed, dat uit
's Hertogenbosch zijn weg door liet geheel©
land vond, im totaal 90,000.
Van meer ziektegevallen ten gevolge van
het gobruik van dit snoepgoed is niet ver
nomen. N. R. Ct.
Te Breda zijn een paar duizend groene
poets go eddoosj es in beslag genomen, even
eens bestemd om met suikergoed gevuld
verkocht te wordenGelukkig hebben zich
in die gemeente nog geen vergiftigingsge-
vallen voorgedaan, niettegenstaande er reeds
2 a 3000 doosjes verkoclrt. zijn.
Een kaaimuur ingestort.
Zaterdagmiddag 2 uur werd op het^ terrein
van het Blauwlioedenveem aan die Rijnhaven
Noordzijde te Rotterdam eenige werking be
speurd in de kaaimuur. Te half drie stortte
deze mot groot geweld plotseling over een
uitgestrektheid van 70 meter ter breedte van
5 meter in. Een lading boomstammen ging
mede te water, en eenige schuiten in de na
bijheid kregen averij. Een, groote hefkraan
op de kade dreigde om te vallen., 'dioch deze
wist men te redden. De schade kan op
30,000 begroot worden
Brand. Zaterdagnacht, te ruim één
uur, ontstond door onbekende oorzaak een
felle uil slaande brand in het atelier van het-
kleedermagazijn ,,de Faam", Vischmarkt, te
Leiden. Te tien uur waren de werklieden
vertrokken en te twaalf uur inspecteerde de
chef, de heer B., het magazijn nog, zonder
iets te ontdekken.
De agent van de wacht in het politiebu
reau, dat vlak achter het magazijn ligt, ont
dekte ,den brand onmiddellijk en maakte
alarm, waarop de politie spoedig water gaf.
Tien minuten later kwamen ide stoomspuit
en de spuit der weesburgers, waarmede men
de vlammen tot 't atelier wist te beperken.
Verzekering dekt de schade. Gelukkig,
dat de brand in den aanvang werd gesmoord,
anders was hij voor het stadhuis, dat er aan
grenst, ook gevaarlijk geworden.
Vereinsmeierei. Vereendgin-
gen rijzen als paddestoelen, uit den. grond.
En altijd zijn er -lieflheibbers te vinden die
willen meedoen. Vooral een bestuur is gauw
voltallig, want men vindt het een heele eer
voorzatter, secretaris of penningmeester van
die-en-d'ie vereeniging te zijn.
Klaas, een grove Roiferdamsdhe bootwer
ker, wilde ook een veneehdginig op touw zot
ten. In een café werd er o'ver gesproken en
velen waren hot mot Klaas eens.
De vereenagdnig wend opgericht met een
kle;n aantal loden. Zij had ton doel, volgens
de statuten ,,het voorurthelpe van den wer-
rikman, -het steunen van zijn huisouë bij
ziekte en cverlije". De contributie was vijf
cent in de week.
Het ging echter treurig. Klaas was als
voorzitter gekozen, terwijl zekere Hein, in
de wandeling ,,de drankwagen" genaamd,
.omdat hij afschaffer van le^ge glaasjes"
was, als secretaris fungeerde. De functie
van penningmeester was in handen van een
zékeren "Pies, ook ,,,'n jongen van de Voor
uitgang."
De eerste vergadering....
- Aan een vies tafeltje zat het bestuur def
tig in ,,rok". De voorzitter, de vergadering
openend, gebruikte in zijn speech uitdruk
kingen als: „We stinge d'r', ,,me benue
geikomme", „me zelle pensioen© daarstelle"
enz.
En in 't debat dat na een voorstel volgde
van hot bestuur, h-oord© do aanwezigen do
volgende uitdrukkingen,,De bewuste Baars
(doelen 'e op iemand in do vergadering aan
wezig) de Jod-ebreestraat en consorten",
,,'k Heb 'm ginterviet", ,,Hai is de bai-
wage", „Me leve bolt© do pollotdok", ,,Leg
nou mi et te klotsen", ©nz.
