Uit den omtrek.
Het debietrecht op tabak.
De Handetevereettiging Rotterdam heeft aan
het bestuur van den Middenstandsbond te
Utrecht bericht, dat zij meent geen genoegen
te kunnen nemen met de beschikking van
het hoofdbestuur in zake het verzoek,
waaraan 42 middenstand sa-er een igingen ad-
haesie hebben betuigd een extra vergade
ring te beleggen ter besprekin g van het voor
gestelde debietredht op tabak, dat zij een be
dreiging voor den géheelen middenstand
acht; «ij blijft denhah'e een extra vergade
ring vragen, welke, volgens art. 12 der statu
ten, uiterlijk op 21 Mei beiboort te worden
gehouden.
■De Handelsvereeniging Rotterdam kan zich
niet vereenigen met het besluit, de debietwet
op het congres te behandelen, omdat zij deze
aangelegenheid te belangrijk vindt, om haar
als punt op een reeds overladen agenda weg
gedoezeld te zien.
In een te Ijeeuwarden gehouden vergade
ring van belanghebbenden bij den tabaks
en sigarenihaivdol en de sigarenfabricage is
helsloten, aan de leden der Tweede Kamer
een adres te zenden, houdende het verzoek,
het voorstel tot heffing wan een debietredht
op tabak niet aan te nemen. Adressanten
vreezen, dat die aanneming ernstige gevol
gen «al Hebben, voor velen tot winstderving
en erger zaf leiden, toestanden in 't leven zal
roepen, die de betrokkenen in verzoeking
kunnen brengen, terwijl die aanneming te
vens een oorzaak zal worden van groote
werkeloosheid.
Het adres, waarop reeds door pijn. 800
belanghebbenden uit alle deelen der provin
cie is geteekend zal tevens opgezonden wor
den aan den minister van financiën.
Na afloop der vergadering werd opgeridhl
een aldeeHng „Friesland" van de Nederlanid-
sdhe Vereeniging van Sigarenwinkeliers, de
voorzitter van welke vereeniging ter verga
dering tegenwoordig was.
- - Ook een j b l e u m. Dezer dagen
herdacht in een der voornaamste plaatsen
van Limburg de heer O. den dag, waarop hij
vijftig jaar geleden als militair van liet leger
in Ned.-Indië werdgepensionneerd.
Alle gegageerde militairen uit het Ned.-
Ind. kgcr, daar ter stede woonachtig, had
den zich in comité vereenigd', om den jubi
laris te huldigen. Onder een toespraak werd
hem een geteckende oorkonde aangeboden1,
met een prachtig bloemstuk. De burgemees
ter der plaats, oud-kapitein van het Indische
leger, en de majoor der landweer hielden
redevoeringen en ten slotte werd een tele
gram van hulde en trouw gezonden aan II.
M. de Koningin, waarop een dankbetuiging
werd ontvangen. Vad.
Microbiologie. Naar de N. Gr.
Ct. verneemt, zal ook in ons land, in navol
ging niet de in Duitschland bestaande Freie
Vercinigung für Microbie, een vereeniging
voor microbiologie opgericht worden.
Te dien einde zal a.s. Donderdag in het
'bacteriologisch en hygiënisch laboratorium
van prof. Klein een samenkomst plaats heb
ben. liet plan tot oprichting der vereeniging
heeft de sympathie van de meest bekende
bacteriologen in ons land, als b.v. de hoog
leeraren Beijorinck en Sleeswijk te Delft,
Spronck en Eykraan te Utrecht.
Een oud kerkhof. Bij afgravin
gen, noodig tot het ndvelleeren van het ter
rein, waarop eerlang dé Staatsmijp „Hen
drik" zal verrijzen, heeft men te Érunssum
een oud kerkhof ontdekt. Op een oppervlakte
van circa 1 II.A. vond mem tientallen van
meer of minder goed geconserveerde aarden
potten, gevuld met assche en overblijfselen
van beenderen. Sommige urnen zijn sierlijk
gevormd1 met ooren en mooi deksel en een
irhoud van 10 k 12 iL. Anderen zijn eenvou
dig en hebben ongeveer den vorm van een
bloempot. Ook weer kleine van nog geen D.L.
inhoud. Voor oudheidkundigen om van te
watertanden. Tijd.
