Bï\ 131. Eerste Blad. 8"" J nar^ang. Zaterdag 6 November 1909. BUITENLAND. FEUILLETON. DE WISKOTTENS. AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden voor Amersfoortf l.OO. Idem frauco per post - 1.50. Afzonden yke nummers- 0.05. Deze Courant verschijnt dageljjka, behalve op Zon- en Feest dagen. Advertentiönmededeelingec enz., gelieve men vóór 11 uur 's morgens bg de Uitgeven in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C°. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DEK ADVEKTENTIÊN: Van 15 regels f 0.50. Elke regel meer - 0.10. Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bij voeruitbetalinf. Qroote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tal het herhaald adverteeren in dit Blad, bg abonnement. E«a>' oirculairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvra** toegezonden. Kennisgevingen. De Burgemeester van Amersfoort brengt ter kennis van belanghebbenden, dat door den beer Commissaris der Koningin dezer provincie, voor bet seizoen 1909/1910 wederom consenten zullen worden afgegeven tot uitoefening der vissoherij onder bet ijs, met dien verstande evenwel, dat liet visschen met de zegen slechts eenmaal per week. en wel des Maandags mag worden uitge oefend. Bij het aanvragen van consenten, als bovenbe doeld. voor houders van kleine vischactem, be hoort het vischtuig te worden vermeld. Amersfoort, den 5. November 1909. Do Burgemeester voornoemd, WUUTIERS. Politiek Overzicht Op <1eii gedenkdag van het Octohermanit'est, Op den 30en October jongstleden was het vier jaren geleden, dat in Rusland, het ge denkwaardige October-manifest werd uitge vaardigd. De daarin verkondigde nieuwe staatsrechtelijke beginselen zijn echter niet alleen verre van hunne verwezenlijking, doch ook van de erkenning daarvan door de re geering zelf. Wellicht is men thans van de omzetting van beloften in daden nog verder verwijderd dan ooit sedert de proclamatie van het bedoelde manifest. Een deel daarvan werd reeds door de kiesrechtbeperkingen van 16 Juni 1907 eenvoudig ingetrokken, en het is niet onmogelijk dat de degeneratie der nieuwe staatsorde, welke in die staats greep werd belichaamd, nog niet ten einde is gekomen. De Russische regeering beeft in de laatste maanden weer een nieuwe zwen king naar rechts gemaakt en de officieus© ,,Rossya" is thans ter gelegenheid van den historischen datum komen vertellen, dat de regeering zelfs niet er aan denkt zich door het October-manifest gebonden te achten. ,,De in het manifest verkondigde grondbe ginselen", verklaarde het blad in een hoofd artikel op 30 October, „bepalen den weg dien bet land bij den moeielijken arbeid der hervorming van zijne binnenlandsche staats orde heeft te volgen, de hervorming zelf echter wordt natuurlijk niet door de mecha nische toepassing van deze beginselen op het leven bewerkt, doch door geleidelijke inwen dige regeneratie aller weefsels en zenuwen van het organisme van staat en maatschap pij." De Rossija betwijfelt niet, dat, de in getreden kalmte den weg voor positieven ar beid heeft gebaand, doch verklaart tevens „De nieuwe instellingen, die tot medewer king aan de wetgeving, tot het onderzoek der begrooting, en tot toezicht op de werk zaamheid der aan den Czaar verantwoorde lijke regiering geroepen worden, zoo ook de regeering zelf, die ier naar streeft hand in hand met de wetgevende organen werkzaam te zijn, zullen hun arbeid met te meer suc ces verrichten, na'armate de door het mani fest van 30 October verkondigde beginselen nauwkeuriger aan de voorwaarden d»er Rus sische werkelijkheid worden aangepast en de grenzen, buiten welke die beginselen niet meer levensvatbaar en slechts construc ties der logica zijn, voorzichtiger getrok ken worden." Wat het officieuse orgaan in dezen verwarden zin onder aanpassing der beginselen van het October-manifest ver staat, blijkt duidelijk uit den volgenden veel meer doorzichtigen zin: „Het zou