ELOOKER CACAO. m m m m m m m m I süHHHBBH C. de Jager -Langestraat PISUISSE en BLOKZIJL Ontvangen de Nieuwe Engelsche Stoffen G. van Duin, Langestraat 143. Fabriek van I. M. van Kempen Zonen, DAALDERS BEVESTIGE BB BS BB BS BS BS BB Klompen belast, Diamanten vrij. BOERDERIJ Bekwaam behanger Amicitia. De Tarief wet beteekent: Mr. JOHN OUILL, Engelsch Onderwijzer. Directeur-Eigenaar der Berlitz-School te Apeldoorn, B. RUITENBERG Hzn. Utrechtschestraat 21. Magazijn van Goud, Zilver en Horloges. De verpakking is eenvoudig; alles is ten koste gelegd aan de kwaliteit; daarom zoo goed. F KREUPELING MEIJER. Grafmonumenten. Schoorsteenmantels. BH^ar^gggsgSESHHigaEs^ar^igagSHH EH23E?SeaE!SKiE!50ISÏHE5JZ2E5at HEEREN FANTASIE HOEDEN. Zwarte Dames- en Heeren Glacé Handschoenen. Een mooie uitgebreide collectie Dassen. SPECIALITEIT HEEREN MODE-ARTIKELEN. 1HIBS lie, fie aan voelt, voelt men tegelijk de zware verant woordelijkheid, die rust op de voormannen der weermacht. Zij moeten zijn goede op voeders. Maar er is nog moer. Zij hebben ie zorgen, dal de jongeling opgekweekt kracli %vordt in het gevoel van saamhoortghcid, VJtw* e strjj •trijd gcr gedompeld worden «in een versterkend 8 v0° bad van gemeenschapsgevoel en dat bad moe ien de voormannen voor hein bereiden. En als we nu willen weten of dat gelukt is, dan kijken we naar jongelieden, die 15 jaar lid al di t kuo ving g hed En redei n, ziji ii wi«i wind weeg e doa oorlq et •achli dot ntw ik ooi ali keiinj bi-ede i oedi 'g om staa -oners ■s, di< L van »r ge (vaar trui krijg! dan mva- irden wi en daad e be reikt van ons irlog lied ïooit die noodzakelijke voorwaarde om te komen op hooger peil. De jongeling moet in het le- be- von- 'gen de een t de ons we ?ten de aar d ;jjn geweest van de gemeenschap, of ze wer- kelijk begrijpen, dat ze lid zijn van den Ne- derlamlschen stam, waaraan ze alles dan ken en waaraan ze zich moeten geven met waarachtige liefde. Blijkt het, dat dat niet zoo Is, dan zijn we tekort geschoten, dan heeft bezieling ontbroken en is er voor mots gewerkt. Spr. zet hierna uiteen, wat men onder tucht moet verstaan, waarvoor in de eerste plaats wordt vereischt toewijding. In de ka zerne en -op het oefeningsterrein hindert spr. het meest de kille nuchterheid. Een eerste voorwaarde voor opvoeding is warm te Men moet de dingen zien in hun waarheid en dan verandert alles als bij tooverslag. De waarheid nu is, dat de jongens zijn Ned. burgers, die gehoor geven aan hun heiliigsitan plicht., om .zich weerbaar te maken. Als: mem dat ziet voelt men wairmite. Vroeger kwatmoii de miliciens in de (kaizome lalsi ibdjgjgen, eai werden ook ©enigszins als biggen- behandeld. Gedeeltelijk ïs 'dit ireéds veinainidierd, dlat ar jongelieden komen, die ©intvamigeni wortdon met het volkslied, dait in ons 'doét- voölen ide taak voer do gemeensohtaip, en wijding goeft aan die itöak. Een eerste \-o or waarde voor een good o|pi voeder is zich zelf te (bunnen wegcijferen. De opvoeder moet zorgen geen majesteitje te zijn en walns zijn van Olie ijdelheid. Verder hoéft hij te zorgen, dait (geen onireöhit gestdhiedlt, Klit blies vernietigt, wat oir fin ide opvoédiqg «s. En hooger dan hot woord, sttant de daad. Do opvoeder geve daa.rom het voortbeteDd, ïoope vooral niet met zijn fouten te koop -etn, wiake or vooral voor, zijn. fouiben niiet voor deuigldlan 1% te geven. Twee fouten, waarop Velen Struikelen