w\ isr.
9" Jaargang.
Woensdag 5 October 1910.
BUITENLAND.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden roor Amersfoortf 1.60.
Idem franoo per pott - 1.80
Afzonderlijke nummer 0.08.
Dv.-j Couian rersehijn dagelijks behalv op Zon- en Feest
dagen
Advertenli^nmededeelingen enz., gelieve men réór 11 uur
's morgens b# de Uitgeven in te zenden.
Uitgtvers: VALKHOFF C°.
Utreehtsehestraat 1. Interoomm. Tel ephoon nu turner 66.
PRIJS DBR ADVBBTBNTliN:
Van 15 regelt f 0.80
Elke regel meer - 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 88 eentl bij vooruitbetaling
Groote lette» naar plaatsruimte.
Voor handel en bedlrflf beetaan zeer voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad, bjj abonnement. Bone
okeulaarebevattende de voorwaarden, wordt op aaavrang
toegezonden.
Kennisgevingen.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Amerstoort.
Brengen ter openbare kennis, dat blijkens schrij-
\en van Heer en Gedeputeerde Stalen dezer provin
cie d.d. 26 September 1910, 3e afdeeling, no.
3794/2539, bij Koninklijk besluit van 19 Seplember
1910, no. 36 is goedgekeurd de navolgende veror
dening:
Verordening lol heffing van schoolgeld
voor het genot van onderwijs aan de Hoo-
gere Burgerschool met 5-jarigen cursus en
de Burgeravondschool te Amersfoort.
Art. 1.
Ter tegemoetkoming in de kosten van de lloo-
gere Burgerschool met vijfjarigen cursus en de Bur
geravondschool te Amersfoort wordt een schoolgeld
geheven.
Art. 2.
Het schoolgeld voor volledig onderwijs aan de
Hoogcre Burgerschool bedraagt per jaar en per
leerling:
a. 60 voor de leerlingen wier ouders beiden oi'
een van beiden of wier voogd of curator, of die
bij meerderjarigheid zeiven in de gemeente Amers
foort hoofdverblijf hebben;
b. 100 voor de leerlingen, die, niet behoorende
tot de leerlingen, genoemd onder a, werkelijke
woonplaats in de gemeente Amersfoort hebben;
c. 123 voor alle andere leerlingen.
Art. 3.
Naar de onderscheiding, neergelegd in art. 2a
eenerzijds en art. 2b en c anderzijds, bedraagt hel
schoolgeld voor de Hoogere Burgerschool voor hen,
die, geen leerlingen zijnde, overeenkomstig art. 10
van het Reglement voor het Middelbaar Onderwijs
in de gemeente Amersfoort als toehoorders zijn
toegelaten.
f 6 of f 12 'sjaars voor een vak, dat eenmaal
's weeks wordt onderwezen;
f 9 of 18 'sjaars voor een vak, dat tweemaal
's weeks wordt onderwezen;
f 12 of f 24 'sjaars voor een vak, dat driemaal
's weeks wordt onderwezen;
f 15 of f 30 "sjaars voor een vak, dat vier- of
meermalen 's weeks wordt onderwezen, een en an
der met dien verstande, dat het gezamenlijk be
drag voor enkele vakken nooit meer kan beloopen
dan het schoolgeld, dat voor volledig onderwijs be
taald zou moeten worden.
Art. 4.
Ten aanzien van leerlingen of toehoorders uil
eene gemeente, met welker bestuur omtrent de toe
lating tot de Hoogere Burgerschool en de betaling
van schoolgeld eene overeenkomst is aangegaan,
worden de bedragen, genoemd in art. 2, onder b
en e en in artikel 3 met zoo groote som vermin
derd, als het Bestuur dier gemeente jaarlijks voor
lederen leerling of toehoorder aan de gemeente
Amersfoort betaalt.
Art. 5.