openlijke verloochening zijn van het gezonde staats rechtelijke verstand, wanneer men de stel lingen van het October-manifest als een klove zou willen beschouwen, welke de Russische geschiedenis in eene groot, vele eeuwen oud) verleden en in een meetkundig geconstrueer de toekomst verdeelt." Wat al deze theoriën practisch beteeke- nen, leert men uit hetgeen op den 30en October een nog vaardiger penvoerder, de politieke medewerker van 'het „Nowoje Vremja", Menschikow, ten beste gaf. Deze schreef: „Men moet niet vergeten, dat er na den 30en October nog andere gedenk waardige data geweest zijn, b.v. 20 April (openbaarmaking der zoogenaamde grondbe- palingen, waarbij de door het October-mani- fes' verkondigde beginselen reeds aanmerke lijk werden beperkt) en de 3e Juni (kies rechtwijziging), die zich*van de grondbegin selen van den 30en October voldoende ver wijderden. Wanneer die conceptie onzer nieuwe staatsorde op 18 Februari 1905 tot stand gekomen is, en 'haar eerste polsslag op 6 Augustus 1905, dan kan men den 17en (30en) October niet als een momlent be schouwen, dat door iets anders gedenkwaar dig zou zijn dan door de algemeene staking, deze tragische verstoring van 'het staatsge zag, de staateonlusten en die algemeene pa niek." Verder vindt Menschikow, dat ook de derde doema te veel storende elementen bevathij laakt de houding der Octobristen als e»en te revolutionaire en eischt een nieu we wijziging van het kiesrechtstelsel. „Bij het bestuur is, gelijk bij een maaltijd, de strengste keuze noodzakelijk. Wanneer we ons aan tafel zetten, dan verlangen we niet dat elk slecht en bedorven gerecht daar vertegenwoordigd is. De aanwezigheid van nuttig voedsel is voldoende. Bij zeer geringe inspanning in deze richting heeft de regie ring alle uitzicht een zeer goed parlement tot stand te brengen." Zoo-luiden de staatsrechtelijke treoriën, waarmede het vijfde jaar der Russische con stitutie wordt geopend. Dultschl&nd. Bij de Dondardag gehouden herstemmingen voor de Tweede Kamer werden gekozen: 3 conservatieven, 1 lid van den „Bund der Landwirte", 4 nationaal-liberalen en 1 soc. democraat. De nieuwe Kamer is tharus als volgit samengesteld30 conservatieven, met inbegrip van 2 Landwirïe en 1 middenstan der, 28 nationaal-Liberalen8 vrijzinnigen en 25 so c i aal -democ raten België. DeBelgischebegrootingvan Oorlog voor 1910 beloopt de som van fr. 56.630,291,50, zijnde in vergelij king met 1909, eene vermindering van fr. 1,567,214,13. De gewone uitgaven zijn ver hoogd met fr. 938,595,87, maar de buiten gewone uitgaven verminderd met fr. 2,565,810. Onder de posten op de bui tengewone begrooting staat voor de inrich ting van luchtvaartinstellingen fr. 94,000 uitgetrokken. De Belgische minister van koloniën heeft gezegd, dat er geenerlei grond is voor het bericht, dat Engeland en misschien ook -Duitschland moeilijkheden zouden ma ken over een gedeelte van de grems van den Kongo. Engeland. L o n dl e n, 5 Nov. De heer Biirrell, eers te - secretaris voor Ierland., stelde voor <ie amendementen van het Hoogerhuis op de Iersohe landswet en bloc te verwerpen, er op wijzende dat het Hoogerhuis 24 artikelen van het ontwerp had geschrapt, 13 geheel en al gewijzigd en 13 nieuwe artikelen had: ingevoegd. Het ontwerp, zooals dit het Hoogerhuis heeft verlaten, is volstrekt niet overeen te brengen met de voorstellen van de regee ring, doch er bleef nog veel ruimte tot een vergelijk en de heer Birrell hoopte, dat er nog een schikking tot stand zou komen. De amendementen werden verworpen met 219 tegen 54 stemmen. Spanje. De minister-president Monet heeft aan een journalist verklaard, dat het onderhoud, dat de Koning aan een correspondent van het Parijsche Journal toestond een streng par ticulier karakter had gedr agen en niet voor openbaarheid bestemd was. Naar de Corriere d'Italia uit Madrid verneemt, heeft kardinaal Merry del Val, op eigen initiatief aan den Paus