De vuilverbranding -te Am
sterdam. Wij zijn op weg naar de oplos
sing schrijft het Hbld.
Eenigen lijd geleden heeft de gezondheids
commissie geadviseerd tot directe verbran
ding van het vuil met aanwending van de
ver brandlings w arm te tot het produceeren van
electrisChen stroom. En Donderdagmiddag
heeft de commissie van bijstand voor de
stadsreiniging vergaderd tot het vaststellen
van haar houding in deze.
Zijn wij wel ingelicht, dan heeft de bij-
strndscommissie -zich bij het advies der ge
zondheidscommissie aangesloten, ten gevolge
waarvan dan eindelijk binnenkort een voor
dracht aan den Baad mag worden ver
wacht, strekkende tot neorganisatie van den
stadsranigangsdiienst met den bouw van ver
brandingsovens en electrische centrale aan
de overzijde van het LJ.
Een en ander overeenkomstig het rapport
van den directeur der stadsreiniging, dien
heer De Groot.
De lieer Rcssing was, naar bekend is, te
genstander van electri-citeitsproductde door
een tweede centrale. Zijn opvolger, de heer
Gritters, moet zich echter volkomen vereeni
gen met het aanwenden der ver brandings-
warm te tot opwekking van stroom. Trou
wens te Rotterdam en de heer Gritters
komt uit de Rotterdamsche school is het
vuilverwijderingsvraagstuk in denzelfdn geest
opgelost.
Wat voor de Amsterdammers niet hel minst
verheugend is, is het vooruitzicht de slads-
belt binnen afzienbaren tijd te zien verdwij
nen.
2 ó-j a r i g b e s t a a n van den Bond
van C h r. Zangver. Op initiatief van
de Kon. Zangv. Excelsior werd, 25 jaren ge
leden te 's-Gravenhagc opgericht de Bond
van Chr. Zangvereenigingen in Nederland.
Aanvankelijk sloten zich 7 vereenigingen bij
dien Bond aan. Doch langzamerhand ver
meerderde dit aantal, en thans telt dc Bond
315 vereenigingen met ongeveer 15.000 leden.
Enkele dier vereenigingen heeft de Bond
in N.-O. Indië, Zuid-Afrika, Amerika, België
en Duitschland.
De Bond verheugt zich in voortdurenden
bloei. Ruim 300 muziek-nummers (voor ge
mengd koor) werden uitgegeven. Verschil
lende nummers vielen zóó in den smaak, dat
ze herdrukt moesten worden, sommige zelfs
voor de 7e en 8e maal. Van het Bondslied
zijn 100.000 exemplaren de wereld ingegaan.
Op 2en Paoschdag ('s namiddags) wordt in
de Kloosterkerk het 25-jarig bestaan her-
oachl. Onder leiding van Joh. Schoonder-
beck, directeur van de Kon. Zangvereeniging
Excelsior, worden enkele mooie nummers
van de Bondsmuziek uitgevoerd door leden
van Excelsior en Hosanna; de organist der
Kloosterkerk, dc heer J. A. de Zwaan, zal
orgelsoli voordragen en ds. Vermeer en dr.
De Moor zullen toespraken houden.
(N. C.)
V o e t b a 1 w e d s l r ij d II o 11 a n d
- -E n g e 1 a n d. Den gisteren te Water
graafsmeer gehouden voetbalwedstrijd is
door 19000 mcnschen bijgewoond, is geëin
digd met een overwinning voor Engeland
met 1—0, voor Holland een fraai resultaat
vergeleken met vorige ontmoetingen. Voor
dat dc wedstrijd begon is een deel van een
dor tribunes ingestort. 250 toeschouwers
vielen naar beneden, en daarvan liepen een
tiental verwondingen o>p. Zes werden maar
zeer gering geblesseerd, maar één brak twee
ribben, con ander kreeg inwendige kneuzin
gen terwijl tenslotte nog twee man been-
kneuzingen opliepen. Na het ongeluk, dat te
één uur plaats vond, ontstond aanvankelijk
een paniek onder de toeschouwers, die eerst
na eenigen tijd hersteld was.
Volgens de Tel. heeft de coratrólo een groot
aantal toeschouwers, voorzien van valsche
pl aatsbe w ijze nd oo rgela le n
Werkelijk stonden op sommige rangen de
menschen zoo opeengepakt, dat het aantal
bezoekers 't aantal plaatsen wdl moet over
troffen hebben. In hoeverre? dat is na
tuurlijk niet met zekerheid vast te stellen.
