"binnenland.
Zuid-Amerika.
Montevideo, 7 No v. De opstandelin
gen hebben Nieoperez ingenomenin Mon
tevideo heerscht rust.
Allerlei.
Chicago, 7 Nov. De besprekingen tus-
schen de vertegenwoordigers van de broe
derschap van machinistcr en de directies van
61 spoorwegmaatschappijen, bewesten Chica
go over den eisch tot verbetering der arbeids
voorwaarden van machinisten zijn afgebro
ken. De leden van de broederschap tieelen
mede, dat over een eventueelc staking een
referendum zal gehouden worden. j
Naar de N. R. Ct. verneemt, zal de
terechtstelling van Crippen ecrsi Woensdag
over acht dagen plaats vinden. Men denkt,
dat een verzoek van Crippen s advocaten aan
de regeering te Washington is gedaan, om ten
zijnen gunste hier tusschenbeide tc komen,
en den minister van binnenlandsche zaken te
verzoeken de voltrekking van het doodvonnis
op te schorten, zoolang een verder onder
zoek nog hangende is.
Newton, Crippcn's procureur, steil een der
gelijk uitvoerig verzoekschrift aan den minis
ter van binnenlandsche zaken op, waaronder
hij haiulteekeningen verzoekt. Hoofdzakelijk
wordt er in betoogd, dat Crippen niet in
overeenstemming met het recht behandeld is.
Ken naamgenoot van Crippen's advocaat,
Tobin, verzekert in de New-York Herald, het
bewijs tc kunnen leveren, dat Belle Elmore
gezond en wel heimelijk tc Chicago vertoeft.
l)e vroegere chefs van Crippen hebben in-
tusschen reeds 125,000 gulden uitgeloofd voor
den gelukkige, die weet te ontdekken, waar
Belle Khnore verblijf houdt.
C h r i s t i a n i a, 7 Nov. Het bericht om
trent het vergaan van het Hollandsche
stoomschip Gamma is volgens het blad „Mor
gen Soefartstidende" onjuisthet stoomschip
is slechts door een Duitsche vischtrawler te
Yordoe de haven binnengesleept. De ..Gamma"
had een voormast verloren, die door den
storm gebroken was. Menschenlevens zijn
niet verloren gegaan.
De Staatscourant van Dinsdag 8 Novem
ber beval o. in,, de volgende Koninklijke be
sluiten:
benoemd tot schoolopziener in het arron
dissement-Meppol J. Knopper tc Meppel;
benoemd tot gewoon hoogleeraar in de af-
decling werktuigbouwkunde, schcepsbouw-
kundc eu electrotechniek aan de Technische
Hoogeschool tc Delft, om onderwijs te geven
in de werktuigbouwkunde P. Meyer, te Ilalle
aan de Saaie;
benoemd tot burgemeester van Budel C. \V.
A. van Uden, secretaris bij de Staatsmijnen
in Limburg;
benoemd tot magazijnmeester A. van Dok-
kum, thans tijdelijk;
benoemd tot mijnopzichter P. J. Doljé, II.
J. Hunktheidt en J. J. Janssen, allen thans
tijdelijk;
benoemd tot teekenaar C. Kuyper;
benoemd tot bureau-beambte J. Gittens en
II. Th. Klinkenberg;
benoemd tot directeur van het postkantoor
te Twello F. J. C. Voorthuis, thans te Gen-
dringen.
A u d i n t i e s. De audiënties van de
ministers van waterstaat, marine en koloniën
zullen op Vrijdag 11 November niet plaats
hebben.
II o f v a n Arbitrage. Onder de za
ken, welke het volgend jaar voor het Hof van
Arbitrage in behandeling zullen komen, be
hoort ook een geschil tusscheu Italië en Peru.
Thans kan ld er omtrent worden medege
deeld, dat dit geschil een vordering betreft,
door de heeren Napoleon, Carlos en Rafael
Canevaro tegen de Peruaansche regeering in
gesteld, tot betaling van een belangrijken
som geld.
Door de Italiaansche regicening is lot
scheidsrechter in deze zaak gekozen prof.
Guido Fu&inato, lid van het italiaansch Par
lement en van den Raad van State, door de
Peruaansche rcgcening prof. Manuel Alvarez
Cakleron, hoogleeraar aan de universiteit te
Lima, gezant van Peru.
