V
li" Jaargang.
Dinsdag 24 October 1911.
^BUITENLAND.
118.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoortf 1.00.
Idem franco por post1.50.
Afzonderlijke nummert- 0.05.
Deze Courant verschijn' dadelijks behalve op Zon- en Feest
fegn.
Ad verten tiünmedeijeelingon enz., gelieve men vóér 11 uur
's morgens bij do Uitgevers in te zonden.
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercoimn. Telephooiinummer 66.
PRIJS DER ADVERTENT1ËN:
Van 15 regels f 0.50.
Elko rogol moor 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvrager. 25 ceiltt* bij vooruitbetaling.
Grooto lottors naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zoor voordeelige bepalingen tot
hot herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement. Bone
eireirinirobevattondo de voorwaarden, wordt op aanvraag
toege zoodon.
Kennisgevingen.
De Burgemeester van Amersfoort brengt ter ken
nis van belanghebbenden, dat óp 25 en zoo noodig
op 26 October 1911 «ene .schietoefening zal worden
gehouden van het fort Pampus,
Er zal worden gevuurd met kanonnen van licht
kaliber (6 c.M.), waarbij onveilig wordt gemaakt
een sector, begrensd door de ware richtingen O.
N.-O. door O. t. Z.-O. t. Z. (79°) tot op 4500 M. van 't
fort. Op de dagen, waarop gevuurd wordt, zal van
bet fort Pampus eene roode vlag waaien, die 3 uur
voor liet begin der oefening halfstok en een uur
voor de oefening geheet voorgeheschen wordt.
Bovendien zullen tegelijkertijd' en op dezelfde wijze
rootle vlaggen waaien, van de batterijen Diemer-
dam en Burgerdam, de Westbatterij nabij Muiden en
den Kerktoren te Muiderbcrg.
Amersfoort, den 23. October 1911.
De Burgemeester van Amersfoort,
WUIJTIERS.
Burgemeester en Wethouders vnn Amersfoort,
Gelezen het verzoek met bijlagen ingediend! dbor
W. J. C. Bruining en F. A. Steensma, tot liet op-
nichten van
lo. eenc inrichting ter bereiding van physiolo-
gisch-chemische praeparatcn met verticalen stoom
ketel van 15 M5. verwarmend oppervlak mot voe-
dingspoir.p, zoomede met een door stoom' gedre
ven waterpomp en compressor, comprimeerende tot
3 atmosfeereiï, welke 30 M3 lucht per uur aanzuigt,
bvoendien met 3 kookpannen van 100 L. inhoud, 1
van 50 L., 4 van 25 L. inhoud, benevens 2 destillatie-
toestellen en 1 extractie-apparaat en
2o. eene inrichting tot berging van ten hoogste
300 L. spiritus en van aceton en aether, gezamenlijk
niet meer dan 50 Liter, in het perceel gelegen ach
ter Luiaard', kadastraal bekend, gemeente Amers
foort, sectie B. No. 2257
overwegende, dat de zitting, bedoeld bij art. 7 der
Hinderwet den 28. September 1911 heeft plaats ge
had.
dat het bericht van den Inspecteur van den Ar
beid, bedoeld in art. 12bis. 2e lid der Hinderwet
tot- heden niet ingekomen is en
dat in verband hiermede de vergunning, bedoeld
in art. 8 van voornoemde wet niet vóór 28 October
1911 gegeven kan worden
Gelet op art. 8, 2e lid der Hinderwet-.
Besluiten
dc beslissing op bovenvermeld! verzoek te verda
gen.
.Amersfoort, den 19. October 1911.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
3. G. STENFERT KROESE. WUIJTIERS.
Politiek Overzicht
De toestand in Perzië.
Dc verwikkelingen in IVi/.iü schijnen eene
voorloopige oplossing nabij Lc zijn. De door
dun vroegere» sjah, Alonammcd Ali, op touw
gczctle tegenomwenteling is door de goed
gedisciplineerde troepen van Jephrem ivnan
bedwongen. Mohammed Ali bevindt zich aan
de Perzisch-Russische grens ouder de Turk
menen en wacht misschien af of hij steun
ontvangt, om mogelijk in het voorjaar op
nieuw den strijd legen de machthebbers in
Teheran aan te binden.