Het schoolgeld voor hel onderwijs aan de Bur
geravondschool bedraagt f 2 per jaar en per leer
ling.
Art. 6.
De schoolgelden zijn verschuldigd door ouders,
voogden of curators der minderjarige leerlingen
en toehoorders; indien die ouders, voogden of cu
rators niet in tie gemeente Amersfoort hoofdverblijf
hebben, door de verzorgers der minderjarige leer
lingen en toehoorders.
Voor de toepassing dezer bepalingen zijn de meer
derjarige leerlingen en toehoorders, wier oudere,
voogden of curators niet in de gemeente Amersfoort
hoofdverblijf hebben, verplicht een verzorger aan
te wijzen, die zulks op zich neemt en in de ge
meente Amersfoort hoofdverblijf beeft.
Bij meerderjarigheid der leerlingen en toehoor
ders zijn de schoolgelden door hen zeiven verschul
digd.
Art. 7.
De schoolgelden zijn verschuldigd bij vooruitbe
taling, in drie vicrmaandeüjksche termijnen, aan
vang nemende 1 September, 1 Januari en 1 Mei
van elk jaar, voor zooveel de Hoogere Burger
school betreft, en in twee termijnen vervallende op
den 1. October en 1 Januari van elk jaar, ten aan
zien van de Burgeravondschool.
Deze termijnen worden, indien het schoolgeld
100 bedraagt, vastgesteld op 34, f 33 en 33,
en indien het schoolgeld f 125 bedraagt, op f 42,
f 42 en f 40.
De leerling die in den loop van het tijdvak wordt
toegelaten, of de school verlaat, betaalt den ge-
heclen loopenden termijn.
Art. 8.
Leerlingen van bijzouderen aanleg, die en wier
ouders of voogden onvermogend zijn, kunnen, op
voordracht van den Directeur, de Commissaris van
Toezicht gehoord, door Burgemeester en "Wethou
ders, van het schoolgeld worden vrijgesteld.
Art. 9.
"Waar in deze verordening gesproken wordt van
„hoofdverblijf", wordt daaronder verstaan ,,hoofd-
veihlijf in den zin van art. 245 der Gemeentewet".
Art. 10.
Deze verordening treedt in werking op 1 Septem
ber 1910.
Op dat tijdstip vervalt de verordening tot beffing
van schoolgeld voor het genot van onderwijs aan
de Hoogere Burgerschool met vijf-jarigen cursus
en de Burgeravondschool te Amersfoort.
Aldus vastgesteld door den Raud der gemeente
Amersfoort en zijne openbare vergadering van den
31. Mei 1910.
De Secretaris, De Voorzitter
(get.) J. G. STENFERT KROESE. (get) WUIJTIERS.
Voorts maken Burgemeester en Wethouders be
kend, dat de invordering van bovengenoemde be
lasting zal geschieden overeenkomstig dc navol
gende:
Verordening op de invordering van hel
schoolgeld voor het genot van onderwijs
aan dc Hoogere Burgerschool met vijfjari
gen cursus cn aan de Burgeravondschool
te Amersfoort.
Art. 1.
De Directeur der Hoogere Burgerschool zendt
bij den aanvraag van den cursus aan de Iloogere
Burgerschool, en voorts met 1 Januari en 1 Mei
van elk jaar, aan Burgemeester cn Wethouders eene
lijst van de leerlingen en toehoorders, die als zoo
danig aan de Hoogere Burgerschool zijn ingeschre
ven, met aanwijzing van de namen cn woonplaatsen
van hen, die volgens de verordening tot heffing van
schoolgeld voor het genot van onderwijs aan de
Hoogere Burgerschool met vijfjarigen cursus en de
Burgeravondschool te Amersfoort schoolgeld ver
schuldigd zijn en met opgave van de verschuldig
de schoolgelden over het alsdan ingetreden tijdvak.