De pers, die uitgenood igd was, is hard
weggeloopen. (R. N.)
U i t- "e n inlegkunde. Boer
Teun is bezocht met zijn zoon Krelis de stad
Amsterdam, waar hij nog nooit- van zijn
leven geweest was. De meester van het dorp
had hem neg een gidsje meegegeven, waar
in hij letterlijk van alles kon vinden, wat
er te Amsterdam maar te koop is. Natuur
lijk moest liet paar naar Artis, in het boekje
aangeduid als N. A M. (Natura Artis
Magistra).
„Wat zouen die letters N. A. M. toch be
ttekenen!" vroeg de vader.'
„Wel, dat is nog al wiedes vïyjer, natuur-
liik- Nederlandsche Apen-Maatschappij.
Hbld,
Snippers, door het „Hbld." ver
zameld
Uit een hoofdartikel in „Het Nieuws van
don Dag"
„Deze waarheid heb ik vroeger reeds op
mijn aanbeeld uiitgesmeed, cn dus moge, ter
verduidelijking er van, ook eene gelijkenis
nog wel eens aan den wand genageld wer
den."
Uit een redevoering:
„Neen mijne hoeren, deze vlieger is te
doorzichtig om op te gaan!"
Uit een gemengd bericht:
„Niettegenstaande haar vijf en zzventig
jaren weid de oude vrouw door de automo
biel aangegrepen en gedood
School- en Kerknieuws.
.De Mi <ïd e I b a r e T e c h n isclie
School te Dordreoht.
Omtrent de te Dordrecht te stichten Middel
bare Technische School verneemt de Dordr. Ct.
nog het volgende.
Een uitgewerkt leerplan kan natuurlijk eerst
na de benoeming van een directeur, in overleg
met dezen en met den inspecteur van liet mid
delbaar ouderwijs worden opgemaakt. De liedoe-
ling is, tot do school too lo laten jongelingen,
die in kennds ongeveer gelijk staan met de leer
lingen der hoogere burgerschool aan liet eind van
het derde leerjaar en dezen door praot.isoh en
theoretisch onderwijs in staat te stellen, later op
te treden als con-aructours, teekenaars en be-
drijfscliefs in fabrieken of op werven van groo-
ton omvang en. zelfs als patroons. De suiker-
school zou den leerlingen het eerste jaar een
degel ijken grondslag van natuur- en scheikun
dige kennis en handigheid in laboratoriumwerk
moeben gevenin het tweede en derde jaar zou
den zij van September tot Januari een suiker
campagne moeten meemaken. Jongelieden met
einddiploma H. B. S., die reeds een suikercam-
pane bobben meegemaakt, kunnen in een hoo
gere klasse toegelaten worden.
De jongelieden, die, hetzij in de werkplaats,
hetzij op de ambachtsschool, reeds practisoh
werkzaam geweest zijni, maar wier kennis van
wiskunde en talen onvoldoende is. en die des
ondanks de Middelbare Technische School wen-
schen te volgen, worden in een voorbereidenden
cursus geplaatst, waar zij uitsluitend onderwijs
ontvangen in wiskunde en talen.
Het doel van dezen maatregel -is, de beide
uiteenloopende zienswijzen te vereenigen, waar
van de eene er bezwaar in ziet, het theoretisch
onderwijs, na het bezoeken van de lagere sohool.
eenige jaren af te breken om dien tijd aan de
practijk te wijden, terwijl volgens de anderen
eenige jaren practijk aan het theoretisch onder
wijs in teekenen, constructieleer, enz. vooraf
moeten gaan.
