Hf0. 60. Tweede blad. 8"* Jaargang. Zaterdag 28 Augustus 1909. KOLONIËN. BINNENLAND. AMERSFOO ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Amersfoortf l.OO. Idem franco per post - 1.50. flfzoi-dorlijko nummer: i- 0.05. L\: j Couran verschijn dagelijks behalv op Zon- en Feest dagen. AdvertentiSnmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C°. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADYERTENTIËN: Van 15 regels f 0.50. Elke regel moer - 0.10. Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents by vooruitbetaling Qroote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement. Eene circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. O OST-INDIE. Men schrijft uit Kotia-Radja aan de J ava-bode De toestand hier op Atjeh blijft vrij gun stig, ook ondanks de enkele klewang-aan vallen, diie onze troepen onlangs hadden ie doorstaan. Waar gehakt wordt, vallen spuan- ders, en dus kan men niet verwachten, dat, bij het voortdurend patrouilleeren, uitslui tend de partij van verzet verliezen zal lijden De vorige maand had er een klewang- aanval plaats in Serbödjadi, op een groep, onder commando van den kapitein De Graaf. Het was niet veel meer dan een bedreiging met de klewang, want op hetzelfde oogen- blik, dat de 'bende ten aanval opsprong, ver dween ze ook weer in het begroeide terrein. Slechts de aanvoerder, Panglima Slamat uit Linga, zette den aanval door en wierp zich op den kapitein, die vrij ernstig aan de_lin-_ kerhand verwond werd. Vóór "hij meer kwaad kon stichten, werd het bende hoofd neerge legd. Een klewang-aanval van weinig betee- ketiis dus. Van ernstiger aard was in de vorige maand een klewang-aanval op de groep van den onderluitenant Deutschbein, nabij Reröbö in de Gajö Loeös. Die groep, deel uitma kende van de bezetting van Blang Kédjérèn (vroeger Penampakan), kreeg daarbij 10 zwaar gewonden en 4 licht gewonden, waar onder de commandant. Zes karabijnen gin gen in handen van den vijand over, die slechts een verlies leed van 2 dooden. Nog verwondert het ons, dat het handjevol on- gedeerden van de groep zich heeft kunnen staande houden, en dat er niet meer kapens verloren gingen. Zoo juist deed het verhaal hier de ronde van een nieuwen klewang-aanval op een bri gade van Lho's Soekoii. Ook daar moeten onzerzijds eenige gewonden zijn gevallen en een of twee karabijnen zijn verloren gegaan. Het gerucht heb ik nog niet hooren beves- tigen. In den strijd tussohen Compenie en Pedi- rees dringt- zich een nieuwe factor naar vo ren De fac tor wild varkenTijdens een pa trouille ik meen in Keum-ala sprong een varken uit de struiken, vlak bij de spits De gids, die aan niets minder dan aan een klewang-aanval dacht, ging ijlings aan den haal. Toen zag de spits van de patrouille in hem een vluchtenden djahat, en schoot op hem, zoodat ihij zwaar werd gewond. Eigen schuld, gidsEen volgend maal wat meer courageDit voorval is te meer te betreu ren, omdat juist in de buurt een bende zat. Nu was de patrouille door het schieten ver- "raden, en ving bot. Een ander Varken nam persoonlijk aan deel in de actie. Hoezeer ook met den nek aangezien door den Muzelman, meende dit dier toch partij te moeten kiezen tegen 'e Compenie. Bij de omsingeling van een kam pong werd genoemd varken uit zijn mistige rust opgeschrikt, en rende tandenknarsend op een inlands-ch marechaussee af, dien ij zwaar verwondde. Wie weet, in de toekomst krijgt men wel licht het oorlogsvarken naast den oorlogs hond 1 De mobiele colonne uit Koetaradja, die in Teunom patrouilleert, heeft succes. Ge