die het aanvaardde voorgesteld langs diploma- tieken weg Spanje te 'berichten, dat de H. Stoel zijn tusschenkomst aanbood, om de ge nade van Ferrer te bekomen. In af wachting van de uitkomst der onderhande lingen werd Ferref terechtgesteld. OostenrJJk-HongarlJe. De Frankfurter Zeitung Heeft een sciherp artikel aan het adres der Ozechen, waarin wij o.a. lezen: „Het is moeilijk te geloo- ven dat de verontwaardiging der Czechen over de goedkeuring (want de Keizer heeft de wetten reeds bekrachtigd Red.) der taalwetten in de vier Duitsche kroonlanden heelemaal echt is. Wat bij deze wetten wordt vastgesteld is inderdaad niets anders dan de geldigheid der Duitsche taal als uitslui tend te bezigen taal do or de landdagen, de pi'ovinciale commissies, autoriteiten en ge meentebesturen zoowel als onderwijstaal op de staats- en provinciale middelbare scho len. Voor Neder-Oostenrijk, waar tegenwoor dig eesn aantal Czechische gemeenten zijn, zijn met het oog hierop eenige uitzonde ringsbepalingen in de wet aangebracht. Het is volstrekt niet te begrijpen, waarom in deze wetten een schending van de rechten der Czechen zou zijn opgesloten. Nog veel minder begrijpt iemand, die de dingen nuch ter beschouwt, in hoever de „eer van bet volk der Czechen" is aangetast. Dergelijke overdrijvingen van een tot barstens toe over- hit nationaal gevoel toonen zoo duidelijk aan hoe weinig de Czechische politici in staat of bereid zijn, den natuurlijken maat staf der politieke zaken bij bunne eischen en argumentaties aan te leggen. Met het zelfde recht, waarmede heden de woordvoer ders van 'het Czechische volk over een schennis hunner belangen en een bevlek king hunner nationale eer oreeren, zonder Polen, Italianen, Kroaten of een andere binnen de grenzen van Oostenrijk zetelende volksstam tegen de door Duitsche landsbe sturen op bun gebied uitgevaardigde web- t' i kunnen protesteeren. Maar buiten <le Ozechen denkt' niemand aan zxilk een op treden. Deze komen door hun protest in het scherpste contrast met de eischen die ze zelf voor Bohemen proclameeren en die daar, waar ze het op grond hunner meerder heid kunnen doen, in werkelijkheid hébben omgezet. In Praag, de stad waar vroeger voor het gi-ootste gedeelte de Duitsche taal werd gesproken en in welke hoofdstad des lands tegenwoordig nog 40000 Duitschers wonen, heeft het gemeentebestuur de Duitsche taal niet alleen uit alle ambten, doch ook van de openbare straat verbannen en sinds on langs veroorlooft het den huurders van hui zen in die stad niet eens meer hunne zaken met naamborden in twee talen aan te duiden. Dezelfde lieden echter, die zulk een handel wijze heelemaal in orde vinden, probestee- ren vol verontwaardiging wanneer besturen van zuiver Duitsche landen hunne eigen taal voor hunne beraadslagingen en hunne be- stuurs-werkzaamheden wettelijk vaststellen." Tegenover de geruchten, dat die minister president Bienerth beloofd heeft af te tre den, wanneer de Czechen de belofte ge ven, dat zij tegen zijn opvolger hun obstruc tie zullen nalaten, wordt van gezaghlébbenr de zijde iln het licht gesteld, dat de miruis- ber-presidealt herhaaldelijk, ook bij vroe gere gelegenheden, heeft, doen uitkomen, dat hij geen principieel© tegenstander is van een regeling der bixmenl-andschie aan gelegenheden, waarbij grootere vastheid in den, boestand worde gewaarborgd. Wanneer zij.n aftreden tot dit doel zou medewerken, zou hij niet aarzelen dien stap te doen. In de audiëntie, welke de Keizer aan den oud-minister Zacék verleende, dankte de Keizer dezen voor de der Kroon bewezen die nis fen. Zijn. houding was altijd correct geweest, anaar de Keizer konniet goedkeu ren, dat de beide Czechische ministers hun ontslag hebben ingediend. De Keizer heeft dé noodzakelijkheid van hun aftreden niet. erkend. Het bestuur van de PooLsche groep heeft al eenige malen beraadslaagd met de ver tegenwoordigers dier Slavische vereenigin-g De bedoeling