Gelijke lijst wordt op 1 October en 1 Januari van
elk jaar aan Burgemeester en Wethouders ingezon
den door den Directeur betrekkelijk de Burger
avondschool.
De eventueel van schoolgeld vrijgestelden, wor
den op die lijsten „voor memorie" vermeld.
Art. 2.
Dc leerlingen en toehoorders, die na het indie
nen der lijsten en vóór het indienen der volgende
lijsten worden toegelaten, moeten door den Direc
teur, met de in art. 1 vermelde aanwijzingen ter
stond aaa Burgemeester en Wethouders worden
opgegeven
Art. 3.
Binnen veertien dagen na ontvangst der lijsten
of opgaven, worden deze door Burgemeester en
Wethouders onderzocht, na goedkeuring vastgesteld,
en ter invordering aan den Gemeente-Ontvanger
gezonden.
Art. 4.
De Gemeente-Ontvanger vordert dc verschuldig
de schoolgelden binnen acht dagen daarna van de
belastingschuldigen in.
Art. 5.
Aan den leerling of toehoorder voor wien niet
betaald is, kan het verdere bijwonen van het on
derwijs door Burgemeester en Wethouders ontzegd
werden, totdat het schoolgeld is voldaan.
Art. 6.
Teruggave van betaald of afschrijving van ver
schuldigd schoolgeld heeft nimmer plaats.
Art. 7.
De bepalingen van dc artt. 255 en volgende der
Gemeentewet betrekkelijk de invordering der plaat
selijke belastingen, zijn verder van toepassing.
Art. 8.
Deze verordening treedt in werking gelijk met
die tot heffing op den 1 September 1910.
Aldus vastgesteld door den Raad der.Gemeente
Amersfoort in zijn openbare vergadering van den
30. Mei 1910.
De Secretaris, De Voorzitter
(get.) J. G. STENFERT KRüESE. (get.) WUIJTIERS.
Amersfoort, 4 October 1910.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort,
De Secretaris, De Burgemeester,
J. G. STENFERT KROESE. WUIJTIERS.
AANMELDING VOOR DE ZEEMILITIE.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Amersfoort noodigen de lotelingen, die een der na
te noemen beroepen uitoefenen, of behooren tot
een der categorieën ran leerlingen of studenten
hierna vermeld, en ingeval van inlijving ter vol.
ledige oefening verlangen bij de Zeemilitie te
dienen, uit, zich daartoe aan te meldien of te
doen opgeven ter gemeentesecretarie vóór 1 No-
vemlber aanstaande.
De lyst van bedoelde beroepen en categorieën
is door den Minister van Marine vastgesteld als
volgit
ZEEVARENDEN.
A. Stuurlieden, Stuurmansleerlingen, Matro
ze®., Lichtmatrozen en Jongens op koopvaardij
schepen van de groote en kleine vaart en op zee
sleepbooten. StuurJaeden, Schippers en verdere
opvarenden van loodsvaart-uigen, tonnenleggers
en jachten. Diepzeevissohers en Noordzeekust
visschers. Leerlingen van zeevaariteoholen.
BINNENSCHIPPERS.
B. Stuurlieden, Schippers en Schippersknechts
van Rijnsohepen, aken, tjalken en andere vaar
tuigen. Stuurlieden, Matrozen, Schippers en
Schippersknechts van passagiers- on sleepbooten
op binnenwateren. Zuiderzeevisschers. Visschers
op Zeeuw soke wateren en op de groote rivieren.
Mossel- en (Jestervassohors. Soüurtomvoerdere
Vletterlieden en Veerlieden.
SMEDEN, STOKERS, MACHINISTEN
EN' BANKWERKERS.