lukkig vreedzaam succes. Want de verzets partij komt zich in groote drommen melden. Met vrouwen en kinderen mede, hebben zich thans ongeveer honderd personen gemeld. Werkelijk een zeer verblijdend teeken 1 Voor de zooveelste maal is er weer eens een prauw omgeslagen, en wel te Roendèng. Daar was een groep .infanterie bezig zich n •te schepen, of liever in te prauwen", toen een boomstam kwaim aandrijven, en het vaar tuigje tegen het rivierstoomertje Ida sloeg, met het gevolg, da/t de geheele groep te wa ter raakte, en zeven karabijnen in de diep te verdwenen. Met vissöhen en duiken kwam men zoover, dat zes van die wapens tegen den avond weer terecht waren. Persoonlijke ongelukken kwamen gelukkig niet voor. Het gouvernementsstoomschip Fazant is onherroepelijk verloren. Nog altijd zit het vast, ter hoogte van Boe'bon. Gedeeltelijk is het reeds afgetuigd, en wanneer het zware weder op de westkust wat gaat liggen, zal men nog zien te halen, wat er van het schip te halen valt. WEST-INDIE. Huldeblijk. Door eenige ingezetenen van Suriname werd een comité gevormd ter inzameling van gelden, ten einde aan den oud-gouver neur Idenburg een huldeblijk aan te bie den als herinnering aan zijn verblijf in Suriname. Het huldeblijk zal bestaan uit een salon-ameublement van Surinaamsch hout. Het comité bestaat volgens De Su- r in am er uit de heeten R. N. G. M. Bar ven Hemmersweil, da. H. Buiskool, I. dA Costa, J. H. Crena. Uiterwijk, C. van DrimmeienJ. J. Heilbron, mr. C. J. Heylidy, W. L. Loth, mgr. J. C. Meou- wissen, G. J. Staal, R. Veuilaire en A. C. van Wieringen. Dat Suriniame rijk is aan fraaie hout soorten heeft men indertijd kunnen zien' aan de in Boeatan, HeulsLraat 19 alhier, geëtaleerde voorwerpen van hout vervaar digd. Goudontginning van bestuursvlag*. Bij die behandeling der o.ntwerpbegroo- ting voor 1910, werd dloo-r den heer Cou- thino in de Koloniale Staten het denkbeeld geopperd, om, ter versterking dier koloniale middelen, een goudontginning van bestuurs- wege aan te vangen in het gebied van de Grankreck, waar bij het (onvoltooid geble- ve) mijnbouwkundig onderzoek van gou- vernementswege eenige jaren geleden gun stige resultaten werden verkregen. Volgens de Suriname heeft de gou verneur thans een commissie benoemd, be staande uitden administrateur van finan ciën, als voorzitter, en de heeren H. J. Bosch, administrateur van een onderneming tot ontginning van delfstoffen; J. M. da Costa, onitginner van goud en balata; D. Coutinho, lid der Koloniale Staten W. L. Loth, gouvernements-landmeter F. P. Pietermaat, directeur der koloniale spoor wegen J. A. Polak, intendant der kolo niale spoorwegenals leden, en den heer C. E. Charlouis, commies ten domein-kan tore als secrearis, met uitnooddging om te qvorwegen en te adviseeren omtrént de vol gende vragenle. verdient het uit een fi nancieel oogpunt aanbeveling om op de ter reinen in het stroomgebied van de Gran- kreek delfstoffen door het gouvernement te doen. ontginnen 2e. indien punt 1, beves tigend wordt beantwoord, op welke wijze zal dan de omtginming moeten geschieden en hoeveel kapitaal zal daarvoor benoodigd zijn 3e. welke wettelijke regeling zal voor een gouvenneraents-ontginning van bedoeld terrein uoodig zijn? (wordende eventueel een ontwerp-verordening met memorie van toelichting tegemoet gezien)4e. indien dit punt 1 ontkennend wordt beantwoordt is dan aanwijzing van het bedeelde terrein voor een tweede proefneming met het klein bedrijf in de goudindustrie aan te bevelen, en zoo ja, op grond waarvan? Versierde-tramwagens