Volgens hot zeer vcorloopige plan zou er een
gebouw gesticht moeten worden, waarin een tien
tal leerzalen voor theoretisch onderwijs, een (of
wellicht twee) scheikundig laboratorium, een
leerzaal voor de natuurkunde, een voor schei
kunde, vijf of zes teekenzalen, een of twee werk
plaatsen. een modelzaal, een modelmakerij, een
uitdagzokler en een groote open ruimte; ook met
liet oog op mogelijke uitbreiding wordt do noo.
dige ruimte op vijf a zes duizend centiaren ge
schat.
De qnaestie aan het A 1 k-
maarsche Gymnasium. Versohenen is
het rapport van het college van curatoren, in
zake de beschuldiging van dr. Vorderhake, als
zou de leer aar dr. Boas zijn tijdelijke lienoeming
aan liet gymnasium hebben verkregen door list
on bedrog.
Aan dit rapport is hot volgende ontleend:
Hot feit hoeft zich toegedragen als volgt:
Na de benoeming van dr. Boas tot tijdelijk
leeraar, openbaarde zich een minder vriend
schappelijke houding tegenover hem van de zijde
der ardere leeraren, die hom ten slotte geheel
negeerden.
Deze misnoegdheid vond haar oorzaak hierin,
dat de leeraren heiveerden te -eten, dat hij bij
zijn sollicitatie-bezoeken aan gemeenteraadsleden
onwaio dingen had medegedeeld en onjuiste voor
stellingen had gegeven. Dr. Vorderhake meende
aan dr. Boas van deze liejegening opheldering
te moeten geven en zeido toen tot hem. dat de
leeraren meenden, dat hij zijn benoeming had
verkregen door nst en lied.rog.
Herhaaldelijk zijn door de leeraren, by monde
van den rector, later pogingen aangewend, om
de zaak weer in het reine te brengen, doch door
ongesteldheid van dr. Boas en doordat de qnaes
tie in den Gemeenteraad aan de orde werd ge
steld heblien die pogingen gefaald.
Bij het. door curatoren ingesteld onderzoek is
thans gebleken, dat dr. Boas destijds t-ijdelijk
leeijiir. in de maand Mei 1903 er over dacht to
sollicitoeren raar Utrecht. De rector meende
teen. dat dr. Boas wel eenige kans had te Alk
maar (c worden benoemd.
Dr. Bons solliciteerde toen niiot. Later werd
hom, toen hij den rector ihad gevraagd, of deze
hem aanraadde te sollici<oeren naar Zwolle, door
middel van oen der andore leeraren medege
deeld. dat de rector hem aanraadde te sollici-
teeren. Do meeniog van den- rector was blijk
baar gewijzigd.
Naar de meening van curatoren mi. heeft dr.
Boas misbruik gemaaikt van hetgeen hij met den
rector had gesproken over een sollicitatie naar
Utrecht en verzwegen dat deze hom had aange
raden naar Zwolle te solliciteeren. Ook heeft hij
het ten onrechte voorgesteld, alsof de rector te
vreden was over zijn onderwijs.
Uit een en snrler wordt geconcludeerd, dat het
onderzoek niet heeft geleverd het bewijs, dat
dr. Boas zijn tijdelijke benoeming heeft verkre
gen door list, cn bedrog; wel echter, dat hij tot
het verkrijgen van die betrekking oneerlijke
'middelen hoeft aangewend.
Een der curatoren, de heer Dorbeok, tevens lid
van den Raad. kan zich met de^e conclusie niet
vereen igen.
Afschaffing van de eind
examens der H. B. S Èene bjj den uit
gever J. B Wolters. te Groningen verschenen
brochure draagt tot titel: „f>© eindexamens
onzer hoogere burgerscholen. Ecu woord aan
Ouders, opvoeders en wetgevers, door K. ten
Bruggoncaie."
