1 I'. lë§. Eerste Blad 8"' jHargang. Vrijdag 31 December 1909. BUITENLAND. FEUILLETON. DE WISKOTTENS. ABONNEMENTSPRIJS: Per S maanden voor Amersfoortf l.OO. Idem franco per post- 1.00. Aizonderiijke nummers- 0.05. Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest dagen. Advertentiënmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers! VALKHOFF C°. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRUS DER ADVERTENTIËN: Van 15 regels f 0.80. Elke regel meer - 0.10. Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bij vooruitbetaling. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen UH het herhaald adverteeren in dit Btad, bg abonnement. EeoF' circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgevingen. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort brengen ter openbare kennis, dat op Nieuw jaarsdag de secretarie der gemeente geslo ten zal fijn. terwijl het bureau van den Bur gerlijken Stand op dien dag voor het publiek geopend zal zijn des voormiddags van tot 9 U'Uir, uitsluitend' tot het doen van aangiften van geboorte of overlijden. De hiervoor noodige aanvrage moet geschieden aan het gemeentehuis, mondo- ling of schriftelijk, tusschon 8 en 8J uur des voormkidaigs van dien'dag Amersfoort. 29 December 1909. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort De Secretaris, De Burgemeester, J. G. STBNFERT KROESE. WU1JTIERS •De Burgemeester der gemeente Amersfoort, brengt, ingevolge mededeeldag van den Burge meester van Soest d.d. 28 December 1909 no. 298A. ter kennis van belanghebbenden, dat zich in die gemeente een geval van Miltvuur heeft voorgedaan. Amersfoort, 30 December 1909. >De 'Burgemeester Voornoemd), WUIJT1ERS. Politiek Overzicht. De crisis in Hongarije. In Hongarije waren ditmaal de dagen tus- schen Kerstmis en Nieuwjaar geen vakantie dagen voor de politieke "werêld. Kort vóór de Kerstdagen heeft de Keizer-Koning dr. Lukacs aangewezen als toekomstig minister president. Deze staatsman heeft de opdracht gekregen eene laatste poging te ondernemen om een kabinet te vormen, dat met den te genwoordige» rijksdag kan regeeren. Mis lukt deze poging, dan wordt het optreden verwacht van een kabinet, dat buiten den rijksdag staat en zonder de volksvertegen woordiging zal regeeren men zal dan krij gen den ex-lex-toestand, den toestand bui ten de wet. Ladislaus von Lukacs staat nu in zijn 60e levensjaar Hij heeft een langdurigen staat van dienst. Na gedurende korte jaren het hoogleeraars ambt te hebben vervuld aan de rechtsfaculteit te Raab, werd hij in 1878 tot lid van de Kamer gekozen. In 1882 werd hij referendaris aan het departement van finan ciën, in 1893 secretaris-generaal bij dat de- parlement. In die functie bracht hij mede de groote hervorming van de valuta tot stand, die het werk is van den tegenwoordigen minister-president Wekerle, destijds minis ter van financiën. Later werd hij zielf minis ter van financiën in het kabinet-Banffy en hij behield deze portefeuille in achtereen volgende kabinetten, totdat na het ontslag van liet kabinet-Szell generaal Fejervary een ministerie vormde buiten het parlement. Op de langdurige staatkundige ervaring van dr. Lukacs heeft nu de Keizer-Koning een beroep gedaan, om te trachten voor de nu reeds maandenlang sleepend gebleven crisis eene oplossing te vinden. Reeds in den zomer was hem daartoe opdracht gege ven. Die verviel toen, omdat het kabinet- Wekerle weder in het ambt bevestigd werd. Nu is de opdracht andermaal verleend, en als aangewezen minister-president - tracht dr. Lukacs nu de partijen te winnen voor zijne zending om "het Hongaarsclie parle ment uit de lange crisis te verlossen. Over de wijze waarop hij de onderhandelingen voert, schrijft de Neue