op Koninginnedag. Men schrijft uit 's Grtfvenhage Ho© door krachtig ingaan op eene ééns ge vestigde gedachte somtijds groote resultaten verkregen worden, iis wel gebleken uit het succes, dat de Haagsche Tramweg-Maat schappij in toenemende mate heeft met haren wedstrijd in het versieren van tramwagens op Koninginnedag. Bestond tot nu toe de versiering, zooals die op vele plaatsen, vooral in Engeland, bij feestelijke gelegenheden plaats had, bijna uitsluitend in het kunstig aanbrengen van bloemen en planten, het personeel der Haag sche .Tramweg-Maatschappij, daartoe aange moedigd door de directie, heeft de zaak van een andere zijde bezien en met den vroege- ren sleur gebroken. De door hen aangebrach te versieringen hadden in de meeste gevallen een orgineele, een geheel nieuwe gedachte ten grondslag, en met een van kunstgevoel getuigenden smaak werd deze tot werkelijk heid gebracht. Het was geen „versieren" meer, het werd een „vervormen" der wa gens, een vervormen iu den meest verrassen- den zin. Het is nu liet derde jaar, dat de H. T. M. op Koninginnedag (31 Augustus) hare tram wagens, door haar personeel versierd, over een der lijnen tusschen den Haag en Sche- veniiigen zal doen loopen. Was het eerste jaar (1907), toen er slechts een zestal wagens versierd waren, dit feit niet onopgemerkt voorbijgegaan, verleden jaar waren de versierde tramwagens het suc ces van den dag, de grootste aantrekkelijk heid van de vele feest-uitingen, waarvan dien dag de bezoekers van de Residentie ge tuige waren. Reeds in den vroegen morgen verdrong zich de menigte op het terrein vóór de re mise te Scheveningen om een kijkje te ne men van de toen nog in de remise gestalde rijtuigen, doch toen tegen het aangekondig de uur van tienen de versierde wagens naar buiten werden gebraöiiu, waren de daar aan wezige duizenden toeschouwers één en al verbazing over hetgeen zij te zien kregen van de rijtuigen, die geheel omgebouwd wa ren tot het voorwerp, da/t zij moesten uit beelden, was niets terug te vindenmen zag een moorschen tempel, men stond voor een boerenherberg, men dobberde in een bomschuit, enz. enz., de omtoovering was eenvoudag verbluffend. Dè vele moeite en tijd, door het personeel van de tram aan de versieringen besteed, gaven wel blijk van de lust, waarmede zij deze taak vrijwillig op hunne schouders had den genomen, en werkelijk hunne voldoe ning was groot. Met een kernachtige toespraak, tintelen de van geest en humor, werden tegen twaalf uur door een der commissarissen van de Maatschappij de prijzen voor de versiering aan de deelnemers uitgereikt, aangewezen door eene uit onze eerste kunstbeoefenaars saamgestelde jury. Het bonte tooneel, door de duizenden om en tusschen de ver sierde wagens gevormd, dtoor een heerlijk oranje-zonnetje beschenen, bood een onbe- sclirijfelijken aanblik van opgewekte vroo- lijkheid en ongedwóngen echt-feestelijke stemming, die bij ons, noordelijke strandbe woners, zoo zelden wordt gevonden. Te oordeelen naar de toebereidselen, die thans reeds worden genomen, zal dit alles echter op den volgenden verjaardag van H. M. onze Koningin nog overtroffen worden. Een twintigtal wagens zullen tot de meeste uiteenloopende zaken worden vervormd, de één al fraaier, al verrassender dan de an dere, alle met de meeste aorg tot in de ge ringste details afgewerkt. Het laat zich dan ook aanzien, dat de jury ook deze keer samengesteld uit de eersten op het gebied van kunst een zeer moeilijke taak zal hebben. Waar de onderwerpen der versiering eene verrassing moeten blijven, acht