W\ 58. JaargMtf. Donderdag 28 Juli 1910. BUITENLAND. FEUILLETON. ELAN ZEA. TEN. AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Amersfoortf l.OO. Idem franco per post - 1.50 Afzoi-dcriyke nummer; 0.05. rv.: o Cou an versohyn dagelijks behalv op Zon- en Feest dagen. Ad vertentiënmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOPF C°. Utr.chtsch.straat 1. Intorsomra. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIÊN: Van 16 regels f 0.50. Elke regel meer - 0.10, Dienstaanbiedingen en aanvragen 85 cents by vooruitbetaling Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedryf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, by abonnement. Eane ciroulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Politiek Overzicht De ontwapening in Macedonië. De stelselmatige en vastberaden wijze van handelen van de Turksche regeering bij de ontwapening van do bevolking van Mace donië dreigt nieuwe conflicten te doen ontstaan. De Albaneezen hebben aan dó Turksche troepen hunne wapenen uitgele verd, de Serven eveneens; maar de Bul- gaarsche elementen der bevolking zijn, blijk baar onder den invloed van opruiers, er tegen in verzet gekomen. Zij weigeren de wapenen uit te leveren of verstoppen ze en ook de dreigementen van de Turksche mili taire overheid waren niet in staat hen tot toegeven te bewegen. Hun tegenstand tegen de ontwapening noop't van Turksche zijde tot een verscherpt optreden, hetgeen weer tengevolge had, dat de Bulgaren vluchtten in het gebergte en over de grens. Eenige bendelhoofden, die dit wer.k in vroegere ja ren reeds als beroep hadden gedreven, vluchtten opnieuw uit het koninkrijk naar Macedonië, waar zij,'zooals uit Bulgarije wordt beweerd, door de bevolking met geest drift ontvangen zijn. Uit Ü6ku'b wordt hierover aan de Köln. Ztg. geschreven ,,Toen bekend werd, dat bij de ontwapening van Albanië dezelfde maaitregel voor geheel Macedonië zich zou aansluiten, ontstond bij alle kenners van de Macedonische toestanden terstond de vrees, dat de Bulgaren daaraan bezwaren in den weg zouden leggen. Zij maken immers van oudsher het onrustigste en gevaarlijkste gedeelte van de christenen in Macedonië uit. De Serven hadden, met het oog op de krachtige maatregelen van de regeering, zich zeer spoedig bij het afgeven van de wapenen neergelegd. De Bulgaren daaren tegen nemen tot veel radicaler middelen hunne toevlucht. Zij weigeren hunne gewe ren uit te leveren en gaan er veelal zélfs toe over gewapenden tegenstand te bieden. Bij de afkondiging van de grondwet, twee jaren geleden, waren de oude bendehoofden uit de bergen in hunne dorpen terugge keerd. Zij hebben zich den tijd ten nutte gem aak', om de organisatie van de geheime genootschappen te voltooien en bovenal de Bulgaareche bevolking geheel in hunne macht te brengen. Thans zijn deze hoofden allen allengs weer naar de bergen getrok ken, en hunne getrouwen zijn hen gevolgd en hebbea wijselijk hunne mausergeweren en munitie meegenomen. In een groot deel van de districten, die grenzen aan het ko ninkrijk Bulgarije, is de bevolking in groote beroering. Zelfs de boeren, die, aan zich zelf overgelaten, zich gaarne zouden willen ouitrekke aan de geheime organisatie, moe ten zich. schikken, omdat zij wel weten, dat hot genootschap onverbiddelijk degenen, die zijne bevelen niet opvolgen, straft. De angst voor zijne dreigementen is veel grooter dan de vree6 voor de straffen, die de regeering oplegt wanneer zij stui't op verzet. De arme boeren bevinden zich in een kruisvuur. De toongevende Turksche kringen zijn zich vol komen bewust van den ernst van den toe stand en willen, als de bevolking zich niet goedschiks bij de beschikkingen