Hf°. 104. Tweede Blad.
O"6 Jaargang.
Zaterdag 10 September 1910.
BINNENLAND.
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idem franco per post- 1.50.
Afzonderlijke nummers - 0.05.
Deze Courant rersohijnt dagelijksbehalve op Zon- en Feest
dagen.
AdvertentiSnmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 urn
's morgens by de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF 8- C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRÜS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels f O.ÖO,
Elke regel meer - 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 35 cents by voeruitbet*lin$
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen UA
het herhaald adverteeren in dit Biad, by abonnement. Ew
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvra^
toegezonden.
Staten-Generaal.
Het tekort der Rijksverzeke-
ringsbank.
De Memorie van Antwoord is verschenen
nopens het wetsontwerp ter aanvulling van
het Xe hoofdstuk der Staatsbégrooting van
1909 tot dekking van het tekort der Rijksver
zekeringsbank.
De minister van Landbouw, Nijverheid en
Ilandel zegt op de reeds vroeger aangegeven
gronden van oordeel te zijn, dat het tekort
der bank, in hoofdzaak een gevolg van de in
den aanvang gebrekkige indeeling, ten laste
van den Staat behoort te worden gebracht.
Juist noemt de minister de meening, dat
volgens de beginselen waarop de Ongevallen
wet berust, de lasten der verzekering behoor
den te komen voor rekening der industrie.
Doch ontkennend beantwoordt de minister de
vraag, die thans gesteld moet .worden, of het
verschil tusschen het bedrag van de kosten
der verzekering over de eerste jaren en het
bedrag van premiën en bijdragen over die ja
ren, ten laste van de werkgevers, die onder
de wet vallen, behoort te worden gebracht.
De minister begrijpt niet hoe in hel feit,
dat geschroomd wordt tot het doen van uil
gaven over te gaan, wanneer daarvan niet
een althans tegen die uitgaven opwegende
verhooging van inkomsten der bank wordt
verwacht, aanleiding kan worden gevonden
tot het verwijt, dat het beheer der bank niet
gevoerd wordt, zooals uit een commercieel
standpunt wenschelijk ware.
Dat een 15-tal ontwikkelde personen vol
doende zou zijn voor het vervullen van de
aan de agenten opgedragen taak, acht de
minister niet juist. Voor een reorganisatie
van den dienst der agenten noemt de minis
ter overigens het oogenblik slecht gekozen,
waar het in de bedoeling ligt de thans door
hen vervulde taak op te dragen aan de Raden
van Arbeid en hun voorzitters.
De Minister kan zich niet vereenigen met
de meening, dat iedere maand betaling van
de premie behoort gevorderd te worden, om
dat daarvan overlading der administratie
van de Bank hel gevolg zou zijn.
Het is <jen Minister niet gebleken, dat de
werkgevers, die niet bij de Rijksverzekerings
bank zijn aangesloten, hoe langer hoe meer
er toe zouden overgaan, zoo min mogelijk ge
huwde, oude en minder valide arbeiders in
dienst te houden.
De ervaring leert, dat onder de werkgevers
velen zich beijveren veiligheidsmaatregelen
te nemen.
Een regeling, krachtens welke de geldelijke
schadeloosstelling geleidelijk verhoogd wordt
lot aan het bereiken van den leeftijd, waarop
de getroffene 't loon van een vol werkman
zou hebben verdiend en geleidelijk verlaagd
wordt na het "bereiken van den leeftijd, waar
op hij niet langer dat loon zou hebben ver
diend, zou in het afgclrokkene de voorkeur
verdienen boven de bestaande, doch zou groo
te moeilijkheden opleveren. De Minister is
niet in staat thans een regeling in dien geest
te ontwerpen, van welke verwacht mag wor
den, dat zij in de practijk voldoen zou.