do Tram weg-Maatschappij het niet gewenscht zich daarover nu reeds uit te laten, doch naar heigeen ons „onder de roos" is verteld, zijn de onderwerper, alle hoogst origineel. In den voormiddag van den feestdag tus schen 10 en 11 uur zullen de versierde wa gens uit de Scheveniugsche remise gebracht worden en gerangeerd op een der lijnen, die voorbij het Kurhaus loopen. De warandah aan de landzijde van het Kurhaus wordt, sierlijk gedrapeerd, ingericht voor tribune, waar de leden der jury en eenige genooddg- den plaats nemen. Na de keuring zullen de wagens eenige keeren het Gevers-Deijnoot- plein rondrijden, en daarna over lijn 8 (dus via den Gevers-Deijnootweg) als ge wone dienstwagens naar den Haag vertrek ken, en den geheeleu dag in dienst blijven. Het vorige jaar is gebleken, dat de ver sieringen bij gebrek aan eene overvloe dige verlichting na zonsondergang weinig effect meer maaktende directie zal trach ten dit jaar ook hieraan tegemoet te komen door het personeel, dat daarom verzoekt, in de gelegenheid te stellen gloeilampjes van verschillende kleuren op gepaste wijze bij de versiering aan te brengen. Het is verwach ten, dat hierdoor des avonds een schitterend effect zal verkregen worden. Nader vernemen wij, dat dit jaar niet minder dan 21 motorwagens versierd zullen worden en dat de aanhangwagens bovendien op eene origineel© wijze zullen worden be kleed. De nieuwe torenklok te 0 u d e b i 1 d t z ij 1. Men meldt aan de ,,N. Rott. Gt." In de Nederlandsche bladen werd dezer dagen gemeld, dat H. M. de Koningin de Doopsgezinde gemeente te Oudebildtzijl had verrast met de schenking van een nieuwe torenklok en dat die klok een door H. M. zelf gekozen opschrift zou dragen. Dit alles is bezijden de waarheid, 't Geval is aldus: De Doopsgezinde gemeente, aan het vertim meren harer kerk, besloot een toren met uur- en slagwerk daarbij te bouweu, omdati er in dat dorp niets van dien aard is. De gemeenteraad van Het Bd'ldt schonk subsi die voor dat doel van algemeen nut. Om dat juist te midden van die plannen het klokje op de bewaarschool werd stuk geluid, werd aan H. M. eenige subsidie gevraagd voor een nieuwe torenklok en toen werd door H. M. niet een klok, maar honderd gulden tegemoetkoming voor een klok ge schonken. Ook werd het opschrift door H. M. niet gekozen, maar goedgekeurd. Openbare speeltuinen in het buitenland. Op zijn reis in Duiüschlauid tot het ingevolge ©ener op dracht van B. en W. nagaan van het stel sel en de inrichting van openbare speeltui nen, heeft liet Hangsch© gemeenteraadslid, de heer Ter Laan. o. a. bezochft de speel tuinen te Keulen, Dusseldorf en Barmen. Een hert uit zee gelatid. Men meldt uit Duivendijk» (Z.) Verleden week Woensdag is in de Osse, gelegen in deze gemeente, komen oauzwem- men een hert, dat zeer schuw was on tel kens weder van den zeedijk wegzwom, wan neer men het diaar trachtte te vangenEen paar dijkwerkers, aldaar werkzaam, hebben toen met behulp van een roeiboot het dier gevangen. Het heeft de grootte van oen groote geit en is, naar het gewei te oordee len, nog niet oud. Tevergeefs is in den om trek naar de herkomst van dit hert een on derzoek ingesteld, zoodat het nog altijd ver blijft in een veestal van een in de nabij lieid won-enden landbouwer. Men heeft allerlei gissingen gemaakt omtrent de herkomst. Men acht het niet uitgesloten, dat het dier van een langs de kust varend schip over boord is gesprongen. Een zeldzame visch. Van het Kralingsche Veer werd aan de directie der Heide-Maatschappij een visch toegezon den, welke bij den