4
Heiti voorstel strekt tot wijziging en aan
vulling van liet dioor den raad vastgestelde
uitbreidingsplan
De heer van D u i n en Mijjniheer dé
voorzitterHet itibams bij dien Raad ingedien
de plan de aigendln spreekt vam wijziging
maar die wijziging is van dien aard, dat,
althans voor het Berg-kwartiear, het geru6t
eon nieuw plan mag fheetön.
De inlichtingen, die ik in den ]aatélten tijd
heb ingewonnen omtrent den aard van zoo'n
uitbreidingsplanzijn oorzaak dat ik eene
géheel andere vooretelling daarvan li«b ge
kregen, en 't wil mij voorkomen meer juist
dlan mijne vroegere opvatting. Het voorge
schrevene in artikel 28 van de Woningwet
moge in theorie eenvoudig schijnen, de prak
tijk leert., dat een uitbreidingsplan de Ge
meente op groote kosten kan jagen, indien
van meet af niet die maatregelen worden
genomen, die noodig zijn, om later kwade
praktijken te voorkomen.
Daar hebben wij bv. de bouwverlxxlen
een noodzakelijk gevolg van een uitbreidings
plan. De grond waarop een bouw-verbod rust,
stijgt daardoor in waarde, omdat de Gemeen
te na langer of kouter tijd genoodzaakt zal
zijn,, dien grond te onteigenen. Dat er ver
schillende middelen zijn om zoo'n stuk grond
in waarde te doen stijgen ligt voor de hand
bijv. de eigenaar richt dien grond in tot tuin
en verhuurt dien tuin tot hoogen prij6.
Dat inrichten tot tuin kan een ge
meentebestuur niet beletten. Maar nog
afgescheiden >van trucs om den grond in
waarde te dloen stijgen, alleen reedis het
bouwverbod doet den prij6 oploopen, want
deze grond »ail niet eender benoodigd zijn
voor puiblieken weg te dienen, dan nadat
achter dien grond een weg is aangelegds
waardoor de omliggeando gronden natuurlijk
in waarde stijgenDe grond waarop 't bouw
verbod' ruist de als 't ware de sleutel van don
toegang tot de gronden, die meer achter
waarts liggen, zoodiat niet anders dan tegen
hoogen prijs kan worden onteigend, 't- Ie
dus in het belang van de gemeente, diat zij
tracht, de gromden waarop een ibouwwverbod
zal worden gelegd, in handen te krijgen, al
eer hef uilbredtdingspl'am bekend1 is. Nadeel
voor omliggende eigenaren spruit daar niet
uit voort, wijl dé gronden waardoor een weg
wordt geprojecteerd, reeds daardoor aanmer
kelijk in waarde stijgen.
Wil de gemeente een uitbreidingsplan in
werking zien, dan moet zij zorgen eerst de
gronden in haar bezit te hebben. Doet zij
dit niet, dan wordt het uitbreidingsplan, al
licht e«n rem, die don vooruitgang van de
gemeente tegenhoudt.
En het exploiteeren van grondien door de
gemeente werpt winst af.
Mag .ik dit mét een enkel voorbeeld aan-
toonen
Den 29. Augustus 1905 zijn hier ter stede
verkocht ongeveer 12 Heet. groenland. Deze
landien worden door dien stadB-architect ge
noemd in de toelichtende beschrijving bij de
indiening van het eerste uitbreidingsplan in
December 1905. Dus 3 a 4 maanden na bo
vengenoemde veiling. We lezen in die toe
lichting
,,Op het gedeelte van liet uitbreidings
plan, diat begrensd wordt door den Bis-
schops- en den Wouden bergs chen wegde
Gasthuislaau on de Heiligenibergerbeek,
vindt men ook wegen van 20 M. breedte.
Aangezien door slooten en greppels in dit
zelfde terrein de afwatering naar de Hei-
ligemSergerbeek plaats heeft van de hoo-
ger gejlegen gronden ten westen van den
spoorweg AmersfoortResteren, was het
noodig hierin een gracht te projecteeren,
welke in de onmisbare afwatering kan blij
ven voorzien. Dec© gracht in kromme
richting gegraven, van een vijverkom voor
zien, op drie plaatsen overbrugd en aan
beide zijden door beplanking omgeven, zou
aan dezen stads-uitleg tevens een aantrek
kelijk karakter kunnen geven."
