8"' Jaargang. Donderdag 25 November 1909. BUITENLAND. I'. 153c OORTSCH DAGBLAD. ABONNEMENTSPRIJS: er S maanden voor Amersfoortf 1.00. Idem frauco per post1.50. Jzonder. ijle nummers - 0.05. )eze Coursnt rersohijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest dagen. idvertentiënmededeelingdn enz., gelieve men vóór 11 uur 's morgens bg de Uitgeven in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C°. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRLJS DER ADVERTENTIËN: Van 15 regels f 0.50. Elke regel meer - 0.10. Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 «ent« bg vooruitbetaling Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrgf bestaan zeer voordeelige bepalingen t«1 het herhaald adverteeren in dit Btad, bg abonnement. circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvra** toegezonden. Politiek Overzicht I»ro en contra liet Britsclie Hoogerhuis. In. heb Hoogerhuis wo-rdt thane de beslis- sude strijd gevoerd o<ver het lot der door e regeering voorgestelde financieele her- ormingen en daar deze voorstellen sedert leer dan zes maanden in Engeland iedereen i spanning heibben gehouden eu zoo in den top der tijden alle trappen van politieke enioedsbeweging hebben dioorloopen, eersehi thans in breed© kringen een© zoke- e, doch in elk geval matige, opwinding. Jit de ministerieeile gelederen, in 't bijzon- er uit de meer beperkte kringen waaruit e toonaangevende denkbeelden der begroo- ing zijn voorgekomen, weerklinken krach- ige woorden, die oogenschijnlijk ten doel ebben bij het volk stemming te maken egen het Hoogerhuis. Het blad „de )ai,ly Chronicle", deed aan den voof- vond van het Hoogerhuis-debat wel de berkete poging in deze richting. Na drie ange ci'taten uit redevoeringen van groote t..atslieden als Pi'rt, Burke en Gladstone, >egon het zijn artikel met de volgende xnssc bewoordingen Heden zal een edelman der Whigpartij Ie voornaams'.e overleveringen der W'hig9 tezoedelen en het Hoogerhuis gelasten, om mi snoode hand de arke des vex-bond,s der Iritsche constitutie aan te tasten. Het va- lerland neenvt met verkropte woede de be aming van dezen aanslag op hare eerbied- raardiigo vrijheden waar. Zij ziet mee ont- ;etting eene niet verantwoordelijke kamer ran gi'ond'bezitters de Britsche vrijheid nidden in het hart s/tooten. Mocht deze loor en door snoode samenzwering geluk ken, dan zou de Britsche grondwet zooals «rij ze kennen en die met recht het voor werp van onzen trots en van onze vereering is, vernietigd zijn. Haar evenwicht ware verstoord. Haar zwaartepunt zou van het Lagerhuis, dat de geheele natie vertegen woordigt., naar het Hoogerhuis worden ver plaatst dat sleelhts eone vertegenwooi'diging ier aristocratische klassen vormt. Een droe vige poging wordt gedaan het optreden der Lords tot ontwrichting der beg rooting te rechtvaardigen mei de bewering dat zij het recht zouden bezitten financieele voorstellen te verwerpen. Wij bestrijden de geldigheid dezer bewering. Een theoretisch recht een financieel voorstel in zijn geheel te ver werpen kan niet worden uitgebreid tot een aanspraak de Kroon de door het Lagerhuis vrij toegestane geldlmididedein ten bate dei- Lords te weigeren. Zulk een aanspraak heeft men nimmer doen gelden. Zij is in strijd met allle tradities der Britsche vrij heid en met wetten en gewoonten der Brit sche constitutie. Lag het in de macht van het Hoogerhuis de j aarlijksche begrooting te verwerpen, dan kon de>ze erfelijke Kamer, zoodra het haar geschikt lijkt, het