Briel was gevangen en die wel wat geleek op een jonge zalm, of schoon er aan getwijfeld werd of het wer kelijk wel een jonge zalm zou zijn. Bij het onderzoek bleek, dat het geen jonge zalm was, doch ook geen algemeen op onze rivieren voorkomende vischsoort. Het was wel een zalmaohtigedat deed de vetvin onmiddellijk zien. Het meest geleek zij nog op een jonge boutingmaar het bekende snuitje ontbrak. Het nader onderzoek toonde aan, dat wij hier te doen hadden met een tot nog toe, voor zoover wij weten, slechts éénmaal in ons land waargenomen vischsoort, nl. de kleine Marane (Coregonus al'bula). Bij het ankerkuil-onderzoek van 1886 werd deze vischsoort eenmaal aangetroffen onder de vangst van een kuil, visschende op de Nieuwe-Merwede ter hoogte van de Otter- sluis. Wij achten de vangst van deze visch van voldoende belang om daarvan met een en kel woord mededeeling te doen. Reeds dr. Hoek sprak in het An kerkuil rapport de ver onderstelling uit, dat d-eze vischsoort waar schijnlijk wel reeds vroeger zou zijn gevan gen, doch dat er toen niet de aandacht op was gevallen, of dat zij zou zijn aangezien voor een jonge houtiug, die het blauwe snuitje miste. Thans blijkt, dat deze zeld zame visch nog op de benedenrivieren voor komt. (Onze Zoetwatervisscherij). Ba kkerswet. In een gisteren avond te Almelo op uitnoodiging van het Bakkerscomité gehouden bijeenkomst is die volgende motie aangenomen„De verga dering van bak kers patroons te Stad en Ambt Almelo, gehoord de besprekingen, be sluit aau de Tweede Kamer te kennen te geven diat het o-ntwerp bakkerswet iu de praktijk onuitvierbaar zal blijken. Minderwaardig vleesch. Men meldt uit Tiel aan de „N. R. Ct.": In enkele dorpen van Maas en Waal en van de Betuwe woedt de Vlekziekte onder de varkens in lievige mate. Vooral te Ochten is de sterfte groot. De schade wordt in de meeste gevallen door verzekering bij de Vee- 'verzekering-Maatscliappij Ecbteld ion Om streken gedekt. Volgens ons verstrekte in lichtingen, waarvan de waarheid verstaat, verkoopt de Maatschappij stervende en ge storven dieren aan den bekenden handelaar in minderwaardig vleesch J. de H. te Ech- teld. De vermiste gouden tier t j e s. Naar het Hbld. verneemt, heoft de directie der Nederlandsche Bank de dame, uit wier in gesloten bewaargeving gegeven trommel 27 gouden tientjes ver mist waren, dit bedirag vergoed Dat zulks eerst nu geschied is en niet onmiddellijk na de vermissing viindt zijne verklaring iu het volgende: Terwijl de Bank natuurlijk ten volle aan sprakelijk is voor open bewiaargevingen, kan hare aansprakelijkheid ten aanzien van gesloten bewaargevingen niet verder gaan dan tot bet ongeschonden teruggeven van door haar in bewaring genomen pakketten, trommels enz. In liet reglement op de be- waarnemingen wordt dan ook uitdrukkelijk „De af tee kening der akte door d-em be waargever ontheft de Bank van alle aan sprakelijkheid betreffende de be waarne ming". De Bank loon dus niet, ook al om niet een gevaarlijk antecedent voor te toekomst te stellen, overgaan tot het schadeloosstel len van de bewaargeefster op de enkele me dedeeling, dat geld vermist werd uit een pakket, dat reed« eenigen tijd in handen der bewaar geefster was overgegaan. Daar toe moest eerst onderzocht worden, of er schuld of altlians verzuim had plaats ge had door de Bank of een harer beambten. Een zoodanig onderzoek werd dlan ook in gesteld en daaruit bleek, dat er werkelijk van de zijd© van een beambte der Bank verzuim heeft plaats gehad, o.a. doordat hij, m strijd met het stellige voorschrift zijner