Deze beide scheidsrechters hebben tot óp
per-scheidsrechter gekozen prof. Louis Re
nault, hoogleeraar aan de rechtsgeleerde fa
culteit te Parijs, rechtsgeleerd adviseur van
het ministerie van buiteivlandsche zaken.
Tot raadsman in dit geding is door de Ita
liaansche rcgecring benoemd prof. Vittorio
Scilara, lid van den Senaat.
Dc kustverdediging. Het Cen
traal Bestuur van het Algera. Ned. Werklie
den verbond heeft een adres aan de Tweede
Kamer gericht, waarin het verwerping vraagt
van het ontwerp-Kustvcrdedigingsfonds, op
grond van hel uitblijven van ingrijpende so
ciale hervormingen, en van de steeds toene
mende prijsverhooging van levensmiddelen.
Wetsontwerp kustverdedi
ging. Een comité, bestaande uit dc heeren
H. 1'. den Bouwmeester, wethouder van Mid
delburg; II. G. Hammacher, notaris te Groe-
de, lid van de Prov. Staten van Zeeland;
II. L. Gerth van Wijk, leeraar rijks hoogere
burgerschool; W. Hubregtse, particulier; W.
L. üliijsen, civiel-ingenieur; P. Borggrevc,
leeraar rijks hoogere burgerschool; C. de
Jongh, winkelier, en J. A. Pieters, koopman,
allen te Middelburg, is een actie begonnen
tegen het wetsontwerp inzake de kustverde
diging. Dc comitéleden behooren tot verschil
lende politieke partijen.
Het comité heeft van heden tot 17 dezer
in dc voornaamste plaatsen van Zeeland een
adres aan dc Tweede Kamer ter teekening
gelegd van den volgenden inhoud:
„Geven met den meest verschuldigden eer
bied te kennen, ondergeteekenden, allen Ne
derlanders en wonende in de provincie Zee
land;
dat zij met leedwezen hebben kennis geno
men van het bij Uwe Kamer ingediende wets
ontwerp, strekkende om 46 millioen gulden
beschikbaar te stellen voor fortificatie enz.
ter meerdere versterking onzer kusten;
dat de tegenwoordige kustverdediging reeds
jaren bestaat en zich geen enkele reden heeft
voorgedaan, om die te moeten uitbreiden,
wat blijkt uit het oordeel van deskundigen,
die het ontwerp van wet ontraden en zelfs
middelen aanwijzen, waardoor op min kost
bare wijze 's lands verdediging wordt ge
waarborgd;
dat de uitbreiding der kustverdediging ook
meer weerbare mannen zou eischen, waar
door de uitgaven voor oorlog en marine jaar
lijks onrustbarend stijgen zouden;
dat de belastingen in de laatste jaren door
de uitvoering van verschillende wetten zeer
zijn verhoogd, zoodat eene uitgaaf, als de
bovengenoemde een cnormen druk op de be
lastingbetalende burgers zou teweeg bren
gen, hetwelk adressanten ten zeerste zouden
betreuren;
dat zij met tc meer klem dit request tot u
richten, omdat uit dc Memorie van Toelich
ting gebleken is, hoe zwak de minister van
oorlog zijn ontwerp verdedigd heeft;
redenen, waarom adressanten zich tot u
wenden met het eerbiedige verzoek bedoeld
ontwerp te verwerpen, als zijnde niet in
's lands belang."
D c 46i millioen. De schrijver der
rubriek „Van politiek terrein" in „Het Ka
tholieke Volk" zegt het volgende over dc Nij-
meegschc motie:
De Nijmcegschc Kicsvereenaging verdient
hulde voor de rondborstige wijze, waarop ze
liaar meening over een zoo belangrijke zaak
heeft gezegd. Het kan wellicht aanleiding
zijn, dat vele katholieken, die evenmin ais die
te Nijmegen instemmen feet de milliocnen-
aanvrage, waarvan de noodzakelijkheid
vooral ook door het volstrekt gemis van een
stemmigheid der deskundigen daaromtrent
niet is gebleken, eveneens uiting geven
aan haar meening, en aldus het hare doen
om hot toestaan der gevraagde som te voor
komen.