Zijn partijganger Arsehad ed Dauleh is naar
men weet gefusilleerd, terwijl diens troepen
zijn vernietigd. De broeder van den ex-sjah,
Salar ed Dauleh, de tweede pretendent voor
den Perzischen troon, is eveneens verslagen
en moet zich op reis naar liuropa bevinden.
De stad Kaschan, welke de bendenaanvoer-
der Naib Iloessin had ingenomen, is door
Perzische kozakken onder aanvoering van
Russische officieren weer voor de regeering
gewonnen. Zoo zijn in liet Noorden des
lauds, behalve in dc provincie Aserbaïdsjan,
waar de stad 'labris nog altijd door noma
denstammen is ingesloten, voor 'l uiterlijk
vrij algemeen de rust en kalmte hersteld. Na
tuurlijk hebben landbouw, handel en ver
keer sterk geleden door de onlusten en ver
spreide benden van Salar cd Dauleh door
kruisen nog allijd liet land. Jephreih Klian
maakt aanstalten in Europa een kuur te vol
gen en Zwecdschc officieren houden zich
bezig met de reorganisatie van gendarme
rie en leger. Of het hun gelukken zal de
lakschbcid en den lijdclijken weerstand,
waarop men bij alle nieuwigheden in Perzië
te rekenen heeft, te overwinnen, valt af le
wachten. De naastbijliggcnde taak der Per
zische rcgecring zal zijn, een duurzame rust
in het Zuiden des lands te herstellen, daar
Engeland klaarblijkelijk aan de verzekerin
gen der Perzische regeering, dal ze voor
kalmte en orde in Zuid-Perzië borg slaat,
geen geloof schenkt cn ondanks het krach
tig protest der Perzische regcering, welke
Zwccdsche officieren naar de Zuidelijke pro
vincie Fars had gezonden, dezer dagen In
dische cavalerie naar Zuid-Perzië heeft ge
dirigeerd ter versterking der Engelsche con-
sulaats'wachten.
De financiccle toestand des lands wordt
«enigszins beter, daar dc thesaurier-generaal
des rijks, Morgan Shustcr, een Amerikaan,
met zijn staf van Amerikanen krachtig in
grijpt, Hel zal moeten blijken of het hem
gelukt om, wellicht uit Amerika, de som
men tc verkrijgen die noodig zijn voor de
'verdere uitvoering van verschillende her
vormingen.
Op het oogcnblik is ook nog hangende dc
•kwestie van de benoeming van den militai
ren attaché aan het Engelsche gezantschap
te Teheran, majoor Stokes van het In-
dischc leger, tol commandant van de tol-
gendarmerie aan de grens; Engeland stuurt j
liet uil den aard der zaak op deze benoeming
aan, Rusland evenwel, dat zich door de En-
gelseh-Russische overeenkomst van 1907 over
wegenden invloed in Noord-Pcrzië heeft ver
zekerd en binnen deze invloedssfeer de uit
oefening van bestuursfuncties door onderda
nen eencr belanghebbende vreemde natie
niet dulden wil, heeft beslist geweigerd ac-
coord le gaan met de benoeming van majoor
Slokcs, ook al is het slechts voor tien maan
den, waarmede Morgan Shuster zich eens
had verklaard. Morgan Shustcr heefi zich
overigens, luidens een Reutcr-bericht uil
Teheran, in het belang van de handhaving
van Pcrzië's soevereiniteit, zoowel legen En-
gelnnd's houding in deze aangelegenheid uil
gesproken als tegen dc houding van Rusland,
welk rijk naar zijn meening een druk op de
Perzische regeering uitoefenen wil. Zoo ver
keert Perzië, ofschoon een burgeroorlog
voor de eerste maanden niet meer in zicht
is, toch nog. altijd in een moeilijken locs'and,
waaronder niet alleen dc Perzen zelf lijden,
doch ook de handel tusschen Perzië en
Europa, Inmiddels zijn dc nieuwe verkie
zingen voor het Perzische parlement op han
den. Naar een bericht daarover verluidt is
er een democratische meerderheid te ver
wachten en wordt de politieke toestand
in Teheran wederom met een crisis be
dreigd.