Freie Presse ,,In het middelpunt der bemoeiingen van dr. Lukacs staat het overleg met de Justh- partij. Het komen tot overeenstemming met den heer Justli is het politieke cachet van dr. Lukacs. Terwijl alle staatslieden, die dó Keizer in den loop van de crisis raad pleegde, de samenwerking van de gematigde elementen der mannen van 1867 met de man nen van 1848 in de eerste plaats aanbeva len, en slechts in de tweede plaats het te ruggaan tot een zuiver kabinet van 67-ers als raadzaam werd beschouwd, heeft dr. Lu kacs de gedachte voorgestaan, dat men de oplossing van de crisis met den steun van de 48-ers moest ter hand nemen. De heer Lukacs beproefde deze gedachte van zijne vinding reeds in den zomer te verwezenlij ken. De radicale vleugel van de toen nog eensgezinde onafhankelijkheidspartij was da delijk te vinden voor het plan van dr. Lu kacs. Het verzet ging uit van Kossuth. De beide vleugels van de 48-ers, die over de zending van Lukacs in twist waren geraakt, zijn sedert in twee partijen uiteengegaan, en daarmee is de mogelijkheid om door eene overeenkomst met den heer Justh terstond tot eene meerderheid in het tegenwoordige Hongaarsclie huis van afgevaardigden te ko men, 'belangrijk verminderd. Niettemin is dr. Lukacs, toen de Keizer hem op nieuw riep, de ontwarring van de Hongaarsche crisis begonnen bij den zelfden draad als voor zes maanden. Dr. Lukacs baseert zijne re kening ook ditmaal op den heer Justh en hoopt, als hij eerst met dezen tot overeen stemming komt, een deel van de andere par tijen voor de ondersteuning van zijne regee ring te winnen. De moeielijkheid om de aanhangers van den heer Justh te vervormen tot eene re- geeringsge-zinde partij, is echter zeer groot. De fractie-Justh ontstond uit den eisch tot oprichting van de zelfstandige- bank op den len Januari 1911 en zij groeide bij het een zijdig opkomen voor dezen eisch tot eene aanzienlijke minderheids par tij. De Keizer echter heeft Frans Kossuth kan diat het best getuigen de gedachte aan de verwe zenlijking van de zelfstandige bank in Hon garije van het begin der crisis af onver zettelijk afgewezen. Do ernstige internatio nale verwikkelingen in het voorjaar hebben de Kroon bevestigd in de stellige over tuiging van de noodzakelijkheid eener ge meenschappelijke bank voor de monarchie, en ©enige dagen geileden heeft minister president Wekerle, de grootste Hongaarsche autoriteit in financieele zaken, met zwaar wichtige argumenten de nadeelen van de ge splitste bank voor Hongarije zelf uiteenge zet. De Justh-partij kan dius slechts de deelneming aan de regeering van Hongarije en daarmee eene invloedrijke stem in de- politiek van de monarchie krijgen, wanneer zij hare eischen in overeenstemming brengt met wat de reëele politiek vordert. Het pro gramma van Justh in overeenstemming te brengen met de practische levensvoorwaar den van de monarchie, ziedaar het groote vraagstuk, dat dr. Lulkacs in deze dagen zal hebben op te lossen. De formule waar mee hij de tegenstrijdigheid' tusschen de op vatting van de Kroon en het programma van de Justh-partij bracht te overbruggen, kan echten* slechts dan leiden tot de oplossing van de crisis, als zij duidelijk en zonder dubbelzinnigheden is. Eene formuleering, die twee lezingen toelaat, die schijnbaar met het standpunt van de Kroon rekening houdt maar tegelijk heimelijke mogelijk heden biedt om in naam van een door den monarch goedgekeurd program de beweging voor de verwezenlijking van do zelfstandige bank voort te zetten, zulk eene formule zou op den dag van haar ontstaan een nieu wen t-ijd van crisis inleiden. Dr. Lukaes zal zijne onderhandelingen spoedig ten ©inde brengen. Wanneer het hem gelukt de Justh- partij voor eene openhartige