zijn do fouten vaar Wijntje en Trijntje. Als iomoiiidi zwak is, ban men zeggen: we zijn kinderen van onfcdn tijd. Maar ails verdoemelijk moe- ten we het beschouwen, dait het uitingen zou den zijn van mannelijke toradht en mannelijke fierheid. Rekening moot gehouden wonden mét het eigeridommclijke van ieder en leerling, terwijl kalmte nummer één is. UStvoerLg zet Spr. een en ander nog uiteen,temvijill lvij toni slotte er op wijst, dat er één braöhll is, waaruit laille knacihtóu onteixruitendialt lisi ig-enegenlhéidi voor de soldaten. Geen1 woekelijildheid, miaar •kracht in dienst vatn. 'het. hoogeine, ton ibaite ran het (geheel. Niet lief zijn, om Oielf ibe zijn; dat is een vuilheid, en Iheeflt met warme (gene genheid niets <te maken. De rede werd (Luide toegejuicht. Met een hartdlijk woord van dkrtïk sloot de vooüizittetr de vergadering. Katholicisme en Roomsch Katholicisme. In de Remonslrantsche kerk hield gis terenavond dr. H. J. Toxopeüs voor do afid. van den Ned. Protestanten Bond, een lezing over opgenoemd onderwerp, Spreker zeide, met zeer verschillende aan doeningen en gewaarwordingen op le tre den. Toen het verzoek tot hem kwam, het onderwerp te (behandelen, heeft hij alleen met zekere aarzeling daaraan kunnen vol doen. En aan den anderen kant toch ook weer met een gevoel van (blijheid en vreug de. Met aarzeling, omdat het onderwerp voor zijn persoon zoo hijzondler teer is. Naar aanleiding van hetgeen sipr. geschre ven en gesproken heelt, is het vorig jaar voor hom voorbijgegaan met een voortduren de gedachtenwisseling in Ide nieuwsbladen. Hij was blij, dat dat tot rust was gekomen, en nu zal er weer over gesproken worden. Maar toch ook met een gevoel van vreugde, omdat hij nu enkele dingen* die scheef staan, weer recht kan zetten. Er zijn er, die in spr. zien een verkapten Jezuiet, en hoewel hij veel eerbied heeft voor de Jezuïeten rekent hij {zich bij voorkeur toch niet tot dieze categorie van menschen. Nagaande wat hem alzoo naar het hoofd is geslingerd, wijst spr. op een artikel van zijn hand in „Eenheid", over: „Het tijdelijk karakter van het Protestantisme". Hij heeft daarin geschreven, dat het Protestantisme als vorm van godsdienst voorbij gaat. De godsdienst is eeuwig, maar de vorm niet. Er is echter nog een andere redlen, om dat van het Protestantisme le zeggen. Het bevredigt heel weinig der menschenharten, houdt le veel rekening met verstand en wil, en te wei nig met hart en gevoel. De" criliek daarop is niet uitgebleven. Het Weekblad voor Yrijz. Hervormden sprak van een bevrienden aanval op het Protestantisme, en dat er eigenaardige Iheoriën in voorkwa men, die los aan elkaar hingen. Dat is nu wel waar, maar het zijn dingen, die spreker voelt. Toen schreef in „Eenheid/" dr. de Jong uit Utrecht van „een onbegrijpelijke verzuch ting", maar tevens moest deze erkennen, dat spr. in liet wezen der zaak gelijk had. En in de N. Rolt. iCrt. schreef dr. J. P. Canncgieter uit Veendam een stuk: „On rechtmatige .waardeering van de R. K. kerk", waarin gezegd wordt, dat spr.. ter wille van do vrijzinnigheid coquetteert met Rome. In zijn antwoord heeft spr. gezegd, dat dit allerminst zijn bedoeling was. Meer dan eens hebben in „De Protestant" van zijn hand stukken gestaan* die nu inieli juist vleiend waren voor Rome en haar gedoe. Maar iets anders is het, dat in het protestantisme leemten voorkomen, die men bij Rome niet