Voor de meening van eenige leden, dat bij
de regeling der verdeeling van de administra
tiekosten, het aandeel van de eigen-risico
dragers en de risico-dragende vcreenigingen
op een te hoog bedrag is bepaald, worden in
het Voorloopig Verslag evenmin motieven
aangevoerd, als voor de mecning van andere
leder, dat de administratiekosten, door de
Centrale Werkgevers Risicobank aan de
Rijksverzekeringsbank veroorzaakt, veel hoo-
gcr zouden zijn, dan door die particuliere
bank worden vergoed. Het is niet wel moge
lijk met nauwkeurigheid te bepalen het be
drag der administratiekosten, dat de bank
tengevolge der risico-overdracht te dragen
heeft. Bij de tegenwoordige regeling schijnt
de billijkheid te zijn betracht. Bovendien is
zij hoogst eenvoudig. Het niet in rekening
brengen van gevallen, waarin alleen genees
kundige hulp is verleend, heeft hel voordeel,
dat de factor van ongelijkmatigheid in de
aangifte van gevallen, waarin slechts kort
stondige geneeskundige hulp noodig was,
wordt uitgeschakeld. Door den duur en het
bedrag der ten laste van werkgevers en ver-
eenigingen, welke het risico dragen, komende
schadeloosstellingen bij de verdeeling der ad
ministratiekosten in aanmerking te nemen,
zou men de regeling ingewikkeld maken, zon
der haar te verbeteren, daar duur en bedrag
der schadeloosstellingen met den omvang der
daarvoor gevorderde administratie niet in
recklstreeksch verband staan.
Naar aanleiding van de vraag, aan welke
redenen de Regeering meent te moeten toe
schrijven, dat de premie te betalen bij de
Centrale Werkgevers Risicobank zoo aanmer
kelijk lager is voor verschillende bedrijven
dan die te betalen bij de Rijksverzekerings
bank, merkte de minister op, dat bij de Cen
trale Werkgevers Risicobank van een premie
voor bedrijven geen sprake is, aangezien het
stelsel der Centrale Werkgevers Risicobank
medebrengt zooveel mogelijk iedere onderne
ming met de door haar veroorzaakte kosten
te belasten. Een vergelijking tusschen het be
drag der premiën aan de Rijksverzekerings
bank te betalen en het bedrag te betalen aan
de Centrale Werkgevers Risicobank is dus
alleen mogelijk voor een bepaalde onderne
ming, waarvan het gevarencijfer door het
bestuur der Rijksverzekeringsbank is vastge
steld, niet voor een bedrijf.
Daar hel zich niet laat aanzien, dat het
ontwerp van wet zóó tijdig door de Staten-
Generaal zal kunnen worden aangenomen,
dat de aankoop der noodige fondsen nog in
dit jaar zal kunnen afloopen en mitsdien de
op dien aankoop betrekking hebbende beta
lingsstukken, welke ten laste van den dienst
1909 zouden moeten worden gebracht, niet
vóór 31 December 1910 door de -Algemeene
Rekenkamer zouden kunnen worden ver
evend, is nader voorgesteld om niet het Xde
hoofdstuk der Staatsbégrooting voor den
dienst 1909, doch dat voor het dienstjaar 1910
met het bedrag tot dekking van het tekort
dor Rijksverzekeringsbank te verhoogen.
Berichten.
Louis Bouwmeester naar
Amerika. De redacteur van De Prean-
gerbode had een onderhoud met Louis Bouw
meester. Is het waar dat u binnenkort naar
Amerika op tournée gaat, werd gevraagd, 't
Was waar hoofdknikte B. en vertelde daar
op, dat een paar Amerikanen, die op zoek
waren naar niehwe sterren voor den Ame-
rikaanschen tooneelhemel, hem indertijd te
Amsterdam -hadden zien optreden, waarna
een aanbieding was gevolgd. Van risico zij
nerzijds was geen sprake. De aanbieding
ging vergezeld van de toezegging van zulk
een schitterend bedrag, dat van aarzeling
geen sprake kon zijn. Hij stelde zich voor
in Amerika allerlei draken te zullen vertoo-
nen. Daar smullen ze ginder nu eenmaal in,
voegde hij er met een knipoogje aan toe. In
ieder geval zou „De Greep" er worden ge
geven. Van dergelijke éénactertjes verwachtte
hij veel. Misschien zou de heer Fabricius
nog een kampongdrama voor hem samen
stellen, een drama, waarin de blanke krissen
flikkeren en het bloed in stroomen vloeit.
Wie weet keert u nog als multimillionair te
rug! 't Wordt tijd, antwoordde hij sahamper.