Militair o n d e r w ij s b ij de
1 a n d m a c h t. De met van 23 Mei 1910 tot
regeling van het militair onderwijs bij de
landmacht, voor zoover daarbij de opleiding
voor den officiersrang en de hoo'gere vor
ming van den officier zijn betrokken, zoo
mede de wijzigingen in de reglementen voor
de Kon. Militaire Academie en voor de Cadet
tenschool, treden in werking op 1 Januari
1911.
Bij koninklijk besluit zijn opnieuw be
palingen vastgesteld nopens de beschikbaar
stelling, in geval van oorlog, oorlogsgevaar
of wanneer, naar hot oordeel van den minis
ter van oorlog oorlogsgevaar dreigt, van per
soneel van den rijks-waterstaat om behulp
zaam te zijn bij liet voorbereiden, het stellen
en het onderhouden van militaire inundatiën.
Het personeel van den rijks-waterstaat, dat
daartoe beschikbaar zal worden gesteld, be
staat uit: a. ingenieurs; b. opzichters en c.
ondergeschikte ambtenaren, als sluiswach
ters, brugwachters, enz.
De minister van oorlog heeft aan de
coinmandeerende officieren van de korpsen
der landmacht, gedeeltelijk uit militie samen
gesteld, als zijn verlangen te kennen gegeven
dal de vereischtc inlichtingen omtrent het
gedrag der betrokken miliciens-a dspirant-
kaderleden worden ingewonnen vóórdat zij
in opleiding voor kadervorming komen.
De minister van oorlog heeft bepaald
dat het verleencn van vergunning tot het ge
bruik van militaire schietbanen door niet tot
het leger belioorende lichamen en personen,
alsmede het verkenen van vergunning tot
het gebruik van militaire oefeningsterreinen
door weerbaarheidsvereenigingen aan de be
velhebbers in de militaire afdeelingen wordt
overgelaten.
De verzoetten tot het verkrijgen van die
vergunningen moeten worden gericht tot de
betrokken plaatselijke- of garnizoens-com-
mandantcn.
Dc arbeidstijd der bakkers.
Naar Het Volk verneemt, heeft minister
Tabna de arbeidsinspectie belast met het ten
spoedigste verzamelen van de gegevens, die
hij Ineent noodig te hebben voor de regeling
van den arbeidstijd der bakkers, diie hij van
plan is in tc voegen in het ontwerp-Bakkcrs-
wet.
Dc Echtscheiding. Het bestuur
van dc Vcreeniging tot verbetering van den
maatscjiappclijkcn- en den rechtstoestand
der vrouw in Nederland, heeft zich met een
uitvoerig adres tot de Tweede Kamer gewend,
waarin het tc kennen geeft met leedwezen
kennis te hebben genomen van liét ingediende
wetsontwerp ter aanvulling van de bepalin
gen in het Wetboek van Burg. Rechtsv. be
treffende dc echtscheiding.
In het adres wordt daarom de hoop uit
gesproken dat de Kamer het ingediende ont
werp zal willen verwerpen.
D e A m s t.e r d a m s c h e gemeen-
lebegrooting. De Amsterdamsche Raad
heeft Zaterdagmiddag en -avond vergaderd
en in deze zijn twaalfde begroolangszittang de
begrooting met algemeene stemmen vastge
steld in ontvangsten en uitgaven op
f 33,647,013.
Bij Kon. besluit 'is goedgekeurd, dat aan
jhr. mr. J. M. van Bcyma, destijds burge
meester der gemeente Oldemarkt, op zijn
verzoek, met ingang van 22 October 1910,
eervol ontslag is verleend als secretaris dier
gemeente.
De alphabetische aanbeveling voor rech
ter in de le rechtbank te Breda is als volgt:
Mr. J. L. M. Meckmann, substituut-griffier aan
de rechtbank tc Breda; mr. L. J. M. van Sasse
van Ysselt, advocaat en procureur, kanton-
rechter-plaatsvervanger en secretaris van den
voogdijraad te Breda; mr. J. L. H. Sassen,
griffier van den Raad van Beroep voor de
ongevallctizekering en kantonrechtcr-plaats-
vervanger te Breda.
Bij Koninklijk besluit is met ingang van
1 December 1910, aan M. A. Tcrwen, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als school
opziener in het arrondissement Amsterdam
V.