vindt. Die leemten moeten noodzakelijk aan gevuld worden, zal hel' Protestantisme le vensvatbaarheid hebben. Niet mindler is er to doen geweest over de lezing: De verhouding der vrijtz. Hervorm den tegenover het N. T. In „Het Centrum" is ©en artikel geschre ven „Naar Rome", waarin verteld werd, dat spr. op weg was naar Home en zijn gemeen te dien kant opstuurde. En in de Twentsche Courant werd geschreven, dat spr. de biecht had geprezen. Dat heeft hij echter niet ge daan, daar de biecht gedwongen is en niet vrij. Hierna maakt spr. duidelijk, dat in de his torie onderscheid is tusschen katholieke en R. Katholieke kerk. De prediking van Jezus: „Bekeert u, waint het Koninkrijk der He melen is nabij", is spoedig vervangen, het geen spr. nader aantoont, waarna hij er op wijst, dat bij Paulus twee sacramenten, doop en avondmaal, voorkomen. De historische Jezus treedt bij hem op den achtergrond en de metaphysische Christus komt op den voorgrond. Daarom is gelukkig, dat we heb ben de Evangeliën, die, althans de eerste drie, de historie van Jezus geven. Het vier de Evangelie is ontstaan onder het gnosticis me de theosofie onzer dagen. Onder inwer king van het gnotisme is ook ontstaan een practisch kerkelijke richting. Toen kwam liet ambt, presbyters, bisschoppen en diakenen, diie den clerus vormden. In den beginne was do regeling democratisch, later aristocra tisch en ontstond de priesterheerschappij. Zoo is dc Katholieke kerk geboren, de al- gemeene kerk, welke volstrekt niet was de Roomsch Katholieke 'kerk. Dat blijkt uit twee voorbeelden. In de twee- d'e eeuw is een strijd gevoerd omtrent den tijd der Paaschviering. Het Oosten verzette zich tegen den bisschop van Rome, een 'be wijs ,dat men hem aandurfde. Het tweede be wijs blijkt uit den strijd of de ketlerdoop geldig was. De bisschop van Rome zei ja, uil practi- sche overwegingen. Rome is altijd practisoh. Maar die bisschop van Carthago, Cyprianus, zei neen. Alleen om der wille van de historie moet men dus reeds onderscheid maken tusschen de twee begrippen: Katholiek en Roomsch- Katholiek. Het laatste is eigenlijk een contra dictio in terminis*) Katholiek toch wil zeg gen algemeen, maar Roomsch bindt aan Ro me en ds dus beperkt tot een geestesrichting. Uit het Katholicisme is het iRoomsoh Ka tholicisme geboren. Eerst ontwikkelde zich het episcopaat, het bisschoppelijk gezag. Uit den kring van bisschoppen heeft die vain Rome zich omhoog weten te werken, na een hevigen strijd met den bisschop van Kon- slantinopel, waardoor ide scheuring is geko men in R. Kath. en Grieksch Kath. De R. K. kerk beroept zich op Mattheüs 16 18—19 en leert dat Jezus, vóór hij van de aarde wegging, aan Petrus gaf de sleu telmacht en daarmede de -macht om ovèr de geloovigen te regeeren. En die macht is over gegaan op zijn opvolgers, die zitten op den stoei van Petrus. Maar Spr. zou dlan wel eens willen weten, wat Rome doet met iden tekst, waar Jezus lot Petrus zegt: „Ga weg achter mij, satan!" Spr. zet 'dan uileen* hoe de inacht der bis schoppen van Rome ontstond en hoe in de 2e eeuw uit de Kath. kerk de R. IC. ontstond. Deze kenmerkt zich door de hooge beteeke- nis, welke toegekend wordt aan den Paus. Alle hoog gezag berust bij hem, wanneer hij spreekt is het afgediaan. De paus is de hoog ste autoriteit en heeft dat in de middeleeu wen geducht laten voelen. Keizers en koningen hebben voor hem ge bogen en