C. Machinisten en Maohinist-leerlibgem. op
«hepen en vaartuigen, by spoor- of tramwegen
en op fabrieken' en andere inrichtingen'. Stokers
als boven. Maohinedryvers (hieronder begrepen
dryvers van motorbooten en automobielen). Sme
den ea, Smid bankwerkers, Machine-bankwerkers
en gewone bankwerkers (hieronder ook te ver
staan Rijwielherstellers). Werktuigmakers. Ko-
lentremmers: Metaalbewerkers (hieronder te ver
staan Koperslagers, Ketelmakers, V ylenkappers
en Voorslagers). Electnciens. Studenten in de
werktuigkunde of in de electrotechniek. Leer
lingen van de kweekschool voor machinisten te
Amsterdam of van een cursus voor machinisten.
OVERIGE BEROEPEN.
D. Telegrafisten (hieronder ook te verstaan
radio-telegrafisten)Solieepsbeeohieters. Scheeps
timmerlieden (scheepmakers).
E. Koek- en Banketbakkers of Knechts. Koks
en Koksmaats, hetzij aan 'boord van schepen of
vaartuigen, lietzy aan den wal.
F. Koffiehuis^ en Hotelbedienden. Hofmees
ters en Kellners op «hepen of booten.
G. Ziekenverplegers. Barbiers. Apothekers
bedienden. Studenten in de geneeskunde of in
de arteenijbereidkundé.
H. Personeel van 's Rijks werven.
N.B. De personen, genoemd onder A, B ea
D, komen allereerst in aanmerking voor ioliy-
ving als zeemilicien-matroos.
De personen, genoemd ouder C, komen aller
eerst in aanmerking voor inlijving als zeemilicien-
stoker.
De personen, genoemd onder E, komen in
aanmerking voor inlijving als zeemüicien-kok
De personen, genoemd onder F, komen in aan
merking voor inlijving als zeemilicien-hofmees-
ter.
De personengenoemd onder G, komen in aan
merking voor inlijving als zeemilicien-zaekenver-
pleger.
De personen, genoemd onder H, komen in
aanmerking voor zeemilicien-matroos of stoker,
\1 naarmate van het beroep, diat zy uitoefenen
l>oor den Minister van Marine is bepaald, dat
kvt onderzoek, op 's Rijks kosten, naar de ge
schiktheid van; hen, die zich aanmelden roor in
lijving by dë zeemilitie, zal plaats hebben in het
tijdvak van 1 tot 25 Januari. Dag, uur en plaats
zullen nader aan do iotelingen worden bekend
gemaakt. Vóór hunne aflevering zal hun wor
den kennis gegeven, of zij voor de zeemilitie zijn
aangewezen en wanneer zij tot eerste-oefentng ia
wer'kelyken dienst zullen worden gesteld.
Bij de aangifte kan worden opgegeven of de
loteling. ingeval van aanwijzing voor de zeemili
tie. wensoht te worden afgeleverd en in werke-
1 yken dienst gesteld in Maart van het volgend
jaar, dan wel of hij er de voorkeur aan geeft
om zonder opkomst ter aflevering in die maand
in het genot van verlof te worden gesteld tot een
nader door den Minister van Marine te bepalen
datum dn de eerste helft van Augustus daaraan
volgende. Met den: wensdh van den lotellimg zal
zooveel mogelijk rekening worden gehouden, doch
hij zal zich niet kunnen terugtrekken', indien hij
mocht worden in dienst geetekl op een ander
tijdstip dan waarvoor hij zich heeft opgegeven.
Amersfoort, 4 October 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
De Secretaris, De Burgemeester,
J. G. STSENFERT KROESE. WUIJTIERS.
De Burgemeester der gemeente Amersfoort, brengt
ter voldoening,aan de aunschrijving van den Com
missaris der Koningin in de provincie Utrecht d.d.
1 October 1910, 4e Afdeeling. no. 5324/3573 ter ken
nis van belanghebbenden, dat in de gemeente Har-
melen een geval van miltvuur is voorgekomen.
Amersfoort, den 1. October 1910.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
Politiek Overzicht
De strijd in de Engelsche
katoenindustrie.