De ministers van Binnenlandsche Zaken
en van Landbouw, Nijverheid en Handel bren
gen ter kennis van belanghebbenden, dat te
vervullen is de betrekking van directeur der
te slichten Rijksschool voor leerlooiers en
schoenmakers, met daaraan te verbinden
proefstation voor de ledernijverheid te Waal
wijk. J>e aanvangswedde, aan deze betrek
king verbonden, bedraagt 3000.
Zij die voor deze betrekking in aanmerking
wrnschen te komen, gelieven vóór 20 Novem
ber e. k. hunne sollicitatiestukken in te zen
den aan het departement van Binnenlandsche
zaken.
Bij ministerieelc beschikking zijn blij
kens dc Staatscourant van Dinsdag 8 Novem
ber, mr. W. Snellen te Voorburg en mr. C.
Ch. Dekema te Den Haag, ter beschikking
gesteld van den gouverneur-generaal van
Nederlandsch-Indië om in rechterlijke*betrek
kingen daar te lande te worden geplaatst.
Bij beschikking van den minister van
landbouw, nijverheid en handel van 5 Nov.
1910, no. 5343, afdeeling Nijverheid, zijn, te
rekenen van 1 Nov. 1910, bij de Staatsmijnen
in Limburg benoemd tot teekenaar C. Kuyper
en tol burcaubcambte J. Tiddens en H. Th.
Klinkenberg.
De Nobelprijs aan prof. dr. van der
Waals toegekend.
f— Naar aanleiding van deze toekenning
van den Nobelprijs, die we gisteren roods
onder onze Reutertelcgrammen meldden,
schrijft het Rbld. over prof. Van der Waals
het volgende:
„Uit Stockholm wordt geseind, dat de Academie
van wetenschappen in haar vergadering van Zater-
drgavond het besluit nam, Professor Van der Waals,
onzen Van der Waals, den Nobelprijs voor Phy-
sica toe te kennen.
Johannes Diderik van der Waals is geen Amster
dammer. al woonde hij jaren lang in de P. C. bij
het Vondelpark. In 1837, den 23sten November,
werd hij te Leiden geboren, daar heeft hij gestu
deerd en zijn doktersgraad behaald; zijn proef
schrift „de continuïteit van den gas- en vloeistof
toestand" maakte hem dadelijk tot een beroemd
man.
Maar jong was hij niet meer, toen hij promo
veerde; hij liep al hard naar dc veertig, want hij
was zijn loopbaan begonnen als onderwijzer bij het
openbaar onderwijs. In zijn vrijen tijd studeerde
hij voor liet middelbaar onderwijs, door eigen stu
die wist hij alle wiskundige en natuurkundige mid
delbare actes te behalen. Jaren lang, voordat hij
promoveerde, stond hij als leeraar bij het middelbaar
en gymnasiaal onderwijs, eerst te Deventer, daarna
in Den Haag.
Vier jaar na zijn promotie, het was in 1877, bij
de universiteitswording van de Amsterdamsche
School, werd hij dan benoemd tot hoogleeraar In
de physica.
Sedert steeg zijn roem in 1890 kon men al spre
ken van een wereldreputatie, en een aantal belang
rijke geschriften van zijn hand werden in die jaren
gepubliceerd. In den laatsten tijd daarentegen ver
scheen minder van hem.
Over Van der Waals als leeraar wij denken
niet slechts aan zijn hoogleeraarschap zou heel
wat te zeggen zijn.
Omstreeks 1875, toen hij nog leeraar was bij het
middelbaar cn gymnasiaal onderwijs te 's-Graven-
hage, gaf hij ook veel privaatles. Talrijke onder
wijzers, vooral uit de omgeving van de Residentie,
kwamen bij hem om „les te halen." Zoo is nog in
herinnering gebleven een zekér schoolmeestertje,
uit de buurt van Leiden, die zich tot de wiskunde
aangetrokken gevoelde. Zaterdagsmiddags had hij
les, maar zoo soms verzuimde hij wel eens. En
Van der Waals was dan niet gcmnkkclijk uitgeval
len Dan kan zijn gezicht betrekken. Zijn leerling-
schoolmeestertje stamelde wel ocnige uitvluchten,
maar de ander sneed hem hel woord af
„Kerel, wat heb ik met je kwalen of bezigheden
te maken I Als jij niet leert, wat ik je opgeef; ruk
dan maar uit
Enfin, ons schoolmeestertje heeft op slot van
rekening zijn acte schitterend gehaald, want met
zulk een docent was het geen gekscheeren.