politiek van heit bereikbare te winnen, dan kan zijn ontwar- ringsdenkbeeld om de regeering op te dra gen aan de linkerzijde van het Hongaarsche parlement met oen succes eindigen. Zoo niet, dan zijn de mogelijkheden om met de partijen van het tegenwoordige buis van af gevaardigden de oplossing te zoeken, uitge put."" Onder dc telegrammen vindt men eene verklaring vermeld., van Justh zélf afkom stig, dat de met de door hem vertegenwoor digde uiterste linkerzijde gevoerde onder handelingen zijn mislukt. Nu aal die crisis in Hongarije eerst recht beginnen. Duitschland. De vorst van Thurn und Taxis, die vroe ger in een deel van het Duilsche gebied hot monopolie van liet postvervoer in erfelijk bezit had, bezit voor zich en zijn geslacht nog altijd vrijdom van port voor de verzen dingen met -de post. Daaraan zal nu een einde komener wordt onderhandeld over de opheffing van dezen vrijdom. Over het bedrag van de afkoopsom zal de Beiersche landdag een besluit hebben te nemen. B e r 1 ij n, 3 0 Dec. De door liet pro test der Russische regeering acuut gewor den vraag of Duitsche rechtbanken het recht hebben op de eigendom van vreem de staten beslag te leggen, zal het gerechts hof tot beslissing in bevoegdbeidsgeschillen bezig houden, waarnaar ze door het depar tement van buitenlandse he zaken door be middeling van het ministerie .van justitie is verwezen. B e r 1 ij n 3 0 De c. De Russische re geering heeft zich bereid verklaard over de aanspraken van kapitein Hellfeld jegens de Russische regeering betreffende de inbe slagneming van Russische staatsdepots bij de bank van Mendelssohn en Co. door een scheidsgerecht te laten beslissen. België. Brussel, 30 Dec. De nieuwe be palingen, die zullen worden opgenomen in de nieuwe regeling, zijn, nu het eindover leg Jiceft plaats gehad, in twee groepen ver deeld. De eerste omvat de maatregelen die alle afgevaardigden bereid waren goed te keurende tweede categorie bevat de be palingen, die geen algemeene instemming hebben gevonden. De president merkte op, dat het aan de verschillende regeeringen toe komt te beslissen welk praktisch gevolg zad worden gegeven aan de besluiten der con ferentie. Frankrijk. P a r ij s, 3 0 Dec. De Kamer heeft eene credietwet voor de beide eerste maanden van het volgende jaar goedgekeurd. In een debat over de zaak der Aethiopi- sche spoorwegen zeide Jaurès, dat er nog geen overeenstemming was verkregen, toen minister Pichon daarover sprak. Hij vroeg Zou de Kamer de renten hebben gewaar borgd, wanneer daartegenover niet toezicht eu controle waren verkregen? Gij hebt al wat omtrent den rentewaarborg was be paald laten staan, maar geschrapt alles wat de controle betreft. Dit is een der ern stigste feiten uit ons parlementair leven en daarbij is dit heimelijk geschied. De minister van koloniën Tróuillot her innerde onder welke omstandigheden de nieuwe maatschappij de oude heeft vervan gen. De overeenkomst is in Maart jl. goed gekeurd door de Kamerzij behartigt de Fransche belangen ten volle. De regeering heeft nooit gedacht aan in menging in de binnenlandsche zaken van Aethiopiè. De overeenkomst wordt ten uit voer gelegdde rechten van den Franschen staat zijn niet verkort door de verklaring, waarvan Jaurès de regeering een verwijt maakt, maar veeleer bevestigd. Minister Pichon-zeide, dat de vroeger door hem afgelegde verklaringen gegrond waren geweest. De controle van den Fran schen staat op de Aethiopische spoorwegen is zoo volledig mogelijk. De Kamer kan steeds het., recht van controle blijven uitoefenen, omdat zij de rentegarantie in lianden heeft. ,,Wij hebben rechten en wij zullen die we ten te doen eerbiedigen." Eene motie, waarbij de verklaringen van de regeering werden goedgekeurd, werd