In deze brochure bepleit de genoemde inspec
teur van het m. o. de afschaffing van de eind
examens der H B. scholen, welke examens hij
noemt noodeloos, dikwijls wreed, belemmerend
geldverslindend, africhting bevorderend, tijdver-
morsend, zeiuvwspiannend, en van welke hij voorts
nog zegt, dat zij geen. voldoend© waarborgen
geven, den leerlust ndet opwekken, geen bevor
dering der studie in goede richting keninen.
Do schrijver der' brochure wil'aan hot onder
wijzend personeel der H. B. S. dé beslissing over
het al of niet uitreiken van het diploma laten.
Eenige controle kan daarbij niet-gemist worden,
maar lnj wil daarmede niet, gelijk bij de gym
nasiale eindexamens, heliasten gecommiltooerden.
die scholen, leeraren, noch leerlingen kennen,
maar den inspecteur, die kan weten wat een
gecommitteerde in geen jaren gewaar wordt. Do
leerlingen, omtrent welke geen overeenstemming
verkregen wordt tusschen directeur "cn inspec
teur eenerzijds en do vergadering van leeraren
anderzijds, kunnen naar een dubbele beroeps
commissie gaan. die telken j aire door den minis
ter van binnenhuidsche zaken wordt benoemd,
en waarhoen ook alle extraneï gaan, benovens
alle leerlingen van de 5-j. H. B. scholen, die om
de een of andere reden bij Kon. besluit nog niet
het recht hebben verkregen (of dit hebben ver
loren), om hare leerlingen op de voorgeschreven
wijze te bevorderen.
De gediplomeerden ontvangen een diploma mot
een lijst, waarop de gemiddelde cijfers van het
laatste jaar, voor zoover do scliool die in haa.r
bezit hooft, voor allo vakken staan aargetcekeml.
Ook de niet examineerbaro eigenschappen kun
nen daarop voorkomen.
Tegenwerpingen, die de schrijver tegen zijn
stelsel verwacht, worden door hem lieaproken
en best-reden, de voordeelen er van in het licht
gesteld.
Schrijver is thans met zijn voorstel gekomen,
omdat de 'Ineeusohakeiingsoommissie nagenoeg
met haren arbeid gereed is, en omdat het tegen
woordïge stelsel vast loopt, daar het thans bijna
onmogeljjk is, 12 commissies bijeen to krijgen.
Middelbare Neder 1. Landbouw
school. Naar aanleiding van een voorstel van
B. en W. van Groningen nopens de vestiging
van een middelbare Nel. landbouwschool, kan
worden n-.edegedeekl. dat tussoheo hun college,
dat van Gedeputeerde Staten en den minister
van landbouw overeenstemming is verkregen
omtrent de volgende voorwaarden
Aai» de bestaande Rijkslandlboüwwintorsohool
wordt door bijbouw eene uitbreiding gegeven, die
op rond f 80.000 wordt geraamd, en door do
gemeente wordt uitgevoerd en bekostigd.
Do inrichting cn exploitatie, alsmede het on
derhoud geschieden door het Rijk en op zijne
kosten.
Het ryk vergoedt jaarlijks aan do gemeente
5 pet. van het voor den bouw te verwerken kapi
taal, zoolang het rijk wemscht te huren. Bij het
eindigen der huur neemt het Rijk hot gebouw
in zijn vollen omvang, dus ook 'hot bestaande ge
bouw. over tegen betaling van bijbouw, onder af
trek van één vijfde ge-deel'" van hetgeen in den
loop der jaren aan huur is betaald.
Do provincie doet afstand van hare rechten op
9/14 van den opstal van het door het rijk tot
wederopzegging in erfpacht afgestaan terrein,
waarop de bost aande rykslandibou w\v i nt er school
-is gesticht. Het is de bedoeling do landbouw
w-inrterschool en de rijkelandibouwsohool als twee
afzonderlijke inrichtingen van onderwijs naast
elkaar onder te brengen in hetzelfde gebouw.
waarvan enkele lokalen en het doceerend perso
neel voor beide inrichtingen dienst zullen kun
nen doen.
Examens hoofdakte.