van de overheid neerlegt, de scherpste mid delen aanwenden. Daartoe behoort in ieder geval de afkondiging van den staat van beleg, hetzij in het geheel© vila- jet Kossowo of in de grensdistricten, die nog niet ontwapend zijn. De regeering kan voor de Bulgaren geene uitzondering toelaten. Zij heeft de Serven, de Albaneezen en de mohammedanen ontwapend en kan niet toe staan, dat de Bulgaren de geweren behou den, die klaarblijkelijk slechts zijii aange schaft om bij revolutionaire woelingen t© worden gebruikt. Het standpunt van de re geering is volkomen te begrijpen. Het logi sche gevolg er van zal echter ook zijn een algemeen© kreet van woede in de pers van het koninkrijk Bulgarije en een hernieuwd aanwakkeren van de door de geheime ge nootschappen in 't leven geroepen benden- beweging. Daarmee wordt de kwestie een toetssteen voor de betrekkingen tusschen de Porte en het jonge koninkrijk." De openbare meening in Bulgarije is te genover de gebeurtenissen in Macedoni© in twee kampen verdeeld. De regeering en bare aanhangers doen hun best de schuld op Turkije te wei-pen, terwijl de nationale partij, die dn de oppositie is, van do ge beurtenissen tracht partij te trekken voor doeleinden van binnenlandsche politiek en de socialistische pers tegen de bendebewe ging stelling neemt. In eene of-ficieuse nota wordt gewezen op de strengheid, waarmee de Turksche autoriteiten bij de ontwapening te werk gaan. Dat is intusschen slechts eene poging om de aandacht van eigen tekort komingen af te wenden. Het is zeer d© vraag of de Bulgaarscbe regeering, als zij wilde, doortastende maatregelen zou kun nen treffen omdat zij genoodzaakt is de agi tatorisch bewerkte openbare meening te ont zien Duitichland. Keulen, 2 7 J u 1 i. Uit Berlijn wordt aan de Köln. Ztg. geseind, dat tegenover de -berichten van Italiaansche bladen moet wor den aangenomen, dat Italië zich niet met voorstellen tot ontwapening tot de Duitsche regeering heeft gewend en dat Duitschland' dus ook niet gelegenheid had tegenover zulke voorstellen positie te nemen. Kiel, 27 Juli. Het dagbladbericht, dat op de Kieler Föhrde in de laatste dagen aan boord van den kruiser Blücher eene mui terij heeft plaats had, is geheel onjuist. De Blücher bevindt zich sedert den 12en Juli in de Noorweegsche wateren. Dortmund, 27 Juli. De directeur van de Nederduitsche bank Ohm is gevan gen genomen. Dortmund, 27 Juli. De Nieder- deutsclve bank is verklaard in staalt van faillissement. De eerste vergadering van schuldeischem zal plaats hebben op 10 Augustusde schuldvorderingen zullen op 10 September moeten zijn ingediend. De toestand van den lieer Woeste is thans zoo geruststellend, da't hij vandaag Lausanne kan verlaten om morgen in den voormiddag (te Brussel aan te komen. (HMd. v. Ant.). Frankrük, Tusschen minister-president Briand en j den gemeenteraad van Parijs schijnt een ge- i schil te zullen uitbreken. De minister-pre- j sident is namelijk met den prefect van 'bet Seine-departement overeen gekomen, dat voorshands geene nieuwe groote openbare werken in de straten van de stad zullen worden ondernomen, omdat het verkeer in Parijs door de al te veelvuldige werken voor ondergrond-spoorwegen, electriciteit6- bedrijf en rioleering sedert maanden onbe hoorlijk gestoord wordt. Deze bemoeiing met de gemeentezaken wil de Parijsche ge meenteraad zich niet laten welgevallen, te minder omdat juist nu het geld beschik baar is voor het ondernemen van groote werken tot verbetering van het verkeer en in het belang van de hygiëne tengevolge van de leeniug van 900 millioen, tot welker uitgifte het parlement onlangs machtiging heeft verleend. Men zal onder de aandacht van den