De lock-oul in de Engelsche katoenindustrie
is in werking gelreden, nadat de pogingen
om eene minnelijke schikking tot stand te
brengen, ook die welke- ondernomen zijn
door het handelsdepartement van de Brit-
sche regeering, zijn mislukt. 700 spinnerijen
van Lancashire, waarbij 150,000 man in dienst
zijn, hebben hunne deuren gesloten.
Dit geschil, dat nu van zoo wijden omvang
en ernstige beteekenis is, heeft in zijn oor
sprong zeer bescheiden afmetingen gehad.
Wij ontleenen aan de Temps de beschrijving
daarvan, die hier volgt
In de maand Mei weigerde een werkman,
George Howe genaamd, in dienst bij de
spinnerij Fern, zijne kaardmachinc schoon
te maken. Door aldus te handelen, gaf hij ge
volg aan een wenk van zijne vakvereeniging,
die met de directeurs van de spinnerijen eene
gcdachtenwisseling wilde openen over de
vraag van het schoonmaken der machines.
De vakvereeniging verlangde dit met een be
roep op artikel 7 van dc overeenkomst, be
kend als de Brooklands agreement, die in
1893 is gesloten met het doel om zooveel mo
gelijk dc kansen op geschillen in de katoen
industrie tc verminderen. Dat artikel houdt
in, dat geen nieuwigheid in de hulpmidde
len voor den arbeid mag worden ingevoerd
zonder voorafgaand overleg tusschen werk
gevers en werknemers, wanneer zij verarfde-
ring brengt in dc arbeidsvoorwaarden of een
terugslag kan hebben op de loonschaal. Was
nu het bevel, door de directie van deze spin
nerij aan hare kaarders gegreven om een els
van nieuw model te gebruiken, in strijd met
de Brooklands agreement? George Howe
wierp deze kwestie op, door te weigeren het
werk, dat hem was opgedragen, te verrich
ten. De directie aanvaardde deze wijze om
het geschil te berde te brengen niet en ver
leende aan IloWe ontslag.
Dc vakvereeniging, die het geschil had ge
zocht, verklaarde zich solidair met den ont
slagen kaarder, en de spinnerij moest in Juni
gesloten worden. In de maanden, die sedert
zijn verloopen, heeft het geschil steeds een
grooteren omvang gekregen. De bond van
spinners-patroons in Lancashire verklaarde
zich solidair met de directie van de spinnerij
Fern, zooals de werkmansvakvereeniging dit
had gedaan met Howe. De vakvereeniging
vroeg, dal George Howe onvoorwaardelijk
weer zou worden aangenomen. De patroons
antwoordden hierop, dat zij er volstrekt geen
bezwaar tegen hadden weeir werk te geven
aan den ontslagen werkman, maar dat hij
eersl zijne plaats weer zou kunnen innemen,
nadat de arbitrale uitspraak in het door
hem opgeworpen geschil was geschied. Zij
boden aan, als die uitspraak in hun nadeel
was, aan Ilowe het volle bedrag uit te beta
len van het loon, dat hij zou hebben geno
ten sedert den dag van zijn ontslag in Mei
j.l.zij waren zelfs bereid hem terstond aan
te stellen in eene andere spinnerij, om open
lijk van hunne verzoeningsgezindheid blijk te
geven, zonder toe te geven op de boginsel-
vraag van het ontslag zelf. Maar van de zijde
der werklieden bleef men volharden bij den
eisch, dat Ilowe moest worden hersteld op
dc plaats van waar hij was weggezonden.