schijnt te zijn de Slavische vereeniging over te halen bij de reconstruc tie van het kabinet, waan wan Bienerth de leidler blijft, de voorloopige begrooting evenals andere noodzakelijke aangelegenhe den goed te keuren.. Rusland. Het reeds lang gekoesterde plan, om de Finsche Staatsspoorwegen onder Russisch toezicht te stellen, wordt eindelijk verwe zenlijkt. Einde October is aan den Finscben Senaat door den Russischen ministexraad een verordening toegezonden, waarin de na dere bepalingen vervat zijn. Tevens werd den Senaat opgedragen deze verordening on middellijk op de gebruikelijke wijze bekend te maken, waartegen bij de huidige samen stelling van den Senaat geen bezwaren be staan. Het toezicht over de reeds bestaande en uog aan te leggen spoorwegen in Finland wordt aan het Russische ministerie van ver keer opgedragen. Door Rijksinspecteurs oefent zij dit uit. Deze hebben er vooral op toe te zien, dat de Finsche spoorlijnen ook voor Ruslauds rollend spoorwegmate- riëel bruikbaar zijn. Zij kunnen met recht van stem aan de zittingen van het Finschen spoorwegbestuur deelnemen en van haar ver klaringen en uitleggingen eischen. Verder worden voorschriften gegeven, hoe de in specteurs zullen optreden als zij bij de uit oefening van hun werk op moeilijkheden stuiten. Worden in Finland nieuwe spoor wegen aangelegd, dan moet het spoorweg- bestuur over de technische zijde met de Russische inspecteurs in overleg treden. Men ziet dus dat de Russische regeering zich eenvoudig door middel van eene veror dening grooten invloed verschaft op het Finsche Staatsspoorwegnet, dat een enorme waarde vertegenwoordigt. Aanleiding voor dezen maatregel is natuurlijk behalve strate gische redenen, de omstandigheid, dat na de in gebruikneming der verbindingslijn bij St. Petersburg een spoorwegverkeer tusschen Rusland en Finland moet ontstaan, waar voor Finland echter zeer kostbare verande ringen op zijn banen moet maken, opdat het zware Russische wagenmateriëel in Fin land zal kunnen rijden. Deze veranderin gen met de noodige krachtdadigheid in te voeren, zal een der voornaamste opdrach ten der Russische Rijksinspecteurs zijn, want Finland heeft in -den grond weinig belang bij het doorgaand Russisch-Finsch spoorwegverkeer, dat het land op aanzien lijke kosten jaagt, maar daar tegenover slechts geringe voordeelen in 't uitzicht stelt. Turkije. Uit Konstantinopel wordt geseind, dat de Por te heeft besloten, de straf van vier Armeniërs en acht Moslemen, te A d a n a wegens deelneming aan het moorden ter dood veroordeeld, in levenslangen dwang arbeid te veranderen. O rieken laod. Ook de beddie laatste medeplichtigen aam die muiterij van de Griekse he marine zijn in hechtenis genomen. In de nabijheid van' C hal cis, waren vier der samen zweer djers ge pakt. Die twee anderen, Typal-dos en De- moulis, werden bij een poging om ia Athe ne binnen te komen do ar die politiewacht ontdekt. Zij waren in armoedige burgier- kleeren gestoken Typaldos poogde te ont vluchten en wilde van zijn revolver ge bruik maken. Hij word gegrepen, met paar- demteugels werdièn zijn handien geboeid, on; zoo werd hij naar de gevangenis gebracht. Zijn kameraad, die ook poogde te ontsnap pen, bleef staan toen een schot op hem gelost was. Uit Athene wordt aan de „Voss. Zeitung" bericht, dat de gevangenneming van Typal dos daar buitengewone opgewondenheid heeft veroorzaakt. Door de regeering zoowel ale den militairen Bond, zijn buitengewone maatregelen genomen, daar men vreest, dat door familieleden en vrienden van den ge vangen genomen zee-officier ongeregeldhe den op touw zullen worden gezet. De regee ring heeft zich genoodzaakt gezien om ter kalmeering van de verontruste gemoederen mede te deelen, dat Typaldos en de andere officieren, die aan de samenzwering deel hebben genomen, terecht zullen staan voor eert buitengewone rechtbank, van welke ech ter de hoofdofficieren, wier ontslag door