dit trekt spr. juist aan, omdat hij daarin ziet, dal het geestelijk© zegepraalt over hel wereldlijke. In die R. IC. kerk beslaat een groot-e schei ding tusschen de priesters en leeken. De eersten zijn middelaars tussdhen God en de menschen en zij dienen de sacramenten toe. Ook de Herv. en Lulh. kerk kennen sacra menten; maar bij de R. K. zijn het middelen, waardoor Gods genade wordt meegedeeld, en bij de Herv. kerk hebben ze alleen gees telijke beteekenis. De vrijzinnige Protestan ten hebben alleen symbolen. Na er op gewezen te hebben, dat vele men schen, ook van sprekers gemeente in hun hart goed R. K. zijn, vraagt hij: Wat is eigen lijk de godsdienst voor do iR. K.? Het doel is, in den hemel te komen. Reeds Cyprianus leerde, dat, wie (Tie kerk niet heeft als moeder, God niet kan hebben als vader'. Zij, die goed hun plichten nakomen, komen in den hemel, erlangen de eeuwige zaligheid. De R. IC. kerk kent ook hel en, als tusschen- stadium, vagevuur, waar ieder mensch een tijdje in verblijft om van de zon-dle te worden gereinigd. Rome leert, dat onze zonden zeer groot zijn, maar in plaats van te denken aan de gelijkenis van den Verloren Zoon, leert het, dat men uil het vagevuur komt door voorbidding, zielemissen en aflaat. De aflaathandel nu (Loet het geboorteuur slaan voor het Protestantisme. Luthcr heeft zijn mannentaal gesproken, omdat hij dn den 'biechtstoel het gevaar had loeren kennen van den aflaathandel. Na ecnige minuten pauze bespreekt spr. zijn waardeering van het Katholicisme en hel R. Katholicisme in verband met liet heden- daagsche Protestantisme. Spr. wil zich zeer voorzichtig uitdrukken en zegt: lk heb ka- tholiceerende sympathiën, d.w.z. sympathiën die gaan in de richting van het Katholicis me, en bedoelt daarmee niet de R. IC. kerk van heden. De geest «van het R. Katholicisme openbaart zich zoo duidelijk in de jongste pauselijke besluiten, dat veneer redeneeren overbodig is. Die geest is zóó bekrompen en wil eeuwig terughouden, wat niet terug te houden is. Men wil den vooruitgang in den ken terughouden, want in de R. IC. kerk heerscht het onvoorwaardelijk gezag. Wan neer men de gezagslcer wegneemt, houdt men op R. IC Je zijn. Niemand minder dan Brunetière zei dan ook: „Wat ik geloof, vraag het aan Rome." Dat geeft te dienben. Als zoo'n man dat ze^, voelen we, dat we gansch andere menschen zijn, die leven in de vrijheid en niet gelooven, wat we met ons versland kunnen beredeneeren. Het ge loof is bij Rome geen kwesttie van persoon lijk bezit, bij de Protestanten juist wél. Wat spr. wèi bedoelt is, dat zijn katiholi- ceerende sympathiën hierop berusten, dat het hedendaa-gschc Protestantisme te nuchter en te rationalistisch is. De mensch beschikt over versland, gevóél en wil. In den godsdienst is doinimiain o©k sprake en -heeft men drieërlei richting, n.L 1) Tegenspraak in woordten. liet intellectualisme, de mystiek en het mo ralisme. Het komt sptr. voor, doil de .protes tanten wel ernst maken roet iuodltectuiallisane, en moralisme, maar mót mót het mysticisme, m. a. w. hol tegenwoordige pi'oitesfcaintismé redeneert en beredeneert veel, muar is niet aangelegd qp verdieping van 's monssahen ge voelsleven. Er is wel eens beweeaid. dait de zvg.n. stille diciüst van de R.