Van verschillende zijden klonken klach
ten van toeschouwers, die van bun plaats af
weinig hadden kunnen zien van iden wed
strijd door .de haag toeschouwers vóór ilien'.
Noodig is het zeker, dat de N. V. B. in het
vervolg dergelijke ontmoetingen op een
daarvoor ingericht eigen terrein doet plaats
hebben. Nu. bleek het tooli zeer moeilijk de
orde ondier de geweldige menscheuimassa
te handhaven.
Het C z a a r Peter-standbeeld.
Omtrent de onthulling van het standbeeld
van Czaar Peter tc Zaandam, lezen wij nog,
dal door een koor van ruim 200 zangeressen
en zangers, leden van verschillende vereeni
gingen, zullen onder leiding van den heer J.
Zwart, die voor dit doel een cantate heeft ge
componeerd, ecnigc zangnummers worden
uitgevoerd.
De bedoeling is dien dag lol een feestdag
voor Zaandam te maken.
In quarantaine. Met hel ontsmet
ten le Zaandam van het Engelsche s.s. „Iran"
hoopt men heden gereed te komen. Een deel
der bemanning is reeds geënt. Behalve de
equipage is bepaald, dat ook alle personen,
die op hel schip moeten zijn, dus ook de
bootwerkers, en zelfs de leden van hun ge
zinnen, tegin de pokken moesten worden in
geënt. Ook de politieagenten, die met de be
waking belast zijn, hebben z.ich aan deze be
werking moeten onderwerpen.
Dinsdag zal dan met het lossen een begin
worden gemaakt.
Het schip blijft voorloopig in het Noórdzce-
kanaal liggen. Dit geschiedt niet met het oog
op de ziekte doch omdat dc „Iran'' le groote
diepgang hoeft voor de oude haven en de
nieuwe nog niet klaar is. Hbld.
Moordaansla g. In de Zonne-
bloemstecg le Rotterdam had Zondagavond
een woordenwisseling plaats tusschen den
bootwerker J. Kuperus en diens bijzit M. van
Os ter eene en den bootwerker II. C. v. d.
Berg, eveneens in die steeg wonende. Tegen
middernacht nu begaf Van den Berg zich
gewapend met een bijl naar de woning van
Kuperus en bracht dezem een aantal bijl
slagen op het lichaam toe, zoodat hij in
levensgevaarlijken toestand verkeert. Ook
zijn bijzit kreeg een slag op don arm.
Te Tilburg beeft Zondagnamiddag dc
arbeider Van Gestel zijn zwager Ivafoe door
messteken levensgevaarlijk gewond, toen de
ze zijn zuster, Van Gcstel's vrouw, tegen
mishandelingen door baar man wilde be
schermen
De toestand van den gewone is hoogst
zorgwekkend. Van Gestel is in hechtenis ge-
uomeu.
Z w e n d e 1 a r ij in r i d d e r o r-
d o n. Zooals we reeds bericht hebben is
dezer dagen te Hamburg de Nederlander,
van Langen in hechtenis genomen in ver
band met knoeierijen, die in ordeteekenen
en titels gepleegd waren, en terzelfdertijd
zijn twee andere mannen, die in de zaak be
trokken waren, te Parijs gevat. Deze laalsten
zijn zekere Meulcrmans, directeur van dc
„Revue Diplomatique", en Valessi, advocaat
bij het hof van appèl.
De „Ktiln. Ztg." verneemt nader uit Ham
burg, dat Valensi een neef van den Tunesi-
scheii generaal van dien „naam is. Meuler-
nians had agenten in bijna alle hoofdsteden
van Europa en_was zijne loopbaan begonnen,
door langs wctlclijken weg bij de verleening
van Griek.sclve consul-utels zijne tusschen-
komst aan le bieden. Toen die titels aan den
man gebracht waren, ging hij zich toeleggen
op het versjacheren van ridderorden van Tu
nis aan hen, die hun knoopsgat versierd wil
den hebben. Van Langen was dc agent
Meulermans le Hamburg en had aan iemand
te Allona een Tunesische orde bezorgd. Toen
het diploma van die orde te Berlijn kwamH
waar vergunning voor het dragen der orde
was aangevraagd, ontdekte men. dat het een
valsoh stuk was. naardien Het zegels en hand-
teekeningen van hooge ambtenaren droeg,
>die al lang doocl waren. Toen dadelijk daar
op een tweede valsch diploma te Berlijn op
dook, zijn van daaruit de noodige stappen
gedaan, die tot de inhechtenisnemingen te
Hamburg on Parijs hebben geleid.