geheele ingewikkelde staatsmechanisime tot stilstand brengen. Ministers en regeering waren aan hare genade overgeleverd. Zulk ©ene macht der Peers is echter onvereenigibaax met de vrijheid. Ze zou noodlottig zijn voor heb aanzien van het Lagerhuis. Beschouwingen als de hier vermelde, „nur mit ein biszehen andren Worte", vindt men in het grootste deel der liberale pers van Engeland en het vasteland en hebben ook weerklank gevonden bij de regeeringspartij in het Hoogerhuis. Dit laatste, zoo zegt men, heeft wel is waar formeel nooit af stand gedaan van zijn recht tert verwerping der begrooting, maar ook hier heeft zich, gelijk bij zoovele andere instellingen in Groot- Bribtannië, een gewoonterecht ge vormd dat sterker is dan alle geschreven wetten. Het nieuwe is hier alleen dalt deze begrooting het grootgrondbezit en de daar mede vedboniden groote brouwers gevoelig aantast. En de strijd om constitutioneel© rechten heeft zoodoende een zeer nuchtere, van ideëele beweeggronden tamelijk ver af liggende oorzaak. Het is altijd gewenscht in belangrijke geschilpunten als deze het pro en contra te doen hooren.. Een verdediging van de Lords ontkenen wo aan de Köln. Ztg., welker Lonidensche briefschrijver naar aanleiding van de krasse woorden der Daily Chronicle schrijft: „De lezer zal vragen of het er nu met de Briteche grondwet en met de Brit sche vrijheid werkelijk zoo ernstig uitziet en of, en hoe, de Britsche Peers plotseling de gekozen volksvertegenwoordigers feitelijk over het hoofd groeien en het geheele stoatgébouw aan het wankelen kunnen bren gen. Het an'twoord luidt dat het om zuivere partijkwestios gaat, en dat van de zijd© van liet Hoogerhuis aan de leiders der ^regee ringspartij nog ernstiger verwijten worden gedaan dan de Daily Chronicle tegenover het Hoogerhuis doet gelden. Het ie, ondanks allee wat in de Daily Chronicle en elders geschreven wordt, een feit dat het biel* krachtens parlementaire usance als ontoe laatbaar geldt, poli'ueke maatregelen in financieele voorstellen te verpakken of ze er aan te verbinden. Sir Thomas Erskine May, die vroeger lange jaren secretaris van het Lagerhuis is geweest eu de grootste autoritei t op het gebied van het overgele verde parlementaire reciht is, heeft in zijn handboek over de parlementair© gebruiken over deze on toelaatbaarheid geen ruimte voor onzekerheid gelaten en minister Gladstone heeft in de zestiger j aren der vorige eeuw bij een gedenkwaardige aangelegenheid dit beginsel met onomwonden woorden erkend. Niettemin, zoo zeggen de Peers, heeft de kanselier der schatkist gepoogd twee din gen, die in den vorm van politieke wets voorstellen schipbreuk hebben geleden, in de middelenwet op te nemen en ze zoo door het Hoogerhuis heen te smokkelen. Heb is dus niet het Hoogerhuis dat tegen consti tutie en parlementaire gebruiken tracht in te gaan, doch de regeering en l are meer derheid in het Lagerhuis hebben zich hier aan vergrepen en de Peer© vervullen slechte hun. plicht tegenover het land wanneer ze er volharden dat eene aangelegenheid, waarin het Lagerhuis van zijne kiezers geen mandaat bezitf, aan de beslissing van dezen w re' onderworpen. „Zoo staan de beide beschouwingen' tegen over elkaar en het staat een ieder vrij over ree" v en onrecht zijne eigen meening te- vormen. Do onbevangen buitenlandsche toe schouwer mag dit voor niet zeer moeilijk houden, in het- land der partij heerschappij zijn in werkelijkheid de lieden die zich een eigen oordeel vormen, merkwaardig dun ge- z. id en bij