aan genomen met 435 tegen 53 stemmen. Daarna werd het besluit tot sluiting van de zitting in Kamer en Senaat voorgelezen. De Kamer heeft met 353 stemmen te gen 53 een wetsvoorstel aangenomen, waarbij de stad Parijs wordt gemachtigd een leening van 900 millioen aan te gaan. Deze gelden zullen besteed worden tot ver betering van den gezondheidstoestand en tot verfraaiing van de stad. Mattis, de koffiehuis bediende, die op 24 Juni jl. wegens een aanslag op den pre sident der Fransche republiek werd ver oordeeld tot vier jaren gevangenisstraf, is voorwaardelijk op vrije voeten gesteld. Engeland. Dadelijk na Kerstmis zijn in Engeland de politieke redevoeringen weer begonnen. Zoo sprak de hertog van Westminster op een vergadering van unionisten te Chester. Hij herinnerde aan den aanval, dien Lloyd George in zijn rede te Limehouse op hem had gedaan, en beantwoordde dien met stukken voor te lezen uit redevoeringen, die de minister gedurende den Boerenoor log had gehouden. In die redevoeringen, zei de hertog, heeft Lloyd George onze soldaten in Zuid-Afrika beklad, en onze zaak daar geen goed gedaan, en hij vroeg is dat een man, dien de Britten als leider zullen volgen? Het uit geestverwanten be staande gehoor riep Neen Lord Rothschild heeft Dinsdag, voor een gehoor van unionisten te Londen, van Lloyd George gezegd dat al wat die van hem, Rothschild, zeide, hem koel liet. Winsion Churchill heeft een manifest aan zijn kiezers to Dundee uitgevaardigd, waarin het aan het slot heetTrots alle paniekverwekkers en kwaadstokers worden de grondslagen van den Europeeschen vre de elk jaar steviger gelegd, en ofschoon Europa gebogen gaat onder een onzinnigen last van wapeningen, worden de uatiën saamgeweven door de stille en onvermoei de krachten der beschaving. Met een op permachtige vloot en een eerlijke en beza digde politiek tegenover allen kunnen wij de toekomst met vertrouwen tegengaan. Naar aanleiding van den honderdsten ge boortedag van William Ewart Gladstone, hebben eergisteren een aantal mannen van aanzien onder voorzitterschap van den lord kanselier lord Loreburn ziel» aan een feest maal vereenigd. Hier was ook aangezeten een vertegenwoordiger van eene deputatie van het Bulgaarsche parlement, die was overgekomen om op Gladstone's grafmonu ment kransen neer te leggen. Ook eene Rus sische, een Armenische en andere buiten- landsche deputatiën deden dit als hulde aan Gladstone's arbeid ten gunste van de kleine, verdrukte nationaliteiten. Ooiten rij k-H o ngar^e. W een en, 30 Dec. De heeren Lukacs en Justh zijn door den Keizei* in audiëntie ontvangen. De lieer Justh verklaarde, dat de onderhandelingon over de vorming van een kabinet zijn mislukt, ten gevolge van beginselverschillen over vragen van regee- ringsbeleid». De Senaat van Rumenië heeft het besluit van de Kamer tot goedkeuring van het han delsverdrag met Oosten rij k-Hongarije be krachtigd. Ook de wetgevende macht in Oostenrijk heeft hare toestemming tot dit handelsverdrag gegeven. Daarentegen loopt in Hongarije de wet, die de regeering mach tigde handelsverdragen te sluiten, met 31 December afdie wet zal moeten worden vernieuwd of wel het Rumcensche verdrag zal aan den Hongaarschen rijksdag ter goed keuring moeten worden voorgelegd. Daar toe is noodig de benoeming van een mi nisterie in Hongarije, dat geregeld kan werken met de vertegenwoordiging Het zal dus nog eenigen tijd moeten duren, voor dat het Rumeensche verdrag in werking kan treden. De Neue Freie Presse bericht, dat eerst daags de onderhandelingen over een verdrag op den voet van meest begunstiging tus schen Oostenrijk-Hongarije en Servië ten einde gebracht zullen worden. Naar ver luidt, zal daarbij aan Servië de invoer van