Van Langen verzekert, dat hij te goeder
trouw was, daar hij niet wist, dat de diplo
ma's valsch waren.
Brutale inbraak bij een j u-
w e 1 i e r. Op deu Eersten Paascbdag is op
de Hoogstraat te Rotterdam op klaarlichten
dag een horloge- en juweliers-winkel nage
noeg leeggeplunderd.
De juwelier J. Sanders, wonende Hoog
straat 19G, was des middags uitgegaan. Toen
hij ten 4 uur thuis kwam bleek dat uit de
étalage vermist werden een dertigtal horlo
ges, 100 gouden heerenring. n. een partij'gou-
den damesrinigon, armbanden, broches, allen
bezet met diamanten en brillanten en nog
een aantal andere artikelen, te zamen ge
schat op een waarde van /'9000.
De inbrekers bleken om binnen te komen
gebruik gemaakt te hebben van» de gelegen
heid dal het aangrenzende pand 194 onbe
woond was. Daar zijn zij door valsche sleu
tels binnengegaan en begaven zij zich daar
in den kelder, waar zij in dc scheidings
muur tusschen beide panden een gat maak
ten ©n zoo in den winkel kwamen.
Daar hel ro'fciik van de winkelkast niet
was neergelaten, is hel onbegrijpelijk dat de
diefstal gepleegd is kunnen worden, zonder
dat van buiten af eenig onraad bespeurd
werd.
Een oplichter. Deze week kreeg
een cargadoorsfirma te Rotterdam bezoek
van een welbespraakten Engelschman, die
mededeelde dat hij in staat was deze firma
het agentschap op te dragen van een beken-
de Engelsche stoomvaartlijn. Na eenig pra.
ten verzocht hij den patroon een chèque van
50 p. St., die hij bij zich had, te willen uit
betalen, daar hij gebrek aan geld had. De
patroon was daartoe bereid, doch de boek
houder vertrouwde de zaak niet en wist te
bewerken, da» eerst getelegrafeerd zou wor
den naar Engeland of dc chèquc echt was.
Het onderhoud met den patroon duurde
echter nog eenigen tijd voort en ten laatste
Het deze zicli bewegen den Engelschman uit
zijn privékas f 200 te geven.
De Engelschman vertrok; op het telegram
kwam antwoord, dat de chèqu© valsch was
en zooals van zelf spreekt, is de oplichter
spoorloos verdwenen.
Ontrouwe b e g r a a f p 1 a a 4 s-d fi
re c t e u r. 't Was op Vrijdag 31 Maart, dat
dc directeur-administrateur van de begraaf
plaats „Rustoord" in zijn woning aan den
Ringdijk tc Watergraafsmeer werd gearres
teerd. Hij werd er namelijk van verdacht,
zich aan ernstige onregelmatigheden te heb
ben schuldig gemaakt, en dat wel over een
langdurig tijdsverloop.
Zerken en grafhekken, die zich op de be
graafplaats bevonden, werden door hem van
de graven gehaald. De zerken werden dan
op andere graven aangebracht, terwijl aan
den achterkant dc nieuwe inscriptie werd ge
beiteld. Ook de oude grafhekken werden om
de nieuwe graven geplaatst en wee rin reke
ning gebracht.
Deze manipulaties bleven langen tijd on
ontdekt. Iïel gebeurde echter, dat een wedu
we met een weduwnaar in het huwelijk was
gel reden, wier overleden vrouw op „Rust
oord" een laatste rustplaats vond. Ook de
overleden man dier weduwe was op „Rust
oord" begraven. Nu had de directeur-admi
nistrateur hek en zerk der vrouw overge
plaatst op Ket graf van den man. En toen
hot nieuwe echtpaar gezamenlijk optrok naar
„Rustoord", om de overledenen te bewee-
i:cu, vond men slechts één zerk en één hek.
liet bedrog werd ontdek/I en een onderzoek
ingesteld, met het gevolg, dat de diirecteur-
administrafieur, wiens moeder eigenaresse is
van ..Rustoord", gearresteerd werd.