-K. dn hot pro testantisme onmogelijk is. Maar dat pleit tLan niet voor, maar tegen het protestantis me. Want stille dienst is een uiting vtah dc- rotie, daar is .aanbidding, adoratie, dus echte religie. De mystiek kom/t bij liet protestantisme niet tat haar recht. Godsdienst is bij vele menschen .niets anders dan zedelijkheid of een soort van verstandelijk betoog. In beide ge vallen is er weinig beziefling, geen echte de votie, geen diopheid van godsdienst. Hot pro testantisme staat wClenisdhaippel'ijk hoog en oo,k zedelijk, maar ten opzichte van hot- ge voelsleven. schiet het protestantisme van te genwoordig te kort. Dat hoeft -Luther niet ge wild, die was oen mysticus waai de zuiverste soort. In liet protestantisme van tegenwoordig Is dus te weinig mystiek. Er zifhiar een gevaar. Wanneer men dc waarde van liet intellect gaat overdrijven, koirit men tot een dar atu- tianalisme. Overdrijft men liet moralisme, dan krijgt men de gelijkstelling van 'gadis - dienst en zedelijkheid. -Miaar overdrijft men de mystiek, dan js hlét göviaiar miag iffroottelr, omdat het gevoed in zich ikiafti (hebban (liet hoogste en ook helt Itaiagste. Vamdiaiag staalt die mysticus -dicht bij Go(d en moiTgen ver Mam God. Ma-ar al is er gevaar, dait maig otas tadh niet weerhouden om te zeggen:, dat hdfc te genwoordig protestantisme te weinig diep heid en innigheid van gevoel igóeft. fief bekommert zich te weinig om 's menschen zielohe.il en zielenood. Het woord van Je zus: „Wat baat 'hot dm mensch, al wint hij ni de heerlijkheden dezer -wereld1, en hij lijdt schade aoin zijn ziel" word't it© vcdl ver goten. Dat de mensch ook zoo iets heeft tuis een ziel, met nood en en -bdhote.fition', wonidj uit het oog verloren. Wij zijn door oiïlerlei omstandigheden dar wereld! gelijkvormig ge worden, en Jezus' woodd is wal walt op dent achtergrond geraakt. Nu hóeft- men laille otairu dacht voor ma a tsdhapp-elijk© kwes/tües-, m-alar ör zall eón tijd kamen, dkitt men vraagt: Hoe staat de mensch tegenover zijn God? En dian zal "de mensch meer weak gaan miakan van zijn zdefl. Spr. wensaht niets te zeggen ten gunste van den biechtstoel, maar de instelling voin de biecht heeft -een element, doit good is. Iéder mensch heeft zijn zangen en verdriet, eijm) las ten en teleurstellingen, en ieder menscli is «liet 'altijd in staat direct tot God ftJe gaan.. Er zijni oogertblikken, diait we zoover vain Giold! 'afslaan, dait wo ibohaefte gevoelen te (gaart spreken met een mensiah'. Niu kunnen- we gaan' spreken met ouidens- of vrienden; malar waar hebben we -dam voorgangers Moor, als we niet tat hen kunnen gaan' Daar hebben we de v r iji w il l i.g c 'biociht, liét élement van ziels zorg voor de bik ommorde, tobbende ziel. Godsdienst is toch meer voor den tabbonden dan voor den gelukkigen mensch. Br is geen kwestie van verplichte biecht, maiar wel go- wenscht, dat het protest»ntoamc eenigpazihs een anderen weg opging en in den voorgan ger oak zag een, die zorgt en trtadlit te zor gen voor de ziel. Spr. bedoelt d/usi niets an ders idkm een -vrijwillige -biecht, dj© berust op onderling -vertrouwen. Al® die zorg voor die iziel niét k'omufc, (ge looft spr., dat het einde valn het protcsttan- misme nabij is. De mensohem willen ook be moediging, vertroosting on vci^lliéhtinig van de bedroefde ziel. Daai is er nog iets, dolt spr. in- hel tegen woordig protestantisme tegenstaat, n.l. daiti het door sectelvaal heeflemaal versoheurd is- En wat inn-erlijk verscheurd 5$, kam weindg( kracht uitoefenon. Spr, staat in die meeningon rtjet