Haarlem. 20 en 21 Aug. Geëx. 12 hoeren.
Geslaagd: J. H. Apetz, te VelsenS. Kroeze,
te Haarlemmermeer; C. Kttik, te Wor meneer
A. Vorheus, te Rotterdam F. de Vries en H.
van Wemelen, te Leiden. De examens zijn afge.
loopen.
Breda, 20 en 21 Aug. Geëxamineerd 15
eandidaton. Geslaagd de hoerenH. J. Gern-
stein, van Kerk rade; A. Grof fen, van- Breda;
J. Lantinga, van Rotterdam; A. L. L. Gathien,
van Utrecht
Arnhem, 20 en 21 Aug. Geëxamineerd 15
mannel. eandidaton. Geslaagd A. v. d. Plaats,
te Hengelo; J. W. V. Lemmens, te Kerkrade;
J. M. van Beek, te OostorbeekJ. H. Jacobs,
te Heel; H. K. W. van der Brugge, te Zo-lt-
bom-niel; W. v. d. Lugt, te Renik-umJ. van 't
Slot', te Amersfoort, on G. J. do Vries, te ltijs-
sen.
Leeuwarden, 20 en 21 Aug. Geëxami
neerd 10 man-nel. eandidaton. Geslaagd de hoe
ren: E. J. Nannenberg, te LunterenJ. Wobma,
te Snoek H. Zijlstra, to Holwerd; A. Scliaafs-
ma, te Wommels. en H. Bergsma. te Roodo-
sehool.
Utrecht, 20 en 21 Augustus.
Ceexamiineerd 15 candidaten.
Geslaagld de heerenW. Bruinzeel te
Den Haag, G den Hertog t© Bunnik, W.
Ven nma te Gouda, A. Eikelenboom te
Schipluiden. P. H. Groiner te Amsterdam,
R. A. Slraub te Rotterdam.
Examen gymnastiek M. O.
Utrecht, 20 en 21 Augustus.
Geëxamineerd 9 camdidaten. Afgewezen 7.
Geslaagd de heerenOhr. J. Keijzer,
alhierJ. Penders te 's Oravenhage.
's-G r a v en h a ge 21 Augustus.
Vooi middag-examens voor de Hocgduitsolie
taal (Midd. Onderwijs, abt© A). Niet opgeko
men een manm. eand-idaat. Toegelaten mej. O.
Janssen, Groningen, en de heer A. H. Thesingb,
's-G ravenhage.
Voormiddag-examens voor de Hoogduitsche
taal (Lager Onderwijs). Afgewezen twee vrou
welijke en zes mannelijke candidaten niet op
gekomen één mannelijke Candida at. Toegelaten
do dames: F. de Vries, Ambt-AlmeloA. J.
Geldons, Hocri», en de heer P. J. Bon wens, Hil
versum.
Examen boekhouden, M. Opgeroepen 13
eandidaton. Geslaagd do 'hoeren C. C. Minder-
houd, te SchiedamJ. M. Luifcingh, J C. Ea-
bius en W. Nuniru, te Amsterdam, allen voor
hui sac toG. Merjenberg, te Hengelo, voor school-
act©.
Examen Duitsch, M. 0., Akto A. Afgewezen
1 mannel- en 2 vrouwel. candidaten.
Examen Duitsoh, L. O. Afgewezen 2 dames
en 5 hoeren. Geslaagd do hoeren: L. P. Mallant,
Helmond; R. van der Meer, ZutphenA. Thijs,
Kampen; J. B. Oosterdijk. Nijmegen; K. Lan
ter mans. Middachtersteog.
Examen Fransoh L .0 Geëxamineerd 21
candidaten. Gedaagd de heeren S Mets, Leeu
warden; K. Blom. Utrecht; J. H. de Jong,
Snoek K. Joost on, BeüenW. Molenaar, Am
sterdam F. Boss, Scheven ingen M. W. Luypen,
Loenersloot; A Borst, Wagenborgen ;«E. Mole
naar, Harlingen en de damos: M. Th. Noel, R.