Zoo voedde de toen nog jonge Van der Waals
zijn leerlingen op. Maar toen Van der Waals ouder
werd, bleef hij precies dezelfde. Hij zelf had ont
zettend hard gewerkt in z'n jeugd. Ook hij was
onderwijzer geweest. Ook hij moest voor dag en
dauw opstaan.
Werken deed hij, z'n hccle leven. Eerst voor z'n
acten, later voor z'n theorieën, z'n stellingen. Dus
zag hij elk van zijn leerlingen ook voor een wer
ker aan. Een student, die niet arbeidde, zei hij in
de volle collegezaal ongezouten de waarheid. Dan
had hij iets driftigs in zijn stem; hij stotterde een
weinig, zijn geluid werd -hooger. Ilij gesticuleerde,
trapte pp den grond; en ten slotte kwam het er uit:
„Ik! ik I ik werkte van 'smorgens vier tot
's avonds elf. Toen ik zoo jong was als u, zwóégde
ik Maar gij luiert. Dat is het eenige werk, dat
gij verricht 1"
Toen hij naar de zeventig liep, bedaarden zulke
uitvallen, hij gaf niet meer zulke ongezouten staud-
jes in het openbaar.
Men beweerde dan, dat professor Van der Waalê'
goediger werd
Maar Van der Waals is zijn heele leven een goe
dig man geweest; hij verafschuwde slechts de lui
heid. Dat was alles.
Zeer vele leerlingen heeft hij gekweekt, leerlingen
i.i den engeren zin, volgelingen, mcnschen, die het
ook met zijn levensleer eens zijn, mannen, die hem
beschouwen als het ideaal van wetenschappelijk
heid.
Vele van deze leerlingen hebcn thans eveneens
naam gemaakt. Als zulk een leerling in den
engeren zin des woords kunnen wij in de eerste
plaats Prof. Kamerlingh Onnes beschouwen, den
man, die het helium verdichtte.
Zoo is dan den grootcn ouden geleerde als bui
tengewone onderscheiding beschoren, dat hij als
geleerde den Nobelprijs toegekend krijgt. Dat hij
als leermeester, een van zijn leerlingen daarmede
nog eens begiftigd zei zien, is een wensch, die hem
eveneens van harte toegebracht wordt 1"
Mgr. K o n i n g s. Naar de Katholieke
bladen melden, heeft mgr. Konings Zondag
afscheid genomen van den Nederlandschen
Roomsch-Katholieken Volksbond.
De voorzitter van den Volksbond, de heer
J. W. Smit, sprak den scheidenden adviseur
namens de leden woorden toe, welke getui
genis aflegden van de waardeering, waarmee
het werk van mgr. Konings steeds ontvan
gen is.
Ter vergadering waren bij het afscheid,
behalve de heer Passtoors, ook aanwezig
prof. De Groot, rector v. d. Berg van Rotter
dam en pastoor Zoetmulder, adviseur van de
afdeeling Watergraafsmeer.
Prof. Spanjaard, f Men meldt
uit Den Haag:
Na een korte ongesteldheid overleed giste
ren onverwacht prof. dr. Spanjaard, oud-di
recteur der Indische instelling, op 64-jarigcn
leeftijd.
Den 20en Januari 1894 werd hij door den
senaat der Utrechtsche Universiteit benoemd
tol doctor honoris causa in de rechtsweten
schap. De overledene, die oud-hoogleeraar,
oud-directeur der Indische instelling te Delft
was, bereikte den leeftijd van 64 jaar.
Een groot deel van zijn werkzaam leven
heeft prof. Spanjaard gewijd aan de bevor
dering van den bloei der voormalige Dclft-
sche Instelling, terwijl zijn belangstelling in
al wat Indische aangelegenheden betrof
steeds onverflauwd bleef. Van de commissie
voor Het afnemen van de examens van can-
didaat-Indisch-amblenarcn, maakte hij, gedu
rende vele jaren, als secretaris deel uit, ter
wijl hij als lid van verschillende vcreenigin-
gen en instellingen, welke zich de bevorde
ring van Indische belangen hebben aange
trokken, als daar zijn hel Instituut voor
Taal-, Land- en Volkenkunde in Ncd.-Indië;
het Intern. Koloniaal Instituut, zich bleef wij
den aan dc studie van koloniale vraagstuk
ken, waarover hij, vooral in vroeger jaren,
meermalen zijn gewaardeerd oordeel gaf.