Italië en Turkije.
Rome, 32 October. De Messagero
meldt dat de Italiaansche torpedobooten den
gcheeelen weg van Lemnos naar Rhodos blok
keerden om het transport van de troepen
voor Tripoli tc beschermen.
Tripolis, 23 October. Een aanval
werd hedenmorgen gelicht op verschillende
punten door groepen Arabieren gesteund
door eenige regelmatige Turksche troepen.
De aanval werd beantwoord. Eenige Arabie
ren van dc Oasis vielen de voorposten in de
rug aan. Er zijn maatregelen genomen om
deze Arabieren de wapens tc doen overgeven.
Tal van arrestaties hebben plaats gehad.
Rome, 23 O c t o b e r. De Tribuna ver
neemt uit Tripolis, dat een bataljon van het
40e reg. infanterie dat op verkenning uit was,
een ontmoeting met den vijand had, die zich
op een afstand hield en een aantal schoten
loste. Toen het bataljon naderde en het vu
ren beantwoordde trokken de Turken zich
terug en lieten 3 dooden. De Italianen leden
geen verlies.
Rome, 23 October. Het Giornale
d' Italia constateerde, dat bel geheele verkeer
met de Levant beeft opgehouden. Alle zeelij-
nen slaakten den dienst.
Uit Tripoli seint een berichtgever van de
Secoio, dat daar een tegen de Italianen ge
richte samenzwering ontdekt is. in het huis
van een latantieken Arabier waren iederen
avond 50 Mohammedanen bijeengekomen om
een kernlroep voor den Heiligen Oorlog te
vormen.
De sociaal-democratische Vorwarts drukt
een brief af van den president der '1 urksclie
kamer Achmed Riza, waarin een felle philip-
pica wordt gehouden aan het adres van Ita
lië. De gevolgen van Ralië's optreden zu.le.i
zijn, volgens Achmed Riza, dal in het ge
heele Oosten wantrouwen, verlwijieling en
afschuw wordt teweeggebracht. liet Ver
trouwen in de beschaving moet verdwijn e.
het gegeven woord is gebroken en dat is in
de oogen der Oosterlingen een schennis van
de moraal.
De Jong-Turkscbe partij ziet thans de taak.
die zij zich heeft gesteld, mislukken door de
schuld van Europa. Vóór alles worden En
geland en Frankrijk wegens hun geheime
instemming met Ralië's optreden door Ach
med Riza aangeklaagd. De Turken evenwel
hebben krachtens hun moreel gevoel tegen
over de 40,000 Italiaansche arbeiders in hun
gebied geen vergelding uitgeoefend. Reeds
dit moest den Europeanen en in 't bizonder
den sociaal-democraten te denken geven..
Dc brief sluit met de woorden: ,,Met een
zwaar bekommerd hart heb ik mij tot u ge
wend".
Het door de Italianen in beslag geno
men, door een Turksche maatschappij ge
charterde Engelsche stoomschip Newa, is
Vrijdag te Prevesa aangekomen. Naar de
kapitein verklaart hebben de Italianen 132
kisten munitie in beslag genomen. Aan boord
van het stoomschip bevonden zich 112 sol
daten, 7 officieren, benevens nog eenige bur
gers, die allen gevangen genomen zijn en
eerst naar Trcnle, daarna naar Malta zul
len vervoerd worden
De Jeni Gazetla, het Konstantinopelsche
blad, meldt, dat bij een gevecht dat op 17
October tusschen Turken en Italianen gele
verd is, Enver Bey, de voormalige militaire
attaché te Berlijn, licht gewond is.
Volgens een bericht uit Tripoli moeten de
Turksche troepen zich op slechts 13 K.M. af
stand van de stad bevinden. Hunne sterkte
bedraagt 5000 man, terwijl hunne artillerie
beschikt over 28 Krupp-kanonnen. Ook de
cavalerie moet uitstekend toegerust zijn en
onder bevel staan van Achmed Bey.