Even trok er 'n sluier over zijn gelaat, 't Was
hem aan te zien, dat minder aangename her
inneringen hem op dat oogenblik bestorm
den.
Bitter klonk zijn toon, toen hij daarop een
vergelijking maakte met Engeland, Frankrijk
en Duitschland, om tc doen uitkomen, hoe
weinig Nederland zijn kunstenaarsgaven had
gewaardeerd.
Zoo kwam het gesprek op „De rechte Lijn".
Die Wilko de Hond was een figuur naar zijn
hart. Als het moet, zet ik er ook m'n kop
onder, niet den rooien kop van Wilko De
Hond, maar den zwarten van Louis Bouw
meester. Daarbij maakte hij een expressieve
hoofdbeweging, die onmerkbaar bijna, toch
aan kracht en duidelijkheid niets te wen-
schen overliet.
Alvorens naar Amerika te vertrekken, dacht
hij eerst nog een vier of vijf maanden in Hol
land, waar hij einde November waarschijn
lijk zal arriveeren, tc vertoeven. Tot en met
October blijft hij zich dus in de tropische
zon koesteren. Over Indie had hij over 't al
gemeen niet te klagen. In Batavia zal hij zich
veimoedelijk een goede maand ophouden,
met uitstapjes in verschillende richtingen,
ook naar Bandoeng nog eens.
Het monument voor Clément
van M a a s d ij k.
■f— Namens het Arnhemsche Vliegcomité is
aan heeren bestuurderen van alle sporlver-
eenigingen in Nederland en aan de vele vrien
den van wijlen Clément van Maasdijk, de vol
gend* circulaire verzonden:
Mijne Heeren,
Het comité tot voorbereiding der vliegweek-
Arnhem zag al zijn werk, met zooveel moeite
en toewijding verricht, te niet gedaan door
de ontzettende gebeurtenis, welke op Zater
dag 27 Aug. jj. op zoo wreede wijze het leven
nam van hem, ter ecre van wiens nagedach
tenis wij ons thans tot u richten.
Onder den eersten indruk van zijn dood
rijpt - bij ons het plan een gedenktecken op
te richten ter plaatse, waar het eerste Ne-
derlandsche slachtoffer der aviatiek op zoo
droevigwijze om liet leven kwam en het
was daarvoor dat wij aanvankelijk steun en
medewerking inriepen door een annonce in
de bladen, waarop reeds verschillende bijdra
gen en toezeggingen werden ontvangen.
Kort daarop mocht ons comité dc stellige
verzekering ontvangen, dat van particuliere
zijde zou worden gezorgd voor de oprichting
van een gedenktecken ter plaatse waar C.
van Maasdijk viel.
Ons comité had toen zijn taak als geëindigd
kunnen beschouwen onder restitutie van het
reeds ontvangen geld, maar kon hiermede
geen vrede hebben, dit tc meer niet, waar uit
lal van sedert ingekomen brieven zoo duide
lijk de begeerte bleek, de hartcwcnsch sprak,
om mede bij te willen dragen in de kosten
van een of ander gedenktecken, dal als van
zelf het plan geboren werd thans aller sym-
pathi te concentrecrcn op ons voornemen
om op het graf van den zooveel belovenden
jonggestorvene een sierlijk monument te
plaatsen, waartoe dc familie gaarne haar me
dewerking heeft toegezegd.
W.j houden ons overtuigd, dat allen die
den koenen aviateur gekend hebben en een
blik uit zijn zonnige oogen mochten opvan
gen en mede dc velen, ook al kenden zij
hem niet persoonlijk, wier hart ontroerd
wcr'1 hij het vernemen van zijn tragisch ein
de, zilh opgewekt zullen gevoelen iets te
mogen bijdragen om dit grafmonument, als
geschenk van het Ncderlandsche volk, aan
zijn nagedachtenis te mogen opdragen.
Te grooler waarde zal dit gedenkteeken,
dat een sieraad moet zijn van het schoone
Moscowa, waar hij begraven ligt, ongetwij
feld hebben, wanneer een zoo groot moge
lijk aantal bijdragen, ongerekend de hoe
grootheid daarvan,' voor dit doel zal inko
men bij ons Comité, dat gaarne ter bereiking
van zijn doel de medewerking inroept van
alle bladen, ook van dc Sportbladen in Ne
derland.