instructie, der bewuste dame behulp zaam is geweest bij het openen van het pakket. Zonder het bewijs van schuld van diezen beambte, waaromtrent de rechter uit spraak zal hebben t© doen. af te wachten, is de directie der Ba.ak tot schadeloosstel ling der bewaargeefster overgegaan, zoo dra baar overtuigend gebleken was, diat door den bewuste» beambte verzuim was ge pleegd, door te handelen in strijd met zijne instructie. hetgeen bij elke zij het ook tijdelijke afgifte van het in bewaring gegevene ge schiedt. School- en Kerknieuw*. 's-G r a v e n h a g e 27 Augustus. Voormiddag-examens Hoogduitse he taal. Mid delbaar Onderwijs, akte A. Toegelaten mej. E. van der Pol, Amsterdam, on de heer A. vAn Liere, Bonn. Teruggetrokken onder het monde ling examen één mannelijke candidaat. Voormiddag-examens Hoogduitsche taal, Lager Onderwijs. Toegelaten de dames: M. I'. Planjer, Leiden; J. J. J. J. Pilon, Amsterdam; en de 'heeren: J J. Jongen. Schaesberg; M. J. Nubó, Groningen P. JK «.meekers, Sjieckholzerlieide J. H Rademakers. Nijmegen C. Kooien. Am sterdam. en A. Nijsse, Botterdam. Afgewezen één vrouwelijke en drie mannelijke candidaten. Examens Boekhouden, Middelbaar Onderwijs. Opgeroepen 17 candidaten. Geslaagd do heeren: J. H. Smitt, Amsterdam; J .K. Staal, Tilburg, beiden voor schoelakte, en G. H. Surink, Am sterdam. voor huisakte. Namiddag-examens Hoogduitse!», Lager On derwijs. Toegelaten de heeren H. G. Groenhof, Lopi.kerkapeilM. Lenstra, Koog a. d. Zaan; M. Koole, Arnhem; J. van Spiegel, Amers foort; A, Kreiken, Rotterdam; J. B. Brouwers, BooholtzC Minderhoud, Haarlem. Afgewezen twee vrouwel. en drie mannel. candidaten. Namiddag-examens Hoogduitsok, M. O., akte A. Toegelaten mejuffrouw E. R. Visser, Hilver sumafgewezen één mann. cand. Het examen wordt met een vrouwel. candidate voortgezet. Examens Franach, L. O. Geëxamineerd 29 candidaten. Geslaagd de heeren: A. J. M. van Weegen OplooP. J. van Haaren, Beugen; D, I«oenen, Haarlem; M. van Crevel. Haarlem; L. J. Dalmijn, Haarlemmermeeren de dames: M. J. M. A. Melóhers, Schiedam; J. C. H. Bijleveld, Oegstgeest; A. -Eerdmans, BozumJ. W. Kei ler. Amsterdam; W. Latonstein van Voorst, WestzaanA. A. Keij, OudenboschA. G. S. Kollewijn, Amersfoort; E. H. Ekhardt, Devon, ter. Wageningen 26 Aug. Acte-examena Landbouwkunde, L. 0. Geslaagd de heeren: Th. van der Horst, Apeldoorn .ThH. van der Horst, StanddaardbuitenF. Kiers, de Valk (Lunto- ren); J. H. Knoops, Riethoven (N.-Br.); A. W. v. Krimpen, Arnhem; J. Kuit, Spanga. Terug, getrokken 1 afgewezen 4 candidaten. Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk. 3 2ste zitting. De vrouw is niet de mindere van den mam, maar zy is een andere dan de man. Aan deni man de macht, aan de vrouw de invloed. Aan de vrouw is eene andere taak aangewezen dam op te treden op de markt des publieken levens. Het deelnemen aan den verkiezingsstrijd zal de vrouwen niet opheffen, veeleer verlagen. Op BijbeJsche en moreele gronden is toekennen van stemrecht aan de vrouw verboden. Al deze be kende woorden kon men bij het debat over het kerkelijk vrouwen-kiesrecht in de Synodale ver gaderzaal weder hooren klinken. Hoewel ieder hot met do commissie van rapport eens was, dat liet debat beperkt moest blijven,, eigenlijk niet noodiig was, omdat do zaak verleden jaar nog pas was besproken en ieder zyn stem eigenlijk nl bepaald had, was voor velen de gelegenheidl toch te verleidelijk om even iets te zeggen, waar op een ander dan vuur vatte. Er waren besliste voorstanders en ook besliste tegenstanders. En