Wanneer wij nu rekenen, dat de toenma
lige architect langer dan vier maanden heeft
gewerkt over het uitbreidingsplan, dan
begrijp ik niet, dat B. «m W. met zoo'n mooi
plan voor oogen, dit terrein niet hebben
aangekocht voor 't uitbreidingsplan bij dé
publieke veiling- Daar bald ©en ahbeiderispark
kunnen worlden aangelegd, zoo fraai als m©u
'b Agneta-park zich durft denken. A's de ge-
nwente toen in publhtke veiling die gronden
had gekocht, had zij zeker daarvan reeds
van de 'hamdl kunnen zotten. De gronden zijn
thans in handen van eone stichting, die ze
toen heeft, gekocht voor geldbelegging, waar
door er geen kijk op is, dat daar gebouwd
zul worden, Nu hebben we voor dat gedeelte
een heel fraai uitbreidingsplan, maar 'tl
'blijft een prentje in de kast.
't Is eigenaardig, hoe over zoo'n uitbrei
dingsplan wordt gedacht, een plan waarvan
do gronden aan anderen toebehooreu, bv.
om bij het bedoelde terrein te blijven. Daar
zijn 'lanen met- plantsoenen geprojecteerd.
Er zijn er bij van 100 M. br^ed. De plaat6
waar de vijverkom moet, worden uitgediept,
eischt pi.m. 225 M. breedte van de .gron
den. 't Ie toch te miall om1 alleen te loopen,
to atedhen, diat een ander al dat moois
op zijn kosten zal aanloggenbruggen, wa
terpartijen, plantsoenen enz. Daarom nog
maals: wil de gemeente werkelijk iette 'be
reiken met haar uitbreidingsplan, d:an moet
zij vooraf trachten de gromden in handen te
krijgen. Een uitbreidingsplan béhoeft niet
veel to omvatten. AWféem die gedeelten,
waarop kijk is. dat. ze binnen betrekkelijk
korten tijd zuilen worldlen bebouwd!
M. de V., ik geloof niét, dat mijn imefdé-
kden mij voetstoots gelijk zullen geven. Ik
begeer dit ook niet. Maar toch omdat
ik het ®en zaak van zoo ovérwégend belang
acht, vraag ik le uitstel van behandeling,
er< 2e voorlichting van deskundigen voor de
raadsleden
Ik vermoed dat het college van B. en W.
hier geen ooren naar zal hebbenEn toch
acht fk het noodig. Wairneer ik naga dat
elke poging, hier aangewend, om een beteren
kijk op die zaken te verkrijgen, telkens
wordt afgewezen, of bestreden, dan geloof
ik recht te hebben dit te vermoeden.
Ik acht het echter voor hen, die na ons
komen, van het grootste belang, dat alles
wat betrekking heeft op deze zaak, goed
wordt onder handen genomen.
't Is meermalen een sbrijdlen om ,,Recht-
•haberei". Mag ik U ook hiervan een be
wijs leveren?
Een jaar ongeveer geloden heeft de Ver.
H. en N. een poging aangewend om alsnog
vei*and,©ring t© krijgen in den aanleg van
een nieuwen weg naar „Birkhoven".
Onder meer wees zij ©r op. dat eene wij
ziging van het bestaand© uitbreidingsplan
geen beletsel behioefde tR zijn voor de uit
voering van haar verzoek.
En wat antwoordden B. en W. o.a. daar
op?
,,Een uitbreidingsplan levert geen be
zwaar opimmers de Gemeente stelt
dit plan vast en kan er dus van afwij
ken. Haer wenschen wij een ernstig
woord van protest te doen hooreneen
uitbreiding,spjl'&n wordt ondier boogere
goedkeuring gemaakt, ten einde een©
juiste uitbreiding tot standi te kunnen
brengen en goede verkeerswegen open
te houden."
Dit werd geschreven- op 23 April 1909.
Eén week daarvóór, n.l. 15 April 1909,
was door den inspecteur van het Bouw- en
Woningtoezicht een gewijzigd uitbreidings
plan bij B. en W. ingediend, 't zelfde plan
dat eerst nu aan den raad ter vaststelling
■wordt aangeboden. Bij die indiening is uit
drukkelijk geconstateerd, dat de wijziging
in helt uitbreidingsplan en hét uitbreiden
daarvan een gevolg is van den nieuwen ver
keersweg naar „Birkhoven".