Seine-prefêct brengen dat de minis ter van binnenlandsche zaken niet bevoegd is zich met de stedelijke openbare werken .te bemoeien en daaromtrent maatregelen voor te schrijven. Engeland. Londen, 27 Juli. Eerste minister Asquith deelde in het Lagerhuis mede, dat hij Vrijdag een verklaring zal afleggen in zake de veto-conferentie. Bij het voorstel om over te gaan tot de tweede lezing van het wetsontwerp tot wijziging van de Verklaring bij de troonsbestijging zeide Asquith, dat het ont werp was ingediend om den souverein te ontheffen van de noodzakelijkheid in het openbaar eene verklaring af te leggen, die grievend was voor millioenen trouwe onder danen. Hij verklaarde dat de protestant- 6che troonsopvolging voldoende gewaar borgd was door de Act of Settlement en de Bill of rights van 1689 en dat deze Verkla ring niet bepaald noodig was. Hij erkende echter, dat de critiek op de door de regee ring voorgestelde bewoordingen niet zonder gewicht was. Om aan de bezwaren, die spe ciaal door de non-conformisten waren geuit tegemoet te komen, stelde hij deze wijziging voor, dat de souvereiu plechtig zou verkla ren een oprecht protestant te zijn en zou beloven de 'bepalingen te zullen in acht ne men en handhaven, die de protestantsche troonsopvolging verzekeren. De liberaal Bob artes stelde de verwer ping van liet wetsontwerp voor. De unio nist Mitchell Thomson ondersteunde dit voorstel. Balfour verklaarde niet te kunnen inzien hoe de protestantsche troonsopvolging in gevaar zou worden gebracht als de Koning verklaarde een oprecht protestant te zijn. Hij 'behield zich vrijheid van handelen voor bij de behandeling van de artikelen van het ontwerp, maar gaf te kennen., dat hij zich tegen het heden door Asquith gedane voor stel niet zou verzetten. De minister voor Ierland Birrell ver heugde zich -er over, dat eene formule was gevonden, die, terwijl zij de protestantsche erfopvolging verzekerde, geen kerkgenoot schap griefde. Het voorstel tot verwerping van het wets ontwerp werd verworpen met 410 tegen 84 stemmen, waarna werd overgegaan tot do tweede lezing van het wetsontwerp. De eerste minister Asquith heeft zijn ant woord op de vraag hoe 't nu staat met de conferentie over de bijlegging van het con- stitutioneele conflict, nogmaals uitgesteld. De reden van dit uitstel is misschien te vin den in eene verklaring van den minister voor Ierland Birrell, die te verstaan gaf, dat er uitzicht was op eene federatie van het Britsche wereldrijk op grond van eene algemeene homerule. Ook in het lagerhuis bestaat de opvatting, dat de uitkomst van de overleggingen in ieder geval het Iersche, misschien zelfs het Schotsche zelfbestuur zal zijn. Hongarije. Budapest, 27 Juli. De Kamer heeft de begrooting en het wetsoatwerp betreffende het militie-contingent aangeno men. De minister van financiën zal voorschrif ten geven betreffende de betaling der ach terstallige directe belastingen. De recruteering zal in Mei geschieden. Rusland. Helsingfors, 27 Juli. De gou verneur-generaal heeft den procureur van den Finschen Senaat gelast eene vervolging in te stellen iegeri het dagblad Karjala, we gens een voor het Russische leger beleedi- gend bericht, waarin geheime maatregelen van het militair bestuur worden openbaar gemaakt. Achttien andere Finsche bladen zullen vervolgd worden wegens overneming van dit bericht. 