Pezaro, AmsterdamM. C. T. J. Petermann,
Weert; A. M. PfyfferMiddelburg; T. H. van
Lith. Ut.reoht; H. N. Oremus, Wagen in gen J.
F. A. Raur, BussumW. M. Willemse, Schie
dam.
Alg. Synode der Fed. Herv. Kerk.
2 7ste zitting.
Voo-ral wetgevenden arbeid hield in deze zit
ting de Synode bezig.
Het ontslag van predikanten, wien het droevig
lot van krankzinnigheid ten dée lviel, wordt naar
het reglement door eono andere voorbereiding
'-oorafgegaan door dat van hen, die door lang
durige ziekte worden bezocht. De regeling van
het ontslag der eersten is zeer omslachtig, sa
menhangend met verschillende medische attesten^
soms moeilijk te verkrijgen tot schade van do
gemeenten., die onder dien toestand natuurlijk
lijden. Daarom stelde verleden jaar dr. Way-
landt. voor, het artikel, dat hun ontelag regelt,
te laten vervallen, opdat zij op gel ijken voet «ou
den komen mot andere zieke predikanten. Reeds
toen weid dit bestreden met het argument, dat
enkele schrapping dit niet zou doen uitwerken.
Do kerk heeft intusschen diit voorstel, dat took
met kleine meerderheid voorloonig aangenomen
werd niet gunstig ontvangen. Gjstore-n kwam
het met een nauwkeurig rapport van de® -hoer
Edling opnieuw bij de Synode ih,behandeling ter
definitieve aanneming. Een© opmerking van den
heer Eilerts do Haan deed in het oog vallen,
dat de bestrijding ten vorigen jare niet onge
grond was gewee.st. Immers de voorsteller meen
de nu wel, dat <1^krankzinnigen met de zieken
op één lijn zouden staan, maar hun toestand
bleek bij lezing van het reglement met uitlating
van liet betreffende artikel aanmerkelijk ongun
stiger. dat het reglement in andere artikelen do
belde groepen bleef onderscheiden. Voor de zorg-
zaamston zouden nu.de geestoskranken de hard
ste behandeling onder vinden en en-kel van de
barmhartigheid dor besturen afhangen. En al
wil le men deze nriet verdenken, een meer wel
willende behandeling was door liet reglement
baast voorgeschreven Daarom werd aangedron-
geir op eene gelijktijdige wijziging van andere
bepalingen, die do gelijkstelling van krankzinni
gen cn zieken boven allen twijfel zou stellen, die
zich echter niet het improviseeren. Langen tijd
werd over dit punt gestreden Ten slotte werd
het oorspronkelijke voorMtel weder met cone
kleine meerderheid aangenomen. De heer Eilerts
de Haan kondigde echter, zij 't-ook togen de vol
gende Synode, eene .aanvullende wotiswijzaging
in hoven aangeduiden zin aan.
Aan de orde komt liet herziene reglement op
te kerkvisitatie. h«t jaarlijksch onderzoek van
den toestand dor kerk. Dit geschiedt jaar in
jaar uit, naar oen bepaalden tabel van vragen,
don uit. en inwendigen toestand <le>r kerk te-
treffende, waarnaar dan een algemeen verslag
wordt opgemaakt. Het altijd wederkeeren van
deze zelfde vragen, geeft aan dit onderzoek het
karakter van sleuirwerk. Jarenlang is er al
over dit onderzoek geklaag<k over zijn onbedui
dendheid en geringe resultaten. Ten vorigen jare
werd eene commissie aangewezen, bestaande uit
de hoeren prof. Knoppert-, Elllaprt on Schrieke.