De Italiaansche bladen berichten, dat ge
neraal Caneva hel door hem aan de oor
logscorrespondenten gegeven verlof om met
zijn generalen staf de expeditie mede te
maken, op bevel van het Italiaansche mi
nisterie van oorlog heeft moeten intrekken,
levens verbood de minister van oorlog de
ontscheping van oorlogscorrespondenten te
Derna en tc Bcnghasi. Dc Italiaansche pers
protesteert met kracht tegen dit optreden
.r regcering.
Naar dc Stampa'' uit Tripoli verneemt,
heeft eene afdeeling Bersaglieri vijf Arabie
ren gevangen genomen, die op een Italiaan-
schen officier hadden gescholen. De gevan
genen zijn Zaterdagmorgen vroeg gefusil
leerd
Het Jong-Turksche centrale comité te Sa
lonika heeft zich door middel van de tele
graaflijn over Tunis, gewend tot den Sjeik
Abdel Salem te Dsjebcl Gharb, dal op twaalf
uur afstands van Tripoli is gelegen. Hel co
mité heeft hem daarbij medegedeeld dal
geld, officieren cn geneesheeren naar hem
onderweg zijn, eveneens munitie. De sje k
wordt aangespoord den Mohammedanen 'ot
den heiligen oorlog op te wekken, omdat de
ongeloovigen zich willen meester maken van
grond die aan den Islam behoort.
Het centrale comité ontving al uit Dsjebel
Gharb hel bericht, dat reeds üODO man,
deels gevluchte soldaten, deels vrijwilligers,
bereid zijn legen de Italianen op tc trekken.
De Osscrvatore Romano polemiseert legen
de dagbladen, -die zijn vroeger vermeld ar
tikel over dc houding van het Vaticaan 'e-
genover den oorlog hebben gelaakt. Het 1 lad
zegt, dat er in Konslamtinopel en in het
geheele Oosten groote cn zeer zwaarwichtige
belangen der kerk en hare kinderen bestaan.
n deze belangen mogen -door het tegen
woordige conflict niet in het gedrang ko
men. Ook de Italianen hebben belang er bij
dat ze in hunne hoedanigheid van Christe
nen zich niet aan booze verdenkingen bloot
stellen, en dat aan het geschil geen cachet
wordt gegeven dal hel noch heeft, noch
hebben kan, namelijk dat van een gods
dienstoorlog. De Osscrvatore Romano pro
testeert tegen de bewering dat het Vaticaan
een anti-nationaal lichaam is. Het blad zegt,
chter dal de kerk evenmin nationaal is; ze
staal buiten de nationaliteiten, en moeten
evenals alle andere Eöropcesche mogend
heden in dezen oorlog, die niet van religieu
zen aard is, onzijdigheid in acht nemen.
Duitsciiland.
B c r 1 ij n 2 3 O e l. Bij de b> handeling in
den Rijksdag van de interpellaties van hel
centrum, de vrijzinnigen en dc sociaal-de
mocraten over de duurte van de levensmid
delen, verklaarde dc Rijkskanselier: Wij zul
len ons door de gevolgen van de droogte
van dit jaar hoe betreurenswaardig ze ook
zijn niet laten afbrengen van ons econo
mische stelsel, waarvan wij overtuigd zijn,
dat het aan het economische leven van net
volk tot zegen is. Ik zal mij door geen aan
vallen van mijn overtuiging laten afbrengen,
dat wij daarmede op den rechten weg zijn.
Frankrijk.
P a r ij s, 2 3 O c t. De Excelsior meldt, dat
de regeering de invoering der nieuwe doua-
valten. Hierin wordt verklaard, dat de com
missie geen enkele aanwijzing van misda
digheid heeft gevonden en meent, dat dc
ramp ontsaan is door ontbranding van een
kardoes met gevechlskruit cn wel bijna ze-
kor in de bovenkruitkamer voor aan stuur
boord.
Engeland.
Londen. 23 c t. Men verneemt dat Mc
Ken na is afgetreden als minister van Marine
en dal hem een ander ministerie is opgedra
gen in verband met een aantal ophaalden
zijnde veranderingen in het kabinet.
Londen, 23 Oct. Het kabinet onder
gaat de volgende wijzigingen; Harrington is
benoemd tot Lord Privy Seal, Mckcnna tot
minister van binnenin ndsche zaken, Chur
chill tot minister van marine, Hobhousc tot
kanselier van Lancaster, Runciman tol mi
nister van landbouw en Pease tot minister
van onderwijs.