Men wordt verzocht zijn bijdrage in te zen
den bij den ^secretaris-penningmeester van
ons comité, den heer H. Lamsvelt, Willems-
plein 5, Arnhem, die zorg zal dragen, dat
alle ingekomen bijdragen onder initialen wor
den verantwoord in de dagbladen.
Ten slotte nog dit: in Hecreijvccn, waar
onze aviateur zijn eerste triomfen gevierd
heeft, zal ook hem ter eere een gedenktee
ken worden opgericht; ook dit plan heeft
onze volle adhesie, daór zal men hem ge
denken als de eerste Ncderlandsche aviateur,
die over de vaderlandschc velden vloog, ge
lijk een leeuwerik hoog in de lucht.... in zijn
grafmonument zal een duurzaam gedenktee
ken verrijzen voor den jongen held, zooals
hij daar tot ontzetting van wie het zagen, on
machtig in den strijd tegen dc elementen
en ontzield ter aarde moest storten, zijn le
ven ten offer brengende aan wat hij als zijn
roeping heeft beschouwd. De uitgevers van
het groene weekblad „de Amsterdammer"
stonden ons ten gebruikc af de cliché van
Braakensiek's jongste en treffende plaat
„Icarus-van Maasdijk", waarvan wij gaarne
een afdruk hierbij voegen, zonder daarmede
te willen beïnvloeden den nader te noemen
kunstenaar, aan wicn het ontwerp en de ver
vaardigd.g van het monument zal worden op
gedragen.
De K o n i n k 1 ij k e grafkelder
te Delft. Men schrijft aan de Avondpost:
Men meene niet, bij het lezen van boven
staand opschrift, dal de Koninklijke grafkei-
der te Delft aanspraak maakt op dit prae-
dicaat door zijn uiïwendigen praal of luister.
De laatste rustplaats der Oranjes is geen
pompeus mausoleum; zij is meer een crypt,
welke zijn koninklijk karakter ontleent aan
het feit, dat hij rustplaats biedt aan de voor
zaten van een der meest roemruchte vorsten
huizen van Europa.
Het graf der Oranjes is eenvoudig, sober,
als de leden van ons Vorstenhuis zeiven.
Maar: de stemming in deze betrekkelijk klei
ne ruimte is er eene van ongerepten eer
bied.
Te weten: dat men daar staat temidden van
het stoffelijk hulsel der grondvesters onzer
vrijheid; van hen, die de grootste veldhecren
van hunnen tijd waren; stedendwingers...
Links van het praalgraf voor Willem I daalt
men langs een gemakkelijke trap, met een
zwarten looper belegd, af in de crypt. Rechts
treft men daarin aan den dusgenoemden
ouden kelder, waarin men niet rechtop kan
staan; recht doorgaande komt men in den
nieuwen kelder, waarin o.a. koning ANillem
III, Prins Frederik en twee andere leden van
het Huis van Oranje uit den laleren tijd rus
ten.
Daglicht dringt in den kelder niet door;
een aantal kandelaars, elk voor acht kaarsen
en van een halve mans hoogte, omwoeld
met zwart velours, stralen een zacht, maar
voldoend licht in de ruimte, waarin de kis
ten tot twee en drie op elkander zijn gesta
peld.
Bij ljet jongste bezoek aan den kelder, ge
bracht door dc Pruisische officieren depu
tatie van het regiment infanterie He Westf.
No. 15, waarvan vroeger Prins Frederik
chef was, deed zich de moeilijkheid voor,
dat de burgemeester van Delft, commissaris
van den koninklijken grafkelder, die de
deputatie begeleidde, aan een ander moest
vragen, welk Oranjevorst in elk der kisten
rustte. Aan dc voorzijde der kisten (dus aan
het voeteneinde) ontbreekt n.l. elke aanwij
zing, en aangezien dc kisten op elkaar staan,
kan de oningewijde niet welen, wie in ehte
kist rust.
De burgemeester heeft aan II. M. dc Ko
ningin eerbiedig' in overweging gegeven, in
dit euvel te doen voorzien, door aan de voor
zijde der kisten een plaat te doen aanbren
gen, waarop omtrent den gestorvene datgene
wordt vermeld, wat van belang is tc ach
ten.