tijden verkrijgen, al naar de eventueel© strooming in de openbare mee ning, volkomen ongerijmde dingen geruimen tijd op onbegrijpelijke wijze geldigheid. Op dén duur wel is waar ontvangt deze onre gelmatigheid dan weer een tegenwicht in een zwaai naar den anderen kant. De vraag la.it zich alzoo in het onderhavige geval stel len hoe de openbare' meening zich op het oogeiiiblik tegenover dezen strijd, der mee ningen verhoudt. Deze vraag is echter veel makkelijker op te wei-pen dan te beantwoor den. Uit de dagbladen Ï6 geen conclusie te vormenwant dit zijn alle partijorganen en zs vertegenwoordigen of de eene, of de andere meening. Tusschen beid© beweegt. zku echter eene groote, stilde, onbekende, door geen dagblad vertegenwoordigde me nigte van kiezers, die zich allengs in stij gende getale bar© eigene meening vormt of zich in eene opwelling van ei*gernis losrukt van do partij waartoe ze tob dusver behoort en naar de tegenpartij overgaat. Haildane, de minister van oorlog, hoeft onlangs in een© redevoering eens deze stille, - den doorslag gevende menigte op 40 procent der kiezera geschat In het tegenwoordige geval laat zich slechts zooveel zeggen dat een© voor een paar jaren ondernomen, stormloop tegen het Hoogerhuis en dit is het wat de ministerieede partijleiders op het oogeniblik aan den gang pogen te maken jammer lijk mislukt is. Ook thans is nog zeer wei nig van den heiligen toorn tegen de Lords te merken, welke daarbij alleen tot- de over winning zou kunnen voeren. Onder de stille gematigde lieden, die tusschen de partijen heen en weer zwenken, verneemt men ech ter opvallend veel veroordeel in gen tegen de fi n an ciee'l e voorstel len Dultschland. B e r 1 ij n 2 4 Nov. Het door liet Berliner Tageblatt uit Konsiantinopel ge melde bericht, volgens hetwelk Prins Oscar van Pruisen aan de Turksche voorj aars- manoeuvres zou deelnemen is ongegrond. B e r 1 ij n, 2 4 Nov. In de rijksbegroo- ting voor 1910 zijn de middelen aangevraagd tot. vaststelling van de Duitsch-Nederland- sche grenzen van het Keizer Wilhelmsland. Men is voornemens de reeds lang beraam de groote wetenschappelijke expeditie naar het Keizer Wilhelm stand in 1910 aan den arbeid te doen gaan. De expeditie zal eerst naar het Duitech-Nedcrlandsche grensge bied gezonden worden aan de wetenschap- pelijk-geologische opheldering mede te wer ken, daar de bij verdrag vastgestelde meri- diaangrens en kunstmatige grenzen zoo mo gelijk door een natuurlijke scheidslijn ver vangen zullen worden. B o r'l ij n, 2 4 Nov. De begrooting over 1910 voor het Pruisische militair© con tingent bediraagt: aan blijvende uitgaven van de gowone begrooting 554,501,311 Mk., d. i. 10,716.807 Mk. meer dan in het vorige jaaraan uitgaven voor eenmaal 57,585,960 Mk., dus 32,466,096 Mk. minder dan in het vorige jaarvoor de buitengewone be groeting wordt gevorderd 19,949,100 Mk., d. i. 14,311,100 Mk. minder dan in hot vorige jaar. België. Brussel, 24 Nov. De Kamer her vatte de behandeling van de legerwet en bepaalde de gemiddelde legersterkte op 42,800 man. Frankrijk. Het programma voor de ontvangst van Koning Manuel is vastgesteld. Ofschoon hij incognito reist, zijn nlle maatregelen de- zdfcBe als bij officieel© vorsten bezoek en Koning Manuel komt Zaterdag avond te Parijs aan en zal intrek nemen in het hotel Bristol. Zondag wisselt hij bezoeken met den president dier republiek en dineert 's avonds in hot Elysée. Maandag bezoekt hij luet slot te Versailles en Trianon en 's avonds woont de Koning een