Rusland.
Petersburg, 2 3 Oct. Het comiiité
voor de tarieven besloot hel u-itnroerbarief
op petroleum en benzine voor het geza
menlijke traject Jekatwiiiodcr-N<worossysk
van n.23 tot 8 kopeken per mud te vermin
deren.
Turkije.
Konstanlinopel, 2 3 Oct. De ka.
mer heeft twee moties verworpen, waarin
dc aandacht van de regeering werd geves
tigd op de handelscrisis en een moratorium
gevraagd werd.
Konstanlinopel, 23 Oct. Daar
de speciale commissie zich onbevoegd heeft
verklaard, heeft de Kamer de motie welke
tot strekking had hel kabinet Ilakki Pacha
in staat van beschuldiging te stellen geren-
Yoyeerd naar een gewone commissie welke
in haar meerderheid is samengesteld uit le
den der oppositie.
Konstanlinopel, 23 Oct. De be-
igroobng voor liet n&euwe begnoobingsjaar
wijst een tekort aan van 3j mnllioen Turk
sche ponden.
K o n s t a n 14 n o p e 1, 2 3 Oct. De
igrootviiz csr cn dc minister van justiltie heb
ben beloofd een streng onderzoek in te
stollen inzake den moord op den metropo
liet van Grevena en de schuldigon streng to
.zullen straffen.
Uit Iiodeidah wordt gemeld: Ofschoon de
gebeurtenissen in Vemen zich in den laatsten
tijd in alle stilte hebben afgespeeld cn men
ter officieele plaatse groote reserve in acht
genomen heeft, worden allengs toch meer bij
zonderheden openhaal*. Te Sanaa is liet aan
den opperbevelhebber der Turksche troepen,
Izzat Pacha, gelukt de rust tc herstellen en
den Imam tot vrede lc bewegen. Vóór alles
heeft men hem een groot geschenk in geld
gegeven en verder dc absolute ojiperhcer-
schappij over alle groote en kleine sjeiks toe-,
gekend; onlusten van welken aard ook, die
tusschen de om Sanca vertoevende stam
men mochten ontstaan, zullen in de toe
komst door den Imam lot een oplossing
worden gebracht. Ook de Sjeiks hebben ge
schenken gekregen en wel zeer royale, waar
bij ook nog ondcrschedingen kwamen. Hoe
lang de vrede duren zal is natuurlijk een
andere vraag.
Kreta.
Uit Athene wordt gemeld: De Venizelos-
partij der Kretenser Kamer heeft zich ont
bonden. Veertig van hare leden hebben zich
.1.1 1 E\o.krnir, jjuiiucw. ft: uy uaic jvuvu uci/i/vu tui
maatregelen heeft uitgesteld t pjj Kuuduros aangesloten, zestien bij de op
1912
Aan boord van de Voltaire, hel vlaggeschip
van admiraal Boué de Lapeyrère, comman
dant van het Middellandsche Zee-cskadcr, is
een paar weken geleden een ernstig geval
van muiterij voorgekomen, dat officieel ech
ter verzwegen werd, zoodat de bijzonderhe
den eerst thans bekend worden, nu de krijgs
raad vonnis heeft gewezen. Dc commandant
van dienst op genoemd schip had bevolen,
dat zeven, met streng arrest gestrafte matro
zen voor hun do gelijkscha wandeling op het
dek zouden worden gebracht. De gevangenen
verlieten hun col, weigerden echter le loo-
pen. Zij beschimpten de officieren en begon
nen zelfs handtastelijkheden tegen de man
nen van de wacht, zongen revolutionaire lie
deren en ontvingen den officier van dienst
mei de kreten „Leve dc anarchie."
Dc straffen, den zeven matrozen wegens
dit gedrag opgelegd, loopen van 6 maanden
iol 1 jaar voorwaardelijke veroordeeling tol
2 jaren gevangenisstraf.
De voormalige minister van marine, De
J positie leider Michelidakis, welke daardoor
de meerderheid verkrijgt en de' leden van
het nieuwe klcurlooze kabinet zal benoemen.