8arvlS. De Servische pers kent aan het Oosten- rijksch-Servische handelsverdrag in het al gemeen slechts politieke beteekeni6 toe, om dat de wederzijdsche concession geenszins in staat zijn de vroegere nauwe handelsbetrek kingen tusschen de beide naburige staten te herstellen. Ook zijn de door de Servische importeurs in de laatste jaren aangeknoop te handelsbetrekkingen buiten Oostenrijk- Hongarije zoo zeer bevestigd, dat zij slechts in op zich zelf staande gevallen losser ge maakt kunnen worden. In een blijkbaar geïnspireerd artikel ver klaart het regeeringsorgaan Samouprave, dat Koning Peter met het oog op zijne ge schokte gezondheid in de volgende maand de reis naar Cettinje niet zal kunnen on dernemen. Alle verdere vermoedens, die hieraan zijn vastgeknoopt, zijn ongegrond. Als vertegenwoordiger van den Koning zal kroouprins Alexander gaan. Turkije. In de reeds kort vermelde mededeeling van de regeering over het geheime genoot schap, dat is ontdekt, wordt gezegd, dat aan het hoofd 6tond een centraal comité van negen leden, terwijl elk subcomité er zes telde. Het genootschap had ten doel eene revolutie te verwekken, eenige leden van het kabinet en een aantal afgevaardigden te dooden en een uit leden van de oppositie samengesteld kabinet te vormen. Het par lement zou worden ontbonden, verkiezingen, voor een nieuw kabinet zouden uitgeschre ven en de staat van beleg opgeheven worden De ontslagen ambtenaren zouden in hun ambt hersteld worden. Het comité droeg den naam „Reorganisatie van meet af". De lei ding berustte in de handen van den gewe zen gezant te Stockholm Sjerif Pacha, die nu naar Parijs is gevlucht. Bij een zekeren Kemal Bej te Kadiköj werden talrijke coin- premitteerende stukken gevonden. Het schijnt, dat hij in 1901 te Adrianopel in het leger heeft gediend, daarna gendarme te Konstantinopel was en eindelijk onder den vorigen sultan door bemiddeling van een zekeren Mehmed Effendi te Konstantinopel tot „hafie" van den ex-sultan benoemd; hij trok 1500 piasters van de generale directie der invoerrechten in de hoedanigheid van eersten boekhouder. Na de invoering van. het constitutioneel© stelsel werd hij ontsla gen. Zijn ware naam is Ahmed Fehmi; hij kreeg echter door een keizerlijke irade de vergunning hem tegen den tegenwoordige te verwisselen. In. Januari jl. begon hij met zijn arbeid na ruggespraak met de vrouw van Sjerif Pacha. Op talrijke plaatsen wer den bureau's gevormd. Vele aanhangers wa ren belast met de heimelijke verspreiding van het verboden blad Meschrutiet, dat in flesschen verborgen werd ingevoerd. De pro clamation spoorden o.a. de naar Albanië gezonden soldaten aan tot oproer en tot ver zet tegen de regeering. Het 'bericht, dat de gewezen grootvizier Ferid Pacha wegens deelneming aan de sa menzwering van het geheime comité gevan gen is genomen, wordt tegengesproken. Al leen schijnt het juist te zijn, dat de regee ring hem heeft verzocht af te zien van eene voorgenomen reis door Europa. Uit Saloniki wordt aan de Frankf. Ztg. bericht, dat twee Bulgaarsche onderwijzers, die aan de bevolking den raad gaven zich niet te verzetten tegen de ontwapening door de autoriteiten, bij Melnik zijn omgebracht door Bulgaarsche opruiers als waarschu wend voorbeeld voor anderen. De miuister van binnenlandsche zaken heeft de autoriteiten in de vilajets aange schreven, dat zij met het oog op de bekrach tiging van de kerkenwet door den sultan de aanhangers van het patriarchaat moeten waarschuwen tegen het verwekken van on lusten en hen moeten aansporen zich aan de wet te onderwerpen; anders zijn zij voor de gevolgen verantwoordelijk. Met de op richting van nieuwe Grieksche benden wordt voortgegaan. Over de muiterij, die is uitgebroken onder de soldaten, die bij wijze van straf .aan het werk zij n gezet bij den aanleg van wegen in de buurt van Stroemnitza, wordt nader be richt, dat tengevolge van het optreden van het met de bewaking belaste detachement vier van de muiters werden gedood en acht zwaar