gala-voor stelling der Grootie Opera bij, Dinsdag gaat bij met president Faillières op jacht in Bamb&uilletden avond brengt hij door in de Comédie Fran^aise. Woensdag wordt eon bezoek gebracht aan de verschillende musea en de Portugeesche koloniie ontvan gen. Donderdag vertrekt Koning Manuel per specialen trein naar Lissabon. De Fransch© regeering is van plan, een wijziging in de perswet van 1881 voor te stellen, door daar een artikel betreffende de bescbreming van de nationale vlag in op te nemen. Dat artikel zal uitdrukkelijk bepa ler, dat alleen zoodanige beleedigingen van de vlag strafbaar zijn, die in het openbaar of op algemeen toegankelijke plaatsen ge schieden. Engeland. Londen, 24 Nov. Het debat over de begrooting werd voortgezet in het stamp volle Huis. De belangstelling voor de be handeling verslapt niet. Daar liog een groot aantal Peers het woord wenschen te voeren, zal het debat deze week niet ten einde worden gebracht en zal de stemming waarschijnlijk niet plaats hebben voor 30 November. De aartsbisschop van Canterbury deelde mede, dat de bisschoppen zich onzijdig zul len houden. Lord Rosebferv, ofschoon in krachtige be woordingen zijn afkeuring van de begrooting te kennen gevende, verklaarde echter de motie van Lansdowne niet te kunnen steu- nen. Lord Rosebery zette uiteen, dat hij niet zou stemmen voor de motie van Lansdowne met het oog op zijn eigene verklaringen, toen hij eerste minister was. De sluimerende be voegdheden van de Lords behoorden slechts j toegepast te worden in exceptioneele omstan digheden en met directe machtiging van het volk. Ofschoon erkennende welke levensbe langen met de begrooting gemoeid waren, verklaarde hij, dat de kracht, de werkzaam heid en de veiligheid, van het Hoogerhuis, voor het lang van nog hooger belang waren. De oppositie tegen de begrooting behoor- i do niet te worden vastgeknoopt aan de be- langen van het erfelijke Heerenhuis. De Lords zonden het bestaan van het Hooger huis door hun optreden in gevaar brengen. Bovendien zouden zij juist te werk gaan op de wijze als door de regeering werd verlangd. Ten slotte verklaarde hij, dat de oppositie, i wanneer zij de begrooting zou doorlaten en aan het land de beoordeeling over hare wer king zou overlaten, waarschijnlijk een over winning zon hebben behaald, over welke zij zelf verbaasd zouden staan. De voornaamste redevoering'd'ie Dinsdag over de middelenwet in het Hoogerhuis is gehouden, was die van Lord Cromer, die, hoewel hij tot de oppositie behoort, niet kan besluiten vóór Lord Lansdowne'6 amende ment te stemmen en de begrooting aldus te vernietigen. Lord Cromer begon met te I wijzen op de goede zijden van de begrooting zijnen* tegenstanders. Hij van zijn kant bv. had niets in 'te brengen tegen d© inkomsten- j belasung, hoewel die sterke progressie zijns inziens moeilijk te verdedigen is. Maar, al vond hij er dan eenige goed© punten in, j over het algemeen kon hij toclh zijn instem- ming niet betuigen met do financieel© po litiek der regeering. De begrooting verraadt zijns in diens gebrek aan voorzichtigheid; j de tegenwoordige regeering is tegelijk ver- kwistend en vrij handelaarster, en die twee dingen gaan slecht samen. Zoo zei-de Lord Cromer, maar hij voegde er bij dat hij wist. hoe vruchteloos het ie, over deze zaak te prediken. Wel wild© hij ernstig waarschu wen tegen die vlaag van verkwisting dlie over het land gekomen is, al geeft hij to© dat sociale hervormingen zeer noodig zijn. j ^"at de grondbelasting betreft, het Huis, I