In de Zaterdag gehouden zitting der Kreten
ser Kamer diende de afgevaardigde Lionakis
c«ü voorstel in lot invoering der Grieksche
1 grondwet, afschaffing van de ministerbe-
trekking, overdracht van het bestuur van
het eiland aan den commandant der gendar
merie als koninklijk commissaris cn deelna
me der Kretenser afgevaardigden aan de be
raadslagingen van het Grieksche parlement.
Michelidakis verklaarde in beginsel met dit
I voorstel accoord te gaan, waarover den vol
i geilden dag zou gestemd worden. In heel
Kreta vindt het voorstel instemming. Ge
wichtige gebeurtenissen schijnen in Kreta op
handen
Marokko.
Dc Temps bespreekt dc tegenwoordig be
staande betrekkingen tusschen Spanje en
Frankrijk en geeft ter kenschetsing van de
vijandige stemming jegens Frankrijk die i»
Spanje heerschcnde is een artikel van de
Lancssan, bespreekt dit geval in de „Siècle", invloedrijke „Voce de Galicia" weer, welke
waarin hij nog meer gevallen van insubordi' j (]c Franschcn heftig aanvalt cn hen bo
na tic uil den laalsten tijd aanhaalt cn wijst schudigt dat ze de Rifbewoners van gewe
op de slechte uitwerking van het gebruik j rcu en dum-dum-kogels voorzien. De Tcinps
dat de officieren, gehuwd en ongehuwd, den van meening, dat dc publieke opinie in
nacht meestal aan wal doorbrengen en dat Frankrijk zich noch over dergelijke insinua-
de manschappen in de havenwijken in aan- tjes noch over dc dreigementen uil Madrid
raking komen met het schuim der daar hui- dat men zich voor het geval Frankrijk wei-
zende prostitués en apachen. Hel kan z.i. niet oel-t op Spanje's cischen in tc gaan, in de
anders of dc tucht moet onder deze omstan- i
digheden ernstig lijden.
P a r ij s, 2 3 Oct. De Staatscourant zal
armen van Duitschland zal werpen, lx?
hoeft op tc winden. De Spanjaarden welke
geen oprechte vrienden waren zonden ook
geen betrouwbare bondgenootcn zijn. Er be-
,j - - -
morgen het rapport van de commisise van I staan overigens overigens goed© gronden oiu
onderzoek naar het verlies der Liberie be- aan tc nemen dat de houding der regcering
tc Berlijn, die reeds in hel jaar 1909 hard
nekkig weigerde een Marokko-ovcreenkomst
met Spanje tc sluiten, in dit opzicht niet is
veranderd. De Spanjaarden zijn volgens de
Temps met al hun intrigues slechts in e«n
geïsoleerde positie geraaid. Ze hebben van
Duitschland gecncrlci waarborgen verkre
gen voor hunne Marokkaanschc aanspraken
en tevens de banden afgebroken welke ze
met Frankrijk en Engeland verbonden. On-
d©z© omstandigheden is het niet meer dan
natuurlijk dal Frankrijk tegenover Spanje
strenge voorzorgsmaatregelen voor de toe
komst neemt.
De Matin zegt, dat Frankrijk geneigd is
met Spanje tc onderhandelen, maar dat de
onderhandelingen slechts gevoerd kunnen
worden op den grondslag, der ontruiming
van El Ksar en Larrasj, dut Spanje heeft be
zet in strijd met de bepalingen van het
Fransch-Spaanschc verdrag \an 1904.
M ai d r i d. 2 3 O c t. In een hedenavond
igehouden mitndsterraad verklaarde de mb-
irólcr vun oorlog, dal dc iiiiouvre krijgs-
vehrjchtlngon in Marokko zullen plaats heb
ben, wanneer generaal Aldarve en de regee
ring het gesoluikiko oogenblik daarvoor zul
ten gekomen achten. De imiuutstenraad heeft
met aJgernvóenc stemman de door den mi
nister vum oorlog bc Mchlla gatiroffen maat
regelen goedgekeurd en bestolon aan gene
roei Aldane en aan dc andere generaals te
Melrlla geliukwenschen te richten. De g<s
ruohten omtrent con partieele kaïhiuOLsorisis
zijn van allen grond ontbloot.