II. M. de Koningin zal het lijdt wel geen
twijfel zeker gaarne Hare bevelen in deze
richting geven.
Extra-treinen naar Brus
sel. De Hollandschc IJzeren Spoorweg-
Maatschappij laat de speciaal voor de Brus-
sclsche tentoonstelling ingelegde Brussel-
Express-treincn no 45 en 46, die zooals in de
dienstregelingen is aangegeven, aanvankelijk
slechts tot 15 September worden ingelegd tot
ultimo September loopen.
Trein 45 vertrekt van Amsterdam C. S.
10.06; van Haarlem 10.27; van Den Haag 11.07
en komt te Brussel Noord aan ten 1.53.
Trein 46 vertrekt van Brussel Noord ten
3.25, aankomst Den Haag 7.01, Haarlem 7.40,
Amsterdam C. S. 8.00.
Zooals hekend is doen deze treinen Ant
werpen niet aan en loopt daarin een restau
ratierijtuig Amsterdam—Brussel v.v.
Brieven, die zoekraken. In de
„Arnh. Ct." deelt een postambtenaar mede,
dat jaarlijksch 40,000 brieven door onvolledig
adres onbeslcld blijven. Daarvan worden er
slechts 2000 door de afzenders opgevraagd.
Die overige 38,000 worden natuurlijk door de
afzenders als „op de post verloren" geacht.
Werkelijk teekenen deze cijfers. Wat is er
toch eenvoudiger dan zijn naam en adres op
iederen brief te vermelden! Een vergissing op
een adres is zoo gauw gemaakt.
Een derde hoofdremise der
Amsterdamsche tram. Wij verne
men, dat de plannen voor een derde hoofd
remise bij onze gemeentetram in bewerking
zijn, en dat een schetsplan er voor al gereed
is. Een terrein voor de niet*we hoofdremise
is reeds aangewezen, doch het is nog niet be
kend, wanneer de gemeente over dit terrein
de beschikking zal krijgen. Wordt tot den
bouw dezer nieuwe hoofdremise besloten,
dan kan tevens een voordracht tegemoet ge
zien worden om het Wilhclmsparkkwarlier
door een tramlijn met dc Plantage te verbin
den.
e (Ilbld.)
De Damplannen. Tot de gega
digden voor vrijkomend terrein aan den Dam,
na amoveering van het Commandantshuis en
de voor onteigening aangewezen perccelen,
behoort gelijk we reeds eerder meldden
ook een combinatie, die met buitenlandsch
kapitaal werkt en op het Damterrein een
groot hotel met café-restaurant zou willen
stichten.
Het opnieuw te bebouwen terrein heeft een
oppervlakte van 2200 a 2300 M2, en, naar wij
vernemen, wordt de waarde er van ten stad-
huize op f 1.300.000 of ongeveer f 600 per Mz.
berekend. Bedoelde combinatie is tot koop
of erfpacht bereid. Dc bouw van zulk een
groote inrichting wordt op f 1.500.000 begroot,
zoodat voor deze onderneming een zeer groot
kapitaal vereischt wordt.
Het zijn dan ook, schrijft het Ilbld., moei
lijkheden van financicelen aard, 'die den
voortgang der onderhandelingen vertragen.
"—Een n i e u w (1 o r p. Op Ovcrdin-
kcl, een eenzame hoidc-vlaktc gelegen on
middellijk aan de Ncderlandsch-Duitsche
grens, is binnen enkele jaren een geheel
nieuw dorp verrezen van fabrieksarbeiders-
gezinnen uit alle oorden des lands en zelfs
uit Duitschland. Deze menschen hebben daar
bun huizen nccrgczel midden op de heide,
om in de groote textielfabrieken tc Gronau
tc gaan werken en een flink bestaan tc vin
den. Naast die huizen zien we aardige
moestuintjes aangelegd en zorgvuldig be
werkt. Een straatweg, door de provincie
Overijscl aangelegd, verbindt thans Ovcrdin-
kel met hel dorp Losser en aan dezen nieu
wen straatweg verrijzen de huizen van ar
beiders en neringdoenden bij tientallen.