Zoo is het ten slotte tot den lock-out geko
men. Om ccnc zoo nietige vraag als die, of
voor het schoonmaken van eene kaardmachi-
ne een cis van nieuw model mag worden
gebruikt, is de grootste tak van industrie in
Engeland met lamheid geslagen. 150,000
werklieden zijn nu zonder werk; het gansche
maatschappelijke leven in Manchester, Old
ham, Bolton, Rochdale, Stockport, Bury, Ash-
ton-under-Lyne, Stalybridge en dc aangren
zende districten wordt bedreigd. Wegens het
nauwe verband, dal bestaat tusschen de ver
schillende onderdeelen van de textiel-indus-
tric, zal'de lock-out niet slechts 150,000 maar
600,000 werklieden treffen geheel Lancashire
zal er den droevigen terugslag van onder
vinden.
Deze groote strijd is tot dusver rustig ge
voerd. Maar als dc lock-out bestendigd blijft
en de bestaansvoorwaarden moeielijker wor
den, dan is hel de vraag of het zoo blijven
zal. De Temps trekt uit de wijze, waarop
dit conflict is ontstaan, de conclusie, dat
daarmee het bewijs wordt geleverd, dat de
collectieye contracten nog in 't tijdperk van
proefneming zijn cn dat de werklieden nog
niet vertrouwd geraakt zijn met de gedach
te, dat die contracten hun niet alleen rechten
verleenen, maar ook plichten opleggen.
Düitschiand.
B e r 1 ij n, 4 O c t. De buitenlandsohe pers-
vereeniging heeft van den onderstaatssecre
taris Wahnschaffe, namens den rijkskanse
lier, een schrijven ontvangen, waarin wordit
medegedeeld, dat de rijkskanselier betreurt
wat aan de vier heeren Is overkomen, en dat
naar het gebeurde door den minister van
binnenlandsche zaken een onderzoek wordt
ingesteld. Bijzondere maatregelen tot be
scherming van de vertegenwoordigers der
pers zijn thans in overweging.
Op de motie van de buitenlandsche pers-
vereeniging heeft de poiitie-president geant
woord, dat bij gebreke van een bijzonder
recht voor berichtgevers, ook dezen oploopen
en samenscholingen liever niet moeten bij
wonen.
Bij de voorvallen in Moabit konden alle
berichtgevers een plaats krijgen in de buurt
van de politie, zoodat zij tegelijk door haar
beschermd konden worden. De politie-presi-
dcnl gaat daarna aldus voort„Ik zelf hecht
er groote waarde aan, dat berichtgevers een
goede plaats krijgen, want objectieve berich
ten op grond van eigen waarneming zijn het
beste verweermiddel tegen alk onjuiste me-
dedeelingen, die principieel telkens na een
kras optreden der politie van belanghebben
de zijde worden verspreid."
Dc vier Engelsche dagbladschrijvers, op wie
bij dc onlusten in Moabit door de politie werd
ingehakt, zijn in het politie-presidium offi
cieel verhoord. In het schrijven, waarmee zij
werden opgeroepen, werd als reden voor
hunne oproeping aangegeven, dat er prijs op
gesteld werd de heeren officieel te verhoo-
rcn. Het antwootd op de klacht van de jour
nalisten zal gegeven worden door het ministe
rie van binnenlandsche zaken.
De geruchten van een aanslag op den poli-
tiepresident von Jagow zijn geheel verzon
nen.
Tegen Zondag a.s. heeft de sociaal-democra
tische partij een aantal openbare vergade
ringen aangekondigd, die lot onderwerp zul
len hebben de onlusten in Moabit cn de hou
ding van de politie bij die onlusten.
Bcbel, de veteraan der Duitsche sociaal
democratie, heeft van de Vorwarts eene ver
maning gekregen, omdat hij te Wecncn den
medewerker van een burgerlijk blad heeft
ontvangen. Daarmee heeft hij, volgens de
Vorwarts, zijn plicht verzaakt, want een
sociaal-democraat kan slechts dc deur wijzen
aan don vertegenwoordiger van de burger
lijke pers.