daartusschen. die wezen op het geringe aantal adressanten, hoewel men zich zoo voor de adres beweging inspande. In 1905 ruim 5000 vrouwen uit 79 gemeenten, in 1909 9561 uit 144 gemeen, ten. Uit sommige groote was het cijferminimum bijv. uit Gouda 23- Anderen vreesden dat men juist niet de belangstellende vrouwen aan do stembus zou krijgen, wier belangstelling gedurig als een aanbeveling gebruiikt wordt voor liet toekennen van medezeggeneoliap aan de vrouwen.. Deze ernstige vrouwen veroordeelon zelfs het stemrecht der vrouwen, liet wordt gewenscht door haar. die door nieuwigheden zich getrokken gevoelen. Weer anderen wezen op de consequen tie de verkiesbaarheid der vrouwen. Meenden sommigen dat het goed ware de kerk er over te hooren. dit wordt weder bestreden met het be toog dat de Synode zich niet moet laten leiden en oordeelen. w at in 't belang der kerk en harer leden is. Kortom, alle argumenten werden lang. zamerhahd met mindere of meerdere warmte in hot vuur gebracht Toen kwam do stemming. Gemengd stonden de namen door elkander, 't Ging langs 't randje, maar met 10 tegen 9 stemmen was de voorloopige aanneming van hot reglementsartikel, dat de kiesbevoegdheid der vrouw zou vaststellen, verworpen. De kerk zal er niet over werden gehoord. Het voorstel van prof. Mallinckrodt volgde. Dat na de roorafgaande beslissing uitsluiting der vrouw tot de inschrijving voor het kerkelijke hoo- gere onderwijs en tot de Evangeliebediening te wachten was. liet zich bevroeden. Met verdien stelijke warmte verdedigde de hoogleeraar zijn voorstel Ook nu grepen sommigen de gelegen heid aan tot motnoering van hun stem. Eén stom minder nog dan straks verklaarde zich ten gunste van het ontsluiten van de welbewaakte deur. Wilden sommigen partij trekken van de groote gaven der vrouw voor Evangeliebediening en herderlijk werk, anderen achtten dat voor het bestuur eener gemeente en andere deelen der praktijk eene vrouw in 't geheel niet in aanmer king kwam. En met 11 tegen 8 stemmen bleef de deur toe. Dientengevolge was het verzoek der dames Geriings e. a. afgewezen om ingeschreven te wor den in het register der kerkelijke hoogleeraren of zoo de wet dit niet toelaat, het mogelijk te maken, afgewezen. Nog werd eene uitvoerige bespreking gevoerd over een vraag of het bewijs, dat men tlheol. can. diiduatsexamen te Amsterdam heeft gedaan, voor 't proponentsexamen geldt. De Syn. comm. had zich ontkennend uitgesproken, de lieer Eilerts de Haan oordeelde tegenovergesteld. Zekere student Knoop had dienaangaande een vraag aan de Syn. oonim. gericht. De Syn. comm. vond vele verdedigers, die oordeelden, dat liet reglemeut geene andere uitlegging toelaat, wat de lieer De Haan met enkele anderen betwistte. De uit sluiting is veroorzaakt door liet ontslaan of ver dwijnen van do kerkelijke hoogleeraren te Am. sterdam. Werden dezen weder aangesteld, dan zou de gemeente Universiteit van Amsterdam dadelijk weder onder het desbetreffend artikel vallen Verscheidene leden erkenden do uitslui ting van Amsterdam als een misstand, maar de letter der wet beslist. Een. volgend jaar is op dit stuk een voorstel tot wetswijziging te ver wachten Nog kwam aan de orde de stichting van do nieuwe gemeente Nieuw Weerdinge in Drenthe, die niet de goedkeuring aller l>etrokken besturen verwierf, waarvan belanghebbenden zich op de Synode '©riepen. Vele stukken werden voorge lezen. Het Into uur drong tot voortzetting op heden. Dan zal do Synode hare zittingen wel eindigen. (Hbld.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1909 | | pagina 1