Zoo is hier in een tiental jaren een geheel
•nieuw dorp ontstaan. Een nette Herv. Kerk
niet pastorie is reeds voor een paar jaar vol
tooid, een openbare school zal weldra in ge
bruik worden genomen, een bondsgebouw
voor arbeiders is al in gebruik, terwijl een
Katholieke Kerk met pastorie de voltooiing
nadert.
De Middenstands-enquête. In
den laatsten tijd hebben berichten dc ronde
gedaan, dal in sommige gemeenten (Bussura,
Wildervank, Zutfen) de door de betrokken
staatscommissie ingestelde enquête naar den
economischcn toestand van den middenstand
was mislukt en aan deze mededeelingen werd
hier en daar de conclusie vastgeknoopt, dat
de enquête in haar geheel evenmin zou sla
gen. Ten einde hieromtrent eenige zekerheid
te krijgen en een en ander over den stand
van het onderzoek der staatscommissie te
kunnen melden, heeft dc Ilaagschc corres
pondent van de Tel. zich gewend tot iemand,
die ter zake geheel deskundig en op de hoog
te moet worden geacht. Hij deelt mede, dat
de middenstands-enquête, naar het zich laat
aanzien, zeer goed gelukken zal.
„Onze zegsman wees ons er allereerst op,
hoe moeilijk het enquêteeren in het algemeen
is, maar welke bijzondere moeilijkheden zich
bovendien voordoen bij een middenstands-
enquête, waarbij een vijftigtal vakken en be
drijven grondig moeten worden onderzocht.
Met het oog nu op de vele moeilijkheden,
heeft de staatscommissie voor haar onder
zoek de gemeenten verdeeld in een drietal
groepen. De eerste groep wordt gevormd
door de plaatsen beneden 2000 zielen. Dit zijn
er niet minder dan 500. Van meer dan -100
gemeenten zijn gegevens ingekomen: een
uiterst bevredigend resultaat. I)e tweede
groep bestaat uit de gemeenten van 2000 tot
20.000 inwoners. Uit deze groep koos de com
missie typen van gemeenten en hierin werden
van alle vakken volledige monographische
beschrijvingen opgemaakt. Ook hier slaagde
de enquête in het overgroote deel der plaat
sen. De derde groep eindelijk vormen de
grootere steden. Hier wordt een onderzoek
naar verschillende vakken ingesteld: in iedere
gemeente wordt een verschillend bedrijf on
derzocht. De enquête in deze groep is, in te
genstelling met die in de beide andere afdee-
lingen, nog niet afgeloopen, maar er valt
reeds zeer duidelijk te bespeuren, dat het
werk der commissie ook hier goede resulta
ten zal hebben.
De belangrijke enquête zal dus slagen.
Dat in eenige gemeenten het onderzoek geen
bevredigend verloop had, èn door tegenwer
king van den middenstand zelf èn door ver
zet van anderen kant, zal aan het totale re
sultaat zeer weinig afbreuk doen en werd
dan ook van den aanvang af wel verwacht."
Ziekenvervoer per automo
biel. Gedeputeerde Staten van Friesland heb
ben aan D. Bakker, te Groningen, die in ver
band met een overeenkomst, die hij met het
hoofdbestuur van de Provinciale Friesche Ver-
eeniging „Hel Groene Kruis" heeft aangegaan
voor het vervoer per ziekenautomobiel van
zieken of per gewonen automobiel van her
stellenden van het platteland na» de zieken
huizen te Leeuwarden, Groningen, Zwolle, enz.
en omgekeerd vergunning had gevraagd om
alle verboden wegen in Friesland met zijn
auto's te mogen berijden, bij wijze van proef
voor den tijd van een jaar ten behoeve van
ziekenvervoer met daarvoor ingerichten auto
mobiel (f automobielen ontheffing verleend
van het verbod, vervat in art. 13 der Motor
en Rijwielwet, voor al de voor automobielen
gesloten wegen in Friesland, met uitzonde
ring van die in dc gemeenten Ameland,
Schiermonnikoog, Doniawerstal en Workum
en van enkele wegen in Ferwerderadccl, on
der voorwaarde o.a., dat niet harder worde
gereden zoowel bij het -heen- als teruggaan
dan 25 KM. per uur. Ilbld.