zeide lord Oromer, lreeft zoo vaak het ver- wijt moeten hooren dat heb een vergadering van landeigenaars ie, dat men het nu ook wel eens belangwekkend zal vinden, de meening te vernemen van een lid, dait geen morgen gronds bezeten heeft in heel zijn leven. Het eenige deel van de begrooting waar Cromer zelf last van zou hebben, dat is de inkomstenbelasting en daar is n-j sterk voor, maar de grondbelasting, die hem waarlijk niet zal benadeelen, acht hij een ernstige fout, een schending van het begin- sel, omdat zij een man niet belast naarmate van zijn rijkdom, maar wijl hij zijn vermo gen op zekere wijze heeft belegd. Dat was een ongezond beginsel. Daarenboven was het hoogst afkeurenswaardig, zulke belang rijke dingen te willen vaststellen bij een begrootingswet. I Niettegenstaande dit alles zou Lord. Cro mer niet voor de motie stemmen van zijn vriend Lord Lansdowne, omdat zooals Reuter reod6 meldde de verwerping der begrooting een zóó ernstige storing in den loop der zaken zou ten gevolge hebben, dat het nadeel ig zou wezen voor het land. Daar enboven zouden ook de gematigde liberalen er zoo boos over worden, dat zij zouden gaan meestrijden met- de radicalen, teneinde de rechten van het Huis der Lords vermin derd te krijgen. j Minister Pentland ontkende nog eens dat i de regeering de aanvaller was in de geschil- j len, ontstaan tusschen beide Huizen. Hij 1 verzekerde, dat de begrooting rechtvaardig I was tegenover alle klassen der maatschappij. I De oppositie wist zeer wel, dat de regeering zich geen partij kon stellen, waar het de voorrechten gold van het Lagerhuis, maar wat thans werd voorgesteld was een vernie- tiging van het uitvoerend toezicht en een verlamming van het uitvoerend bewind. In dien zij dat toestond, zou hetzelfde kunnen gebeuren bij elke zitting bij alles en men zou eenvoudig komen tot een stelsel van be voorrechting. Hij geloofde niet, dat heb land zich zou onderwerpen aan zulk een reusach- tige verandering in de constitutie van het land. De oppositie had een aanval gedaan, j waartoe zij niet werd uitgedaagd, op de te genwoordige orde van zaken, maar wat de uitkomst van de verkiezingen ook mocht zijn, men kan niet onderstellen, dat 42 mill, aa.i 600 lords zouden toestaan, zich het toe zicht over de financiën en de belastingen van het land aan te matigen. Onder de te genwoordige omstandigheden moest het be staande stelsel worden gewijzigd, hoe en wanneer moest nog worden uitgemaakt. Minister Beauchamp verdedigde ook nog de begrooting. Hij betoogde met te zeggen, dat volgens de meening van de liberale par tij, het Hoogerhuis in zijn tegenwoordige samenstelling onwaardig en onbekwaam was de zaken betreffende de toekomst van een machtig Rijk te leiden. De Engelsc'he bladen hebben bet voorna melijk over Lord Cromer's rede. De unio nistische veroortdeelen hem en noemen hem wankelmoedig, dat hij den strijd met het Hoogerhuis vreest, en zeggen dat de consti- tutioneele strijd niet kan worden vermeden. Gisteren zouden nog spreken Lord Salis bury. Lord Davids, Lord Milner, Lord Weardale en Lord Rothschild. Verder ver wachtte men dan nog dat het woord zou worden gevoerd door Lord Harding©, Lord Northampton, Lord Desborough, Lord Car- rington. Lord Onslow, Lord Kimberley, Lord Faber en Lord Glanbawe. De regeering overweegt inmiddels haar gedragslijn en er zou volgens de Daily News gisteren een ministerraad zijn bijeen ge weest om den te volgen weg te bepalen, welke waarschijnlijk zou zijn, dat de regee ring na aanneming