Donderdagmiddag had ten huize van den
diieoteur eene huiszoeking plaats en werden
eenige boeken, op de administratie betrek
king hebbend, in beslag genomen.
Binnenkort zal deze opzienbare zaak naar
de openbare terechtzitting worden verwezen.
Diefstal van een collecte
bus. Te VHssingen ds door de politie aan
gehouden een jongen, die uit dc kerkeraads-
knmer van een der gereformeerde kerken een
bus met ongeveer f 20 wegnam, doen hij al
daar eene vergadering bijwoonde. De jongen
heeft reeds bekend.
*- Jeugdige dief. Op het kandoor
der firma B. M. Spiers Sons aan de Leu-
vchaven »e Rotterdam bleek uit de brand
kast f 50 gestolen. Bij onderzoek bleek, dat
eet 17-jarige gewezen kantoorbediende, C.
K. genaamd, die reeds twee jaren geleden
ontslagen was, des avonds den jongsten be
dien ue had opgewacht, éie de sleutels naar
zijn patroon moest brengen. Hij vroeg dc
sleutels daar hij nog even op het kantoor
moest wezen, zooads hij zeide. Daarvan
maakte hij gebruik om de f 50 uiit tic brand
kast te halen. In een afgesloten gedeelte der
biand'kasl bevond zich nog f 2000, doch
daarvan had hij den sleutel niet.
Donderdagavond is hij in zijn woning ge
arresteerd.
Ook een ouderpaar! Zekere A.
Breedveld en vrouw, afkomstig uit de Drent
se l>c gemeente Borger, besloten hun drie
kinderen van dc hand te doen. Een meisje
van circa vijf jaar word door een kinderloos
echtpaar lot zich genomen. Op gezegeld pa
pier verklaarden die lieve ouders voor
altijd afstand te doen van huti spruit! Voor
de overige twee waren geen liefhebbers.
(Tel)
Acht menschen verdronken.
Zaterdagavond kwam dc vrachtstoom
boot „Reserve", groot ca. Rxt ton, van den
dier.sl op Luik der firma \V. II. Muller Co.
te Rotterdam van Luik naar Rotterdam. De
kapitein had een oogeublik het roer tocver-
Irouwd aan den dekknecht, aangezien zijn
vrouw, die in gezegende omstandigheden
verkeerde, ongesteld werd. Urn die reden
werd ook dc reis bespoedigd, ten einde te
Rotterdam geneeskundige hulp tc kunnen be
komen.
Aan boord bevonden zich tien personen:
de kapitein, dicr.s vrouw, vier kinderen en
nog twee kinderen van kennissen, die we
gens de Pascbcn een reisje inedemaaktcn en
eindelijk dc machinist en dekknecht.
Van Rotterdam kwam dc vrachtboot „Pau
la" der firma Berger Ihuisbchoorende te
Venlo, toen ter hoogte van Slikkerveer een
aanvaring tusschen beide booten plaats had.
De „Reserve" werd aan stuurboordzij in-
geloopen en zonk dadelijk. De machinist en
dekknecht wisten zich nog in tijds te red
den. I)c kapitein, diens vrouw en dc zes kin
deren zijn allen verdronken.
Het lijk der vrouw is Zondagmorgen 7 uur
aan het emplacement van het Maasstation le
Rotterdam aangespoeld, een afstand van
drie kwartier varen van dc plaats des on-
heils wat verklaard wordt door de sterke
ebbe. Het lijk is naar de begraafplaats te
Crooswijk overgebracht.
Dc „Paula" maakte eveneens water. Men
slaagde er echter in deze door pompen ho
ven le houden, terwijl Zondag uit Rotter
dam een andere boot gezonden werd om de
lading over te nemen.
Op de „Paula" stond ook een wagen van
Van Gend en Loos en naar hel beweren van
deskundigen zou daaraan het ongeluk te wij
ten zijn, omdat deze hel vrije uitzicht voor
de bestuurders belemmerde. Ten dienste der
justitie zijn ter plaatse foto's genomen.
De firma W. A. v. d. Tak te Kralingcn
heeft zich belast met het naar boven bren
gen van de gezonken boot.