School- en Kerknieuw*.
De heeren dr. II. Blink, te 's-Gravcnhage,
en W. Kreukniet, te Rotterdam, zullen hot con
gres voor handelsonderwijs tc Wccncn, van 11 tot
16 dezer, bijwonen.
Tooncelspelcndc Gereformeer
de Gymnasiasten.
In de bladen circuleert het volgende bericht
„De letterkundige Vereeniging van leerlingen van
hel Gereformeerd Gymnasium te Amsterdam
„Actate Rectius Sapimus", zal op Dinsdagavond 20
September e. k. in den Stadsschouwburg, op het
Leidscheplein aldaar, eene uitvoering geven van
Shakespeare's „Julius Caesar", in de vertaling van
den heer dr. P. W. Merkes, leeraar nan genoemd
gymnasium. De heer Euduard Verkade heeft wel
willend de leiding dezer voorstelling op zich ge
nomen."
Naar aanleiding hiervan hebben curatoren van
genoemd gymnasium aan de ouders of voogden
der leerlingen het volgend schrijven gezonden
Curatoren van het Gereformeerd Gymnasium
te Amsterdam, vernomen hebbende, dat eene op
voering is aangekondigd van Shakespeare's Julius
Caesar (welk stuk in de hoogste klassen vertaald
en behandeld was), door eenige oud-leerlingen en
leerlingen van het Gymnasium in den Stadsschouw
burg tegen een bepaalde cntréc te geven, achton
zich verplicht u mede te declen, dat. toen hun ia
het begin van dit jaar verzocht werd, tot de op
voering van dit klassieke stuk hun toestemming tc
geven» zij besloten hebben dit verzoek slechts on
der deze voorwaarde toe tc staan, dat de opvoe
ring alleen zou bijgewoond worden door familie
leden der gymnasiastes en geen entri-e zou mogen
geheven worden. Daaruit volgt vanzelf, dat een
opvoering in den Stadsschouwburg, wanneer men
zich houdt aan hetgeen curatoren hebben toege
staan, buitengesloten is.
Het doet curatoren leed, dat door oud-leerlingen
en leerlingen, zij het ook te goeder trouw, maat
regelen genomen zijn, waardoor aan het genoemde
besluit niet de juiste uitvoering gegeven is.
In de classis llcerenvecn is opgericht eene
Vereeniging „De Hervormde Kerk" voor vrijzinnig-
hervormden; 1-1 van de 22 'Vrijzinnige gemeenten
der classis waren vertegenwoordigd door elf pre
dikanten, 12 ouderlingen, 5 diakens, 5 kerkvoog
den, alsmede eenige notabelen en leden van kies
colleges.
De Vereeniging zal niet den naam dragen van
„propaganda-vereeniglng", omdat dit woord te veel
aan politieke actie doet denken en deze in de
opgerichte vereeniging niet wordt toegelaten. Zij
stelt zich uitsluitend ten doel: „het bevorderen van
vrijzinnig-godsdienstig en -kerkelijk leven in de
Hervormde gemeenten der classis Heerenveen en
het wekken van belangstelling voor het werk der
Vereeniging van Hervormden in Friesland." De
verhouding tol de Vereeniging van Vrijzinnig-Her
vormden voor Friesland zal zijn die van zoo innig-
raogclijke samenwerking.
Als leden van het bestuur werden gekozen de
heeren ds. S. Cuperus, tc Ureterp (tot dusver voor
loopig penningmeester); F. \V. dc Jong, te Gorre-
dijk; ds. II. A. Ludwig, te Tjallcbcrd; L. ten Wolde
en ds. F. Reitsma (tot dusver voorloopig secreta
ris), te Noord'woldc. (N. v. d. D.)
St. Vincentius-gcsticht. In het
St. Vincentius-gcsticht aan het Westeinde te 's-Gra-
venhage werd Donderdag feestgevierd ter gelegen
heid van het gouden professicfccst van broeder
Carolus, directeur van de r.-k. normaallessen, en
san het 25-jarig professiefeest van dc broeders
Hilduardus, hoofd aau de tusschcnschool aan het
Westeinde, Amantius en Rudophus, beiden even
eens aan het r.-k. onderwijs aldaar werkzaam.