van de motie-Lansdown© het Lagerhuis zou voorstellen de begrooting onveranderd nog eens naar het Hoogerhuis toe te zenden, met een begeleidend besluit, waarin het Lagerhuis weigert de indiening van een indemniteitswet (een denkbeeld, dat Lord Lansdowne Maandag in het Hooger huis aan de hand deed). Het Hoogerhuis komt dan te staan voor de beslissing, of het de in de begrooting aan gevraagde kredieten wil bekrachtigen. De Daily Chronicle zegt, dat men in wel ingelichte kringen gelooft', dat heb parle ment aanstaande week zou verdaagd worden. Doch eerst zal de regeering het Lagerhuis verzoeken aan het Hoogerhuis een nota te zenden over do inmenging van het Huis in financieele zaken. Dergelijke nota's werden ook in 1679 en 1860 aan het Hoogerhuis gezonden. Spanje. Sedert enkele weken is de heer Suarez li clan, oud-minister van handel in functie als civiel gouverneur van Barcelona en sedert hij hef bewind voert is de toestand in die stad niet den dag verbeterd. Met groote gestrengheid handhaaft bij de wet ten, hij vermijdt echter alle maatregelen, die de bevolking in het harnas kunnen jaren of bij baar het gevoel van onzekerheid wekken. De leekenscholen zullen weder wor den geopend en aan de vrijheid van onder wijs wordt geen andere beperking opgelegd, dan dat de leeraar zich moet onthouden van iets te onderwijzen dat strijdig is met de vaderlandsliefde, bcleedigend voor het leger of gericht tegen het constitutioneele stelsel. Met grooten spoed, zoo deelde de gouver neur aan den berichtgever van den Matin mede, worden de processen van de beschul digden uit de jongste revolutie geïnstrueerd. Gereraal Weyler, de kapitein-generaal, is met de grootste welwillendheid bezield, maar desondanks van meening, dat .dege nen, die zich aan aanslagen schuldig hebben gemaakt, streng gestraft moeten worden. De processen wegens diefstal en brand stichting zullen door de gewone rechtbank behandeld weiden. Aar. den terugkeer der uitgeweken anarchisten zullen geen hin derpalen in den weg worden gelegdmaar de politie zal, teneinde misdaden te voor- komennauwlettend op hen toezien. Do bevolking van Barcelona, gedraagt zich, volgens den gouverneur, uitermate rustig, houdt zich strikt aan de wet en be toont den grootsten eerbied jegens de over heid. Weliswaar wordt in sommige bladen juist het togenovergslelde medegedeeld; deze beweringen echter werden door de gouverneur gekenschetst als leugens, uitge strooid door personen, die het niet kunnen verkroppen, dat onder het bestuur der libe ralen de orde zoo spoedig is hersteld. Oostenrijk-Hongarlje. Weenen, 2 4 Nov. De Kamer heeft haren arbeid hervat. De ministers werden door de radicale Czechen met vijandige uit roepen ontvangen. Nadat de rust was terug gekeerd, diende de regeering het wetsont werp in voor zes voorloopige twaalfden van de begrooting voor 1910. De met spanning verbeide kroonraad: die de Koning Dinsdag met alle Hongaarsche ministère hield, bracht niet de gewenschte uitkomst. Het nieuwe ontwarringsplan werd in alle bijzonderheden, behandeld, maar er werd geen difinitief besluit genomen. Rusland. Petersburg, 2 4 Nov, De Rijks- doema heeft bet voorstel aangenomen om in zake de eerst Katholieke, maar later aan de orthodoxe geestelijkheid overgegeven kerk in Opolje, gouvernement Sjedletz, een in terpellatie tot den minister van binnenland- sche zaken te richten. De interpellanten be weren, dat de kerk, toen de kwestie der te ruggave aan de Katholieken opdook, door de politie met geweid geopend en aan