vleesch niet worden toegestaan. Rumenië. Bukarest, 30 Dec, De Kamer heeft een wetsontwerp aangenomen tot regeling van het recht van vereeuiging voor ambte naren en voor werklieden in rijks-, depar- tements- en gemeentedienst en arbeiders bij publieke ondernemingen. Rusland. S e b a s t op o X, 3 0 De cHet Keizer lijke jacht Standart, met de Keizerlijke fa milie aan boord, is hodiennamidxiag hier aangekomen. Met het oog op de aankomst binnenkort te Petersburg van den Czaar en de keizer lijke familie, zijn strenge maatregelen in liet belang van hunne veiligheid genomen. Onder moer is bepaald, dat. ieder, die te Petersburg aankomt en zich niet onmiddel lijk bij do politie aanmeldt, gestraft zal wor den met eene hooge boete of drie maanden gevangenisstraf. De Retsch bericht, dat in de regeerings- kringen het plan der verpachting van de Russische (noordelijke) helft van Sachalin overwogen wordt. 18 dook RUDOLF HERZOG. De 'kinderen verwonderden zich, dat er niet aan tafel gegaan werd. Zij slopen na derbij, om in de eetkamer te spieden, en vonden de deur gesloten. „Laat ze maar op de deurknop bijten. Dit uur keert nooit weer." „Het kan niet weder keeren, omdat het blijft, Gustav. Ik beloof het je. Want ik ben nu werkelijk je vrouw geworden, die zich verheugt, dat je bent, zooals je bent.'' „Daar kun je niet altijd trotscb op zijn." „Omdat je het Vroeger op je vrouw niet kon zijn." „Emilie laat me eens in je oogen kijken. Die zijn 'heelemaal vochtig? Wat? Ter wille van mij En mij zit het tot boven in de keel, omdat omdat „Je moet je niet verontschuldigen. Voor alles wat in het huwelijk gebeurt, is de vrouw Verantwoordelijk. Zij heeft, terwijl de man werkt, tijd genoeg om te wikken en te wegen. Lief en mooi te zijn, en, zie je, Verstandig te zijn, is liaar plicht. Mannen, die van hun werk komen, willen tliuis eene verkwikking vinden. Ik heb je voor zooveel vergeving te vragen Emilie, wat moet dk daarop antwoorden? Je hebt je tijd goed besteed. Terwijl ik ik „Nu zullen we de kinderen binnen laten." Zij legde bare hand op zijne onrustig knippende oogen en kuste hem op den mond. Toen stond ize snel op ien begaf zicli naar de deur om idie te openen. „Komt vlug, papa wacht op jullie." En terwijl hij de kinderen bij hunne kra gen van en op zijn© knaeëen zatte, vond hij tijd zijne ontroering te overmeesteren. Dat had zij gewild en hij bemerkte het wel. „Anna," riep Gustav Wiskotten het meis je toe, dat binnen kwam om de tafel te dek ken, „nu moet ik je helaas den dienst op- zeggen. Breng je dienstboekje eens, Sama- ritaansche." „Anna, bij zal nu allTjd braaf zijn." „Nee, zij wil braaf zijn." „Van -wie geloof je bet?" „Wat? Jullie zijt vriendinnen? En zoo iets had ik in mijn huis? Daar heb ik dus waar lijk den vos op de kippen laten passen. „Mijnheer Wiskotten, van het fabriekswe zen liébt u het meest Verstand in Barmen, in aar Van „Anna, hetgeen je nu zeggen wilt, is niet christelijk. Een beginner moet men hel pen." Ze gaf hem de hand, met vasten druk. „Meisje, je verdient een Wiskotten te zijn." Denkt u, dat dat zoo prettig is?" „Nee. dat niet. Maar het is goed, als de Wisko'tltens ervaren, «Hat er behalve den lieven God ook nog iets anjdiers te respecteeren valt." „Ik zou wel naar je moeder willen gaan," zeide Emilie na tafel. „Heeft dat niet don tijd?" vroeg hij ver wonderd. „Ik zoek je straks in de fabriek op. Is dat goed?" „Prachtig. Ik maak eerst ruim baan. Mijne vrouw moeteen vrij uitzicht hebben." De oude Wiskotten had zich voor een dut je terug getrokken. Emilie trof hare schoon moeder alleen. Zij zat in haar rieten leun stoel bij het venster en las haar lievelings blaadje „Bronwater voor het Christelijke Huisgezin." „Goeden dag, moeder." De oude vrouw keek op, schoof baar bril nog wat meer omlaag en werd Emilie ge waar. „Je hebt je zonderling gedragen. Maar dat zij nu, zoo 't zij. Kom je nu weer iede- ren dag?" 