't Zelfde motief dus als ook H. en N. had.
M. de V., ik hoop diat hot mij gelukt is,
■cien Baad te overtuigen, dat hier groote-
bclangeii voor de toekomst op het spel ©taan
grooter dan mogelijk door vélen opper
vlakkig zal worden vermoed.
De Voorzitter. Uw voortstel ig dius
de behandeling van het voorstel van B. en
W. ie verdagen.
De heer van Duinen. De behande
ling te verdagen en voorlichting van deskun
digen in te winnen omtrent de dioor mij ge
noemde punten.
Het voorstal van den heer van Duiuen
wordt ondersteund.
De VooTzitter. Wenscbt een van de
lelden heit woord over bot voorstel van dien-
iheer van Duinen?
•De heer Sanders. Mijnheer de voor
zitter, al6 niemand er het woord over ver
langt, dlan zou ik wel een enkel woord wil
len zeggen.
De heer E i] ik e n e. Ie nu alleen het voor
etal van den heer van Duinen in behande
ling? Dan behoud ik mij voor straks ©vér
die zaak zelve héb woorjdl te voeren.
iDe ihieer S a u dl e r s. Hetgeen d'e Oneer
van Duinen met zooveel emplha©e hééft ge
zegd, doet mij twijfelen aan zijn prakt.isch.on
zin. I'k kan daarin niet- anders zien dan eén
streven naai* blauwe idéalen, buiten alle
praktijk, die onze hanicüelingen moet leiden',
omgaande. Ik zal deze uitspraak met een en
kel woord motiveerenD< heer van Duinen
vergat, dat het enkele jaren geledén, teen
wij de woningwet nog niet- hadden, on
mogelijk was een uitibreidlinig&pllian te maken.
Nu i6 dab wel mogelijk, maar wij 'hébben
daarbij niet te rekenen met ideale weneéhén,
zooals de heer van Duinen ons heeft voor
gespiegeld!, om tot een beteren toestand te
komen.. Wij kunnen niet buiten de voor
schriften gaan van de bestaand© woningwet.
De heer van Duinen heeft zélf art. 28 van
die >vet aangehaald. En bij de bestaande wet
'is het voor Amersfoort, niet moigelijk een
uitbreidingsplan té malleen op andere basis
dan 'hier is aangegeven.
De heer van Duinen wil, d'at. de gemé©nlte
dé gronden, waarop bouwverbodbn worden
gelegd1, aai koopen. Dat denkbeeld js zoo
onpraktisch als maar ©enigszins mogelijk is.
Wat heeft hij voorgesteld? Dat de gemeen
te, om het uitbreidingsplan uit te voeren,
al die gromden, die er in zijn begrepen, moet
koopen. Maar hij vergeet, dlait als men dat
doet., die gemeente een ve©l te hioogen prijs
voor dén grond zou mtoeten betalen. De ge-
meentefinauciën zouden daardoor in gevaar
worden gébracht.
iDiit wat de pralktijfc van het voorstél van.
den heer van Duinen aangaat-. Het voorstel
gaat. buiten de praktijk om. Maar de heer
van Duinen is niét alleen buiten 't geen
door B. en W. wordt voorgesteld omge
gaan, hij is ook mét zijne vroegere daidien in
tegenspraak gekomenHij zegt., dat de ge
meente den .grond, die nu behoort aan het St.-
Pieters- en Blbtklandfeigaétbuds, bad moeten
koopen. Heit ié napleiten wat de beer vam
Duinen diaarover heeft gediaanWanneer hij
daarvan zoozeer overtuigd is, was het dan
niet zijn plicht geweest, daartoe hét. voorstel
te doen, voor enkele jaren toen de terreinen
verkocht zijn? Voor zoover ik wedt, beeft hij
dat nieit gedaan.
Er is nog iets, waarop ik wil wijzen. Dit
voorstel is bij de commissie van fabricage
dn béhandéGmig jr-ewoest. Da,ar is miet allge-
mieeinle sltielmimlen liét, Jbleelllutüb gjemotmem, djo
aanneming van het voortitel aan te bevelen.
De heer van Duinen komt dus met zijn, voor
stel om de beslissing over het voortstel van B.
en W. uit te stellen, in tegenspraak met
zijne houding, enkele dagen geleden in de
commissie van fabricage, toen bij heeft- medie-
gewerkt aan- een advies om 'het. voorstel van