A u t o ni o b i c l-o n g e 1 u k. T© Mid-
de*>urg is Zondagmiddag een automobiel,
waarin gezeten waren twee neclits van den
handelaar in rijwielen en auto's \V., de ccht-
geuoote en het kind van oen der knechts
en nog een militair roet zijn aanstaande,
door de onoplettendheid van den stureuden
knecht, den chauffeur C., tegen een boom
op den Noordsingel aldaar gereden.
De andere knecht, die naast zijn collega
zat en die het ongeluk zag aankomen,
sprong uit de auto, en verwondde zich aan
gelaal en handen.
Ook de militair wor-verwond.
Dc auto was dermate boschaidigd, dat cr
geen sprake van was verder te rijden on liet
voortuig getrokken door twee paarden en
omstuwd door een juichende menigte jongens
naar de garag© moest worden teruggebracht.
T r a m ontspoord. Te Haarlem
is Donderdagavond een der laatste trams
van de Electrische Tramwegmaat schappij
ontspoord ap het Spaarnc nabij de aanleg
plaats der booten van de firma Bus.
De treeplank van den tramwagen kwam
daarbij in aanraking met deu ijzeren paal
der electrische' booglamp, voor de straatver
lichting. l)c paal brak in drie stukken, welke
met groot geweld ncderslorlten; één stuk
kwam terecht op een der booten van de fir
ma Bus. De aangerichte schade is overigens
gering.
Wegens het la-te uur het was reeds voor
bij" middernacht waren geen mcnschen in
dc nabijheid en liep hg! ongeval betrekke
lijk goed af.
School- en Kerknieuw*.
Ambulantistne. De gemeenteraad te
Delft hee!t. na uitvoerige bespreking, met 15 tegen
5 stemmen voor kennisgeving aangenomen een ver-
•udaoS 01 ossüijj 31bö.\ uaa pjooq 13 q jooqos
08'SSI!|JJS3Z op UBC UK) 'sj3Zf!AU3pU03 qOSpU«IJ3p3X
UBA puofi II3P u«.v typq Üuqaspje op uba qooz
Congresdag S. D. A. l\ Zondag
en de volgend© twee dagen is te Utrecht het
17de jaarcongres van de Sociaal-Dcmocrati-
sche Arbeider spart ij in Nederland gehouden*
voor de vierde maal te Utrecht.
Z^ooals gedurende lal van jaren roods ge
bruik is, werd aan den vooravond van het,
congres oen feestavond georganiseerd, waarop
mr. P. J. Troelstra een feestrede hield. Dtd
rode stond vrijwel aan het eind van het lange
program-ma. Vooraf tooh waren een zestal
fraaie tableaux-vivamts- getoo-ntd, naar tafe-
rcelen uit AVlama van Sclreltcnna's London",
welke tableaux zijn ontworpen en ingestu
deerd onlder leiding van mevr. De Roode—
Heijermans. D© tableaux maakten op dc zoor
dicht bcKctte Tivoli-zaal een d'icpen indruk.
liet ÜtrecEtsch Arbe id ersza ngko or „De
Sslem", geleid door den hoer Joh. II. Caro^
zong eenige liederen.
Het slot van den avond, een petitionwe-
ments-tableau, had een enorm succes.
Na beëindiging van dit gedeelte, waarbij
liet inmiddels kwart na elf was geworden,
was hel de beurt aan mr. P. J. Troelstra. tot
toet houden zijner feestrede, die een histo
risch overzicht gaf van d© verschillende con
gressen der S. D. A. P.
Spreker besloot zijne toegejuichte rede met
eene opwekking aan het proletariaat, dat hij
de redder der maatschappij noemde.
Hierop sprak nog dr. J. van Leeuwen een
kort slotwoord, waarna de bijeenkomst werd
boslotcn met de voorstelling van een actueel
Petitionnemcntstableau, ontworpen en in
gestudeerd door mevr. de Roode-Heyer-
mans met zangbegcleiding door „De Stem".
Onder het zingen van het vrijlieidslicd, be
straald door den rooden gloed van bcn-
gaalsch vuur, verliet toen ieder de bijeen
komst, die eerst bij half één beëindigd werd.