'Geen trek in het gerimpelde gelaat gaf verrassing te kennen. ,Ma, moeder, ik kom nu weer dagelijks. Maken u en vader het goed?" „Dank je, te klagen valt er altijd. Maar daarvoor hebben we liet geloof aan een hier namaals. Ga zitten." De oude vrouw schoof het „Bronwater voor het 'Christelijke Huisgezin" ter zijde, nam den bril af en vouwde op bet tafelblad de handen samen. „Hoe maakt GustaV het? Hij stond mij den laatsten tijd niet aan." „Dat zal wel weer in orde komen, moeder. Daar zal ik wel voor zorgen." „Als de man zich muizenissen in liet hoofd haalt en de vtoow kniest, spoort de duivel door den schoorsteen." „Dat zijn treurige huwelijken, moeder." De oude 'vrouw keek scherp naar hare schoondochter, wischte met de vlakke hand een stofje van de tafel en vouwde de handen weer samen. „Het doet me plezier, dat je het met mij eens bent. Hoe maken de kin deren het?" „Ze zullen morgen grootvader en groot moeder een bezoek brengen. Gustak wil... admiraal worden." „Het water heeft geen balken. Zorg, dat de jongen werktuigkundige wordt. Die kun nen we in de familie gebruiken." „Ewald is nu ook van de kwellingen van zijn geweten verlost." „Hééft zijn geweten hem geplaagd?" „Ik bedoelde: van de kwellingen van zijn artistiek geweten." De oude vrouw kromp bij deze woorden ineen. Zij liet de vingers der eene hand op de andere spelen. Maar 21e beheerschte zich. „Het schilderen heeft hij aan den kapstok gehangen, voor zijne vrije uren, moeder. Hij werkt nu in de kunstnijverheid, en profes sor Neudörfer heeft hem voor den fijnsten en origineelsten kop verklaard. Gedurende de laatste weken moet Ewald zichzelf over troffen hebben. Heeft Paul u daarvan ver teld?" Een kort, stilzwijgend knikje. Maar de strenge uitdrukking der gelaatstrekken werd zachter. De blik werd minder scherp en peinzend „Moeder, wij moeten allen door den zuren appel heen bijten, als wij meester over ons zelf willen worden. En dat is goed zoo, moeder, anders gelooven we altijd, dat iets anders of dat het ergens anders beter en dat ons leven mislukt is." „Het ware inzicht ligt bij God." „God is in de menscben, moeder, en daar om moet ook liet ware inzicht uit ons zelf komen „Wie kan zeggen, dat hij God's wegen kent?" „Moeder, ik heb er zes maanden lang in de eenzaamheid over nagedacht. Daar wij God's wegen nu toch eenmaal niet kennen, moesten we ons des te meer om onze eigene bekommeren. En mijn weg gaat, waar Gus- tav's weg gaat. En de zijne, waar mijn weg gaat. Ik wil den godsdienst nu van onder af opvatten, en niet meer van boVen af." „Je bent heel verstandig géwordén, Emi lie.'' „Als cmien de zjiekto voelt', krijgt men hét leven dief." „En den hemel?" „Wij mioeten God in al zijn werken lo ven. Dat doet u toch ook, «100dor. In de vreugde aan de fabriek. In uw kradhtige» trots op die familie. En diaar wil ook iik aandéel in hebben." De oude juffrouw Wiskotten keek strak voor molli uit. „Er zal well iets nalet gfoedb aan zijn, maar oin te botoren ri!s> het aange naam E11 daar men zoo weinig goedfe te hooien krijgt, wil iik Biet gaarne van jou aannemen. Daar is vader ook EmiLlio Wislkotten stomdl vlug op. „Wat? PotetauBendIs diat Emilie niet? Ik meende al, dat ik dé stem herkend had?" „Maar ik wilde u niet storen, volder." „Ach wat, storen! X>e 'brenger van een oangeteékendön brief stoort een mensdh ook nooit. Nee, kind!, wat 'n verrassing l ik moet je omarmen." Toen voélde Email ie zidli thuis. En <Rfc gevoel wnÜde ze na'ar Gustaiv -dragen JFordt ver&ljd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1909 | | pagina 1