Typaldos en de zijnen werd geëisc'ht, geen deel zullen uitmaken. Daardoor is de bevol king, die grootendeels op de hand van Ty paldos is, weder eenigermate gerustgesteld. Toch is de toestand nog zeer ernstig. Het Ó6 thans 3ïl. gekomen tot een openlijke breuk tusschen den Koning en den militairen Bond. Koning George moet nl hebben verklaard, dat. hij een terugkeer tot den normalen toe stand niet mogelijk acbite, wanneer de Bond niet, onmiddellijk na de sluiting der Kamer zittingen, wordt ontbonden. En daarop heb bi de leden volstrekt geen plan. f- 49 DOOK RUDOLF HERZOG. Voor de Wiskottens was de Kersttijd zon der eenige bijzonderheid voorbijgegaan. Wel was men tot 'het in ontvangst nemen der ge schenken bij de ouders samengekomen, doch er waren gapingen in den familiekring, en niemand wilde ze opmerken. Men deed, als dacht men niet na over het ontbreken van Emilie en de kinderen, over de verlaten plaats van Ewald. Des te meer sprak men over Wilhelm, die, door Fritz vergezeld, voor zijne bruiloft naar Londen vertrokken was. Maar ook dit thema kon' den geheelen avond niet "vullen. En over hetgeen men ten opzichte van de fabriek te hopen en te vreezen had, wilde men op dezen feestavond niet spreken. Met ernstigen blik keek de een langs den ander heen, met ernstigen blik scheidde men. Gustav Wiskotten zocht terstond na de uitdeeling der geschenken zijne woning op. Hij vond daar een brief van zijne vrouw, die hem met al zijne vrome wenschen niet veel zeide, en een paar kinderlijke hand- weikjes van zijne "kleinen. Hij nam ze op, legde ze weer neer, nam ze nogmaals op en hield ze in de hand, totdat hij naar bed ging. Hij dacht aan de kist met speelgoed, wel ke hij naar Düsseldorf gezonden had. Als spoedbestelling op den laatsten dag. Want hij had met versnelden polsslag op iets ge- Wacht, en 'benden in de vestibule -geluisterd, als hij uit de fabriek kwam. Maar het verwachte was niet gekomen. „Zij heeft bij haar trots Volharden. Als ik toegeef, kan ik mijne rekening wel opma ken. En ik wil mij niet levend laten begra ven 1" Hij sliep een onrustigen slaap, en Anna Kölsch, die dagelijks in de vroegte kwam om voor het kleine huishoudentje te zorgen, schrok van zijn uiterlijk „Mijnheer Wiskottenzeide ze met vochtige oogen. „Meisje! Wat is er? Je wilt toch niet gaan huilen? Daar is volstrekt geen reden voor. Volstrekt geen reden.'" „Vader laat vragen of u een der feestda gen bij ons door zoudt willen brengen." „Dank je ,Anna. Maar ik heb er me nu reeds aan gewend bij moeder te eten. Ik be hoef daar niet veel te zeggen en niemand neemt het mij kwalijk. En dan wilde ik ook een tocht over de besneeuwde bergen maken. Zeg tegen je vader, dat ik een an deren keer kom, de volgende week wellicht, in het nieuwe jaar." Het meisje knikte hem toe. „Ja, mijnheer Wiskotten, maar woord houden I" En op de middagen der beide feestdagen was Gustav Wiskotten er alleen op uitgetrok ken langs den eenzamen, besneeuwden straatweg, waarnaast traag en arm aan wa ter de zwarte Wupper stroomde, naar de een zame bergen en de wit besuikerde wouden, totdat hij eindelijk de nieuwe opgetrokken smidse Vond. En telkens had hij zich ver heugd den eikenkolos, dien staal noch vuur konden aantasten, krachtig en zelfbewust op zijne oude plaats terug te vinden. In de Nieuwjaarswenk was Wilhelm met zijne jonge vrouw huiswaarts gekeerd. Bo ven de stad, waar de liefde tot de gatuur uit het naderende woud een park gevormd had, verhief, zich hunne villa-achtige woning. Gustav Wiskotten was dezen keer bij de ont vangst niet tegenwoordig geweest. Een paar -clageu later stak hij zijn bezoek af. Hij trof Mabel alleen. „Lieve GustavZe nam zijne handen en hield -die in de hare. „Is dat alles?" lachte hij. ,,Ben ik geen zwagerlijken kus meer waard?" Ze 'kuste hem hartelijk en keek hem lang aan. „Mijn kus heeft, je toenmaals geen geluk gebracht. „Hoe weet je dat? ik beweer het tegen deel." „Is dat geen