gewond. Acht raddraaiers werden ge vangen genomen en de wacht werd versterkt. De soldaten behooren tot de troepenafdee- lingen, die wegens muiterij uit Konstanti nopel verwijderd zijn. Griekenland De regeering heeft den Koning te kennen gegeven, dat eene buitenlandse he badreis voor hem slechts mogelijk zou zijn, als hij met het oog op de openbare meening, zich er toe bepaalde de door hem gekozen bad plaats te bezoeken, zonder een tocht te on dernemen naar de eene of andere hoofdstad, opdat de bevolking niet weer teleurstellin gen zou ondervinden. Dientengevolge heeft de Koning het plan van de reis laten, varen, hetgeen door het hof hiermee wordt gemo tiveerd, dat de algemeene politieke toe stand de reis niet toelaat. Kr*to. Konstantinopel, 27 Juli. De Perfce heeft hare vertegenwoordigers bij d© Kreta beschermende mogendheden gelast de aaudachlt te vestigen op de candidatuur van Venizelos voor de Grieksche nationale verga dering. Zij zullen op de vreedzame bedoo- 6 DOOR RUDOLF HERZOG. „Geef mij uw hand, mievrouw Bramherg. Goed vasthouden. Dat is een flinke greep. Nu nog een sprongetje, en u staat op grond van K. R. Twersten. 'Goed zooEn nu, hartelijk welkom, mevrouw Ingeborg Bramiberg had zonder ©enige aanstellerij haar japon opgenomen en was met behulp van de stevige mannenhand op oen steiger gesprongen. Nu stond ze lachend voor hem. Haar slanke gestalte was bijna even groot als de zijne. „Hier staat men goed," zeide zij, „men weet waar men is." „Beste Twersten, hier is nog iemand die je vriendelijk om hulp verzoekt, liet Theo- door Bramberg zich hooren, maar reeds had den een paar werklieden van den steiger hem geholpen. Hij nam zijn lorgnet af en schudde Karei Twersten de hand. „Nu? Wat zeg je ervan? Precies op tijd. hè? Mijn vrouw schijnt tegenover u lvet hof ceremonieel te willen gebruiken. Om acht uur heeft ze mij reeds laten wekken." Ingeborg Bramiberg zag van de klappe rende wimpels naar de ruiscliende vlag. „Vandaag is het feestdag. Daar doe ik geen tittel af." „Och kom," zeide Bramberg en wisehte zich het klamme voorhoofd af. „Feestdag 1 Ik noem het een dag van nieuwe zorgen. Al dat lieve geld weer omgezet in een nieuwe schuit 1" „Jij maakt maar weer grapjes," zeide Twersten, en bood zijn arm aan mevrouw Bramiberg. „Als u M goed vindt, mevrouw, gaan wij dadelijk naar de helling. De „In geborg" wacht ongeduldig op haar naam- ge noote." „Zijn er geen andere gasten?" vroeg de reeder, toen zij de werf opgingen, ,,of doo pen wij op een droogje?" „Ik heb mij stipt gehouden aan den wensch van je vrouw, Bramherg, die ook wél de jouwe zal geweest zijn. Geen verdere omslag. Maar ik hoop, dat je zoo goed zult zijn om, na afloop, bij mij een kleinen lunch te komen gebruiken." „Een kleinen lunch I Nu, daar weet ik allee vanDat zal wel de bescheiden term zijn vooreen dinerl" „Nu. dan zal ik in dat opzicht in je geest gehandeld hebben." Zij lachten alle drie. „Is uw zoon niet hier?" Vroeg mevrouw Bramberg, toen zij bij het directiehuis geko men wiaren. „Wil me even excuseeren." Hij riep den portier en voegde dezen eenige woorden toe- Toen gaf hij een ver dere verklaring. „Door een toeval hebben wij juist lieden een gast, een jong meisje, de dochter van den cargadoor en expediteur Vanhei 1. Je kent die firma zeker wel, Bramberg? Mar tin Vanbeil." „Denk je, dat ik al die kleine firma's ken! Ik ben blij, als mijn eigen zaak mij wat tijd laat om lucht te happen." „Nu, dat luchthappen schijnt je niet slecht te bekomen." „Ach, jelui arbeidswellustelingen,, wat weet jelui van het leven 1" „Je heH wél gelijk. Hier mijn zoon kent u juffrouw Vanheil meneer en mevrouw Bramiberg." De dames gaven elkander de