üie een nieuw reglement met toelichting voor
eenige maanden indienden. Hoofdbeginsel daar
in is met de sleur te breken. Daarom moet het
onderzoek naar de® uit/wendïgen toestand dor
kerk. van de statistiek en het verslag ieder jaar
Mijven gescheiden. Het onderzoek naar den in-
wend'gen toestand edliterprediking e® gods
dienstoefeningen en zedelijk leven in de gemeen
ten. armenzorg enz. moet gesplitst worden, zoo
dat het een© jaar b.v. naar godsdienstonderwijs,
het andere naar armenzorg wordt onderzocht,
één tepaald onderwerp of meerdere bepaald in
studie genomen. Beperking zou de deugdelijk
heid bevorderen De commissie van rapport, na
mens wie de heer AVeijland sprn'k. vereenigd©
zich hiermede ten deelc. maar wilde toch het
onderzoek van den inwendigen toestand, naar
te gcheele tabel om de drie jaren laten behou
den. De opstellers, waarvan twee in de Synodo
aanwezig, bestreden deze wijziging, die weder
op den weg vap sleur voert. Do Synode bleef
vrij om, indien zij eens den gansclien toestand
wilde overzien, liet gcheele onderzoek uit te
schrijven, doch om te- drie jaar is beslist te veel.
De gehechtheid aan het oude zegevierde echter.
De meerderheid vereenigde zich met de commis
sie van het rapport Vervolgens werd het ont
werp artikelsgewijs in behandeling genomen
waarmede de Synode niet gereed kwam, zoodat
heden de voortzetting volgde.
xDe buste voor het Reiger-monument
is hedenochtend te Utrecht aangekomen
vandaag of morgen aal (liet worden geplaatst.
De onthulling zal plaats ötelhbeii op Maan
dag 6 September a.s„ dos namiddags ton 4
uur.
aDe 45e algemeene vergadering van de
Ned. Maatschappij voor Tuinbouw en Plant
kunde zal op Donderdag 30 September, dea
voorm. te 11 uur, in Buitenlust te Utrecht,
worden gehouden.
Zaterdag is ite Utrecht die 28site alge
meene vergadering gehouden mni idle Veree
niging tot beworderimlg vani het Onderwijs in
Handenarbeid in Nederland.
De voorzitter, de heer K. <Je Vries, van
Amsterdam, wees er in zijn openingswoord
op, dat er roden tot opgewektheid i6 ten op
zichte van don toestand der vereeniging. Hot
aantal led1®" en voorstanders Van het streven,
der vereeniging is in het afgeloopen j;aar
zeer toegenomen, terwijl ook die financieele
toestand voortuitgegaan is. Verder richtte
spreker een hartelijk woord van welkom aan
prof. J. van Rees, van Amsterdam.
Blijkens het uitgebrachte jaarverslag is
het ledental van 480 tot 547 gestegen, waar
bij nog niét geteld' zijn de ledlen. dér dinie
nieuwe opgerichte Friesche afdleeldngcnHet
aantal afdeelingen is thans 8. Voorts zijn er
4 eereleden en 7 donateurs.
Het bestuur heeft zich met verschillende
verzoeken tot de regeering gewend, o. a. met
een verzoek om het onderwijs in handenar
beid aan rijksinrichtingen op te dragjen aan
onderwijzers en met een verzoek om bezit
ters van diploma's 'handenarbeid te .beJoonen,.
Door de vereeniging werd! tweemaal gele
genheid gegeven een examen af te leggen,
telkens te Amsterdam.
Blijkens de mededeel in gen van den pen
ningmeester is het nadeelig saldo gedaald
tot ongeveer f 500.
Vervolgens werd de ibegrootimg voor het
volgende jaar Vastgesteld. Daarop is een me
morie-post gebracht voor propaganda-doel-
einden, in het bijzonder voor oprichtings
koeten van nieuwe afdeelLngen.
Besloten werd de redactie van het Tijd
schrift tot twee pemsomen uit te breiden de
uitvoering van dit besluit rd tet het vol
gende jaar uitgestald.