ironie?" „Je kunt je angstige ziel gerust stellen, Mabel. Het is geen scherts, ik meen het.'" Ze zaten tegenover elkander en de jonge vrouw keek peinzend uit het venster, Ver weg in het besneeuwde dal. „Zie, Gustav, de goede toon verlangt, dat men zekere dingen niet aanroert, dat rnen zich den schijn geeft, alsof ook hij zwa- ren zielestrijd alles bij den ander in de bes te orde is. Gustavze keek -hem warm aan „ik geef niet om dezen goe den toon, ik houd hem voor barbaarsch. Als er hij den 'buurman brand is, helpen wij 'toch ook bij het blusschen." „Dat is waar," zeide Gustav Wiskotten. „Zie, en somtijds is het reeds eene soort blusschen, als men den buurman slechts toontik ben bereid, ik help. Dat doet den j man goed, ook indien het slechts een em- mer water is, welken men aanbrengt." i „En wat versta je onder deze hulp te genover mij?" „Hartelijk de wond verzorgen. Niet doen alsof men haar niet zag. Spreek met mij en laat mij met je spreken. Ik ben nu een Wiskotten, en de Wiskotten's zijn één! Dat is toch ook mijn trots!" „Geef me je hand eens, Mabel. Verdui veld, dat voelt men. Je bent eene patente vrouw en draagt het hart- op de rechte plaats. Maar -die kus van toen was geen ongeluks- kus. Hij heeft mij toch geluk gebracht. Stil. Laat me uitspreken. Die kus was eene Verlossing. Van eene zeer lange rij wederwaardigheden, die mij niet alleen van mijne werkkracht, maar ook van mijn le venslust dreigden te berooven. En ik zou zeker in het duister naar beneden gestort zijn, om daar te blijven liggen, plomp, zoo als ik nu eenmaal ben, en ook moe van den vergeefschen strijd met Emilie, in haar de vroolijke, aan den man wonderen doende vrouw wakker te roepen, indien zie je, dat behoeft jou niet te beschamen in dien jij toen niet gekomen waart en mij ge toond hadt hoe het zijn kon." „Dus draag ik toch schuld?" „Schuld? Mabel, en over dat woord ben je niet gestruikeld? Nu ja, nu lach je! Schuld draag je er aan dat een kerel als ik, zich niet voor zich zelf schamen moet als hij hm dus dat is nu voorbij. En dat heb ik aan jou te danken. Volkomen -eerlijk. Jij hebt er mij voor bewaard, dat ik in mijn eigen oog be- 1 lachtelijk werd. Hier binnen brandt bet. Maar ik wil toch liever den brand verdra gen, dan bevriezen." „Gustav!" Zij stond op en begaf zich als in gedachten verdiept naar de deur. „Ja 1 „Ik ben ook eene getrouwde vrouw. Maar indien ik met Wilhelm ooit oneenigheid mocht hebben „Wat zou je dan doen?" Ze sloot de oogen en boog het hoofd ach terover. „Met vurig verlangen zou ik er op wach ten, dal hij de sterkste 'bleef. Dat zou ik doen! Dat is vrouwenliefde!" Ze reikte hem de hand. „Laat een ander je niet de baas worden, zwager'Het zou jammer voor jou envoor Emilie zijn!" De nieuwe ververij wedijverde met de oude om den voorrang, de weefgetouwen, met eene rij vermeerderd, ratelden van den morgen tot den avond. En toch werden de gezich ten der broers niet vroolijk, en om den mond der oude juffrouw Wiskotten groeven de rimpels zich dieper. De hypotheek aan Emilie's vader was terugbetaald. Zonder te vragen was Mabel met haar bruidsschat bijgesprongen. De nieuwe uitvinding van Fritz, katoen in het kleurenbad het aanzien en den glans van zijde te verleenen, was in de praktijk boven verwachting uitstekend gebleken. Het afgewerkte fabrikaat aan ge kleurd lint en zwarte kant versloeg door zijne goedkoopheid iedere concurrentie. En toch kwamen de hestellingen spaarzaam, tochgelukte het hun niet nieuwe afnemers te verkrijgen, en -het pakhuis vulde zich met waren. Wat baatten nu de zeshonderd paar denkrachten der machines, wat -de ijver der arbeiders, wat de bijne roekelooze onderne mingsgeest der eigenaren? Overproductie. In Februari, toen Wilhelm Wiskotten van eene weinig voorspoedige reis voor zaken terug keerde, drukte dit woord loodzwaar op de gemoederen. Wordt vtrvolffd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1909 | | pagina 1