Tiet hoofdbestuur van de Duitsche sociaal
democratische partij voorziet, dat de regee
ring spoedig tot ontbinding van den Rijks
dag zal overgaan, en roept daarom in dc Vor
warts de partijgenooten op eene krachtige
verkiezingscampagne op touw te zetten. Want,
het geldt thans niet slechts te overwinnen,
maar met een geweldige vermeerdering van
stemmen uil den strijd te voorschijn te ko
men.
Welke de redenen van deze spoedig te ver
wachten ontbinding zouden kunnen zijn,
wordt wel wat vaag aangeduid onder den
term: „Eene groote menigte redenen uit de
binnenlandsche cn buitenlandsche politiek".
Italië.
Rome, 4 Oct. De Avanti bericht, dat te
Torre Annunziata een gevecht heeft plaats
gehad tusschen arbeiders en dc politie, waar
bij de politie met revolvers schoot en 40 per
sonen werden gewond.
Spanje.
Over den omvang van de clericale betoo
gingen van verleden Zondag legen de poli
tiek der regeering is het moeielijk een over
zicht te krijgen. De cijfers wijken geheel van
elkaar af; voor Madrid b.v. wisselen zij tus
schen 1000 en 12,000. De clericale bladen
spreken van 15,000 vergaderingen mot meer
dan een milliocn deelnemers. De liberale or
ganen verklaren de betooging voor eene
nieuwe clericale mislukking.
De Madridsche correspondent van de
Frankf. Ztg. bericht: Het resultaat van dc
betooging is, dat wederom de poging is mis
lukt om de bevolking tegen de anti-dericale
politiek van het kabinet te mobiliseeren. In
talrijke plaatsen was de betooging wegens
gebrek aan deelnemers afgezegd of, zooals
in Madrid, tot eene vergadering van genoo-
digden beperkt. In Bilbao bleef zij achter
wege, omdat de toebereidselen door het ver
bod onderbroken waren. San Sebastian be
richt 8000 deelnemers in plaats van de ver
wachte 40,000. Dc incidenten, die hier en
daar plaats hadden, waren zonder beteeke
nis. De clericale junta heeft thans plan tot
eene betooging van alle provinciën in Ma
drid, hetgeen echter bezwaarlijk zal worden
toegestaan. De ministers verklaren zich zeer
voldaan over het verloop van de betoogin
gen, omdat de afkeer van het volk tegen do
clericale onderneming gebleken is en tevens
het bewijs geleverd is van de ordelievend
heid der bevolking door het achterwege blij
ven van straaltooneelen van eenigen omvang.
Aan de Vossische Ztg. wordt uit Madrid
bericht, dat de Koning aan minister-presi
dent Canalejas, die de kwestie van vertrou
wen had gesteld om zijn anti-clericaal pro
gram zonder eenige verzwakking te kunnen
uitvoeren, bij vernieuwing zijn volledig ver
trouwen heeft betuigd.
Portugal.
L o n d e n, 5 Oct. De Daily Mail bericht
uit Parijs, dat de Matin een draadloos tele
gram heeft ontvangen, meldende dat in Lis
sabon eene revolutie is uitgebroken. Oorlogs
schepen bombardeeren het paleis; leger en
vloot kiezen de zijde van de opstandelingen.
De Daily Mail meldt zonder aangifte van
bron, dat Koning Manuel een gevangene is.
Madrid, 5 Oct. Onder alle voorbehoud
wordt medegedeeld, dat tc Santander de
Duitsche stoomboot Parranga een marconi-
gram heeft ontvangen van het stoomschip
van dezelfde maatschappij Cap Blanco, dat
voor Lissabon ligt gemeerd, meldende dat
in Lissabon eene omwenteling is uitgebro
ken. Oorlogsschepen bombardceren het ko
ninklijke paleis, waar de revolutionairen de
koninklijke vlag hebben weggevoerd en de
groen-blauwe republikeinsche Vlag hebben
geheschen.