d© Rus sische geestelijkheid overgegeven is. Daarbij moet het Roorusche altaar vernield en zou den de graven der stichters uit de kerk ver wijderd zijn. De Czaar heeft zijne goedkeuring ver leend aan het besluit van den Russischen ministerraad, volgens hetwelk voortaan op budtenlandEche congressen, conferenties, ten toonstellingen en internationale feeetien, wanneer deze een politiek karakter dragen, de vertegenwoordigers van Finland, niet meer zelfstandig niogan optreden. Wanneer zulke organisaties niet politiek zijn, mogen Fin nen slechts als particuliere personen of als vertegenwoordigers van particuliere veree- nigingen optreden. Voor zoover het noodig blijkt om officieele vertegenwoordigers van. Finland tot de eene of andere internationale bijeenkomst af te vaardigen, kunnen zij slechts als leden vaal Russische delegaties optreden. Wanneer deze echter ontbroken mogen Finland's vertegenwoordigers aan de beraadslagingen niet deelnemen. Dit is alweer een stap verder tot verkrach ting van de rechten der Finnen. Doch er is nog meer. De Russisch© leden van de Russisch-Fi'nschie commdfcssie uit den Öeniaat hebben met het- oog op Finland's toekomsti ge staatsrechterlijke positie een wets-ont werp opgesteld waarin de volgende onder dooien van rijkswetgeving zijn opgenomen, die tevens aan de bevoegdheid van den Fin- schen landdag zullen worden onttrokken De deelname van Finland aan de rijksuit gaven en rijksbelastingen, dienstplicht en militair© uitgaven,, de rechten d'er Russi sche onderdanen in Finlend, het spreken dei* officieele taal, dë voltrekking van Rus sische vonnissen, de grondbeginselen van het beheer, de bescherming der staatsorde, de strafwetgeving, de grondbeginselen der rechterlijke organisatie, tolwezen, pabent- beschernring en bescherming van cfen gees telijken eigendom, muntwezen en geldhan del, post- eu telegraaf, spoorwegen, voor zoover 't die landsverdediging en het ver keer miet het buitenland betreft, het scheep vaartverkeer en de rechten dei* vreemdelin gen in Finland. Marokko. Een jtiieuw geschil tusschen Frauschen en Marokkanen is in Marokko o mts taan. De haven van Agadir is sinds eenogen tijd de hoofdstapelplaats voor de wapensmokkela rij Frankrijk wilde dezen tegengaan en zond er ter surveillance den kruiser „Du- puy de Lome" heenDe pacha van Agadir stond evenwel de landing van Fransch© zee lieden niet toe. Na ee<n protest ingediend bij El Gebbas, den vertegenwoordiger van het Maghzeu te Tanger, schreef deze aan den pacha om zich tegenover de Fransch© ma rine tegemoetkomend te toornen. De pacha nam van dezen brief geen notitie en toen voor eenige dagen een ander© F ranse he kruiser „Friant" voor Agadir verscheen, verklaarde de paclia aan den hem bezoeken- den kapitein, dien hij zonder eenige vorme lijkheid aau het strand o-mtving, dat hij zijn schip zou bombardeeren, wanneer de kapi tein poogde manschappen aan land te bren- geai. Dc „Friant" keerde daarop naar Tan- ger terug om verdere orders af te wachten. Perzië* Teheran, 25 November. Een telegram aan de ..Steraz" van hedenavond bericht, dat de Russische consul-generaai Passek Radlubovsky, di© op reis was :iaar Bushire, door leden van een inlandschen volkstam tusschen Khanizanyan en Doslïtair- jin is aangevallen, die een groot d©il der karavaan beroofdenHen Russisch© knzok werd g&dood; ernstig gewond werden een Russische en twee Perzische kozakkon. De troep keerde naar Khanizanyan terug.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1909 | | pagina 1