Het verscheiden van dezen geleerde, die
aan groo>te bekwaamheid, veel zin voor een
voud paarde en die ook om zijn hoogstaand
karaktereigenschappen, bij veJen in aanzien
stond, in ruimen kring met leedwezen wor
den vernomen.
Prof. P, van der Burg. f Betrek
kelijk onverwacht is gisterenmorgen te Hof
van Delft op 69-jarigen leeftijd overleden
prof. P. van der Burg, hoogleeraar in de me
chanische technologie aan de Technische
Hoogeschool.
De N. R. Ct. schrijft:
De overledene had aanvankelijk de mili
taire loopbaan gekozen en trad op 16-jarigen
leeftijd in dienst als kanonnier. In 1882 ver
liet hij als kapitein der artillerie het leger,
om eerst tijdelijk, en in 1883 definitief op ie
'treden als hoogleeraar aan de toenmalige
Polytechnische school.
Zijn 25-jarige werkzaamheid bij het tech
nisch onderwijs werd in 1907 met veel luister
gevierd.
De ontslapene was ridder van den Nederl.
Leeuw en van de Eikenkroon.
Een langdurige ziekte ging aan zijn ver-
scheidon vooraf en het herstel, dat zich aan
vankelijk aankondigde, is uitgebleven.
K o n. N e d. Landbouwvereeni-
g i n g. Het dagelijksch bestuur van de Ko
ninklijke Nederlandsche Landbouwvereeni-
ging heeft benoemd tot voorzifter van de
jury voor de in 1913 te houden nationale en
internationale Landbouwtentoonstelling te
's Gravenhage, den heer P. J. A. de Bruine,
voorzitter van het Nederlandsch Lan«_ ouw-
comité, die deze benoeming heeft aangeno-
Veilig weer thuis. Zaterdagmid
dag is met den Parijschen trein om 12 uur
33 minuten van Brussel vertrokken de kost
bare verzameling schilderijen en kunstvoor
werpen, die door de Nederlandsche regee
ring en enkele particulieren waren afge
staan voor de tentoonstelling Yan Belgische
kunst uit de XVII eeuw.
Het is u bekend, hoe juist de Nederland
sche inzending de algemeene aandacht trok
en hoezeer zij heeft bijgedragen tot het wel
slagen der tentoonstelling.
Het vervoer geschiedde op dezelfde wijze
als waarop de schilderijen enz., naar hier
werden gebracht cn onder geleide van dezelf
de heeren, die toen mede in den trein aan
wezig waren.
Zoowel door de Belgische als Nederland
sche regeeringen waren van wege de justitie
de noodigc voorzorgen genomen om de vei
ligheid tijdens het vervoer te waarborgen.
Bij het vertrek van den trein werd den
heeren uitgeleide gedaan door den voorzit
ter der tentoonstelling, baron Kervyn de
Lettenhoven en de heeren Cardon en Lam-
botte, leden' van het uitvoerend comité.
Bij aankomst van den trein te Den Haag
cn later te Amsterdam was op de stations
bij dc lossing en tijdens het vervoer door de
stad rijkspolitie aanwezig. liet uitschakelen
van den wagon met zijn kostbaren inhoud
had onder het persoonlijk toezicht der sta
tionschefs plaats.
Een later bericht luidt, dat alle schilde
rijen, tcekeningen en kunstvoorwerpen in
goede orde in hel Mauritshuis in Den Ilaag
en in het Rijksmuseum le Amsterdam zijn
aangekomen, schrijft de N. R. Ct.
Een maan-eklips. Prof. Nijland
schrijft in „Buiten":
In den nacht van 16 op 17 November is er
een totale maan-eklips in Nederland zicht
baar, onder zoo buitengewoon gunstige om
standigheden als maar zelden voorkomen. De
volle maan zal te 11 u 4 m. (Amsterdamsche
lijd) in de schaduw der aarde treden, na dan
al sedert een uur gedeeltelijk door dc half
schaduw te zijn verduisterd, maar dat. is
nauwelijks te zien. Van 12 u. 15 m. tot 1 u.