Alle Franscbe bladen houden zich ijverig
bezig met het „Oedsjda-schandaal". Alge
meen wordt levendigen spijt over het gebeur
de uitgesproken, waardoor vooral het Fran- I
sche bestuur in dc oogen der inboorlingen
aan prestige zal verliezen. Verscheidene ra
dicale bladen vallen heftig generaal Toutéc
aan, welke blijkbaar absoluut eigenmachtig 1
is opgetreden en zijn bevoegdheden op be- j
denkelijke wijze heeft overschreden.
Over de omstandigheden, waaronder de I
arrestatie in Oedsjda plaats had, wordt het
volgende bi richt: .Generaal Toutée liet aller
eerst Pandori, den directeur der invoer-
echten, arresteeren en vervolgens Destail
leur en Lorgeau uitnoodigen hun kasboe
ken voor een onderzoek open te leggen, wal
dooivdeze ambtenaren evenwel met beslist
heid werd geweigerd, waarop de generaal
bevel tot hunne arrestatie gaf. Hel onder
zoek dat vervolgens is ingesteld door een
officier van administratie heeft on dubbel-
zinnig het bestaan van bcdriegelijke han
delingen aangetoond, welke waren verge
makkelijkt door het disagio van hel Marok
kaanschc geld. Voorts is geconstateerd,
dat van dc sommen, die bij de beide buiken
in Oedsjda tot een bedrag van 1,1)40,000
francs waren gedeponeerd, meer dan de
belli verdwenen is. Generaal Toutée heeft j
vervolgens den kadi van Oedsjda, die van
medeplichtigheid werd verdacht, benevens
vier van diens familieleden, doen gevangen
zeiten.
Er is door de Franscbe regeering een com
missie ingesteld, die dc zaak zal onderzoe
ken en heden naar Oedsjda zou vertrekken.
Deze commissie bestaat uit Rerthclot, den I
onderdirecteur van het ministerie van bui-
tcnlandsche zaken, benevens twee ambtena-
ren, respectievelijk van de ministcriün van j
financiën cn oorlog. Men beweert <lat Ue
vijandschap die tusschen generaal Toutéc ui
Destailleur bestond, daarop terug te bren
gen is, dat gedurende den laatsten Marok-
kaanschen veldtocht op grond van rappor
ten van Dcslailleur aan generaal Toutéc tot
diens groote ergernis het bevel is gegeven de
rivier de Moelocya niet te overschrijden. Ge
neraal Toutée heeft sinds dien herhaaldelijk
de aandacht gevestigd op dc knoeierijen van
Dcslailleur en vooral erop gewezen, dat door
de gepleegde roekelooze grondspeculalics
het in traject brengen van den spoorweg
Oran-Oedsjda op groote moeilijkheden stuit
te. De socialistische Ilumanilé beweert dal I
de gearresteerden de inboorlingen op schan
delijke wijze hun terreinen hebben afhan
dig gemaakt cn dat ze wapensmokkeiarij heb
ben gepleegd dooi' uit België afkomstige ge
weren aan de Rifbewoners te leveren. Dc
Spaansche regeering moet daarover reed#
bij de Franscbe haar beklag hebben inge
diend. Dc Echo d'Oran meldt, dat de be-
schuldiging van wapensmokkeiarij ongegrond
is. Verder deelt dit blad mede, dat Destail
leur, l'andori en Lorgeau Zaterdagavond
weer vrijgelaten zijn. Behalve de Kadi cn
diens verwanten is nog de tolk Benaccf ge
arresteerd, welke eveneens kolonisten cn i
inboorlingen 'sinds drie jaren heieft uiige-1
zogen.
Perzië*
T e h e r a n, 2 3 Oct. Hel parlement heeft!
een nieuwe kieswet aangekomen, waarin het;
getal afgevaardigde.) up 13G wordt vastge
steld. Iedere burger, die den leeftijd van 21
jaar heeft bereikt, is k ezer. Het aangenomen
stelsel berust oi> een direct kiesstelsel.
China.
B c r 1 ij n, 2 3 October. Dc commau-j
dant van bet in de Chincesche wateren lig-i
gende Duitsche kruiser-eskader heeft, op een