P a r ij s, 5 Oct. De Matin ontving van
een schip, dat in de Porlugeesche wateren
ligt gemeerd, een radiogram, meldende dat
in Lissabon eene revolutie is uitgebroken. De
toegang tot de stad is verboden. In den nam.
begon een bombardement op het koninklijk
paleis door een oorlogsschip. Een groot deel
van het leger en de geheele vloot staan aan
de zijde van de republikeinen. Het is on
mogelijk bijzonderheden gewaar tc worden.
L o n d c n, 5 O c t. Dc Daily Mail verneemt,
dat ernstige onlusten te Lissabon hebben
plaats gehad. De gemeenschap is geheel ver
broken de telegraafdraden zijn doorgesne
den. Men gelooft, dat de republikeinen eenige
voordeden hebben behaald. Men gelooft, dat
er ernstige gevechten in de stad hebben plaats
gehad, maar bijzonderheden ontbreken.
P a r ij s, 5 Oct. De Matin meldt, dait de
Portugecsche gezant te Parijs geenerlei be
vestiging ontving van het bericht eener revo
lutie.
Het agentschap llavas meldt, dat heden
morgen 6 uur ook liet consulaat van Portu
gal geen enkel officieel bericht had ontvan
gen, doch volgens particuliere inlichtingen
gelooft men aan het consulaat dat het be
richt omtrent een revolutie juist is.
Oostenrijk.
Weencn, 4 Oct. Aan den gala-maaltijd
ter eere van hel Belgische Koningspaar ver
klaarde de Keizer, dat hij ten zeerste in het
bezoek een getuigenis van vriendschap waar
deert, dat niet in gebreke zal blijven de uit
muntende betrekkingen met België nog inni
ger tc maken. Hij ging daarna voort:
„Terwijl ik aan Uwe Majesteit deu titel
verleen van kolonel van het regiment, waar
van Leopold I en Leopold II de chcfé waren,
verzoek ik u deze betuiging van oprechte
vriendschap te aanvaarden als een bewijs
hoezeer ik prijs stel op tie bestendigheid van
onze betrekkingen."
De Koning antwoordde met de verklaring,
dat de Koningin en hij den vurigen wensch
koesterden dèn door zijne onderdanen hoog
ge waard eerden monarch te begroeten. Zijne
onderdanen wotcn, dat zijne eenige zorg is
hun geluk en voorspoed. Wij wenschten zelf
onze gelukwcnschen te brengen met het ver
jaarfeest, dal gevierd ïs te midden van
vreugdebetoogingen, waarbij de vreemde
vorsten zich aansloten als bewonderaars van
den vrede van Europa. Nog andere gevoelens
riepen ons hierheen: oprechte genegenheid
voor onzen gcêerbicdigden oom, de herinne
ring die wij bewaren aan de zoo betreurde
Keizerin. Het Belgisdhe volk zal erkentelijk
zijn voor de woorden van Uwe Majesteit. l>e
vricndschappelijkste betrekkingen bestaan
tusschen ons volk en de volken van de Oos-
tenrijksck-IIongaarsche monarchie, welker ge
schiedenis gedurende een zekeren tijd met
die van liet Belgische volk verecnigd was.
Ik zal mijn best doen om de banden Yan wc-
derzijdsche vriendschap nauwer toe tc halen,
cn druk den wensoh uit, dat de Voorzienig
heid nog lang Uwe Majesteit moge bewaren
voor de liefde van uwe onderdanen.
Hongarije.
Budapest, 4 Oct. De minister van
financiën bericht, dat binnenkort een wets
ontwerp zal worden ingediend, waarbij dc
bronnen van petroleum en gas en de lagen
kalizout lot staatsmonopolie worden ver
klaard. De staal behoudt zich voor de exploi
tatie van zijn monopolie aan particulieren af
tc slaan.
Raaland.
Volgens een bericht van de Matin uit Pe
tersburg is Sasonow bestemd de opvolger
van Iswolski als minister van buitenlandsche
zaken te worden, wiens programma het vol-