Het Kamerlid W. II. Vliegen opende Zon
dagmorgen als voorzitter hot congres met een
rede, waarin hij er o. a. op wees. dat hot
eerste congres der partij eveneens in Utrecht
werd gehouden in 1896, dat toen de partij 26
afdeelingcn en 3 onaangcsloten vereenigin
gen telde, dit «hans is 220 afdeelingen met
ruim 10,000 leden. Verder wees spr. op den
■groei, getuige ook het vermeerderde aantal
zetels in gemeenteraden en Provinciale Sta
ten.
Uitvoerig ston-d spr. stil bij dc volk spet it ion-
nomentsactie voor algemeen kiesrecht, welke
actie tot gevolg zal en moet hebben dat alge
meen kiesrecht wordt ingevoerd, trots de
tegenwerking der clerioale partijen.
De houding dor regcering kensohetste spr.
als de meest conservatieve en wanneer er
iets voor Het arbeidende vo~. geschiedt, dan
gebeurt dit door den drang van de arbeiders
zelf. Omdor luid applaus bracht spr. hierbij
hulde aan het. Kamerlid Schaper voor zijn
houding bij d© behandeling in de Kamer van
de sociale wetsontwerpen.
Scherp hekeld© spr. de christelijke vak
beweging en haar leiders, met name het
Kamerlid Van Vliet, om. haar geringe actie,
na een korte opleving, voor sociale wetge
ving.
Bij de behandeling der Arbeidswet was dc
sociaal-demooratic de stuwkradht, waardoor
verbeteringen wenden aangebracht, die ver
der gingen dan de minister wilde.
Spr. herdacht het verscheiden van Singer
en dc slachtoffers dor klasscregcering in Ja
pan en den strijd van het Russische prole
tariaat.
Uitvoerige beraadslagingen werden ge
voerd over het verslag der S. I). A. P., don
;nrbcic| der sociaal-dcmocralischc Kamer
fractie en over de redactie van het Volk,
waarmede wij onze lezers niet zullen ver
moeien.
Als plaats waar l»et volgende congres zal
werden gehouden, wordt Ixuden aangewezen.
De middagzitting van Maandag werd eigen
lijk pas belangrijk. Het partijbestuur stelt de
kiesrecht-beweging aan de orde, welk punt
zal worden ingeleid -door mr. Troelstra.
De lieer Troclstra zal het door het.
P. R. genomen besluit inzake d« kiesrccfit-
beweging van dit jaar uiteenzetten.
Op welke wijze moet de actie voor het pe
titionnement worden bekroond en hoo moet
de aanstaande kiesrechthetooging zijn? Peti
tionnementsactie en kicsrechtbetooging zijn
dit jaar niet van elkander los t© maken. Het
culminatiepunt na hel verzamelen der lijsten
moet niet op een Zondag worden gezocht.
Diïn dag kan der regeering het adres niet
worden aangeboden. Het partijbestuur is
daarom eenstemmig van oordeel, dat de aan
bieding moot plaats hebben op den dag der
Kameropening, op den derden Dinsdag van
September. (Lagdurig applaus).
Over eventuoele bezwaren moet maar wor
den heengestapt.
De vraag is overwogen, of dien dag een
demonstratieve werkstaking zal moeto"
plaats hebben. Het antwoord is ontkennend.
Dat Is een wapen hetwelk aan het eindo der
actie kan worden gebruikt en het partijbe
stuur is vol vertrouwen in de ontplooiing
van het revolutionnair bewustzijn van de Ne-
derlandsche arbeidersklasse, maar wenscht
do verkregen resultaten niet te overschatten,
en gelooft niet dat bij den korten duur van
voorbereiding zulk een grooto aotie met suc
ces kan worden aanbevolen.
Er is geen oogeublik vergoten, dat ook in
de vakbeweging de waarheid dient niet
verbloemd nog niet dal groote revolutio
naire sentiment aanwezig is, dat noodig is
voor zulk een kracht demonstratieve sta
king. Bij voorbaat dient critick en teleurstel
ling afgesneden.
Wat gedaan wordt moet het karakter heb
ben de kiesrechtbeweging in aanraking tc
brengen mot de machten van den Staat.
Overal moet men in beweging zijn. De vorm
moet indrukwekkend zijn en in overeenstem-
ming zijn met de actie In het parlement.
De gehcelo strijdmacht der beweging moet
duidelijk naar voren komen. Waar echter
niet het Nederlandse!» proletariaat in zijn
geheel aanwezig kan zijn. daar moeten alle
organisaties vertegenwoordigd zijn door af
gevaardigden en vaandels. (Applaus).