alleen. Prof. Lake, een autoriteit o-p tniealogisch ge- bi-ed, schreef in een airtiik-ol <*ver WiHia-m J aan es, den man van het fraigmontarisme, dlat ■als iliet ■protestantisme tgeen zong maakt met- don zielenood, zijn einde nabij dis. En ook Paul Sabattier wijst zoo vole leemten in' het pro-t-ctshanLiSme aam. Wat wij' «dJain- willllen? vraagt s.]w\ Een ideaal tkalthoTicisime, woiair- in mystiek, symboliek en aiesthétiek, d. i. eert verdieping van oUzen kunstzin. Er wcxPdt te veel rekening gehouden met vérstand en wil en te weinig met verbeelding. Dait ideale katholicisme moet ecliWr dooit (mokken 2(jn met den coht-cn protestaiatsolién vrijhéids- geesl; er moet zijn absolute vrijheid. Men zou het ook kunnen omkeer en en spre ken van een ideao/1 protestantisme, dat zich ven-ijkt met de beste elementen vort het ka tholicisme. Waarom spr. d-cze dingen zegt? Omdiait iliét protesibartfisme Van tog-en-waord-ig te -eenzij'diig verstainidelijk is, het 'houdt te weinig rekening met het verbeeldiugslea-en en is zoo koiud. Er is liaasl niets in onze kcriien, dat opwekt onze fantasie. H<et protcstiantidme kent te weinig eeredienst, mon probeert dien dienst rijker te maken e,n v-oelt dus, dat die er zijn moet. Onze tijd is een tijd, die met sterken aan. dra-ng zoekt de ziel van menschen en dingen. Er is een tijd geweest, dat men meönkie, dat dc ontwikkeling kier meresdrén ging -valh, binnen -naar buiten. Nu voelt men, dait het- andersom gaat. Verdieping Main het innor- lijk leven moet het zijn. Da-aiTom heeft men aa-u eenzijdige intellectiueele MOarilichting en ontwikkeftimg niet genoeg. Onze it'ijd zaïl -e-en godsdienst moeten scheppen, wa-aniiai de bes te el-ementen vin kaïtihoilicisme en pmo'teislta.n- tismc vereonigd zijiv. Burgerlijke stand 19 Maart 1912 GEBOREN: Augiwtina Maria, d. v. Augns- timis Firancisous Verst-nacten en Matria Hen- drika van lvooy. telegrafisch Weerbericht. N*ar waarnemingen in den roorgen r&n 20 Maart 1912. Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Instituut U de BilL Hoogste stand 773.9 te Horta, laagste stand 730.6 te Stomoway. Verwachting lot den avond van 21 Maart: Krachtige, later tijdelijk afnemenden Z.-W. tot Z. wind, meest zwaar bewolkt, waarschijn lijk regenbuien, weinig veranderin in tem peratuur. met ol zonder IioncIi- en heidegrond TE KOOK* GEVItiiUD. Opgaaf van grootte, koopsom en wanneer to aanvaarden worden ingewacht onder lett. O. P. N. buroau van dit blad. gevraagd, voor vast work by J. II. POZZI, Utrecht, Oude Gracht W.Z. 107. Emser Pastilles 50 CENT PER DOOS. Concert Directie MAX VAN GELDER, Amsterdam AMI: lts KOOKT. Donderdag 21 Maart 1912* Journalisten-Chansonniers, De Vertolkers van het Levenslied. NIEUW Internationaal Repertoire. Aanvang 8 uur. PRIJZEN DER PLAATSEN f 1.50 en f 1. IMnntsbeapreking nis gewoonlijk. J Is ts spreken eiken Zaterdag, IANGESTRAAT 7. AMERSFOORT, boven den Coiffeur van EIMEREN, waar men alle Inlichtingen krijgen kan. ■'rirnnllea tbii al I 1Cnr.p.lM.eo ïan af fO.fO. voor het a. s. Seizoen. Tel. 243. Dames- en Heeren-Kleermakerij. UNIFORMEN. LIVREIEN. Steeds voorradig een keurige collectie van uitsluitend 1"e klas Goederen, -: Steenhouwerij - IV11 li el min ast rit ut - Auierftfoort. Eerste kwaliteit MarmerslUp. Alle soorten Natuursteen. In diverse prijzen voorbanden de Nieuwe Modellen

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1912 | | pagina 3