hand. Ro bert maakte een diepe buiging voor me vrouw Bramberg en kuste haar de hand. „Krijg ik ook niet een handje?" vleide de reeder. „O, haast je maar niet, Robert. De juffrouw zal het aanstonds wel voor je goed maken. Zoo, zóó mag ik 't graag hebben." Meteen bood hij juffrouw VanJheil hoffelijk den arm aan. Tvrersten ging, met mevrouw Bramberg, vooraan. Toen zij de lange scheepsbouw- loods voorbij waren, uit welker geheel ge opende deuren een oorverdoovend geraas weerklonk, zagen zij de vier groote hellin gen van de werf naar de rivier gekeerd en op paalfundeeringen gegrondvest, voor zich liggen. Tusschen de reusachtige stellingen zag men de rompen der in aanbouw zijnde schepen. Hier was de kiel gelegd als begin van een bouw. Verder waren de spanten, de ribben van het schip, reeds aan de kiel verbonden en iets verder Twersten wees er naar zag men den voltooiden romp van een groot schip: de „Ingeborg". „Ik zou wel eens den uitleg willen hoo ren. Twersten keek zijn gezellin aan. Hij las bewondering in haar héldere oogen. Dat bevic-1 hem in haar. „Als u daar belang in stelt, meVrouw Bramberg, zal ik dat gaarne later doen." Zij knikte toestemmend en ging snel met hem verder op de groep van ingenieurs en werklieden toe- „Meneer de hoofd ingenieur Felder- mann „Hier ben ik„ meneer Twersten." Karei Twersten keerde zich om en wacht te op het naderbij komen van het overige gezelschap. „Ik geef u mijn woord, juffrouw hoorde hij Bramberg zeggen, „dat, wat die muzikale clowns ir. het Hansa-bheater ten 'beste geven „Veroorloof mij, meneer Bramberg, dat dk u den hoofdleider van het scheepsbouw- werk, mijn eersten ingenieur, den heer Fel- dermaun voorstel. Ik durf gerost zeggen, dat hij juist aan uw schepen, de schepen van de firma Bramberg en Co., zijn volle liefde geschonken 1 leeft, cm liefde heet bij hem ingenium." „Vandaar de naam „ingenieur"," zei Bramberg en zag den technicus welwillend door zijn lorgnet aan. Twersten maakte een gebaar van voor stellen in de richting van mevrouw Bram berg. „Meneer de hoofdingenieur Felder- mann." Ingeborg Bramberg trad op den leider van den bouw van het schip toe en reikte hem vriendelijk de hand. „Niemand weet wat wij aan u te danken hebben, meneer Feldermann. Dat verrijst alles als bij too verslag." „Tk ben alleen maar het werktuig,," ant woordde de ingenieur licht blozend. „De levenwekkende kracht is meneer Twersten." En met een ©enigszins onbeholpen buiging ging hij een schrede achteruit. Twersten leidde zijn gasten om het schip heen. Gegn overtollig woord kwam uit zijn mond. Hij ging geheel op in den eige naar "der werf en gaf korte, zaakkundige verklaringen. Een buitengewone glans schitterde in zijn oogen. „Nu zullen wij aar 'boord gaan. De doop kan plaats heb ben." Bij deze woorden geleidde hij mevrouw Bramherg naar de trap. „Zeg, beste Twersten," zeide Tlieodoor Bramberg, terwijl hij de hand op den arm van Karri Twersten legde, „mij ie de ge schiedenis wat vermoedend. Als je er niet® op tegen hebt, zie ik hrt zaakje liever van beneden aan; ik blijf dan aan land en op mijn gemak!" Meteen êtak hij een sigaar aan. „Géheel zooals je walt". Twersten ging met zijn gezellin de trap op. Wat kon hem die trage, altijd schert sende, zwakke man schelen Wat eigenlijk zijn geheel© omgeving! Hij betrad zijn schip. Nog was hat van hem 1 En als hij het nu, op een wenk van zijn hand, te wa ter liet, dan zette hij weer eens opnieuw den reus Oceaan zijn voet op den nek en dwong hem zijn wil te gehoorzamen, lan den en deel en der aarde te verbinden in plaats van ze te scheiden. En Hamburg'6 vlag aan de spits 1 Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1910 | | pagina 1