Dc 590 vaandels, die tc Amsterdam hebben
gewapperd bij de jongste betooging, dat aan
tal moet overtroffen worden, al is hot aan
tal personen kleiner. (Applaus).
Kunnen dc scharen zelve niet in Den Ilnag
komen, betoogen zullen ze toch. Maandag
avond voor den dag der Knmcropening moe
ten door geheel Nederland botoogingen wor-
den gehouden. (Applaus.) In dc plaatsen aar»
een spoorweg gelegen, moeten de vaandels
en afgevaardigden naar het station gebracht,
in optocht, door dc gemeente. (Applaus).
Dinsdagmiddag 3 uur vangt dc zitting der
Kamer aan. Om half twee is de troonrede
afgeloopen. In die anderhalf uur zal minis
ter Heemskerk wel gelegenheid hebben om
het gehoor tc vcrlecnen voor de overreiking
der handteekeningen en minister Heemskerk,
die een practisch man is, zal dien tijd wel
weten to vinden. Nu heeft de Kamer sinds
ecnigc jaren besloten geen adres van Ant
woord op de Troonrede aan te bieden, doch
als or bijzondere omstandigheden zijn, kan
een adres van antwoord worden aangeboden.
Men staat aan den vooravond cener Grond
wetsherziening. Daarvoor is de actie pas in
getreden. Wil men nu succes hebben, dan
moet een beweging geen sloot geven op ze
ker oogeJtblik, maar daarna inzinken, doch
duurzame kracht ontwikkelen. En daarvoor
moet zij zijn vol te houden, 't Is niet het
laatste woord dat gesproken wordt, doch
wat met September zal gebeuren, is de inzet
van de nieuwe kiesrecht-taktiek.
Dc vraag is of de beweging aldus In scène
is te zetten. „Rekent gij niet buiten dc
schouwburg-directie, als gij zoo den regis
seur speelt, in casu buiten minister Heems
kerk om" kan worden gevraagd. Spreker
antwoordt, daarop:
Als de heeren op die manier de zaak wil
len trakteeren, dat> zij die demonstratie wil
len verhinderen, dan doen ze ons eon groo-
ter dient, dan ze op welk© andere wijze ook
de zaak van het kiesrecht kunnen bewijzen.
(Langdurig gejuich).
Spr. zegt dat de Nederlandschc bourgeoi
sie hot niet zal aandurven den kiesrecht-
strijd zulke belenuneringen in don weg te
stellen, dat zij de Koningin voorop zetten ia
den strijd tegen het algemeen kiesrechte
Mochl men dat doen, dan bereiken zij he
doel toch ook nog niet. Dan wordt slecht
wijziging gebracht in den vorm, maar oo"
dan zullen dc soc.-democraten don vo
zelve bepalen. (Aupptaus).
Wil men niet gaarne een revolutionair
daad zien. dan late men de petitioneeren
den rustig begaan. Krijgon wij aldus Spr
onze vrijheid van demonstreoron, da
heef', dc koninklijke demonstratie van d"
dag geen last. Dan komt de een na don an
dc. Verhindert mon do beweging, zoodat d
eigen optocht niet kan worden dienstbaa
gemaakt aan de beweging, dan moet de ko
ninklijke optocht er aan dienstbaar gemaakt
(Langdurig applaus.)
Maar hol is hij groote politieke gebeu
nirson nu eenmaal zoo, dat geen enk
partij vrij R. Men hoeft le rekenen met
omstandigheden on dat dwingt tot zelfbe^
king. Die wet bindt ook de tegenstander
Kan men rustig betoogen, dan gaan er
zond man naar het Binnenhof. Kan men
niot, dan gaan er vijfduizend die zich
laten verhinderen. (Applaus).
Spr. besluit zijn red© mot oen opwokkin
tot krachtige actie om de aanstaande hist
nische gclx-urtenis tot oenc tc maken, die cc
mijlpaal ós in den bcvrijdingsstrijd der N
derlandscliC arbeidersklasse. (Er Ontstaat
ontzaglijk gejuicht. Het congres rijst op
zingt de Inrternationale).
Dc voorstellen van het partijbestuur wor
z. h. s. ©n zonder debat aangenomen.
De sociale verzekering was daarna aan