6 m. na middernacht is de maan geheel in
de aardschaduw gedompeld, en dus totaal
verduisterd en pas tc 2 u. 17 m. prijkt zij
weer geheel rond als volle maan aan den
hemel. Als het weder ons begunstigt zal het
belangwekkende verschijnsel in zijn geheele
verloop goed gevolgd kunnen worden, daar
de maan den 16en 's avonds reeds vóór zons
ondergang opkomt cn den 17on pas 's mor
gens le kwart over zes ondergaat.
Een meteoor. II. schrijft in de
Zutph. Cl.:
Een meteoor van beduidende grootte schoot
Donderdagavond le 6 uur 58 min. langzaam
langs den N. Westelijken hemel. Zichtbaar
wordende in de omgeving der Poolster, be
schreef deze een boog van een grootc veer
tig graden, door het sterrenbeeld de Draak,
in de richting van den Ossenhoeder, cn ver
dween op een achttal graden boven den hori
zon, waarbij geen bepaalde uiteenspatting
werd opgemerkt. liet verschijnsel, geel van
kleur, verspreidde een zeer helder licht, ook
de vurige lichtstreep, die het achterliet, was
in het oogvallend schitterend. De meteoor
overtrof in schijnbare grootte cn glans de zoo
heldere ster der eerste groole Wcga in de
Lier, in de omgeving aan den hemel stond-
Journalistiek. „Het Bloemen-
daalsch Weekblad", orgaan van mr. Tideman,
is thans verschenen als „Onafhankelijk or
gaan voor Nederland."
VLIEGEN.
W ij n m a 1 e n gehuldigd.
Ons wordt opneming van het volgen
de verzoclp:
Voor Nederland kan het morgen een groote
dag zijn, een dag, waarop ieder blijk kan
geven van zijn groote sympathie jegens den
jeugdigen aviateur Wijnmalen, die op zoo
schitterende wijze het traject Parijs—Brussel
heen eu terug per vliegtuig heeft afgelegd.
Wij weten, welk een groote teleurstelling
de uitspraak der Fransche Sporfcommissie
heeft veroorzaakt; ook is bekend, dat het be
roep van Wijnmalen tegen deze uitspraak
verworpen werd. Inmiddels doen Henri
Wijnmalens's vrienden hier te lande en eeni
ge buitenlandsche clubs moeite, om een eind
beslissing uit te lokken, welke aan allen twij
fel een einde zal maken.
In het oog van den toerist is Wijnmalen's
glorie van groote beteekenis. Met den kra-
nigen tocht heeft men recht hem den Neder
landschen pionier van lief luchMoerismc te
noemen. Hij heeft het vertrouwen in de toe
komst van het vliegtuig als practdsch mid
del van vervoer zeer belangrijk bevorderd;
hij heeft doen zien, dat naar een vooruit
opgemaakt plan en naar de omstandigheden
met het vliegtuig gekoerst en gemanoeu
vreerd kan worden.
Morgen zal Wijnmalen in het vliegkamp bij
Ede zijn. Of hij vliegt en iets buitenge
woons' te aanschouwen zal geven, zooals,
naar ik meen, zijn plan is, zullen de natuur
elementen te beslissen hebben. Maar deze
kunnen ons niet verhinderen naar Ede te
gaan; in groote getale, om er een groote na
tionale hulde te brengen aan den Nederlan
der, die bet .buitenland getoond heeft, dat
de Lage Landen nog, evenals vroeger, wak
kere en stoere mannen kunnen aanwijzen,
die onzen trots zijn.
Den 9 November zal in elk geval een bui
tengewone dag zijn, wanneer het Nederland
sche publiek zijn belangstelling maar loont.
En dit is tc verwachten, nu de A. N. W. B.,
Toeristenbond voor Nederland, zijn leden
heeft opgewekt morgcp naar Ede te gaan.
Het zij mij vergund hen nog eens toe te roe
pen: Gaat morgen naar Ede, tooit u met het
Bonds-insigne, laat Wijnmalen zien, hooren
en gevoelen, dat de Toeristenbond voor Ne
derland hem begroet als den eersten land
genoot, die ons de schitterende toekomst van
het luchtloerisme heeft aangetoond.