Vervolgens kwamen de Voorstellen, be
trekking hebbendie op Het huishoudlelijk re
glement en die statuten, in Ibehamdieling Be
sloten werd, dat over de dp de algemeen©
vergadering behandelde voorstellen door een
referendum nader zal worden beslist, indien
bónnen twee maaaidien na don datum de al
gemeen© vergadering ten minste 2 afdeelin-
gen, 20 leden of het hoofdbestuur d!e wen-
scLelijkheid daarvan te keninen' geven.
Verder bielki prof. 'dir. J. van Rees een
voordracht over Overbeschaving en Handen
arbeid.
In de plaats van den heer A. van Waart,
die niet 'herkiesbaar was, doch wegens zijn
17 jaar ijveren 'voor het streven naar han
denarbeid dn het onderwijs itoit ©erelid' be
noemd1 werd, werd gekozen dé heer G. Vrij,
te Amsterdam.
De volgende algemeen© vergadering zal
eveneens te Utrecht warden gehouden.
aZaterdag zijn te De Bilt, bij een door
den chef-veldwachter aldaar ingesteld on
derzoek in snoepwinkels, 37 doosjes in be
slag genoanen van dezelfde soort als die
welker inhoud te Rotterdam den vergifti-
gingsdood van vier kinderen heeft veroor
zaakt, 'doosjes nl. met het bekende opschrift:
„Victrix, het'beste poetsc*rême"..enz.
Deze doosjes bleken voor de Bilt te zijn
geleverd door twee Utrechtsche handelaars.
In verband hiermede heeft ook de Utrecht
sche recherche een onderteek ter hand ge
nomen, allereerst bij voornoemde grossiers
en vervolgens in de verschillende snoepwin
kels, om te zien wat van de schadelijke deli
catesse nog iin beslag te nemen valt.
Het U. D. van 'lieden morgen schrijft
daarover
Hedenmorgen vernamen wij nader, dat
de Utrechtsche recherche zakken vod van
deze doosjes heeft opgespoord bij kleine win
keliers, wier hoofdbestaan is den verkoop
van snoepgoed, liefst gekleurd. Het bleek
dat dit gevaarlijke good in groote hoeveel
heden te dezer stede in voorraad was. Do
politie zal de rommel in handen stellen van
scheikundigen voor nader ondioraoek. De
doosjes zijn oorspronkelijk afkomstig van
een fabrikant in schoensmeer to 's Herto
genbosch; deze fabrikant ging failliet en
bleef met een groot aantal doosjes zitten.
T)ie doosjes zijn toen opgekocht door een
fabrikant van snoepgoed, die de schoensmeer
er uit deed en er vijf zuurtjes in verpakte.
Hedenmorgen hebben- we één dier doosjes
geziende poets-crême zat nog dik in de
naden van het doosje on was er met don
vinger gemakkelijk uit te strijken. De zuur
tjes zaten op het restant schoensmeer ge
plakt en waren r»iet uil het doosje te nemen
zonder de pootscrême aan te raken. De
anoopgoedf abri kant, die voor een bagatel de
blikken doosjes in den Bosch had opgekocht,
had het niet noodig geoordeeld ze met zorg
te doen reinigon; de poetscrême werd er
met den Franschen slag uit gedaan, of er
langs de kanten nog bleef zititon deed er niet
toe, de 5 zuurtejs gingen er in en voor 1
cent per doosje werden ze in den handel
gebracht. Blijkbaar vonden ze gretig af
trek! Het doosje dat wij hedenmorgen za
gen, was te vies en te vettig con hot op te
nemen; de zuurtjes waren doo-r de warmte
aan hot smelten gegaan en baddien zich
reeds ton deele met de schoensmeer ver
mengd. Dat onsmakelijk goedje is door kin
deren opgegeten, in de waan dat de een
qf andere strooporigheid de zuurtjes nog