Laat ons allen Wijnmalen het bewijs geven,
dat zijn overkomst naar het vaderland ten
zeerste wordt gewaardeerd, en den 9en Nov.
maken tot een voor hem onvergetelijken dag.
Hot bestuur van den Toeristenbond voor
Nederland zal morgen wel op zijn post zijn,
om als vertegenwoordiger van een machtig
lichaam een officieel tintje tc geven aan
dezen Novemberdag; dit kan niet anders, na
dat „De Kampioen" zich reeds een paar malen
zoo sympathiek heeft uitgelaten over Wijn
malen's prestatie.
De 9e November zal en moet Wijnmalen
méér dan ooit te voren doen gevoelen, dat
hij Nederlander is en hier warme vriend
schap vindt.
Küllcr bij Breda,
f— Küller stoort zich niet aan 't voor
vliegen zoo nadeelige, storm- en regenach
tige herfstweer, maar gaat eiken dag te Gilse-
Rijen de lucht in. De „stormvogel" die zich
aan weer noch wind schijnt te storen, zal
wellicht een groole kracht zijn in de vlieg-
demonstraties te Ede en Soestcrbergl
Zondagmiddag vloog de Hollander drie
maal, waarvan eens met A. Boersma, leeraar
aan de K. M. A.
Een faillissement. R. F., koop
man te Oude Bildlzijl, die de vorige week
een portefeuille met f 6UU0 verloor, is door
de rechtbank te Leeuwarden in staat van
faillissement verklaard.
Bedrog met brandstoffen. In
het „Maandblad tegen Vervalschingen" leest
men het volgende:
Onze waarschuwing tegen bedrog met ver-
keeerde benamingen in liet Sept. No. heeft
tengevolge gehad, dat in de pers door be
langhebbenden de aandacht gevestigd is ge
worden op andere misbruiken met namen,
en wel o.a. ten opzichte van brandstoffen
(anthraciet en andere steenkoolsoorten). Met
het oog op het nu ingetreden winterseizoen,
achten wij het in het publiek belang, bij den
inkoop van anthraciet niet alleen de juiste
soort te verlangen, doch met niet minder
nadruk te eischen, dat men deugdelijke an
thraciet levere, met een gehalte aan mine
rale (onverbrandbare) sloffen van ongeveer
2a 4 pet. Herhaaldelijk ontvingen wij het
vorig seizoen klachten van personen, die
steenen of steenengruis tot een niet onbe
langrijk bedrag bij him anthraciet geleverd
kregen. Men kan zelf, zeer goed zonder des
kundige hulp, zich van de al of niet aanwe
zigheid van te veel asch of van steenen over
tuigen, door de asch van een hoeveelheid
kolen terug te wegen. Een kilogram anthra
ciet, vooraf gewogen, mag in geen geval meer
dan ca. 50 gram onverbrandbare bestand-
deelen terug laten."
Doodslag Voor den Ho ogen Raad
werd behandeld een verzoek om revisie van
het Hof te 's Hertogenbosch van 27 Maart
1907, waarbij F. Heuser is veroordeeld tot 15
jaar gevangenisstraf wegens doodslag twee
maal gepleegd (het schieten op twee perso
nen, die daardoor doodelijk getroffen zijn) in
eene herberg te Heerlen. Adv.-gen. mr. Van
Hangest baron dTvoy requireerde de niet-
ontvankelïjk-verklaring van het verzoek op
grond dat dit verzoek (waarin beweerd werd
dat anders is geschoten dan en niet zoovele
malen als werd aangenomen) niet voldoet
aan den eisch der wet.
Uitspraak 5 December.
Abortus. Door het Openbaar Minis
terie bij den Hoogen Raad werd gisteren
nog tot verwerping geconcludeerd van hot
cassatieberoep van mej. E. J. F. Z., door de
rechtbank te Middelburg veroordeeld tot 6
maanden gevangenis wegens het veroorzaken
van zwaar lichamelijk letsel bij een zestien
jarig meisje (abortus).
Uitspraak 5 December.
Moordaanslag te Dordrecht.
De rechtbank te Dordrecht heeft W. v. d. L'.
lot ac
jens
)P 22
[even
een n
toe tc
Dc
liebei
tour
n- Ai
lenis
gerin
itraa
art.
ning,
verv.
Spar
lems
